Жақсылардың кеудесі алтын сандық
Пятница, 11 Август 2023 05:05
Шымкент қаласында тұратын Өркен Әбдіреев ақсақалды танымайтын адам кемде-кем шығар. Бүгінде тоқсанды алқымдағанына қарамай, қаланың дамуы мен көріктенуіне белсенді үлес қосып жүрген ардагердің тынығып отырғанын көрмейсіз. Тұрғындардың әкімдікке деген ұсынысын, аулада атқарылуы тиіс жұмыстың барлығына Өркен атаның өзі білек сыбана кірісіп жүреді. Ғұмыры ғасырға жуықтаған ардагердің көкірегі асыл қазынаға толы. Тыл және еңбек ардагерімен арнайы сұқбаттасып қайтық.
Өркен Әбдірейімұлы – қаладағы Жібек жолы көшесіндегі 125 пәтерлі көпқабатты тұрғын үйдің үй басқарушысы. Жастайынан тылда еңбек еткен кейіпкеріміз бейбіт заманда да бір сәт бос отырғанды құп көрмейді. Көппәтерлі үй тұрғындарының талап-тілегін аудан әкімдігі, одан қалса қала әкіміне жеткізіп, аулаларды абаттандыру, қолайлы орта жасауда күш-жігерін аянбай жұмсап жүрген арда азамат. Қарияның еңбекпен өрілген өмір жолы көпке үлгі, жастарға өнеге деуге болады.
–1935 жылдың 12 маусымында дүниеге келіппін, - деп ардагер әңгімесін бастады. – Әкем соғысқа аттанған соң анам екеуіміз нағашы атамның үйіне көшіп келдік. Сұрапыл соғыс талайдың өмірін қиғаны секілді бізді балалығымыздан айырды. Асыр салып ойнау жоқ, 1943-1945 жылдары үлкендермен бірдей колхоздың астығын өгіз арбамен станцияға тасыдық. Алайда, білімге деген құштарлығымнан кез келген қиындыққа қарамай, мектепте үздік оқыппын. Ол кезде қазіргідей әр ауылда бір мектеп салынбаған. Район орталығында жалғыз интернат болатын. Кім жылы сөйлеп үйіне шақырса, сол жерді паналап оқыдым. Қанша рет мектеп ауыстырғаным есімде жоқ, 1953 жылы мектепті Шымкент қаласында бітірдім,– деп өткенін еске алды.
Мектепті бітірген жылы Ө.Әбдіреев Ташкент қаласындағы тоқыма институтына түсіп, 1958 жылы жоғары оқу орнын қызыл дипломмен аяқтапты. Жас маманды Арал ауданындағы мақта зауытқа өндіріс меңгерушісі қызметіне жолдайды. Екі жыл өтіп зауыттағы табысты еңбегінің арқасында 1961 жылы Жетісай аудандық комсомол комитетінің бірінші хатшысы болып сайланған.
–Жетісайдағы үш жылдық қызметтен кейін 1964 жалдан бастап Жамбыл облысы, Қордай ауданындағы былғары кендір комбинатында 12 жыл директор қызметінде болдым. Мені сонда жіберген кезде алғашында қорқыныш болды. Зауыттың жұмысымен таныса келе, ондағы техникалардың тозғаны, тері илегенде одан шығатын иіске төзіп болмасына көзім жетіп, ең алдымен жабдықтарды жаңалауға кірістім. Жоғары жаққа жиі хат жазып, бізге жаңа қондырғы қажет екенін түсіндіріп, нәтижесінде комбинаттың құрылғылары жаңарып, өнімділік екі есеге артты. Ал, 1976 жылы Шымкент қаласындағы мақта зауытында мақтаны дүниежүзіне тарату бөлімінің басшысы қызметін атқардым. Қызмет барысымен Кеңес одағының 10-ға жуық қаласында және шет елдегі Франция, Португалия және Қытайда болдым. Ол кезде біздің өнімдеріміз, яғни Шымкенттен шығатын тауарлар әлемге әйгілі еді, – дейді кейіпкеріміз.
Уақыт өте білікті маманның еңбегі еленіп, «Қызыл ту» ордені және 12 медальмен марапатталған. Еңбекті ту еткен ардагерден 4 ұл мен 3 қыз өрбіп отыр. Зейнетке шыққаннан бері Жібек жолындағы №43 үйдің төрағасы міндетін атқарып келеді. Осы уақыт аралығында ауланы асфальттандыру, жарықтандыру, көгалдандыру, тазалықты сақтау, әсіресі 125 пәтердің жылу құбырын жаңасына түгелдей ауыстыруға атсалысқан.
–Зейнетке шыққан соң қоғамдық жұмыстарға белсене араластым. Саттар Ерубаев атындағы №24 мектептің жиналыстарына қатысып, тәрбие ісіне көмектесіп келемін. Оқушыларды «Жас ұлан» қатарына қабылдаймыз. Мектеп басшылығымен бірлесе оқушылармен жиі кездесіп, еңбек жолымды айтып беремін. Жас күнімде еңбек, жұмыс десе барымды салушы едім. Мақсатым – қазіргі жас буын егемен елімізді дамыту жолында аянбай еңбек етсе екен деймін, -деді Ө.Әбдіреев.
