Шымкент келбеті

Тамыз айының екінші жексенбісі Елбасының Жарлығымен құрыш қолды құрылысшыларға арналды. Төл мерекесін атап өткен құрылысшылардың бүгінгі жағдайы қалай? Құмырсқаның илеуіндей күн сайын шаруасы асып-тасып жататын салаға қызығушылық қай деңгейде? Шымкент қаласының құрылысшылары жайлы деректерді сарапқа салып көрелік.

Олар салған нысандар

Шаһар құрылысшылары Шымкенттегі құрылыстың барлығының басы-қасында жүр. Қалалық құрылыс басқармасының тапсырысымен 6 жаңа мектепті салуда. Биыл бұған қоса тағы 4 мектеп пен 1 балабақшаны қайта құрудан өткізді. Сондай-ақ, зообақтағы қайта құру кезеңдік жұмыстары мен қолданыстағы саябақта субұрқақ салу жұмыстарына қатысты. Бадам өзенінің мұнай өңдеу зауытынан Забадам елдімекеніне дейінгі аралығын абаттандыру жұмыстарына атсалысты. Құрылысшы күшімен шаһарда 60 көпқабатты тұрғын үй құрылысы қарқынды жүріп жатыр. 1 410 пәтерден тұратын 25 үй биыл пайдалануға берілмек. Бұл – қалалық құрылыс басқармасы тарапынан жасалған тапсырыс негізінде жүзеге асып жатқан жұмыстар.
Бұдан бөлек 8 мектепті күрделі жөндеу, білім ошақтарының ағымдағы жөндеу жұмыстары, қаладағы жол салу, құбыр жүйесін жүргізу, бағана орнату, көшелерді көріктендіру, абаттандыру және Арбат салу жұмыстары да қара күш пен дәлдікті асқан ыждағаттылықпен үйлестіре білетін құрылыс саласының мамандарына жүктелгені белгілі.

Мегаполистің алғашқы мерекесі

Шымкенттік құрылысшылардың бүгінгі жағдайын білу мақсатында біз «Жол құрылысы, құрылыс және құрылыс материалдарын өндіру, жобалау және техникалық қадағалау жөніндегі жеке кәсіпкерлер заңды тұлғалар қауымдастығының» төрағасы Сұлтанбек Сүгірбаевты сөзге тарттық.
– Биылғы құрылысшылар күні ерекше қуаныш сыйлап отыр. Себебі, Шымкент республикалық маңызы бар ірі мегаполистер қатарына қосылғаннан кейінгі атап өткен алғашқы мерекеміз – құрылысшылар күні, біздің төл мерекеміз! Осы тұрғыда қауымдастық атынан қала тіршілігінің күретамыры болып саналатын құрылысшыларды төл мерекесімен құттықтаймын. Бұл жай ғана сәйкестік емес, келешектегі тіршілігіміздің жандануы дәл осы саладан бастау алатынының шынайы көрінісі, – деді төраға.
Сұлтанбек Шойынбайұлы құрылыс саласында да өзіндік күрделі тұстар бар екенін жасырмады. Мысалы, тексерудің көптігі, бекітілген жобаның қайта өзгеріске ұшырауы, қаражаттың уақытылы бөлінбеуі немесе әр тараптан бөлінуі түрлі қиындықтар туғызғанын айтады.
– Бұрын қаланың алдында облыс болатын. Қалаға бөлінетін қаржы, құрылыс жүргізілетін нысандардың барлығы облыс арқылы өтетін. Облыс бекітетін. Қазір қуанатын да жағы бар, зор жауапкершілікті сезінетін жағы да бар. Қуантатыны – Шымқала өз бюджетін өзі басқаратын, өзі бақылайтын мәртебеге ие болды. Шаһар билігі бұдан былай жобаны бекітіп, қаражатты бөлу жұмыстарына тікелей жауапты. Осы тұста қаланың сәулеті артып, құрылысы жандана түссе, түрлі жаңа нысандар халық игілігіне беріліп жатса, қала жаңа дәрежесін абыроймен алып шығады. Құрылыс жүріп жатқан жерде жаңалық болады. Бұл экономикалық тұрақтылықты, жұмысбастылықты білдірсе, жаңа ғимараттардың, көпқабатты үйлер мен саялы орындардың пайда болуы, жаңа жолдар салынуы қала әлеуетінің артқанын білдіреді. Осы тұрғыда айтатын екі тілегіміз, қаражат бөлініп тұрсын және құрылысшылар түрлі қауіп қатерден аман болсын, – дейді қауымдастық төрағасы.
Қауымдастық жетекшісі құрылысшылардың шешілмеген мәселесін алға тартып, олардың құқығын қорғап, беделін арттыруға жұмыс істейді. Алайда, қауымдастыққа мүше болу тұрмақ өмір бойы қайнаған құрылыстың бел ортасында жүргенімен «жұмыссыз» атанғандар да аз емес. Неге?

Жұмыспен қамту және маман даярлау

Халықты жұмыспен қамту орталығы берген соңғы мәліметтер 2018 жылдың 7 айында 12 919 адам жұмысбасты болғанын айқындайды. Оның ішінде 1825-і құрылыс саласына орналасқан. Сонымен, 1825 адамның 663-і құрылыс саласындағы тұрақты жұмысқа орналасса, 24-і әлеуметтік жұмыстарға тартылып, 1138-і уақытша жұмыспен қамтылған.
Құрылысшы-мамандарды даярлау жөніне келсек, М.Әуезов атындағы ОҚМУ-дің «Құрылыс және көлік» факультетінде 6 мамандық бойынша 1226 студент білім алып жүр. Факультет деканы Жеңіс Садықовтың айтуынша, оның 570-і білім грантымен оқиды.
– Алты мамандықтың үшеуі – «Сәулет», «Құрылыс» және «Құрылыс материалдарын, бұйымдарын және конструкцияларын өндіру» бойынша құрылысшы-маман оқытамыз. «Сәулет» факультетінде 5 жыл оқып, бакалавр біліктілігін алған түлек жобалау және құрылыс мекемелері мен бөлімдерінде, кәсіби-технологиялық мекемелерде, білім беру (педагогикалық) орта кәсіптік оқу орындарында, сәулет құрылыс саласындағы педагогикалық училищелерде қызмет ете алады. Ал құрылыс мамандығы бойынша «Өнеркәсіптік және азаматтық құрылыс технологиясы», «Ғимараттар мен ғимараттарды есептеу және жобалау», «Жолдар және аэродромдар құрылысы», «Газ-мұнай құбырлары және газмұнай сақтағыштардың құрылысы», «Сумен қамтамасыз ету және канализация» салаларына маманданады. Диплом алғаннан кейін жобалау, ғылыми-зерттеу, құрылыс ұйымдары мен мекемелері, коммуналды құрылымдар, қала құрылысы басқармалары, департаменттері, жол құрылысы, пайдалану және жөндеу ұйымдары мен мекемелері, мемлекеттік автомобиль инспекциясы басқармалары, су арналары, су бұру және сумен жабдықтау жүйелерінің эксплуатациясын ұйымдастыратын және басқаратын мекемелерде, жылу және энергетикалық орталықтарда (ТЭЦ), су-электр станцияларында, газбен қамтамасыз ететін мекемелерде, су және ауа бассейндерін және қоршаған ортаны қорғау департаменттеріне жұмысқа орналаса алады, – дейді факультет деканы.
Ж.Садықовтың сөзінен ұққанымыз, «Құрылыс және көлік» факультетіндегі тағы бір мамандық – «Құрылыс материалдарын, бұйымдарын және конструкцияларын өндіру» бакалаврларын 4 жыл даярлайды. Түлектер темір-бетон бұйымдарын өндіретін зауыттар мен құрылыс материалдар комбинаттарында, құрылыс материалдарын сынайтын мемлекеттік стандарт мекемесінде, құрылыс материалдарының сапасын анықтайтын мемлекеттік сараптама мекемелерінде кәсіби қызмет атқара алады.

