Қала аумағы кеңейіп, Ордабасы, Сайрам, Төлеби аудандарынан бірқатар елді мекендердің қосылғанына байланысты Шымкентте тарихи-мәдени мұра ескерткіштерінің қатары көбейді.

qarashash ana

Енді Сайрам ауылының солтүстік-батыс шетінде, Ақсу жолының оң жағасында орын тепкен, ХҮІІ-ХХ ғасырға жататын Ибраһим ата мен ХІІІ-ХІV ғасырлардағы сәулет өнері ескерткіші – Қарашаш ана кесенелері қала аумағына қарайды. Бұл тізімде бұдан бөлек ХІХ ғасырға жататын Абдель-Азиз баб, Қожа Талих (ХІХ ғасыр), Мірәлі баб (ХІХ ғасыр) кесенелері мен ҮІІІ-ХҮІІ ғасырға жататын Сайрам қалашығы да бар.

ibragim ata

Тарихи-мәдени мұраны қорғау, қалпына келтіру және пайдалану жөніндегі орталықтың бөлім меңгерушісі Жандос Құрбанның айтуынша, қазіргі таңда Шымкент қаласы бойынша тарихи-мәдени мұра ескерткіштерінің саны нақтылану, зерделену үстінде.

– Әзірге 6 сәулеттік ескерткіш пен жергілікті маңызы бар 2 ескерткіш қала аумағына өтті. Бұдан басқа 7 ескерткіш алдын ала есепке алу тізіміне алынды. Шымкент қаласының аумағындағы мемлекеттік тізімге енгізілген сәулеттік ескерткіштерге біздің орталық тарапынан олардың сақталуын қамтамасыз ету, өзгеріске ұшырамауын бақылау, айналасының таза болуын қадағалау жұмыстары жоспарлы түрде жүргізіліп отырады, – дейді Жандос Керімұлы.

Осылайша ХІІ-ХVІ ғасыр мұрасы Сүзік ата кесенесі, Қазы Байза (ХҮІІІ-ХХ ғ.ғ), Ақ ата баба (Х-ХІ ғ.ғ), Мариям ана (ХІV ғ.), Махмуд хан шейх-баба (Х-ХІ ғ.ғ.), Бабай Тағай ата (Х-ХІ ғ.ғ.) кесенелері мен 1904 жылы бой көтерген туберкулезге қарсы аурухана ғимараты алдын ала есепке алу тізімінде тұр. Мәртебесі анықталса, Шымкент қаласының тарихи-мәдени мұраларының қатарын толықтырмақ.

Өзгеру мен өсу

Среда, 20 Апрель 2016 05:59

елiмiздегi бiлiм жүйесi осы жолда тұр

Білімді ұрпақ – ел болашағы. Тәуелсіздік алған тұстан бері білім беру саласында түрлі реформалар жүзеге асты. Әлемдік білім-ғылымның, инновацияның көшіне ілесу мақсатында биылдан бастап тағы да бірқатар реформаларға алғашқы қадам жасалмақ. Оның бірі – 2016-2017 оқу жылынан бастап елімізде бірінші сынып оқушылары үш тілде білім алатындығы. Бұл туралы Алматыда өткен «Ғылым және бизнес» атты халықаралық форумында Білім және ғылым министрі Ерлан Сағадиев хабарлаған болатын.