Бар ғұмыры адал еңбекпен өткен кейіпкеріміз Шымкенттің бүгінгі тіршілігі мен дамуы жолында да белсенділік танытып келеді. Қала шаруашылығына қатысты ұсынысын аудан әкімдігіне жеткізіп, бүгінде өзі төрағалық ететін көпқабатты үйлердің ауласы мұнтаздай, ағаштары жайқалып өсуіне, гүлдермен көмкеруге, балалардың аулада алаңсыз ойнауы үшін спорт пен ойын алаңшасын орнатуда да Өркен атаның еңбегі жатыр.
–Шымкент – еліміздегі қалалардың ішіндегі ең көрікті шаһара атануы үшін бар жігерімді салуға дайынмын. Президент Қ.Тоқаевтың жүргізіп отырған саясатын қолдаймын. «Жаңа Қазақстанның» құрылуына күмәнсіз сенемін. Еліміз бай-қуатты болып, әлеуметтік мәселелердің оң шешімі табылып, халқымыз гүлденген Қазақстанда табыстан табысқа жетеді деген сенімім мол. Өйткені, біз ынтымақты елдің мұсылман азаматтарымыз. Қазақ елі ең күшті, мәдениетті, алдыңғы қатарлы дамыған мемлекет болсын, - деп Өркен Әбдідейімұлы сөз соңында қолын жайып, батасын берді.
Дана халқымыз «жақсы адам қартайса, жанып тұрған шоқтай» деген сөзді қартайғанда айналасына шуақ шашатын Өркен ақсақалға қарата айтқандай.
«Еңбегің адал болса, еңбекқор адамды қоғам өсіреді, көпке танытады, беделін арттырады» дейді. Еңбегімен елге танылған, тәрбиесінде тағылым, ақылында даналық жатқан көпті көрген, асыл ардагеріміз бақытты күн кешіп, қай кезде де халқына сүйеу, жұртына қамқор боп, жүзінен қуаныш пен күлкі кетпей, аман-сау күн кешкей.
Қолың ұста болсын, сөзің қысқа болсын
Среда, 09 Август 2023 06:24
«Жас келсе, іске» деген дана халқымыз. Бүгінгі жастардың ақыл-парасаты, күш-жігері мен жалыны ғылым мен білімді, өнер мен жасампаздық жобаларды жүзеге асыру жолында кез келген белесті бағындырары сөзсіз. Мемлекет басшысы «Әділетті мемлекет. Біртұтас ұлт. Берекелі қоғам» атты Қазақстан халқына Жолдауында жастарға жан-жақты қолдау көрсету – мемлекетіміздің басты міндетінің бірі екенін айтып «Жастардың кәсіпкерлік бастамаларына қолдау көрсету жалғасады. Оларға жеңілдетілген тәртіппен жылдық өсімі 2,5 пайыз болатын шағын несие беріледі. Бұл шаралар қоғамның барынша үйлесімді әрі әділетті болуына ықпал етеді», - деген болатын. Осы ретте Шымкент қаласында Жолдаудың жүгін арқалаған бағдарлама шеңберінде арнайы түзілген комиссия 278 жас кәсіпкердің құжатын қарап, 129-ы оң қорытындысын алған. Бүгінге дейін 85 жас жеңілдетілген несиеге ие болып, өз кәсібін дөңгелетіп отыр. Күні кеше Шымкент қаласында Президент тапсырмасына сәйкес, жастарға 2,5% несие беру бойынша комиссия отырысы өтті.
Кезекті рет өтіп жатқан комиссия отырысында 20-ға жуық үміткер бизнес-жобалары жайлы баяндап, қаржыны қандай мақсатқа жұмсайтынын қорғап бақты. Негізінен бұл мемлекеттік қолдау 21-35 жас аралығындағы азаматтарды қамтиды. Жас кәсіпкерлер 5 миллион теңгеге дейінгі несиені мал шаруашылығы жобалары үшін – 7 жылға дейін, кәсіптің басқа түрлері үшін – 5 жылға дейінгі мерзіммен ала алады. Несиелеу бойынша шешімді қала әкімдігі жанынан құрылған арнайы комиссия қабылдайды. Комиссияға қалалық мәслихат депутаттары, мемлекеттік органдар, «Атамекен» кәсіпкерлер палатасы, бизнес-қоғамдастық пен БАҚ өкілдері кіреді. Комиссия төрағасы Талғат Балтабаевтың айтуынша, бұл бағдарлама қайтарымсыз грант секілді науқаншылыққа ұласпай, нақты көзделген мақсатқа жұмсалуы керек.
