Шымкент келбеті

1. Домбырадан – саксофонға
2. Миллион тұратын саз құралы
3. Саксофон оркестрі бола ма?

Cахнадағы қара көзілдірік киген жігіт саксофонды бірде сызылта үрлеп, бірде ойнақы әуенімен тыңдарманын елітіп әкетеді. Бұрын тек қымбат мейрамханаларда бой көрсететін Нұржан Баймахановты соңғы кездері қаладағы ауқымды іс-шаралардың сахнасынан жиі көреміз. Репертуарында 70-ке жуық әні бар өнерпаз саксофонда ойнауды қалай үйренді?

Әкеден қонған өнер

– Әкем Қожанәлі Баймаханов виолончельде ойнайды. Ордабасы ауданы, Темірлан елдімекеніндегі өнер мектебінде 35 жыл жұмыс істеді. Ән мен күйге сол мектепте оқып жүргенімде құмартып, әкемнен фортепианода ойнауды үйрендім. Сыныптастарым мектеп бітіріп кеткенде әкем мені тағы 5 жыл домбыра үйренуге алып қалды, – дейді Нұржан Қожанәліұлы.
«Әке көрген оқ жонар» демекші, жас өнерпаз да әке жолын мықтап ұстануға бекінеді. Нұржан әрі әке, әрі ұстаз бола білген Қожанәлі Аққошқарұлының кеңесін қалт жібермейді. Білімін шыңдай жүріп, әке оркестрінің құрамында өнер көрсетеді. Өнер сахнасына әу бастан-ақ салиқалы әріптестерімен шыққан ол талап пен дарынның аражігін ажырата біледі.
– Әкеммен бірге жүріп оркестрде ойнау, аудандық айтулы іс-шараларға қатысу маған зор абырой болатын. Өнер мектебін тәмамдаған соң Оңтүстік Қазақстан саз колледжіне оқуға түстім. Домбыраны таңдағанмын. Оқуға түсіп қойғаннан кейін қызық болды, – деген Нұржан сол күндерін есіне алғанда жүзі жадырап сала берді. – Әкем де сол колледждің түлегі. Ал облысқа белгілі саксофоншы Серік Аппазов – әкемнің досы. Менің оқуға түсуімнің құрметіне кешкі асқа бардық. Сол күні кешкісін Аппазовтың өнері жан-дүниемді баурап алды.
«Бұлақ көрсең, көзін аш» демекші, Қожанәлі Аққошқарұлы Нұржанның қызығушылығына бейжай қарамайды. Зор қолдау танытып, домбыраны таңдап, оқуға түсіп қойғанына қарамай, құжаттарын қайтып алады да, саксофон бөліміне тапсырады. «Саксофонға орын жоқ» деген жауапқа да тоқтамай, оқудың ақылы бөлімін таңдайды.
– Серік Аппазовпен бірге бұл салада Батырхан Шөкенов ағамыздың да ұстаздық еңбегі ерекше еді. Марқұм өмірден ерте қайтты ғой... – дегенде Нұржанның көңіл-күйінен атақты өнер жұлдызына деген зор құрмет пен сағыныштың ұшқыны анық байқалды. – Домбыраның пернесіндегі белгілі ноталарды теріп үйренуден саксофонның дыбысын шығару әлдеқайда қиынға соқты. Үрмелі аспаптың дыбысын шығарудың өзіне екі ай уақытым кетті.

1 миллионға алған саксофон

Нұржан саз колледжінің «Үрмелі аспаптар» мамандығын аяқтауға жақын қалғанда республикалық «Арай» байқауына қатысып, лауреат атанды. 2009 жылғы сол байқауда ерекше көзге түсіп, «Гүлдер» ансамблінің құрамында өнер көрсетуге ұсыныс алды. 2013 жылға дейін «Гүлдер» республикалық мемлекеттік-эстрадалық жастар ансамблінде жұмыс істейді. Гастрольдік сапарларға шығып жүріп, тәжірибе арттырады. Шетелдерді көреді.
– Нью-Йорк тұрғындарын джаз жанрымен, саксофонмен таң қалдыра алмайсың. Ән өнерінің классикалық дамуын біз, керісінше, олардан үйренеміз. Есесіне, шетелдіктерге сонау 1842 жылы Адольф Сакс ойлап тапқан музыкалық аспаппен «Саржайлау» атты қазақ әнін орындап беру керемет әсерлі болған. Олардың қошеметтеп, ризалығын танытқаны әлі есімде. Елбасымыз Н. Назарбаев бастаған қазақ делегациясының құрамында тағы бір жолы Иорданияға да сапарлатып барып, өнер көрсетіп қайттық, – деп жалғады сөзін Нұржан.
Бельгиялық шебер Адольф Сакс 1842 жылы жаңа үрмелі аспапты жасайды да, 1846 жылы авторлық құқығын алады. Үрмелі аспап шебердің құрметіне «Саксофон» деп аталды. Көптеген клапандары мен кларнетке тән мундштугы бар саксофонның альт, тенор, сопрано, баритон түрлері белгілі. Сакс оның түпнұсқасын Дефонтенель және басқа да кларнетті аспаптардан алған. Мыс, никель және мырыш, латунь немесе күміс қоспаларынан құйылғандықтан оның тембрі кларнет, гобой және виолончельдің қосылып шығарған үніндей жұмсақ естіледі.
– Мына саксофонды әкем маған 2007 жылы 1 миллион теңгеге алып берген, – деген өнерпаз үрмелі аспабына мақтанышпен бір қарап қойды. – Әлі күнге жанымнан тастамаймын.

