Шымкент келбеті

Биыл Абай ауданы аумағындағы 424 көпқабатты тұрғын үйді қысқа дайындау, ішкі жылу мен ыстық сумен жабдықтау жүйелеріне қызмет көрсету және жөндеу жұмыстарын жүргізу жоспарланған.

Осыған орай, «Қуатжылуорталық-3» МКК сервистік қызмет көрсету орталығы мен аудан әкімдігінің қызметкерлері бірлесе тұрғындар арасында келісім-шартқа отыру тұрғысында жиналыстар ұйымдастырылып, түсіндірме жұмыстары жүргізілуде. 

Қазіргі таңда 172 үй «Қуатжылуорталық-3» МКК, 40 көпқабатты тұрғын үй «Жилкомхоз Шымкент» ЖШС және 10 тұрғын үй «Энерго Строй Сервис» ЖШС мекемелерімен келісім-шартқа отырды. Ал 177 тұрғын үй қысқы маусымға толықтай дайын.

Айта кетейік, аудан аумағындағы тұрғын үйлердің 33-не темір есік орнатылса, подьездегі терезелердің 44,5 пайызы ауыстырылып, ретке келтірілген.

Қазіргі таңда қаладағы оңтүстік аймақта 22 шақырым, ал солтүстік аймақта 42 шақырым магистарльды құбыр жөнделуде. Байтұрсынов көшесіндегі магистральды құбырдан бөлек, Рысқұлов көшесінің бойында ұзындығы 5,2 шақырым құбыр жаңартылуда.

Бұл учаскедегі ескірген, диаметрі үлкен құбырлар дәл сондай, бірақ, тот баспайтындай етіп қапталған құбырларға алмастырылуда. Сапалы құбырлар су кеткен немесе тесілген жағдайда хабар беретін құрылғылармен жабдықталған.

Тұрғын үйлер бойынша қазіргі таңда қалада халыққа қысқы жылу маусымына дайындық бойынша қызмет көрсететін 13 сервистік компания құрылған. Бүгінге дейін бұл компаниялармен 909 үй немесе барлық үйдің 50%-на жуығы келісім-шарт жасап үлгерді. Қазірдің өзінде облыс орталығындағы көпқабатты 24 үй жылу қабылдауға дайын.

Айта кету керек, келісім-шарт жасамаған үйлердің тұрғындарына үйлерін қысқы жылыту маусымына өздері дайындауы немесе баспаналарын сеніп тапсыратын компанияны таңдауы тиіс. Ол үшін аудан әкімдігіне бару жеткілікті. Ондағы мамандар барлық компаниялар туралы толық түсіндіріп береді. Ал тұрғындар солардың бірін таңдаса болғаны. Бұл тұста компания қызметінің ақысын үйлерін қысқа өздері дайындаған кездегідей бірден емес, түбіртек бойынша төлейді.

Жалпы Шымкентте бюджеттік 352 нысан бар. Соның ішінде білім беру саласында – 223, денсаулық сақтау саласында – 78, мәдениет саласында – 42 нысан, сондай-ақ 6 спорт нысаны бар. Бұл мекемелерді де қысқы маусымға дайындау ісі қолға алынған. Әзірге 31 нысан дайын. 

Шымкентті жылыту маусымына дайындау 1 қазанға қарай аяқталмақ.

Қалада жылу беру маусымы басталды. Бұған дейін әлеуметтік мекемелердің бәрі де жылумен толық қамтылғанын жазған едік. 25 қазаннан бері кіші қазандықтар іске қосылып, «Нұрсәт» шағынауданындағы көпқабатты үйлер, облыстық әкімдік ғимаратына жылу берілді. «Қуатжылуорталық-3» МКК-ның директоры Мұхит Тұрысбеков 28 қазаннан бастап қала бойынша барлық көпқабатты үйлерге жылу энергиясы жеткізілетінін айтады. Дегенмен, қала тұрғындарын алаңдатып отырған мәселе – жылу бағасының көтерілуі.

БАҒАНЫҢ КӨТЕРІЛУІНЕ НЕ СЕБЕП?

