Шымкент келбеті

Шымкент тұрғындары жаңа жылды жаңа баспанада қарсы алады. Қалада 224 отбасы баспаналы болды. Оның ішінде мегаполистің 15 отбасы «7-20-25» бағдарламасымен пәтерлі болып отыр.

Жаңа төрт үйдегі пәтерлердің кілтін табыстаған қала әкімі Ғабидолла Әбдірахымов соңғы жылдары елімізде тұрғындарды баспанамен қамтамасыз ету мәселесі жүйелі жолға қойылғанын атап өтті. Бұл ретте үшінші мегаполисте құрылыс саласының қарқын алып келе жатыр деді әкім.
– Елбасының Жолдауында көрсетілген тапсырмаларға сәйкес қаламыздағы баспанаға мұқтаж тұрғындардың қатарын төмендету мақсатында ауқымды істер атқарылуда. Биыл Шымкентте 819 мың шаршы метр тұрғын үй, яғни, 9791 пәтердің құрылысы жүргізілген. Жыл соңына дейін қаламызда 40 көп қабатты үй, яғни 188 мың шаршы метр тұрғын үй пайдалануға беріледі. Бұндай қуанышты жаңалық біздің қаламыздың тарихында болмаған. Ал жалпы қала аумағында қазіргі таңда 184 үй салынуда. Бұл біз үшін өте үлкен көрсеткіш. Шымкентте «7-20-25» бағдарламасы бойынша 130 адам өтініш білдірсе, 90 өтінішті банктер мақұлдап отыр. Сонымен қатар мемлекеттік бюджет есебінен 68 үй салынып жатса, соның 13-і жыл соңына дейін тапсырылады,- деді әкім. Шаһар басшысы бапалаы болған отбасыларды құттықтап, бір отбасыға теледидар сыйға тартты.

Жаңа үйлерді «Нұрлы жер» тұрғын үй құрылысы бағдарламасы аясында «Отау строй» ЖШС салған. Жалпы Қ.Төлеметов көшесінде орналасқан тұрғын үй кешенінде жеті қабатты 4 тұрғын үй бой көтерген.
Бұл күні шымкенттіктер үшін қуаныш еселене түсті. Қала әкімі Ғабидолла Әбдірахымов мемлекеттік-жекеменшік әріптестік аясында салынған 320 орынды «Атамекен» балабақшасының ашылу салтанатына қатысты. Нұрсәт шағынауданындағы бөбекжай соңғы талаптарға сай, заманауи үлгіде салынған. Мектепке дейінгі мекемеде әр топқа арналған ойын алаңшалары мен қысқы-жазғы бассейндер бар. Балалардың қауіпсіздігі де жіті бақылауға алынған. Ол үшін барлық бөлмелер мен балабақша аумағына бейнебақылаулар орнатылған. Жаңа балабақшада 100-ден астам жұмыс орыны ашылып отыр.
Ал Сайрам тұрғын алабында ашылған «Арофат» мектебі 850 оқушыға лайықталған.
– Мемлекеттік-жекеменшік әріптестік арқылы мектептердің тапшылығы мәселесін шешуге болады. Мұнда оқушыларға білім алуға толық мүмкіндік жасалыпты. Сондықтан аталған білім ордасында елді, халықты ойлайтын азаматтар тәрбиеленсін, - деп қала әкімі ізгі тілегін жеткізді.
Жаңа мектепте балалардың толыққанды білім алуына, салауатты өмір салтын қалыптастыруға барлық жағдай жасалған. Білім ордасында шығармашылық жұмыстармен және спортпен шұғылдануына мүмкіндік бар. Мұнда бастауыш сынып оқушылары ұзартылған күн тобында оқып, үш мезгіл ыстық тамақпен қамтылады.
Айта кетейік, бұл – Шымкентте мемлекеттік-жекеменшік әріптестік шеңберінде салынған оныншы білім ордасы.

Биылғы шілдеде Шымкент қаласының Қазақстан халқы Ассамблеясы жаңадан құрылып, аз уақыттың ішінде жалпыұлттық бірлік пен қоғамдық келісім саласын дамытуда ауқымды жұмыстар атқарған.