Сезім мен саксофон

Өнерімен өрге жүзген жігіт 2013 жылы Сезім атты қызбен шаңырақ көтеріп, отбасын құрды.
– Үйленгеннен кейін «Гүлдер» ансамблінен жұмыстан шығып, туған жерге келдім. Шымкент – өз үйім. Отбасым осы қалада. Ағайын-туыстың ортасынан алыстамайсың. Сағынсаң, құшақ жайып қарсы алатын жақындарымның бәрі осында, – деп Нұржан отырған орнынан бір қозғалып қойды. Онысы «Өнердің қайнаған ортасынан алыстадым» деген ойдан гөрі «Барымды туған жеріме арнап келем» деген мақтанышқа, өзімсінуге ұқсады.
Нұржан Қожанәліұлы 10 жылдан астам уақыт саксофонда ойнағанымен, әлі де үйренетін тұстарының көптігін айтқанда, таңданғанымыз рас. «Әлі 4-октаваның ноталарын меңгеруім керек» демегенде, бұл өнердің соншалықты қиын екенін ұқпас та едік. Саксофоншы жігіттің репертуарындағы 70-ке жуық шығарманың 20-сын қазақ әндері құрайды. Одан өзге орыс халқының және ағылшын классиктері Джо Дассен, Стиви Уандер, Джо Сэмпл, Кэнни Джи, Элтон Джон, Шакатак тобы, Дэйв Круиздың шығармалары бар.
Бүгінде Нұржан Баймаханов Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік педагогикалық университетінің «Өнер» факультетінде студенттермен жұмыс істейді. Қазіргі таңда бұл факультетте бір ғана қыз саксофонды үйрену бағытында білім алып жүргенін ескерсек, үрмелі аспапты меңгерудің қиындығын тағы да ұққандай боламыз. Дегенмен, әуенді жан-дүниесімен сезіне білетін, есту, түйсіну қабілеті жоғары, әуезді әнге ғашық жандар саксофонды тез-ақ үйреніп алады екен. Саксофоншы Нұржан Баймаханов өнерін әр жұма күні кешкісін Garden Chalet ресторанының қонақтарына қызмет көрсету арқылы пысықтап жүр. Оған коммерциялық құпиясын ашуға қолқа салмасақ та тойы тарқамайтын Оңтүстіктің тойханаларына қаншалықты жақын екенін сұрап білдік.
– Саксофон ХІХ ғасырдың алғашқы жартысында еуропалықтардың рухани және симфониялық оркестрлерін сүйемелдеу үшін қызмет етті. Бертін келе джаз өнерінің бір түріне айналды. Оның көмегімен тек классикалық әндерді орындауға болады. Әлем классикасы. Ал біздің той әндері мүлде басқа. «Тойға барған емеспін» демеймін. Жанды дауыс, джаз, классикалық әндер мен саксофонды дұрыс көріп, тойын осы бағытта өткізетіндер де бар. Ондай шақырулардан бас тартпаймын. Ал негізінен қаламыздың маңызды іс-шараларына, ұжымдық мерекелік кештерге шақырады.
Әңгіме барысында саксофоншы жігіт бір кездері өнердің джаз жанрын қолдап, үлкен іс-шаралар ұйымдастырылғанын еске алды. «Сол жылдары бүтін бір оркестр жиналып қалған едік» деген
Нұржан болашақта осы бағытты қайта жандандыруға қызығушылығын жасырмады. Ал біз өнердің өрлеуіне тілектестік таныттық...

«Қастеевтің» қабырғасынан шығады

Мемлекет басшысы өнер адамдарымен кездесуде «Қазақстандықтардың жас буынын адамгершілік рухта тәрбиелеуге бағытталған анимациялық фильмдер жасау маңызды» – деген болатын. Осыған орай соңғы жылдары Шымкентте балалар фильмдері мен мультфильмдер көбірек түсіріліп, сапасы да жақсарып келеді.

Осы орайда өңірімізде өнер мен білімді үйлестіре білген Ә. Қастеев атындағы ОҚО өнер және дизайн колледжінің анимация саласында орны бөлек. Бұл оқу орнының жастары аниматор мамандығын терең меңгеруде. Солардың бірі Дариға Еркінбек – колледждің «Анимация графика» мамандығының 4 курс студенті.

Дариға бала күнінен бейнелеу өнеріне қызыққанын айтады. Бертін келе Кентау қаласындағы мектепте көркем сурет үйірмесіне қатысып жүргенде анимация саласына әуестігі оянады. Оның бұл қызығушылығы Шымкенттегі Ә. Қастеев атындағы көркемсурет колледжіне жетелейді. Колледжде білікті ұстаздарынан анимацияның қыр-сырын игеріп, қазақы кейіпкерлер мен тәрбиелік мәні зор мультфильмдер жасауды мақсат етеді. Тынбай еңбектенудің нәтижесінде 2016 жылы Дариға «Алтын сақа» кинофестиваліне қатысып, ұстазы Рауан Мейірбековтің жетекшілігімен жасаған «Түлкі мен қырғауыл» мултфильмі І орынды иеленеді. 

2017 жылы Түркі елдерінің астанасы Түркістан қаласында да «Алтын сақа» халықаралық фестивалі ұйымдастырылып, Д. Еркінбек ұстазы Р. Мейірбековпен бірге «Арыстан мен тышқан» мультфильмімен қатысады.

Өнерлі қыз қазақ анимациясынан «Сақ» киностудиясынан шыққан «Қошқар мен теке» мультфильмін ұнататынын айтады және мұндай мультфильмдерді жасау асқан төзімділікті қажет ететінінен хабардар.

–«Қошқар мен теке» мультфильміндегі қошқардың момындығынан өмірдегі адамдардың сабырлы, байсалды мінезі айқындалып тұрады. Ал ешкіде шыдамсыз адамның болмысы бейнеленген. Жалпы мультфильм шығару сабырлылықты талап етеді. Мәселен, 1 секундтық көрініс үшін 24 сурет салу қажет. 10 минуттық мультфильмді жарыққа шығару үшін қанша сурет салу керек екенін ойлап көріңіз, – дейді кейіпкеріміз.

Ә.Қастеев колледжінде «Анимациялық графика» пәнінен сабақ беретін Рауан Мейірбеков бұл салаға тәлім-тәрбиелік, патриоттық және ұлттық тұрғыдан қарау керектігін айтып өтті.

– Анимация – бүгінгі таңда өте қажет өнер саласы. Бірінші кезекте өсіп келе жатқан жас ұрпақтың дүниетанымына, тәлім-тәрбиесіне, ұлттық сана-сезіміне тікелей қатысы бар. Осындай ерекшеліктерін ескере отырып, Ә.Қастаев атындағы ОҚО өнер және дизайн колледжі 2011 жылы алғаш рет анимация-мультипликатор мамандарын даярлауды қолға алды. Осы уақытқа дейін 19 маман колледж қабырғасынан білім алып шықты. Бүгінде колледжде тағы 10 оқушы анимация кәсібін игеруде. Түлектеріміз негізінен осы саладағы «Сақ» киностудиясында еңбек етсе, кейбір оқушыларымыз білімін жетілдіру үшін шет елдерде оқуын жалғастырып жатыр, – дейді ұстаз.

Өңірімізде көркем өнер және дизайн саласында білікті мамандарды тәрбиелеп отырған колледжде бүгінде дизайн, сәндік қолданбалы өнер және халықтық кәсіп, мүсіндеу және графика, театр декорациясы мамандықтары бойынша 539 оқушы білімін жетілдіруде.

Колледж директоры Дидар Айдарбековтың айтуынша, сабақтың басым бөлігі өнерден тұратындықтан, бір орында тоқтап қалмау аса маңызды.

