Шымкент келбеті

Оңтүстік өнерпаздары Астананың 20 жылдығына тарту жасады. Қазығұрттың баурайында «Тәуелсіздік түндігі – Астана» атты сазды-хореографиялық композициясы орындалды.

Туындыда Ә.Әбдірайымұлының «Астана» әнін 20 әнші орындап, бірнеше би ұжымы өнер көрсетті. Жалпы бұл тарту-композицияға 100-ге жуық адам қатысты.

– Биыл 20 жылдығы тойланғалы отырған, иісі қазақ жұртының мақтанышына айналған, Арқа төсіндегі арайлы да ару қала Астананы салуымыз – еліміздің жасампаздығының айғағы, – деді облыс әкімі Ж.Түймебаев. – Елбасымыздың көшбасшылығымен алдымызға асқақ мақсаттар қойып отырмыз. Әлемдегі дамыған 30 мемлекеттің қатарына қосылып, Мәңгілік елге айналу жолында сенімді қадамдар жасаудамыз. Ұлыстың ұлы күнінде киелі Қазығұрт тауының басында өтіп жатқан осынау дүбірлі той ынтымағымызды нығайтып, бірлігімізді бекемдей түссін!

Бұдан кейін Елбасының «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» жобасы аясында бірнеше қойылым ұйымдастырылды. 

«Рухани жаңғыру» бағдарламасындағы символикалық құстың Астанадан ұшып, Қазақстан жерін аралап, Қазығұрт тауына бұрылған сәті көпшілікке алып экранда 3D форматта көрсетілді. Бұдан кейін 500 атты адам жалаушаларымен алып құстың Қазығұрт тауының бөктеріне қонған сәтін бейнеледі. Тау етегіндегі қойылымға 550 адам мен 500 ат қатысып, бүкіл қозғалыс Н.Бейсеқожаевтың «Рухани жаңғыру» әнімен сүйемелденді.

Айрықша театрландырылған қойылымдармен көмкерілген мерекеде Дихан баба шақырылып, қыс кетіп көктемнің келуіне орай гүлдің ішінен Көктем қыздың шығуы көрініс арқылы бейнеленді. Сондай-ақ, 500-ге жуық көгершін көкке ұшырылды.

Осылайша күллі түркі жұртына ортақ ұлық мереке қасиетті жерде мерекелік концертпен жалғасып, жиналған жұрт шат-шадыман күйге бөленді.

Тянь-Шань тауының бір шыңына «Астананың 20 жылдығы» атауы беріледі. Бұл туралы «Қазақ туризм» ұлттық компаниясының басқарма төрағасы Рашид Күзембаев айтты, деп хабарлайды ҚазАқпарат.

«Астананың 20 жылдығына орай бірнеше қызықты жоба әзірледік, таяу уақытта олар бойынша ынтымақтастық жасалады. Ең қызықты өңірлерді басып өтетін 6 экспедиция ұйымдастырылады. Аталған өңірлер: Алтай, Маңғыстау, Ұлытау, Жоңғар Алатауы және Жібек жолы», – деді ол ҚР Сыртқы істер министрлігінде елімізде тіркелген шетелдік дипломатиялық корпус өкілдеріне арналған брифингте.

Оның айтуынша, әрбір жоба шамамен 12 күнге жоспарланған. «Біз шетелдік блогерлерді, туристік операторларды тартатын боламыз» деді ол. 

Сонымен қатар компания басшысы «20 шың» деп аталатын тағы бір қызықты жобаға тоқталды. «Өздеріңіз де жақсы білесіздер, Қазақстанның тау сілемдерінің тізбегі ұзақ. Бұл ең бірінші кезекте Орталық Тянь-Шань, Іле, Жоңғар Алатауы, Алтай таулары. Оларға 20 экспедиция ұйымдастырып, ең соңында орталық Тянь-Шаньның бір шыңын бағындырып, оған «Астананың 20 жылдығы» атауы беріледі», – деді Рашид Күзембаев.