Бұл туралы Шымкент қаласының әкімі Ғабидолла Әбдірахымовтың төрағалығымен өткен қалалық Қазақстан халқы Ассамблея Кеңесінің алғашқы отырысында айтылды.
– Бүгінде этносаралық келісімнің қазақстандық үлгісін әлем елдері мойындап, үлгі етіп келеді. Елімізде 100-ден астам этнос өкілдері бір шаңырақ астында татулықты ту етіп, Қазақстанның игілігі үшін табысты еңбек етуде. Қазақстан халқы Ассамблеясы ұйытқы болып отырған этносаралық татулықты сапалы іске асыру – бізге жүктеліп отырған абыройлы міндет, - деді қала әкімі Ғ.Әбдірахымов.
Шымкент қалалық Қазақстан халқы Ассамблеясы төрағасының орынбасары Мұратәлі Қалмұратов Ассамблея тарапынан атқарылған жұмыстарға тоқталды. Одан кейінАссамблея мүшелері бекітіліп, төрағаның қоғамдық негіздегі орынбасарлығына түрік этно-мәдени бірлестігінің төрағасы Латифша Асанов, славян этно-мәдени бірлестігінің төрайымы Наталья Романова және өзбек этно-мәдени бірлестігінің төрағасы Тахиржан Хакимбеков тағайындалды.
Қала әкімі Ғ.Әбдірахымовпен этно-мәдени бірлестік өкілдерімен еркін әңгімелесіп, ой-пікірлері мен ұсыныстарын ортаға салды. Жиын қорытындысында Ғабидолла Әбдірахымов «Қазақтану» жобасын жандандыру, Шымкент қаласының этнокартасын дайындау, қалалық мәслихатта «Бірлік» депутаттық тобын құру, 2019 жылғы Өзбекстандағы Қазақстан жылына және еліміздегі Жастар жылына орай бірлескен іс-шараларды нақтылау жөнінде Ассамблея хатшылығына, басқарма басшыларына және аудан әкімдеріне нақты тапсырмалар берді.
Жиын соңында ел бірлігін нығайту, бейбітшілік пен келісімді сақтауға қосқан елеулі еңбегі үшін қалалық ҚХА Қоғамдық келісім кеңесінің төрағасы Орынбай Рахманбердиев пен әзербайжан этно-мәдени бірлестігінің төрайымы Арзу Гурбанова «Бірлік» алтын медалімен марапатталды. Белгілі кәсіпкер, меценат Айдар Досболов Қазақстан халқы Ассамблеясының «Жомарт жан» төсбелгісін иеленсе, танымал қолөнер шебері Берік Бейісбеков, қала әкімі аппараты «Қоғамдық келісім» КММ бөлім басшысы Әмірхан Құдайберген ҚХА-ның Құрмет Грамотасын, «Ладушки» кондитерлік дүкендер желісінің бас директоры Светлана Лугина ҚХА-ның Алғыс хатын алды.

«Ауыл» халықтық-демократиялық партиясының Шымкент қаласы бойынша филиалы құрылып, жаңа төраға сайланды. «Ауыл» ХДПП төрағасы, ҚР Парламенті Сенатының депутаты Әли Бектаев партияның кезектен тыс ұйымдастырылған конференциясына қатысып, делегация мүшелері бірауыздан төрағалыққа Манап Өтебаев атындағы жоғары технологиялар колледжінің директоры, осыған дейін партияның Оңтүстіктегі филиалына басшылық жасаған Қанатбек Досалиевты сайлады.

– Шымкент еліміздегі үшінші мегаполис атанғандықтан, қараша айында партияның кезектен тыс съезі өтіп, Түркістан облысына және Шымкент қаласында бөлек филиал ашу туралы шешім қабылданды. Республика бойынша партияның 42 мыңнан астам мүшесі бар болса, Оңтүстікте олардың саны 8 мыңнан асады. Оңтүстіктегі филиал республика бойынша ұйымдастыру, партияның қатарын толықтыру және өзге де мәселелер бойынша ең жақсы жұмыс істеген аймақ саналады. Енді жаңа төраға Шымкент қаласында да жаңа қарқынмен еңбек етеді деген сенімдемін, - деді Әли Бектаев.
Қанатбек Досалиев филиалдың алда атқарылатын жоспарына тоқталып, партияның мақсаттарын абыроймен жүзеге асыратынын атап өтті.
Жиында «Ауыл» партиясы филиалының саяси кеңесінің мүшелері мен Жастар қанатының қалалық төрағасы да сайланды. Бұдан бөлек білім мен ғылымды дамытуға үлес қосқан еңбек озаттары марапатталды.

