Шымкент келбеті

Карантин бізге көп нәрсені үйретті. Мәселен, үйде отырған санаулы айда бір отбасылар қаншама уақыттан бері жоспарлап, бірақ, реті келмей жүрген құрылысына кірісіп, оны аяқтап алды. Енді бірі тәуекелге мініп кәсібін ауыстырып, өмірін басқа арнаға бұрып жіберді дегендей. Ал біз отбасымызбен карантинде толықтай ауламыздың қоршауымен және моншамыздың құрылысымен айналысып кеттік. Сонда қалада құрылыс материалдарының қайда сатылатынын, олардың бағасын, бір сөзбен құрылысқа қатыстының жай-жапсарын білгендей болдық. Моншамызды кафельдеуді бастағанда бір қызық жаңалыққа тап болдық. Жақсы да жайлы өмірге, үйінің алдында заманауи, кісі қызығарлықтай әдемі моншасының болғанын кім қаламайды дейсіз?.. Несін айтасыз, біз де шама-шарқымызша жақсы, сапалы құрылыс материалдарын қолдануға ұмтылдық.

Сөйтіп «Ордабасы» индустриалды аймағында орын тепкен «Гидрострой Шымкент Групп» ЖШС-ін іздеп таптық. Екі жыл бұрын ашылған компания шыны мозаиканың түр-түрін өндіреді екен. Қазақстанда баламасы жоқ дейді. Ежелгі заманнан бері әйнек мозаика қаптаманың ең әдемі түрі болды. Бүгінгі таңда бұл өте танымал тауар. Бұл материалдың ерекше қасиеттерінің арқасында кез келген бөлмеде жайлылық, мереке және сән-салтанат атмосферасын жасауға,
интерьерге нәзіктік пен ерекше әсер беруге болады.
Шыны – бұл тесігі жоқ ерекше материал. Одан жасалған бұйымдар, соның ішінде мозаикалық плиткалар оңай тазаланады, кір жинамайды. Бұл материалды ондаған жылдар бойы пайдалануға болады. Егер дұрыс төселсе, шыны мозаикаға саңырауқұлақ жиналмайды, ал антифункционалды қопсытқышты қолдану мұндай қауіптерді одан әрі төмендетеді.