–Қазіргі жастардың басым бөлігі кәсіпкерлік саласында қызмет көрсету, жүк тасымалдау мен ауыл шаруашылығы оның ішінде ет пен сүтті бағыттағы мал шаруашылығын дамытуды көздейді. Бұл мемлекеттік бағдарлама науқаншылыққа ұласпаса дейміз. Мәселен, өткен жылы мемлекеттен берілетін 400 АӘК көлеміндегі қайтарымсыз грант байқауында комиссия төрағасы болдым. Сол кезде үміткерлердің арасынан шын мәнінде осы қаржыға кәсіп бастаймын дейтін көзінде оты бар жандар небәрі 10 пайыз ғана болды. Көбінің «мемлекеттің тегін әрі қайтарылмайтын қаржысын алып қалсақ» деген ойы әңгімелесу барысында байқалатын. Қатысушылар арасында бизнес-жоспарын өзгеге жасатып, ол жерде не жазылғанымен де таныс еместері кездесті. Өкініштісі мұндай үміткерлер өте көп болды. Ал, бүгінгі жастарға бағытталған жеңілдетілген несиеде де дәл жоғарыдағыдай жағдайға тап болып жатырмыз.Үміткерлер тек мемлекеттің жеңілдетілген несиесін «алып қалу керек» дегенді көздеп емес, ел ішінде шағын өндірісті дамытып, бюджетке салық төлеп, халықты жұмыспен қамтуға үлес қосуға ниеттенсе екен. Десе де, бұл бағдарламаны нақты бағыттарға бөліп, критерийлерін әлі де болса пісіру керек, – деді комиссияның төрағасы, қалалық мәслихат депутаты Талғат Балтабаев.
Қалалық әлеуметтік қорғау және жұмыспен қамту басқармасының мәліметінше, несиелендіру ісінде сенімді өкіл ретінде «Агронесие корпорациясы» АҚ белгіленіп, аталған басқармамен тапсырыс шарты түзілген екен. Бұл несие жастардің кәсіп бастауы мен қолданыстағы бизнесін кеңейту мақсатында беріледі. Тағы бір комиссия өкілі Мырзахмет Снабаев жастардың бизнес-жобасында шағын өндіріс орындарын көптеп ашса, деген ұсынысын жеткізді.
–Үлкен бизнес шағын кәсіптен басталады. Біздің жастар шағын өндіріс орындарын ашса екен. Мәселен, Еуропа мен Қытайда 5-6 адамнан құралған шағын өндіріс орындары көп. Біздің жастар да осы бағытқа бет бұрып, болашақта отандық өнім шығаратын алып компаниялардың негізін қалайтынына мол сеніммен қараймыз. Елімізде осылайша импортқа тәуелділіктен арылып, экспорттың көлемі артар еді. Президенттің тапсырмасымен 2,5 пайыздық несие бағдарламасы елімізде алғаш рет қолға алынған. Қазірше ондай жобаларға көзіміз түспеді. Жастардың көбі дайын бизнес-жобаны әкеліп жатыр. Тіпті, үміткерлердің басым бөлігі ол жобаны өзі жасамағанын мойындап та отыр. Әйтсе де, біз жұмыс істеймін, кәсібімді дөңгелетемін деген жалындаған жастың бетін қайтармауға тырысып жатырмыз. Жәй «бір көрейінші» дейтін жастар мен «еңбектенем» деген жастың мақсаты оның жасаған бизнес-жобасы мен таңдаған бағытына қатысты қойылған сұраққа жауап беруінен-ақ айқын білінеді. Мәселен, «ешкі сауып, дәруменге бай болған сүтін сатумен айналысқым келеді» деген үміткер ешкінің қанша емшегі бар екенін білмейді. Солардың ішінен өз ісінің білгірі, іскер, мақсаты айқан болған жас кәсіпкерлерді саралап, несие алуын мақұлдап жатырмыз, – дейді Мырзахмет Сыпабекұлы.
Көзі қырағы, әр саланың білікті мамандарынан құралған комиссияға бизнес-жоспарын таныстырып, оның шынайылығы мен өміршеңдігін дәлелдеу жастарға да оңай соқпағаны анық. Ал, өзі ісінің нағыз білгірі үшін комиссия алдында жобасын қорғау түк емес. Комиссия алдына өз жобасымен келген шымкенттік Жанна Әдиева 2019 жылы мемлекеттен 400 АӘК көлемінде қайтарымсыз грант алып, омартамен айналысқан. Жастайынан ауылда жылқы баптап өскен жас кәсіпкер енді мал шаруашылығын жандандыруды көздейді.
–Бұған дейін мемлекеттің қаржысына өз кәсібімді ашып, бал сатумен айналыстым. Осы сауда арқылы өзімізді жұмыспен қамтып, жағдайымызды түзеп алдық. Енді үлкен мақсат қойып, жылқы шаруашылығын қолға алуды жоспарлап отырмыз. Ол үшін бал саудасынан түскен пайдаға 81 шаршы метр қора-жай салып, жылқыға қажетті орынды әзірледік. Бүгін комиссияға мал шаруашылығы бойынша өз бизнес-жобамды ұсындым. Жоба 12 жылқыға лайықталған. Алғашында бордақылаумен айналыссақ, алдағы жылы бие байлап, саумал саууды жоспарлап отырмыз. Жобамызда әр жылқы басын 430 мың деп көрсеттік. Он екі жылқы 5,2 млн теңге төңірегінде болады екен. Қазір өзімізде 500 мың теңге қаражат бар, жеңілдетілген 5 млн теңге несиеге қол жеткізсек көздеген жылқы мен оның азығына жетеді, – дейді Нұршуақ шағын ауданының тұрғыны Ж.Әдиева.
