Шымкент келбеті

Талдықорғанда өткен облыстық «Жетісу» газетінің 100 жылдығына арналған мини футболдан республикалық турнир тарихи жеңіспен есте қалды. ОҚО Журналистер Одағы командасы Жетісу өңірінен жарқын жеңіспен оралды.

Іс-шараны Алматы облыстық әкімдігі жоғары деңгейде ұйымдастырды. Жастар спорт сарайында еліміздің ең үздік 9 командасы бақ сынады. Бәрі де республикалық бәсекелерде көзге түсіп жүрген командалар. Бір-бірінің әлеуеттерін жақсы біледі. Сол себепті де, доп додасы тартысты өтті. 

ОҚО денешынықтыру және спорт басқармасы, Шымкент қаласының әкімдігі, ОҚО Журналистер Одағы әріптестерімізге қолдау көрсеткен-тін. Турнирге алаңсыз қатысып қайтуларына бар жағдайды жасаған. Осынау жауапкершілікті сезінген жігіттер де сенімді ақтады. 

Жерлестеріміз топтық кезеңде «Жетісу» командасын 7:0, Sport 59 командасын 5:0 және Алматы құрамасын 3:1 есебімен жеңді. Азулы «Хабар» командасының ойыншыларына 5:6 есебімен жол берсе де, жартылай финалға шықты. Жартылай финалда жігіттердің аздап жүйкелері сыр бере бастағандай еді. Бірақ жігерлі футболшылар қиындықтан жол тауып кетті. Қорытынды есепте Тараз командасынан 2:1 есебімен басым түсті.

ОҚО жігіттері соңғы финалдық ойында Қызылорданың «Ақмешіт» командасын 4:0 есебімен тізерлетіп, кубокты жеңіп алды. 

Жеңімпаз командаға 700 мың, екінші орын иегеріне 500 мың, үшінші орын иегеріне 300 мың теңге қаржылай сыйақы берілгенін де айта кеткен жөн.

Облыс журналистерінің командасы С. Бердіқұлов турнирінде жүлдегерлер қатарынан көрініп келеді. Соңғы 4 жыл бойы жартылай финалдан қайтып жүрген. Биыл республикалық бәсекеде алғаш рет жеңімпаз атанып отыр. 

– Тараз командасына қарсы ойын психологиялық тұрғыда өте ауыр болғаны рас. Намысқа тырысып, психологиялық бөгеттен өте білдік. Талдықорған жұртшылығы зор ықыласпен күтіп алды. Сайысты ұйымдастырушы Алматы облысының әкімдігіне алғыс айтамыз. Жігіттер С. Бердіқұлов бәйгесінде де жүлделі орындарға ілігуді мақсат етіп отыр, – дейді ОҚО командасының капитаны Арай Есенбек. 

Бұл турнирдің жөні бөлек расында. Әріптестердің арасында достықты нығайту, бұқаралық спортты насихаттауды мақсат еткен жарыстың берері мол.

Алда – Бердіқұлов бәйгесі. Облыс журналистерінен жасақталған команда ол сында да жеңіспен қуантатынына сенеміз.

Шымкенттегі «Қыран» футбол командасының жанкүйерлері көбейіп келеді. 2015 жылы футболдан
Қазақстан премьер-лигасында өнер көрсету үшін «Тараз» клубымен өткізген тартысты ойыны әлі де көпшіліктің көз алдында.

Сол сәттен бастап өзіндік ойын үлгісін қалыптастырып үлгерген «Қыран» клубы 2011 жылы «Ордабасы» командасына резерв дайындау, жергілікті футболшылардың шеберлігін арттыру мақсатында құрылған еді. Бастапқыда «Тарлан» деп аталып, кейіннен атауы «Қыран» болып өзгерді. Клуб 2014 жылы күміс медаль иеленіп, «Ордабасы» командасына бір топ жас ойыншыларын аттандырды. Олардың қатарында қазіргі таңда Қазақстан ұлттық құрамасында өнер көрсетіп жүрген Еркебұлан Тұңғышбаев та бар.

Былтырдан бастап команда тізгінін Ғалым Төлегенов өз қолына алған. Білікті бапкер бұған дейін №7 спорт мектебінде талай футболшыларды тәрбиелеп, бірінші және екінші лигаға командалар дайындады. Өзі де ілгеріректе «Монтажник», «Яссы-Рахат» командаларында өнер көрсеткен.