Құрылыстағы қауіптен қорғау үшін...

Құрылыс саласында жүріп «жұмыссыз» атанады. Неге? Осы сұраққа қайта оралсақ. Облыстық еңбек инспекциясы жөніндегі басқарманың бөлім басшысы Ғ.Шариповтың айтуынша, еңбек шартын жасамай-ақ, ешбір құжатсыз жұмысқа тартылатындар құрылыс саласында аз емес.
– Құзырлы органдардың мәліметі бойынша өңірімізде 33 240 мемлекеттік және кәсіпкерлік мекеме бар. Субъектілер ірі, орта, шағын болып тағы бөлінеді. Бұлардың қатарында Шымкент қаласының құрылысына қатыстылардың нақты санын атау қиын, ай сайын өзгеріп отырады. Ал мемлекеттік еңбек инспекторлары тек жұмыс беруші мен қызметкерлер арасындағы қатынастың заңдылығын реттеп, бақылаумен айналысады, – дейді Ғалымжан Жасұзақұлы.
Дегенмен, еңбек инспекциясының өкілі мынадай қызықты деректерді атап өтті. Қазірге дейін Шымкент шаһарын қоса алғанда Түркістан облысы аумағында 71 мекеме шетелдіктердің қатысуымен жұмыс істеп келеді. Басым бөлігі инвестициялық жобамен қолға алынған құрылыс нысандарында қазір 2173 шетелдік және 19 мыңнан астам жергілікті азамат жұмыспен қамтылған. Құрылыс нысандары көбіне өндірістік орындарында, зауыт салу, газ-мұнай құбырларын тарту сынды жұмыстар болып келеді. Сондықтан мұндай жобаларға білікті шетелдік құрылыс мамандарын тарту үшін мемлекет арнайы квота да бөлген.
– Құрылыс саласында жұмыс істейтін азаматтардың санын нақты айту қиын. Себебі, көптеген мекемелер азаматтық келісім-шартпен жұмысқа тартады. Құрылыс саласындағы күрделі болып тұрған мәселе де осы – бригада-бригада етіп жұмысқа алу. Одан әрі әр бригадир ауызша келісіммен тағы 5-10 адамға дейін жұмыс күшін тартады. Мұндай заңдастырылмаған жұмыс күші алдымен бюджетке түсетін салықтан қағады. Сосын әр жұмысшы әлеуметтік қорғау мен мемлекеттік кепілдіктен шетте қалып қойып жатады. Мәселен, әр жұмысшыға аударылуы тиіс зейнетақы мен салық, МӘМС пайызынан бөлек, олардың әрқайсысына жасалатын жағдайда назардан тыс құтылады. Құрылысшының басында болуы тиіс арнайы киімі, қорғаныс құралымен қамтамасыз етілмейді. Жұмыс уақытында келген зардаптың шығынын өтемейді, – деді Ғ.Шарипов.
Шынында да құрылыс басында жүрген әрбір құрылысшы мердігер тарапынан заңды түрде жұмысқа тартылса, «жұмыссыздар» қатары азаяр ма еді? Биіктен құлап немесе басына ауыр зат түсіп кетпеуі үшін және аяқ-қолын жарақаттап яки уланып қалмауы үшін сақтық шаралары қаралар еді. Әрбір жұмысшының еңбек адамы ретінде қауіпсіздігі бағаланар ма еді... Шағын субъект ретінде тіркелу, бәлкім, жай ғана құрылысшының үлкен кәсіпкерлік өмірінің бастауы шығар? Құрылыс саласындағы осы бір мәселенің салмағы бар. Құрылысшы өз қызметін еңбек шартымен заңдастырса, еңбегіне қай кезде де ақы алатынына кепілдік бар. Сонымен қатар жұмыс барысында төнген қауіп-қатердің шығынын өндіруге жағдай жасалады. Құқығы қорғалады.
Құрылыс жай ғана бір мамандық яки бір сала емес, құрылыс – ел экономикасын алға сүйреуші негізгі локомотивтің бірі. Сондықтан, біз бұл салаға ерекше құрмет танытамыз.

Шымкентте жаңа оқу жылы қарсаңында жаңа білім ошақтары ел игілігіне берілмек.

Нақты айтқанда Еңбекші ауданындағы балабақша саны тағы біреуге артса, Бозарық шағынауданының жасөспірімдері жаңа мектепке барады. Мұнда 900 орынды мектептің құрылысы аяқталды. Қазіргі таңда жауапты мердігер «Турахмет и компания» ЖШС сыртқы көгалдандыру, көректендіру жұмыстарын жүргізіп, құрал-жабдықтарын орналастыруда.

Құрылыс басқармасы: 12 мектеп, 1 балабақша

Аумағы 2,8 гектар жерге салынған жаңа мектептің техникалық қадағалаушысы «Мирстрой» ЖШС ғимараттың сапасын тексеруден өткізген соң қалалық құрылыс басқармасы (бұған дейін құрылыс бөлімі) нысанды қабылдайды. Ал қала бюджеті есебінен
Еңбекші ауданына қарасты Уәлиханов көшесінде орналасқан №224 қолданыстағы ғимаратты балабақша етіп қайта құру құрылыс жұмыстарын мердігер мекеме «Қаратау ЛТД» ЖШС жүргізуде. Сондай-ақ, басқарма биыл құрылысы аяқталатын тағы 4 мектептің қосымша ғимаратына тапсырыс берген.
Атап айтқанда, Сайрам тұрғын алабындағы №112 мектеп жанынан бой көтерген 300 орынды және Таскен тұрғын алабындағы №103 мектепке қосымша - 600, Қарабастау тұрғын алабындағы №99 мектепке 300 орынды жаңа ғимараттар бой көтерді.