684138b83bb1476227a1c28953582b8c

Үш тiлдi бiлу – қажеттiлiк

Бұл өзгеріске қала ұстаздары мен оқушылары қаншалықты дайын екенін білу мақсатында Шымкент қалалық білім бөлімі ғылыми әдістемелік орталығының директоры Кенжегүл Сағындықоваға жолыққан едік.
Жауапты маманның айтуынша, «Өрлеу» біліктілікті арттыру ұлттық орталығы акционерлік қоғамы мен педагогикалық шеберлік орталығында бүгінгі таңда 180 ұстаз білімін жетілдіруде. Бұдан бөлек қыркүйекке дейін бірінші сыныпты қабылдайтын 805 мұғалімді оқытып, білім-біліктілігін арттырамыз деп отыр.
– Бейнелеу өнері, музыка, денешынықтыру, ағылшын тілінен ұстаздарымыз білім деңгейін көтеруде. Жаңартылған оқу жүйесіне көшуге дайынбыз деп айта аламын. Жоғары оқу орындары алдында да болашақ педагогика мамандарының заманға сай жаңа буынын даярлау міндеті тұр. Үш тілді білу – қазіргі заманның талабы, қажеттілік. Сондықтан бұл жүйеге шошына қараудың қажеті жоқ, – дейді К.Сағындықова. Осылайша бағдарлама сәтті жүзеге асып жатса, 2017 жылы 2,5,7 сыныптар, 2018 жылы 3,6,8,10 сыныптар, ал 2019 жылы 4,9,11,12 сыныптар осы жүйеге көшпек.
Тағы бір білім саласына енгізілетін өзгеріс – жоғары сынып оқушылары да жаратылыстану бағытындағы пәндерді ағылшын тілінде оқиды. Бұл мәселе әлеуметтік желілерде қызу талқыға түсіп, байыбына бармай байбалам салғандар да болды. Білім және ғылым министрі Ерлан
Сағадиев журналистер мен блогерлермен кездесу өткізіп, осы мәселелерге қатысты сан сауалға жауап берді. Министрдің мәлімдеуінше, 10-11 сынып оқушылары информатика, химия, биология және физика пәндерін ағылшын тілінде өтеді. Ол үшін ұстаздарға біліктілікті жоғарылату курстары мен жазғы мектептер ұйымдастырылып, ағылшын тілін үйренудің тиімді мобильді қосымшалары шығарылып, онлайн оқыту жүйесі жүзеге асады.
Алдымен 2017 оқу жылында информатика пәні ағылшын тілінде өтеді, ал қалған пәндер 2020 жылға дейін біртіндеп көшірілмек. Осылайша үш тілде бірдей оқыту жүйесі арқылы өскелең ұрпақтың талабын шыңдап, отандық және шетелдік жетекші оқу орындарында тең дәрежеде білім алуға жол ашылмақ.
Ж. Аймауытов атындағы №64 мектеп-гимназияның директоры Зейнегүл Асылбекова үш тілді жетік білу, білім мен ғылым саласына озық технологияларды енгізу – бүгінгі уақыт талабы екенін айтады. Талай дарынды ұл-қызды түлеткен білім ордасының ұстаздары жаңа жүйеге оң көзқараспен қарап, жаңа технологияларды қолдану арқылы оқушыларды жан-жақтылыққа тәрбиелеуде.
– Біздің мектепте біліктілігін 1, 2, 3 деңгей бағдарламасымен арттырған, инновациялық тәсілдерді игерген мұғалімдер бар. Олар «Өзгеріс не үшін қажет?», «Нені енгізу қажет?», «Неліктен біздің оқыту тәсілдерімізді өзгертуге тиіспіз?», «Біз бұны қалай жүзеге асырамыз?» деген сұрақтар топтамасына жауап іздеп, дәстүрлі және жаңа инновацияларды сабақтастыра отырып дәріс жүргізеді. Тілдік ортаны жетілдіру мақсатында сұхбаттар құрып, түрлі ойын тәсілдері арқылы оқушыларға сабақ өтеді. Сол себепті бұл жаңа жүйеге көшуге дайынбыз деп айта аламын, – дейді мектеп басшысы Зейнегүл Асылбекова.
Айта кетейік, Еуроодақтағы 28 елдің 17-сінде шет тілін үйрету балабақшадан басталады екен. Ал экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымына кіретін 17 елде ағылшын тілін шет тілі ретінде бастауыш мектепте екпін түсіре оқытады. Әлемнің өзге дамушы елдерінде де бір немесе одан да көп пәндерді ағылшын тілінде оқытуға көшкен. Осылайша біздің ұл-қыздар да, үш тілді жетік меңгеріп, әлемдік білім жүйесіне ілесіп, болашағына нық негіз қалап жатса, нұр үстіне нұр емес пе?!

Оқушылар 1 маусымµа дейiн оқиды

Бес күндік білім беру жүйесіне көшу туралы өзгеріс те ата-аналарды бей-жай қалдырмады. «Бұл жүйеге көшсек, оқу маусымы жаздың бел ортасына дейін созылады екен» деген қауесет ақпарат тез-ақ тарап кетті. Осыған түсінік берген Білім және ғылым министрі Е. Сағадиев:
– Біз балаларға қосымша 34 күн демалыс береміз. Бұл барлық сенбілерді қоса алғанда. Енді оқу мерзімін 1 маусымға дейін созып жатырмыз. Яғни, 5 күнді алғанда барлығы 29 күн (жазғы демалыстан бөлек) ата-аналар мен балалар демалады, – деп мәселенің мән-жайын тарқатып берді.
Сонымен, келесі жаңа оқу жылынан бастап, бес күндік білім беру жүйесіне көшіп, 1 сынып оқушылары 1 маусымға дейін оқиды. Бұдан бөлек 2017 жылы олардың қатарына 2, 5, 7 және 9 сынып оқушылары қосылады. Ал 2018 жылдан бастап жаңа жүйеге барлық мектептерді көшіру жоспарланған.
– Шыны керек, бес күндік білім жүйесіне өтетінімізге қуанып жүрміз. Төрт ұл-қыз тәрбелеп отырмын. Үшеуі мектеп оқушысы. Енді ұл-қызымды демалыс күні үйірмеге, кітапханаға апаруға мүмкіндік туатын болды, – дейді Гүлжан Тасболатова.
Дамыған батыс елдерінің өзінде жазғы демалыс көп болса 1,5-2 айға ғана созылады екен. Бұрынғы Кеңес Одағының елдері оқушылары секілді 3 ай демалатын басқа ел жоқ. Оның үстіне психолог мамандар да үш айлық жазғы демалыста бала мектепте не үйренгенін ұмытып, олардың сабақ оқуға деген ынта-ықыласы төмендейтінін айтып отыр.
Озық ойлы, жан-жақты, өскелең ұрпақ тәрбиелеу мақсатында енгізіліп жатқан білім саласындағы реформалар мен түрлі бағдарламалардың қай деңгейде жүзеге асып, шетелдік тәжірибенің қаншалықты жеміс беретініне енді уақыт төреші.

