Дендробаққа келіңіз, атпен серуен құрыңыз
Дендросаябақта 4-5 жылдан бері тоқтап тұрған жылқымен серуендеу қызметі өз жұмысын қайта бастады. Әзірге мұнда 3 жылқы бар. Алдағы уақытта Қамбар ата төлінің саны тағы бірнеше есеге артады деп күтілуде.
Көктем келіп, күн жылынғалы дендросаябақта адам қарасы көбейе түсті. Таза ауамен тыныстауға, той алдындағы қыдыруға, аққуларды көруге, велосипед тебуге, жаттығу жасауға онсыз да осында келетін жұрт енді атпен серуендеуге арнайы ат басын бұратын болған. Өйткені, Шымкент қаласының тұрғындары үшін осы саябақ ішінде атпен серуендеу ең жақын әрі тиімді демалыс түрі. Сондай-ақ, оның денсулыққа тигізер пайдасы да орасан зор. Мұндай емдеу тәсілін ғылыми түрде «иппотерапия» деп атайды. Салт атқа мініп жүру, бедеулікпен қатар сал ауруымен де ауыратын науқастарға шипа болады. Бұдан бөлек аутизм, даун синдромы және ортопедиялық дерттерден сауықтыратын қасиеті бар.
– Қазақтар баланы бесікке бөлеп және атқа мінгізіп өсірген. Өйткені, оларда әрқашан қозғалыс бар. Қозғалыс барда буын қатаяды, ағза мүшелері жақсы жұмыс істейді және тағы басқа да пайдалы тұстары көп. Бізге буындары сіресіп қалған, бедеулікпен ауырған талай жігіт келді. Біразы жайдақ атқа мініп дертінен айықты, – дейді саябақтың атбегісі Әлғазы Бейімбетов.
Атбегі, сондай-ақ, қазіргі жігіттердің бірқатары атқа міне алмайтынын айтты. «Ойбай, аттың құлағында ойнаймын деп» келіп, жер жастанып жатады екен.
Бір қызығы атқа мінушілердің арасынан жапондық азаматты да кездестірдік. Есімі – Ищида Щунсуке. Шымкентке іс-сапармен келген қонақ саябақта атпен серуендеп жүрген демалушыларды көріп, қатты қызығушылық танытқанын айтады. Ал бұл қызмет үшін төленетін бағаны естігенде құлшынысы тіпті арта түсті.
– Өмірімде алғаш рет жылқыға отыруым. Керемет әсер алдым. Барлығының үстінен қарап тұрғандайсың. Бастапқы кезде қорқыныш болғанымен, кейіннен сейіліп кетті. Жапонияда атқа қарапайым адамдар міне бермейді. Тек бай, бақуатты адамдар ғана жеке сатып алып, мінеді, – дейді жапондық Ищида Щунсуке.
«Ат ұстаған азабынан құтылады» деген бар. Дендросаябақтың мәдени ұйымдастырушысы Ақмарал Қыпшақбаева алғашқы кезде жылқыларды күтіп – баптауға, әсіресе, қысқы жем-шөбіне, атбегілердің жалақысына қаржы тапшы болғанын айтады. Дегенмен, саябақ әкімшілігінің мұрындық болуымен игі іс қайта жанданып отыр.
Арнайы ат жолымен айналым жасау бағасы – 500 теңге.
– Қаладағы ауасы таза, тыныш саябақтардың бірі осы – дендросаябақ. Күн жылынған сайын келушілердің де қатары көбейіп жатыр. Жуырда жылқымен серуендеу қызметін іске қостық. Бұл дем алушыларға жасалған өте пайдалы дүние деп ойлаймын, – дейді Ақмарал Қыпшақбаева.
Дендросаябақ еліміздің тек екі қаласында ғана бар – Алматы мен Шымкентте. Шымшаһардағы саябақ 1979 жылы қоғам қайраткері Асанбай Асқаровтың басшылығымен құрылған. Жергілікті маңызы бар ерекше қорғалатын нысан болып табылады. 2009 жылғы 24 наурыздан бастап Оңтүстік Қазақстан облысы әкімдігінің №83 қаулысына сәйкес дендросаябақ ОҚО әкімдігінің «Шымкент мемлекеттік дендрологиялық саябағы» мемлекеттік коммуналдық қазыналық кәсіпорны болып қайта құрылған.
Бұл мекен қазіргі таңда қала тұрғындарының таза ауамен тыныстап, аптап ыстықта саялайтын демалыс орнына айналған. Енді атпен серуендеу қызметі де демалушылардың уақытын пайдалы өткізуіне сеп болуда.
Жұмыс кестесі: 12:00-ден 20:00-ге дейін.
Шымкенттің этносаябағы
Шымкент қаласының солтүстік беткейінде жалпы аумағы 76,4 гектарды құрайтын «Қазына» этно-тарихи кешені орналасқан. Тарихи және мәдени-сауықтыру секілді екі бөліктен тұратын кешеннің құрылысы 2012 жылы басталып, 2015 жылы пайдалануға берілген. Оның алғашқы бөлігінде «Этносаябақ», «Бәйдібек би» ескерткіші, «Қазақ хандығына 550 жыл» монументі, «Ұлы жібек жолы» сәулеттік композициясы, даналар сөзі орналасқан. Ал, мәдени-сауықтыру бөлігінде «Жайлаукөл» саябағы, «Наурыз» алаңы, «Қазақ ауылы», ипподром, тарихи-өлкетану мұражайы, әдеп-ғұрып және салт-дәстүр орталығы бар. Әрқайсысы Қазақ халқы мен көне Шаһардың терең тарихынан сыр шертеді. Солардың бірі ашық аспан астындағы – «Этносаябақ».