– Өнерді дамытып отырса ғана биікке өрлейді. Сондықтан да колледжімізде бейнелеу өнерінің біліктілігін дамыту үшін жаңа мамандықтар ашып жатырмыз. Атап айтатын болсақ, анимациялық графика, мүсін және 2017-2018 оқу жылына «Суретші-безендіруші» мамандығы қосылды. Бұл мамандықты оқыту 2000 жылы тоқтап қалған еді. Бүгінде 18 оқушы осы салада өз білімін жетілдіруде. Алдағы уақытта архитектура мамандығын қосып оқытуды жоспарлап отырмыз, – дейді колледж директоры.

Осылайша бұл колледж өнер және дизайнның орта буын мамандарын дайындауға өз үлесін қосып келеді. Колледж оқытушылары мен студенттері Ресей, Қырғызстан, Өзбекстан, Түркия мемлекеттерінде өтетін әртүрлі деңгейдегі фестиваль, көрме, симпозиумдарға қатысып тұрады.

Сұлулық индустриясындағы «мейкап» ұғымы барша қыз-келіншектерге таныс. Себебі, қазір арулар мерекелік, салтанатты кешке не той-томалаққа мейкапсыз бармайды десек те болады. Ал мейкап жасаудың шебері – визажистер дәл қазіргі уақытта қоғамда сұранысқа ие әрі қалтасы қалың мамандықтар қатарында. Жастығына қарамай кәсіби шеберлігімен дараланатын «MAKE UP LAURA» студиясының визажисті Айгүл Маратқызымен әңгімеміз де осы кәсіптің төңірегінде өрбіді.

Визажистің өз қолтаңбасы болады

Айгүл М.Әуезов атындағы ОҚМУ-дің дизайнер мамандығын үздік дипломмен тәмамдаған. Суретшілік өнері болған соң визажист мамандығына қызығушылығы оянып, осы салада өзін сынап көрмек болады. Қазақстанға танымал визажист Санди Бексырғадан сабақ алып, шебердің Астана қаласындағы студиясында бір жылдай жұмыс істейді. Одан кейін кәсіби маманнан үйренген білімін пайдаға жарату үшін туған қаласына келеді.

– Заманның талабы дейміз бе, әлде сұлулыққа құштар жандардың аудиториясының кеңейгені ме, бұл сала көз ілеспес жылдамдықпен дамуда. Бір шеберден сабақ алып қою жеткіліксіз, өзіңді күн сайын жетілдіріп отырмасаң, клиентіңді жоғалтасың және бәсекелестер де қарап отырмайды, – дейді кейіпкер. – Сондықтан халықаралық деңгейде «MAKE UP STUDIO» сертификатын алдым, Шымкентте іскер маман Лаура Нұрланқызының сұлулық студиясында біліктілігімді шыңдадым. Қазір осы кәсіби маманмен бірлесе жұмыс істеп жатырмын.

Расында визажист мамандығын кәсіп көзіне айналдырып, пайда тапқысы келетіндер көп. «Бірақ адамды бояндырудың қыр-сырын меңгергенімен, бәсекелестер арасында қолтаңбаң, ерекшелігің және кәсібилігіңмен өз орныңды табу оңай емес», – дейді маман. Ол үшін ізденіс, талпыныс, шыдамдылық, бояндырудың техникасын шебер меңгеруі қажет екені айтпаса да белгілі.

Суретшілік өнер қажет

– Біздің жұмысымыз бұл қылқалам мен бояу арқылы суретке жан бітіретін суретшінің жұмысымен бірдей дегенім дұрыс шығар. Сызуға, сурет салуға бейімділігім мамандығымды жылдам игеріп кетуіме көмектесті, – деп жалғады сөзін Айгүл. – Ал жұмыстың күрделілігі бір адамға жасаған макияжды екіншісіне қайталай алмайтындығыңда. Әр жанның бет-бейнесі әртүрлі болғандықтан, аз уақыттың ішінде қандай образ жасау қажеттігін саралап үлгеруің қажет. Өйткені, алдын ала клиенттер макияжға жазылып қоятындықтан, әр минут қымбат. Макияж олардың көңілінен шығу үшін шеберлік, бояндыру техникасы, ең бастысы, пайдаланатын косметикалар сапалы болуы керек. Әйтпесе, еңбегіңнің еш кеткені. Арзан косметикамен қанша әрлеп-сәндегеніңмен, клиенттің қалағанындай шынайы образ шықпайды, керісінше сұлулықты өз табиғатынан алыстатып аласың. Мұны алдыңа келген клиенттің өзі де сезеді. Сол себепті, бірінші кезекте Голландия, АҚШ, Кореяның танымал компанияларының сапалы косметикаларын пайдаланамыз.

Табиғи макияждар

Қыз-келіншектердің барлығы әдемі болып жүргенді қалайды. Кез келген мерекелік шарада, тіпті, күнделікті көрікті болып жүргісі келетін әйелдер көп. Күн сайын боянып-сыланбаса да, шашын сәндеп, әсем киініп, тартымды болып жүреді. Бұл уақыттың талабындай болып кеткен. 

– Қазіргі клиенттердің талғамы да өскен. Оларды бояндырғанда нәзік, табиғи түрінен алшақтатпауды сұрайды. Бұрынғыдай қап-қара қас, қанық түсті көз бояулар мен «оттай көрінетін» далап жағу сәннен қалды, дейді визажист. – Қалыңдық, тойға, салтанатты кештерге баратын жандарға көп бояуды қажет етпейтін макияждың голливудтық және нюд түрін қолданамыз. Бұл жұмыстарымыз нәтижесін берді десек, артық емес. Келушілердің басым бөлігі ризашылықтарын білдіріп, тұрақты клиентімізге айналуда. 

Жалпы, адам терісіне кері әсер ететін факторлар баршылық. Солардың бірі – экологияның нашарлығы, дұрыс тамақтанбаудан, ішкі аурулардан бет терісінің күтімі нашарлайтын әйелдер кездесіп тұрады. 

Айгүлдің бұл өзекті мәселемен күн сайын бетпе-бет келетіндіктен айтар өз ойы бар. «Клиенттің бет-пішіміндегі кейбір кемшіліктерін бояу астында жасырып, сұлулығын өз болмысынан алыстатпай, жаңа образда көрсетуге күш саламыз. Бұған заманауи косметикалардың құдіреті жетеді», – дейді.