– Командадағы футболшылардың ең ересегі - 27-де. Сондай-ақ, 98 пайызы - Оңтүстіктің жігіттері. Өйткені, балалар жергілікті спорт мектептерінен, жергілікті командалардан тәрбиеленіп шығады. Тіпті, қаржы да жергілікті бюджеттен бөлінеді. Енднше, неге өзіміздің жастарымыздың еркін ойнауына жол ашпасқа? Тек екі легионеріміз бар. Олар Өзбекстанның «Бунедкор» клубында өнер көрсеткен өте тәжірибелі ойыншылар, – дейді бас бапкер.

Былғары допты дегеніне көндірген, айтқанына жүргізген шеберлердің бірі – Абылайхан Махамбетов. 27 жастағы жігіт «Қыранға» келмей тұрып «Мақтаарал», «БИІК» клубтарында шеберлігін шыңдаған. Қазір команда сұрмергені. Айтуынша, «Қыран» премьер-лигадағы «Астана», «Қайрат», «Ордабасы» секілді командалармен иін тіресіп ойнауға әбден лайық.

«Қыранның» футболшылары жуырда Түркиядағы, Өзбекстандағы оқу-жаттығу жиынынан оралды. Команданың белді ойыншысы Шакудаев Рахматулла бұл жаттығулардан мол тәжірибе жинағанын айтады. Футболшылар Өзбекстанда физикалық тұрғыдан, ал Түркияда техникалық, тактикалық шеберліктерін арттырған. Арасында бірнеше жолдастық кездесулер де өткізіпті.

–Дәл қазір елімізде футболдың дамуына барлық жағдай жасалған деп ойлаймын. Тек шебер ойнасаң болды. Осы сәтті пайдаланып, ОҚО әкімдігіне, спорт басқармасына, «Қыран» клубының басшыларына алғысымды білдіргім келеді, – дейді 24 жастағы жігіт.

Ендеше, футболға келіңіздер! Жерлестерімізге жанкүйер болыңыздар!

Шымкент қаласында «SANLIN» футбол академиясы ашылды. Салтанатты іс-шараға Шымкент қаласы әкімінің орынбасары Қайрат Нұртай, Қаратау ауданы әкімі Ғабит Мәуленқұлов қатысып, жиналған ата-аналар мен жастарды құттықтады.

Бұл орталық Елбасының «Саламатты Қазақстан» жобасы аясында халқымыздың бұқаралық спортпен шұғылдануын басты негізге алып ашылып отыр. Аталған жобаның Шымкентте жүзеге асырылуына тікелей ықпал танытқан - бұған дейін «Procoffee», «Profootball», «Professionale», «Protech» секілді үздік жобалардың құрылтайшысы А.Нұрлыбаев. Жауапты мамандар бүгінгі таңда футбол академиясында 3-16 жас аралығындағы 80-нен астам жасөспірімнің әр аптаның сенбі-жексенбі күндерінде футболға жаттыға алатындарын жеткізді. Жас спортшыларды халықаралық деңгейде тәжірибе алмасып, машықтанған мамандар жаттықтырады.

Салтанатты іс-шара барысында футбол академиясының қатысушылары түрлі әдістермен сайысып, өзара футбол ойнады. Үздік ойыншылар мен құрамалар арнайы сыйлармен марапатталды.

Клубтың бас бапкері болып болгариялық Георги Дерменджиев келді. Ол бұған дейін Болгарияның «Лудогорец» командасын жаттықтырған. 3 рет чемпион атандырып, 2 рет УЕФА Чемпиондар лигасының топтық кезеңіне алып шыққан.

– Ел біріншілігінде үшінші орын алған және Европа лигасында өнер көрсететін «Ордабасы» клубының тізгінін ұстағаныма қуаныштымын. Шымкент сенімді жанкүйерлері бар, шырайлы шаһар екенін білемін. Жаңа маусымда жоғары нәтижеге жету үшін кейбір ойыншылармен қош айтыстық. Жаңа футболшылар алатын боламыз. Ең бастысы - команданы жаңа маусымға дайындау – дейді «Ордабасы» клубының бас бапкері Георги Дерменджиев.