ҚР Ұлттық экономика министрлігі Табиғи монополияларды реттеу және бәсекелестікті қорғау комитетінің ОҚО бойынша департаменті 20-шы қазан күні жылу бағасына қатысты жария тыңдау өткізген еді. Онда «Қуатжылуорталық-3» МКК-ның басшылығы 2017 жылға жылу тарифін 27 пайызға көтеру жөнінде ұсынысын айтқан. Яғни, бір шаршы метр жылудың бағасын 139 теңге 63 тиын етіп бекітуді сұраған. Бағаны бірден осынша пайызға көтеруге не себеп?
Қалада жылу энергиясын беру, бөлу және онымен жабдықтау қызметтерін жүзеге асыратын мекеме – «Қуатжылуорталық-3» МКК-і. Өткен жылы «3-Энергоорталық» АҚ-ның балансындағы жылу жүйелері осы мекемеге өткен. Биыл «Солтүстік» бөліктегі жылу жүйелеріне қайта құру жұмыстары жүргізілді. Құрылыс материалдарының бағасы да аспандап тұрғаны мәлім. Одан бөлек, су, газ, электр энергиясының да бағасы жыл санап артып отыр. Тарифтің негізгі көтерілуіне себеп болған жағдайлар осы. Бұл орайда «Қуатжылуорталық-3» МКК-ның директоры Мұхит Тұрысбеков жағдайды бізге кеңірек түсіндіріп берді.
– Шығындарымыз кірісті жаппай тұр. Бізде 1960-1970 жылдары салынған құбырлар әлі ауыспаған. Биылғы жөндеу жұмыстары барысында құбырларды Ресейден әкелдік. Бұған дейін мұндай жөндеу жұмыстары болған емес. Бізде 83 мың тұтынушы болса, соның 15 мыңы автономдық жылу жүйесіне қосылған. Одан кейін, тұрғындар арасында тұтынған жылуға уақытылы ақша төлегісі келмейтіндер де бар. Міне, осыған байланысты біз тарифті көтеруге мәжбүрміз, – дейді Мұхит Сексенбайұлы.
Өзге қоммуналдық қызметтер (электр, газ, су) құны жыл сайын 10-15%-ға көтеріліп отыр. Ағымдағы жылдың өзінде «3-Энергоорталық» АҚ тарапынан өндірілетін жылу құны 10,4%-ға, газ 10,8%-ға, электр энергиясы 5,2%-ға өскен.

Біздің облыс жылу бағасы бойынша республикада 9-шы орында тұр. Ал ең қымбат тариф Қостанайда – 192,38 теңге.
Тарифті 27 пайызға көтеру – бұл әзірге ұсыныс. ҚР Табиғи монополияларды реттеу және бәсекелестікті қорғау комитеті жылу бағасына қатысты мәселені зерттеп-зерделейтінін де айта кеткен жөн.
Ел арасында «Қуатжылуорталық-3» МКК-ы қарызданып қалыпты деген ақпарлардың да шыққаны рас. Бұл мәселе бойынша М.Тұрысбеков былай дейді: «Бұл – нормадан тыс шығындарға қатысты мәселе. Құбырлар жаңартылмауы себепті бірқатар қиындықтар туындады. Жылу мекемелері қанша жылу берсе, сонша ақшасын алады. Нормативтен тыс шығындар 176 974,0 Гкал. Ол көрсетілетін қызмет көлемінің 28,6%-ын құрап отыр».
Ал қала тұрғындарының жылуға деген қарызы – 74 млн теңге. Мемлекеттік кәсіпорын басшысының айтуынша, тұрғындар жаңа жылға дейін қарызынан толық құтылмақ.

НАҚТЫ ШЕШІМ ҚАРАШАДА ШЫҒАДЫ

Бұл ұсынысты талқылап, бір шешімге келу үшін әлі уақыт бар. ОҚО бойынша табиғи монополияларды реттеу және бәсекелестікті қорғау департаментінің табиғи монополиялар және бағаларды реттеу бөлімінің басшысы Сәлима Бопова мәселе жан-жақты қаралып, 22 қараша күні нақты бекіту бағасы шығады дейді.
– Біз заң бойынша жария тыңдау өткіздік. Енді сарапшылар кеңесін өткіземіз. Оған облыстық мәслихат депутаттары, «Нұр Отан» партиясының өкілдері қатысады. Қалалық әкімдікпен бірлесе де жиындар ұйымдастырылады. Содан кейін ғана жағдайға қарай, нақты баға белгіленеді. Жалпы, баға бұл пайыздан төмен түсетіні анық. Дегенмен, жылу бағасы белгілі бір мөлшерде қымбаттайды, – дейді ол.

ЖЫЛУҒА ҚОСЫЛДЫ

Жылу беру бойынша кіші қазандықтарды қосу туралы қала әкімінің өкімі шыққан. Соған сәйкес, бүгінде «Нұрсәттегі» ӘІО қазандығынан шағынаудандағы 24 тұрғын үйге, облыстық әкімдіктің ғимараты, бірқатар мәдениет үйлеріне жылу беріліп жатыр.
– Қазір біз жылу жүйелерін суға толтыру жұмыстарын жүргізіп жатырмыз. 27 қазан күні жылу маусымы басталады. Сол күннен бастап, барлық үйге жылу беріледі, – дейді кәсіпорын директоры.
Айта кетсек, Шымкент қаласындағы 83 671 тұтынушының 18 882-і автономды жылу жүйесіне қосылған. Ал «Қуатжылуорталық-3» МКК-ның нақты тұтынушылары – 64 789.