Үздіксіз білім – табыс көзі

Бүгінде визажист мамандығы көп қаражат табатын кәсіптің қатарына қосылғаны жасырын емес. Осыған қарап қыздар арасында «Бояндыруды үйреніп, көп қаражат табамын» дейтіндердің қарасы көп. Дегенмен кейіпкеріміз визажист мамандығын бірден табыс табудың көзіне айналдырамын деушілердің аяқ алысы ұзаққа бармайтынын айтады. – Бұл – сапаға жұмыс істей отырып, үздіксіз білім жетілдіруді қажет ететін сала. Мәселен, Қазақстанда кәсіби мамандардан шеберлік курсынан өтудің ең төменгі құны – 100 мың теңге, косметикаға жұмсалатын қаржы 200-300 мың теңгеден басталады. Қарапайым ғана, көз бояуға арналған бір қылқаламның ең арзаны 15-20 мың теңге тұрады. Сол себепті, бұл салада тапқан табыстың бір бөлігін білімді жетілдіруге жұмсасаң ғана табысқа жетесің. Ендігі алға қойған мақсатым – танымал Гоар Аветисиян, Вадим Андрев секілді визажистердің шеберлік сабағына қатысып, өз кәсібімнің деңгейін көтеру, білім аясын кеңейту. 

Кәсіби визажист Айгүл күн сайын аруларды әрлеп, бояудың құдіретімен ғажайып жасайтын маман. Әрбір жұмысынан ләззат алады, сұлулық шығармашылығына шабыт пен күш береді. – Бояу қыздарды сұлу етіп, қана қоймайды, сенімділік сыйлайды. Ең бастысы, оны шебер қолданатын маманды дұрыс таңдай білсеңіз болғаны. Ал біз әрдайым қыздарымыздың көрікті болып жүру үшін көмегімізді аямаймыз, – деген ізгі тілегін білдірді Айгүл Маратқызы.

Психологиялық тест

• Қандай макияжды ұнатасыз?
• Арулардың бет-әлпетіндегі бояудың түсі, қанықтығы, опа-далапты қолдану шеберлігінің өзі қыздардың жан-дүниесі, өмірге деген көзқарасының деңгейін айғақтайды. Төмендегі психологиялық тест арқылы өзіңізді сынап көріңіз.
• Қарапайым макияж. Кірпікке арналған тушь пен ерінге жылтыр далапты жағуды ұнататындар – көбіне өзіне сенімді адамдар. Олар сыртқы сымбаттылыққа емес, адамның ішкі әлеміне мән береді. Күрделі деген мәселелерді оңай шешіп, кез келген жанмен оңай тіл табысады.
• Көзін бояуға мән беретіндер. Бұлар – әр дүниенің астарына терең үңіліп, өмірге жеңіл-желпі қарауды ұнатпайтын қыз-келіншектер. Биік мақсаттарға жету жолында күресуден қорықпайды. Жеңілістерді өзін сыртқа білдірмейді, сөзден іске бейім болғандықтан, уәдеге берік адамдарды бағалайды.
• Ерін бояуды ұнататындар. Қызыл, ал қызыл түсті далаптарды сезімтал, көпшіл, өзгелердің назарында болғанды ұнататындар пайдаланады.
• Қатты боянуға бейім жандар. Өзіне сенімсіз, қоғамдағы орны жоқ арулар кемшілігін, қорқынышын бояудың астында жасыруға тырысады.

«Қыз жасауына қажет еді» деп құрақ көрпе іздесеңіз, базардан дап-дайын дүниені тез табасыз. Қолдан тіктіремін деушілерге де әлеуметтік желілерден тапсырыс алатындарды табу оп-оңай. «Құрақ көрпе», «қыз жасауы» деп жазсаңыз болғаны. Алайда, бүгінгі қыз жасауынан қазақтың бұрынғы төл өнерінің болмысын сезіне алмайтынымыз анық. Көздің жауын алатын керемет оюмен өрнектелген көрпешелерден қолөнердің, «ай», «шаршы», «тұмарша», «ботакөз», «сегіз жапырақ», «тырна» атты құрақ түрлерінің ізі өшіп бара жатқандай. 

Десек те, техникаға дес бермей, қидаланған матаны бір-біріне жалықпай жалғап, құрақ құрайтын еңбексүйгіш нәзікжандыларымыз аз емес. 

Біз бұл тақырыпты 74 жастағы Сапаркүл апа Әділбековамен жалғастырғанды жөн көрдік.

– Сапаркүл апа, әңгімені әріден бастайықшы. Тігіс тігуді қанша жасыңызда және кімнен үйрендіңіз?

– Тігін машинасымен жұмыс істеуді 6 жаста меңгердім.

– 6 жаста?! Апа-ау, бұл біздің ойын баласының жасы ғой. Бірдеңені бүлдіріп алмадыңыз ба?

– «Ойын баласы» деген бүгінгі бақытты балалардың жасы, бізде балалық шақ болмады ғой, қызым. Мен туғанда әкем бір аяғын сұрапыл соғыс майданында қалдырып келген кез екен. Тамақ та, киім де тапшы. Ол кезде ел-жұрт күн-түн демей, масаққа баратын, мақта шиттейтін. Қойдан қырқып алған жүнді жуып, бояп, тарап, жіп иіріп отыратын. Әкем жарықтық жалғыз аяғымен мәшинеге отырып, тігіс тігетін. Көзімді ашқаннан көргенім – әкем мен әжемнің күпәйке, мақталы шалбар, киім-кешек, көрпе-төсек тіккені. Әжем «бұзып қоясың» деп, тігін машинасына жолатпайтын. Түнде құлыптап, кілтін өрілген шашының шолпысына қоса тағып ұйықтайды. Бір жолы әжем ұйықтаған соң кілтті жемелегінен қырқып алдым да, көптен ықыласым ауған тігіс машинасын әп-сәтте игеріп алдым. Сол 6 жасымнан бастап тігіншілікті қолға алып, әжем мен әкемнің қолқанаты болдым.

– Ол кезде мектеп жоқ шығар, әріпті қалай таныдыңыз?

– Бізге қара танытқан кісі де аты өшкір соғыстан мүгедек болып оралған ағай еді. Ал бізде, мектеп тұрмақ, далаға киетін аяқ киім болмаған ол заманда. Қиын-қыстау күннің әсері шығар, үлкендер жағы «балалардың көзі ашық болсын» деп тілейтін. Әкем жарықтық батпақты кешіп, мектепке арқалап алып баратын. Құрқылтайдың ұясындай тар бөлмеде сабанның үстінде отырып қаріп таныдық. Қалам-қағаздың орнына жазуға болатын заттың бәрін қолдандық. Есепті «Сыдықтың он қойы бар еді, түнде екеуін қасқыр жеп кетті. Таңертең қорасында қанша қой қалды» деп үйрететін (күлді).