Мемлекеттік бағдарламаға қатысу үшін құжат тапсырып, 2,5 пайыздық несие қаржысына ие болған ерлі-зайыпты Шалқарбек Бақтыбай мен Гүлжанат Орманова өнер мектебін ашып, жас өрендерді қосымша біліммен қамтып отыр. Жас отбасы бұл қаржыға музыкалық аспаптар мен құрал-жабдықтар сатып алған. Мемлекеттік қолдаудың көмегімен орталық бүгінде 500-ге жуық баланы түрлі үйірмеге баули алады. Жас ұстаздар Ш.Қалдаяқов атындағы филармония мен саз колледжінің білікті мамандарынан құралған.
–Жаңадан бой көтеріп жатқан ауданға көшіп келгенімізде балалардың бос уақытын тиімді ұйымдастыратын орталық болмай, қатты қиналдық. Содан жолдасымыз екеуміз өнер мектебін ашуды ойластырдық. Әрине, бастапқы кезеңде жеңілдетілген несие алуға сенімсіздік басым болатын. Бірақ, қазір мемлекеттік қолдаудың нәтижесінде батыл шешім қабылдағанымызға қуанамыз, – дейді жас кәсіпкер Гүлжанат Орманова.
Ал, Әсел Серікбай есімді 26 жастағы үміткер бағдарламамен алған несиеге техникалық манипулятор сатып алуға ниетті. Оның сөзінше, шағын техниканың көмегімен жүк көтеру қызметіне сұраныс өте жоғары. Бұл заттың құны 10 млн теңгеден асады екен.
–Күйеуім шетелде дәл осы манипулятор, яғни шағын кран іспеттес техниканы жүргізеді. Құрылғы қаржысының жартысын өзіміз жинасақ, жарты ақшасын аз пайызды несиеге сүйенеміз. Бұл идеяны өзім алға тартып отырмын. Сонда отбасымызбен алыстан арбаламай, құрылғы арқылы өз қаламызда тіршілік ететін едік. Бұл несиеден үмітім өте көп. Бәрінен де жолдасымның шетелде емес, өз елімізде жұмыс істеуге мүмкіндік туар еді. Біз осылайша отбасылық кәсіпті дөңгелеткіміз келеді, – дейді Ә.Серікбай.
Жеңілдетілген несие кепілсіз берілмейді. Кепілзат ретінде арнайы техника, жылжымайтын мүлік және жер учаскелері қойылады. Кепілге қоятын мүлік болмаса кепіл берушімен келісуге болады. Қайткенде де, бүгінгідей нарықтық заманда бос жүрген жастар жолын тауып, елмен бірге жанталасып, жеңілдетілген несие немесе грант алуға ұмтылуы қажет. Мемлекет жасаған мүмкіндікті халқы мүлт жібермей, жағдайын түзеп алған елдің ғана әлеуметтiк-экономикалық ахуалы жақсарады. Ал халықтың тұрмыс жағдайы түзелсе, саяси ахуал да тұрақты болмақ.
ДАМЫҒАН ИНФРАҚҰРЫЛЫМ – ЖАЙЛЫ ӨМІРДІҢ АЖЫРАМАС БӨЛІГІ
Пятница, 04 Август 2023 04:26Шымкентті инфрақұрылыммен қамтамасыз ету – уақыт талабы. Республикалық мәртебеге ие болғанына 5 жыл толған еліміздің үшінші мегаполисінде түрлі салаларда атқарылған жұмыстар еселене түсті. Бұрынғы топырақ жолдарға асфальт төселіп, көше бойлары мен аулалар абаттанып, жылдан жылға көпқабатты зәулім үйлер көбейді. Бәрінен де қаладан жырақтағы ағайынның қала орталығына жетуі жеңілдеді. Шалғайдағы елді мекендерге инфрақұрылым жүйелері тартылып, шырайы кірді. Ауыз су, электр жарығы және көгілдір отынмен қамту ісінде де ауыз толтырып айтар жетістік көп. Бүгінде елді мекендердің жаңақұрлысы аумақтарына инфрақұрылым тарту жұмысы қызу жүріп жатыр. Бұл жайында қалалық энергетика және инфрақұрылымды дамыту басқармасының басшысы Мақсат Ердембеков баспасөз брифингінде баяндады.