Шымкентте жедел жәрдем қызметінің үш жаңа бекеті ашылды

Сала мамандары тұрғындардың шақырулары мен шағымдарды саралай келе 3 шағынауданға бекеттердің қажеттігін анықтаған. Нәтижесінде халық тығыз орналасқан Қайтпас-2, Айқап және Қарабастау шағынаудандарында үш бекеттің ғимараты бой көтерді.
Жаңа бекеттердің ашылу салтанатына Шымкент қаласы денсаулық сақтау басқармасының басшысы Нұрлан Қасымов қатысып, фельдершердің жұмысымен танысты.
– Қазіргі таңда жедел жәрдем қызметі шақыртуларға 10 минут ішінде жетуде. Халық саны көбейіп, қала аумағы кеңейіп жатқандықтан, әлі де бекеттер қажет. Бізде бүгінде 81 бригада болса, норматив бойынша шаһарда 100 бригада жұмыс істеуі қажет, - дейді қаланың бас дәрігері.
Нұрлан Қасымовтың айтуынша, жедел жәрдем қызметінің сапасы жақсартуда түрік кәсіпкерлерімен меморандум жасалған. Соның аясында келесі жылы қалаға жаңа 100 жедел жәрдем көлігі жеткізілмек.
Ал Қайтпас-2 шағынауданындағы №6 бекетте 10 бригада 150 мың тұрғынға медициналық көмек көрсетеді. Жұмыс қабинеттері заманауи жабдықтармен қамтылған. Диспетчерлік бөлме, фельдшер кабинеті, дәріхана қоймасы, демалыс бөлмесі бар. Мамандар интернет арқылы науқастың мекенжайын анықтап, диагнозымен таныса алады.
Сол секілді №1 бекетте 6 бригада 9 мың халыққа, №3 бекеттегі 8 бригада 12 мың тұрғынға қызмет көрсетуді бастады.

Биыл Қазақстанның Рекордтар кітабы екі шымкенттік азаматпен толықты. Өздерінің зағип екеніне қарамастан тікелей эфирде бағдарлама жүргізген бұл жандар республиканы таңқалдырды. Жергілікті «Отырар» телеарнасында «Ерекше жандар» бағдарламасының жүргізушілері Ербек Бакиев пен Мадина Ермахан бұл оқиға өздері үшін күтпеген жаңалық болғанын айтады.

– Екі жыл ішінде өңіріміздегі мүмкіндігі шектеулі қаншама жан бағдарлама арқылы қоғамға қажет екенін сезінді. Осы уақыт аралығында 100-ге жуық кейіпкер болды. Тікелей эфирде әндерің тұсауы кесілді, кітаптары жарық көрді. Өздерінің көкейінде жүрген мәселелерін сала мамандарымен бірлесе отырып шешкен сәттер де болды, - дейді Мадина Ермахан.
Ал Ербек Бакиев «Елімізде аты аңызға айналған тұлғалар Жақсылық Үшкемпіров, Ермахан Ыбыраймов секілді азаматтармен есіміміз қатар тұрғынына ризамыз. Бізге осындай мүмкіндік берген телеарнаға алғысымыз шексіз» деп қуанышын жеткізді.
«Отырар» телеарнасының бас редакторы З.Оралбаеваның айтуынша, бұл бағдарламаның ашылуына зағиптар кітапханасында тифлоредактор болып жұмыс істейтін Е.Бакиевтің «бізді де қоғам естісе, теледидар арқылы көріп, санасып, ой бөліссе» деген ұсынысы түрткі болған.
Айта кетейік, биыл 33 рекордшы Алматы қаласына арнайы шақырылып, салтанатты түрде сертификат пен кітап табысталды.