– Есейген соң өзіңіз де тігіс тігуді кәсіп еткен шығарсыз?

– Жолдасым Шабденбекке 18 жасымда тұрмысқа шықтым. Тігіс тігуге тапсырыс жоқтың қасы. Орта жасқа келгенде жолдасым 12 жыл ауырып, 5 баланы қатарға қосу жалғыз өзіме жүк болды. Сонда Шымкенттің текстилінде Юлдаш деген кісі болатын. Күндіз слесарь, қараушы, оператор болып жүріп, түнде үйде де қарап отырмадым. Таңға дейін 4-6 көрпеше тігіп, Юлдашқа беремін. Ол 200-400 сом ақша төлейді. Балаларға тапқан қосымша табысым сол болды. Бірақ, кәсіп ретінде қолға алуға қаражат жетпеді. Жақсы мата алып, қолөнерге бет бұру үшін де қор керек.

– Кәсіп етпесеңіз, бүгінге дейін қалай ұмыт қалдырмай алып жүрсіз?

– Әбден жұмысбасты болып қалған соң зейнетке шыққанымен де қол қусырып отыра алмадым, жаным. Содан тігіс тігуді, тоқыма тоқуды ермек еттім. Туған-туыс, таныс, көршілер қыз ұзатып жатса, жасауын тігіп бер деп қолқа салады. Қарап отырмайын деп мен де келісемін. Қолдан тігілген соң бұлардың сапасы жақсы болады. Мына үйде төсеулі жатқан құрақ көрпешелерді 1998 жылы тіккенмін, содан бері мақтасы да ыдырамаған.

– Осы, құрақ құраудың мәні неде? Неге «қыз жасауына» дәл осы құрақ көрпешені іздейміз?

– Құрақ – түрлі матаның қиындысынан құралған көрпе емес, ананың қызына деген тілеуінің жиынтығы. Ана – бойжеткен қызының орын тапқанын, барған жерде бағы ашылып, басы құралғанын, бай-қуатты, үбірлі-шүбірлі болғанын және тіл-көзден аман жүргенін тілейді. Таңды таңға жалғап тілеген арман-тілегін титтей ғана шүберекке орап, құрақ құрайды. Жақсы ниетке балап, қыз жасауына бір-бір жұп көрпеше мен бас жастығын қосады. Ал бақуатты болса, екі жұптан. Мысалы, жасауда кемі 6 көрпеше болса, оның екеуі құрақпен қапталады. Ал 12 көрпеше болса, оның 4-ін құрақтан қосады. Қызға қанша жасау берсең де аз емес. Бастысы, жұп болуы керек. Қазір «Махаббат көрпесі» деп жаңа үрдіс шығарып жүр. Қыздың жүгіне оны қоса санаса тақ болып шығады. Астармен жапсарлана, ананың ақ тілегін ішіне орап жатқан құрақ көрпешені мың «Махаббат көрпесі» де алмастыра алмайды.

– Демек, құрақтың атаулары да тегін емес...

– Әрине, қызым. Мына «ботакөз» көз тиюден сақтайды деген сенімді білдірсе, «сегіз жапырақ» ұлды, қызды болып, ұрпағы жалғассын, өрісі кеңейсін деген тілекке саяды. «Тырна» құрақ – «бірінің ізін бірі жалғайтын бір ізді болсын», «шаршы» құрақ – «үйелмелі-сүйелмелі қорасы болсын» «ай» құрақ – «түні тыныш әрі қайырлы болсын» деген ниетке саяды. «Тұмаршаны» бір-біріне жалғап, құрақ көрпешенің жиегіне жағалай жол тәрізді түсіреді. Яғни, қыздың өмірде жолы ашылып, кедергіге кездеспесін, жамандықтан қорғайтын бойтұмары болсын деген тілек.

– Көз майын тауыса құрақ құраудың артықшылығын айшықтап, бұл өнерді насихаттаушылар, іздеушілер аз емес. Дегенмен, техниканың дамыған заманында қолөнердің тұралап қалғанын да жасырмаймыз. Тігіс тігудің, әсіресе құрақ құраудың тағы бір артықшылығы сабырлылыққа үйретеді дейді үлкендер...

– Рас. Құрақ – «теңіз тамшыдан құралатынын» ұқтырады. Майдалап жинасаң, тозбайтын құнды дүниеге ие боласың. Әр алуан матаның қиындысын кәдеге жаратып, ысырапшылдықтан тыяды. Әліптің артын бағуға, еңбегіңнің нәтижесін көруге деген төзімділікті қалыптастырады. Жүйкені тынықтырады. Бойды, ойды сергітеді. Еңбекке ынта-жігермен ден қоюға және белгілі бір қиындықтан өтуге шыдамдылықты шыңдайды.

– Сапаркүл апа, өзіңіз тіккен бір «қыз жасауын» қаншаға бағаладыңыз? 

– «Қыз жасауы» үшін ақы алған емеспін. Бұрын екі рет инсульт алған едім. Сол сырқатты осы еңбектің күшімен жеңдім. Туған-туысқа қызметім деймін. Ал көрші-қолаң ризашылығы ретінде бір көйлек-орамалын беріп жатады. Жағдайым көтерсе, үйренем деген қыздарға тегін-ақ үйрететін қолөнер мектебін да ашып алар едім ғой. Қаражат жағы қолбайлау болған өнерімді қыздарымның кенжесі үйренді. Болашақта сол қызым мен қара шаңырақтағы келінім алып кетсе деген тілегім бар.

– Апа, көктемгі мереке қарсаңында өзіңіздей ақ жаулықты әжелерімізге, ардақты аналар мен қыз-келіншектерге айтар тілегіңізді де тыңдасақ?..

– Бейбіт елімізде ойын ойнайтын бақытты балалар, алтын-күміс алқалы, еңбексүйгіш аналар, мінезі жібектей, инабатты қыздар, ұрпағына өнегелі, көрнекті әжелеріміз көп болсын! Дәстүрді қастерлейтін халқымыз бір-бірімен сыйластықта, татулықта ғұмыр кешсін.

– Әумин, апа! Әңгімеңізге рахмет!

Сұхбаттасқан
Ақмарал МОЛДИЯРҚЫЗЫ

Шымкент қаласындағы Жамал Омарова атындағы №1 балалар саз мектебінің оқушысы Даниал Бектай жуырда Араб Әмірлігінің астанасы Абу-Даби қаласында өткен «ABU DHABI MUSIC COMPETITION» атты халықаралық байқауда 1-ші орынды иеленіп, туған елге лауреат атанып оралды.

