Шымкентте моңғол дәрігерлері ота жасауда
Шымкент қаласында Моңғолиядан келген дәрігер-онкологтардың қатысуымен шеберлік-сабағы өтуде. Жергілікті дәрігер-онкологтар бауырдағы қатерлі ісікті хирургиялық әдіспен емдеу барысында моңғолиялық әріптестерімен тәжірибе алмасуда.
Облыстық онкологиялық диспансерде жасалған отаға Моңғолия Ұлттық қатерлі ісік орталығының директоры Жигжидсурэн Чинбурен қатысты. Ж.Чинбурен – бауыр, өт жолдарының және ұйқы безінің қатерлі ісігін емдеудің үздігі. Мұндағы жаңа әдістің артықшылығы науқас ота жасау кезінде бұрынғыдай көп мөлшерде қан жоғалтпайды.
– Біз бауыр обырымен және ұйқы безі басының қатерлі ісігімен тіркелген 4 науқасты отаға дайындадық. Ж.Чинбурен – әлемдік деңгейдегі білікті, гепатопанкреатобилиарлық хирургия саласын жетік меңгерген дәрігер-онколог. Бүгінге дейін шетелдік әріптесімізбен бірлесе отырып, 3 жылда 80 ота жасадық. Бір қуантарлығы, медициналық техниканың дамуына байланысты қазіргі таңда бауырға түрлі ем жасай аламыз. Бізде трансплантация қолға алынғанымен, обыр табылған бауырды ауыстыру болмаған. Ұлан-Баторда қолданысқа енген бұл әдісті облыстық онкологиялық диспансерде тәжірибеге енгізіп, трансплантация мүмкіндіктеріне онкология саласында да жол ашсақ деген мақсатымыз бар, – дейді дәрігер-онколог Алмас Орманов.
Бауыр қатерлі ісігіне байланысты 40 отаға қатысқан дәрігердің айтуынша, обырдың І кезеңінде және ота мен емді көтере алатын қосымша ауруы жоқ науқастарға ІІ кезеңінде де көмектесу мүмкіндігі бар. Бастысы, науқас дер кезінде маман кеңесіне жүгінуі тиіс. Жигжидсурэн Чинбурен бастаған моңғолиялық білікті дәрігерлер Мендхаргал Адилсайхан, Рамиш Асай, Пуревбаатар Бат-ирээдуйдің шеберлік-сабағы 12 сәуірге дейін жалғасады.
Басты байлық – денсаулық
ОҚО әкімі Ж. Түймебаев Оңтүстік Қазақстан медициналық академиясында болып, оқу орнының ұстаздар қауымы және студенттермен кездесті.
Профессорлық-оқытушылық құрамымен және студент-магистранттармен жүздесуде әкім жұртшылық назарын еліміздегі медицина мен фармацевтика саласы бойынша кадр даярлау сапасына аударды. Аймақ басшысы құрылтайшының оқу үдерісін одан әрі дамытуға мүдделі екенін және айтарлықтай қаражат салуға дайын екенін атап өтті.
– Жалпы, 1979 жылы құрылған медицина академиясы өзіндік базасы бар үлкен жоғары оқу орны болып табылады. Ал 3 миллион халқы бар облысымыз үшін осындай сапалы оқу орындары, әсіресе, дәрігерлік оқу орындары өте қажет, – деді облыс әкімі. – Ұлтының жарқын болашағын ойлаған мемлекет алдымен азаматтарының денсаулығына көңіл бөледі. Өздеріңіз білесіздер, Елбасы жыл сайынғы халыққа арнаған Жолдауында денсаулық саласына айтарлықтай көңіл бөліп келеді. Енді біз ауруды емдеуден гөрі дертті болдырмаудың жолдарын қарастыруымыз қажет.
Сонымен қатар университет зертханаларының жабдықтарымен танысқан Ж.Түймебаев оқу орнының білім беру және ғылыми қызметіндегі оң нәтижелеріне көңілі толғанын жеткізді. Атап айтқанда, академияның қымбат модельдер орнатылған клиникалық-симуляциялық оқыту бөлімінде студенттер ғана емес, облыс және қала дәрігерлері ұшақтар мен пойыздарда, жолда кенет кардиохирургиялық және инсульт болған адамдарға алғашқы медициналық көмек көрсетуді үйренеді.
