Коммуналдық қызмет ақысында өзгеріс бар ма?
Табиғи газ, электр жарығы және ауыз су тарифтері өзгермейді. Бұл туралы ҚР Табиғи монополияларды реттеу және бәсекелестікті қорғау комитетінің ОҚО бойынша департаментінің басшысы Бақтияр Аталықов аймақтық коммуникация қызметінде өткен баспасөз мәслихатында мәлімдеді.
Бақтияр Исатайұлының айтуынша, 2017 жылдың 1 қаңтарынан бастап Қазақстанда теміржол тасымалы, электр және жылу энергиясы, мұнай өнімдерін өндіру, мұнай тасымалы, азаматтық авиация, айлақтық қызмет (портовая), почта және телекоммуникация, газ салаларында мемлекеттік бағаларды реттеуден бас тартылады. Әйтсе де аталған салалар бойынша тарифтер мемлекеттік бақылауда болмайды деген сөз емес. Керісінше, бұл шара бағаны бақылауға мүмкіндік береді және келешекте бағаның негізсіз өсуіне жол бермейді. Атап айтқанда, ҚР Энергетика министрлігінің 2015 жылғы 4 қыркүйектегі бұйрығына сәйкес, АИ-92 маркалы бензин бағасын мемлекеттік реттеуден бас тарту туралы шешім шығарылған болатын. Бірақ, сол жылы Шымкент қаласында 44 және облыс аумағындағы 9 ауданда 46 нарық субъектісі АИ-92 маркалы бензиннің бағасын негізсіз өсіргені анықталған. Нәтижесінде әкімшілік құқық бұзушылық туралы іс қозғалып, 5 млн 894 мың 246 теңге айыппұл салынып, 11 млн 777 мың 219 теңге көлеміндегі монополиялық табыс сот шешімімен мемлекет пайдасына тәркіленген.
– Аталған фактілерді жариялай отырып, біз жанар-жағар май, сұйытылған газ, азық-түлік, әлеуметтік маңызы бар тауарларды сататын нарық субъектілерінен бәсекелестік саласындағы заңнамаларды бұзбауды талап етеміз. Сонымен қатар, олардың бағалары ұдайы біздің назарымызда болатынын, заңнамаларды бұзған субъектілер заң талаптарына сәйкес жазаланатынын ескертеміз, – дейді департамент басшысы. – Шымкент қаласында 2017 жылдың 1 шілдесіне дейін су, табиғи газ, электр жарығы қымбаттамайды. Тек жылумен жабдықтаудың тарифі көтерілмек. Себебі, 2016 жылы 1-шілдеден бастап Республика көлемінде табиғи газ қымбаттады. Ал жылу өндіретін «3 – Энергоорталық» АҚ табиғи газды отын ретінде пайдаланады. Осыған орай, «3-Энергоорталық» АҚ-ның жылу энергиясын өндіру қызметінің тарифі 1 қазаннан бастап қымбаттады. Бірақ, тұрғындар үшін жылу мен жабдықтау тарифі бұрынғыша қалды. Аталған себептерге сәйкес жылудың тарифі қала тұрғындары үшін 2017 жылдың 1-қаңтарынан бастап 12%-ға көтеріліп отыр.
Жылу тарифі: мәселе толық зерделенеді
Қалада жылу беру маусымы басталды. Бұған дейін әлеуметтік мекемелердің бәрі де жылумен толық қамтылғанын жазған едік. 25 қазаннан бері кіші қазандықтар іске қосылып, «Нұрсәт» шағынауданындағы көпқабатты үйлер, облыстық әкімдік ғимаратына жылу берілді. «Қуатжылуорталық-3» МКК-ның директоры Мұхит Тұрысбеков 28 қазаннан бастап қала бойынша барлық көпқабатты үйлерге жылу энергиясы жеткізілетінін айтады. Дегенмен, қала тұрғындарын алаңдатып отырған мәселе – жылу бағасының көтерілуі.
БАҒАНЫҢ КӨТЕРІЛУІНЕ НЕ СЕБЕП?
ҚР Ұлттық экономика министрлігі Табиғи монополияларды реттеу және бәсекелестікті қорғау комитетінің ОҚО бойынша департаменті 20-шы қазан күні жылу бағасына қатысты жария тыңдау өткізген еді. Онда «Қуатжылуорталық-3» МКК-ның басшылығы 2017 жылға жылу тарифін 27 пайызға көтеру жөнінде ұсынысын айтқан. Яғни, бір шаршы метр жылудың бағасын 139 теңге 63 тиын етіп бекітуді сұраған. Бағаны бірден осынша пайызға көтеруге не себеп?
