Жуырда Шымкентте өткен «Алтын сақа» балаларға арналған кинофестивалінде Ләйлә Сұлтанқызымен кездесудің сәті түсті. Белгілі тележүргізушімен болған сұхбатты назарларыңызға ұсынамыз.
– Ләйлә Сұлтанқызы, Шымкентке қош келдіңіз! «Алтын сақа» қысқа метражды фильмдердің фестиваліне қазылар алқасының құрамында болдыңыз. Фестивальдің ұйымдастырылуы, қатысушылардың деңгейі қалай болды?
– Фестиваль Оңтүстіктегі киноөндірістің өз деңгейінде дамығандығын көрсетті деп ойлаймын. Егер әлемде, анимацияның отаны үндістер немесе қытайлар десек, ОҚО анимациялық студияларымен еліміздің кино өнімдерінің 80, 90 пайызын құрап отыр. «Алтын сақаның» Шымкент өңірінде өтуінің басты себебі де осы.
– Қатысушылардың арасынан болашағынан үміт күттіретін кинорежиссерлер болды ма?
– Мен анимацияға көп мән бердім. Және қосымша таңдалған 5 туынды алдағы уақытта «Балапан» телеарнасынан көрсетілетін болады. Байқағаным Шымкентте таңдаулы кино режиссерлері бар. Ең қызығы, студенттердің салған туындылары, түсірген дүниелері мені таңғалдырды.
– Ләйлә Сұлтанқызы, өз кітабыңыздың «Менің екінші кітабым» аталуын немен түсіндіресіз?
– Қазақта «қызға қырық үйден тыйым» деген сөз текке айтылмаған. Қыз баласы ретінде маған да отбасында тыйым салынған дүниелер көп болды. Сондықтан болса керек, ешкімге көп ашылған емеспін. Шынымды айтайын, өзімді мазалайтын дүниені өзгеден сұрауды жөн көрмедім. Бұл, бәлкім, қазақ қызына тән биязылық шығар. Содан жан дүниемді мазалаған ойларды ақ параққа түсіре бастадым. Күнделік жазуды әдетке айналдырдым. Меніңше күнделік әр адамның өміріндегі бірінші кітабы деп ойлаймын.
– Кітабыңыздың ерекшелігі неде? Өз ойыңызды бүкпесіз жеткізе алдыңыз ба?
– Әрине ойымды бүкпесіз жеткіздім. Өз өміріме байланысты оқиғалардың басым бөлігі қаз-қалпында берілді. Кейбір жерде ашық жазғаным бар. Бір жыл ішінде алғашқы туындымды жеңіл жазуға тырыстым. Себебі, оқырмандарға жақын болғым келді.
– «Балапан» телеарнасында шетелдік киноөнімдер, соның үшінде анимациялық фильмдер қазақша сөйлей бастады. Осы орайда, отандық киноөнімдердің үлесін арттыру мақсатында не істеп жатырсыздар?
– Бүгінде арнамыз еліміздегі жекелеген студиялармен әріптестік байланыс орнатуда. Олардың анимациялық өнімдерін көрсету құқығын сатып алды. Мәселен, «Сақ» киностудиясынан «Түлкі және тасбақа», «Аңқау батыр», «Мақта қыз бен мысық», «Ала қоңыз», мультфильмдерін алып отырмыз. Сонымен қатар, «Балапан» телеарнасы көрермен назарына әлемдік анимациялық студиялардың озық кинотуындыларын ұсынуда. Бес жыл ішінде эфирімізден 1000-нан аса aнимациялық сериал мен толықметражды мультфильм көрсетілді. Бұл фильмдер мемлекеттік тілде дубляжданып, қазақ баласының танымына негізделіп экранға шықты. Мұның дәлелі, «Николодеон» кинокомпаниясының брендке айналған «Дара», «Диего, алға!», «Кәйлан» сынды мультхикаялары. Сонымен қатар әлемнің ең үздік кинокомпаниялары «Уолт Дисней» және «Сони Пикчерспен» келісім-шарт жасастық. Оған қоса, «Сони Пикчерс», «Синемоушн», «Глобал Медиа Партнер» кинокомпанияларымен келісімге келдік. Демек, «Балапан» ұсынатын анимациялық фильмдердің сапасы арта түспек.
– Балаларымызды батыстық «Tiji» мен «Nickelodeon» арналарынан арашалап алудың қандай жолдары бар?
