ХХІ ғасырда аз қозғалмалы өмір салты бірінші проблема болып отыр, сондықтан ұзақ өмір сүруді қаласаңыз, деніңіз сау болсын десеңіз, онымен күресіңіз. Дене белсенділігі денсаулықты нығайтудың негізгі факторларының бірі болып табылады. ДДСҰ анықтауынша, дене белсенділігі – жұмыс, ойын, үй жұмысын орындау, сапарлар және рекреациялық сабақтар кезіндегі белсенділікті қоса алғанда, энергия шығынын талап ететін қаңқа бұлшықеттерімен атқарылатын дене қозғалысы.

Дене шынықтыру жаттығуларын аэробты, анаэробты және икемділікке арналған жаттығулар деп бөлуге болады. Аэробты жаттығуларға орташа қарқынмен велосипед тебу және жүгіру, би, жүзу жатады. Анаэробты жаттығуларға тренажерлерда және «темірді қолдану арқылы» жасалатын ауыр заттарды көтеру, жоғары қарқынмен велосипед тебу немесе жүгіру және т.б. жаттығулар жатады. Икемділікке арналған жаттығуларға әртүрлі физикалық кешендер жатады.

ДДСҰ ұсынатын дене белсенділігімен айналысу принциптері:

5-17 жастағы балалар мен жасөспірімдер дене белсенділігіне күніне кемінде 60 минуттан уақыт бөлуі тиіс. Қаңқа-бұлшықет жүйесін дамытуға бағытталған дене белсенділігімен аптасына кем дегенде үш рет айналысу керек.

18-64 жас аралығындағы ересек адамдарға аптасына дене белсенділігіне кемінде 150 минут, ал 65 жастағы және одан үлкен жастағы ересек адамдарға аптасына 150 минут немесе аптасына кемінде 75 минут уақыт бөлу ұсынылады. Негізгі бұлшықеттер жұмылдырылған күш жаттығуларын аптасына екі рет немесе жиі орындау керек.

Тұрақты дене белсенділігі бұлшық еттің, жүрек және тыныс алу жүйесінің, сүйектердің жағдайын және функционалдық денсаулықты жақсартады. Гипертония, жүректің ишемиялық ауруы, инсульт, диабет, обырдың әртүрлі түрлері, сондай-ақ депрессия, құлау, сондай-ақ жамбас мойны мен омыртқаның сыну қаупін төмендетеді. Энергетикалық алмасуды қолдайды және қалыпты салмақты ұстайды.

Айжан МОЛДАБАЕВА,
Шымкент қаласы салауатты
өмір салтын қалыптастыру
орталығының маманы