Оның айтуынша, елорда мерейтойы аясында «Көшпелілер әлемі» деп аталатын өте қызықты фестиваль ұйымдастырылады. Оған Еуразияны мекендейтін барлық түркі тілдес халықтардың өкілдері қатысады. «Сонымен қатар фестивальге Мажарстан, Болгария, Түркия және өзге де елдердің командалары шақырылады. Бұл Еуразия көшпелілерінің мәдениетін, салт-дәстүрін, тағамдарын таныстыруға мүмкіндік береді. Шара маусым айының соңы мен шілде айының басында ұйымдастырылады. 10-нан астам елден шамамен 300 қатысушы келеді деп күтіп отырмыз», – деді Рашид Күзембаев.

«Қазақстан деген қандай ел?», «Табиғаты қандай?», «Салты мен санасы қандай?»... Мұхиттың арғы жағындағы елдер Қазақ елі туралы бұдан былай АҚШ-та жүріп те біле алады. Шымкенттік белгілі фотограф Мақсат Шағырбаевтан Нью-Йоркке барған сапары жайлы сұрап білдік.

– Елордамыз Астана қаласында «ЭКСПО-2017» Халықаралық көрмесі аясында әлемнің түкпір-түкпірінен келген ең мықты фотографтар бас қосқан болатын. Олар Көрмедегі көріністен бөлек, бірнеше күн Қазақстанды аралап, көрікті жерлерінен, салт-дәстүрінен, еліміздің тыныс-тіршілігінен алған фотокадрлармен жеке мұрағаттарын байытты. ҚР Мәдениет және спорт минстрлігінің бастамасымен сол әр елден келген фотосуретшілердің Қазақстанда түсірген ең таңдаулы суреттерінен Нью-Йорк қаласында көрме ашылды. “PHOTO FEST KZ” халықаралық фотофестивалі ҚР Біріккен Ұлттар Ұйымындағы тұрақты өкілдігінің қолдауымен ұйымдастырылды, – дейді Мақсат.

Нью-Йорктегі фотокөрмеге АҚШ, Жапония, Түркия, Ресей, Италия, Франция және еліміздің әлемдік деңгейдегі қазақстандық фотографтардың 100-ден астам жұмысы қойылды.

– Әр елден келген дипломаттар, елшілер көрмені тамашалап, қазақ халқының мәдениеті мен ұлттық құндылықтарына зер салды. Біз де көптеген ой түйіп қайттық. Әсіресе, «кешіріңіз» деп күлімсіреп тұратын халықтың жоғары мәдениеті біздің салт-санамызға жақын. Дегенмен, көз қызықтыра алған Нью-Йорк Шымкент сияқты көңілімді қызықтыра алмады. Небәрі бір аптада елді сағындым, – дейді М. Шағырбаев.

Фото: tengrinews.kz

2011 жылы Алматы зообағынан 14 айлық керік келгенде оның туған күні мерекелі күнмен сәйкес келгендіктен бас қаланың құрметіне орай есімін «Астана» деп атаған еді.

Балақайлар зообаққа барып, жануарлар әлемін тамашалағанда Астана атты керіктің де жай-күйімен танысып қайтады. Биыл керік 7 жасқа толады. Бұл күні ең жас қалалықтар үшін қала әкімдігі Шымкент зообағында үлкен мерекелік бағдарлама әзірлеуде. Зообақтағы ашық есік күні таңертеңнен 14:00-ге дейін жалғасады.
Шымқалалық балалар үшін аниматорлар өнер көрсетеді. Балақайлар театрландырылған шоу, концерттік бағдарлама және Астана қаласы туралы фильмдерді тамашалайды. Сондай-ақ, олар үшін зообақтағы ең қызықты шара 7 жасар Астана атты керіктің туған күніне арналған мерекелік құттықтау сәті болмақ.

Шымкент қаласында Астана есімді екі жасар бүлдіршін тұрады. Ақсары келген, сөзі балдай балақай дүниеге келгенде атасы Жамбыл немересінің есімін өзі таңдап қойған екен.