«Этносаябақ» «Бәйдібек би» ескерткіші жақтан қарағанда оң жақ бетте орналасқан. Жасыл желек баққа кірген бойда ең алдымен көзіңізге субұрқақ түседі. Жай субұрқақ емес. Әуенмен мың бұрала билейтін субұрқақ. Ол кешкі 19:00 мен 22:00 аралығында қала тұрғындарына керемет көңіл күй сыйлайды. Одан сәл жоғары көтерілсеңіз екі сарқыраманы көресіз. Таудың төбесінен етегіне төгілген су, саябақ бойлап ағып жатыр. Сылдырап аққан судың дауысы жаныңызға рахат сыйлайды. Көзіңізді жұмсаңыз Оңтүстіктің аптап ыстығын ұмытып, тау бөктерінде жүргендей сезімде боласыз. Ал саябақтың бірнеше жерінде орналасқан шатыр астындағы сөрелер (ротон) жастардың жиі бас қосатын мекеніне айналған.
– Мұнда қала тұрғындарынан бөлек, шетелдік туристер де көптеп келеді. Әсіресе түнгі мезгілде. Өйткені, осы уақытта субұрқақтар қосылып, түрлі түсті жарықтар жанады. Оның үстіне ағаштар мен шөптерді кешкі уақытта суғарғандықтан, саябақтың іші өте салқын болады. Бақтың жап-жасыл түске еніп жатқаны жақсы ғой. Сонымен қатар, орылған шөптердің тез жиналуын, қоқыстың тасталмауын, адамдардың жасыл жерлерді аяқпен таптамауын, велосипедпен жүрмеуін жіті қадағалаймыз, – дейді этносаябақ әкімшісі Мәлік Асқаров.
Статистикаға сүйенсек, еліміздегі тарихи ескерткіштердің 80 пайызы Оңтүстік өңірінде екен. Жалпы алғанда, облысымызда 505 тарихи-археологиялық нысан бар. Алайда, бұлардың барлығын аралап, тарихымен терең танысуға көпшіліктің мүмкіндігі бола бермейді. Ал «Этносаябақтың» жоғары жағында орналасқан 20-дан астам тарихи-сәулет ескерткіштің макеті арқылы сол қасиетті орындармен танысуға мүмкіндігіңіз бар. Қатар-қатар тізілген Арыстанбаб, Үкәш Ата, Түркістандағы Қожа Ахмет Ясауи, Отырар, Баба түкті Шашты Әзіз, Кемеқалған әулие, Қарашаш ана секілді киелі орындар тарихтың терең иіріміне тартады. Бұл әсіресе өзге ұлт өкілдерінің тарихымызбен жан-жақты танысуына жол ашады.
Этносаябақта аттракциондар, түрлі әткеншектер жоқ. Өйткені, көпшілік мұнда қаладан алшақ кетіп, табиғат ананың құшағына енгендей әсер алуға келеді. У-шудан бір сәтке арылып, тамаша мекеннен күш-қуат алуды қалайды.
Облыстың бұрынғы әкімі Асқар Мырзахметов аталған тарихи кешеннің ашылу салтанатында: «Қазына» этнотарихи кешені шаһар келбетін айшықтайтын бірегей нысанға айналды. Бұл – бабалардан мирас болған ұлы мұраны көздің қарашығындай сақтап, кейінгі ұрпаққа аманат ету бағытындағы іргелі жобаның бірі», – деген болатын. Расында да, қазір бұл құндылықтарымыздың маңызы артпаса кеміген емес. Болашақта бұл Этнотарихи орындар тек Шымкенттің ғана емес, қазақ тарихын айшықтайтын дүниеге айналмақ.
Суретті түсірген: Береке Сейітжаппар
Сәлем, саған, лагерь!
Мектеп оқушылары үшін қуанышты да қызықты маусым басталды. Жаз – жыл бойы кеткен күшті қалпына келтіру, ойын-сауық уақыты. Бұл балалардың бір-бірімен еркін араласып, жыл бойына жететін жағымды эмоциялар алатын кезеңі.
Шымкенттік оқушылар да биылғы жаз маусымында өңіріміздегі әр алуан лагерьлерге барып, асыр салып, керемет демалуда. 1-ауысымда «Арман» лагеріне – 311, «Үшбұлақ» лагеріне – 272, «Ақсу» лагеріне – 210 оқушы аттанды. Бұл оқушылар жетім, жартылай жетім, көпбалалы, аз қамтылған отбасылардың балалары. Жалпы, жаз бойына «Арман» лагеріне 2111, «Үшбұлақ» лагеріне 1900, «Ақсу» лагеріне 1472 оқушы қамтылатын болады.
Барлық лагерь жаз бойы 7 ауысымда жұмыс істеп, 5483 аз қамтылған отбасы балаларын қамтитын болады.
Жанға жайлы «Жайлаукөл»
Шымкентте Орта Азияда биіктігі жағынан екінші орында тұрған аттракцион бар. Ол «Жайлаукөл» саябағында орналасқан. Ондағы ойын-сауық орталығы маңында аттракциондар, жайқалған жасыл желек, көзтартар көркем көл, бәрі-бәрі, жаныңызға ерекше әсер сыйлайды. Біз де осынау мамыражай қызыққа толы саябақты тұрғындармен бірге тамашалап қайттық.
Серуенімізді «Тұлпар» көлінен бастадық. Жағасында қыдырушылар қарасы көп екен. Дені жастар. Көл бетіндегі қызылды-жасылды катамаран мен қайықтар көздің жауын алады. Қақ ортасында «Махаббат аралы» бар. Бұл жас жұбайлардың, жалпы жастардың жиі көңіл сергітетін жері. Аралда тамақ ішетін арнайы орын жасалыпты. Онда асықпай дем алып, махаббат символына айналған қос аққудың қасында серуендеуге болады. Міне, алдымызда катамаранға мінген екі жас сырлы сұхбат құрып келеді. Ал талдың саясындағы орындыққа жайғасқан егде жастағы кісілер атырапты мұқият барлап, көз тастайды.