Облыстық мәслихаттың депутаты, «ОҚМА» АҚ-ның құрылтайшысы С.Сейітжанов оқу орнының алғашқы қадамдарына қысқаша тоқталып, қосымша аудиторлық қормен 7205 шаршы метр болатын жаңа ғимарат сатып алып жатқанын мәлімдеді.
– Бұған қоса Бозарық шағынауданында 150 гектар жерде жақын арада Инновациялық университет қалашығы бой көтереді. Ол тек медицина факультетіне ғана емес, мектеп-бизнеске де айналады. Онда оқу ғимараттары, спорттық нысандар, тұрғын үй кешендері мен мың орындық жатақхана салынбақ, – деді С. Сейітжанов.
Кездесу соңында оқу орнының ректоры, медицина ғылымдарының докторы, профессор М.Рысбеков оқу ордасының жоғарғы нәтижелерге қол жеткізу жолында екенін мәлімдеді. Өйткені инвестор білім беру үдерісін дамытуға және білім беру кеңістігін жетілдіруге ықпал етіп, қолдайды дейді ұстаз.
Жаңарған «жедел жәрдем»
2018 жылдың басы Шымкент қалалық жедел жәрдем ауруханасы үшін жаңаша басталды. Аурухананың жаңа ғимараты пайдалануға беріліп, дәрігерлердің жаңа леппен жұмыс істеуіне мүмкіндік пайда болды.
Екі жыл ішінде салынған 3 қабатты корпус қабылдау-диагностикалық және реанимациялық ота жасау мақсатында пайдаланылуда. Жаңадан бой көтерген ғимарат науқастарға сапалы, жоғары технологиялық медициналық көмек көрсету үшін заманауи медициналық техникамен және медициналық құралдармен жабдықталған.
Ғимараттың бірінші қабатында әкімшілік, қабылдау және зертханалық-диагностикалық бөлімдер орналасқан. Екінші қабатында палаталар мен реанимация бөлімі, ал үшінші қабатта 7 блокты ота жасау бөлімі мен бүйрек пен бауыр алмастыратын хирургия бөлімі жұмыс істейді. Ал емделушілер үшін стационарда қосымша 45 төсек-орын қарастырылған.
Айта кетейік, Шымкент қалалық жедел медициналық көмек көрсету ауруханасы қала және облыс халқына тәулік бойы хирургия, жарақат, урологиялық, нейрохирургиялық, гинекологиялық, неврологиялық және терапиялық салалар бойынша мамандандырылған және жоғары мамандандырылған жедел және жоспарлы медициналық көмек көрсететін көпсалалы стационар болып табылады. Күн сайын бұл ауруханаға орташа есеппен 200-250 науқас медициналық көмекке жүгінеді. Олардың 70-90-ға жуығы ауруханаға жатқызылады. Мәди Бегалиев бастаған емдеу мекемесінің ұжымы емдік іс-шаралардың инновациялық, жоғары технологиялық әдістерін өндіріске жүйелі ендіріп келеді.
Дәрі бағасының тұрақтылығы бақылауда
Өңірде халыққа ең қажет 150 дәрінің бағасы жыл соңына дейін қымбаттамайтындығы жөнінде облыс әкімі Жансейіт Түймебаев пен «Даму» фармацевтикалық және медициналық қызметкерлер қауымдастығы арасында меморандум түзіліп, бағаны тұрақты ұстап тұруға уағдаласқан-ды.
Осыған орай, журналистер Шымкенттегі дәріханаларда дәрі бағасының тұрақтылығын зерделеу мақсатында арнайы ұйымдастырылған пресс-турға қатысқан болатын.
«Europharma», «Зерде-фарма» ЖШС-не қарасты «1 Маркет Здоровье» дәріханаларына келушілер қарасы көп. Темірлан тас жолы бойындағы «Europharma» дәріханасына ем-домға қажетті дәрі алуға күніне 1000-ға жуық адам келеді екен.
– Келушілердің сұранасы «Валериана», «Креон», «Аналгин», «Цитрамон» секілді дәрілерге көбірек түседі, – дейді дәріхананың фармацевт-маманы Жанар Сахабекқызы. – Тұрақты бағадағы дәрі-дәрмектердің тізімін бағасымен көрсетіп, іліп қоямыз. Кейбір препараттардың бағасы меморандумда бекітілгеннен төмен болатын жағдайлар да бар. Мәселен, өткен жылы «Фестал» 445 теңге болса, 390 теңгеге сатылды», – дейді маман.