Біле жүріңіз!

Қала тұрғындары жылу сапасы бойынша мазалаған сауалдарға мына байланыс телефондарына (тәулік бойы) хабарласып, мәлімет алуына болады:

Абай ауданы – 77-09-12, 56-25-75

Әл-Фараби ауданы – 54-58-46, 54-96-54

Еңбекші ауданы – 43-31-98,  43-31-09

Қаратау ауданы – 42-10-20, 42-10-21

Шымкентте ауа райының күрт құбылуына байланысты биылғы жылу маусымы жоспардан ерте басталмақ.

14 қазаннан бері қаладағы 350 әлеуметтік нысанның жартысына жуығы, яғни, 160-ы жылу жүйелерімен қамтылған. Бұл жөнінде жергілікті БАҚ өкілдеріне арнайы брифинг өткізген қала әкімінің орынбасары Бейсенбек Жанбосынов мәлім етті.

Оның айтуынша, қаланың «Оңтүстік» және «Солтүстік» бөлігіндегі магистралдық жылу жүйелері толық жөндеуден өткен. Бүгінде қаладағы 1676 көпқабатты тұрғын үй қысқы маусымға дайын.

Орталықтандырылған жылу жүйесіне қосылған 1782 көпқабатты тұрғын үй кезең-кезеңімен қазан айының 22-жұлдызына дейін толығымен жылу жүйесіне қосылатын болады. Қазір мұнда ішкі орамдық жұмыстар аяқталып, жылу жүйелері қалпына келтірілуде. Яғни, жылу жүйелеріне химиялық таза су толтырылуы тиіс. Сағатына 300-350 тоннаға дейін су айдалады.

– Қазіргі уақытта қалада 18 мыңға таяу пәтер автономды жылу қазандығының қызметін пайдаланады. Бұл қандай да бір төтенше жағдайлардың туындауына айтарлықтай себеп болуда. Мұндайда, пәтер иелері техникалық шарттарды өз деңгейінде орындауы тиіс. Қазір арнайы ескерту жұмыстары жүргізілуде. Жақын келешекте мұндай жеке автономды қазандығы бар пәтерлер орталықтандырылған жүйеге қосылады, – деді Бейсенбек Керімбекұлы.

Бүгінде әлі де болса сығымдау жұмыстары жүргізілмеген 36 көпқабатты тұрғын үй анықталған. Мамандар тұрғындардың мұндағы жұмыстарға бей-жайлық танытуы себебінен, жылу берілмейтінін айтады. Жалпы, қазан айының соңына дейін қаладағы әлеуметтік нысандар мен көпқабатты тұрғын үйлер жылумен толық қамтылады.

Шымкентке қоңыр күз келгелі күн райы күрт салқындады. Ал қысқа дайындық қалай?

Қазір қала жылу маусымына дайындық үстінде. Атап айтқанда, жылу құбырларын жөндеу жұмыстары белгiленген жоспарға сай атқарылуда. Қыста құбырлардың жарылып, шымкенттіктердің жылусыз отыруына жол бермеу үшiн «КазОйл Сервис, «ХМСУ Мелиорация» ЖШС-і және «Қуат жылу орталығы – 3» мемлекеттік коммуналдық кәсіпорны жұмыс жүргізуде. 

Биыл қалада 45,3 шақырым жылу құбырларын жөндеу жоспарланған. Бүгінге дейін 42,8 шақырым, яғни 94 пайыз жұмыс атқарылған. Қазір қаладағы тұрғын үйлердің 91 пайызы, нақтырақ айтсақ орталықтандырылған жылу жүйесіне қосылған 1782 тұрғын үйдің 1625-і қысқа дайын. Сала мамандары тұрғындардың алаңдауына негіз жоқ екенін айтады. 

– Шымкентте алдағы жылу беру маусымына дайындық аяқталып келеді. Жөндеу жұмыстары алдағы 15 қазанға дейін аяқталады деп күтілуде. Жылу уақытылы берiледi, – дейді қалалық тұрғын үй коммуналдық шаруашылық бөлімінің бас маманы Гүлназ Шадманова. 