Қазіргі таңда №99 және 103 мектептердің құрылысы толығымен аяқталып, пайдалануға берілді. Ал №76 орта мектептің оқу блогы, асхана, шеберхана және спортзалының құрылыс жұмыстарын аяқтау биылғы қараша айына жоспарланған.
Шымкент қалалық құрылыс басқармасының басшысы Ә.Рабаевтың айтуынша, шаһарда жыл басынан бүгінгі күнге дейін 12 мектеп және 1 балабақша салынған.
– 12 мектептің төртеуінде құрылыс жұмыстары аяқталды, тағы біреуі қарашада пайдалануға тапсырылады. Таскендегі №103 орта мектептің 600 оқушыға арналған жаңа оқу блогына ұлттық қордан қаржы қаралса, Бозарықтағы жаңа мектепке республикалық бюджеттен қаражат бөлінді. Ал құрылысы аяқталған қосымша оқу блоктары өңірлік бюджет есебінен қаржыландырылды, – дейді Әбілсейіт Байсейітұлы.

Бес жаңа мектеп салынуда

Ә.Рабаев құрылыс жұмыстары келесі жылға өтпелі нысандардың қатарында 5 жаңа мектептің бар екенін атап өтті.
– Қазіргі таңда Тұран шағынауданында «Югстройсервис-Н» ЖШС - 1200 орынды, әкімшілік-іскерлік орталығында «НТР» ЖШС - 1200, Қызылжар елдімекенінде «Тур-ахмет и компания» ЖШС 900 орынды жаңа мектептердің құрылысын жалғастыруда. Сонымен қатар бір мезетте 1200 балаға білім беруге мүмкіндігі бар жаңа мектеп Самал-3 шағынауданындағы №6 емхананың жанынан бой көтеруде. Таскен тұрғын алабына қарасты №115 мектептің жанынан да 300 орынды жаңа нысанның құрылысы жүргізілуде. 2019 жылы пайдалануға берілетін жаңа мектептің бірі қала аумағына енген Шаңырақ тұрғын алабында салынып жатыр. 600 орынды орта мектептің құрылысына жауапты мердігер - «НТР» ЖШС, – дейді басқарма басшысы.
Білім беру нысандарының он екіншісі Мирас шағынауданында орналасқан. №85 жалпы орта мектепке қарасты 150 орынды қосымша оқу корпусының құрылысы келер жылы аяқталады.
Қорыта айтқанда 12 мектептің бесеуі және 1 балабақша биыл пайдалануға беріледі, қалған 7 нысанның құрылысы 2019 жылға өтпелі.

8 мектеп күрделі жөнделуде

Сонымен, Шымкент қаласында биылғы 2018-2019 жаңа оқу жылында 134 жалпы орта мектеп өз жұмысын бастайды. Құрылыс жұмыстарынан бөлек биыл тағы 8 мектеп күрделі жөнделуде. Шымкент қаласына қарасты №28, 30, 43, 47, 64, 65, 104 және 116 орта мектептер оқу жылында оқушыларды жаңа келбетімен қарсы алмақ. Сонымен қатар №40 және №118 балабақша мен Жастардың уақытын тиімді пайдалану орталығы да білім бөлімінің тапсырысымен күрделі жөндеуден өтіп жатыр. Алдағы уақытта Шымкент қаласы білім басқармасының бақылауында болады.
Басқарманың жауапты өкілі Махаббат Махамбеткәрімнің айтуынша, күрделі жөндеу жұмыстары берілген кестеге сай жалғасуда.
– Шымкент шаһары ірі мегаполистер қатарына қосылды. Шілде айында қалалық білім бөлімі басқарма болып қайта құрылуына байланысты қаржы бөлу біршама уақытқа тоқтатылып, қайта жалғасты. Осыған орай мердігермен түсіндіру жұмыстары жүргізіліп, қаржы тамыз айында берілетіні ескертілген, – дейді ол.
Мемлекеттік сатып алу конкурсы арқылы анықталған 7 мердігер мекеме 118 мектепті ағымдағы жөндеу жұмыстарын толығымен аяқтаған. Ал жылу жүйелерін сығымдау жұмыстарын тағы 6 мердігер жүргізуде. Олар жұмыстарын келісім-шарт бойынша 11 тамызға дейін аяқтауы тиіс.
– Қазандықтары қатты отынмен жылытылатын 22 білім беру мекемесіне 5 056 тонна көмір қажет болса, оның 1 500 тоннасын тиісті орындарға «KazTransSpecStroy» ЖШС жеткізіп берді. Ал қазандығы сұйық отынмен жылытылатын 3 мекемеге (№49, 95, №10 б/б) 228 тонна сұйық отын сатып алу конкурсын «Бибо$Company» ЖШС ұтып алды, -дейді М.Махамбеткәрім.
Жаңа оқу жылының басталуына 23 күн қалды. Қыркүйек айында пайдалануға берілуі тиіс жаңа мектептердің құрылысы аяқталды. Ағымдағы жөндеу жұмыстарынан өткен білім ошақтары да оқушыларды қарсы алуға дайын тұр. Ендігі жерде қаладағы 8 мектептің күрделі жөндеу жұмыстары мен жылу жүйесінің дайындығы дер кезінде аяқталуы тиіс.

Үлкен көшелер тарылып, жаяу жүргіншілерге арналған аяқ жолдар жабылып қалады. Осындай көрініс «Қырғы базар» аумағында қалыптасқаны соншалықты, мұндай тәртіпсіздікке сатып алушылар да үйреніп, тіпті бейімделіп-ақ кеткен. Бәрі қалыпты сияқты. Алайда, жергілікті тұрғындар күні бойғы кептелістен шаршаса, қаланың осы тұсындағы қоқысты жинау Шымкент қаласының тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық бөліміне қарасты тазалыққа жауаптыларға да оңай тимеген. Әл-Фараби ауданына қарасты Төле би көшесіндегі ретсіз сауданы жоюға байланысты сот шешім шығарды. Сол арадағы 34 дүңгіршек сүріліп, сатушыларға орталық базар ішінен 150 орын ұсынылды. Бұл мәселе қалай және қай кезден бастап қолға алынғаны туралы ауданы әкімі Ғабит Мәуленқұловтан сұрап білдік.

