Шымкент қаласында екі күндік республикалық «Жер-2025» командалық-штабтық оқу-жаттығуы өтті. Оқу-жаттығу азаматтық қорғау жүйесінің жойқын жер сілкінісі салдарынан туындаған төтенше жағдайды жоюға дайындық деңгейін арттыруды мақсат еткен. Аталмыш іс-шараға республикалық және өңірлік азаматтық қорғау қызметтері, жергілікті атқарушы органдардың өкілдері қатысып, шартты түрде жойқын сілкініс кезіндегі іс-әрекеттер пысықталды.
Әлемде жойқын жер сілкіністері салдарынан қаншама адам опат болып, зардап шегіп жатыр. Қазіргі уақытта сейсмикалық қауіпсіздікті арттыру күн тәртібіндегі өзекті мәселеге айналды. Шымкент қаласында соңғы жылдары өңірлік командалық оқу-жаттығу жиындары ұдайы өткізіліп келеді. Өткен аптада республикалық «Жер-2025» командалық-штабтық оқу-жаттығуында азаматтық қорғау күштері дайындықтарын тексеріп, теориялық және практикалық іс-шаралар өткізді.
Оқу-жаттығу Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар вице-министрі, генерал-майор Рамиль Камаловтың басшылығымен өткізілді. Екі күн ішінде жаттығуға қатысушылар төтенше жағдайлар кезіндегі жедел қызметтердің өзара іс-қимылы мен үйлестірудің тәжірибелік дағдыларын пысықтады. Іс-шараның мақсаты – зілзала жағдайында әрекет ету жүйесін жетілдіру және әрекет етуге дайындықты арттыру. Республикалық командалық-штабтық оқу-жаттығу екі кезеңге жоспарланды. Бірінші кезеңде жер сілкінісі қаупі төнген жағдайда алғашқы шараларды ұйымдастыру, басқару органдары мен Төтенше жағдайлар министрлігі күштерінің іс-қимылын, жоспарларын нақтылауға басымдық берді. Екінші кезеңде төтенше жағдай аймағына күштерді шығару және басқару, құтқару және шығу жұмыстарын ұйымдастыру пысықталды.
«ТҰРҒЫНДАРДЫҢ ҮРЕЙГЕ БОЙ АЛДЫРМАУЫ МАҢЫЗДЫ»
Республикалық оқу-жаттығудың үйлестіру штабы Шымкент қаласында орналасқан. Бірінші кезең таңғы сағат 08:00-де басталып, азаматтық қорғау мемлекеттік жүйесінің күштері мен құралдары, сондай-ақ, ТЖМ бөлімшелері толық дайындыққа келтірілді. Республикалық және қалалық жедел штабтар, сондай-ақ, зардап шеккен халықты уақытша орналастыруға арналған шатырлы қалашық құрылды. Онда барлық қажетті жағдай жасалған: тұрғын аймақ, коммуналдық-тұрмыстық нысандар, тамақтану аймағы, шұғыл медициналық көмек көрсетуге арналған Апаттар медицинасы орталығының мобильді госпиталі, мобильді ХҚКО және байланыс пункті бар. ТЖМ мен жергілікті атқарушы органдар бірлесіп, төтенше жағдайлардың салдарын жою бойынша практикалық іс-қимылдарды пысықтауға арналған 4 оқу полигонын дайындады. Республикалық командалық-штабтық оқу-жаттығуына №52859, 28237 және 68303 әскери бөлімдері, сондай-ақ, Түркістан, Жамбыл және Қызылорда облыстарының Төтенше жағдайлар департаменттерінің, Денсаулық сақтау және Қорғаныс министрліктерінің, Апаттар медицинасы орталығының 269 адамы және 90 бірлік техникасы жұмылдырылды.
Оқу-жаттығудың ресми ашылу жиынында Төтенше жағдайлар вице-министрі, генерал-майор Р.Камалов еліміз үшін сейсмикалық қауіпсіздік маңызды мәселе екенін атап өтті.
– Оқу-жаттығу барлық қызметтердің тығыз өзара әрекеттесуімен ғана ауқымды апаттарға тиімді ден қоюға болатынын көрсетеді. Біз кез келген төтенше жағдайларға дайындықты күшейту бойынша жұмысты жалғастырамыз. Қандай да бір төтенше жағдайға дайын болуымыз керек. Бұл ретте жіті қырағылық танытып, тұрғындардың үрейге берілмеуінің маңызы зор, – деді вице-министр
Рамиль Камалов.
Әлемде болып жатқан жағдайлар бұл бағытта жұмысты күшейтуді қажет етеді. Жиында Шымкент қаласы әкімінің орынбасары
Айдын Кәрімов сейсмикалық қауіпсіздікті арттыру бағытындағы жұмыстардан хабардар етті. Мұндай оқу-жаттығулар төтенше жағдай кезінде дұрыс әрі жоспарлы әрекет етуге үйретеді, азаматтардың қауіпсіздік мәдениетін қалыптастыруға көмектеседі. Шымкент қаласы да жоғары сейсмикалық белсенді аймаққа жатады. Жалпы, 2029 жылға дейін шаһарда шатырлардың санын арттыру жоспарланған.
Оқу-жаттығу барысында заманауи құтқару, медициналық техника мен құрал-жабдықтардың көрмесі ұйымдастырылды. Онда еліміздің әр өңірлерінен келген азаматтық қорғау саласының өкілдері өздерінің заманауи өрт сөндіру автокөліктері, жоғары тиімді дрондар мен жауынгерлік жарақтарымен таныстырды.