Италия, Ұлыбритания, Мальта, Ресей, Қазақстан, Әзірбайжан, Өзбекстан, Біріккен Араб Әмірліктері секілді бірнеше мемлекеттен жиналған үміткерлер арасында «Аспаптық музыка» номинациясы бойынша сынға түскен Даниал фортепиано аспабында Аустриялық ұлы композитор Фридерик Шопеннің «Вальсі» мен қазақтың дарынды қызы, композитор Ғазиза Жұбанованың «Прелюдиясын» аса жоғары деңгейде орындап, өзгелерден озық шықты. 

Мектебімізде ұзақ жылдардан бері ұстаздық қызмет жасайтын белгілі педагог Қожайсақова Раушан Аманқызының сыныбында дәріс алатын Даниалдың шығар биігі әлі алда. Арманы асқақ жас музыкант қазіргі таңда жаңа бағдарламаларды игеру үшін қызу дайындық жұмысын бастап кетті.

Қалмахан ОМАР,
Жамал Омарова атындағы №1 балалар саз мектебі
директорының орынбасары, Шымкент қаласы

Ән-жырдың қара шаңырағы – Шәмші Қалдаяқов атындағы облыстық филармонияның құрылғанына биыл 88 жыл толады. Ғасырға жуыр тарихы бар өнер ошағынан осы уақыт аралығында талай күміс көмей әншілер мен әйгілі әртістер шықты. Олардың қатарында ұлттық өнерімізді шетелдерде насихаттап жүрген мәдениет майталманы Ақмарал Биназарова, ҚР мәдениет қайраткерлері Сүндет Миралиев пен Айжан Тәшенова, Айнұр Нұрашова сынды сахна саңлақтары бар. Халқымыздың ән-қазынасын насихаттап, рухани өмірімізге нәр беріп келе жатқан өңіріміздегі бірден-бір өнер ордасының директоры Нұрсәт Бейсеқожаевпен әңгімеміз де осы қарашаңырақтың қазынасын ақтарудан басталды.

– Нұрсәт Саттарұлы, өнер адамдарының өмірі сырт көзге өте қызық көрінеді. Олардың ортасы – сауық-думан, мереке-шаттық. Сахна, гастрольдер, шетелдік сапарлар... Сіз басқарып отырған өнер ұжымы да осы арнаның ағысымен өткен жылда өзіндік із қалдырған болар?

– Әрине. Бірақ сырт көзге қызық көрінетін өмірдің тасасында қаншама еңбек, қажыр-қайрат, ізденіс жататынын, бәлки, былайғы жұрт аңғара бермес. Әртістердің өмірі сахнада сұлу. Сахна сыртындағы тіршілігі– бейнет. Әйткенмен сол бейнет жеміспен қуантып жатса, одан артық ләззат жоқ. Біз үшін өткен жыл дәл сондай табысымен тамсантқан жыл болды. Жыл басында «Қазына» би ансамблі Ресейдегі «Розы России – 2017» байқауында бәйгенің басын қанжығаларына байлап келді. Онда жеке би номинациясы бойынша бас жүлдеге қол жеткізсе, жекелеген бишілер 2-3-орындармен оралды. Сонымен қатар бұл би ұжымы Елбасы қоры сыйлығының иегері атанды. Сондай-ақ өткен жылы Түркияның Бурса қаласында өткен халықаралық ХХХІ «Алтын қаракөз» фольклорлық би байқауында «Қазынамыз» 26 мемлекеттің бишілері арасынан Қазақстанның мәртебесін асырып, алғаш рет жүлделі орынды жеңіп алды. 

ҚР еңбек сіңірген қайраткері Құрманбай Шойынбаев, ҚР мәдениет қайраткері Зәуре Бекембаева, «Өркен» Рысдәулетовтер отбасылық ансамблі өткен жылы мәдениет күні аясында облыс әкімінің стипендиясына, ал Оңтүстіктің дүлдүл әншісі Наркенже Серікбаева «Ерен еңбегі үшін» медаліне ие болды. Сондай-ақ, ҚР еңбек сіңірген қайраткері Сабира Әбдірайымова «Құрмет» орденімен марапатталды. Филармония мақтанышы Гүлбала Әбуова Елбасының арнайы алғыс хатын алды.

2017 жылы филармонияның Сүгір атындағы ұлт аспаптар оркестрінің 15 жылдық мерейтойы өтті. Осы айтулы шараға байланысты бірнеше өнерпазымыз мәдениет және спорт министрінен, «Ауыл» партиясынан, Қазақстан халқы Ассамблеясынан, еңбек және әлеуметтік қорғау министрінен алғыс хаттар алды. Бір жылда осыншама марапат пен құрметке ие болу біз үшін үлкен мәртебе ғана емес, филармония тарихындағы елеулі жаңалық десем де болады.

Біз, сондай-ақ, төл өнерімізді дәріптеу мақсатында Ресей, Түркияда гастрольдік сапарда болып қайттық. 25 өнерпазымыз Анкараның Кечиөрен ауданындағы көшеге жыр алыбы Жамбыл Жабаевтың есімі берілген шарада өнер көрсетуге барды. Жаңа көше айтыс өнерінің дүлдүлі, ақиық ақын Сүйінбай Аронұлы саябағының жанынан ашылған еді. Сол 10 күнде өнерпаздарымыз 6 қаланы аралап, ұлттық өнерімізді насихаттады. Бұл әртістеріміз үшін тәжірибе толықтырумен қатар, шетелде қазақтың туын жоғары ұстап, өнер көрсетуіне үлкен мүмкіндік болды.

– Гастрольдік сапар деп айтып қалдыңыз, тек шетелдерде ғана болып қайттыңыздар ма?

– Әрине, өнердің үлкен ордасы болғандықтан біз еліміздің басқа өңірлеріндегі облыстық филармониялармен әріптестік қарым-қатынас орнатқанбыз. Тәжірибе алмасу мақсатында Алматы қаласындағы Жамбыл атындағы мемлекеттік филармония, Алматы облыстық Сүйінбай Аронұлы атындағы, Батыс Қазақстандағы Ғарифолла Құрманалиев атындағы, Ақтөбе қаласындағы Ғазиза Жұбанов атындағы филармониялармен екі жақты меморандум аясында өнер көрсетіп келдік. Биыл Қызылорда мен Жамбыл облысы жоспарда тұр. Ол жақтан шақыртулар да келген. Филармония деген үлкен ұғым ғой. Мұнда академиялық музыка мен эстрадалық жанрдағы әншілер, бишілер құрамы бар. Сондай-ақ, өткен жылы Алматы облысынан Қазақстандағы ең үлкен өнер ұжымы Б. Байқадамов атындағы мемлекеттік хор каппеласы тұңғыш рет өңірімізге келіп, екі концертін берген болатын.