«Ордабасы» 10 қаңтар күні Анталия қаласына оқу-жаттығу жиынына аттанды. Тізімге 18 ойыншы еніпті. Олар Мардан Төлебек, Еркебұлан Тұңғышбаев, Ұлар Жақсыбаев, Сағадат Тұрсынбай, Темірлан Ерланов, Қасымхан Таласбаев, Алтынбек Төлеев, Виталий Ли, Рамиль Нұрмұхаметов, Мұхит Жақсылық, Бекжан Абрахман, Әбілқайыр Зұлпыхаров, Пабло Фонтанелло, Кирилл Ковальчук, Никита Бочаров, Бекхан Шайзада, Самат Шәмші. Сондай-ақ, жақын күндері қатарға Абдулай Диакате де қосылады деп күтілуде.

– Жаттығу екі мезгілде өтіп жатыр. Таңертең аэробиканы, түстен кейін доппен және тактикамен машықтанамыз. Жеңіл жарақат алғаныммен, алғашқы жолдастық ойынға дейін жазылып кетемін деген үміттемін. Бас бапкер жаттығуларға өте жауапкершілікпен қарайды. Алдағы уақытта да дайындық жұмыстары қыза түседі деп ойлаймын – дейді Мардан Төлебек.

Ал Самат Смақов, Азат Нұрғалиев, Таңат Нөсербаев, Александр Гейнрих, Оливер Петрак, Преслав Иорданов, Сергей Бойченко секілді белді ойыншылар командамен қош айтысыпты. Сонымен қатар Түркиядағы оқу-жаттығу жиынынан қалып қойған Қайрат Әшірбеков, Алмат Бекбаев, Бекзат Бейсенов, Бақдәулет Қожабаев, Мұхтар Мұхтаров, Фархадбек Ирисметов, Срджан Вуяклия секілді футболшылар да «Ордабасымен» қош айтысуы мүмкін.

Команда құрамына қосылуға ниетті ойыншылар да жоқ емес. Павлодарлық «Ертіс» клубының қорғаушысы Дамир Даутов сынақтан өтуде. 27 жастағы футболшы «Ақтөбе», «Қайсар», «Жетісу» командаларының сапында да өнер көрсеткен.

Сынақта жүрген тағы бір ойыншы - украиналық Игорь Сикорский. 1988 жылғы жартылай қорғаушы бұған дейін «Стали», «Николаев» клубында тер төккен.

«SportLife» спорт кешенінде ҚР Тұңғыш Президент күні мерекесіне орай Шымкент қалалық мәслихатының ұйымдастыруымен футболдан халықаралық турнир өтті. Оған Өзбекстан, Қырғызстан елдерінен, сондай-ақ, Алматы және тағы басқа өңірлерден 16 команда қатысты.

Салтанатты шараның ашылу рәсімінде Шымкент қаласы әкімінің орынбасары Қайрат Нұртай, қалалық мәслихаттың хатшысы Нұрлан Бекназаров жиналған қауымды мерекемен құттықтап, жарысқа қатысушыларға сәттілік тіледі. 

«Айжарық» корпорациясының президенті, қалалық мәслихаттың депутаты Талғат Әмірбекұлының айтуынша, биылғы жарыстың басты ерекшелігі, жасы 40-тан асқан ардагер спортшылар бақ сынады. Олар осы арқылы жастарға үлгі болып, салауатты өмір салтын насихаттады. 

Халықаралық жарыстың қорытындысы бойынша І орынды Шымкент қалалық мәслихатының «Мәслихат» командасы, ІІ орынды «Бірлік» командасы иеленді. Сондай-ақ, Фархат Юлдашев «Үздік қақпашы»,  Мадияр Күмісбеков «Үздік қорғаушы», Серік Өтебаев «Үздік жартылай қорғаушы», Омархан Көбеев «Үздік тұрақты ойыншы», Таирбек Нұрымбетов «Үздік шабуылшы», Андрей Ваганов «Үздік ойыншы» атанды.

«Локомотив» стадионында футболдан 2006-2007 жылы туған жасөспірімдер арасында Шымкент қалалық мәслихатының жүлдесіне арналған дәстүрлі халықаралық турнир басталды.

Дүбірлі доданың ашылу салтанатында қалалық мәслихаттың хатшысы Нұрлан Бекназаров қатысушыларға сәттілік тіледі. 

– Мінекей, керемет ауа райында қалалық мәслихаттың дәстүрлі турнирі бастау алғалы тұр. Осы жарысқа қатысып жатқан түрлі облыстан, өзге елдерден келген футболшыларға, жаттықтырушыларына алғысымызды айтамыз. Ешқандай жарақатсыз, жеңімпаз командалармен жабылу салтанатында кездесейік, – деді Н.Бекназаров.