ЕСКІ ҚҰБЫРЛАР ЖАҢАРЫП, АПАТ АЗАЙДЫ
Среда, 02 Август 2023 04:00Шымкентте биылғы шілде айы ерекше ыстық болды. Мұндай ауа райында қала тұрғындарының ауыз суды қолдануы әдеттегіден көп болуы заңдылық. Өйткені ішкенде адам жанын жайландыратын, тұрмыста тіршіліктің басты қайнар көзі болған ауыз судың үздіксіз берілуі қала тұрғындарына аптаптың біршама болсын жеңіл өтуіне ықпал етеді. Ал, үшінші мегаполисте сапалы ауыз судың тоқтаусыз берілуіне «Су-ресурстары Маркетинг» ЖШС-і жауапты. Аталған мекеменің қала тұрғындарына сапалы тіршілік нәрін жеткізу ісінде алға қойған жоспарлары және алты айда атқарылған жұмыстары жөнінде мекеме директоры Анарбек Орман баяндап берді. Есепті жиынға үй комитет төрағалары, тұрғындар, қала мәслихатының депутаттары мен қоғамдық кеңес мүшелері, қалалық инфрақұрылымды дамыту басқармасы мен монополияға қарсы департаменті өкілдері қатысты.
ЖҰРТ КӨҢІЛІНЕН ШЫҚҚАН ЖӘРМЕҢКЕ
Среда, 26 Июль 2023 04:43Шымкент қаласының тұрғындары азық-түлікті нарықтағы бағадан 15-20 пайыз, тіпті 50 пайызға дейін арзан сатып алуына мүмкіндігі бар. Мұндай жағдай әр апта сайын шаһардағы сегіз орында ауыл шаруашылығы өнімдерінің жәрмеңкесінде жасалған. Жәрмеңкені ұйымдастырудың мақсаты – әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларының бағасын тұрақтандырып, ауыл шаруашылығы өнімдерін өндірушілерден тікелей тұтынушыларға делдалсыз жеткізу болып табылады. Жақсы бастама дихан шаруалар мен тұтынушылардың көңілінен шығып жатыр ма? Аптаның әр сенбі күні орталық «Қажымұқан» стандоны маңында өтетін жәрмеңкенің барысын көріп қайттық.
Диірменнің тасы қатты, ұны тәтті
Пятница, 21 Июль 2023 06:49
Елімізде «Агроөнеркәсіптік кешенді дамыту жөніндегі 2021-2023 жылдарға арналған» Ұлттық жоба қабылданып, осы құжат шеңберінде саланы өркендету бағытында тындырымды тірліктер атқарылып келеді. Ұлттық жобаның мақсаты – еңбек өнімділігін екі есеге арттырып, ауыл шаруашылығы өнімінің экспортын ұлғайту, ішкі нарықты әлеуметтік азық-түлік тауарларымен қамту арқылы агроөнеркәсіптік кешенін құру болып табылады.
Шымкент мегаполис деңгейіне жеткен қала болғанымен, оның да өзін азық-түлікпен қамтуда салмақты үлес қосып отыр. Қала айналасындағы елді мекендерде мал ұстап, егін салғаннан бөлек, ауыл шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеп, қала экономикасының ілгерілеуіне үлес қосып отырған кәсіпорындар бар. Осыған орай мемлекет қабылдаған ұлттық жобаның Шымкент қаласында орындалуы, халықты әлеуметтік маңызы бар азық-түлік өнімдерімен қамтамасыз ету, шаруаларды қолдау жайын қалалық ауыл шаруашылығы және ветеринария басқармасының басшысы Әбунасыр Жанбатыров баяндап берді.
Басқарма басшысының айтуынша, «Қазақстан Республикасының агроөнеркәсіптік кешенін дамыту жөніндегі 2021-2025 жылдарға арналған» ұлттық жобасына сәйкес, 2023 жылғы 11 индикатор бекітілген. Оның ішінде, ауыл шаруашылығы өнімдерін арттыру, осы салада еңбек етіп отырған шаруалардың еңбек өнімділігін жоғарылату, өнім экспорты мен қайта өңделген тауарлардың саудасын күшейту, мал экспортын ұлғайту, алма бауы, тауық еті мен жұмыртқа өндірісін қолға алу секілді көрсеткіштер бар. Ә.Жанбатыров баяндағандай басқарма 6 айда көзделген межені ойдағыдай орындап шығыпты.
Қала аумағында 6 мыңға жуық шаруа қожалығында 7 мыңнан астам тұрғын еңбек етеді. Шаруалардың басым бөлігі мал шаруашылығымен айналысады екен. Атап айтқанда,олардың ішінде қожалықтардың 785-ке жуығы мал шаруашылығы, 6-уы балық, 4 құс шаруашылығы және 25 омарта шаруашылығымен айналысады. Мал шаруашылығымен айналысатын 32 шаруа қожалыққа мал басын асылдандыру бойынша мемлекеттік қолдау көрсетіліп келеді.
Осы жылдың қаңтарынан маусым айына дейін ауыл шаруашылығы өнімінің көлемі 20,7 млрд теңгеге жетіп, өткен жылдың осы кезеңімен салыстырғанда 3,8 млрд теңге артыпты. Ал, тамақ өнімдерінің негізгі капиталына 3,5 млрд теңге инвестиция тартылған. Ірі қара малдың орташа салмағы 472 келіні құрап, құс етінің көлемі 1,2 мың тоннаға жетіпті. Сондай-ақ, қала аумағында орналасқан 209 гектар жылыжайда қызанақ, қияр, басқа да көкөніс түрлері өндіріліп, маусымаралық кезеңде қаланың сауда нүктелерінен бөлек, еліміздің өзге өңірлеріне де жеткізіліп жатыр.