Сәндік фриз – дизайнның сұлулығы үшін

Шыны мозаика – қабырғаларды безендіру, еден жабыны, бассейндер, субұрқақтардың, санаторийлердің өте тиімді әрі практикалық нұсқасы. Орташа өлшемді шыны мозаиканың арқасында ғимараттардың қасбеттерінің интерьерін де, басқа да сәулет нысандарын безендіруге арналған кез келген дизайнерлік шешімдерді жүзеге асыруға болады. Ол үйдің төбесіне, қабырғаға, еденге жарайды. Бұл парақты қаптайтын материал ас үй, жуынатын бөлме, дәретхана, душ және кеңселерді, сауналарды безендіру үшін пайдаланылады. Жалпы аталған өнімнің қолданылу аясы өте кең. Әр алуандығы жағынан шыны мозаикаға, тіпті, керамика да жете алмайтын болып шықты. Зауыт ішіне кіргеннен қаз қатар қойылған түрлі түсті мозаикалар көздің жауын алды.
Бұл жерден үлкен, кішкентай, інжу-маржан іспетті, күңгірт, жылтыр, алтыбұрышты, дөңгелек, тамшы тәрізді пішіні мен түсін таңдауға болады. Бүгінгі таңда ассортиментте мозаиканың 153 түрі бар. Жаңа дизайндар әзірлену үстінде. Сапасы жағынан бұл өнімдер испандық не өзбекстандық импорттық тауардан еш кем түспейді, әрі бағасы да әлдеқайда арзан. Айтпақшы, құны процестің күрделілігіне байланысты. Зауыт басшысы Олег Хатамов бізді өндірістің басына алып барды. Ол өз ісінің білгірі екен. Әр процесті аса ыждаһаттылықпен таныстырып шықты.
«Мозаиканың кейбір түрлерін пеште төрт рет кептіру керек, содан кейін қорғаныш қабатымен жабу керек. Ол былай. Әйнек кесінділері мен қалдықтарының ұнтақталған түрі әуелі преске, содан соң пешке барады. Пештен шыққаннан кейін дайын өнім аламыз. Процесс күрделі емес, бірақ қарапайым да емес. Өзіндік ньюанстары да жетіп артылады. Температураны, қайсысына қанша зат қосылатынын ұдайы бақылауда ұстау қажет. Соған орай түсі де өзгеріп отырады. Бізде түстердің спектрі өте үлкен. Мозаика ретсіз болмас үшін қолмен сұрыпталады. Парақтар мозаика бекітілген арнайы тордың көмегімен жасалады. Соңғы сатысы – инфрақызыл пеште кептіру. Үшінші сортты банкілер мен бөтелкелерді пайдаланбаймыз. Кенептен сапалы өнім алуға тырысамыз. Сапаны бақылап, барлық процеске байыпты қарауға тырысамыз», - дейді Олег Нерисович.
Өндіріс процесінде мозаика жоғары температурада отта балқытылады. Нәтижесінде ол айтарлықтай жүктемелерге төтеп береді. Ол практикалық және оңай күтіммен ерекшеленеді. Су сіңірудің нөлдік дәрежесіне байланысты ылғалдылығы жоғары жерлерді қаптау үшін өте қолайлы. Мозаика берік және теріс экологиялық факторларға төзімді. Түстердің кең ассортименті кез келген беттің интерьері мен дизайны үшін тамаша нұсқаны таңдауға мүмкіндік береді.
Директор О.Хатамовтың айтуынша, пластикалық терезелер өндірумен айналысатын цехтар оларға шыны кесінділерін тапсырады. Арнайы барабанның көмегімен олар арнайы пеште пісірілген және мозаика алынған ұнтаққа жағылады. Оны сынған әйнектен ғана емес, сонымен қатар қатты парақтардан да жасайды. Бұл жағдайда мүмкіндіктер әлдеқайда көп және мозаика әлдеқайда жақсы көрінеді, бірақ, сәйкесінше, бағасы да жоғары. Сіз тек шаршы мозаика ғана емес, сонымен қатар плиткамен жақсы үйлесетін әр түрлі декор жасай аласыз.