ОҚО денсаулық сақтау басқармасы дәрілік заттармен қамтамасыз ету және лицензиялау бөлімінің басшысы Л. Өміртайқызының айтуынша, дəрі-дәрмектің 150 атауының ішіндегі 13 түрінің бағасы едәуір төмендетілген және 30 тасымалдау компаниясы келісім-шартқа отырған.
Айта кетейік, өңірде 1279 дәріхана болса, оның 590-ы Шымкент қаласында тұрғындарға қызмет көрсетеді.
«Құтыдағы сәби» оның өмірге келуі оңай ма?
Қазақстанда алғашқы денеден тыс ұрықтандыру зертханасы – «Экомед» адам ұрпағын өрбіту клиникасы 1995 жылы 18 сәуірде Алматы қаласында ашылды. Осы жолмен ұрықтанған алғашқы сәби 1996 жылы 31 шілдеде дүниеге келді. Елімізде алғаш рет бұл саланың негізін қалаған, биология ғылымдарының докторы Салтанат Байқошқарованың көмегімен бүгінде көптеген отбасылар көптен күткен нәрестелі болу бақытына ие болды.
Таяуда Шымкент қаласы «Оңтүстік» қабылдау үйінде «Репродуктивті медицинаның жаңалықтары» атты іс-шара өтті. Шараға биология ғылымдарының докторы, эмбриолог Салтанат Байқошқарова, «Экомед» клиникасының шет елдегі кеңесшісі Маркус Нитцшке (Германия/Испания), «Экомед-Шымкент» клиникасының білікті мамандары, өңіріміздегі медицина саласындағы: гинекология, андрология, эндокринология салаларының жетік мамандары қатысты. Жиын барысында «Экомед» клиникасы әлемнің алдынғы қатарлы мамандарымен біріге отырып, денеден тыс ұрықтандыру әдісін өзінің күнделікті жұмыс тәжірибесіне енгізгені, бедеулікпен қатар тұрған өзекті мәселелердің бірі – онкологиялық аурулардың көбеюі және одан кейінгі жүктілікті жоспарлау мәселелері жөнінде әңгіме қозғалды.
Жиында сөз алған С. Байқошқарова, Қазақстанда әр 7-ші отбасы балалы болуды жоспарлауда қиындықтарға кезігетінін атап өтті. Сонымен қатар, бағаның қымбаттығына байланысты қажетті емдеу шараларын қабылдай алмай жүргендерге, репродуктивті медицина саласындағы соңғы жаналық – аз шығынды денеден тыс ұрықтандыру әдісі Шымкенттегі «Экомед» клиникасына енгізілгендігін айтып өтті.
– "Қазіргі кезде жасанды ұрықтандырудың орташа бағасы – 800 мың теңгені құраса, оның 60%-ы дәрі-дәрмектерге кетеді. Ал девальвациядан кейін барлық препараттардың бағасы 2-2,5 есеге қымбаттады, сол себепті бұрын дәрі-дәрмектерге 100-250 мың теңге кетсе, қазір 500-600 мың теңге керек. Бүгінде жасанды ұрықтандырудың шығындарын барынша қысқартуға болады. Тіпті, кейбір препараттың мөлшерін азайтып, дәл сондай нәтиже беретін қол жетімді препараттарды қолдану арқылы әйелдің бала көтеруіне жағдай жасауға мүмкіндік бар. Мәселен, жас келіншектер мен жасы үлкен әйелдерде аналық жасушалардың қоры (резерв) әртүрлі. Соған қарай дәрі-дәрмектердің мөлшерін кемітіп, дәрілерге кететін шығындардың мөлшерін 50-100 мың теңгеге дейін азайтуға болады. Егер, әйелдің физиологиялық жағдайы жақсы болса, дәрі-дәрмек салудың мүлдем қажеті болмас. Сонда жасанды ұрықтандыру технологиясының өзіне 300-500 мың теңгедей кетеді», – деп атап көрсетті С. Байқошқарова.
«Экомед» клиникасына кеңес алуға келген отбасылардың басым бөлігі үреймен және үлкен күдікпен келетіндігі назарға алынды.