Басқармаға қойылған тағы бір міндет – әлеуметтік маңызы бар ауыл шаруашылығы азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету. Сонымен қоса, азық-түлік бағасының негізсіз өсуіне жол бермеу үшін алдын ала шараларды жүргізеді. Ресми статистикаға сүйенсек, Шымкент халқы жылына әлеуметтік маңызы бар 500 мың тонна азық-түлік тұтынады. Елімізде әлеуметтік азық-түлік ретінде 19 тауар белгіленген. Оларға ұн, нан өнімдері, дәнді дақылдары, сүт өнімдері, өсімдік майы, қант тағы басқалар кіреді. Оның ішінде, шаһардың өзі ұн, макарон өнімдері, күнбағыс майы мен тауық жұмыртқасын толық өзі өндірсе, ал сүт өнімдерін, құс және сиыр етінің, көкөністің жартысына жуығын ғана қамти алады. Қант, күріш, тұз бен қарақұмық секілді жармалар Түркістан мен өзге өңірлерден әкелінген. Арасында көрші елдің тауары да дүкен сөрелерінен табылып тұр. Басқарма басшысы мұны нарық заңдылығы деп түсіндірді.
Қала аумағында жалпы, 27 мың гектар жер болса, биыл оның 26,8 мың гектарына ауыл шаруашылығы дақылдары егілген. Оның ішінде 10,9 мың гектарға дәнді-дақыл, 3,4 мың гектарына майлы дақыл, 3,0 мың гектарға көкөніс және бақша өнімі, 0,5 мың гектарға картоп және 9,0 мың гектарға мал азықтық дақылы бар. Осы егістік алқапта көктемгі дала жұмыстарын жүргізу үшін жеңілдетілген бағамен 500 тонна жанар-жағармай қарастырылып, 28 шаруа қожалыққа 360 тонна жанар-жағармай үлестіріліпті.
Қаланың ауыл шаруашылығы саласында атқаратын тағы бір міндетінің бірі – ұсақ шарушылықты біріктіру арқылы өнімділік көрсеткішін арттыру. Өткен жылдан бастап шаһарда кластерлі жобаларды қолға алу мәселесі қаралған. Басқарма басшысы қаладағы 5 аудандағы шаруалармен кездесіп, түсіндіру жұмысын жүргізгеннен кейін жыл басынан бері 62 кластерлік жоба іске асырылған. Жыл соңына дейін мұндай жоба санын 92 -ге жеткізу мақсаты тұр.
–Шаруалармен кездесу барысында қала аумағында суармалы жердің шектелуіне байланысты суды аз тұтынатын, бірақ, мол өнім беретін дақылдарды егуді ұсындық. Бұл жөнінде мамандармен бірлесе 15 семинар-тренинг өткіздік. Осындай семинарлар аясында құлпынай шаруашылығы, салатқа қажетті өсімдіктерді өсіру, омарта, балық және сүтті бағыттағы мал шаруашылығын дамыту жөнінде кеңестер болды, – дейді басқарма басшысы Ә.Жанбатыров.
Өз кезегінде мал шаруашылығы саласында оң өсім байқалады. 2023 жылдың 6 айында ірі қара мал саны 67,3 мың бас, қой мен ешкі- 80,7 мың, жылқы 10,8 мың, құс 807,6 мың басқа жетіп, өнімділік 6 пайызға артқан. Нәтижесінде 4,5 мың тонна ет, 31,3 мың тонна сүт, 118,1 млн дана жұмыртқа өндірілген. Ал, мал шаруашылығының жалпы өнім көлемі 17,2 млрд. теңгені құрапты. Осы жетістікті әрі қарай дамыту үшін басқарма тарапынан биыл 16 млрд теңгені құрайтын 18 инвестициялық жобаны жүзеге асыру көзделіп отыр. Яғни, қалада биыл 2 жылыжай, 4 көкөніс қоймасы, бір құс фермасы мен мал бордақылау алаңы, 2 сүт ферма мен 1 жем өндіретін цех, 3 сүт өңдейтін жоба мен 3 көкөністі қайта өңдейтін кәсіпорын ашылмақ. Бүгінге дейін оның үшеуі ашылып, іске қосылған.
Бүгінде қала халқын азық-түлік тапшылығын болдырмау және баға қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін тұрақтандыру қорына 8,7 млрд теңге қаржы бөлінген. Тиісті министрлік тарапынан бекітілген ережеге сәйкес, қаражаттың 70 пайызы тауар өндірушілерге, қалған 30 пайызы сауда желілерін қолдауға жұмсалады. Бүгінгі таңда, көкөніс өнімдерін сататын 100 жылжымалы әлеуметтік сауда орындары белгіленіп, орналастыру жұмыстары жүргізіліп жатыр.