– Еліміздегі айтулы мерекелерде де өнер көрсетуден де шет қалмайтын боларсыздар? 

– Баршаға аян, былтыр еліміз үшін тарихи, айтулы жыл болды. 2017 жылдың 10 маусымында «АСТАНА ЭКСПО-2017» халықаралық мамандандырылған көрмесі есігін айқара ашты. 3 айға созылған осынау көрме аясында Оңтүстік Қазақстанның мәдени күндері өтті. Этно ауылдағы Мюзик-холлда біздің Сүгір атындағы оркестр мен әншілеріміздің, бишілеріміздің жеке-жеке концерттері болды. Яғни, ашық автобуста қаланы аралап, шаһардағы ірі ойын-сауық орталықтары мен халық тығыз шоғырлаған орындарға барып өнер көрсеттік, "Рухани жаңғыру» бағдарламасы аясында флэшмоб өткіздік. Сондай-ақ, Қазақ концерттік бірлестігінде берген концертімізде Наркенже  Серікбаева, Сүгір атындағы ұлттық аспаптар оркестрі, Айнұр Нұрашова, Құралай Қасымова, «Өркен» Рысдаулетовтер отбасылық ансамблі, басқа да солистеріміз Оңтүстіктің атынан өнер көрсетті. Бұл біздің филармония өнерпаздарының кәсіби шеберлігін танытқан үлкен сын болды. Түркістанның ТҮРКСОЙ аясындағы Түркі әлемінің мәдени астана жылында әз-Наурыз мерекесінен қараша айындағы жабылуына дейін барлық іс-шараларына қатыстық.

– Сөз басында жылды табысты аяқтағандарыңызды айтып қалдыңыз. Құпия болмаса, жылдық табыстарыңыз қанша соманы құрады?

– Әрине, жасыратыны жоқ, тауық жылы табысты болды. Бірақ айтып өтейін, мемлекет қаржыландырып отырғандықтан біз сол жұмсалған қаражатты ақтай алдық па деген сауал туындайды. Мекемеде жұмыс істеп жатқан 229 қызметкердің жалақысы да мемлекет есебінен. Жыл басында алдымызға 17,5 млн теңге табыс табуды меже етіп қойсақ, жоспар артығымен орындалды, 26 млн теңге пайда түсті.

– Пайдаға кенеліп жатқандарыңыз өңіріміздің өнер сүйер қауымы көбеймесе, азаймағанынан болар. Жалпы көрермен пікірі қаншалықты маңызды?

– Біз былтыр Мемлекет басшысының «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» мақаласы аясында 20-29 қараша аралығында апталық толыққанды концерт берген болатынбыз. Мұндай іс-шара филармонияның ұйымдастыруымен алғаш рет қолға алынып, сәтті өтті. Біздің ұжым дарынды өнерпаздармен мәртебелі. Әйткенмен ұлт аспаптар оркестірінің деңгейі Батыс Қазақстанмен, Арқамен салыстырғанда кішкене кенжелеу екенін жасыра алмаймыз. Дегенмен шәкірт тәрбиелеу, ізбасар іздеу мақсатына да мән берудеміз. Осы мақсатпен №1,2,3 саз мектептерінің оқушыларымен бірлесе отырып, оркестрдің 3 концертін қойдық. Бұл – дәстүрге айналған «Жаңғырық» деп аталатын концерт. Осы саз мектептерінде білім алатын 25 оқушы кәсіби солистермен бір сахнада өнер көрсетті. Ал екінші концертіміз Кеңестік кезеңдегі кино туындыларының саунд-трэктерін қазақ оркестрімен жанды орындау еді. Сахнаның LED-экранында киноны дыбыссыз қойып, музыкалық сүйемелдеу ретінде оркестрді қосып орындады. Біз оны эксперимент ретінде, көрермендерді оркестрге тарту мақсатында ұйымдастырған едік. Сүйініштісі сол, залдағы көрермен 1 сағат 20 минутқа ұласқан концертімізді тапжылмай отырып тамашалады. Соңында орындарынан тұрып, тағы өнер көрсетуімізді сұрады. Ал үшінші ресми концертіміз қазақтың күй өнерін насихаттау мақсатында өтті. Сондай-ақ, үлкен алаңдарға, халық көп шоғырланатын ірі ойын-сауық орталықтарында өнер көрсетіп тұрамыз. Әрине, көрермен осындай демалыс сәттерінен ләззат алса, шынайы өнерді түсіне бастайды.

– Өнерсүйер жұртшылықты қуантарлық жаңалықтарыңызбен бөлісіп, алға қойған жоспарларыңыз жайында айтып өтсеңіз?

– Жоспар көп. Міне, алдағы 9 ақпан күнге «Тұғыры биік өнерім» атты концерттік бағдарламамызды дайындап жатырмыз. Ал жылда өтетін Шәмші Қалдаяқовты еске алу концертін биыл өзгеше бағытта берсек деген жоспар бар. Оны ауызбен айтып жеткізгенше, өнерімізбен көрсетсек деймін. Әрине, қызықтан қалмай, келіңіздер дер едім көрермен қауымға!

– Әсерлі әңгімеңізге рақмет!

Сұхбаттасқан
Азамат ЖАППАР

Ш. Қалдаяқов атындағы облыстық филармонияда «Ынтымақ» этносаралық мәдени бірлестігінің ұйымдастыруымен «Көркем» әжелер тобының «Әнім саған туған ел» бағдарламасы бойынша концерт өтті.

Концерттік бағдарламада «Көркем» әжелер тобының орындауында Ш. Қалдаяқовтың және қазіргі замандас компазиторлардың патриоттық әндері, халық әндері, ұлттық салт-дәстүрімізден көріністер көрермен назарына ұсынылды. 

Елбасының Болашаққа бағдар: «Рухани жаңғыру» бағдарламасын жүзеге асыруда «Көркем» ақ жаулықты әжелерден құралған топ жастармен өздерінің өмірлік тәжірибесін бөлісіп, салт-дәстүр, әдет-ғұрыптарымызды насихаттап келеді. 2013 жылы Сайрам ауданында құрылған бұл ұжым «Ынтымақ» этносаралық мәдени бірлестігінің құрамында облыстық, республикалық байқауларға қатысып, «ЭКСПО-2017» көрмесі аясында өткен І-Халықаралық экономикалық әйелдер форумының мәдени іс-шарасында ұлттық салт-дәстүрімізді көрсетіп, арнайы марапатқа ие болған. 