Айта кету керек, көпқабатты тұрғын үйлердiң қыс мерзiмi дайындығына тұрғындар да жауапты. Олар үй ішіндегі жылу құбырларын өздері ауыстырып, ақаулары болса жөндеуі тиіс.

Шымкент қаласында 6,5 шақырымды құрайтын жылу магистралі қайта жаңартылып жатыр. Бұл  жұмыстарға бюджет есебінен 1 миллиард 68 миллион теңге бөлініп, мердігер компания «Казойлсервис» ЖШС құбырларды ауыстырумен айналысуда.

ҚҰБЫРЛАР СЫНАҚТАН ӨТТI

Өткен жылдың қараша айына дейін қаланы «Энергорталық-3» және «Қуатжылуорталық-3» мекемелері жылумен қамтып келді. Қазіргі таңда «Энергорталық-3» мекемесі өздеріне қарасты 383 шақырым жылу жүйелерін толығымен мемлекеттің меншігіне өткізіп, тек жылу өндіруші ретінде ғана қызмет көрсететін болды. Ал «Қуатжылуорталық-3» мемлекеттік коммуналдық мекемесі жылу таратушы қызметін атқарып отыр. Осыған дейін «Қуатжылуорталық-3» мекемесі қаланың Оңтүстік бөлігіне жылу беріп келген. Ондағы жылу құбырларының 90 пайызы жергілікті бюджет есебінен жөнделіп, жаңартылған. Қазіргі кезде «Энергорталық-3» мекемесінен өткен жылу жүйелері толығымен ауыстырылуда. «Қуатжылуорталық-3» мемлекеттік мекемесі директорының орынбасары Қайрат Досжановтың айтуынша, ондағы құбырлардың әбден тозығы жеткен.

– Ұзақ жылдар бойы «Энергорталық-3» мекемесі тарапынан жылу құбырлары жөндеу көрмеген. Осы ретте жергілікті бюджеттен қаланың ішкі орамдық жылу жүйелерін жөндеуге 127 миллион теңге бөлінсе, ал шаһардың Солтүстік бөлігіндегі ескі құбырларды ауыстыруға облыстық бюджеттен 613 миллион теңге қаралды. Қазіргі кезде бұл жұмыстар қарқын алған. Қаланың ішкі орамдық жылу жүйелерін жаңалауға 34 нысанда барлығы 185 адам жұмылдырылған. Жалпы, «Нұрлы жол» бағдарламасы бойынша 1 миллиард 212 миллион теңге қаражат бөлінді, – дейді Қ.Досжанов.

Айта кететін жағдай, өткен жылы жылуды бойында сақтап тұратын құбырлар қойылды. Оның негізі темір, ал сырты полиэтиленмен қапталған және ортасы құрылыста қолданылатын көбікпен толтырылған. Қ.Досжанов өткен жылы мұндай құбырлардың сынақтан сәтті өткендігін және жылудың сыртқа кетіп, ысырап болмағанын айтты. Ал ішкі орамдық жылу жүйелерін ауыстыруда мұндай құбырлар әзірге қолданылмайды. Өйткені, оның тарифке әсер етуі мүмкін екен. Сондықтан, қазіргі кезде ескі әдіс бойынша, яғни бұрынғыдай магистраль құбырларының сырты цементтеліп, мұнан соң сырты мырыш жабындымен қапталып жатыр.

ЕСЕПТЕГIШ ҚҰРАЛЫ ЖЫЛУДЫ ҮНЕМДЕЙДI

Жылуды үнемдеудің тағы бір жолы – жылу есептегіш құралдарын орнату. Өткен жылдан бері Шымкентте 260 көпқабатты тұрғын үйге жылу есептегіш құралдары орнатылыпты. Биыл да «Нұрлы жол» бағдарламасы бойынша, Астана қаласындағы «Қазцентр ЖКХ» мекемесімен келісім жасалып, тағы да 200 жылу есептегіш құралдары әкелінбек. Есептегіш құралдарының басты ерекшелегі – жылуды 50 пайызға дейін үнемдейді.
– Жылу есептегіш құралдары 5 жылға несиеге беріледі. Оның бағасы – 750 мың теңге. Мәселен, 3 бөлмелі 80 шаршы метрлік пәтер тұрғындары ай сайын 12-13 мың теңге төлеп келсе, жылу есептегіш құралдары орнатылған соң 6-7 мың теңге төлейтін болды. Бұл – берілген жылу мен жылу есептегіш құралы үшін төленетін несиені қосқанда шығатын сома. Қазіргі кезде қаладағы төрт аудан әкімдіктері тарапынан халықпен кездесіп, жылу есептегіш құралдарының тиімділігі туралы түсіндіру жұмыстары жүргізілуде, – дейді Қ.Досжанов.