– Жасыратыны жоқ, ретсіз сауда орталық қырғы базардың айналасында ғана емес, қаланың әр түкпірінде, адам көп жиналатын жердің бәрінде бар. Оны ретке келтіру жұмыстары қай кезден бастап қолға алынды?
– Ретсіз сауданы болдырмау мақсатында соңғы 4-5 жыл көлемінде тұрақты жұмыс жүргізіліп келді. Қазіргі таңда қарқын алған себебі, біріншіден, биыл жазда
Елбасы Жарлығымен
Шымкент қаласы Қазақстандағы үшінші мегаполис атанды. Екіншіден, 2020 жылы Шырайлы шаһарымыз ТМД елдерінің мәдени астанасы болып жарияланды. Біз осы абыройлы әрі жауапты сын сағатқа ел болып дайындық жасауымыз қажет. Үшіншіден, қазір сот шешімі бар және ол күшіне енді. Осыған байланысты дүйсенбі, 30 шілде күні сот орындаушылар «Қырғы базар» аумағындағы заңсыз салынған дүңгіршектерді алу ісін бастады.

Сот ісі 2015 жылы басталған

– Сатушылар «бізге ешкім ескертпеді», «неге жайғасуға уақыт бермеді?» деп реніш білдіруде? Оларға ретсіз сауданың жойылатыны туралы бұған дейін ескертілді ме? Жалпы, сот ісі қашан басталды? Кім арызданды?
– Сотқа талап-арызды «Шымкент қаласының тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық бөлімі» мемлекеттік мекемесі 2015 жылы түсірген. Бұл мекеме Шымкент қаласындағы Төле би көшесін көріктендіру және абаттандыру жұмыстарына жауапты. Алайда, аталған жер учаскесін бүгінге дейін заңсыз пайдаланып келген жауапкер Б.Қонысбаев пен А.Сапарова дүңгіршектерін алу тұрмақ сот отырысына қатыспағаны, олардың ешқандай қарсы дәлел келтірмегені туралы 2018 жылдың 27 ақпанындағы сот шешімінде айтылған. Жалпы, сот шешімінің орындалатыны туралы дүңгіршек иелеріне ескертілді. Ал ондағы әрбір сатушыға ескерту сот орындаушының міндетіне қарамағанымен, бұған дейін бірнеше рет парақша таратылып, әр сатушыға жеке түсіндіру жұмыстары жүргізілді.

– Сонда сот шешімі ақпанда шықты ғой?
– Иә, соңғысы Әл Фараби аудандық сотында қаралып, 2018 жылдың 27-ақпанында сот шешім шығарды. Апелляциялық шағымға байланысты Азаматтық істер жөніндегі сот алқасы қайта қарап, 27 маусым күні қаулы қабылдады. Сот шешімі күшінде қалды. Бұған дейін дүңгіршектерді өз қаражатына бұзып алу жауаптыларға бірнеше рет ескертіліп, сатушыларға да тиісті орындарды босату айтылғанымен, күні кешеге дейін орындалмады. Мемлекет меншігіндегі жер телімін босату жұмыстары 18 шілде күні сот орындаушыларға тапсырылды.
– Сонда, ретсіз сауда қызыл сызықтың бойында орналасқаны ма?
– Қызыл сызық деуге де болады. «Қырғы базар» аумағындағы ретсіз сауда орнығып алған жер учаскесі – Төле би көшесінің жалғасы және тротуар. Ол – мемлекет меншігіндегі көпшілік ортақ пайдаланатын жер телімі болып табылады. ҚР Жер кодексінде ортақ пайдаланылатын жер телімі туралы нақты айтылған. Бұл заңды жағы. Ал біз қаламыздың көркін бірінші орынға қойып қарағанымыз абзал. Мәселен, сол «Қырғы базар» маңындағы тұрғындардан аудан әкімдігіне түрлі арыз-шағымдар тіркеледі. Олардың басым бөлігі сол тұстағы жол кептелісіне шағымданса, бірқатары тазалықтың сақталмайтынын, тағы біразы ретсіз саудадан аяқ алып жүрудің мүмкін еместігін айтып, арызданады. Біз осының бәрін дұрыс түсінуіміз керек.

Жалған ақпарат... дүрліктірді

– Дегенмен әлеуметтік желіде, «ескертілмеді, көшуге мұрсат бермеді» деген ақпарат тарады. Бұған не айтасыз?
– Әрбір блогер, әрбір журналист өзінше жұмыс істейді. Оған ешкім тыйым сала алмайды. Бірақ, Заң талабы бәрімізге ортақ. Бұл жөнінде құқық қорғау органдары өздері жұмыс жасар. Ал әкімдік тарапынан БАҚ өкілдеріне бір өтініш айтқан болар едік. Қандай да бір мәлімет қажет болған жағдайда алдымен әкімдікке хабарласып, мән-жайды біліп алса екен. Мысалы, facebook әлеуметтік желісіне осы мәселе туралы пост шығарған кейбір қолданушылар әкімдікте жұма күні брифинг өткенін де білмейді. Брифингте БАҚ өкілдеріне қандай мәліметтер ұсынылғанын да білмейді. Тіпті, қандай мәселе қаралғанынан да бейхабар. Ақпаратты біржақты таратып, екінші жақтың уәжіне ізденіс жасамаған. Соның салдарынан ыңғайсыздықтар туындады. Екі ортада зардап шегетін – қарапайым халық. Оларды барып дүрліктіріп кетті. Соның салдарынан сүру жұмыстары басталғанша сатушылар тауарын алып кетудің орнына журналистің уәдесіне сеніп, сол маңда жүрді. Қандай да бір жағдайдың алдын алу үшін полиция қызметкерлері, психологтар, өрт сөндірушілер, жедел жәрдем қызметі және басқа да мамандар «Қырғы базар» аумағынан табылды. Абырой болғанда ешкім зардап шеккен жоқ.