–Ондай кәсіпорындарға ұн, жұмыртқа, нан, сиыр мен тауық еті, картоп, сәбіз, қырыққабат өндіретін мекемелер жатады. Сонымен бірге, «Грамад» пен «Магнум» сауда желілеріне 0,1 пайызбен айналым қаражаты берілді. Нәтижесінде қазір қала аумағында 200-ден астам сауда орнындағы әлеуметтік сөрелерде 19 түрлі азық-түлік өнімдері арзан бағада сатылып жатыр. Биылғы жылдың соңына дейін әлеуметтік сауда орындарының саны 300-ге жеткізілетін болады, – дейді басқарма басшысы.
Әкімдік тарапынан әлеуметтік маңызы бар тауарлардың қымбаттауын болдырмау және делдалдардың қызметін реттейтін арнайы комиссия құрылған. Арнайы топ бүгінге дейін 50-ге жуық жиын өткізіпті. Оның құрамында әкімдік мүшелері, бәсекелестікті қорғау секілді құзырлы органдар мен департамент өкілдері бар. Жұмысшы топ сауда орындарында тауар үстіне қоятын құнды тым қымбаттатып жібермеуін қадағалайды. Олар үй маңындағы, базарлар мен дүкендер, сауда нүктелерінде бағаның негізсіз өсіруін болдырмауды бақылайды.
Ауыл шаруашылығы өнімдерінің қымбаттауын болдырмау бағытында қала аумағында орналасқан сауда-логистикалық орталығы құрылысының үшінші кезеңі жүзеге асып жатыр. Онда 22 жобаға сай инвесторлар азық-түлік өнімдерін сақтауға ниет білдіріп отыр. Бүгінде маусымаралық кезеңде 80 мың тонна азық-түлікке қажеттілік туындаса, қала соның 35 мың тоннасын қаптайды. Ал, сауда-логистикалық орталықтың құрылысы аяқталса, өнім тапшылығы бұрынғыдай болмасы анық.
Логистикалық орталық азық -түліктің мол қорын жасақтаумен бірге Түркістан облысы мен көрші Өзбекстаннан келетін маусымаралық ерте тісетін өнімдерді сақтауға, қайта өңдеуші кәсіпорындарды шикізатпен қамтамасыз етуге қолайлы жағдай жасайды. Осы орайда, «Бозарық» тамақ өнеркәсібі индустриалдық аймағының құрылысы қарқын алған. Бұл аймақта ауыл шаруашылығы өнімдері қайта өңделіп, импорт үлесін азайтып, қала халқын дайын өніммен қамтып, экспорт үлесін арттырады. Бүгінде 132 гектар аумақты алып жатқан индустриалды аймақта 8 жобаны жасақтау жұмысы басталып кеткен.
Ауыл шаруашылығы бағытына көңіл бөлген кәсіпкерлерге мемлекеттік қолдау да қаралған. Егер кәсіпкер жобасын іске асыруға екінші деңгейлі банктен қаражат қарыз алса, пайыздық субсидиялау бағдарламасына сәйкес несиенің 10 пайызға жуығын мемлекет төлеп береді. Одан бөлек, инвестициялық субсидиялау бағдарламасына сәйкес, көкөніс қоймасы немесе өңдеу кәсіпорындары, жылыжай кешенін салған жағдайда кеткен шығынның 25 пайызын мемлекет өтейді. Мұндай субсидия сатып алынған мал басына, тыңайтқыштар мен тұқымға да қаралған.
Қазіргі сәтте Шымкентте 50-ден астам ауыл шаруашылығы кооперативі бар. Мұндай іріленудің негізгі пайдасы – мемлекеттен жәрдем алуға тиімді болмақ. Мәселен, мемлекет қолдауының тәртібі бойынша мал саны кемі 50 бас болуы қажет екен. Мұндай міндетті іске асыру ұсақ шаруалардың қолынан келмесі анық. Ал, кооперативке біріккен жағдайда мал басы көбейіп, мемлекет тарапынан малдың жем-шөбі, одан алынған сүттің әр литріне, ет бағытында болса, әр келі еті үшін мемлекет субсидиялап, шаруашылықтың нығаюына барынша жағдай жасайды. Әсілінде агрқұрлым саласы кәсіпкерді шаш-етектен батырады деуге болмайды. Бірақ, азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін әлемде мемлекеттік қолдау, яғни өңделген өнімді субсидиялау бар.Осыны біздің шаруалар мен дихандарда басқарма басшысы осы жайттерді айта келіп, алып шаһарда қажетті өнімдермен қамтуда мемлекеттік қолдаудың жалғаса беретінін жеткізді. Ал, бұл шаһарда бағаны ауыздықтау жәрдем берері анық.
Инфрақұрылыммен қамту құрлысы қарқынды
Пятница, 21 Июль 2023 06:05
Тұран ауданында 21 елді мекеннің 20-сы сапалы ауыз сумен қамтылса, Құрсай шағын ауданы тіршілік нәрін кестемен тұтынып отыр. Бұл мәселені шешу үшін 2021 жылы Энергетика және инфрақұрылымды дамыту басқармасы тарапынан құрылыс жұмысы басталған болатын.