5 мың арнайы техника жұмылдырылды
«Жер-2025» командалық-штабтық оқу-жаттығуының практикалық кезеңі де жоғары деңгейде ұйымдастырылды. Екінші күні жедел-құтқару жасағы мен өрт сөндіру бөлімшелерінің арнайы тактикалық жаттығуы көрсетіліп, шартты апат жағдайында төтенше жағдайлар қызметтерінің іс-қимылдары бақыланды.
Жаттығу бағдарламасына сәйкес, шартты түрде Шымкентте магнитудасы 7,9 баллды құрайтын жер сілкінісі болып, соның салдарынан қала аумағында ірі көлемді төтенше жағдай орын алды. Құтқару жұмыстарына еліміздің барлық өңірлерінен шамамен 25 мың адам және 5 мың арнайы техника жұмылдырылды. Құтқару топтарының қауіпсіз қозғалысын Полиция департаментінің күштері қамтамасыз етті.
Шартты жер сілкінісі салдарынан диаметрі 150 мм газ құбыры жарылып, газ жақын тұрғын үйлерге тарады. Салдарынан №12 тұрғын үйде жарылыс болып, өрт шықты. Шымкент қаласы ТЖД өрт сөндіру бөлімдері өртті сөндіру және адамдарды құтқару жұмыстарын жүргізді. Ал, Апаттар медициналық орталығының және Шымкент қалалық денсаулық сақтау басқармасының қызметкерлері тарапынан зардап шеккен тұрғындарды дала госпиталіне жеткізіп, медициналық және психологиялық көмек көрсету жұмыстары атқарылды.
Сонымен қатар, сейсмикалық дүмпу «Тұран» коттеджді қалашығындағы тұрғын үйлердің құлауына алып келді. Төтенше жағдайдың салдарын жою үшін Жедел-құтқару жасағының және Апаттар медициналық орталығының қызметкерлері жұмылдырылып, қиранды астында қалған адамдарды іздеу, құтқару және алғашқы медициналық көмек көрсету дағдылары машықтанды. Зардап шеккендерді шұғыл эвакуациялау үшін «Қазавиақұтқару» қызметінің күші тартылды. Полиция департаментінің қызметкерлері тарапынан төтенше жағдай орын алған аумақты тәулік бойы күзету және басқа да қызметтерді қалпына келтіру жұмыстары жүргізілді.
Әрі қарай «Жас отау» көпқабатты тұрғын үйінде қирау салдарын жою және өртті сөндіру бойынша жаттығу өтті. Шартты төтенше жағдайды жою үшін оқиға орнында барлық қызметтердің әрекетін үйлестіретін жедел штаб құрылды. Авариялық-құтқару жұмыстарына арнайы бөлімшелер тартылды. Альпинистік құрал-жабдықтар, гидравликалық құрылғылар қолданылып, азаматтық қорғау қызметтерінің дайындығы тексерілді.
Барлық қызметтердің нақты әрі үйлесімді әрекеттерінің арқасында шартты жер сілкінісінің салдары жедел түрде жойылды. Жаттығу аясында шамамен 5000 адам эвакуацияланып, мектептер мен колледждер базасында ұйымдастырылған уақытша орналастыру пункттеріне жайғастырылды. Азаматтарға қажетті тұрмыстық жағдайлар жасалып, медициналық және психологиялық көмек көрсетілді
Екі күнге созылған оқу-жаттығу қорытындысы бойынша қызметтердің төтенше жағдайлар кезіндегі іс-қимылдарға дайындық дәрежесі бағаланды. Барлық сценарийлер үйлесімді және кәсіби түрде пысықталды. Оқу-жаттығулар азаматтық қорғау жүйесін үнемі жетілдірудің және халық арасында қауіпсіздік мәдениетін арттырудың қаншалықты маңызды екенін көрсетті.
Оқу-жаттығу барысында вице-министр Рамиль Камалов Шымкент мұнай өңдеу зауыты — «ПетроҚазақстан Ойл Продактс» ЖШС-на да барды. Кездесу барысында жаңа технологияларды енгізу, персоналдың біліктілігін арттыру және төтенше жағдайлар кезінде іс-қимылдарды оңтайландыру мәселелері талқыланды. Іс-шара соңында кәсіпорын күштері мен құралдарының төтенше жағдайларға дайындығын көрсеткен тактикалық-арнайы оқу-жаттығулар да өткізілді. Зауыт басшылығына өнеркәсіптік қауіпсіздікті және төтенше жағдай кезіндегі іс-қимылға дайындықты күшейту жөнінде ұсыныстар берілді.
Төтенше жағдайлар министрлігінің мәліметінше, оқу-жаттығудың теориялық бөлімінде жедел топтар ықтимал жағдайды болжап, шешімдер қабылдау үшін ұсыныстар дайындады. Оқу-жаттығудың практикалық бөлімінде жойқын жер сілкінісімен байланысты төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою, мемлекеттік органдар арасындағы өзара іс-қимыл, халықты негізгі және резервтік тәсілдермен хабардар ету мен құлақтандыру, сондай-ақ, зардап шеккен халықты шатырлы қалашықтарға эвакуациялау мәселелері пысықталды.
Айта кетейік, биыл еліміздің барлық өңірінде республикалық командалық-штабтық оқу-жаттығулары жоғары деңгейде өткізілді. Сейсмикалық қауіпті өңірлердегі халық көп жиналатын нысандарда 645 сейсмикалық жаттығу өткізіліп, оған 181 мың адам қамтылған.
Т.ҚАСЫМОВ