Кенет айналамыз «ызылдап» кетті. Дыбысты іздеп жан-жаққа қараймыз. Сөйтсек, көл үстінде «Сиқырлы сым» орнатылған екен. Онымен адамдар ары да, бері де сырғанап жүр. Үстіндегілер құдды бір джунглидегі Тарзан секілді жіпке жабысып алыпты.
Біз көрген бұл нәрселердің барлығы да көл маңындағы асханадан анық көрінеді. Ағаштан жасалған ас ордасындағы дем алушылардың назары да осы жаққа ауған. Ауызы аста болғанымен, көзі көлде. Түтіні сызыла көтерілген кәуәп иісі таза ауада демалушы кезкелген кісінің тәбетін ашатыны анық.
Көл жағасымен жүріп өтіп, баспалдақпен адамдар жүретін аяқжолға шықтық. Бұны саябақтың «Басты көшесі» десе де болады. Көше бойында түрлі аттракциондар тұр. Бірақ біздің көздегеніміз «Жайлаукөлдің» төріндегі «Shymkent Altyn eye» («Шымкенттің алтын көзі»). Кейбіреулер оны «Алтынай» деп те атайды. Дөңгелек пішінді алып аттракцион ТМД елдері арасында биіктігі жағынан үшінші орында, ал Орта Азия бойынша екінші орында тұр. Қаланы 50 метр биіктіктен көрсететін айналма әткеншектің алдында кезек үзілмейді. Көкке көтеріліп Шымқаланың келбетін тамашалайтындар көп-ақ. Міне, біз де көп ұзамай көпшілік арасына келдік. Біреулер түсіп, біреулер шығып жатыр. «Қалай екен?» дегендей көзіміз күнге шағылысып жоғарыдағыларға қараймыз. Кезек келіп, шағын кабинкаға міндік. Кабинканың ішінде жазда салқындататын, қыста жылытатын құрылғы орнатылған екен.
Барлығы 18 кабина бар. 1 кабинаның сыйымдылығы – 6 адам. Баяулатып жоғары көтеріліп келеміз. Ең биік нүктесіне жеттік. Шымшаһар алақандағыдай. Қала көрінісі көздің жауын алады. Әсіресе облыс әкімдігі мен жаңадан салынған көпқабатты тұрғын үйлер ерекше көзге түсіп тұр. «Қайтпас», «Самал» шағынауданындағы жер үйлер қаз-қатар тізілген. Айналаның барлығы жап-жасыл. Анықтап қарасақ, алдымызда Зообақ, одан әрі Дендросаябақ, оң жақта ипподром, сол қанатта облыстық тарихи-өлкетану және бейнелеу өнерi мұражайы мен салт-дәстүр және әдет-ғұрып орталығы, ал артқы жақта этносаябақ, Қазақ елі монументі мен «Бәйдібек би» ескерткіші секілді ұлттық құдылықтар бір маңайға топтаса орналасқан. Маңайымызды асықпай қарап шықтық. Алып аттракцион әуе кеңістігінде 15 минуттай айналды.
Төменге түсіп кішкентай балалардың балдай тәтті қызығын тамашаладық. Мұқият құлақ салсақ, саябақтан қазақша әуен қалықтап тұр. Бұл да бір көңілге ерекше сезім сыйлап, жаныңды жадырата түседі екен. Осындай әсермен «Жайлаукөл» ойын-сауық саябағының әкімшісі Исабек Түктібаевпен кездесіп, емен-жарқын әңгімелестік. Күн ысыған сайын адам қарасы көбейіп жатқанын айтып, алдағы жоспарларымен бөлісті.
– Саябаққа келушілердің қарасы өте көп. Өйткені, саябақ маңы салқын және ойын алаңдарының бағасы келушілердің қалтасына салмақ түсірмейді. Алдағы уақытта бассейндер, аттракциондар, субұрқақтар және тағы да басқа қызықты ойын-сауық орындарын саламыз. Саябақтың аумағы өте кең. Қазіргі таңда біз оның жартысын ғана қамтып үлгердік, – дейді.
Жарасымды әңгімеден соң кассаға жақындадық. Маңдайшада аттракциондардың атауы мен бағалары жазылған екен. «Ат каруселі», «Аватар», «Шытырман айна», «Паравоз», «Әуе велосипеді»... Бас-аяғы 22 түрлі ойын аттракционы бар. Басым бөлігінің бағасы 300 теңге. Кассадағы есепшімен де аз-кем тілдесіп, шығатын есік жаққа келдік. Мұнда да қалың жұртты сыртынан бақылап отырған күзетшімен хал-жағдай сұрасып, бір-екі сұрағымызды қойдық. Айтуынша, тынығамын деушілерге күн сайын үзіліссіз сағат 11:00-ден, түнгі 00:00-ге дейін есік ашық.
Серуеніміздің соңында қақпадағы «Жайлаукөл» жазуын көріп «Музарт» тобы әніне қосқан «Жайлаукөл кештері» еске түсті. Иә, расымен де Шымкенттің аптап ыстығында, тау маңындағы жайлауды еске түсіретін саябақ болды бұл. Осылайша ерекше көтеріңкі көңіл күйде қош айтысып, қала қойнына кіріп кете бердік.
Алақай, демалыс!
Оқу жылы аяқталды. Санаулы күндерден кейін оқушылар үшін жазғы демалыс орындарының жұмысы басталады.
Қала әкімінің тапсырмасына сәйкес, балалардың жазғы демалысын тиімді ұйымдастыру жүйелі түрде жүзеге аспақ. Аула клубтары мен сауықтыру, демалыс лагерлерінің жұмысы жанданады.
