Шымкент келбеті

Қаратау ауданына қарасты «Сайрам» тұрғын алабындағы «Наурыз» саябағы қайта жөндеуден өтті. 26 жылдан бері алғаш рет жөндеу көрген саябақтың салтанатты ашылу рәсіміне облыс әкімі Жансейіт Түймебаев пен қала әкімі Ғабидолла Әбдірахымов қатысты.

– Астана күні мерекесі қарсаңында Шымкент қаласында да үлкен шаралар өтуде. Сол айтулы шаралардың бірі сіздер үшін арнайы ашылып отырған саябақ. Сайрам қалаға қосылғалы бері тұрғындардың жағдайын жақсартуға арналған бірқатар жұмыстар жасалып жатыр. Мына саябақ соның бір көрінісі, – деді Жансейіт Қансейітұлы. 

Аумағы 8 гектар жерді алып жатқан демалыс орны облыстық бюджет есебінен қайта қалпына келтіріліп отыр. Атап айтқанда, көгалды суару, мәселесі шешіліп, травертинмен әрленген жаңа мәрмәр тақтайшалар бой көтерді. Сондай-ақ саябақтың кіреберісі, орындықтар жаңартылып, жасанды су қоймасының жағасы бекітілді. Ал саябақтың жөндеу жұмысына «Қуат құрылыс» ЖШС 180 миллион теңге жұмсаған.
Айта кетейік, «Наурыз» саябағы 1991 жылы ашылып, осы уақытқа дейін бірде-бір рет жөндеу жұмыстарынан өтпеген.

Қала әкімінің тапсырмасына сәйкес, атауы талапқа сай жазылмаған қызмет көрсету орталықтарында кең көлемді түсіндірме шаралары жүргізілуде. Осы орайда, Әл-Фараби ауданы әкімдігінің қызметкерлері ауданға қарасты бірқатар нысанда рейдтік шара ұйымдастырды. Шараға қалалық сәулет және қала құрылысы, мәдениет бөлімінің мамандары мен құқық қорғау қызметкерлері, жергілікті БАҚ өкілдері қатысты.

Арнайы құрылған жұмыс тобы ең алдымен, қаланың кіре беріс қақпасы саналатын «Шымкент» теміржол вокзалында болып, ондағы қызмет көрсету орындарының иелеріне тиісті ескертулер жасады. Мәселен, вокзал ғимаратының маңдайшасында жазылған «Шымкент» сөзінің «Ш» әріпі түсіп қалған. Бұл жөнінде вокзал басшылығына ескерту берілді.
– Шараның мақсаты – қаладағы сауда орындары мен қызмет көрсету орталықтары атауларының дұрыс жазылуын бақылау. Кәсіпкерлерді тіл заңдылығын сақтауға шақыру. Маңдайша жазулары тілдік нормаға сай келмейтін дүкен, сән салондары, кафе, мейрамханалар басшыларына мерзімдік хат беріп, ескерту жасалуда. Мәселен, «Шымкент» теміржол вокзалындағы жарнама тақтайшаларының көпшілік атауы тек қана ағылшын және орыс тілінде ілінген. Бұл еліміздің Тіл туралы заңына қайшы. Мамандар осы ретте кәсіп иелеріне тіл заңдылықтарын түсіндіріп, 15 күн ішінде айтылған ескертуден нәтиже шығаруын талап етті, – деді аудан әкімдігінің мәдени-ағарту бөлімінің жетекшісі Жәнібек Оспанов.
Мұндай түсіндірме шаралары алдағы уақытта тұрақты түрде жалғасын табатын болады.

Шымкент қаласы аумағында қандай да бір жол ережесін бұзсаңыз, енді полиция қызметкерлерімен мәселені өзара «келісіп шешуге» мүмкіндік жоқ. Себебі, шымкенттік жол-көлік полицейлеріне бұдан былай арнайы камерасы бар бейнежетонда жүру міндеттеледі.

Жол-көлік полицейлерін кезекшілік кезінде сандық бейнетіркегіштермен қамтамасыз ету қажеттігі Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың 5 институттық реформаны жүзеге асырудағы «100 нақты қадам» – Ұлт Жоспарында айтылған болатын. Яғни, сіздің жол-көлік полицейімен өрбіген әңгімеңіз бен әрбір әрекетіңіз оның өңіріндегі бейнежетонға жазылады. Камерасы бар бейнежетон тәртіп сақшыларына кезекшілікке шыққанда беріледі. Шешіп алса, тәртіптік жазаға тартылады. Ел аумағында аталмыш жобаны алғашқылардың бірі болып қолға алған Шымкент қаласында мұндай бейнежетондармен учаскелік инспекторлар да қамтамасыз етілетін болады.
– Бейнежетон полицейлердің сыбайлас жемқорлыққа жол бермеуіне әрі қызметін таза, әділ атқаруына, полиция қызметкерлерінің имиджін көтеруге мүмкіндік береді. Сонымен қатар, жол-көлік полициясын келісімге келуге мәжбүрлейтін, пара ұсынғысы келетін жүргізушілерге де сабақ болады әрі оларды тәрбиелейді. Мұндай әрекетке саналы түрде барып отырмыз, – дейді Шымкент қалалық жергілікті полиция қызметінің басшысы Данияр Мейірхан.
Жергілікті полиция қызметкерлері бұл ретте сыйымдылығы 32 гигабайтты құрайтын жетонның бейнежазуы мен дауысы жоғары деңгейде екенін айтады. Кезекшіліктен соң бейнежетондар бөлімге тапсырылады. Ал ондағы жазба ОҚО ІІД-нің оперативтік басқару орталығының базасына жазылып алынып, бірнеше айға сақтауға қойылады. Айта кетейік, Шымкент қаласында орта есеппен күн сайын жол-көлік ережесін бұзған 150 көлік жүргізушісіне хаттама толтырылады.