– «Бізге үміттеніп келетіндердің көбі "денеден тыс ұрықтандыру әдісімен бірден балалы болуға кепілдік бар ма" деп сұрайды. Кейбіреулері, тіпті, баланы ақшаға сатып алатын «заттай» көреді. Дүние жүзінде ешқандай маман ДТҰ арқылы бірден бала болады деген кепілдік бере алмайды. Табиғат бермегенге біз қалай 100 пайыз кепілдік береміз? Мысалы, бір айда жас әйелдің бала көтеру мүмкіндігі 15-20 пайызды құраса, жасанды ұрықтандыру әдісінен 100 пайыз кепілдік сұрағанымыз орынсыз болар»– дейді С. Байқошқарова.
Статистикаға жүгінсек, бүгінде жаңадан отау құрған отбасылардың 15 пайызы бедеуліктен зардап шегуде. Жыл өткен сайын жасарып бара жатқан бедеуліктің басты себептерін «Экомед Шымкент» клиникасының медициналық директоры Аслан Абишев атап өтті.
– Бедеулікке алып келетін себептер әртүрлі. Жоғарыда айтылғандай, көбінесе ерлер мен әйелдердің бұл мәселемен бетпе-бет келуіне өздерінің өмір сүру сапасы, мысалы ерте басталған және ретсіз жыныстық қатынастар, ағзаға суық тигізу салдары және түрлі инфекциялардан болатын қабыну процестерінің орын алуы, түсік жасату, дер кезінде медициналық көмекке жүгінбеу, тіпті, дұрыс тамақтанбау сияқты жайттар да әсер етеді. Одан бөлек экологиялық өзгерістердің, ғылыми-техникалық прогрестің әсері де баршылық. Басқа аурулар сияқты бедеулікті де бала кезден бастап алдын алуға болады. Мәселен, бала кезінен қыз баланы балалар гинекологына, ұл баланы андролог маманына көрсетіп, жас ағзаның жыныстық жүйесінің дұрыс дамуын тексертіп тұру керек. Баланың дамуы барысында бедеулікке алып келуі мүмкін кейбір өзгерістердің алдын-алуға болады» – деп түсіндірді А. Абишев.
Қазіргі уақытта «Экомед» клиникасы – еліміздің Астана, Алматы, Шымкент, Тараз, Атырау мен Ақтау қалаларында ашылып, өте жоғары нәтижелерге қол жеткізіп жатқан ірі клиникалар тобы. 2015 жылдан бері Шымкент қаласында жұмыс істейтін «Экомед» клиникасы 280-ге жуық «құтыдағы сәбилердің» дүние есігін ашуына септігін тигізді. Халықтың демографиялық жағдайы мемлекет назарынан тыс қалған емес. Былтыр ОҚО-да 139 әйелге мемлекет тарапынан қолдау көрсетіліп, квота бөлінген. «Экомед-Шымкент» клинкасының директоры С. Бекмусаевтың айтуынша, басқа өңірлерге қарағанда Оңтүстікке бала сүю мүмкіндігі жоғары. Оның дәйектеріне сүйенсек, ДТҰ әдісінің оң нәтиже беруіне экологияның да тікелей әсері бар. Мәселен, ОҚО –да экологиялық апаттың болмауы, әртүрлі ауыр металды зауыттардың аздығы, ауа-райының жылылығы мен жасыл желектердің көптігі ауа тазалығын қамтамасыз етеді. Денеден тыс ұрықтандыру әдісінің нәтижесі 30-35 пайыз болса, Оңтүстікте бұл көрсеткіш 45-50 пайызды құрайды.
«Экомед» мамандары әрдайым әлемнің заманауи жаңалықтарынан хабардар. Олар үнемі халықаралық конференцияларға, шеберлік – кластарына қатысып, біліктілігін арттырып отырады. Сонымен қатар, Германия, АҚШ, Израиль, Жапония, Ұлыбритания, Ресей елдерінің әлемге танымал ғалымдарымен тығыз байланыс орнатылып, тәжірибе алмасу үрдіксіз жүргізіліп тұрады. Гүлмира Бекбосынова Қазақстанның технологиялық жағынан мықты екенін және нәтижесінде нәрестелі болу мүмкіндігінің жоғары екеніне тоқталды.