Сатушыларға 1 айға орын беріледі

– Қанша дүңгіршек бұзылды? Оған тек Б.Қонысбаев пен А.Сапарова жауапкер ме? Сатушылардың жағдайы не болады?
– Сот «Қырғы базар» маңындағы Төле би көшесінің жалғасын босату туралы шешім шығарды. Мұндағы 34 дүңгіршектің иесі – Б.Қонысбаев пен А.Сапарова. Дүңгіршектердің барлығы бұзылды. Ал сатушыларға базар әкімшілігі «Қырғы базардан» 150 бос орын ұсынды. Тауарды түріне қарай жеміс-жидек, күнделікті тұтынатын киім-кешек, аяқ киімдер қатарына жайғастырды. Айта кетейін, базар сыртындағы ретсіз сауда қатарында мектеп формасын сататын орын болған жоқ. Базар ішінен берілетін орындар үшін әкімдікпен жасалған меморандумға сәйкес 1 айға ақысыз және осы сатушылар салық төлеуден де уақытша босатылды.
– Сатушылар қатарында 2-3 сағатқа келіп, жеміс-жидегін жол бойында отырып сатып кететіндер де бар. Дүңгіршекті жалға алмайды. Олар қайтпек?
– Әрине, ретсіз сауданың негізі де осы маусымдық сатылымнан туындауда. Жаз маусымында өз бақшасында өніп-өскен көкөніс пен жеміс-жидегін көлікке тиеп әкеліп, 2-3 сағатта тротуар маңайында сатып қайтатындар көп. Тіпті, сондай азаматтарға «Қырғы базардың» кіреберіс дәлізінен орын қарастырылған. Осыны халық түсініп, келісіммен әрекет жасаса дейміз. Сатушы 2-3 сағатта сатып кетеді. Ал тротуар бойындағы санитарлық тазалыққа ешкім қарап жатқан жоқ. Себебі, көше мен тротуар тазалығына әкімдік жауапты. Дегенмен, әкімдік тек көше тазалығымен айналыспайды. Белгілі бір меже бар. Мәселен, 1 көшені 2 күнде барып тазалауы мүмкін немесе 1 күнде 2 рет. Ал ретсіз сауда шоғырланған жерде тазалық сақталмайды. Күнде қоқыс, шіріген көкөніс, жеміс-жидек қалдықтары. Кеше қоғамдық талқылауға түскенде де байқасаңыз, пікірлер екіге бөлінді. Бірі сатушыларға жанашырлық таныста, екіншісі тазалықты жақтады. Дегенмен, біз мейлінше әкімдікке санитарлық тазалық сақталсын деп талап қойған сол аумақ тұрғындарының өтінішін орындауға қызмет етеміз. Осыны басқа да қала тұрғындары түсінуі тиіс.

Базарларда 4 564 бос орын бар

– Базар әкімшілігі кешегі сүру жұмыстары барысында БАҚ өкілдеріне бос орындардың 3 айға дейін тегін берілетінін мәлімдеді. Ал, меморандум бойынша 1 ай ақысыз дедіңіз. Бұл қалай болады?
– Ретсіз саудаға байланысты жұмыстардың соңғы 4-5 жылдан бері жүріп жатқанын айттық. Бұл – тек Әл Фараби ауданы бойынша емес, тұтас қала көлемінде қолға алынған шара. Бұл жауапты қызметке мен келмей тұрып-ақ қаладағы 8 базар басшысымен аудан әкімі аппараты меморандум түзген. Меморандум аудан көлемінде ретсіз сауда орындарын жою, қала көшелеріндегі санитарлық тазалықты сақтау, абаттандыру жұмыстарын жандандыру мақсатында түзілді. Осыған орай әр базар иесі бос орындар ұсынып, мейлінше жеңілдіктер ұсынып отыр. Атап айтқанда, «Алаш» базары жеміс-жидек сатуға 12, басқа тауарларға 35 орын ұсынды. Меморандум аясында сатушыларға «Айна» базары – 45, «Бекжан» базары – 4000, «Әсел» базары – 160-тан астам, «Автонұр» базары – 50, «Самал» базары – 52 бос орын ұсынса, «Акбар» базарының басшысы Б.Акбаров таяу күндері 60 кәсіпкерге өз ісін дамытуға орын табылатынын және 180 адамды осы салада жұмыспен қамту мүмкіндігі барын айтқан. Қазір «Акбар» базарында құрылыс жүріп жатыр. Ал тағы да басқа жеңілдіктер қарастыруға базар басшылығы құқылы.

Мәдени астананың дайындығы зор

– Сонымен, «Қырғы базардың» болашағы қандай?
– Шымкент 2020 жылы ТМД елдерінің мәдени астанасы болатыны белгілі. Оған байланысты өзгерістер орталық қырғы базарда да жүруі тиіс. Базар басшысына қала әкімдігі тарапынан базар келбетін жаңарту туралы тапсырма берілді. Енді базар басшысы 1 ай көлемінде жобалық-сметалық құжат әзірлеп тапсыруы тиіс. Қалғаны болашақтың еншісінде.
– Қалай болғанда да, тақырыптың басы Шымқала сәулетіне келіп тіреледі. Ретсіз сауда тек орталық базардың айналасында шоғырланбаған. Бұл бағыттағы жұмыстар алдағы уақытта да жалғасын таба ма?
– Шымкент үшінші мегаполис болғандықтан бұл жұмыстар міндетті түрде жалғасады. Еліміздің Астана, Алматы қалаларынан бөлек, шетелдің үлкен шаһарларымен салыстырып қараған дұрыс шығар. Қала көркін қалыптастыру, тазалық сақтау жұмыстары тек қала басшылығының немесе құзіретті мекемелердің араласуымен шешімін таппай, әрбір тұрғынның ерекше жанашырлығымен жандана түссе деген тілегіміз бар.

Шымкент қаласы Қаратау ауданына қарасты ішкі орамдық жолдар мен аулалар 10 аумаққа бөлініп, жауапты мамандар санитарлық тазалау жұмыстарын тұрақты түрде қадағалауда.