Бүгінде «Самал-2» шағынауданында тұратын Молдабаевтар отбасын жергілікті тұрғындар жайдары, көпшіл мінезіне сай парасат иелері ретінде таниды. Отбасында төрт ұл, төрт қызды тәрбиелеп өсірген Жамбыл қария көршілес Өзбекстан елінен Шымкент қаласына 2004 жылы көшіп келіпті. Бар өмірін ұстаздық қызметке арнаған атай Өзбекстанның Ташкент облысына қарасты Шыназ ауданында 20 жыл бойы Ы. Алтынсарин атындағы орта мектебінде басшылық міндетін атқарған.
– Біз тұрған Шыназ ауданында 18 қазақ мектебі болды. Яғни, қазағы басым ауданда ұл-қыздарым өз тілі мен ұлттық дәстүр, мәдениетінен алшақ кеткен жоқ. Құрметті еңбек демалысына шыққан соң, тәуекел етіп, елге оралуды жөн көрдік, – дейді ол.
2014 жылдың 30 желтоқсанында атайдың екінші ұлы – Тұрланның отбасында ұл бала дүниеге келді. Бұл Тұрлан мен Меруерттің көптен аңсаған қуанышы еді. Үш қыздан кейін көріп отырған ұлының есімін қоюды балалары Жамбыл қарияның қалауына қалдырады. Нақ сол сәтте бір байламға тоқтаған атай Қазақ мемлекетінің еңсесін тіктеп, арман қалаға айналған Астананың құрметіне нәрестеге қала атауын беруді ұсыныпты.
– Астана өз қатарластарымен салыстырғанда өте қабілетті. Естіген өлең сөздерін жылдам жаттап алады. Мейірімді, көпшіл, қолына тиген бар тәттіні өзгелермен бөлісіп жүреді. Билеген кезде де алдына жан салмайды әрі өте бауырмал, – дейді атасы.
Қазіргі таңда бүлдіршін «Алтын арай» балабақшасының сәбилер тобында тәрбиеленуде. Айтпақшы, осыдан бір ай бұрын ғана Тұрлан мен Меруерттің отбасын толықтырып, тағы бір сәби дүниеге келді. Оның есімін әкесі Әсел деп қойыпты. Бұл – Жамбыл атайдың ұл мен қыздан тараған отызыншы немересі екен.
Байқағанымыз, ойын қызығына енген Жамбыл атайдың кішкентай немерелері шынында да, аса зерек-ақ. Үлкен баласы– Ертайдың ұлының есімі—Нұрсұлтан. Елбасының құрметіне қойылған. Ол жуырда ғана Ақтөбе қаласындағы «Ұлан» әскери училищесінің бірінші курсын тәмамдап келіпті. Талапты жас алдағы болашақ өмірін ұшқыш мамандығымен байланыстырғысы келетінін айтады. Ертайдың онан кейінгі ұлы Мұса биыл Шымкенттегі Назарбаев зияткерлік мектебінің химия-биология бағыты бойынша 10 сыныбын бітірген.
– Ендігі Алладан медет етер арман-тілегім – Қазақ мемлекетіне адал қызмет етіп, абыройға жеткен балаларымның орындалған мақсатын сезіну ғана, – дейді Жамбыл қария. Татулығы жарасқан отбасы мүшелерінің ырысты да қарышты тіршілігін зерделей отырып, біз де атайдың асыл армандарының орындалуын іштей тіледік.

Ел Тәуелсіздігінің 25 жылдық мерейтойына орай, 15-16 қазанда Астана қаласында «Қуатты өңір – қуатты Қазақстан» атты Оңтүстік Қазақстан облысының күндері өтеді.

Онда Астана тұрғындары Оңтүстіктің ауыл шаруашылығы өнімдерін арзандатылған бағада сатып ала алады. Сондай-ақ, ОҚО күні аясында түрлі сипаттағы көрмелер ұйымдастырылып, Астананың орталық алаңы шымкенттік өнерпаздардың орындауындағы ән мен жыр кешін тамашалайды.