Сіз не дейсіз?

koment003
Тамара МАХАЛҚЫЗЫ, «Қазақстанның педагогикалық академиясы» корпоративтік қорының вице-президенті,
Ы. Алтынсарин атындағы төсбелгiнің иегері:


– Білім және ғылым министрі Ерлан Сағадиев ұсынған бағдарламада еліміздің барлық орта білім беретін мектептеріне Назарбаев интеллектуалдық мектептеріндегі Кембриждік жүйені енгізу мәселесі қозғалып отыр. Бұл жаңа білім беру жүйесін қолдаймын. Оқушылардың тіл үйренуге деген қызығушылығын арттырып, шығармашылық сүйіспеншілігі мен қарым-қабілетін ашудың сан алуан жолдары бар. Ол үшін біздің ұстаздар дәстүрлі және жаңа инновацияларды сабақтастырып, технологияларды үнемі жаңартып, оқу бағдарламасына әлемдік стандарттарды қолдану керек.


koment001Қаракөз МОМБАЕВА, 
Ораз Жандосов атындағы №30 орта мектептің психолог маманы:

– Бүгінгінің балалары зерек, қабілетті. Тіпті қазір 3-4 жасар баланың өзі ұялы телефоннан, компьютерден өзіне қызықты мултьфильмдерді қосып алып көреді, түрлі ойындарды ойнайды. Ешкім оларға үйретпесе де. Үш тілде білім алу бала психологиясына ауыр деп ойлаудың қажеті жоқ. Олар дәл осы жаста кез келген ақпарат пен оқып-тоқығанын дереу қағып алады. Сондықтан қорықпай, тек оларға жеткізу тетігі мен жүйесін білу қажет.


koment002Динара ӘДІЛБАЕВА,
С. Ерубаев атындағы №24 мектеп-лицейдің 10 сынып оқушысы:

– Біздің мектеп-лицейде ағылшын тілі аптасына екі рет өтеді. Сондай-ақ, тілді қаншалықты меңгеріп жатқанымызды білу үшін аптаның әр сенбісінде (Unit check) арнайы тест тапсырамыз. Бұдан бөлек, қосымша ағылшын тілі курсына барамын. Арманым – болашақта білікті маман болу. Шетелдік бұқаралық ақпарат құралдарында қызмет етіп, білімімді жетілдіргім келеді. Сол себепті қазірден бастап тиянақты дайындалып жүрмін.

 

Ағабек Қазанбайдың есімі көзіқарақты көрермен үшін жақсы таныс. Қазақ телевизиясында өзіндік қолтаңбасын қалдырып, қаншама жігіттерді телеоператорлыққа баулыды. Қазақстан Журналистер Одағының мүшесі, Ордабасы ауданының Құрметті азаматы атанды. Жуырда «Хабар» агенттігі АҚ басқарма төрағасы Айдос Үкібаев пен агенттік ұжымы «Хабар-20 жыл» мерекелік медалін кеудесіне тағып, зейнеткерлікке құрметпен шығарып салған еді. Шымкентке оралған танымал телеоператормен сұхбаттасудың сәті түсті.

 MG 1135

– Ағабек аға, телеоператор болуды бала күннен армандаған ба едіңіз, әлде кездейсоқ келдіңіз бе?

– Бала күнімде киноға түсіп, театрда ойнайтын әртіс болуды қаладым. Бірақ ол арманым орындалмай қалды. Әкесіз өстім. Әкем Сералы үш жасымда өмірден озыпты. 10-сыныпты бітіргеннен кейін Ташкентке оқуға түскім келді. Анам түрлі қиындықтарға қарамастан «үйдегі жалғыз сиырды сатсам да, сені оқытамын» дейтін. Бірақ жалғыз анама ауыртпалық салғым келмеді. Содан кейін Шымкенттегі политехникумға, көңілім мүлде қаламаған мамандыққа құжат тапсырдым.

– Камераға қызығушылығыңыз қалай оянып жүр?

– 6-сынып оқып жүргенімде анам «Зенит» фотоаппаратын алып берген. Жұман, Әбен деген достарым бар еді. Техникаға қатты құмар болдық. Мектептегі іс-шаралардан бастап, ауыл-аймақтың бар жаңалықтарын фотосуретке түсіріп жүріп, фотоаппараттың тілін жетік меңгеріп алдым. Қалаға оқуға түскен соң түрлі жұмыстарды атқарып жүріп, бір күні облыстық «Оңтүстік Қазақстан» газетінен «Киностудия әуесқойлар клубына кино түсіріп үйренемін деген жастарды қабылдаймыз» деген тілдей хабарландыруды көзім шалды. «Көрсем, білсем, меңгерсем» деген қызығушылық көрсетілген мекенжайға жетелеп әкелді. Қожагелді Сағымсақов, Абай Омаров есімді жігіттермен таныстым. Сосын маған «талабыңды байқап көрейік» деді де қолыма кинокамера ұстатып, түрлі планда, түрлі көріністерді түсіріп әкелуімді тапсырды. Пленкамен түсіресің. Түсіріп жүріп, бірте-бірте оны да меңгеріп алдым. Осылайша Киностудия клубында әдіскер болып жұмысқа орналастым. Деректі фильмнің дыбысталуына жауап беретінмін. Ал одан кейін Владимир Ли мен Нарзия Омарова жұмысқа шақырды. Ол «Қазақстан» телеарнасының біздің облыстағы меншікті тілшісі еді. Жаңалықтар қызметіне қалай сюжет түсіруді үйретті. Көлік жүргізушісі, жарық қоюшы әрі кинооператор болып, бірнеше жұмысты қатар атқарып жүрдім.