– Жыл өткен сайын ЭКО саласында жаңалықтар көбейіп келеді. Мәселен, жапон профессоры Масашиге Куваяманың 1990 жылдары енгізген ұрықтарды криоконсервациялау әдісін 10 жыл бұрын Қазақстанда алғаш рет Экомед клиникасының эмбриолог мамандары қолдана бастады және жоғары нәтижелерге қол жеткізді. Бүгінгі таңда, осы жаңа әдісті (криоконсервация) қолдана отырып, денеден тыс ұрықтандыру әдісінің нәтижесін 70-80% дейін жеткіздік. Криоконсервация дегеніміз алынған ұрықтарды қатырып, сұйық азотта – 196°С-та сақтау. Бұл технологияның тағы бір жетістігі – қатерлі ісік дертіне шалдыққан науқастардың және тұрмыс құрмаған әйелдердің аналық жасушаларын дер кезінде қатырып, сақтап қоюға болатындығында – дейді «Экомед-Шымкент» клиникасының эмбриологы Гульмира Бекбосынова.
«Экомед-Шымкент» клиникасының директоры Сырым Бекмусаев 2018 жылдан бастап Шымкенттегі клиникада эмбриондардың генетикалық талдау әдісін өткізу жоспарда екенін айтады. Бұл дегеніміз, эмбриондарды анасының жатырына толық дені сау екендігіне көз жеткізіп қана салу. Ал, өз кезегінде осы әдіс, отбасында дені сау баланың дүниеге келуін қамтамасыз етеді.
Елбасы Жолдауында «Адами капитал – жаңғыру негізі» бағытында «Жастардың репродуктивті денсаулығын қорғауға және нығайтуға ерекше назар аудару керек» деп атап көрсетілгендей, бедеулікке тап болған отбасының денсаулығын нығайтып, халық демографиясының өсуіне «Экомед» клиникасы да өз ықпалын тигізуде.
Бибайша
НҰРЖАНҚЫЗЫ
Шымкентке Германиядан дәрігерлер келді
Германиялық мамандар елімізде алғаш рет қолға алынып отырған «Кинестетикс» әдісін үйретуге келіп отыр. Осылайша өңіріміздің дәрігерлері балалардың сал ауруын емдеудің тың тәсілдерін меңгермек.
Германиядан арнайы шақырылған Норберт Фельдманн және Лилия Кернер Шымкенттегі №1 облыстық балалар оңалту орталығында сал дертіне шалдыққан балалар мен олардың ата-аналарымен кездесті.
Неміс мамандары мүмкіндігі шектеулі балаларды оңалтудағы үздік тәжірибелерімен белгілі. Енді осы дәрігерлердің сал ауруын емдеудегі тәсілін күнгейлік дәрігерлер меңгеруге кірісті. Шетелде кеңінен танымал «Кинестетикс» әдісі бойынша біліктіліктерін арттырады. Бұл ғылым сал аруына шалдыққан науқастардың тірек қимылын қайта қалпына келтіруді реттеп, оңалту жұмыстарын жоғары сапада жүргізуге бағытталған.
Осы орайда сал ауруына шалдыққан балғындардың ата-аналарын қолдау аса маңызды. Мұны өзіміздің дәрігерлер ғана емес, шетелдік мамандар да айтып отыр. Себебі сал дертіне шалдыққан жанды емдеу қажырлы еңбек пен біліктілікті талап етеді. Осынау шеберлік сабақтарын меңгеру – заман талабы. Өңірлік дәрігерлер бұл сабақты 10 күннің ішінде өтеді. Кәсіби мамандарды даярлау курсы 6 ақпанға дейін жалғасады. Сабақ соңында қатысушылар халықаралық сертификатқа ие болады.
Оңтүстікте 150 дәрі жыл соңына дейін қымбаттамайды
Оңтүстікте халыққа ең қажет 150 дәрінің бағасы жыл соңына дейін қымбаттамайды. Осы мақсатта облыс әкімі Жансейіт Түймебаев пен «Даму» фармацевтикалық және медициналық қызметкерлер қауымдастығы арасында меморандумға қол қойылды, деп хабарлайды облыс әкімінің баспасөз қызметі.
Ынтымақтастық келісім қарапайым халық арасында жиі қолданылатын 150 түрлі дәрілік зат пен медициналық өнімдер бағасының өсуіне жол бермеу мақсатында жүзеге асырылды.