Бағдарлама аясында 15 қазан күні сағат 18:00-де Астана қаласы «Жастар» сарайында «Оңтүстік жайдарманшылары» жайдарман ойынын өткізеді. Оған «Сырдария», «Байдың балалары», «13-ші аймақ», «Шымкент жастар құрамасы», «Азия International», «Түркістан құрамасы», «Аманат» және «Парасат» сынды командалар қатысады.

Алаш жұрты Астана күнін атап өтті. Сарырқаның төрінде бой көтерген ару қалаға – 18 жыл. Бас қала бүгінде тәуелсіз Қазақстанның беткеұстар брендіне айналып үлгерді. Еліміздің жеткен жетістігін, ұлы мұратын бәрі жайқалып өсіп келе жатқан жас қаламен байланыстырады. Астана күнін атап өтуді байтақ еліміздің түкпір түкпірінен жиналған тұрғындар ғана емес, шетелдіктер де әдетке айналдырған. Өйткені, Астана күнімен астасқан біраз фестивальдар дәстүрлі шараға айналған.

Астанадағы «Хан шатыр» маңына жиналған қалың жұрт «Көшпенділер өркениеті фестивалін» тамашалады. Жас шаһардың бүгінгі әсем сәулетін қызықтап, «Этноауылға» соғып, ежелгі өркениетке куә болды.

«Астана аспаны» фестивалі де дәстүрлі шараға айналған. Оған қатысуға жылда Бразилия, Испания, Германиядан әуесқойлар мен кәсіпқойлар жиналады. Өйткені, Сарыарқаның самал желі батпырауық ұшыруға өте қолайлы. Осы жерде қонақтар кішкентай астаналықтарға, қызықтаушыларға бар білгендерін үйретіп, мастер-класс өткізеді. Қызық көруге, алуан түрлі батпырауығын алып артынып-тартынып, өз қаражатына шетелден 60 адам келген. 

Қазақтың қастерлі дәмі қымыз баптауға келгенде арқа жұрты алдына жан салмайды. Ол да Орталықтың бір ерекшелігі. «Қымызмұрындық» – Астана күні аясында жылда өтетін дәстүрлі фестиваль. Омбы, Қырғыз елі, Саха Якутиядан келген қымызшыл қауым өз рецептілерімен бөліседі. 

Астана күніне арналған мерекелік шаралар дәстүрге сай 6 шілде күні қас қарайған шақта отшашумен қорытындыланады.
Жалпы Астана күні мерекесіне 60-қа жуық іс –шаралар өткізу жоспарланған. Қала тұрғындары мен қонақтары үшін түрлі бірегей шоу бағдарламалар, фестиваль, концерттер өткізу қарастырылған. Оның ішінде ҚР Тәуелсіздігінің 25 жылдығына орай ақындар айтысы, қазақ эстрадасы жұлдыздарының концерті «Снежный король» мұзды шоуы тағы басқа шаралар мерекелік бағдарламаға енгізілген.

Шымкентте «Жан жүрегім – Астана!» салтанатты шарасы өтті. Оған облыс әкімі Бейбіт Атамқұлов арнайы қатысып, тұрғындарды Астана күнімен құттықтады.
Мерекелік шара барысында концерттік қойылымдар көрсетілді. Бағдарлама аясында сахнаға Нұрсұлтан есімді 100 жасөспірім шығып, «Нұрсұлтан ата» әнін орындады.

Шымкентте журналист Ярослав Красиенконың «Мемлекет басшысы» атты деректі фильмі көпшіліктің назарына ұсынылды. Салтанатты шара барысында қала әкімі Ғабидолла Әбдірахымов қала тұрғындарын мерекемен құттықтады.

Жиын соңы жергілікті өнерпаздардың қатысуымен концерттік  бағдарламамен жалғасты.