Нөлден бастап өндіреді

– Қазақстанда Өзбекстаннан, Ресейден мозаиканы алып келетін кәсіпорындар бар, ал біздің зауыт оны нөлден бастап өндіреді, - дейді Олег Нерисович. – Бірінші желіні өз қаражатымызға іске қостық. Ал екіншісін Түркиядан сатып алуға және айналым қаражатын толықтыруға 150 миллион теңгеге банктен несие қажет болды. Сыйақы мөлшерлемесі – жылдық 14,25 пайыз, оның 7,13 пайызын «Даму» қоры субсидиялады, ол кепілзаттық қамтамасыз етудің жетіспейтін бөлігіне кепілдік берді. Зауытта 27 адам жұмыспен қамтылды. Қуаттылығы – айына 12 000 ш.м.
О.Хатамовтың сөзінің жаны бар. Біз «кафель мен мозаиканы қай жерден алған дұрыс?» деп кішігірім зерттеу жүргізгенде шыны мозаиканы нөлден бастап бастан-аяқ өндіретін өндіріс орны осы «Гидрострой Шымкент Групп» ЖШС екенін аңғардық. Басқа өндірістер жартылай шикізатын Қытай мен Өзбекстаннан алдыртып, әдемі қиюластырып сатады екен. Ал кәсіпкер О.Нерисович шикізатты Ресей мен өзіміздің елімізден алып жатқан көрінеді. Көбісін қаладағы «ASPAN», «KAZAINA» сияқты компаниялардан алады.
– Қазақстанның барлық өңірлері мен Ресейге де экспорттаймыз. Көрші Өзбекстан да біздің тауарымызға қызығушылық білдіруіне орай олармен де келіссөздер жүргізілуде. Негізінен 80% тұтынушымыз жергілікті тұрғындар. Біз өндіріп үлгерсек, тұтынушыларымыз алып үлгереді. Яғни, өнім тұрып қалмайды, - дейді кәсіпкер.
Барлық кәсіпорындар сияқты, қатаң карантин бұл зауытқа да оңай тимеген. Бірақ, жұмыс тоқтамапты.
Клиенттердің қалауы бойынша ең күрделі тапсырыстарды да орындайды. Өз сөзін растау үшін О. Хатамов ерекше ғарыштық реңкке ие қара мозаиканы көрсетті. Ол субұрқақты қаптау үшін пайдаланылады екен. «Осы қара мозаикаға тапсырыс беруші өнімге дән риза болды. «Мозаикадан қандай сұлу панельдер алынды! Айрықша сұлулық!» деп алғысын айтып жатты. Көбінесе мейрамханалар мен элиталық үйлердің иелері тапсырыс береді. Алдымен, компьютерлік қосымшаның көмегімен эскиз жасалады, содан кейін бағдарлама сызбаны квадраттарға, пиксельдерге бөледі және мозаика саны мен түстерінің үйлесімділігін есептейді», - деген директормен бірге өндіріс барысына үңіле түстік.
Шыны қазір Ресейден жеткізілуде, бірақ көп ұзамай Қызылордада шыны зауыты ашылуы тиіс, оның өнімін «Гидрострой Шымкент Групп» ЖШС сатып алмақшы. Сонда шикізат импортталғанға қарағанда әлдеқайда арзан болады.
Кәсіпорынның жоспары өте үлкен. Болашақта өндірісті кеңейту, жаңа жетілдірілген желілерді іске қосу көзделіп отыр. Қазір екінші линияда клинкер түріндегі үлкен мозаика сынақтан өтуде. Шетелде, әсіресе Түркияда, ол көпқабатты үйлердің қасбеттерін қаптауда жиі қолданылады, өйткені материал суыққа төзімді, берік, оны әрдайым жууға немесе сүртуге болады. Бірақ, біздің елімізге бұл әлі келген жоқ.
Зауыт басшылығы мемлекеттік қолдаудың арқасында ойластырылғанның бәрін іске асыруға болатынына және компания өз тауашасын тек ішкі нарықта ғана емес, сонымен қатар сыртқы нарықта да алатынына сенімді. Әрдайым инновациялық технологиялардың әлемдік стандарттарының талаптарына және өндірілетін өнімнің сапасына толық жауап беруге тырысады. Сондай-ақ тапсырыс берушілерінің тілектерін, пікірлерін тыңдауға әрқашан дайын.

Бұйыртса, санаулы күндерден кейін «Шымкент 2020 – Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығының мәдени астанасы» жылы салтанатты түрде жабылатын болады. Мәдениет, тілдерді дамыту және архивтер басқармасы осынау тарихи іс-шараның тікелей эфирде онлайн өтетінін бұған дейін хабарлаған еді. Басқарма сол желіде көрсетілетін кей картиналарды алдын ала түсіріп, эфирге сақадай-сай отыр. «Бұл ән бұрынғы әннен өзгерек» дегендей, бұл жолы Шымкенттен түлеп ұшқан, өзіміздің отандық танымал эстрада әншілері – «Жігіттер» тобы, Бауыржан Исаев, «Мұзарт» тобы, Жұбаныш Жексенұлы, Нұржамал Үсенбаева, Алтынай Жорабаева секілді өнер жұлдыздары концерт-фильмде Шымшаһар жайлы ән шырқайтын болады.

