Шымкент қаласының солтүстік беткейінде жалпы аумағы 76,4 гектарды құрайтын «Қазына» этно-тарихи кешені орналасқан. Тарихи және мәдени-сауықтыру секілді екі бөліктен тұратын кешеннің құрылысы 2012 жылы басталып, 2015 жылы пайдалануға берілген. Оның алғашқы бөлігінде «Этносаябақ», «Бәйдібек би» ескерткіші, «Қазақ хандығына 550 жыл» монументі, «Ұлы жібек жолы» сәулеттік композициясы, даналар сөзі орналасқан. Ал, мәдени-сауықтыру бөлігінде «Жайлаукөл» саябағы, «Наурыз» алаңы, «Қазақ ауылы», ипподром, тарихи-өлкетану мұражайы, әдеп-ғұрып және салт-дәстүр орталығы бар. Әрқайсысы Қазақ халқы мен көне Шаһардың терең тарихынан сыр шертеді. Солардың бірі ашық аспан астындағы – «Этносаябақ».
«Этносаябақ» «Бәйдібек би» ескерткіші жақтан қарағанда оң жақ бетте орналасқан. Жасыл желек баққа кірген бойда ең алдымен көзіңізге субұрқақ түседі. Жай субұрқақ емес. Әуенмен мың бұрала билейтін субұрқақ. Ол кешкі 19:00 мен 22:00 аралығында қала тұрғындарына керемет көңіл күй сыйлайды. Одан сәл жоғары көтерілсеңіз екі сарқыраманы көресіз. Таудың төбесінен етегіне төгілген су, саябақ бойлап ағып жатыр. Сылдырап аққан судың дауысы жаныңызға рахат сыйлайды. Көзіңізді жұмсаңыз Оңтүстіктің аптап ыстығын ұмытып, тау бөктерінде жүргендей сезімде боласыз. Ал саябақтың бірнеше жерінде орналасқан шатыр астындағы сөрелер (ротон) жастардың жиі бас қосатын мекеніне айналған.
– Мұнда қала тұрғындарынан бөлек, шетелдік туристер де көптеп келеді. Әсіресе түнгі мезгілде. Өйткені, осы уақытта субұрқақтар қосылып, түрлі түсті жарықтар жанады. Оның үстіне ағаштар мен шөптерді кешкі уақытта суғарғандықтан, саябақтың іші өте салқын болады. Бақтың жап-жасыл түске еніп жатқаны жақсы ғой. Сонымен қатар, орылған шөптердің тез жиналуын, қоқыстың тасталмауын, адамдардың жасыл жерлерді аяқпен таптамауын, велосипедпен жүрмеуін жіті қадағалаймыз, – дейді этносаябақ әкімшісі Мәлік Асқаров.
Статистикаға сүйенсек, еліміздегі тарихи ескерткіштердің 80 пайызы Оңтүстік өңірінде екен. Жалпы алғанда, облысымызда 505 тарихи-археологиялық нысан бар. Алайда, бұлардың барлығын аралап, тарихымен терең танысуға көпшіліктің мүмкіндігі бола бермейді. Ал «Этносаябақтың» жоғары жағында орналасқан 20-дан астам тарихи-сәулет ескерткіштің макеті арқылы сол қасиетті орындармен танысуға мүмкіндігіңіз бар. Қатар-қатар тізілген Арыстанбаб, Үкәш Ата, Түркістандағы Қожа Ахмет Ясауи, Отырар, Баба түкті Шашты Әзіз, Кемеқалған әулие, Қарашаш ана секілді киелі орындар тарихтың терең иіріміне тартады. Бұл әсіресе өзге ұлт өкілдерінің тарихымызбен жан-жақты танысуына жол ашады.
Этносаябақта аттракциондар, түрлі әткеншектер жоқ. Өйткені, көпшілік мұнда қаладан алшақ кетіп, табиғат ананың құшағына енгендей әсер алуға келеді. У-шудан бір сәтке арылып, тамаша мекеннен күш-қуат алуды қалайды.
Облыстың бұрынғы әкімі Асқар Мырзахметов аталған тарихи кешеннің ашылу салтанатында: «Қазына» этнотарихи кешені шаһар келбетін айшықтайтын бірегей нысанға айналды. Бұл – бабалардан мирас болған ұлы мұраны көздің қарашығындай сақтап, кейінгі ұрпаққа аманат ету бағытындағы іргелі жобаның бірі», – деген болатын. Расында да, қазір бұл құндылықтарымыздың маңызы артпаса кеміген емес. Болашақта бұл Этнотарихи орындар тек Шымкенттің ғана емес, қазақ тарихын айшықтайтын дүниеге айналмақ.
Суретті түсірген: Береке Сейітжаппар