Меморандумға қол қою шарасына облыс әкімі Жансейіт Түймебаев пен дәріхана ұйымдары тарапынан 40 фармацевтикалық ұйым басшысы қатысты. Енді отандық дәрілік заттар мен медициналық бұйым өндіруші компаниялар шетелдік тауарлардың ресми дистрибьюторлары дәрілердің бағасын жыл соңына дейін қымбаттатпайтын болып келісті.
Меморандум тізіміне 150 түрлі дәрі-дәрмек енгізіліп отыр. Келісім аясында 2018 жылға қарастырылған дəрі-дәрмектің 150 атауының ішіндегі 13 түрінің бағасы едәуір төмендетіледі. Бұл дәрілердің әлеуметтік маңызы зор. Халықтың әлеуметтік әлсіз топтарына қолдап, келісімге қол қойып отырған дәріхана басшыларына өңір басшысы Оңтүстік жұртының атынан алғыс айтты.
Фармацевтикалық қызметті бақылау департаментінің басшысы Л.Қашқымбаева ірі тасымалдаушы фирмалармен келісім-шарттар жасалып жатқанын айтты. Сондай-ақ, дәріханалар желілерінің әлеуметтік жауапкершілігі турасында атқарып жатқан жұмыстарын баяндады. Кездесуге қатысушылар тиісті меморандумға қол қою халық арасында әлеуметтік тұрақтылықты қамтамасыз етудің маңызды қадамы дейді.
МӘМС: өзгеріс, жеңілдік, жарнадан босатылатындар
Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесін енгізу мерзімі 2020 жылдың 1 қаңтарына шегерілуіне байланысты жарналар мен аударымдарды төлеу тәртібі өзгерді. Жүйедегі өзгерістер, жарна төлеуден кімдер босатылады және кәсіпкерлер үшін қандай тиімді тұстары бар екенін облыстық балалар ауруханасының №2 педиатрия бөлімшесінің меңгерушісі Ерғали Қалыбаев айтып береді.
ЖҰМЫС БЕРУШІЛЕР – ӨЗГЕРІССІЗ
Жаңа жүйеде медициналық сақтандыру қорына жарна төлеу тәртібі жұмыс берушілер үшін өзгермейді және аударатын аударымдар мөлшері 2018-2019 жылдары - 1,5%, 2020 жылдан бастап 2%-ды құрайды.
Сонымен қатар қарамағында жалдамалы жұмыскерлері бар жеке кәсіпкерлер мен шаруа қожалықтарының иелері жарнаны осы тәртіп бойынша төлейді.
Жеке тұлғалар жарна төлеуден 2020 жылдың 1 қаңтарына дейін босатылады. 2018-2019 жылдары олардың табысынан жарна ұсталмайды.
Азаматтық-құқықтық келісімшарт негізінде табыс табатын тұлғалар төлейтін жарна мөлшері төмендетілді. Олар 2020 жылдан бастап табыстың 1 пайызы, 2021 жылдан бастап 2 пайызы көлемінде жарна төлейді.
Жеке кәсіпкерлер 2018-2019 жылдары ЖК ретінде өзі үшін жарна аудармайды. Бірақ қарамағындағы қызметкерлер үшін жұмыс беруші ретінде жарна аударуды тоқтатпайды (2018-2019 жылдары - 1,5%, 2020 жылдан бастап – 2%).
Жұмыс берушілер жалдамалы жұмыскерлердің жалақысынан 2020 жылы - 1%, 2021 жылдан бастап 2% ұстап, қорға аударады.
Мемлекет жекелеген санаттағы азаматтар үшін жарнаны 2020 жылдан бастап аударады. Аударылатын жарна мөлшері оған дейінгі екі жылға бекітілген орташа айлық жалақының 4 пайызына жетпек. Ал жоғарыда көрсетілген санаттарға жатпайтын тұлғалар ең төменгі жалақының 5 пайызын төлеп, сақтандыру жүйесіне қосыла алады.
КӘСІПКЕРЛЕР ЖАРНАНЫ ҚАЛАЙ ТӨЛЕЙДІ?
Жалпы тәртіптегі жеке кәсіпкер 2017 жылы шілде-желтоқсан айлары үшін жарна аударады. Жарна келесі айдың 25-інен кешіктірілмей төленуі тиіс. Яғни, 2017 жылдың желтоқсаны үшін жарнаны 2018 жылдың қаңтарында төлеуге болады (2018-2019 жылдары жарна төлеуден босатылған).