Көмекейі бүлкілдеген әншілермен біз түсірілім алаңында жүздесіп, аз-кем әңгіме тарқатқан едік. Олардың қай-қайсысы да Шымқаланы ерекше жылы мекенге балайды. Қазақилық пен қонақжайлылықтың ордасы санайды. Шымкентке қатысты естелігімен бөліскен «Жігіттер» тобының мүшесі Айдар Байжанов: «Мен үшін бұл жер естелікке толы қала. Қазіргі «Қырғы базардың» маңы бұрын «Көл» базары болатын. Сонда анам ет сататын. Мен соған көмектесетінмін. Өзім де сол базарда 10 жасымнан бастап ет, тұз сатып, саудамен айналыстым. Мектепті тәмамдаған соң мейрамханаға әнші боп орналастым. Содан жігіттермен оқуға М.Әуезов атындағы ОҚМУ-ға түстік. Жалынды жастығымыз осы берекелі, мерекелі қалада өтті. Әркімге өзінің туған жері ыстық. Мысалы қазір басқа қалаларда қар жауып, қыстың ызғары біліне бастаса, Шымкентте күн әлі шұғыласын шашып тұр», - деді.
Ал «Өмір түгіл өзімді де білмеймін...» деп әндететін әнші, Бауыржан Исаев Ескі шаһарда дүниеге келген екен. Облыстық «Арай», республикалық «Жас қанат», «Азия дауысы» байқауларының жеңімпазы Қ. Сыпатаев атындағы №7 мектепте оқып, 9-сыныптан кейін Музыкалық саз колледжінде білім алыпты.
– Балалығым да, жастығым да осы жерде өтті. Өнердегі алғашқы баспалдақтарым мен әр түрлі деңгейдегі байқауларға тұсауымды кескен қалам бұл. 1996 жылы «Азия дауысына» қатысу үшін Алматыға аттанғанша бүткіл жеңістерімнің тілекшісі болған мекенді бағым деп білемін, - дейді эстрада әншісі. Ол «Көне Шымкент» қалашығының қазіргі келбетін көріп, таңданысын жасыра алмады. Бүгінде Нұр-Сұлтан қаласының Мәдениет басқармасына қарасты Тәуелсіздік сарайында жұмыс істейтін әнші жерлесіміз «Шымқала мегаполис болғалы одан сайын құлпырып кетіпті» деген қуаныш сезімін де білдірді.

УАҚЫТ КЕРУЕНІНЕН ҚҰР ҚАЛМАЙЫҚ!

Салтанатты жабылу рәсіміне орай қала тұрғындарының ыстық ықыласын келесі мәдени астана Душанбе қаласына жеткізетін «Уақыт керуені» көшке қосылды. Қала көшелерінен 14-22 қараша аралығында «Шымкентке 2200 жыл» атты қоржын салынған қаз-қатар түйелерді көрсеңіз, таңғалып жүрмеңіз. «Уақыт керуенінің» алғашқы шарасы Асанбай Асқаров атындағы Дендросаябақтан бастау алды.
Іс-шараға қатысқан Шымкент қаласы әкімінің бірінші орынбасары Шыңғыс Мұқан игі бастамаға сәттілік тіледі.
– Бұл тойдың жөні бөлек. Жиынға келген барлық қатысушылар арман-тілектерін қағазға жазып, оны керуен қоржынына салды. «Уақыт керуені» қала көшелерін аралап, халықтың ыстық ықыласы толтырылған қоржынымен 22 қараша күні сағат 18.00-де «Ескі қалашықтың» «Цитадель» қақпасына келіп тоқтайды. Сонымен қатар, керуен қоржыны қаламыздың тарихын айшықтайтын 2200 кітап, Шымкент қаласының символына айналған 2200 қызғалдақ көшеті және 2200 тұмар халықтың тілегіне толтырылып, Тәжікстан Республикасының Душанбе қаласына аттанады, - деді Шыңғыс Мұқан.
Айтпақшы, Шымкент пен Душанбенің ұқсас тұстары көп. Бұл қалаларды «ежелгі және мәңгі жас», «бақ қалалар» деп атайды. Ал екі шаһардың шырайына ортақ нышандардың бірі – шынар ағашы дер едік (жақында Шымкентте осы ағаштың 2200 түбі отырғызылды). Душанбе мен Шымкенттің тарихын аты аңызға айналған Ұлы Жібек жолы байланыстырады. Сол сауда керуенімен мұнда көпестер мен саудагерлер, қолөнершілер мен қышшылар, шаруалар, діни уағыздаушылар, Самарқанд, Бұхара, Ходженттен дервиштер келгенін тарихымыздан білуге болады.
Егер сіз ерекше керуенді әлі жолықтырмаған болсаңыз, қаламыздың өнер ордаларына барып, керуен қоржынына салар тілегіңізді жазып әрі қойылым тамашалап қайтсаңыз болады.