 MG 1114

– 25 жылдық тарихы бар «Қазақстан – Шымкент» телеарнасында да сіздің қолтаңбаңыз бар екенін білеміз...

– Бірде Байдулла Қонысбек ағамен Бәйдібек ауданында жолығып қалдым. «Қазақстан – Шымкент» телеарнасы ашылатынын, телеоператор жігіттердің қажет екенін айтты. Қасыма Қожакелді Сағымсақов, Абай Омаров, Хусан Азизов, Талғат Елеубеков сынды жігіттерді ертіп бардым. Телеарнаның ең алғашқы құрылған сәтінен бастап, куә болғаныма, ғимарат еденінің шегесін қағысып, техникаларын қойысып, титтей үлесім тигеніне қуанамын. 7-8 жыл сол жерде жұмыс істеп, өңір тұрғындарын дер кезінде ақпараттандыруға тырыстық. Одан кейін бізде «Хабар» арнасының тілшілер қосыны ашылып, белгілі журналист Қалыбек Атжан мені телеоператорлыққа ұсынды. Осылайша 1998 жылдың шілдесінде телеарнаның сол кездегі басшысы Дариға Нұрсұлтанқызы жұмысқа қабылдау туралы бұйрық шығарып, «хабарлық» атанып шыға келдім.

– Зейнеткерлікке шықсаңыз да, қанша жыл серігіңіз болған бейнекамераны сағынатын боларсыз?

– Соңғы он жылым Алматы, Астанада өтіпті. «Хабар» ұжымы сән-салтанатын жасап, құрмет көрсетті. Шымкентке келіп, екі айдай үйде демалдым. Ағайын-туысты аралап, сағынышым басылғанмен, тыншымадым. Әбден елдің ортасында жүріп адамдармен дидарласып, әңгімелесіп, үйренген соң ба, үйге сыймай кеттім. Қазір Дулат Әбіштің шақыртуымен «Айғақ» телеарнасында қайта телеоператорлық кәсібімді жалғастырып жатқан жайым бар.

– Камераңызға ілікпеген кадрлар бар ма? Не түсіргіңіз келеді?

– Оңтүстіктегі зиялы қауымның барлығы туралы арнайы деректі фильм түсірдім десем де болады. Дінмұхаммед Қонаев, Асанбай Асқаров, Жұмамұрат Тұяқбаев, Сабыр Рахымов тағы басқа ел ағалары жайлы түсірген дүниелерімді ел ұмыта қойған жоқ шығар. Енді 18 ғасыр мен 19 ғасырдың басында қазақ халқының басынан кешірген оқиғаларын көрсететін, отансүйгіштік сезімді насихаттайтын көркем фильм түсірсем деген мақсатым бар. Түсірілім жұмыстары мамыр айында басталады. Сондай-ақ, айтыскер ақын О. Тайманов туралы «Тасада қалған Тайманов» атты деректі фильм түсіруге кірістік.

– Айтыңызшы, телеоператордың бақыты неде?

– 2003 жылы Қазақстан журналистерінің конгрессінде Дариға Назарбаева жаңа куәлік табыстап тұрып, «мен Ағабек Қазанбайдың әр кадрынан-ақ Шымкентте не боп жатқанынан хабардар болып отырамын» деген. Бұл мен үшін үлкен марапат, үлкен мәртебе. Көзіқарақты көрермен, әр түсірген сюжетіңді бағалап, қолтаңбаңды танып жатса, одан артық қуаныштың керегі не?! Қайсар Шерім, Сапарәлі Рысбеков, Нұрлан Нұрбеков, Ақжол Рахманқұлов, тағы басқа телеоператорлыққа баулыған шәкірттерім көп. Аға деп ізет көрсетіп тұрады. Олардың әр жетістігі үшін де қуанамын. Қыстың күні жақсы кадр үшін белуардан су кешіп, өртпен арпалысып, қоңырау түссе, түннің ортасында ұйқымыздан атып тұрып, асығыс жолға аттандық. Ұрымтал сәтті қалт жібермеуге тырыстық. Жауапкершілікті жоғалтпадық. Тарихты таспаға басып, келер ұрпаққа аманаттадық. Біле білгенге, бағалай алғанға, мұның өзі зор бақыт.

 MG 1140

– Қазіргі телеоператорларға көңіліңіз тола ма? Оларға не жетіспейді?

– Әр телеарнада мінсіз түсіретін жігіттер бар. Бірақ санаулы ғана. Кейбіріне сын айтсаң бұлқан-талқан ашуланып, ренжіп шығады. «Мен керемет түсіремін» деп кеуде соғатындардың кадрлары экранда сәулеленіп шықпайды. Тіпті сұхбат беріп тұрған кейіпкердің артындағы фонға назар аудармай түсіре беретін жігіттер бар. Кей сюжеттерін көріп қарным ашады. Қазір ізденуге мүмкіндік көп ғой. Ғаламторды ашып қалсаңыз, барлық мәлімет тұр. Телеоператор жігіттердің көзі қырағы, көреген болуы керек. Ізденісті бір сәтке де тоқтатуға болмайды. Ал өзін әлі күнге дейін қай қырынан түсірсем, әдемі кадр жасаймын деп, ізденісте жүремін.