Мектеп жасындағы балалар үшін әрине, жазғы демалыстың маңызы ерекше. Осы орайда, биыл 43 376 бала жазғы маусымда демалыспен қамтылмақ. Бұл – қаладағы барлық мектеп оқушыларының 30 пайызы. Олардың 5211-і жалпыға міндетті білім беру қорынан бөлінген қаржыға, 600-і кәсіподақ ұйымының қолдауымен демалады. Бұдан өзге, 6000 бала жазғы лагерлерге ата-аналарының есебінен жолданғалы отыр.
Жазғы лагерлерден бөлек, қала мектептерінің жанынан демалыс алаңдары ұйымдастырылмақ. Сала мамандары онда 31 565 оқушының қамтылатынын айтады. Бұл көрсеткіш өткен кезеңдермен салыстырғанда 6 пайызға артық.
– Қала сыртындағы лагерлерде демалатын 11 811 оқушының 1437-і көпбалалы отбасыдан шыққан, 1460-ы аз қамтылған отбасы балалары, 940-ы жартылай жетім балалар, 363-і ата-ананың қамқорлығынсыз қалғандар. Балалардың бос уақытын тиімді пайдалану мақсатында арнайы ойын-сауық орындарымен келісім-шарт жасалған. Балалар демалысын қызықты өткізу үшін онда арнайы жоспар құрылып, түрлі шаралар өткізіледі. Яғни, лагерь жұмысының қызықты өтуі ұйымдастырушыларға тікелей байланысты, – дейді қалалық білім бөлімінің басшысы Жанат Тәжиева.
Қауіпсіздік шаралары үшін жазғы сауықтыру орталықтары тарапынан денсаулық сақтау басқармасынан рұқсат қағаздары алынып, залалсыздандыру жұмыстары жүргізіліпті.
Қала сыртында орналасқан «Ақсу» мемлекеттік лагерінде 1200 оқушы 6 ауысымда, «Арман» лагерінде 2600 бала 8 ауысымда, «Үшбұлақ» лагерінде 1411 бала 7 ауысымда демалмақ.
Маусымның 10-нан бастап балалардың алғашқы легі тынығу орындарына жолдама алады. Қазіргі таңда демалыс орындары оқушыларды қабылдауға сақадай сай. Балдырғандардың қауіпсіздігі үшін тынығу аймағындағы барлық шара қатаң қадағаланады.
Шатырлы қалашық салынады
Облысымыздағы «Сайрам-Өгем мемлекеттік ұлттық табиғи паркі» РММ аумағында салынатын «Эко Кэмпинг» жобасының құрылысы келер жылы басталады. Мұндай келісімге «Ontustik Tourism-2016» Халықаралық туристік форумы барысында қол жеткізілді.
Халыққа қолжетімді бағада ұсынылатын шатырлы қалашық туристке қажетті барлық жабдықтармен қамтылатын болады. Мұндағы жарықтандыру күн батареялары есебінен жүзеге асады.
Оңтүстіктің туристік әлеуеті мен тау туризмін және альпинизмді дамыту мақсатында қолға алынған жобаны «Сайрам-Өгем мемлекеттік ұлттық табиғи паркі» РММ мен «Ontustik» альпинизм Федерациясы бірлесе іске асырмақ.
«Жайлаукөл» саябағы – тұрғындар қуанышы
ШЫМКЕНТТЕ ОРТА АЗИЯДАҒЫ ЕҢ БИІК
АЙНАЛАНЫ ШОЛУ АТТРАКЦИОНЫ АШЫЛДЫ
Шымкенттіктер көптен күткен «Жайлаукөл» саябағы жаңа кейіпке еніп, осы аптада пайдалануға берілді. Саябақтың салтанатты ашылу рәсіміне облыс әкімі Бейбіт Атамқұлов пен қала әкімі Ғабидолла Әбдірахымов және әкім орынбасарлары мен мәслихат депутаттары қатысты.
«Жайлаукөлдің» төрінде орнатылған сахнада «Оңтүстік цирктің» жастары саябақ қонақтарымен түрлі ойындар ойнап, әрбір қатысушыға сыйлық тарту етті. Қала тұрғындары әуені кернеген әсем әнге елітіп, саябақтағы 22 түрлі аттракциондарда сауық-сайран құрса, енді бірі қайықпен суда серуендеді.
Қала тұрғындарының күткені ТМД елдерінде биіктігі жағынан үшінші орынды алатын, ал Орта Азия бойынша ең биік аттракцион еді. «Shymkent Altyn eye» («Шымкенттің алтын көзі») айналаны шолу дөңгелегінің 50 метрлік биігінен қаланы тамашалау үшін кезекке тұрғандардың санында шек жоқ. 18 кабинасы жазда салқындататын, қыста жылытатын жүйемен жабдықталған, 1 кабинаның сыйымдылығы 6 адам. Әуе кеңістігінде 15 минут айналады. Аталмыш аттракционды толық зерттеп, Мәскеуден алып келу жұмыстарының басы-қасында жүрген кәсіпкер Ордаман Әшірбаев болса, бұл жобаның жүзеге асуына облыс пен қала басшылары ықпал етті.
«Жайлаукөл» саябағы үзіліссіз аптаның әр күні таңғы сағат 10.00-ден түнгі 23.00-ге дейін ашық болады. Бағалары халықтың қалтасына салмақ салмайды, бір адамға 500 теңге. Бұдан өзге, мұнда «Кенгру», «Қызықты паравоз», «Шытырман айна», «Сегізаяқ», «Су шары», «Әуе велосипеді», «Жасанды тау шатқалы», «Катамаран» сынды көптеген ойын аттракциондары саябақ қонақтарына қызмет көрсетуге дайын.
Төрлет, Туризм!
