Жуырда қала тұрғыны Н. есімді азамат «Тассай» шағынауданының Ш. Уәлиханов көшесінің бойында темекі қалдығын белгіленбеген орынға тастағаны үшін сот қаулысымен 5 тәулікке әкімшілік қамаққа алынған. Сондай-ақ, А. деген азамат сағыз қалдығын жерге тастағаны үшін 3 тәулік бойы әкімшілік қамау жазасын өтеуіне тура келді.
Оң нәтижесін берген «Нөлдік төзімділік» қағидасының бүгінгі бағдары шынында ел азаматтарының күнделікті өміріне айтарлықтай өзгеріс енгізді. Тұрғындар арасында «қала тазалығы», «ішкі мәдениет» жөніндегі ұғымдар қалыптасты. Өркениетті елдердің дәстүрінде бар тазалық мәселесі өз айналамызда жарқын көрініс берді. Тіпті, темекі тұқылын да белгіленбеген орындарға тастау – ұсақ құқықбұзушылыққа баланады. Қомақты көлемде айыппұлдар салынып, әкімшілік қамау жазасы белгіленеді. Өз кезегінде, бұл қағида осы қысқа мерзімде нәтижелігін көрсетуде.
«Нөлдік төзімділік» қағидасын қалыптастыру мақсатында жергілікті полиция қызметкерлері қала аумағындағы орта мектептер мен колледж ғимараттарында кездесулер өткізуде. Тек, Абай ауданы аумағы бойынша ақпан айының 20-сы мен наурыз айының 7-жұлдызы аралығында 33 мектепте 4 мыңға жуық жасөспіріммен кездесу ұйымдастырылған. Онда «Құқықбұзушылыққа нөлдік төзімділік» тақырыбында түсіндіру жұмыстары жүргізілді.
– Қоғамда ұсақ құқықбұзушылықтарға, бұзақылыққа және мәдениетсіздікке «Нөлдік төзімділік» атмосферасын қалыптастыру мақсатында облыс аумағында учаскелік полиция бекеттері жанынан 254 қоғамдық кеңес құрылған, – дейді облыстық жергілікті полиция қызметі басшысының орынбасары, полиция подполковнигі Мұсабек Зұлпыхаров. – Бекітілген жүйелі кестеге сәйкес, насихаттық топ өткен жылы облыс тұрғындарымен 1300-ге таяу кездесу ұйымдастырды. Әсіресе, жасөспірімдерге құқықбұзушылықты жасамас бұрын оның зардаптары мен жауапкершілігі туралы ойлану керектігі түсіндіріледі.
Аталған кездесулерде кәмелетке толмағандар арасындағы әкімшілік және қылмыстық құқықбұзушылық түсінігі, құқықбұзушылық үшін жауапкершілік, кәмелетке толмағандар үшін ата-аналарының жауапкершілігі және оның алдын алу мәселелері жан-жақты талқыланды.
Айта кетейік, өткен жылы Абай ауданы бойынша ұсақ бұзақылық жасағаны үшін 818 азамат әкімшілік жауапкершілікке тартылған. Оның 264-не әкімшілік айыппұл салынса, 554-і қамауға алынған.
Ұсақ бұзақылық санатындағы әкімшілік істерге қоғамдық орындарда былапыт сөйлеу, жеке тұлғаларға қорлап тиiсу, тұрғын үй-жайларды қорлау, ортақ пайдалану орындарын, саябақтарды, скверлердi ластау, оның iшiнде белгiленбеген орындарға коммуналдық қалдықтарды тастау және айналасындағыларға сыйламаушылықты бiлдiретiн, қоғамдық тәртiптi және жеке тұлғалардың тыныштығын бұзатын басқа да осындай әрекеттер жатады.
ҚР Президенті Н. Назарбаевтың 2050 жылға дейінгі Стратегиялық Жоспарында белгіленген ауқымды міндеттерінің аясында тұрғындардың ішкі мәдениетін қалыптастыруға мейлінше ден қойылған. Бұл жөнінде Елбасы: «Біз тіпті ұсақ-түйек құқықбұзушылықтарға, бұзақылыққа, мәдениетсіздікке төзбеуге тиіспіз. Себебі, бұл қоғамдық тыныштықты бұзады, өмір сүру сапасын төмендетеді» – деп атап өткен болатын. Оның негізгі мәні, әр адам қоғам тыныштығын сақтауды өзінен бастағаны жөн.
Демек, «нөлдік төзімділік» – адамдардың ұқыптылығы мен ішкі мәдениетін қалыптастыруға үндейді. Яғни, еліміздің әр азаматы кез келген құқықбұзушылыққа жайбарақат қарамауы керек. Бар мәселені тек құқық қорғаушы органдарға жүктеп қоюға болмайды. Елдегі тәртіп пен қауіпсіздік үшін баршамыз жауаптымыз. Кез келген тәртіпсіздіктің алдын алу – борыш екендігі ел азаматтарының санасына сіңірілуі тиіс.
Осы бағытта облыстық прокуратураның бастамасымен «Қауіпсіз қала» жобасы жүзеге асып келеді. Тұрмыстық қалдықтарды белгіленбеген орындарға тастаған тұрғындарды анықтау үшін аулалар мен көше бойларына 242 бейнебақылау жүйесі орнатылған. Нәтижесі де көңілге қонады. Ағымдағы жылдың алғашқы тоқсанында облыс орталығында ұсақ құқықбұзушылыққа жол бергені үшін 224 азамат жауапкершілікке тартылған.
Сондай-ақ, ұсақ құқықбұзушылықтың алдын алу бағытында Шымкент қаласы әкімдігінің бастамасымен жүзеге асып отырған «WhatsАpp» желісі де өз тиімділігін көрсетіп отыр. Биылғы жылдың алғашқы тоқсанының қорытындысы бойынша қала әкімдігінің «WhatsApp» желісіне қала тұрғындарының тарапынан 5475 өтініш келіп түскен. Оның ішінде 1258 азамат қала тазалығы және абаттандыру жұмыстары бойынша өз ұсыныс-пікірлерін жеткізіпті.