– Қалай ойлайсыз, бізде неге телеоператор қыздар жоқ?

– Италияның төрт қаласында, Қытайдың алты қаласында, одан бөлек Германия елінде іссапармен болдым. Ол жақта телеоператор қыздар көп. Бізде жоқ. Қазір біздің қыздарымыз бен әйелдеріміз ер азаматтар атқара алмайтын жұмысты істеп, иықтарымен ауыр жүкті көтеріп жүр. Базарда ала дорба арқалап жүргендері қаншама. Оның үстіне қазіргі телекамералардың салмағы тым жеңіл. Ары кетсе 2,5-3 кг ғана. Оған 3 кг штативтің салмағын қосыңыз. Қазақстанның тұңғыш әйел-телеоператоры Нәрзия Омарованың жолын жалғайтын қыздар керек-ақ. Қыздардың бейнекамера тілін меңгеріп, телеоператор болуын қуана қолдаймын.

– Есте қалған қызықты оқиғаларыңызбен бөліссеңіз?

– Осы оқиға ойымнан бір сәтке де шыққан емес. 1992 жылы Шымкентте Наурыз мерекесі тойланып жатқан. Алаңда әуе шары ұшып-қонып жүрген еді. Жалпыхалықтық мерекені туу биіктен түсірсем, керемет кадрлар шығатынын көз алдыма елестеттім де, бейнекамерамды арқалап әуе шарымен көкке көтерілдік. Бәрі ойдағыдай еді, әуе шарды басқарушы жігіт газдың таусылғанын хабарлап үлгерді. 450 метр биіктіктен құлдилап, Ә. Жангелдин көшесіндегі бір үйдің сарайына келіп соғылдық. Бар ойым, бейнекамераны сындырмай, аман сақтап қалу болды. Ауруханаға жеткізілгеннен кейін қабырғамның сынғанын білдім. Тыныс алуым қиындап жатса да, әріптестерімнен «телекамера аман ба?» деп сұрай бергенім есімде.
Тағы бірде қазақтың ұшқыш қызы Тоты Әмірова жайлы арнайы хабар түсіру керек болды. Әр қимылын қалт жібермей бақылап отырмын. «Ал, жігітім, дайындал, біз ұшамыз» деді. Мен Алатаудың әсем көрінісі мен Тотының ұшақ басқарудағы іс-әрекетін ұштастырып таспаға жазып аламын деп ойлап отырғанмын. Қайдағы. Ұшақ жермен зулап келіп, көкке қиялай көтерілгенде артқа қарай бірнеше рет домалап, кабинаның есігіне барып соғылдым. Тізе берсем, қызық көп (күлді).

– Әңгімеңізге рахмет!

Сұхбаттасқан
Әйгерім БЕГІМБЕТ

Шымкенттік Алтынай Асиловамен әлеуметтік желіде танысып, жақынырақ араласқанымызға жылдан асты. Қаладағы «Rixos Khadisha Shymkent» қонақүйінде аспаз болып қызмет атқаратынын білгенім болмаса, оның 2014 жылы қысқы Олимпиада кезінде Сочиде спортшылар мен қонақтарға тамақ әзірлегенінен хабарсыз екенмін. Жуырда Алтынай сонда өткен қызықты күндері мен достарын сағынып жүргенін айтып қалды. Ары қарай әсерлі әңгімеміз осы тақырыпта өрбіді.