Ауданда бүгінге дейін 15 рет сенбілік ұйымдастырылған. Қала аумағына қосылған елдімекендер бойынша да күл-қоқыс шығару, ирригациялық жүйелерді тазалау, көше бойындағы ағаштарға санитарлық қырқу жұмыстары жүргізіліп, әктеу және жаңа көшеттер егу, қураған шөптерді ору жұмыстары тұрақты түрде атқарылады. Қаратау ауданы әкімінің орынбасары Марат Тәжібаев 2017 жылы тұрғындардың 97%-ы қатты тұрмыстық қалдықты шығару үшін тиісті мекемелермен келісім-шарт жасағанын айтты.
– 2018 жылы бұл көрсеткішті 100 пайызға жеткізуді межелеп отырмыз. Дегенмен, ауданда жаңа құрылыс аумағы көп. Жаңадан қосылған аудан тұрғындарын да дер кезінде қала көркін еселеуге шақыратын боламыз. Бір қуантарлығы, 2017 жылы Қаратау ауданынан «Таза қала» байқауына «Үздік аула» номинациясы бойынша – 40, «Үздік көше» бойынша 45 көше қатысса, биылғы байқауға қатысу үшін 45 аула мен 48 көше өтініш білдірді. Бұл қаланың тазалығы мен көріктендіру жұмыстарына шаһар тұрғындарының да ықыласы зор екенін білдіреді, - дейді аудан әкімінің орынбасары.Сондай-ақ, қала әкімдігінің тапсырмасына сәйкес, Қаратау ауданында 2018 жылдың алғашқы 6 айында 628 нысанның қасбеті ретке келтірілген. Ал 12 көпқабатты тұрғын үйдің кіреберісі тұрғындардың өз есебінен қайтарымды негізде (пайызсыз) жөнделді. Бұл жұмыстар жыл соңына дейін жалғаса бермек.
Бұған қоса Қаратау ауданы әкімдігінің қызметкерлері жыл басынан бері 33 ауланы толық абаттандыру және балалар ойын алаңшаларын орнату үшін, сонымен қатар, қоқыс жинауға арналған 22 заманауи павильон дайындап, орналастыру жұмыстарына жобалық-сметалық құжаттарды әзірлеп, бюджетке ұсыныпты. Жыл басынан бері аудан тұрғындарының игілігіне әкімшілік-іскерлік орталығындағы Астана аллеясы мен Сайрам тұрғын алабындағы Наурыз саябағы пайдалануға берілген.
– Қаратау ауданында көрікті әрі тұрғындарға тиімді нысандардың санын көбейту өте маңызды. Жастарды спортқа баулу, бұқаралық спортты дамыту мақсатында тағы 9 жер теліміне Шымкент қаласы әкімінің қаулысы қабылданып, оның төртеуіне мемлекеттік акт алынды, – дейді М.Тәжібаев.Сондай-ақ, Сайрам тұрғын алабындағы Наурыз саябағына балалар әткеншегін, ойын-сауық және басқа да элементтерді қоюға «Аширбаев О.Т.» жеке кәсіпкерлігі қолдау көрсетті. Кәсіпкер алдағы уақытта тағы 20-30 адамды жұмыспен қамтып, айналаны шолу аттракционын орнатуды жоспарлап отыр.

«Таза қала» байқауында белсенді

Шырайлы Шымқаланың 453 көпқабатты тұрғын үйі мен 258 ауласы және 858 көшесі Абай аудандық әкімдігіне қарайды. Мұндағы санитарлық тазалық, күтіп-ұстау жұмыстарына «Спецавтотранспорт» ЖШС, «Бадам Тас» ЖШС, «Ақсемсер» ЖШС, «Айдынбек» ЖШС мекемелері жауапты.
Абай ауданы әкімінің орынбасары Нұрлан Тілеш Төле би, Ордабасы, Сайрам аудандарынан қосылған тұрғын алаптарда қатты тұрмыстық қалдықты шығару жұмыстарын түсіндіру жалғасып жатқанын хабарлады.
– Жылжымайтын мүлкін рәсімдеген жекеменшік жер үйлердегі қала тұрғындары келісімшарт жасады. Ал аудан аумағындағы 453 көпқабатты тұрғын үй мен ішкі орамдық көшелердегі қураған талдарды бұтау, аулалардағы жасыл желектерді кесіп, ретке келтіру, шөптерді ору жұмыстарын «Аяулы алақан» ЖШС, «Төле би» ЖШС, «Молшылық-1» ЖШС атқаруда, - дейді Н.Тілеш.
Шымкент қаласы бойынша өтетін «Таза қала» байқауына қатысуға биыл Абай ауданынан 60 көпқабатты тұрғын үй төрайымы және 48 көше төрағасы өтініш білдірген. Мұның өзі қала тұрғындарының таза да көркем шаһарға деген ықыласын, үшінші мегаполиске деген сүйіспеншілігін айқындай түссе керек. Ал біз болашағы зор қалада бұл бағыттағы жұмыстардың жандана беретініне сенім артамыз.

–  Сіздерде қай өндіріс орнының жанынан мамандандырылған оқу орны ашылған? Ал бұл – өңірге инвестиция салуды дамытудың тиімді тәсілі.

Шымкентте өткен республикалық конференцияда дүниежүзілік арнайы экономикалық аймақтар ұйымының
Еуропа елдеріндегі өңірлік директоры Ника Манукова сөзін осылай бастады.
«Арнайы экономикалық және индустриалды аймақтардың халықаралық тәжірибесі» атты конференцияға еліміздегі арнайы экономикалық, индустриялық аймақтардың және әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациялардың өкілдері, шетел сарапшылары қатысты. Шетелдік сарапшылар инвестиция тарту және оны арттыру бағытындағы әлемдік тәжірибелерді алға тартып, ұтымды ойларымен бөлісті.
Олардың қатарында инвестицияның жай-жапсарын жақсы білетін мамандар болды.
Конференцияға «Investment Consulting Associates» компаниясының бизнес және маркетингті дамыту бойынша директоры Зои Харрис, «Conwaylnc» компаниясының өңірлік директоры Драго Напотник, «SYSTEIQ» компаниясының ресми өкілі Робби Марвик, белгілі «FDI Magazine» халықаралық қаржы журналының бас редакторы Кортни Фингар секілді мамандар қатысты.
Жиында дүниежүзілік арнайы экономикалық аймақтар ұйымының Еуропа елдеріндегі өңірлік директоры Ника Манукова сала мамандарына қазақ инвестициясын дамыту жайлы жақсы ой тастады.
– Белгілі бір қала, мегаполистегі өндіріс орнының маңынан зауыт-фабрикаға қарасты мамандандырылған оқу орнын ашу қажет. Мұндай жағдайда студенттер, біріншіден, уақытын тиімді пайдаланып, еңбек етеді. Екіншіден, болашақ мамандар теория жағынан ғана емес, практика жүзінде де жақсы білім алып шыға алады. Үшіншіден, олар диплом алғаннан кейін еңбек жолын қай жерден бастайтынын нақты білетін болады. Өз елінде ең жақсы оқу орнын бітіріп, тәжірибе алмасу үшін шетелге жолдама іздеп жүрген маманнан қарапайым колледжде оқып-ақ, бос уақытын өндіріс орнына арнаған кадр әлдеқайда білікті. Сондықтан, осы тәжірибені Қазақстанда, әсіресе, Шымкенттің инвестициялық, экономикалық аймақтарында жүзеге асыруға кеңес берер едім, – деді Ника Манукова.
«Оңтүстік» арнайы экономикалық аймағы басқарма төрағасының орынбасары Әділет Ғайнуллаұлы бұл конференцияның берері мол екеніне сенеді.
– «Инвесторлық мақсатпен келгендер сол өңірде өзін жатсынбауы шарт» деген спикер сөзінің салмағы басым. Шынында, олар өз отбасы, жақын адамдарымен бірге тұра алатындай мүмкіндік болуы тиіс. Жұмыс істеуге, спортпен шұғылдануға, кей сәттері тіпті, бой сергітіп демалуға, серуендеуге ықыласы болса, ешқандай кедергі көрмеуі ләзім. Осы қаланың тұрғындарымен бірдей өмір сүру мүмкіндіктері қарастырылса, инвестор сол өңірде ұзақ тұрақтайтыны анық, - дейді Әділет Ғайнуллаұлы.
Конференция жергілікті мамандарға инвестиция тартуды ғана емес, жақсы маман дайындап, оларды өндірістік салаға қызықтыру туралы да түрлі ұсыныстарын айтты. Жергілікті инвестиция саласының мамандары халықаралық тәжірибе мен конференцияда айтылған маңызды ұсыныстар негізінде бірқатар жұмыстарды қолға алатынын мәлімеді.