Бас-аяғы бір аптаға жоспарланған жарыста Ақтөбе, Астана, Талдықорған, Қызылорда, Тараз өңірлерінен сондай-ақ, көршілес елдерден келген футболшылар бақ сынауда.

Айта кетейік, турнир 1-8 қараша аралығында, «Локомотив» және Сайрам ауданының екі алаңында өтеді.

Швейцарияның Ньон қаласында әйелдер арасындағы Чемпиондар лигасының 1/8-финалдық жеребесі тартылды.

Соңғы жылдары ел біріншілігінде қарсыластарына дес бермей жүрген шымкенттік «БИІК-Қазығұрт» клубы Францияның 15 дүркін жеңімпазы «Лион» командасымен кездесетін болды. 

Бірінші ойын Шымкентте, қарымта матч Францияда өтеді. Сонымен қатар, өз елінің кубогын 9 рет жеңіп алған «Лион» УЕФА Чемпиондар лигасында да төрт рет топ жарған. Екі рет финалына шыққан. «Лион» бүгінде Еуропаның маңдайалды лигасында қарсылас шақ келтірмей жүр. Соңғы екі жылда қатарынан Чемпиондар лигасының жеңімпазы атанды. 

Сонымен, лиганың бірінші ойыны 8/9 қарашада, қарымта матчы 15/16 қарашада сарапқа салынады. 

Айта кетейік, «БИІК-Қазығұрт» Еуропа Чемпиондар лигасының 1/8-финалына екінші жыл қатарынан шығып отыр. Биыл шымкенттік команда 1/16 финалда Шотландияның «Глазго» клубын саптан шығарған болатын. Өз алаңында 3:0 есебімен жеңіске жеткен «БИІК-Қазығұрт» сырт алаңда 1:4 есебімен қарсыласына жол берген. Дегенмен, сырт алаңдағы соғылған доптың нәтижесінде, келесі кезеңге өту мүмкіндігіне шымкенттік арулар қол жеткізген еді.

«Рухани жаңғыру: Оңтүстіктің басты брендтерін насихаттаудың заманауи технологиялары». Осындай тақырыпта Оңтүстік Қазақстан Мемлекеттік педагогикалық институтының ғимаратында респубилкаға танымен журналист-блогерлердің қатысуымен форум өтті. Ұйымдастырушы – облыстық ішкі саясат басқармасы мен «Медиакратия» қоғамдық бірлестігі.

Шараға ҚР Ақпарат және коммуникациялар министрінің кеңесшісі Қ.Ахметов, Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік педагогикалық институтының ректоры О.Аяшев, ҚР Жазушылар одағы басқарма төрағасының орынбасары, «Қазақ әдебиеті» газетінің бас редакторы Ж.Әшімжан, «Егемен Қазақстан» газетінің ОҚО меншікті тілшісі Ғ.Елшібай, «Жас Алаш» газетінің Бас редакторы Р.Ербота, жапонтанушы, аудармашы, дипломат Б.Құрмансейіт және депутат, ұстаздар мен студенттер қатысты. 

Жиын барысында ОҚО өңірінде бренд қалыптастыру және оның жолдары, тарихи-мәдени орындарды қайта жаңғырту сондай-ақ, туризм саласын жетілдіру технологиялары талқыланды. Ресми бөлімде баяндамалар тыңдалған соң, қатысушылар жарыссөзге шығып, өз пікірлерін білдірді.

– Брендті тұлға арқылы да қалыптастыруға болады. Мәселен, Мұқағали Мақатаев. Ол Райымбек ауданы, Қарасаз ауылының тумасы. Қазір сол жерге ақынның туған өлкесін өз көзімен көру үшін республиканың әр өңірінен тіпті, шетелдерден туристер келеді. Соның арқасында жергілікті халық пайда тауып, Қарасаз ауылының экономикалық жағдайы жақсаруда. Оңтүстікте де мұндай тұлғалар көп. Сондықтан оларды қадірлеп, кеңінен насихаттауымыз керек, – деді Жанарбек Әшімжан. 