Аудан әкімдігінің берген мәліметіне сәйкес, құрылыс жұмысы осы жылы аяқталып, құрсайлықтар сапалы ауыз суға қол жеткізбек. Сонымен қатар, ауданның ауыз сумен қамту көрсеткіші 100 пайызға жетеді деп жоспарланып отыр. Ал, ауданда елді мекендерді сапалы электр қуатымен қамтылуы 99,5 пайызды құрап отыр. Бүгінде Құрсай шағынауданының жаңақұрылыс аумағын сапалы жарық жүйелерін тарту мақсатында жобалау жұмыстары жүргізіліп жатыр. Құрылыс жұмысын 2023-2024 жылы жүргізу жоспары бар.
Тұран ауданында 2022 жылдың соңында Ақтас, Ақтас-2 және Ақжар, Арғымақ шағынаудандарын газдандыру құрылысы аяқталған болатын. Қазіргі уақытта «ҚазТрансГаз» тарапынан құбырларға сынама жұмыстары жүргізіліп жатыр. Айкөл, Құрсай, Жаңаталап шағынаудандарының жаңақұрылыс аумағын газдандыру үшін бүгінде жобалау-сметалық құжаттамасы әзірленуде.
Жалпы, аудан 2025 жылы көгілдір газбен толық қамтылатын болады.
Әр ауданның даму нүктесі белгіленді
Пятница, 21 Июль 2023 06:03
Шымкент қаласының сәулет, қала құрылысы және жер қатынастары басқармасы басшысының міндетін атқарушы Нұрбол Жүнісбеков Мемлекет басшысының Жолдауы аясында 6 айда атқарылған жұмыстардың барысын баяндады. Спикердің айтуынша, басқармаға бекітіліген 5 индекатор толығымен орындалып, атқарылатын жұмыстар белгіленген кестеге сай жүргізіліп жатыр.
Басқармаға жүктелген негізгі тапсырманың бірі – қаланың Бас жоспары. Осы жылдың 23 маусымында Бас жоспардың жобасы құрылыс және тұрғын үй коммуналдық шаруашылық істері комитеті ұйымдастырған сараптаманың оң қорытындысын алып, қала мәслихатының V сессиясында депутаттар тарапынан мақұлданды. Енді Бас жоспардың жобасы ҚР Үкіметіне жолданады.
–Бас жоспардың ерекшелігі – 2035 жылға дейін 3 айналма жол мен қажеттілікке қарай жеңіл рельсті транспорт жобасы қаралды. Қаланы стратегиялық тұрғыдан өркендету үшін 5 ауданды дамыту нүктелері анықталып, Бас жоспарға енгізілді. Мәселен, Тұран ауданының даму нүктесі қаланың оңтүстік аймағы, яғни Құрсай елді мекені боп белгіленді. Онда көпқабатты тұрғын үйлер мен әлеуметтік нысандыр, инжинерлік-инфрақұрылыммен қамту жобалары көзделген. Еңбекші ауданының шығыс бөлігінде жаңадан Сауран шағынауданы құрылып, орталық аумақ болып енгізілді. Абай ауданының орталығы – Шымсити, Қаратау ауданының даму нүктесі әкімшілік іскерлік орталығы мен Тұран шағынауданы енгізілді. Ал, Әл-Фараби ауданының даму нүктесі Республика даңғылы ретінде енгізілді, — деді Нұрбол Әбдірахманұлы.
Жуырда «Цифрлық Қазақстан» мемлекеттік бағдарламасын іске асыру мақсатында қалада геопортал жүйесі іске қосылды. Ашықтықты қамтамасыз ететін бұл жүйе арқылы жер қатынастары, қала құрылысы саласында 16 мемлекеттік қызмет электронды түрде көрсетіледі. Картада қала бойынша жер сауда-саттығы, әлеуметтік және инженерлік инфрақұрылым нысандары, қаланың бас жоспары, егжей-тегжейлі жоспары, қызыл сызықтар, шекаралар, құқық бұзушылық картасы, бос жер учаскелері бойынша өзекті ақпараттар орналастырылған.
2021-2025 жыл аралығында қалада 5 млн 318 мың шаршы метр үйді пайдалануға беру жоспарланған. Биылғы жоспар бойынша 1 млн 73 мың шаршы метр үй көзделсе, 6 айдың ішінде 389 791 шаршы метр үйдың құрылысы аяқталыпты.
Брифинг барысында спикер заңсыз құрылысқа да тоқталды. 2023 жылдың 6 айында құрылыс нысандарын мониторинг нәтижесінде заң талаптарын өрескел бұзып, өз бетінше салынған 300 нысан жөнінде қаланың орта сапасы және бақылау басқармасына хат жолданған. Осы хат негізінде 177 нысанға ҚР Әкімшілік құқық бұзушылық Кодексінің 802 бабына сәйкес 88 миллион теңгеге жуық айыппұл салынған екен.