Қалада жылу энергиясын беру, бөлу және онымен жабдықтау қызметтерін жүзеге асыратын мекеме – «Қуатжылуорталық-3» МКК-і. Өткен жылы «3-Энергоорталық» АҚ-ның балансындағы жылу жүйелері осы мекемеге өткен. Биыл «Солтүстік» бөліктегі жылу жүйелеріне қайта құру жұмыстары жүргізілді. Құрылыс материалдарының бағасы да аспандап тұрғаны мәлім. Одан бөлек, су, газ, электр энергиясының да бағасы жыл санап артып отыр. Тарифтің негізгі көтерілуіне себеп болған жағдайлар осы. Бұл орайда «Қуатжылуорталық-3» МКК-ның директоры Мұхит Тұрысбеков жағдайды бізге кеңірек түсіндіріп берді.
– Шығындарымыз кірісті жаппай тұр. Бізде 1960-1970 жылдары салынған құбырлар әлі ауыспаған. Биылғы жөндеу жұмыстары барысында құбырларды Ресейден әкелдік. Бұған дейін мұндай жөндеу жұмыстары болған емес. Бізде 83 мың тұтынушы болса, соның 15 мыңы автономдық жылу жүйесіне қосылған. Одан кейін, тұрғындар арасында тұтынған жылуға уақытылы ақша төлегісі келмейтіндер де бар. Міне, осыған байланысты біз тарифті көтеруге мәжбүрміз, – дейді Мұхит Сексенбайұлы.
Өзге қоммуналдық қызметтер (электр, газ, су) құны жыл сайын 10-15%-ға көтеріліп отыр. Ағымдағы жылдың өзінде «3-Энергоорталық» АҚ тарапынан өндірілетін жылу құны 10,4%-ға, газ 10,8%-ға, электр энергиясы 5,2%-ға өскен.
Біздің облыс жылу бағасы бойынша республикада 9-шы орында тұр. Ал ең қымбат тариф Қостанайда – 192,38 теңге.
Тарифті 27 пайызға көтеру – бұл әзірге ұсыныс. ҚР Табиғи монополияларды реттеу және бәсекелестікті қорғау комитеті жылу бағасына қатысты мәселені зерттеп-зерделейтінін де айта кеткен жөн.
Ел арасында «Қуатжылуорталық-3» МКК-ы қарызданып қалыпты деген ақпарлардың да шыққаны рас. Бұл мәселе бойынша М.Тұрысбеков былай дейді: «Бұл – нормадан тыс шығындарға қатысты мәселе. Құбырлар жаңартылмауы себепті бірқатар қиындықтар туындады. Жылу мекемелері қанша жылу берсе, сонша ақшасын алады. Нормативтен тыс шығындар 176 974,0 Гкал. Ол көрсетілетін қызмет көлемінің 28,6%-ын құрап отыр».
Ал қала тұрғындарының жылуға деген қарызы – 74 млн теңге. Мемлекеттік кәсіпорын басшысының айтуынша, тұрғындар жаңа жылға дейін қарызынан толық құтылмақ.
НАҚТЫ ШЕШІМ ҚАРАШАДА ШЫҒАДЫ
Бұл ұсынысты талқылап, бір шешімге келу үшін әлі уақыт бар. ОҚО бойынша табиғи монополияларды реттеу және бәсекелестікті қорғау департаментінің табиғи монополиялар және бағаларды реттеу бөлімінің басшысы Сәлима Бопова мәселе жан-жақты қаралып, 22 қараша күні нақты бекіту бағасы шығады дейді.
– Біз заң бойынша жария тыңдау өткіздік. Енді сарапшылар кеңесін өткіземіз. Оған облыстық мәслихат депутаттары, «Нұр Отан» партиясының өкілдері қатысады. Қалалық әкімдікпен бірлесе де жиындар ұйымдастырылады. Содан кейін ғана жағдайға қарай, нақты баға белгіленеді. Жалпы, баға бұл пайыздан төмен түсетіні анық. Дегенмен, жылу бағасы белгілі бір мөлшерде қымбаттайды, – дейді ол.
ЖЫЛУҒА ҚОСЫЛДЫ
Жылу беру бойынша кіші қазандықтарды қосу туралы қала әкімінің өкімі шыққан. Соған сәйкес, бүгінде «Нұрсәттегі» ӘІО қазандығынан шағынаудандағы 24 тұрғын үйге, облыстық әкімдіктің ғимараты, бірқатар мәдениет үйлеріне жылу беріліп жатыр.
– Қазір біз жылу жүйелерін суға толтыру жұмыстарын жүргізіп жатырмыз. 27 қазан күні жылу маусымы басталады. Сол күннен бастап, барлық үйге жылу беріледі, – дейді кәсіпорын директоры.