Тау бөктерiнде «Tau fest» фестивалi өттi
Алғаш рет Біркөлік шатқалында Ел Тәуелсіздігінің 25 жылдығына орай «Tau fest» фестивалі өтті. Шымкент қаласы әкімдігінің кәсіпкерлік бөлімі ұйытқы болған шара үш күнге жалғасты. Оған жас туристер станциясының қатысушылары мен тәлімгерлері, қонақүй, мейрамхана, туристік фирма өкілдері мен туризм саласының мамандары қатысты.
Тау фестивалі экологиялық сенбіліктен басталды. Қолдарына бір-бір қап ұстаған жастар лагерь мен өзен айналасын қоқыстан тазартып шықты. Соңғы кездері тауға шығып, табиғат аясында демалатын жандардың қатары артқанмен, Жер-анаға зиян келтірушілердің де саны молаюда. Өкініштісі сол, демалыстан кейін олар қоқыс-қалдықтарын қалдырып кетеді. Осылайша табиғатқа өлшеусіз зиян келтіріп жатқандарына назар аудармайды. Бұл мәселе Сайрам-Өгем мемлекеттік ұлттық табиғи саябағының қызметкерлерін де жиі толғандырады. Туризм бөлімінің маманы Ғани Назарбек ең бірінші халықтың санасына табиғатсыз адамның күні жоқ екенін сіңіру қажет деп санайды.
– Сайрам-Өгем ұлттық табиғи саябағында аптасына үш күн арнайы тазалық жұмыстары жүргізіледі. Соның арқасында экологиялық ахуалды, тазалықты тұрақты ұстап тұрмыз. Бір ғана қоқысқа айналған судың бөтелкесі бірнеше ғасырға дейін өсімдіктің өсуін тежейді. Ал оның ішінде кішкентай су қалып кетсе, өрт шығу қаупін туындатуы мүмкін. Осы жайтқа демалушылар мұқият қараса екен. Халықты демалысқа тартудан бұрын, оларды экологиялық сауаттылық пен мәдениетке үйреткеніміз абзал, – дейді Сайрам-Өгем мемлекеттік ұлттық табиғи саябағының туризм бөлімінің маманы Ғани Назарбек.
Осылайша «табиғатқа жанашырлық – айналаны таза ұстаудан басталады» деген жастар бірер сағат ішінде айналаны қоқыстан тазартып тастады.
Үш тiлдi меңгерген гидтер қажет
Күллі әлем көз тігетін «ЭКСПО-2017» көрмесі келер жылы Астанада өтетіні белгілі. Халықаралық көрмеге келушілер еліміздің үшінші қаласы ретінде тарихи мекенге бай Оңтүстік өңіріне, яғни Шымкентке ат басын бұрары анық. Сол кезде оларды жылышырай танытып, күтіп алудан бастап, ыңғайлы жағдай жасау, қонақжайлылық таныту жайы «Бастау» демалыс аймағында өткен семинар-тренингте пысықталды. Қонақүй, туристік орталық мамандары «ЭКСПО-2017» көрмесіне келген туристерге қызмет көрсетуде Шымкент қаласының туристік ұйымдарының жұмысын күшейту тақырыбында ой қозғап, бір-бірімен тәжірибе алмасыпты.
– Бұл семинар-тренингті ұйымдастырудағы басты мақсат – қонақүй, мейрамхана, туристік фирма өкілдерімен ынтымақтастық қарым-қатынас орнату. Оларды «ЭКСПО-2017» көрмесі аясында өңірімізге келетін қонақтарға жайлы жағдай жасауға шақыру. Біз бірнеше жобаны қолға алып отырмыз. Соның бірі «Шымкентке қош келдіңіз!» деген журнал. Бұл журнал қыркүйек айында 10 мың данамен жарыққа шығады. Онда Шымкент қаласының қонақүйлері, мейрамханалары, ойын-сауық орталықтары, мәдени орындары, тағы басқа мекемелердің мекенжайы мен ол туралы толық ақпарат фотосуреттермен көрсетіледі. Біздің қаламызға қыдырып келген әрбір қонақ өзіне қажетті мәліметті үш тілде таба алады және тегін тарқатылады. Қазір әуе компанияларымен келіссөз жүргізудеміз, – дейді Шымкент қалалық кәсіпкерлік бөлімінің басшысы Асқар Қаныбеков.
Сондай-ақ, семинар-тренингте білімді, тарихтан хабары бар шет тілдерін еркін меңгерген гидтерді тәрбиелеп шығару мәселесі де көтерілді. Өйткені, тарихи орындар туралы мәліметті бірнеше тілде қызықты, түсінікті тілде жеткізетін гидтерге сұраныс күн санап артуда.
44 секундта 18 метр...
Семинар-тренингтен кейін жас туристер станцияларының қатысушылары мен тәлімгерлері құзға өрмелеуден сынға түсті. Тіп-тіке жартастың жанына барып, төбесіне көз салсаң басың айналады. Беліне арқан байлаған жастар сол жартасқа өрмелеуге кірісті. Төрешілер олардың уақыттарын белгілеп отырды. Нәтижесінде Шымкент қаласының тұрғыны Жанболат Ергешбаев ептілік танытып, бар-жоғы 44 секундта 18 метр биіктікті бірінші болып бағындырды.
– Бала кезімнен жас туристер станциясының белсенді мүшесі болдым. Оңтүстікте біз шықпаған шың қалмаған шығар. Тауға шыққан, жартасқа өрмелеген ұнайды. Жылдамдықты, күшті дайындықты қажет етеді. Ата-аналарды өздерінің ұл-қызын тау спортына баулуға шақырамын, – дейді ол.
Ал қыздар арасында Сайрам ауданынан келген Кенжекей Бердеева бірінші болды. Ол жартасқа 1 минут 31 секунд уақыттың ішінде өрмелеп шықты.
