Біз күн сайын көптеген адамдар шоғырланатын жерлерде, яғни, сауда орталықтарында, дүкендерде, қоғамдық көліктерде, жұмыста немесе мектеп сияқты түрлі мекемелерде алуан түрлі ортада жүреміз, сөйлесеміз, араласамыз.
Осындай уақытта біз өз денсаулығымыз бен қауіпсіздігіміз туралы сирек ойлаймыз, түшкірген адамға «сау болыңыз» деп айтамыз, жөтеліп, сырқаттанып жүргендерге мұқият назар аудармаймыз. Күнделікті күйбең тіршілікте денсаулыққа мән бермей, ауырып қалсақ бір-екі дәрі-дәрмек ішіп, уақтылы, толық емделмей, үлкен қаланың қарбаласында жұмысты бірінші кезекке қойғанды жөн көреміз. Жоғарыда айтылғандарды ескере отырып, жыл сайынғы профилактикалық тексерулерден, оның ішінде флюорографиядан өтудің маңыздылығына назар аудармайтындар өте көп.
Туберкулез – бұл кең таралған жұқпалы ауру. Туберкулезбен ауыратындардың 75 пайызы 20-40 жас аралығындағы адамдар, еңбекке қабілетті және бала туатын жастағы адамдар. Қазіргі уақытта ерте диагностикалау және уақтылы емдеу арқылы туберкулезден түбегейлі сауығуға болады, әрине дер кезінде анықтап уақытылы емдеу шараларын бастаған жағдайда.
Қоздырғышы – туберкулез микобактериясы (Кох бацилласы). Аурудың негізгі көзі – туберкулездің ашық (жұқпалы) түрімен ауыратын, яғни сыртқы ортаға микобактерия бөлетін адам. Адамнан адамға ауамен таралады, сөйлесу, түшкіру, жөтелу кезінде қоршаған ортаға қақырық тамшыларымен туберкулез таяқшаларын шығарады, микобактерия жарық аз жерлерде өміршең келеді.
Аурудан зардап шегетін негізгі орган – өкпе, дегенмен, туберкулездің белгілері аурудың даму түріне және оның формасына, инфекциялық процестің орналасу орнына және көптеген басқа аурулар сияқты науқастың ағзасының жеке ерекшеліктеріне байланысты. Симптомдардың әртүрлілігі ауруды тануды қиындатады. Науқас дәрігерге кеш келсе, жағдайды қиындатады. Сондай-ақ, адамның осы инфекцияға жоғары сезімталдығын тудыратын факторлар бар, ең маңыздыларының бірі – адамның иммун тапшылығы вирусы. Туберкулезге тән белгілер: дене қызуының ұзақ уақыт көтерілуі. Температура әдетте кешке немесе түнде көтеріледі, түнде қатты тершеңдік, қалтырау байқалады. Бұл туберкулездегі температураның басқа аурулардағы температурадан басты айырмашылығы: ЖРВИ, бронхит, пневмония кезінде температура жоғары белгілерге жетуі мүмкін, бірақ ол тез өтеді және түнгі терлеумен бірге жүрмейді. Жоғары температура тек туберкулездің жаппай зақымдануына тән.
Жөтел – өкпе туберкулезінің тұрақты симптомы. Аурудың басында ол құрғақ, табанды, таңертең күшейеді. Одан кейін аурудың дамуымен, қақырықты шығарумен жөтел ылғалды болуы мүмкін. ЖРВИ, бронхит немесе пневмония кезінде жөтел де болуы мүмкін, бірақ, туберкулездегі жөтелден айырмашылығы, бұл аурулар кезінде жөтел ұзаққа созылмайды және басқа сипатқа ие болады. Туберкулезге тән жөтел созылмалы болып келеді, сондықтан 3 аптадан астам жөтел болған жағдайда дереу дәрігерге қаралу керек.
Өкпе туберкулезінің тағы бір негізгі белгілері – гемоптиз. Әдетте бұл жөтел дамыған сайын қақырық бөлінеді, одан әрі өкпеден қан кетуі мүмкін яғни қақырық қан аралас болады, бұндай белгілер пайда болғанда шұғыл медициналық көмекке қаралып, тексерілу қажет.
Асқынулардың алдын алу және уақытында емделу үшін емханада флюорографиялық тексеруден үнемі өту керек (жылына кемінде 1 рет).
Флюорография – туберкулезді ерте анықтау әдісі. Өз денсаулығыңызды және өзіңізге жақын адамдардың денсаулығын сақтаңыз! Жыл сайын флюорографикалық тексеруден өтіңіз. Жыл сайынғы профилактикалық тексерулердің арқасында сіз өзіңізді туберкулездің ауыр түрлерінен, өкпе ісігінің дамыған сатыларынан және басқа да көптеген аурулардан қорғай аласыз. Туберкулезді тез және уақтылы анықтаудың ең жақсы әдісі – флюорографиялық тексеру.
М.ТҰРСЫНҚҰЛ,
«Студенттік емхана»ЖШС-нің рентген лаборанты