Айта кетсек, Шымкент қаласындағы 83 671 тұтынушының 18 882-і автономды жылу жүйесіне қосылған. Ал «Қуатжылуорталық-3» МКК-ның нақты тұтынушылары – 64 789.
Біле жүріңіз!
Қала тұрғындары жылу сапасы бойынша мазалаған сауалдарға мына байланыс телефондарына (тәулік бойы) хабарласып, мәлімет алуына болады:
Абай ауданы – 77-09-12, 56-25-75
Әл-Фараби ауданы – 54-58-46, 54-96-54
Еңбекші ауданы – 43-31-98, 43-31-09
Қаратау ауданы – 42-10-20, 42-10-21
Жылу бағасы көтерiлуi мүмкiн
«3-Энергоорталық» АҚ-ның мамандары тарифті көтерудің басты себебі – көгілдір отын бағасының 14,25 пайызға өсуі және суды тарату мен оны тұтыну бағасының қымбаттауы. Сондай-ақ, жылу энергиясын сату шарттарының өзгеруі және «3-Энергоорталық» АҚ-ның 2016-2021 жылдарға арналған инвестициялық бағдарламаны орындау мақсатында қаржыландыру көздерін бекіту және жылу энергиясын сату көлемінің өзгеруі де тарифтің көтерілуіне өз әсерін тигізіп отыр. Соның нәтижесінде жылу бағасы 21 пайызға өсуі мүмкін.
– Соңғы кезде су мен газ бағасы қымбаттады. Бұдан бөлек, тұтынушылардың берешегі 981 миллион теңгеге жетті. Осының салдарынан «3-Энергоорталық» АҚ газға уақтылы төлей алмай, қарызданып отыр, – дейді «3-Энергоорталық» АҚ директорының орынбасары Сайлаубай Жақыпов.
Тарифке қатысты нақты шешім биылғы жаңа жылу маусымы басталғанға дейін қабылданады.
Жаңа тариф ұсынылды
«Қуатжылуорталық-3» МКК Әкімшілік-іскерлік орталығы қазандығының жылу жүйесінің қызметімен 21 көпқабатты тұрғын үй және 6 бюджеттік нысан: облыстық әкімдік ғимараты, «Отырар» кітапханасы, «Түркістан» сарайы, Ж.Шанин атындағы Қазақ академиялық драма театры, «Көрме орталығы», Көркем гимнастика мектебі қамтамасыз етілген. Жылу жүйесі бағасын қымбаттатуға «Қуатжылуорталық-3» МКК-ның өткен жылғы шығындары себеп болып отыр. Яғни, тұтынушылар тарапынан жылу жүйесіне төленуі тиіс 108,70 млн теңгенің 55,753 млн-ы ғана шығынды ақтаған. Ал қалған 52,957 млн теңге «Қуатжылуорталық-3» МКК-ның бюджетіне салмақ салған.
Табиғи монополияларды реттеу және бәсекелестікті қорғау комитетінің ОҚО бойынша департамент бастығының орынбасары Шырынәлі Үсенов көпқабатты үйлердің тұрғындарына аталған мәселеге орай туындаған сұрақтарға жауап берді.
– «Қуатжылуорталық-3» МКК қазандығы жылытатын Әкімшілік-іскерлік орталығында ғимараттардың барлығы дерлік жаңа. Тұрғын саны аз болғанымен жылыту аумағы кең. Тіпті, бос тұрған нысандарды да жылытуға міндеттіміз. Егер біз «пайдаланылмайды» немесе «тұрғыны жоқ» деп жылу жүйесін тоқтатсақ, бұл – нысанның құрылыс сапасына зиян келтіреді. Қазіргі жағдайда «өгізді де өлтірмей, арбаны да сындырмай» өтетін жалғыз жол – тарифті жылу энергиясын есептегіш құралы бар жеке тұлғаларға 5 800 теңге/Гкал, бюджеттік мекемелерге 16 561,32 теңге/Гкал етіп бекіту, – дейді Ш.Үсенов.
Шығынмен жұмыс істеудің тиімсіздігін алға тартқан «Қуатжылуорталық-3» МКК-ның заңгері әр тұрғын тек өз пәтерінің аумағына ғана төлеуге міндетті екенін айтты. Ал иесін таппаған пәтерлерге қалалық ТҮКШ бөлімі жауапты. Сондай-ақ, әлеуметтік жағдайы төмен отбасылардың мәселесін халықты әлеуметтік қорғау саласының көмегімен шешуге болатынын түсіндірді.