Ал екінші күні тау фестиваліне әр ауданнан жиналған жас туристер станциясының ұстаздары кедергілер жолағынан өту жарысына қатысты. Әр команда құрамына төрт адамнан жиналып, өзен бойына керілген арқан кедергісінен жығылмай, сүрінбей өтуге кірісті. Нәтижесінде Сайрам ауданының «Жас қыран» тобы бірінші орынды жеңіп алды. Ал екінші орынды Шымкент қаласының блоггерлер тобы иеленсе, үшінші орын Төлеби ауданының ұжымына бұйырды. Жеңімпаздарға бағалы сыйлық пен арнайы Алғыс хат тапсырылды.
– Біз балалар туризмін дамытуымыз қажет. Тау фестиваліне жас туристер станциясы ұстаздары барлық аудан-қалалардан келіп қатысуда. Олар бұл фестивальде көрген-білгендерін оқушыларына барып, үйретеді, бөліседі. Бүгінде біздің Шымкенттегі жас туристер станциясына мыңға жуық бала келеді. Ал осындай іс-шара кезінде олардың қатары артады, – дейді облыстық жас туристер станциясының директоры Сәуле Өмірбаева.
Бұдан бөлек, фестивалге жиналғандар арасында альпинистік жарыстар мен түрлі семинар-тренингтер өтті. Олар шатырда түнеп, алау жағып, тау бөктерін ән мен күйге бөледі. Бұл үш күн олардың ұзақ уақыт естерінен шықпасы анық.
Сәнi кiрген техносаябақ
Шымкенттің қыдыруға ыңғайлы әрі саялы орындары дегенде «Қиял әлемі» міндетті түрде есіңізге түседі. Өйткені, бұл техносаябақ қаланың ортасынан ойып тұрып орын алған. Кез келген жастағы қала тұрғындарына да, қонақтарына да ерекше көңіл күй сыйлай алады.
...Осыдан 15 жыл бұрынғы бір бұрышында түнгі клубы, төрінде сахнасы, айналасында көңіл көтеруге ыңғайлы дәмханалары бар демалыс орнына көбіне жастар келетін. Ол кезде балалармен келуге бір-біріне үздіге қарап отыратын жастардың «желігі» кедергі келтіруші еді. Айтпақшы, сол жылдары «қыз алып қашу» әдет-ғұрпының нағыз қайнап тұрған кезі. Үйленетін жігіттер ұнатқан, «жар болуға лайық» деп таныған қыздарын «Қиял әлеміне» ертіп баратын. Әбден қыдыртып, серуен құрып болған шағында зу етіп алып кету арқылы талай жас бақытты отбасын құрып еді-ау. Сол «қиялдаған жастардың әлемі» бүгінде кез келген жастағы қала тұрғындарына, қонақтарына да ыңғайлы техносаябаққа айналған.
Техносаябақ достармен келгенге де, жалғыз жүргенге де ерекше жақсы әсер сыйлайды. Онда бұрынғы ойын-сауық орталықтарының орнын бүгінде 32 түрлі атракцион алмастырған. Экстремалды демалысты жақсы көретін жастарға «Тарзан», «Хаммер», «Пират», «Бәйтерек», «Маугли», «Клоун», «Джампинг», «Су шары», «Ниагара» атаулары белгілі болса керек. Бұл жерден шыққанда «адреналин» алып, бойдағы жаман энергияны сілкіп тастағандай күйде қайтатыныңыз анық.
2-8 жас аралығындағы балаларға мұнда паровоздың түр-түрі көңілді әткеншектер, батуттар, қайықтар және басқа да қызықтар көп-ақ. Әсіресе, бояумен жұмыс істеу, балық аулау сияқты танымдық ойындардың айналасында балалар бал жинаған арадай құжынай қалыпты.
«Қиял әлемінде» мергендігіңізді, асып-тасыған күшіңізді сынап көруге де мүмкіндік бар. 7D форматындағы кинозал да көрерменге қызмет көрсетеді. Қаласаңыз үстел тениисін ермек етіңіз.
Караоке де бар екен. Ән айтуға келушілердің жас ерекшелігінде шек жоқ. Кешкі уақытта демалуға көптеп жиналған адамдардың әсері ме, мен де еріксіз ән шырқағым келді. Кезек алып жайғастым. Қыз бен жігіт сызылып махаббат әндерін айтса, 50 жасты алқымдаған екі әйел «Арыстың жағасында» өткен күндерін еске алды. Ал кіп-кішкентай балақайлардың таңдайы тақылдай шырқаған қай әні болмасын сүйкімін арттыра түседі.
Бүгінгі баланың арманы жоқ. Бақыттың дәмін «тәтті мақта» мен балмұздақтан сезінсе, бақыттың өзі олар үшін самокат, ролик тебу сияқты. Тіпті, соңғы кездері қаланың саялы жерлерінде серуен құрғандардың екі доңғалақты гироскутерде жүргенін көріп таңғалып жүрген де боларсыз. Гироскутеріңіз бар болса, алыңыз да «Қиял әлеміне» тартыңыз. Мұнда адамдардың жадыраған жүзі, көтеріңкі көңіл күйі, түрлі эмоциялардың у-шуы керемет әсер сыйлайды. Осы ең әсерлі сәттерді тамашалау үшін ақы төлемейтініңіз қандай жақсы, техносаябаққа кіру – тегін. Ал Шымқаланың бірде-бір саябағында кездеспейтін қазақтың даналық сөздері «Қиял әлемінде» әр қадам сайын орнатылған.
– Серуендеуге келушілер алтын уақытын тек ойын-сауықпен өткізбейді. Мұнда өмірдің әртүрлі сәттерін еске салатын қанатты сөздерді орнатқанымызға үш жыл болды. Техносаябақ аумағында ешкім шылым шекпейді. Пісте шақпайды. Алкогольді ішімдік пайдалануға да тыйым салынған. Бұл – демалушыларды жауапсыздықтан, дарақылықтан алыстатып, тазалыққа, әдептілік пен парасаттылыққа бейімдейді. Демалысты мәдениетті түрде де қызықты өткізуге болатынын біздің Шымқаланың тұрғындары әбден меңгеріп алған. Серуендеушілердің көбі отбасы мүшелерімен бірге келеді, – дейді «Қиял әлемі» технобағының директоры Еламан Әшірбаев.