Сонымен қатар, 2017 жылғы Республикалық «Үркер» Ұлттық сыйлығының Қазақстан бойынша «Үздік аймақтық басылым» номинациясының тұңғыш иегері – «РЕЙТИНГ» ақпараттық-сараптамалық газетінің 9 жылдығына орай журналистер мен блогрерлерге арналған футбол жарысы ұйымдастырылды. Оған баспасөз хатшыларынан, блогерлерден, мерзімді басылым және телерадио журналистерінен құралған командалар қатысты. Жарыс қорытындысы бойынша 1-орынды «Дәнекер», 2-орынды «Талғам», 3-орынды «Обьектив» командалары иеленді. 

Айта кетейік, осы күні ҚР мемлекеттік қызмет істері және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігінің ОҚО бойынша департамент басшысының орынбасары А.Шілманов, «Егемен Қазақстан» газетінің ОҚО меншікті тілшісі Ғ.Елшібай және журналист-блогерлер мен аудан әкімдерінің баспасөз хатшыларының қатысуымен семинар өтті.

Спорт жанкүйерлері үшін сүйінші жаңалық. Шымкенттегі Қажымұқан атындағы орталық стадионның шамдары жанып, прожекторлары (жарықшамдары) жаңартылды. Енді «Ордабасы» клубы өз алаңындағы ойындарын аталған стадионда кешкі уақытта да өткізе алады.

Көп жылдан бері шешімін таппай келе жатқан жарық мәселесі жергілікті командалардың өз алаңындағы ойындарын өткізуге көп кедергі жасағаны белгілі. Қазақстанның футбол лигасы орталық стадионда ойындар өткізуге тиым салған соң «Ордабасы» өз кездесулерін «БИІК» алаңқайында және ЕУРО лига аясындағы ойындарды Алматының Орталық стадионында өткізуге мәжбүр болды. Енді міне, мемлекеттік бюджеттен бөлінген 204 млн теңге қаржыға сапалы жарықшамдар орнатылды. 

Мамандардың айтуынша, еліміздегі үшінші ірі стадионның жарық қондырғылары 50-жылдан бері алмастырылмаған екен. Енді ЕУРО талаптарына сай, яғни италиялық заманауи электр қондырғыларымен жабдықталды. Жарықшамдардың жарық беру қабілеті бірнеше атқарымды (функциялы). Атап айтқанда, жаттығу жұмыстарына, ресми ойындарға және телетрнасляциялы ойындарға арналған.

Еске сала кетсек, аталған алаңда 10 қыркүйек күні «Ордабасы» клубы «Таразды» қабылдап, 1:0 есебімен жеңіске жетті.

Астанада ҚР Мәдениет және спорт министрлігінің ұйымдастыруымен журналистер арасындағы Сейдахмет Бердіқұловты еске алуға арналған дәстүрлі респубилкалық турнир аяқталды.

Бас-аяғы 22 команда қатысқан футбол жарысында ОҚО құрамасы күміс медаль иеленді. Бұл бәсекеде Оңтүстіктен екі команда сынға түсті. 

Жеребе қорытындысы бойынша «ОҚО-1», «Қазмедиа», «Тараз», «Ел арна» командалары бір топқа түсті. Оңтүстік журналистері алғашқы кездесуді «Қазмедиа» командасымен өткізді. Тартысқа толы ойында барлығы 7 гол соғылып, 4-3 есебімен жеңіске жетті. Екінші және үшінші кездесулерде «Тараз», «Еларна» журналистерімен 1:1 есебімен тең ойнап, топтық кезеңнен бірінші болып шықты. 

1/4 финалда өз тобынан екінші орынмен шыққан «Тараз» командасымен қайта кездесіп, 2:4 есебімен басым түсті. Ширек финалда Астанада «Елорда ақпарат» командасын жеңді. Есеп 4:2.  Ал финалда ел газеті «Егемен Қазақстан» командасына 2:1 есебімен жол беріп, күміс жүлдегер атанды. 

Осылайша Оңтүстік журналистері тұңғыш рет дәстүрлі түрде өткізілген қазақ спорт журналистикасының атасы Сейдахмет Бердіқұлов турнирінің финалисі атанды.

Сонымен қатар, турнир барысында "Оңтүстік Қазақстан" газетінің журналисі Ғабит Сапарбековке С. Бердіқұлов атындағы сыйлық табысталды.

Айта кетейік, Оңтүстік журналистері футбол командасында «Шымкент келбеті» газетінен Сәбит Тастанбек пен Қанат Сапарғали өнер көрсетті.