altynai– Алпыс адам Сочиге қараша айында табан тіредік. Қалың күртешемен барған біз қайнаған жазға топ етіп түстік. Ал екі сағаттан кейін «Красная Полянаға», яғни теңіз деңгейінен 940 метрлік биіктікке көтерілдік. Аз ғана уақыттың ішінде жаздан қысқа өтіп кеттік. Қалың қар. Айнала тұнған сұлулық. Сочи Олимпиадасына әлемнің 90-ға жуық елінен спортшылар келді. Демалуға келген қонақтарға, спортшыларға ас мәзірін әзірледік, Тоғыз ай бойы әр елден келген аспаздармен тәжірибе алмасып, тағамдардың түр-түрін шебер дайындауды меңгердік. Бұл менің өмірімдегі ең жарқын, ұмытылмас сәтке айналды, үлкен мектеп болды, – дейді жас аспаз.
Дәмі тіл үйірер тағам дайындаудан бөлек, арасында уақыт тауып Сочи Олимпиадасы кезінде еліміздің намысын қорғаған спортшыларға жанкүйер де болыпты. Шаңғымен тұғырдан секіру, биатлон сынды спорт түрлерін тамашалап, фристайл-акробатикадан сынға түскен Жібек Арапбаева
бен Жанбота Алдабергенованың өнеріне қол соққан. Египеттен келген белгілі аспаз Ахмет Райдтан аспаздық өнердің қыры мен сырына қанығып, әлі күнге дейін әлеуметтік желі арқылы ақыл-кеңес сұраудан жалықпайды.
– Мен ең алдымен ыдыс-аяқ жуудан бастадым. Сосын қонақүйдің бөлмелерін жинастырдым. Қандай жұмыс атқарсам да, намыстанбай, үлкен жауапкершілікпен атқаруға тырыстым. Қыз баласы кішкентайынан анасынан көргенін істеп, ас әзірлеуге ерте бастан араласады ғой. Мен де 6-сыныптан бастап ата-анам жұмыстан келгенінше кішкентай бауырларымның қарындарын тойдырып қоятынмын. Кейін түрлі тағам пісіруге аңсарым ауды. Әр аспаздың ас әзірлеу әдіс-тәсілдеріне жіті назар аудара бастадым. Осылайша, бұл кәсіптің биігіне шығуға талпынып жүрген жайым бар, – дейді Алтынай.
Жұмысынан тыс бос уақытында Алтынай жекелеген тапсырыстар да қабылдайды. Салаттардың түр-түрін әзірлеп, мерекелік дастарханыңызды көз тартарлықтай әсемдеп, сәндеп береді. Алдағы уақытта түрлі ұлт асханасының тағамдарын дәмді етіп әзірлеуді үйреніп, жеке мейманхана ашу – оның арманы.
– Таза оймен, шынайы пейілмен, сүйіспеншілікпен жасалған тағам ғана көптің көңілінен шығады. Қазір бізге өзіміздің тұрғындармен қатар шетелден қонақтар да көп келеді. Біз ұсынған тағамнан дәм татқаннан кейін, мақтап, жылы сөз айтып жатады. Сол кезде мерейіміз өсіп, іштей қуанып қаламыз. Түсінгенім, аспаз бәрін ішкі түйсігімен сезуі тиіс. Икемің, қызығушылығың болмаса, бұл кәсіп саған «есігін» ашпайды, – дейді ол.
Кей аспаздар тағамның дайындалу тәсілімен бөліскенде бәрібір құрамындағы бір затын кем айтады. Ал Алтынай бар білгенін бөлісуден тартынбайды. Өйткені өзі де аспаздықтың оқуын оқымай, өзгелердің қасында жүріп, сан сауал қойып, құпиясына қаныққан. Алтынайды Қырым мен Түркия елдеріндегі мейрамхана ұжымы тәжірибе алмасуға шақырып, ұсыныс жіберіпті.
– Адам жас кезінде ізденуден, оқып-тоқудан, үйренуден жалықпағаны жөн. Бірнеше айға барып, білімімді жетілдіріп қайтқым келеді. Сосын сүйікті қалама оралып, мейрамхана мәдениетінің дамуына үлес қосамын, – дейді жас аспаз.

 MG 9567Әр адамға жастық шағы, студенттік өмірі қымбат. Кез келген жан осы бір ең аяулы кезеңге көз жүгіртсе, кино лентасындай көз алдында тізбектеліп, сағыныштан көзіне жас тұнар. Өткен күндерге көз жүгіртіп, жылы жымиыспен еске алар. Шымкенттегі Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік педагогикалық институтының 12 қабатты жатақханасы алыстан менмұндалайды. Былтыр қыркүйектің бел ортасында сол кездегі ҚР Білім және ғылым министрі Аслан Сәрінжіповтің өзі келіп, ашылу салтанатына қатысқан. Біз сол еңселі ғимараттың тыныс-тіршілігімен, студенттердің өмірімен танысу мақсатында бас сұққан едік. «Студенттер үйінің» тәрбиешісі Нұрай Жақабай қарсы алып, жол бастады.


Қала сәулетiне көрiк қосқан

Жатақхана – бұл студенттердің құтты ұясы, жылы мекені.
Мұнда болашақ педагогтар үшін барлық жағдай жасалыпты. Әр жатын бөлмеде екі студент ғана тұрады. Бөлме ішінде ванна, кітап сөрелері мен киім қоятын шкаф, ыңғайлы кереует, тіпті кішігірім тоңазытқыш та бар.
Ол аз десеңіз, ғимарат ішінде кітапхана, асхана, арнайы медициналық кабинет, химиялық тазарту, тағы басқа қызмет көрсету бөлімдері жұмыс істейді. Бір сөзбен айтқанда Шымкентте бұрын-соңды мұндай жатақхана болмаған.
Жеделсатымен жоғары қабатқа көтерілдік. Асхана жақтан қыздардың сыңғырлаған күлкілері естілді. Сабақтан келген олар кешкі астың қамына кірісіпті.
– Асханада қажетті заттардың бәрін табасың. Тамақ жылытатын пешімізге дейін әкеліп қойған. Сосын жатақханамызда буфетіміз де бар. Нан, басқа да ас-суымыз таусылса, көшеге жүгірмейміз. Ата-анамыз жатақханадағы өмірлерін еске алғанда, жігіттер жағы тамақтарын қазанымен қоса ұрлап әкететінін жиі, күліп еске алады. Ал біздің «Студенттер үйінде» кілең қыздар тұратындықтан, ондай жағдайлар кездеспейді, – дейді 2 курстың студенті, қоғамдық жұмыстардың белсендісі Парасат Тұяқбаева.

Жастарға жiгер берген...

