ҚАЗАҚША СӨЙЛЕГЕНДЕ ҚАЗАҚТЫ ЖАҢЫЛДЫРАДЫ Избранное

Пятница, 30 Октябрь 2020 03:44 Автор  Опубликовано в Қоғам Прочитано 1496 раз

«Қазақ тілі де ана тілімдей мен үшін» деп қазақша сөйлегенде қазақтың өзін жаңылдыратын орыс ұлтының өкілдері бар бізде. Бұған таяуда Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігінің Тіл саясаты комитеті Ш.Шаяхметов атындағы «Тіл-Қазына» ұлттық ғылыми-практикалық орталығында өткізілген өзге ұлт жастары арасындағы республикалық онлайн байқауда анық көзіміз жетті.

704

 

Бұған дейін үш жыл қатарынан «Тілдарын» байқауы деп аталған бұл сайыс биылдан бастап «Мемлекеттік тіл – Тәуелсіздік символы» республикалық байқауы аталып ауқымын кеңейтіп отыр.
Қатысушыларды құттықтаған Комитет төрағасы Әділбек Қаба шараның маңызына тоқталды: «Мемлекет басшысы Қасым-
Жомарт Тоқаев қазақ тілі ұлтаралық қатынас тіліне айналуы керектігі туралы айтқаны белгілі. Сіздер тілді еркін меңгеру арқылы осы идеяны жүзеге асырып отырсыздар. Бір тіл үйренген адам жаңа бір әлем ашады деген әдемі түсінік бар, Сіздер байқауға қатысу арқылы таным көкжиектеріңізді кеңейтіп отырсыздар, жаңағы айтылған ұғым тұрғысынан келгенде бұл әрекеттеріңізді азаматтық деп бағалауға болады. Бұл – мемлекеттік тілдің әлеуметтік мәртебесін жоғарылату ісіне, мемлекеттік тілді рухани-мәдени құндылық ретінде дәріптеуге қосқан үлесіңіз. Тіл – жалықпай үйренген жастың жүрегіне құйылатын нұр, болашақ өмірінің Темірқазығы. Көбіңіз осы қасиетіңіздің арқасында ел игілігі жолында әртүрлі жауапты қызмет атқарып келесіздер».
Ақпараттың, интеллектуалдық өнім мен идеялардың еркін қозғалысы жаһандану факторларының бірі болып табылады. Оларды өркендетуде тіл байланыс құралына айналады және жаһандану барысындағы тілдердің трансформациялануына жол ашады.
Қазақ тілінің жаһандану кезіндегі рөлін күшейтудің негізгі шарттарының бірі – өзге ұлт жастары арасында қазақ тілінің қолданыс ролін кеңейту. Осы мақсатта ұйымдастырылған онлайн-додаға еліміздің 14 облысы мен Нұр-Сұлтан, Алматы, Шымкент қалаларынан 21-35 жас аралығындағы облыстық және қалалық іріктеу кезеңдерінің 17 жеңімпазы қатысты.
Үміткерлердің тілді меңгеру деңгейі, жауаптың мазмұндылығы мен ерекшелігі, қазақ тілінде таза сөйлеуін бағалайтын қазылар алқасының құрамы кілең «сен тұр, мен атайын» танымал тұлғалардан тұрады. Олар: «Мемлекеттік тілді дамыту Президенттік қоры» директоры ғалым, филология ғылымдарының кандидаты Азат Шәуеев, Назарбаев Университетінің ассисент-профессоры, филология ғылымдарының кандидаты Жазира Ағабекова, Нұр-Сұлтан қаласы Жастар саясаты басқармасы басшысы, «Nur Otan» партиясы бюросы мүшесі, саясаттану ғылымдарының Phd докторы Дәулет Кәрібек, Жастар театрының актері, ҚР еңбек сіңірген қайраткері, көрерменге көптеген кинофильмдердегі басты кейіпкерлері арқылы жақсы таныс Дәурен Серғазин, «Kazakh Invest» ҰК» АҚ баспасөз қызметінің басшысы Николай Путилин.
Республикалық байқау екі кезеңнен тұрды.
Алғашқысы алдын ала жіберілген қатысушылардың өзі туралы 3 минуттан аспайтын мемлекеттік тілдегі бейнематериалдан тұрса, келесі бөлігінде сонша уақыт ішінде қазақ елінің тарихы мен ұлы тұлғалары, қазақ жері және оның аймақтары жөніндегі экрандағы ұяшықтарда көрсетілген тақырыпта ой тербеуі қажет.
Қазылар алқасының қызу талқылауынан кейін бәйгенің Бас жүлдесі Орал қаласы №26 жалпы орта білім беретін мектебінің бастауыш буынның қазақ тілі пәні мұғалімі Ирина Александровна Суетинаның қанжығасына байланды. Бірінші орынға Шымкент қаласы №3 өрт сөндіру бөлімі бастығының орынбасары Роман Александрович Письменский лайықты деп танылды. Екінші орынды Қостанай облыстық Полиция департаменті, ақпарат және байланыс басқармасының инженері, полиция аға лейтенанты Кира Александровна Гартман жеңіп алды. Үшінші орынды Қызылорда облысы Жалағаш ауданы №31 мектеп-гимназиясы ағылшын тілі пәнінің мұғалімі Алита Сергеевна Бондаренко мен Атырау облысы Махамбет ауданы, Талдыкөл ауылы, Талдыкөл орта мектебінің «Сәндік қолданбалы өнер» үйірме жетекшісі Асемгул Александровна Таяпова бөлісті.
Сондай-ақ сайыста әр өңірдің өкілдері, мемлекеттік тілдің мәртебесін көтеріп жүрген бірнеше жас ынталандыру сыйлығына ие болды.
Жеңімпаздар арнаулы Диплом, алғысхат және қаржылай сыйлықтармен марапатталды.
Байқауды ұйымдастырушылар атап көрсеткендей, кең байтақ Отанымызда бір шаңырақ астында тұрып жатқан әрбір қазақстандық мемлекеттік тілде сөйлеп, жаза алса – бүкіл әлемге қазақ тілінің кең құлашты әлеуетін таныта алғанымыз. Сонда ғана күнделікті өмірде қазақ тілінде сөйлесу мәдениеттілік пен зиялылықтың белгісі болып қабылданып, жастар арасында жоғары мәнге ие болады. Ата-бабадан мирас қасиетті тілге жасаған нағыз қамқорлығымыздың жарқын көрінісі деген осы.
Байқауға қатысушылар осы ойға тастүйін боп бекіп тарасты.

Нұрлан БЕКТАЕВ

Қ.А.Яссауи атындағы халықаралық Қазақ-Түрік университетінің филология факультетін 2005 жылы тәмамдаған. Журналистика саласында 2006 жылдан бері еңбек етіп келеді. 2006-2017 жж аралығында "Отырар-TV" медиахолдингінде жұмыс істеген. 2017 жылдың қараша айынан бастап қалалық «Шымкент келбеті» қоғамдық-саяси газетінің тілшісі. 2018 жылдың наурыз айы мен 2019 жылдың тамыз айлары аралығында газеттің бас редакторының орынбасары қызметін атқарды.