Қазақ тарихында ХХ ғасырдың өзінде тәуелсіздік алу жолындағы күрестен құрбан болғандар саны көп. Сол ғасырда қазақтың саны 8 миллион болса, ХХІ ғасырға аттап кіргенде дәл сол соншама болдық. Бұл туралы тарихшылар М.Әуезов атындағы ОҚМУ «Қазақстан халқы ассамблеясы» арнайы кафедрасы өткізген «Желтоқсан ызғары – ұлт рухының биік белесі» атты дөңгелек үстелде дерек келтірді.

Студент-жастардың патриоттық рухын көтеруді мақсат еткен шараға Желтоқсан қасіретіне куә болған жандар шақырылды. Батырхан Сағынтаев, Күлән Мыңбаева Алматының алаңында тәуелсіздік үшін айқасты күндердің естелігімен бөлісті.
– Алаңға шыққандар дәл қазіргі сендердің жастарыңдағы өрімдей ұл-қыздар еді. Олардың жүрегінде Отанға деген махаббат жанып тұрды, қорықпады. Қан төгілді, құрбандыққа ұшырады, қуғындалды. Айналайындар, соның бәрі тәуелсіз ел болу үшін жасалған құрбандық еді. Бүгінде сондай бейбітшілік заманда өмір сүріп жатырсыңдар. Тек тәуелсіздіктің оңай жолмен келмегенін біле жүріңдер, - деді Күлән Мыңбаева.
Университеттің тәрбие істері және жастар саясаты департаментінің директоры С.Мәжінбековтың «Отарсыздану процесінен өттік пе? 1986 жылы алаңда не үшін қан төгілді» деген сауалдар әрбір жастың көкейінде тұруы қажет. Себебі, тарихтан белгілі болғандай, тәуелсіздікті алу емес, ең қиыны оны ұстап тұру» деген сөзі жастарға үлкен ой тастады.
Жиналғандар жиын соңында тәуелсіздікке қол жеткізу жолын баяндайтын бейнероликті тамашалады.

Тәуелсіздікке қол жеткізген күнді еске алғанда Желтоқсан оқиғасының құрбандары мен оған қатысушылар туралы айтпай кете алмаймыз. Уақыт өткенімен, ел тәуелсіздігін талап етіп, алаңға шыққан азаматтардың жан жарасы толық жазыла қоймағандай.

...«1986 жылдың желтоқсаны аязды болды. Сондай қыстың қаһарын әлі сезінген жоқпын...» «Желтоқсан ақиқаты» республикалық қоғамдық бірлестігінің Түркістан облысы және Шымкент қаласындағы филиалының төрағасы Батырхан Сағынтаевпен әңгімеміз осылай басталды.

«Жаланы мойындамадым»

Ауыл баласы Батырхан Сағынтаев 1986 жылы Алматыда Қазақ политехникалық институтының екінші курсында оқып жүрген. Болашақ гидрогеолог маман болсам деген жігіт айналасы бір айда тағдыры тәлкекке түсетінін білген жоқпын дейді.
– Сессияның кезі болатын. Кешкілік уақытта алаңға жиналған жастар «Әрбір республиканы өз көсемі басқарсын!», «Әр халыққа – өз көсемі!» деп ұрандатып жатты. Өзімізбен түйдей құрдастарымыз «Менің елім, менің жерім!» деп Шәмшінің әнін айтып жатқанда сырт айналып кете алмай, қасымда болашақ жарыммен қол ұстасып, топқа біз де қосылдық. Шынтуайтында, ол кездегі жастарда патриоттық сезім басымырақ болды деп ойлаймын. Содан түн қараңғылығында алаңнан кетпеген жастарға қысым көрсету басталды. Бір кезде жастар мен әскерилер арасында қақтығыс басталып кетіп, мұздай қаруланған жендеттер жастарды алаңнан қуып, ұрып-соға бастады. Мені бірнеше сарбаз жабылып ұрып, аяусыз тепкілеп, басымнан шоқпармен ұрғанда есімнен танып қалыппын. Есімді бір жисам, сүйреп бара жатыр екен. Бір уақытта мұздың үстінде жатырмын. Тепкіден қабырғам сынған болуы керек, тұрудың өзі мұң болды. Тізерлетіп отырғызды. Айналамда мен секілді қан-жоса болған өрімдей ұл-қыздар. Ол жерде тағы соққыға жығып, барлығымызды көлікке тықты. Машинаға сыймай жатырмыз, жендеттер итеріп, нығыздағанда ине шаншар орын болмады. Маған қарама-қарсы отырған екіқабат келіншек жанұшыра айқайлап жатыр. Қолыммен адамдарды тіреп, ішіне зақым келтірмеуге тырыстым. Сосын бізді Калинин ішкі істер бөліміне әкелді. Сол жерде қатты соққыдан келген зақымнан есімнен танып, №4 ауруханаға түстім.
Қабырғам сынған, басымның күп болып іскені соншалықты, көзімді аша алмадым. Ауруханада 20 күндей жатып шыққаныммен азапты күндер алда екен. Тағы 17 күндей органда жертөледе тергелдім, - дейді Желтоқсан оқиғасына қатысушы Батырхан Сағынтаев.
Батырхан жас кезінде еркін күрестен КСРО спорт шебері атағын алған. Өзі шымыр, мінезінің қайсарлығы болар, жабылған жаланы мойындамайды. Дегенмен, сессия уақытында сабаққа қатыспағаны, алаңға шыққаны бар – оқудан шығарылады.