Шағын жазбамды «Қиял әлеміндегі» Пифагордың «Ұйықтар алдында өткен күнде өзіңнің не істеп, не тындырғаныңды ой елегінен бір өткізбей тұрып, көзіңді жұмушы болма» деген даналығымен аяқтағым келіп отыр. Саялы бақ ашу әркімнің қолынан келмесе де, күнделікті ісін ойша таразылау, өткен күнімізге есеп беру әрбіріміздің еркімізде. Сондай-ақ, бұл әдет тек жақсылыққа бастайды. Расында, техносаябақ тақталарында жазылған нақыл сөздерді санаға сіңіру үшін әрқайсысына бір күн арнау қажет екен.
Жанға жайлы, табиғаты көркем – Оңтүстiк
Жазғы демалысты қайда өткiзiп жүрсiз?
Біздің өңірдің жазы ерекше ыстық. Әсіресе, шілденің ми қайнатар ыстығында тек таулы және сулы аймақтағы демалысты аңсайсың. Ал жұмысты ешкімге қалдырып кете алмайсың...
Бірақ, шымкенттіктер жылына бір келетін еңбек демалысын күтіп отырмайды. Әр аптаның сенбі-жексенбісінде-ақ Дубай сапарынан әлдеқайда тиімді әрі керемет күш-қуат сыйлайтын аймақтарға тартып отырады. «Қайда барамын?» деп бас қатырудың өзі орынсыз. Өйткені, Оңтүстік Қазақстан облысында жанға жайлы, көрікті демалыс орындары жетіп артылады.
«АЛМА-ТАУҒА» БАРДЫҢ БА, КЕРЕМЕТIН КӨРДIҢ БЕ?
Табиғат аясында тынығып, ой сергітіп қайтуға Шымкент қаласынан 40 минуттық жерде орналасқан «Алма-тау» таулы-курорты ыңғайлы. Небәрі 40 минут жол жүрген соң қаланың шуынан алыстап, таудың саф ауасын кеудеңізді толтыра жұтуға мүмкіндік аласыз. Күнделікті күйбең тірлікті ұмыттырады. Асқар тау арманға жетелесе, жасыл аймақ шалқар шабыт сыйлайды.
«Алма-тау» таулы-курортында екі адамға арналған қонақүйден бастап үлкен ұжымдарға қызмет көрсететін VIP кешендер, күнделікті бар, мейрамхана, хауыз, моншалар жұмыс істейді.
Мерекелік және кәсіптік іс-шараларды ұйымдастыруда тәжірибесі мол демалыс орнына демалысты қалай өткізгісі келетінін айтса оны жүзеге асыру құнын бірден анықтап береді. Қызықты көңіл көтеру. Ойын-сауық пен тыныш табиғатты бағалайтын демалушылар үшін таптырмас орын осы «Алма-тау»-да. Мұнда «Алатау» шаңғы базасы да бар. Егер жолдың жақындығы мен таулы аймақта орналасқаны көңіліңізден шықса, жыл он екі ай осы өңірге тартып отырыңыз.
Тау шаңғы базасы Батыс Тянь-Шань тауының етегіндегі Тоғыс өзенінің бойында, Шымкент қаласынан 55 шақырым қашықтықта орналасқан. Көркем жазықтықта 2003 жылдан бері демалушыларға қызмет етіп келеді. Қыстың күндері тау шаңғысымен айналысатын әуесқой спортшылар әр аптаның демалыс күндерін осы базада өткізеді. Мұнда шаңғы, сноуборд, мотошаналар, квадроциклдерді жалға алуға және де кәсіби нұсқаушы көмегін пайдалануға болады.
Биіктігі 20 м, ұзындығы 165 м болатын аспалы көпір бар. Ол жерден әсем табиғатты, нулы тоғайдың көрінісін тамашалауға болады.
Сауықтыру орталығы да бар. Заманауи, ыңғайлы қонақ бөлмелер мен еуропалық класты коттедждерді жалға алу құнына таңғы ас та біріктірілген. Айтпақшы, «Алма-тау» таулы-курортында демалыс немесе сауықтыру кезеңін өткізуден бөлек, айтулы мейрамдарда ұжымдық кештер өткізуге тапсырыс қабылданады. Тіпті, құдалық өткізсеңіз де курорт әкімшілігі «жоқ» демейді.
«КОТТЕДЖДI ҚАЛАШЫҚ»
Бас ғимарат, жартылайлюкс, люкс, VIP... Иә, мұның бәрі 26 түрлі типтегі бөлмелерден тұратын «Тау самалындағы» «Коттеджді қалашықта». Интерьері мен дизайны бес жұлдызды қонақүйден кем түспейді. Мұнда да демалысты өзіңіз қалаған жандармен бірге әртүрлі бағытта ұйымдастыру мүмкін. Ерекшелігі сол, «Тау самалында» хауызды комплекс заманауи су жылыту, киім ауыстыратын бөлмелермен, тамаша субұрқақ, таза дәретхана, көлеңкелі шезлонгтармен жабдықталған. Отын арқылы жылитын Орыс моншасында қыздырынуға үлкен мүмкіндік бар. Ал хауыз, моншадан балқып шыққанда жантая кететін тапшандар да жеткілікті. Достарыңызбен оқшауланып бильярд ойнаңыз. Комплекс аумағында іскерлік кездесулер мен келіссөздер жүргізу үшін конферец зал қызметін пайдаланыңыз.
«ECO VILLAGE KASKASU» ТУРАЛЫ ЕСТIГЕН БЕ ЕДIҢIЗ?