– Бізді кішкентай көрермендермен алдымен, өзіміздің менталитет, тіл, салт-дәстүр сонымен қатар экрандағы әр қатысушының қазақ болғандығы бір қадам жақындастырады. Ауылдың баласы «Tiji» мен «Nickelodeon» телеарналарын көрмейді. Сіз қаланың баласымен шектеліп отырсыз. Біздің арнаны ауылдың да, қаланың да баласы тамашалайды. Сол себепті біз орыс тілді арналармен бәсекелес бола алмаймыз. Өйткені, қазақ тілді жалғыз телеарна болғандықтан және де оларда жоқ дүниені басқа арналардан бірінші беруге және сапалырақ дубляждауға тырысамыз. Сізге өтірік, маған шын, әрбір дубляждалған анимация не туралы, қандай кейіпкерлер бар екенін мен жақсы білемін. Өйткені, алдын ала «Микки Маус», 6 айдан соң «Черепашка» сынды мульфильмдерді таңдап жоспарлап, біліп отырамыз. Сондықтан, бұл арналармен бәсекелестен гөрі, өзіміздің контентіміздің мықтылығы басты назарда.
– Сізді көрермен тікелей эфирдің шебер жүргізушісі ретінде жоғары бағалайды. Тележүргізуші нендей қабілетімен ерекшеленуі керек деп ойлайсыз?
– Алғаш рет 21 жасымда музыкалық бағдарлама жүргіздім. Камерамен дос болдым. Камера мені, мен камераны жақсы көрдім. Еш уақытта мені мына камераның ар жағында миллион адам көріп отыр деп ойлаған емеспін. Мен досым ретінде қабылдап, досыма әңгіме айтып отырғандай әсер алатынмын. Сол камерамен әлі күнге дейін дос болып келемін. Ерекшелену үшін ең алдымен тәжірибе мен біліктілік қажет. Егер телеарнаға кеше келсем, менің де қолымнан келмес еді. Уақыт өткен сайын шыңдаласың. Барлық қырыңнан бір қадам алға жүріп отыруың керек. Өйткені, бізді көретін көрермен сан түрлі. Сондықтан, мұның бәрі уақыттың, біліктіліктен соң келетін тәжірибенің арқасында ерекшелене түседі.
– Бүгінгі журналистиканың кемшілігі не?
– Өкінішке қарай, бүгінде отандық журналистикада тыңғылықты зерттеулер жоқ. Белгілі бір салаға машықтанған тілшілер саусақпен санарлық. Тіпті, қазір экономика, медицина, мәдениет деп сала таңдамайтын болдық. Сондықтан журналист бесаспап болуға мәжбүр. Біздің басты кемшілігіміз де осында жатқандай. Меніңше, журналист белгілі бір салаға бейімделіп, сол тақырыпта тереңірек үңілгенде ғана өз ісінің нағыз маманы болады деп ойлаймын.Тағы да айта кетерлік жайт – журналист мамандарды дайындау ісінің жолға қойылмағандығы. 3-4 курсты бітіріп, телевизияға өндірістік іс-тәжірибеден өтуге келген студенттер қарапайым ғана дүниелерден бейхабар болып шығады. Яғни, журналистерді дайындау барысында тәжірибе мен теорияның алшақтығы бірден байқалады.
– Ләйлә Сұлтанқызы, «Әйел бақыты» хабарын жүргізу арқылы нәзік жандылардың өміріне тереңірек үңіліп келесіз. Айтыңызшы, әйел бақыты неде екен?
– Әйел бақыты туралы сөз қозғағанда әйелдің өмір бойы бақытты болып жүрмейтінін ескеруге тиіспіз. Біле білсек, әйелдің бақыты бақытты сәттерден ғана тұрады. Мәселен, біреудің бақыты жолдасымен алғаш рет жүздескен сәті болса, енді бірінікі ұлымен қатар отырып кешкі ас ішкен кезі болуы мүмкін. Ең бастысы – жүрегінің тыныштығымен ұласқан сәттер әйелдің бақыты дер едім. Мұндай сәттер күнде болмауы да мүмкін. Десе де, мен барлық әйел затының бақытқа бөлейтін сәттері көбірек болуын тілеймін.
– Алдағы жоспарларыңызбен бөліссеңіз...
– Кез келген жұмыс жоспармен болады. Үлкен-үлкен жобалар жасау, «Әйел бақыты» бағдарламасы деңгейін көтеру. Бағдарламаның ағылшынша нұсқасын жасап, әлемдік деңгейдегі түрлі байқауларға қатыстыру ойда бар. Журналистерге арналған әдістеме де шығарғым келеді.
– Әңгімеңізге рахмет!
