Шымкент қаласы әкімінің орынбасары әрі әкімдіктің ресми өкілі Сәрсен Құранбек Өңірлік коммуникациялар орталығында өткен баспасөз брифингінде апта ішіндегі әлеуметтік маңызды жаңалықтарға тоқталды.
Оның айтуынша, қалалық мәслихаттың шешімімен еңбек ардагерлерінің денсаулығын жақсарту мақсатында шипажайларға тегін жолдамалар беру қарастырылған. Жолдамалар зейнеткерлерге кезек тәртібімен geo-shym.kz сайты арқылы тіркелу негізінде ұсынылады. Бүгінде 26 мыңнан астам зейнеткер тіркеліп үлгерсе, жылдық лимит – 7 500. Осыған сәйкес, әрбір зейнеткер шамамен 2,5–3 жылда бір рет тегін сауықтыру қызметіне қол жеткізе алады. Биыл шипажай қызметтері Шымкенттегі «Денсаулық» және «Ізетті зейнеткер» кешендерінде, сондай-ақ, Түркістан облысындағы «Ақсу демі», Жетісайдағы «Күлпаршын», Жамбыл облысындағы «Айша-Бибі» шипажайларында ұсынылып жатыр. Жаңа ғимаратқа көшкен «Ізетті зейнеткер» орталығы енді 120 зейнеткерді бір уақытта қабылдай алады. Жыл басынан бері бұл орталық 836 зейнеткерге қызмет көрсеткен. Олардың 558-і жаңа ғимаратта ем қабылдаған.
Сондай-ақ, жаңа бизнес-идеяларды іске асыру үшін мемлекеттік гранттардың алғашқы легі бөлінді. Нәтижесінде 134 азамат 1 572 800 теңгеге дейінгі қаржылай қолдауға ие болды. Барлығы 934 өтінім қабылданып, комиссия шешімімен ең тиімді жобалар таңдалып алынған. Грант иегерлерінің дені – әлеуметтік осал топ өкілдері. Мемлекеттік гранттар тұрғындардың кәсіп ашуына, табыс табуына және жаңа жұмыс орындарын құруына мүмкіндік беріп отыр.
Сәрсен Абайұлы екі жылдан бері қалада үй жануарларын есепке алу процесі жүріп жатқанын жеткізді. Есепке алуды ветеринарлық клиникалар мен жергілікті ветеринариялық ұйымдар жүргізеді. Үй жануарларын тіркеу үшін иесі дербес түрде чип, жағалық белгі, құлақ сырға немесе татуировка сияқты құралдарды таңдап, сатып алуға тиіс екен. Сол 2023 жылдан бері қалада 1492 ит пен 476 мысық тіркелген. Биылдың өзінде 130 ит пен 42 мысық тіркеуге алынған. Жануарлар өлген жағдайда иелері он күн ішінде тиісті мекемелерге хабарлауы қажет. Есепке алынбаған жағдайда жеке тұлғаларға – 10, лауазымды тұлғаларға – 20, заңды тұлғаларға – 30 АЕК көлемінде айыппұл қарастырылған.
Бұдан бөлек, 2025-2026 жаңа оқу жылына Шымкент қаласында техникалық және кәсіптік білім беру бағытында 8000 грант бөлінді. Оның 800-і нақты жұмыс беруші кәсіпорындардың сұранысымен жоспарланып отыр. Президент тапсырмасына сәйкес, биыл жұмысшы мамандықтарына басымдық беріліп, грант көлемі 29,2 пайызға ұлғайған. Арнайы комиссия шешімімен 70 мамандықта 26 колледжге гранттар орналастырылды. Ал, әлеуметтік осал санаттағы жастар Оқу-ағарту министрінің бұйрығына сәйкес арнайы квотаға ие болады.
Бұдан кейін ресми өкіл қосымша білім беруге қатысты пилоттық жоба туралы кеңінен тарқатып айтып берді. Оның сөзінше, бұған дейін мектепке дейінгі білім беру ұйымдарында жан басына шаққандағы қаржыландыру жүйесін енгізіп, оны жетілдіруге күш салынған. Осы тәжірибе негізінде соңғы бір жылдан астам уақыт қосымша білім беру саласы да терең зерттеліп келеді. Бұл қызметтер бүгінгі күнге дейін бірнеше басқарма тарапынан көрсетіліп келді. Тағы бір ескеретін жайт, 2005 жылға дейін қосымша білім беру қызметтерінің 99 пайызы Білім басқармаларының құзырында болған. Алайда, Қаржы министрлігінің 2005 жылғы бұйрығынан кейін бұл жүйеде өзгерістер болып, спорт мектептері Спорт басқармаларына берілді. Ал 2021 жылдан бастап Мәдениет басқармалары тарапынан да мемлекеттік шығармашылық тапсырыстар арқылы қосымша білім беру қызметі жүзеге асырыла бастады. Осы өзгерістердің нәтижесінде қазір Білім, Спорт және Мәдениет басқармалары қосымша білім беру қызметін ұсынып отыр. Алайда осы үш құрылым арасында біртұтас бірыңғай жүйе қалыптаспаған. Мысалы, бір бала бір уақытта Білім басқармасы арқылы да, Спорт немесе Мәдениет басқармаларымен қосымша білім алуы мүмкін. Сондықтан қосымша білім беру саласында жүйелілік пен бақылау тетіктерін күшейту, басқармалар арасындағы үйлестіруді қамтамасыз ету аса маңызды болған. Тіпті қосымша білім беру саласына қатысты ұсыныс Шымкент әкімдігі тарапынан болғаны да мәлім етілді. Себебі мұндай жоба балалардың сапалы әрі әділ түрде қосымша білім алуына жол ашады.
«Біз барлық өнім жеткізушілердің қызметі сапасыз немесе заңсыз деп айта алмаймыз. Алайда кейбір келеңсіз жағдайлардың болуы бізді қосымша білім беру саласын бір жүйеге келтіріп, реттеуге итермеледі. Өйткені бұл халықтың қаржысы, мемлекет бюджетінен бөлініп отырған қаражат. Сондықтан біз оның тиімді әрі мақсатты жұмсалуын қамтамасыз етуге міндеттіміз», деді Сәрсен Абайұлы.
Бұл бағыт жан-жақты зерделеніп, талқыланып, сараланған. Зерттеу нәтижесінде қосымша білім беретін кейбір ұйымдардың қызметі талапқа сай келмейтіні анықталыпты. Мысалы, кейбір кәсіпкерлердің қызмет саласы мүлдем басқа болып шыққан. Ең сорақысы, он екі түрлі қызмет бағытында тіркелген, бірақ нақты түрде спорт немесе шығармашылықпен айналыспайтын компаниялардың да осы салада мемлекеттік тапсырыс алып келгені белгілі болып отыр. Осындай сәйкессіздіктерді жою үшін әкімдік бұл жүйені түбегейлі реттеуге кірісіпті. Жүйедегі басты өзгерістердің бірі сол, жобаның әкімшісі ретінде тек бір ғана басқарма – Шымкент қаласының білім басқармасы бекітілді. Яғни, барлық қаржыландыру осы басқарма арқылы бір орталықтан жүргізіледі.
Жадыра МҮСІЛІМ