Жастардың жадында жүрсе

1986 жылдың желтоқсаны қаншама қыз-жігіттің тағдырын өзгертті. Ол күннің естелігін айту қай-қайсысына болсын оңай тимейді. Сол күндердің қасіретін, көрген қорлығы мен жәбірін қайта еске түсіру жүректегі жараны сыздатады.
– Күні бүгінге дейін өзін Желтоқсан оқиғасына қатыстым деп айтуға қорқатындар бар. Сол күндер, әсіресе, қыз балалардың жүрегіне жара салған, - дейді Батырхан Сағынтаев.
Батырхан Сағынтаев төрағалық ететін қоғамдық бірлестіктің жұмыс істеп келе жатқанына биыл үшінші жыл. Желтоқсан оқиғасына күні бүгінге дейін тарихи тұрғыдан баға берілмеген. Сондықтан оған қатысушыларда ешқандай статус жоқ өзі.
– Өткен жылы Астана қаласында «Қазақстандағы Желтоқсан көтерілісінің тарихи және халықаралық маңызы» атты ғылыми-конференция өткізіліп, 10-нан аса мемлекеттің тарихшылары қатысты. Ғалымдар Қазақстанда 1986 жылы болған қырғынды Желтоқсан көтерілісі екенін дәлелдеп берді. Желтоқсанға қатысушылар арасында әлеуметтік қолдауды қажет ететіндер көп, денсаулығына зақым келгендер бар, саяси жаламен оқудан шығарылып, тіпті, әлі күнге дейін көбісі ақталмаған. Біздің мақсатымыз – оларға мемлекеттік тұрғыдан қолдау жасауға ықпал жасау, - деді әңгіме арасында кейіпкеріміз.
Шымкенттік азамат қаламызда Желтоқсан оқиғасы құрбандарын еске алу орны болғанын қалайды. «Жыл сайын тәуелсіздік күнінде Қайрат Рысқұлбековтың тақтайшасы орналасқан көшеде жиналамыз. Олар үшін қала билігіне арнайы жер бөлініп, ескерткіш орнатып, аллея ашсақ деген ұсынысымызды айтсақ» дегенді алға тартты төраға.
Батырхан Сағынтаев желтоқсаншылардың жетекшісі ретінде қолға алуы қажет жұмыстардың көп екенін сөз етті. Солардың ішінде маңыздысы - жастарға патриоттық тұрғыда тәрбие жұмыстарын күшейтуді жоспарлауда. «Ұрпақты отансүйгіштікке баулып, ата-бабаларымыз жылдар бойы армандаған тәуелсіздіктік құндылығын түсіндіру – басты парызымыз. Дегенмен, оқиғаны жылына бір рет еске алып емес, білім ошақтарында, жоғарғы оқу орындарында тарихтың куәгерлерімен тұрақты кездесулер өтсе, ұрпақ тәуелсіздіктің ұғымын тереңірек сезінер еді» деген тілегін білдірді Батырхан Сағынтаев.