QR-код арқылы анықтама беретін ағаштар

«Уақыт керуені» бастау алғаннан іс-шараның соңы «Birgemiz: Taza Alem» жалпыұлттық жобасы аясындағы «EcoSana» сенбілік акциясына жалғасты. Қатысушылар дендрологиялық саябақ ішіне тал егіп, акцияға қолдау көрсетті.
«ECOSANA» акциясы – қоршаған ортаның ластануына жол бермей, табиғатқа жанашырлықпен қарауға, жастардың экологиялық білімін арттыра отырып, мәдениеттілігін қалыптастыруға бағытталған ауқымды жоба.
Бұл жолғы «Ecosana» сенбілігінің ерекшелігі – дендросаябаққа смартталған, QR-код арқылы анықтама беретін ағаш көшеттері отырғызылды.
«Ecosana» сенбілігіне белгілі әнші Заттыбек Көпбосынұлы да белсене қатысты. Сенбілікке қатысушылар ағаш туралы ақпарат беретін көшеттер отырғызып, қоршаған ортаны таза ұстаудың маңыздылығына ерекше мән берді.

Қазақстанда үкіметтік емес ұйым секторы еліміз тәуелсіздік алған жылдардан бері бірге дамып келе жатқан азаматтық қоғам институттарының бірі. Осынау сектордың дамуына қоғамымызда қолайлы жағдай жасалып, барлық мүмкіндіктер қарастырылуда. Себебі, әрбір мемлекеттің негізгі тірегі – азаматтық қоғам. Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев Қазақстан халқына жолдаған биылғы Жолдауында да азаматтық қоғамды дамыту және үкіметтік емес ұйымдардың беделін арттыру жайлы баса айтты. Азаматтық қоғамды дамытудың Тұжырымдамасы әзірленіп, белсенді қоғам мүшелерін қалыптастыру жұмыстары қарқынды жүргізілуде. Осы орайда Шымкентте «Қоғам және мемлекет: Серіктестік пен дамудың 30 жылы. «Birgemiz» атты ІІ Азаматтық форумы өтті. Қалалық ішкі саясат және жастар істері жөніндегі басқарманың ұйымдастыруымен өткен жиында азаматтық секторға қатысты көптеген түйткілдер талқыланды. «Шымкент қаласында әлеуметтік мәселелердің шешілуіне ҮЕҰ қалай әсер ете алып жүр?» деген сауал төңірегінде сала мамандары ой тарқатты.

Барлық ҮЕҰ «Азаматтық Альянсқа» топтасса!..

ІІ Азаматтық форумының негізгі міндеттері туралы қалалық «Азаматтық Альянсы» ЗТБ Президенті Жұмағали Білісбеков сөз алды.
– Еліміздің қоғам белсенділерін біріктіретін ауқымды іс шара республиканың барлық аймақтарында дәстүрлі түрде өткізіліп келеді. Азаматтық қоғамды дамытудың Тұжырымдамасын іске асыру үшін Ұлттық жоспар құру, белсенді қоғам мүшелерін қалыптастыру, қоғамдық бақылау мен шынайы мүмкіндіктер, ҮЕҰ-дың бәсекеге қабілеттілігін арттыру, белсенділердің жұмыс сапасын арттыру – форумның негізгі міндеттері, – деді форумды жүргізген Жұмағали Дәулетбекұлы.
Жиында сөз алған Шымкент қаласының әкімі Мұрат Әйтенов қоғамды дамытуға бағытталған әрбір жобаның мән-маңызын, өзге де мәселелерді бірлесіп талқылауға дайын екенін жеткізді.
– Қазақстанның бүгінгі жетістіктері елімізде азаматтық қоғамның қалыптасуымен тығыз байланысты. Осы орайда әлеуметтік бастамалардың жүзеге асуына қоғамдық ұйымдардың қосар үлесі зор. Шын мәнінде мемлекетіміздің өсіп-өркендеуі, қоғамдық сананың жаңғыруы азаматтардың белсенділігі арқылы жүзеге асатыны анық. Үкіметтік емес ұйымдардың басты мақсаты – халықпен тығыз байланыста болу. Олар Шымкентте де бірқатар әлеуметтік мәселелердің шешілуіне ықпал етіп келеді. Бұл тұрғыда олар мемлекеттің сенімді серігі. Бүгінде Шымкентте 800-ден астам ҮЕҰ жұмыс істейді. Азаматтық қоғам мүшелері қаламыздың әлеуметтік-экономикалық дамуына қомақты үлес қосып келеді, – деді шаһар басшысы.
«Бұл форумның маңызы неде?» деген сауалға қала әкімінің бірінші орынбасары Шыңғыс Мұқан өз ойын былай білдірді.
– Кеңес үкіметі күйреген кезде мемлекет кәсіпкерлікпен айналысатын функцияны кәсіпкерлерге берді. Мемлекет жақсы менеджер емес екенін мойындады. Ол қонақүй, мейрамхана салумен айналыспайды. Мемлекет өзінің әлеуметтік жауапкершілігін ақырындап азаматтық секторға беріп жатыр. Түбінде оның көптеген функциясын азаматтық сектор атқарады.
Шымкентте 840 ҮЕҰ бар болса, соның 100-ге жуығы ғана белсенді. Оның ішінде «Азаматтық Альянспен» тығыз жұмыс істеп отырғаны 33 екен. Осы мүмкіндікті пайдаланып «Азаматтық Альянстың» төңірегіне топтассаңыздар, сіздердің дауыстарыңыз да дүркіреп, жететін жерге жетіп жатар еді, – деді Ш. Мұқан.
Оның айтуынша, Шымкент қаласының әкімдігі ҮЕҰ барынша қолдап отыр. Қоғамдық
кеңестің 60%-ы азаматтық сектор мүшелері. Қарап тұрсақ, бұл – үлкен тетік. Аталған секторға 2020 жылы 8 лот бойынша 75 млн теңге қаржы қаралыпты. Соның бірі – шахмат, дойбы, тоғызқұмалақ үйрететін «Интеллектуалды ұлт» жобасы. Қазіргі таңда 134 мектепте 84 000 оқушы аптасына 1 рет шахмат пәнін оқиды. Міне, осындай жобалар халыққа өте қажет. Азаматтық сектор – халықтың мұң-мұқтажын қорғайтын алтын көпір. ҮЕҰ нақты бір мәселемен айналысып, соны соңына дейін жеткізетін сарапшы болуы керек.