 MG 9553

«Студенттер үйіне» бірінші кезекте оқуда озат, білім, ғылым, спорт сайыстарында оза шауып жүрген, институттағы іс-шараларға белсенді қатысатын қыздар қабылданады.
Жатақхананың жетінші қабатында тұрмыз. Терезеден көз салсаң қаланың сұлулығы, әсемдігі, биік ғимараттары анық көрінеді. Осы қабаттағы бөлмелердің бірінде тұратын Ұлмекен Алдиярова дене шынықтыру және әскери дайындық факультетінің 1 курс студенті. Каратэден республикалық, халықаралық жарыстарда топ жарып, институттың ғана емес, облысымыздың мерейін үстем етіп жүр. Спортты жанына серік еткен қыз: «Жаттығудан шаршап келіп, бірінші терезе алдына келем. Сыртқа біраз көз тастап, қала көрінісін бақылаймын», – дейді. «Жатақханадағы студенттік өмір ұнайды. Бәрі бар. Қонақүйде тұрып жатқан сияқтымыз. Бағасы да қалтаға қонымды. Бір жылға 23 мың теңге төледік».
Ал 1-курс студенті Сандуғаш Асанова Қызылорда облысынан келген екен. Волейболшы. – Басында ата-анамды, ауылымды, достарымды сағынып, Қызылордаға қайтқым келетін. Бірақ жатақханадағы қыздарға тез бауыр басып, олармен жақсы араласып кеттім. Жиі болмаса да, мерекедегі екі-үш күндік демалысты пайдаланып, сағынышымды басып қайтамын, – дейді Сандуғаш.

Талантты шәкiрттер тасада қалмайды

 MG 9534

Жатақхананың екінші қабатында түрлі үйірмелердің кабинеттері ашылған. Біз барғанда жатақхана ішінде Құрманғазының
«Адайы» күмбірлеп жатты. Еппен есікті ашқан едік, 7-8 қыз-жігіт домбыра шертіп отыр екен. Үйірме жетекшісі Роза Сырайлова
40-тан астам студент қатысатынын, оларды үш топқа бөліп, күйлерді үйрететінін айтты. – Бірінші топқа домбыраны енді қолға алып, үйренуге кіріскен студенттерді жинаймыз. Ал екінші топта 2-3 күй білетіндер, ал 3 топта 8 күйден көп білетіндер топталған. Үйірменің студенттері институттағы, қаладағы іс-шараларға, мерекелік кештерге жиі қатысып, өз өнерлерін ортаға салады, – дейді.
Бұдан кейін Ләззат Ергебекова мен Қуат Таукеев жетекшілік жасайтын би үйірмесінің есігін қақтық. Үйірмеге 100-ге жуық қыз-жігіттер қатысады. Ұлттық биімізден бастап, шығыс және әлем билерін үйренеді.
Бұдан бөлек дефиле, айтыс, эстрада, фольклорлық аспаптар, бейнелеу өнері, вокаль, сәндік өнер, ұлттық аспаптар жасау, тігін, компьютер, тағы басқа үйірмелердің есігі институт студенттері үшін айқара ашық. Ал жатақханада тұратындар үшін тіпті рахат. Алысқа сабылмай-ақ, өнердің сан түрінен шеберлігін шыңдайды. – Үйірмеге қатысушылардың қолдарына арнайы сертификат тапсырамыз. Олар болашақ педагогтар болғандықтан әннен, биден, қолөнерден, басқа да өнер түрінен хабардар болуы шарт, – дейді сәндік өнер үйірмесінің жетекшісі Гүлмира Бегалиева.

Ата-аналар да дән риза

 MG 9522

Бұл «Студенттер үйінің» орнында бұрын 50-ші жылдары салынған институттың оқу ғимараты болған еді. Сол ғимарат сүріліп, 1,5 жылда-ақ орнына жаңа жатақхана бой көтерді. 

Гауһар Камалова басшылық жасайтын «Студенттер үйінде» бүгінде 314 қыз тұрады. – Алыстан, басқа облыстардан келген студент қыздар бар. Ата-аналары, туған-туыстары сағынып, қал-жағдайларын көзбен көріп, көңілін жайландыру үшін іздеп келеді. Олар қаланың әр бұрышынан пәтер мен қонақүй іздеп әуреленбесін деп, ата-аналарға арналған арнайы қонақ бөлмелерін аштық. Кез келген уақытта келіп, екі-үш күн қыздарының жанында болып, жатақханамызға түней алады. Жатақхана есігі кешкі 21.00-де жабылады. Әзірге тәртіп бұзып, көзге түскен қыздарымыз кездескен жоқ, – дейді Гауһар Камалова.
Алаңсыз білім алуға барлық жағдайды жасап, аз уақыттың ішінде осындай еңселі жатақхана салуға мұрындық болған институт ректоры Оңалбай Аяшевқа әрбір студенттің айтар алғысы шексіз. Олар да жылдар жылжыған сайын пана болған құт мекеніндегі, сүйікті шаңырағындағы естелікке айналған әрбір күнін сағынышпен еске алар...

Жүлдеге ұмтыл, жас дос!

Пятница, 01 Апрель 2016 04:36

«Бәйтерек» жастар ұйымы қоғамдық бірлестігі, қалалық ішкі саясат бөлімінің қолдауымен «Шырайлы Шымкент» байқауын мектеп оқушылары арасында да ұйымдастырып отыр. Бірлестік төрағасы Роллан Қонысбековтың айтуынша, бұл байқау шығармашылық қабілеті бар жастарды ынталандырады.