Жеңілдетілген декларация негізінде арнайы салық режимін пайдаланатын жеке кәсіпкерлер 2017 жылдың шілде-желтоқсан айларында жеңілдетілген декларация салық органдарына салықтық есеп беретін кезеңнен кейінгі екінші айдың 15-інен, ал, салықтар есеп беретін кезеңнен кейінгі екінші айдың 25-інен кешіктірілмей өткізіледі. Сондықтан соңғы төлем 2018 жылдың 25 ақпанынан кешіктірмей төленуі тиіс.
Биыл 67 медициналық бекет салынады
Оңтүстік Қазақстан облысында биыл 67 медициналық бекет салынатын болады. Бұл туралы облыс әкімдігінің кеңейтілген мәжілісінде облыстық денсаулық сақтау басқармасының басшысы Мұқан Егізбаев мәлім етті.
Егер аталған жоба іске асса, облыстағы медициналық тіректердің қажеттілігі толық қамтамасыз етіледі. Басқарма басшысының айтуынша, былтыр өңірде 33 денсаулық сақтау нысан салынған. 2018 жылы тағы да 9 медициналық, оның ішінде 6 емхана мен 1 ауылдық емхана және 2 дәрігерлік амбулаторияның құрылысы жоспарланған.
Бұдан бөлек, биыл мемлекеттік - жекешелік әріптестік аясында Шымкент қаласында 3 емхана құрылысы басталмақ.
Олар мерекеде қызмет етеді
Жыл соңы таяған сайын бұл мерекені асыға күтетіндер көп екені жасырын емес. Кейбіреулер еңбек демалысын қаңтар айына жоспарлап, демалысқа аттанып жатады. Ал ондай демалыстың сәті түспегендер желтоқсанның соңы мен қаңтардың басында болатын 3-4 күн демалыста барынша тынығуға тырысады. Жаңа жылды тың көңіл, сергек сезіммен қарсы алу үшін мерекелік демалыстың маңызы зор.
Ал енді елестетіңізші, осындай мәре-сәре демалыста жұмыс істейтіндар бар. Иә, олар біз тыныққанда қызмет көрсетеді, көпшіліктің демалысы сәтті өтуі үшін тер төгеді. Ендеше, бұл жолы сондай азаматтардың бірқатарына сөз тізгінін берсек...
«Біз хабарламасақ пойызға мінбейтін жолаушылар бар»
...Күндіз-түні жолаушыларға хабарлап, бағыт-бағдар беріп отыратын дикторды іздеп, Шымкент теміржол вокзалына келдік. Халық ығы-жығы. Жолаушылардың арасында тұрып, перрондағы таныс дауысты тағы бір тыңдап алдық. Содан кейін вокзал ғимаратының екінші қабатына көтерілдік. Бір шетте «Дикторлар бөлмесі» деген жазуы бар кабинет тұр. Қаптаған кассаның арасынан ерекшеленбейді. Есікті қағып, ішке ендік. Орта жастағы апай келе жатқан пойыздың бағыты мен нөмірі жазылған парақты оқып, дайындалып отыр.
– Біздің жұмысымыз сырт көзге ерекшеленбегенімен, жолаушылар үшін аса маңызды, – дейді Света Таликенбайқызы. – Тіпті, кейде біз хабарламағанша перронда тоқтап тұрған пойызға отырмайтын жолаушылар бар. Сапарға жиі шығатын азаматтар өзінің пойызын танып, жапа-тармағай вагонға мініп жатқанда диктордың дауысын күтетін жолаушылар да кездеседі. Әрине, тек олар үшін ғана емес, жылдар бойы жаттанды болып қалған мәліметтерді біз үнемі дәл алғашқы ақпарат секілді оқуға тиіспіз.
Қателесуге болмайды. Пойыздың атауын, бағытын нақты айтып, вагонға отырудың басталған уақытын хабарлаймыз. Күндіз-түн, мереке немесе демалыс деген ұғым жоқ. 12 сағаттық ауысыммен жұмыс істейміз.
Қазақстан теміржолы Шымкент станциясында жұмыс істеп келе жатқаныма биыл 20 жыл болды. Өз кәсібімді сүйемін. Халыққа қызмет көрсетуге әрқашан дайынбыз. Күнделікті ағылған жолаушыларға бағыт-бағдар сілтеп, сапарға шығарып салудың да өз қызығы бар. Ендеше, барша отандастарымызды келе жатқан мерекелерімен құттықтап, демалыстарыңыз сәтті өтсін деп тілеймін!