Қаладан тыс жердегі тыныш әрі жайлы демалатын әдемі орынның бірі Қасқасудағы «Eco Village Kaskasu» демалыс орны.
Ыңғайлы және пайдалы ағаш үйлердегі демалыс жанды ғана емес, тәніңізді де сергітеді. Демалыс үйлерінің құрылысына жұмсалған шайыр ағашы тыныс алу жолдарының ауруына ем және суықты жойып, бактерияға қарсы күресетін қасиеттері бар. Ағаш қабырғадан өткен ауа тазартады. Ылғалды ауа райында, артық ылғалды бойына сіңіріп, тиісті мөлшерде құрғақтық береді. Ағаш үй жазда салқын, қыста ыстық, тез қызады және мінсіз жылу өткізеді.
Демалыс аймағында адамзат пен жануарларды байланыстыратын хайуанаттар бағы бар. Ешқандай қоршаусыз, кең далада табиғатпен сырласудың не екенін осы бақты аралағанда түсінесіз. Өйткені, мұнда жылқы, бұғы, тауыс, сәндік үйректер, аққулар, көгершіндер, тасбақа және басқа да көптеген жан-жануарды қолмен ұстап және аздап тамақтандыруға болады.
Қасқасудың тағы бір ерекшелігі – экстремальды спорт түрлерінде өз күшін сынап көруге жағдай жасалған.
Түрік хамамы, орыс моншасы, фитобочкалар, бассейн, гидромассажды бассейн қызметін пайдалануға болады. Атпен серуендеу, пониге міну, велосипедпен немесе квадрациклмен қыдыруға жағдай жасалған. Демалушылар бильярд, бадминтон, дартс, үстел теннисі, шахмат, дойбы, нарды, аэрохоккейі, садақ ату сынды ойын түрлерімен көңілді уақыт өткізе алады. Бұдан өзге балық аулау, үңгірлерде экскурсия жасау ермегі бойдағы күш-қуаттың артуына сеп. Сондай-ақ, балаларға арналған ойын алаңқайлары мен бөлмелері де кішкентай саяхатшыларды риза етіп қайтарады.
Қызмет бабындағы саяхатшыларға кез келген демалыс орындарында спутниктік интернет жүйесі, мәжіліс залдары қызмет көрсетуге дайын.
«GOLDEN BEACH RESORT» НЕМЕСЕ АЛТЫН ЖАҒАЖАЙ!
Оңтүстік Қазақстан облысындағы ауыз толтырып айтуға болатын демалыс орындарының қатарында Шардараны атаса таңғалмаңыз. 1966 жылы Сырдария өзенінде орналасқан су қоймасы бүгінде аңыз болған демалыс орнына айналды. Әсіресе, шекара асып, шетелге долларын шашып қайтатын қандастардың «құлағына алтын сырға». «Мен ең арзан сервисті пайдаландым, келесіде қымбаттауын таңдасам, бұдан жақсы демалып қайтамын» деп басқа елге телміре бергеннен гөрі бір рет Оңтүстікке ат басын бұрып «Golden Beach Resort»-ты көрген артық. Шардараның құмында аунап, балығын аулап, суында шомылып, ойын-сауық құрып қайтқандар бір сапардан кейін-ақ келесі сапарын жоспарлап тамсануда. Мұнда өйткені демалысқа қажеттінің бәрі бар. Шетелдегідей судың жағасына орналасқан көрінісі көздің жауын алатын қонақүйлер, түнгі ойын-сауық, мейрамхана, жағажайда орналасқан жазғы кафе, сауна, бильярд. Ұйқыдан оянғанда терезеден көрінетін Шардара шетсіз, шексіз теңізден бір мысқал да кем емес. Бір ғана айырмашылығы мұның бәрі шетелдегіден әлдеқайда арзан және кедендік құжаттарды алуға алаңдамайсыз. Ең бастысы, сіз отансүйгіш ретінде қаражатыңызды тек өз еліңізде жаратасыз.
ТАЯУДА ҒАНА...
Оңтүстіктің ойыны да, сауығы да, емі мен шипасы бар, бүкіл кереметті бір жерге шоғырландырған демалыс орындарының қатары арта бермек. Саны артқан сайын сапасы да жақсарып келе жатқан біздің өңірдің тағы бір мақтанышы – таяуда ғана ашылу салтанатын өткізген «Ақ шатыр» демалыс орны. Ел арасында «Оңтүстіктің Швейцариясы» атанған Машаттағы жасыл аймақта да табиғатпен тікелей байланыста болып, жан семірте аласыз. Ән айту, би билеу, түрлі ойын ойнау, суда жүзу, бәрі-бәрі таза аймақта, табиғат аясында орын алады. Бұл жақтың қайталанбас әсер сыйлайтын романтикалық кеші бар.
Спорттық алаңшалар мен 40 автокөлікке арналған автотұрақ «Ақ Шатыр» демалыс аймағының жіті бақылауында.
Оңтүстік өңірінде тамақтың дәмді болатынына күмән жоқ. Тіпті, сол дәмді ас үшін де демалыс орнын таңдағанда біздің облысқа тоқтауға тура келеді. Оңтүстіктегі демалысты ұмыту мүмкін емес. «Тағы да барамын» деген қалауыңызды су сеуіп баса алмайтын күйге түсіп, жыл сайын Шымқалаға қарай ат басын бұратын әдет табасыз. Бұған да сенбей отырсаңыз, келіп көріңіз!
Айтпақшы, әйгілі «Сарыағаш» шипажайы туралы неге мәлімет жоқ?» деп отырған боларсыз. «Ontustik» туристік-ақпараттық орталығы» КММ директоры Г.Ақбердиева бізге берген мәліметінде «Сарыағаш» шипажайында бос орын қалмағанын ескертті.