 MG 9619

– Байқауға еліміздің түкпір-түкпірінде білім алып жатқан 8-11 сынып оқушылары қатысып, бақ сынай алады. Шығармалар мамырдың 15-не дейін қазақ және орыс тілдерінде қабылданады. Жеңімпаздар ай соңында анықталып, жетекшісімен бірге қаламыздың көрікті жерлеріне экскурсия ұйымдастырылады. Осылайша біз қаламыздың тарихын, мәдени, көрікті орындарын насихаттап, олардың сүйіспеншілігін, қызығушылығын арттырамыз, – дейді Р. Қонысбеков.
Ендеше, «Мен Шымкентті қалай көргім келеді» тақырыбында эссе жазып, Этот адрес электронной почты защищён от спам-ботов. У вас должен быть включен JavaScript для просмотра. электронды поштасына жолдап, бағыңды сына, жас дос!

Байқауда бақ сынаңыз, әріптес!

Пятница, 01 Апрель 2016 04:18

Қаланың бүгінгі жетістіктері мен келбетін, тарихы мен мәдени кешендерін ел тұрғындарына насихаттау мақсатында «Шырайлы Шымкент» жобасы бастау алды. Осы жоба аясында қалалық ішкі саясат бөлімінің тапсырысымен «Жаңа дәуір» қоғамдық бірлестігі журналистер мен әлеуметтік желі белсенділері арасында республикалық байқау ұйымдастыруды қолға алып отыр.

 MG 9660Осыған орай БАҚ өкілдері мен блогерлердің қатысуымен баспасөз конференциясы өтті. Жиында Қазақстан Журналистер одағы ОҚО филиалының төрайымы, «Шымкент келбеті», «Панорама Шымкента» газеттерінің директор-бас редакторы Айгүл Қапбарова мен «Жаңа дәуір» қоғамдық бірлестігінің төрайымы Ұлбосын Какимова байқаудың мақсаты мен ережесіне тоқталды.
Байқауды ұйымдастырудағы басты мақсат – Шымкент қаласының мәдени, әлеуметтік, экономикалық дамуын, туристік және инвестициялық әлеуетін айшықтайтын ақпараттар, материалдар жариялау арқылы қаламыздың имиджін қалыптастыру, сонымен қатар БАҚ өкілдері мен блогерлердің кәсіби ынтымақтастығын арттыру. – Қаламызда жарты сағат жаяу серуендесеңіз, қаншама тақырыпқа кез боласыз. Шаһар тұрғындары, кәсіпорындары, тарихи кешендері жайлы мазмұнды, мағыналы, материалдар күтеміз, – деді А. Қапбарова.
Сондай-ақ, конференцияда Шымкент қалалық ішкі саясат бөлімінің басшысы Қанат Қалыбеков, «Егемен Қазақстан» газетінің ОҚО бойынша меншікті тілшісі Бақтияр Тайжан, «Отырар» телеарнасының бас редакторы Зәуре Оралбаева сөз алып, Шымкент қаласы соңғы жылдары ажарланып, әлеуметтік-экономикалық дамуы ілгерілегенін тақырып арқауына айналдырып, белсенділік танытуға шақырды.
Айта кетейік, байқауға 1 сәуір мен 30 тамыз аралығында баспасөз бетінде, теле-радио мен блогтұғырда жарыққа шыққан жұмыстар қабылданады. Ал байқау қорытындысы қала күні қарсаңында белгілі болып, жеңімпаздар төрт номинация бойынша бағалы сыйлықтармен марапатталмақ.

Қазығұрт шыңын бағындырды

Среда, 30 Март 2016 06:15

Шымкентте саяхатты ұнататын жандарға арналған «Клад» атты клуб бар. Клуб мүшелері аптаның әр демалыс күндері қала тұрғындарын саяхатқа шақырып, веложорықтар ұйымдастырады. Осылайша, өңірімізде туризмді түлетіп, Оңтүстіктің көрікті жерлерін насихаттап, табиғатқа жанашыр жандардың қатарын арттыруға үлес қоспақ.

qazghurt tauy

Олар сапарын әз Наурыз қарсаңында Нұх пайғамбардың кемесі тоқтаған қасиетті мекен Қазығұрт тауынан бастады. Әлеуметтік желідегі хабарландырудан кейін тауға шығуға 150-ге жуық адам ниет білдіріпті. Олар 1768 метр биіктікті бағындырып, спорттық шараларға қатысты.
Сондай-ақ, бұл күні тұңғыш рет сайраннингтен сайыс өтті. Жарысқа қатысушылар 2,7 шақырымға созылған Қазығұрт шыңына жүгіруден жарысты. Жарыс нәтижесінде 40 жастан жоғары қатысушылар арасында Гауһар Сәрсенбаева мен Жамал Мыкамылов жеңімпаз атанса, 40 жасқа дейінгілер арасында Лидя Гостищева мен Сәулет Байтенов топ жарды.
– Мұндай саяхаттар жыл бойына үздіксіз өткізіледі. Әр маусымның ерекшелігіне байланысты түрлі спорт түрлерінен жарыстар ұйымдастырамыз. Арыс өзенінде катамаранмен жарыссақ, Оңтүстіктің тауларында шаңғымен құлдилаймыз. Деніңіздің саулығы үшін осындай сейілдерден қалып қоймаңыздар, – дейді «Клад» президенті, сайраннингтен бірнеше дүркін жеңімпаз Ербол Оразалин.

qazghurt tauy-2

Страница 8 из 15