«Мереке күндері жұмысымыз көбеймесе, азаймайды»
Әдеттегіден ұзағырақ созылатын демалыс күндері, өкінішке қарай, келеңсіз жағдайлар болып тұратыны жасырын емес. Оның көбісі дене жарақатына байланысты. Әсіресе, алкогольді ішімдік ішу мен отшашуды дұрыс пайдаланбау соңы өкінішке ұрындырып жатады. Осындайда іздейтініміз – дәрігерлер. Бұл мамандар тәуліктің кез келген сәтінде көмек қолын созуға дайын. Солардың бір тобы Шымкент қалалық жедел медициналық қызмет көрсету ауруханасының қабылдау бөлімінде отырады. Қарапайым жұмыс күндердің өзінде мұндағы дәрігерлерде дамыл жоқ. Ал мереке күндері жұмыс тіпті қауырт бола түседі дейді қабылдау бөлімінің меңгерушісі Сәбит Байбосынов.
– Биыл ауруханамыздың жаңа ғимараты пайдалануға беріліп, біздің бөлім осында ауысты. Мұнда дәрігерлердің сапалы жұмысына бар жағдай жасалған. Бетін аулақ қылсын, жарақаттанған азаматтар мен науқастарды кез келген көлемде қабылдауға дайынбыз. Түрлі дерттерден бөлек жол апаты, техногенді апат, әуе апаты секілді оқыс оқиғалар кезінде жұмыс істеуге әзірміз.
Кейде адамның өзі де кінәлі болып жатады. Неге дейсіз бе? Мереке күндері ішімдік ішіп алып, тайып құлайды. Бір-бірімен төбелесіп, жарақаттанып жатады. Ал пиротехникалық заттарды пайдаланудың кесірінен зақымданатындары қаншама. Мереке күндері күшейтілген тәртіпте кезекшілікте боламыз дегенім содан. Бұл күндері бізге жеткізілетін науқастар саны басқа күндерге қарағанда арта түседі. Дегенмен, біз оларды қабылдап, ем-дом жасауға дайынбыз. Сол үшін күн-түн, демалыс деген жоқ. Мереке күндері де бізге кәдімгі жұмыс уақыты. Жаңа жыл түні де қарбалас жұмыс бір сәт тоқтамайды. Осы орайда мен жерлестерімізді мерелерімен құттықтап, денсаулықтарыңыз мықты болсын деп тілеймін!
«Әр адамның жан-дүниесінен орын аламыз»
Жақсы демалыс дегенді бір сөзбен айта аласыз ба? Оңай болмаса керек. Жақсы тынығу ұғымының сипаты көп. Арасында дәмді тамақтану, яғни ас мәзірі де бар. Ал осы аспаздық өнерді мықтап меңгерген мамандық иелері бізге әр сәт қызмет көрсетуге әзір. «Адам туған сәтінен бастап о дүниеге аттанғанша тамақтанады» дейді сұхбаттасушы кейіпкеріміз – бренд-шеф Владимир Копылов.
– Тамақтану – адам өмірі үшін аса маңызды. Ал дәмді тамақтанудың ләззаты тіпті ерекше. Менің аспаздықта жүргеніме биыл 19 жылдан асып барады. Адамдарды дәмді аспен қуанту – менің сүйікті ісім. Тағам әзірлеуге бала кезімнен құмар болдым. Жалпы, біздің жұмысымыз әдеттегі кестеге сәйкес келе бермейді. Мысалы, адамдар жұмыс аптасынан кейін жақсылап демалыс өткізгісі келеді. Немесе мейрамханаларға барып, көңіл-көтеруге болады. Ал ондай демалыстың дәмді тағамсыз өтпейтіні бесенеден белгілі. Сондай сәтте біз көмекке келеміз. Біз адамдарға дәмді тамақтану ләззатын сыйлаймыз. Ал мереке күндері келушілер көбейе түседі. Міне, қазір де жаңа жылдық кештер басталып кетті. Оған өзгеше ас мәзірін әзірлеп, мұқият дайындалуымыз керек. Жауапкершілік жоғары. Себебі біз дәмді тағаммен адамның ішкі дүниесіне жақындай түсеміз. Ендеше, дастарханға қош келдіңіз дегім келеді!