Жобаның саны емес, сапасы қажет

«Кеңес одағы ыдыраған соң үкімет бар мәселені шешуді өз мойнына алатын. Ал қазіргі заман ағымы бөлек. Ол да болса белсенді ұйымдардың белсенді жұмысының жемісі. «Азамат» дейтін қастерлі ұғым, бұл мәртебе бізге төлқұжатпен ғана емес, әр азаматтың елі мен туған жеріне жасаған қалтқысыз қызметі үшін беріледі. Бұл үлкен сын. «Жылқыда да жылқы бар, қазанаты бір бөлек, жігітте де жігіт бар, азаматы бір бөлек» деген бабаларымыз ұл-қызын жақсы азамат болуға шақырған».
Қазақстан Республикасы Қоғамдық даму вице-министрі Болат Тілепов Шымкентте өткен «Қоғам және мемлекет: Серіктестік пен дамудың 30 жылы. «Birgemiz» атты ІІ Азаматтық форумында қоғамдық ұйымдардың қызметін қайта жаңғыртып, транформациялауға қатысты тың мәліметтерімен бөлісті.
– Еліміз тәуелсіздік алған алғашқы жылдары қазақ елі қандай мемлекет болуы керек деген сұрақ тұрды. Сол кезде саяси күштердің тарапынан әртүрлі ұсыныстар түсті. «Кеңестік жүйені сақтап қалайық!» немесе «Таза діни мемлекет құрайық!» деген де ұсыныстар болды. Алайда халқымыз «азаматтық қоғамы дамыған мемлекет құрайық» деген шешімге тоқтады. Қанатты қағиданың заңды жемісі қаладағы 800-ден астам қоғамдық ұйымдардың жұмысы деп білемін, - деді ол.
Болат Анапияұлының сөзіне
сүйенсек, мемлекет азаматтық қоғам институттарын қолдауды бір сәтке де тоқтатқан емес. Бұл ең алдымен мемлекеттің мүддесі. Соңғы жылдары қоғамдық ұйымдардың қызметін қайта жаңғыртып, транформациялауға жағдай жасалып келеді. Бірінші кезекте Ұлттық қоғамдық кеңес құру қоғамның сенімін арттыра түсті.
Волонтерлық қызмет саласында да айтарлықтай серпіліс байқалды. Еріктілер жылы аяқталуға жақын. Осы орайда карантин кезінде Шымкент қоғамдық бақылау жүргізу бойынша белсенді жұмыс атқарған қаланың бірі болғанын айта кету керек.
ҮЕҰ дамытудың жаңа тәсілдерін қарастыру қарқынды жүріп жатыр. Жобалардың саны ғана емес, сапасы да қажет. Оның басты нысаны ретінде адам және оның өмірінің сапасы болуы тиіс. ҮЕҰ кәсібилендіру бойынша жүйелі мамандандырылған білім беру мен біліктілікті арттыру бағдарламалары жоқ. Бұл тұрғыда ҮЕҰ-дың академиясы деген пилоттық жоба бастау алуда. Оның басты мақсаты – әр түрлі салада жүрген ҮЕҰ-ға грантты ғылыми бағыттағы жобаларға беру туралы ұсыныс білдірілген.