Анықтама

Мейірманов Қайрат Ақмолдаұлы – 1970 жылы 13 желтоқсанда дүниеге келген. Әскери борышын өтеген, жоғары білімді. Еңбек жолын 1994 жылы «Нұржан» ЖШС директоры қызметінен бастаған. Бірқатар мекемеде жауапты қызметтерді атқарып, ұжымды ұйыстыра білген Қ.Мейірманов бүгінде «РОРС» ЖШС директоры. Отбасылы, 5 баланың әкесі. «Нұр Отан» партиясының мүшесі. Шымкент қалалық мәслихатының VI шақырылымының депутаты. Әр айдың бірінші және төртінші сенбісі, сағат 11:00-ден 13:00-ге дейін №29 сайлау округіне қарасты Қарабастау, Бадам-1, Бадам-2 Қаратөбе, Жұлдыз, Жалын тұрғын алаптарының азаматтарын Төле би көшесіндегі 41-үйде қабылдайды.

Қарабастау, Бадам-1, Бадам-2, Қаратөбе, Жұлдыз, Жалын тұрғын алаптарының бүгінгі тыныс-тіршілігі қалай? Бұл аумақтың тұрғындарын не мазалайды? Шешімін тапқан сұрақтар бар ма? Біз осы сауалдардың жауабын іздеп, Шымкент қалалық мәслихатының депутаты Мейірманов Қайрат Ақмолдаұлын іздеп бардық.
Қайрат Ақмолдаұлына хабарласқанымызда сенбі күні тұрғындармен кездесетінін айтып, бізді де сол кездесуге шақырды. Шынын айту керек, шілденің +40 градус ыстығында көшеде жүруді ойлап, қиналғанымызбен, ол жиында бұдан да күйіп тұрған мәселенің қаралатыны анық еді. Айтқандай-ақ, жиынға Қарабастау, Бадам-1, Бадам-2 Қаратөбе, Жұлдыз, Жалын тұрғын алабының көше билері, №29, №94, №96, №97, №99, №100 және №105 мектеп директорлары мен әкімдіктің «Жұлдыз» аумағы бойынша халықпен жұмыс жүргізу бөлімінің басшысы Сейдулла Ибишев, Еңбекші ауданы әкімінің орынбасары Александр Малахов қатысты.

Мектептердің жай-күйі назарда

Жиын басталғаннан-ақ әр тұрғын өзекті мәселесін ортаға салып, сол күнге дейін тиісті орындардан жауап болмағанын, өтінішінің орындалуына депутаттың ықпал етуін сұрады. Мысалы, бір жыл бұрын күрделі жөнделген №100 мектептің директоры А.Қосаева оқу орнына жылыту қазандығы қажет екенін айтты.
– Білім мекемелерінде қосымша жылу қазандығы болуы тиіс. Бірі істен шыққан жағдайда, екіншісі жұмысқа дайын болуы керек. Сонымен қатар мектептің сыртқы әжетханасы апатты жағдайда тұр, соның орнына жаңасын салып беруді сұраймыз, – деді мектеп басшысы.
Ал №94 мектепке ағымдағы жөндеуге қаражат бөлінген, алайда басшылығы күрделі жөндеуге өтініш жасады. Бұл білім ошағының жанынан биыл 20 млн теңгеге жаңа әрі заманауи үлгідегі стадион салына бастапты. Аудан әкімінің орынбасары А.Малахов стадионның сапасына мердігер мен техникалық бақылау қызметі жауапты екенін еске салды.
2004 жылы пайдалануға берілген №99 мектептің жанынан 610 млн теңгеге 300 орынды жаңа оқу корпусы салынды. Ал тағы 20 млн теңге жаңа спорт алаңшасын салу үшін бөлінген. Бұл білім ошағының ағымдағы жөндеу жұмыстарына 2 млн теңге бөлінгенімен, мектеп басшылығы шатырды күрделі жөндеу қажет дейді.
– Мектептің жертөлесіне жылу жүйесінен су кетеді де құбырдағы су азайып қала береді. Оның қайдан кетіп жатқанын табу үшін 6 жерді аршуға тура келді. Бірақ жылыту жүйесі құбырының қай тұстан жарылғанын табуға шамамыз келмей отыр, – деген мектеп басшысына аудан әкімінің орынбасары жауап берді.
– Мектепте жылыту жүйесін сығымдауға жауапты мердігерлер келгенде міндетті түрде әкімдікке хабарласып, жұмыс бастағаны туралы ескертіңіз. Біз басы-қасында жүріп, мердігер мекемемен бірге осы олқылықты анықтауға көмектесеміз және сол кезде-ақ кемшілікті жою үшін қолдан келгеннің бәрін жасаймыз, – деді А.Малахов.

Кәріз жүйесі кезек күттірмейді

– Осыдан біраз бұрын мәслихат сессиясында Қарабастау елдімекенінде көпір салу және медициналық пункт ашуға қаражат бөлу туралы мәселені қозғадым. Қала әкімі Ғабидолла
Рахматоллаұлы бұл мәселені тікелей өзі бақылайтынын айтты. Бүгінде ең өзекті болып тұрған көпір мәселелері алдағы уақытта шешімін табады деген ойдамын, – дейді Қайрат Ақмолдаұлы.
Депутатқа тұрғындар тарапынан түскен арыз-шағым көп-ақ. Бірі жол-көлік оқиғасының алдын алу мақсатында жол белгілерін, бағдаршам, жаяу жүргіншілер өткелі мен аялдама сұраса, енді біразы қалалық №7 емханаға қатынайтын қоғамдық көлік сұрады. Медициналық бекет ашу, оның жұмысын жандандыру мәселесі бір ғана Қарабастауда емес, Жұлдыз, Бадам-1, Бадам-2 тұрғын алаптарында да маңызды. Ал сапалы электр желісін тартып, коммуналды қызметке тиімді бағада төлем жасау, трансформатор орнату – №29 сайлау округінің негізгі мәселесі. Әсіресе, Жұлдыз елдімекеніндегі электр бағаналары 1976 жылы тұрғызылған, әбден тозығы жеткен дейді сайлаушылар. Мұндағы кәріз жүйесі де кезек күттірмейтін мәселенің бірі дейді халық қалаулысы.
– Жұлдыз елдімекенінде 2 қабатты 27 үй бар. Барлығының кәріз жүйесі істен шыққан. Толығымен жаңарту қажет. Қазір осы көпқабатты үйдің тұрғындары санитарлық жағдайдың жоғынан түрлі қиындықтармен бетпе-бет келіп отыр. Айтсақ, өзімізге сын, бірақ, бізде осындай мәселе бар, – деді депутат.