Шымкент қаласы аумағында биыл жалпы ұзындығы 54 шақырымды құрайтын 73 көшеге орташа жөндеу жұмыстары жүргізілмек. Бұл үшін облыстық және жергілікті бюджет есебінен 994 миллион теңге бағытталып отыр. Бас жоспарға сәйкес, аумағы кеңейіп, халық саны ұлғайған облыс орталығында көлік жолдарын қайта құру жұмыстары бүгінде өзекті мәселенің бірі. Жалпы ұзындығы 2650 шақырымға жуықтайтын қала көшелерінің тек 50 пайызы асфальтты-бетонды төселіммен қамтылған. Тиісінше, қала көшелерінің 40 пайызын шағал тас жолдары құраса, қалған 9 пайызы топырақ жол деңгейінде. Дегенмен, сала мамандары аталған олқылықтардың орнын толтыру үшін кезең-кезеңімен атқарылар жоспарлы міндеттердің белгіленгенін айтады.

Тұрғындардың мұң-мұқтажы –
әкiмдiк назарында

Бүгінде «Қайтпас» шағынауданы, Төлеметов көшесінің бойындағы кіші айналма жолда қайта құру жұмыстары қызу қарқын алды. Бұған дейін еріген қар, жауған жауынның салдарынан шұрқ тесікке айналған асфальт жолдың тауқыметін тартқан жергілікті тұрғындар тіпті, қала әкіміне де өтініш-сауал жолдаған. Мәселенің өзектілігі ескеріліп, өткен жылы қайта құру жұмыстарының алғашқы кезеңі жүргізіліпті. Биылғы жылға өтпелі нысанды аяқтау үшін облыстық бюджеттен 200 миллион теңге қаржы бөлініп отыр. Жұмысты мердігер мекеме «Отау Строй» ЖШС атқаруда. 

– Қалалық қоқыс полигонынан бастап Жібек жолы көшесіне дейінгі аралықта белгіленген міндетті сапалы әрі дер уақытында орындау үшін жұмысшыларымыз белсенді еңбек етіп келеді, – дейді мердігер мекеменің учаске жетекшісі Бақтияр Нарметов. – Жұмыстың қалған екінші бөлігі алдағы желтоқсан айына дейін толығымен аяқталып, тапсырылуы тиіс. Осы аралықта жоспарды толық орындау үшін мекеменің 12 техникасы мен 100-ге таяу жұмысшысы жұмылдырылуда.
Сапалы асфальт жолдарын төсеуде аса тәжірибелі мекеме жұмысшылары тек мұнымен шектелмек емес. Дәл қазір «Отау Строй» ЖШС аталмыш жұмыстармен бір мезгілде қоқыс полигонынан Бәйдібек би көшесіне дейінгі аралықта кіші айналма жолды қайта құру жұмыстарының алғашқы кезеңін де жүргізуде. Ол үшін облыстық бюджет есебінен 1 миллиард 436 миллион теңге көлемінде қаржы бөлініпті.

Аяқ жолдарда мәселе туындамайды

Қалалық жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімінің басшысы Қуатжан Жұматаевтың айтуынша, облыс орталығының көшелерін аяқ жолдармен қамту жұмыстары жыл өткен сайын жоғары қарқын алып келеді. Биыл бюджет есебінен 225 миллион теңге көлемінде қаржы қаралып, 20 көшеде аяқ жол төселмек. Атқарылған жұмыстардың ауқымдылығы мен нәтижесі де көңіл қуантады. Жергілікті тұрғындардың өтінішіне сәйкес, бүгінде Темірлан тас жолы – Мангелдин көшелерінің қиылысындағы жер үсті жаяу жүргіншілер өткелінде қызу жұмыстар жүргізілуде. Сондай-ақ, жаяу жүргіншілердің қатысуымен жол апаттарын болдырмау және алдын алу мақсатында Рысқұлов көшесі «Евразия» базары аумағында жер үсті, Республика даңғылы «Эмиль» сауда орталығы аумағында жер асты жаяу жүргіншілер өткелдерінің құрылыс жұмыстары аяқталып, пайдалануға берілді. Бұдан бөлек, тиісті сала мамандарының тарапынан Рысқұлов көшесінің бойындағы «Самал» базарының жанынан жаяу жүргіншілер өткелін салу үшін жобалық сметалық құжаттар әзірленген. Аталмыш жер асты жаяу жүргіншілер өткелінің жалпы құны 116 миллион теңгені құрайды. Ал Тәуке хан-Қонаев даңғылдары қиылысында жаяу жүргіншілер өткелінің құрылысына жобалық сметалық құжаттар әзірленуде.
2020 жылға дейінгі әлеуметтік-экономикалық даму Тұжырымдамасын айқын белгілеп алған Шымкент қаласы үшін республикалық, облыстық маңызы бар күре жолдармен қатар, қала көшелерінің жолдарын да заман талабына сай қайта құру – негізгі міндет. Тиісінше, қызмет сапасына жауапты мердігер мекемелерге қойылар талап та жоғары. Бұл ретте, бірер жылда қала жолдары қармен бірге «еріп кетпес» үшін мердігер мекемелер де сапалы қызметіне ұзақ мерзімді кепілдік беруге әзір.