Шымкентте ішкі туризмді дамытуға мүмкіндік мол

Ал «Қазақстанның Азаматтық Альянсы» ЗТБ Президенті Бану Нұрғазиева қоғамдық ұйымдардың ішінде туризм бағытын дамытуға қатысты жобалардың жоқтығын алға тартты. «Әсіресе, шұғылалы Шымкентте ішкі туризмді дамытуға себептер жетіп артылады. Шымкенттік гастро-тур, жылы ауа райы, табиғатта демалу, қаланың жайлы алаңдары мен саябақтары үшінші мегаполисте туризмді дамытуға тамаша серпін берері сөзсіз», - деді форумға Елордадан арнайы келген Б.Нұрғазиева.
Форум соңында қаламыздың дамытуға үлес қосқан үкіметтік емес ұйым өкілдері қала әкімінің Алғыс хатымен марапатталды.

Мемлекеттік қызметшілерге құнды сыйлықтар тарту етуге тыйым салынады. Осы уақытқа дейін мемлекеттік қызметшілерге олардың лауазымына қарай құны 10 айлық есептік көрсеткішке (27 780 теңгеге) дейін сыйлық беруге рұқсат етіліп келген.

Мемлекеттік лауазымға ие тұлғаларға осы ұйымда жұмыс істейтін жақын туыстары, жұбайы және (немесе) жекжаттары туралы жазбаша нысанда хабарлау міндеті енгізілуде.
Жазаның ең төменгі мерзімі белгілі бір лауазымдарды атқару немесе белгілі бір қызметпен айналысу құқығынан жеті жылға айыра отырып, 3 жыл бас бостандығынан айыру көзделген.
Ең жоғарғы санкция – белгілі бір лауазымдарды атқару немесе белгілі бір қызметпен айналысу құқығынан он жыл мерзімге айыра отырып, 12 жылға бас бостандығынан айыру.
ҚР Президенті Қасым-Жомарт Тоқаевтың тапсырмасына сәйкес, мемлекеттік қызметшілер, депутаттар мен судьялар үшін шетел банктерінде шоттар ашуға және бағалы заттар сақтауына тыйым салынды. Сыбайлас жемқорлыққа қатысты қылмыс жасағандарға шартты түрде мерзімінен бұрын босату шарасы бұдан былай қолданылмайды. Пара берушілердің және парақорлыққа делдал болғандардың сыбайлас жемқорлығы үшін жаза қатаңдатылады.
Міне, осы және өзге де өзекті мәселелер Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігі жанындағы республикалық ақпараттық-ағартушылық штаб жетекшісі Ырза Тұрсынзада және Агенттіктің Парасаттылық департаментінің директоры Ғанижан Асанұлы мегаполиске жұмыс сапарымен келген кезде айтылды.
Сыбайлас жемқорлықтың алдын алып, қоғамда парасаттылық құндылықтарын қалыптастыруды көздеген Агенттік және Штаб өкілдері қала активімен кездесті.
– Қалада жемқорлыққа қарсы іс-қимыл бойынша бірқатар жобалар жүзеге асырылып жатыр. Мәселен, биыл педагог мамандарын жұмысқа қабылдауға арналған
hr-process порталын іске қостық. Осыған дейін оқушыларды мектепке қабылдау, балабақшаға орналастыру ісі толығымен электронды жүйеге өткен болатын. Біз екі жол арқылы нәтижеге жетеміз. Бірі – жемқорлық әрекеттерінің орын алуына мүмкіндік бермеу болса, екіншісі – салдарын түсіндіріп, алдын алу. Сондай-ақ «Шымкент-адалдық алаңы» жобалық кеңсесі мемлекеттік органдардың жаңаша бағытта жұмыс істеуіне елеулі ықпал етіп отыр. Қала әкімінің аппараты және 4 аудан әкімдігінде сервистік әкімдіктер ашылып, 197 мекеме OpenSpace форматында жұмыс жасауда, - деді кездесуде қала әкімі Мұрат Әйтенов.