Арқа төсінде бой көтерген ару қала Астананың туған күні биыл 18-ші рет тойланып отыр. Осы жылдар ішінде сәулетті қалаға айналып, өзгелер қызыға да қызғана қарайтындай деңгейге жетті. Күллі қазақтың мақтанышына айналды. Түрлі салада қызмет етіп, қаланың қарыштап дамуына үлес қосып жүрген жандар Астана туралы ой-пікірлерімен бөліскен еді.

Шүкір ШАХАЙ,
ҚР Премьер-министрінің фотографы:

– Астана – Тәуелсіздігіміздің жемісі. Еліміздің әр азаматының жүрегіне келешекке деген сенім ұялатқан, арманға жетелеген құтты қала. Елбасы Н. Назарбаевтың елордасын Ақмолаға көшіру туралы идеясы жемісті жүзеге асып, бүгінде әлемге танылды. Экономикалық және саяси жаңғырулардың орталығына, халқымыздың мәдени өмірінің темір-қазығына айналды. Елордамызға арналған «Астана – Қазақстанның жүрегі», «Астана: Қас-қағым сәт», тағы басқа фотоальбомдарым жарық көрді. Әрбір фотосурет – ертеңгі тарих екенін ескерсек, тәуелсіздік жылдарымыздың тұтас шежіресін жасап, Астананың әрбір сәтін фототарихқа айналдырып жүргеніме өзімді бақытты санаймын.

Данияр ЕСЕН,
тележурналист:

– Астана қаласына 2001 жылы қоныс аудардым. Ол уақытта Астана болып енді қалыптасып жатқан кез еді. Келе салысымен «Қазақ радиосына» жұмысқа орналастым. Кейін «Астана» телеарнасына ауысып, арнаның бет-бейнесін қалыптастыруға үлес қостық. Бұл қала ерік-жігерімізді, сүйіспеншілігімізді бір арнаға тоғыстырып, алға батыл қадам бастырған қала. Осында отбасын құрдым, екі қызым дүниеге келді. Баспаналы болдым. Қазір өзге қалаға іссапармен кетсек, ауа райының қолайсыздығына, суықтығына қарамастан, Астананы сағынып, асыға оралатын болдым. Өйткені, Астана осы жылдар ішінде менің «өз үйім, өлең төсегіме» айналды.

Әсел ТЕМІРБОЛАТ,
қонақүй әкімгері:

– Астанаға 10 сынып оқып жүргенімде қыдырып келдім. Сосын жоғары оқу орнын тәмамдағаннан кейін осында жұмыс істеймін деп өзіме мақсат қойдым. Алдымен елордадағы «Алау» мұз сарайында жұмыс істедім, кейіннен қонақүй әкімгері болып ауыстым. Бізге шетелден қонақтар көп келеді. Аз ғана уақыттың ішінде осындай қаланың бой көтергеніне таңғалып, ризашылығын білдіріп кетеді. Астана – болашақтың қаласы. Гүлденіп, көркеюіне үлес қосамыз. Осы жерде ойға алған жоспарларым жүзеге асатынына, Астананың аты әлі де асқақтайтынына сенемін. Туған күніңмен, бас қала!

Әлімжан ӘЛІШЕР,
жас ақын:

– Алғаш рет Астанаға 2012 жылдың күзінде жол түсті. Халықаралық «Шабыт» фестиваліне қатысып, бақ сынау үшін келген болатынмын. Поэзия мерекесі жаңа серпін беріп, шабыттандырды. Былтыр Шымкенттегі М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік университетін аяқтағаннан соң, екінші мамандық алу үшін елордаға жол тарттым. Л. Гумилев атындағы Еуразия Ұлттық университеті, журналистика факультетінің студенті атандым. Астана маған жаңа достар сыйлады. Мұнда әр тараптан асқақ арман жетегінде келген жастар көп. Олар мақсат-мұраттарына, қол созған армандарына жететініне сенімдімін. Өйткені, бұл қала – мүмкіндіктердің мекені, жаңашылдықты, ізденуді, еңбекті сүйетін қала.