21 көшені жөндеуге қаржы бөлінді

– Азаматтарды жеке қабылдау әр айдың бірінші және төртінші сенбісіне жоспарланған. Одан бөлек, бүгінге дейін Елбасымыз
Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауын, «Ұлт жоспары», «100 нақты қадам», «Бес әлеуметтік бастама» сынды стратегиялық маңызы зор жобаларды түсіндіру мақсатында Шымкент қаласында өткен 4 кездесуге қатысып, №29 қалалық сайлау округі тұрғындарымен 5 кездесу өткіздім. Ал аудандағы жергілікті орган өкілдерімен бірге 4 кездесу, «Нұр Отан» партиясы Еңбекші аудандық филиалы басшыларының қатысуымен тағы 3 қоғамдық қабылдау өтті. Сайлаушылардың көтерген өзекті мәселелері жергілікті атқарушы органдардың қатысуымен шешімін тапты. Ал шешімін күтетін сұрақтар бойынша тиісті органдарға депутаттық хат жолданды, – дейді Қ.Мейірманов.
Дәл осы №29 қалалық сайлау округі бойынша өзекті мәселелердің бірі – елдімекендердегі көшелерді жөндеу, жаңарту жұмыстары. Депутаттық бақылаудың нәтижесінде 2017 жылы Еңбекші ауданы бойынша жөнделетін 32 көшеге аталған округтің 21 көшесі енді. Бір ғана Қарабастау елдімекенінің 9 көшесі жөнделді. Осы елдімекендегі №99 мектепке қосымша салынатын ғимаратының құрылысына 2017 жылы бөлінген қаржы да сайлаушылар мен халық қалаулысының жемісті еңбегінің көрінісі.
Әйтсе де, қалалық мәслихаттың депутаты қаралуы тиіс хаттардың, тұрғындар сұранысының көптігін алға тартты.
– Бірқатар жұмыс нәтиже берді. Бірақ, біз онымен тоқтап қалатын болсақ, тұрғын алаптарда шешімін таппаған мәселелер қордалана түсері анық. Шымкент қаласы үшінші мегаполиске айналды. Бүгінде қалада үлкен өзгерістер болып жатыр. Басқармалар құрылуда. Осы күнге дейін әр мекеменің папкасында жауап күтіп жатқан халықтың арыз-шағымдары, ұсыныс, сұраныстарына жан бітеді. Тіпті, қайта құру жұмыстарынан кейін ол мәселелердің шешілу жолдары да оңайланады деген сенімдемін. Сондай-ақ, аталған кемшіліктерді жою бағытында біз жұдырықтай жұмылып, бірге жұмыс істейміз, халыққа қызмет етеміз, – деген Қайрат Ақмолдаұлы тұрғындардан түскен бірқатар өтінішті біздің назарымызға ұсынды.

Хаттар:

Райсия МАҒЗЫМОВА, Қарабастау елдімекенінің тұрғыны, ардагер:
– «Казтрансойл» АҚ-ның талап-арызына байланысты Еңбекші аудандық соты «Үй мен қосымша құрылыстары 820 миллиметрлік мұнай құбырынан 75 метрден аспайтын қашықтықта салынған. Сол үшін барлық құрылыс бұзылуы керек» деген шешім қабылдаған. Ал біздің үй құбыр 500 миллиметр кезінде салынған, ол кезде сақтандыру аймағы 50 метр болатын. Көшіретін болса, өтемақы төлеп, басқа жерден жер берілуіне ықпал жасап, көмектесуіңізді сұранамын. Мұндай жағдайдағы үйлер көп. 45 жастағы мүгедек балам бар.

Абдуразақ БАЙЖУМАНОВ, Бадам-1, «Шанхай» төбешік ауылының тұрғыны:
– Біздің ауылымыз жарық, су, газбен толық қамтылған, тек ұзындығы шамамен 2500 метр жолдың жайы қинап отыр. Осы көшемізді асфальттап беруге көмектесуіңізді сұраймыз.

Әбдімәлік ӘБДІЖАППАРОВ, Қаратөбе тұрғын алабы:
1. Бадам-1 т/а «Жаңа құрылыс» бөлімшесінде электр жарығының 1 кВ үшін 45 теңге төлейміз. Мұны арзандатып беруді сұраймыз.
2. Панфилов көшесінде №157 трансформатор жаңадан қосылған үйлерді жарықтандыруға қауқары жетпей тұр. Кешкісін теледидар қосуға да жетпейді. Осы трансформаторды ауыстыруға көмектесіңіздер.

Қаратөбе елдімекенінің тұрғындары:
– Бүкіл Қаратөбе елдімекені арқылы арық өтеді. Сол арықта кейбір күндері сасық су аққанда дем алу қиындайды. Әкімшілік, «СЭС» тексереді, бірақ бәрі таза деген шешім береді. Ал жұрттың тұншыққаны тұншыққан, осыны анықтап, мәселені шешуге ықпал етуіңізді сұраймыз.

Әшірхан ТӨЛЕЕВ, Бадам-1 тұрғын алабы:
– №39 бағыттағы автобус Сайрам елдімекеніне дейін жүреді. Тым ұзақ. Бұл қоғамдық көлік Бадам-1-ден қайтып, №7 емхана арқылы жүрсе.

Олжабай ақсақал, Қарабастау елдімекенінің тұрғыны:
1. Экологияға көңіл бөлуіміз керек. Біздің елдімекендер мұнай зауытының жанында орналасқан. Зауыттың зияны өте көп. Зауыт басқармасы зауыт айналасына мыңдаған ағаш отырғызуы керек. Осыны қолға алайық.
2. Қарабастауда ауыл шаруашылығы үшін берілген 200-ден аса жер теліміне жекеменшік үйлер салынған. Осы үйлерді заңдастыруға көмектесіңіздер.

Шымкенттегі саябақ пен көпқабатты тұрғын үйдің басым бөлігі Әл-Фараби ауданында орналасқан.