Жиын барысында ақпараттық-ағартушылық штабтың жетекшісі Ырза Тұрсынзада жемқорлықтың алдын алудағы насихаттық жұмыстар оң әсер беретінін атап өтті.
Өз кезегінде, Агенттіктің Парасаттылық департаментінің директоры Ғ.Асанұлы ақпаратқа қолжетімділікті оңтайландыру, азаматтардың мемлекеттік билікке деген сенімдерін арттыру және билік пен азаматтық қоғам арасындағы байланыстың тікелей арнасын құру мақсатында құрылған «Ашық бюджеттердің интерактивті картасы» жобасымен таныстырды.
Шымкент қаласы әкімінің аппараты басшысының орынбасары Рашид Мыңбаевтың айтуынша, Шымкент қаласы әкімдігінде бағынысты қызметшілері сыбайлас жемқорлық қылмысын жасағаны үшін басшылардың отставкасы және жауапкершілігі институтын іске асыру бойынша алгоритмі бекітілді.
2019 жылдың 10 айында 12 азамат сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық жасаған болса, 2020 жылдың 10 айында 5 азамат сыбайлас жемқорлыққа жағдай туғызатын құқық бұзушылыққа жол берген. Яғни, өткен жылмен салыстырғанда 58 %-ға азайғанын көрсетеді.
Айта кетсек, қалада «Open Space» пилоттық жобасы аясында Шымкент қаласының әкімдігі, 4 аудан әкімдігі, 5 басқарма, 137 мектеп, 11 емхана және 8 колледж ашық түрде жұмыс істеуге көшкен.

Ханбибі Есенқарақызының 12 жылдық елеулі еңбегі

Алаш белсенділері құрған қоғамдық-саяси «Ақ жол» газеті – 1920-26 жылдары шыққан. Алғашқы редакторы – Сұлтанбек Қожанов болды. Газетте Н.Төреқұлов М.Дулатов,
Х.Досмұхамедов, И.Жансүгіров, А.Байтұрсынов және басқа да көптеген қазақ зиялыларының Түркістан, Қазақ АССР өмірі мен оқиғалары туралы материалдары жарияланған. Бір ғасыр бұрын халқымыз кеңес империясының құрамында болса да, ұлт үшін өзекті мәселелерді осы басылымның бетінде көтеріп отырды. Ұлт мүддесіне қызмет еткен басылымның жарық көрген сандарын, ондағы материалдарды жинауды 2008 жылы қолға алған ақын, қоғам қайраткері Ханбибі Есенқарақызы бұл ізденісті жұмысқа 12 жыл уақытын арнады.

Шашбау – қыз-келіншектер шашына тағатын сәндік әшекей бұйым. Қазақ халқы мұндай әйел шашының әр-ажарын аша түсетін, өрілген бұрымның ұшын бекіту үшін тағылатын алтын, күміс тиындар, кейде маржан қадалған, ызылған бауы бар шашбауды ежелден қолданып келеді.

Қазақстанда кәмпит пен тәттілер шығаратын «Рахат» және «Баян сұлу» компаниялары бар. Еліміздің нарығында кондитерлік өнімдер шығаратын екі ғана фабрика болғандықтан, мұндай өнімдердің 80-90 пайызы басқа мемлекеттерден келеді. Ал көрші қонған Өзбектан астанасы Ташкентте сағыз шығаратын 12 зауыт, кәмпит шығаратын 100-ден аса өндіріс орны бар екен. Яғни, Қазақстанда кондитерлік фабрика ашу кезек күттірмейтін мәселенің бірі.