ТАРИФ КӨТЕРIЛУI МҮМКIН

Өткен жылы көрсеткен қызметі үшін «Қуатжылуорталық-3» мемлекеттік мекемесі қарыздардың 94 пайызын жинап үлгерді. Бүгінгі таңда халықтың мекеме алдында 157 миллион теңге берешегі бар екен. Қарызы көп абоненттердің ісі сотқа жолданыпты.
Биыл жылу бағасы көтерілуі мүмкін. Бұл туралы Табиғи монополияларды реттеу және бәсекелестікті қорғау Комитетінің ОҚО бойынша департаментінде жылу тарифіне қатысты алдын ала тыңдау барысында айтылған еді. «3-Энергоорталық» АҚ-ның мамандары тарифті көтерудің басты себебі – көгілдір отын бағасының 14,25 пайызға өсуі және суды тарату мен оны тұтыну бағасының қымбаттауы деп отыр. Сондай-ақ, жылу энергиясын сату шарттарының өзгеруі және «3-Энергоорталық» АҚ-ның 2016-2021 жылдарға арналған инвестициялық бағдарламаны орындау мақсатында қаржыландыру көздерін бекіту және жылу энергиясын сату көлемінің өзгеруі де тарифтің көтерілуіне өз әсерін тигізуде. Соның нәтижесінде жылу бағасы 21 пайызға өсуі мүмкін. Тарифке қатысты нақты шешім биылғы жаңа жылу маусымы басталғанға дейін қабылданады. Өткен жылы жылудың бір шаршы метріне 109 теңге төленсе, биыл 11 теңгеге артық болуы мүмкін деп болжануда.

ДАЙЫНДЫҚ ЖҰМЫСТАРЫ 15-ШI ҚАЗАНДА АЯҚТАЛАДЫ

Қалада жаңа жылу маусымына дайындық жұмыстары салдарынан кейбір көшелерде көліктердің жүруіне едәуір қолайсыздық туғызуда. Атап айтар болсақ, Желтоқсан көшесінде «Мұз сарайы» маңы, Ш.Уəлиханов көшесінде орналасқан №40 мектептің тұсы тамыздың 18-не дейін жөнделіп бітеді. Ал Ғ.Іляев пен Ә.Тыныбаев көшелерінің қиылысында және Толстой көшесінің Ж.Адырбеков пен Ж.Тәшенов көшелерімен қиылысатын бөлігінде жөндеу жұмыстары тамыз айының соңына дейін жалғасады. Сондай-ақ, «Салтанат» сауда орталығынан 16 шағынауданға дейінгі жол бөлігінде және 14 орам аумағында да жылу құбырларын ауыстыру осы айдың соңында аяқталады деп жоспарланған. Айта кетейік, кей көшелерде, нақтырақ айтқанда, «Шығыс» шағынауданындағы Қ.Қазиев және 3 шағынаудандағы «Жаңа шахар» базары жанында құбыр тарту жұмыстары қыркүйек айының ортасына дейін жалғасады. Жалпы, жылу құбырларын жөндеу, құбырларды ауыстыру және сығымдау жұмыстары 15-ші қазанға дейін толық аяқталады. Мұнан соң мамандар жылу беруге кіріспек.

Қаратау ауданына қарасты көпқабатты үйлерде қысқы маусымға дайындық жұмыстары қызу басталып кетті. Бүгінде аудандағы 223 көпқабатты үйге «СпецКомплектСервис» ЖШС-і мен «Қызметкер СК» ЖШС мамандары сығымдау жұмыстарын жүргізуде. Қазірге дейін 112 үй сығымдау жұмыстарынан өткен. Сала мамандары қыркүйек айына дейін бекітілген кестеге сәйкес жұмысты толық бітіретінін айтады.
– Қысқы жылу маусымына дайындық жұмыстары жайлы тұрғындармен кездесулер өткізіліп, қазір жұмыс қарқын алды. Тұрғындар назарына тағы бір жайтты еске салғым келеді. Екі жыл ішінде 9 қабатты 21 үйге жылу есептегіш құралын орнаттық. Басында тұрғындар тарапынан «4 жыл бойы оған қалтамыздан ақша төлейміз бе» деген түсінісбеушіліктер болған. Кейін оны орнатқаннан кейін жылу ақысы 40-50 пайыз арзанға түсетінін көрген соң келісе бастады. Бұл жұмыстар ары қарай жалғасады, – дейді Қаратау ауданы әкімдігі аппараты, халықпен жұмыс жүргізу бөлімінің басшысы Бауыржан Қалдыбаев.