«Қазақстан-Шымкент» телеарнасы және облыстық салт-дәстүр, әдет-ғұрып орталығының 20-дан астам бейнероликтерінің түсіріліміне қатысып, шаһарымыздың орталық көшелеріндегі ЛЭД экрандар мен облыстық телеарналар арқылы ұмытылып бара жатқан дәстүрлерімізді жаңғыртып келеді.

Бибайша
НҰРЖАНҚЫЗЫ

Түркияда халықаралық деңгейдегі «Таланттар шоуы» байқауы өтіп жатыр.

Осы халықаралық сайыста Оңтүстіктің цирк өнерпазы Қазақстанның намысын қорғауда. Бес елдің 40-қа жуық үздік әртісі бас қосқан сайыста «Оңтүстік цирк» мекемесінің өнерпазы Зоя Гладкова бақ сынауда.

Жерлесіміз «Әуе шеңбері» нөмірін сәтті орындап, биікте арқанмен күрделі өнер көрсеткен. Осылайша әділқазылардың жоғары бағасына ие болып, алғашқы сыннан сүрінбей өтіп, келесі кезеңге жолдама алды. Жартылай финал 25 қаңтар күні басталады. Оған 15 өнерпаз қатысады.

Жартылай финалға дейін Зоя Шымкентке келіп, дайындығын пысықтауда. Өнерпаз қазір «Оңтүстік циркте» жаттығып жүр. Жас өнерпаз цирк өнерімен 5 жылдан бері айналысады. Айта кетейік, өнерпаздың халықаралық сайысқа қатысуға қажетті қаржысы жарысты ұйымдастырушылар тарапынан қарастырылған.

Шаһарымыздағы сәулеті келіскен мәдени орындар қатары «Оңтүстік қолөнершілер» орталығымен толықты. Елбасының «Болашақққа бағдар: рухани жаңғыру» бағдарламалық мақаласының аясында ашылған орталықта қолынан іс келетін шеберлеріміздің туындылары көпшілік назарына ұсынылды.

Көрмеге көздің жауын алатын алаша, кілем, тері, зергерлік әшекейлер, керамика, тоқыма, басқа да қолөнер бұйымдары қойылған.

Сонымен қатар, облыста қолға алынған «Оңтүстік қолөнершісі» пилоттық жобасы бойынша жас ерекшелігіне қарамастан 300 қолөнершіні қысқа мерзімді оқыту жағы қарастырылған. Шәкірт даярлайтын қолөнер шеберханаларына әр оқушыны оқытқаны үшін ай сайын 30 мың теңгеден төленбек. Жұмыссыз жүрген дипломы бар қолөнер шеберлері сабақ беруге немесе тәжірибелік тәлімгер ретінде жұмысқа тартылады. Бейсбековтердің отбасылық «Алтын Орда» галериясының жұмысымен танысу барысында облыс басшысы Жансейіт Түймебаев осылай деп мәлімдеді.

– Биыл 7 мың облыс тұрғынын қысқа мерзімді кәсіптік оқуға жолдауды жоспарлап отырмыз. Соның ішіндегі маңыздысы – «Оңтүстік қолөнершісі» курсы болмақ. Аталған курс қатысушыларына ай сайын 16 759 теңге көлемінде шәкіртақы тағайындалады. Сондай-ақ, басқа өңірлерден келушілерге жол қаражаты есебінде 9 620 теңге, тұрғын үй жалдау үшін 12 025 теңге төленетін болады. Курсты үздік бітірген 20 түлекке облыс әкімінің арнайы гранты ретінде 240 мың теңге тағайындап отырмыз. Осындай орталықтар облыстағы барлық аудан, қалаларда салынуы тиіс», – деді Жансейіт Қансейітұлы.

Облыс әкімімен кездесуінде Қазақстан Қолөнер шеберлері одағының облыстық филиалының төрағасы Болатбек Бейсбеков өңіріміздегі қолөнердің жай-күйін баяндай отырып, «Қолөнер шеберлері орталығы» жобасын таныстырды. Орталықты ашудағы мақсат қолөнер шеберлерінің қоғамдағы мәртебесін көтерумен қатар, салт-дәстүріміз бен ата-баба өнерін жаңғырта отырып, жастарға үйрету екенін атап өтті.

Атап өтсек, бүгінде облыста қазақ қолөнерін шетелдерге дәріптеп жүрген Қазақстан Қолөнершілері Одағының 23 мүшесі бар. Әр туындысында ұлттық нақышта салт-дәстүріміз бен қазақи болмысымызды бейнелей білген шеберлер бұған дейін Үндістан, Малайзия, Түркия, Түрікменстан, Непал, Қытай, Тайланд елдерінде болып қайтты.

Азамат ЖАППАР

«Қазақстан деген қандай ел?», «Табиғаты қандай?», «Салты мен санасы қандай?»... Мұхиттың арғы жағындағы елдер Қазақ елі туралы бұдан былай АҚШ-та жүріп те біле алады. Шымкенттік белгілі фотограф Мақсат Шағырбаевтан Нью-Йоркке барған сапары жайлы сұрап білдік.

– Елордамыз Астана қаласында «ЭКСПО-2017» Халықаралық көрмесі аясында әлемнің түкпір-түкпірінен келген ең мықты фотографтар бас қосқан болатын. Олар Көрмедегі көріністен бөлек, бірнеше күн Қазақстанды аралап, көрікті жерлерінен, салт-дәстүрінен, еліміздің тыныс-тіршілігінен алған фотокадрлармен жеке мұрағаттарын байытты. ҚР Мәдениет және спорт минстрлігінің бастамасымен сол әр елден келген фотосуретшілердің Қазақстанда түсірген ең таңдаулы суреттерінен Нью-Йорк қаласында көрме ашылды. “PHOTO FEST KZ” халықаралық фотофестивалі ҚР Біріккен Ұлттар Ұйымындағы тұрақты өкілдігінің қолдауымен ұйымдастырылды, – дейді Мақсат.

Нью-Йорктегі фотокөрмеге АҚШ, Жапония, Түркия, Ресей, Италия, Франция және еліміздің әлемдік деңгейдегі қазақстандық фотографтардың 100-ден астам жұмысы қойылды.

– Әр елден келген дипломаттар, елшілер көрмені тамашалап, қазақ халқының мәдениеті мен ұлттық құндылықтарына зер салды. Біз де көптеген ой түйіп қайттық. Әсіресе, «кешіріңіз» деп күлімсіреп тұратын халықтың жоғары мәдениеті біздің салт-санамызға жақын. Дегенмен, көз қызықтыра алған Нью-Йорк Шымкент сияқты көңілімді қызықтыра алмады. Небәрі бір аптада елді сағындым, – дейді М. Шағырбаев.

Фото: tengrinews.kz