Шымкент келбеті

ымкенттің сәулеті жыл сайын жаңаруда. Зәулім ғимарттар мен халыққа қажетті нысандар саны артуда. Көпқабатты тұрғын үй аулаларында балаларға қажетті ойын, спорттық алаңшалар және салауатты өмір салтын ұстануға қажетті тренажерлер орнатылуда. Қазір қаладағы әрбір тұрғын үйдің алдында балалардың футбол ойнап, доп қуып жүргендігін жиі аңғаруға болады.

Барды бүлдірмей ұстасақ...

Мәселен, күні бүгінге дейін Шымкент қаласындағы Әл-Фараби ауданында 400 аулада 700-ге жуық ойын және спорттық алаңшалар пайдалануға берілген. Оннан аса тұрғын үй ауласындағы алаңшаларды салуға кәсіпкерлер демеушілік жасаған. 

Аудан әкімдігінің берген мәліметі бойынша, Шымкент қаласы тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық бөлімінің тарапынан 2012 жылы 27 аула, 2013 жылы 110 көпқабатты тұрғын үй аулаларына балалар ойын алаңшасын орнату және аулаларды абаттандыру жұмыстары жүргізілген. Аудан әкімдігі тарапынан 2014 жылы 52 аулаға (79 үй) балалар ойын алаңшалары орнатылып, абаттандырылған. Өткен жылы бұл жұмыстарға қалалық бюджеттен 232,6 млн теңге қаржы бөлініп, 16 көпқабатты тұрғын үйдің ауласы абаттандырылып, балалардың ойын алаңшалары салынған. 

Биылдың өзінде қалалық бюджеттен 17 млн теңге бөлініп, 54 көп қабатты тұрғын үйлердің аулаларындағы баспалдақтар жөндеуден өткен. 77 ауланы абаттандыру және балалар ойын алаңшасын орнату үшін сметалық құжаттама әзірленіп, қалалық бюджетінен қаржы бөлдіру үшін қалалық экономика және қаржы бөліміне ұсынылған. 

Осы секілді Абай, Еңбекші, Қаратау аудандарындағы көпқабатты тұрғын үйлердің абаттандыру жұмыстары жүйелі түрде жүргізгенімен, тұрғындар бұл дүниелерге қаншалықты күтіммен қарайды? 

Қаланың орталығы саналатын Республика даңғылы бойындағы №10 үйдің алдындағы балалар ойнайтын сырғанақ, әткеншектер майысқан, сыры көшкен. Орындықтардың ағашы жұлынған. Күтіммен қарамағандықтан әбден тозығы жеткені көрініп тұр. Ал Айбергенов көшесі бойындағы №15 а, №7 б үйлердің алдындағы спорттық алаңшаның сым қоршауын қиып, шұрқ тесік еткен. Сосын сол тесіктерді ақ матамен қайта жамаған. Ұрпақ саулығын жақсартуды негізге алып, орнатқан мүліктерді осындай жағдайға жеткізген кімдер? 

Тұрғындар кінәні әкімдікке, сапасыз құрылғылар қойған мердігер мекемелерге артты. Дегенмен, тұрғындардың өз қаласы, өзі тұратын үйлері мен балалары ойнайтын алаңшаларының жай-күйіне, тазалығына осындай көзқарас танытуы қаншалықты дұрыс? Қолда бар дүниенің қадіріне жетіп, оларға жауапкершілікпен қараса әлі де қаншама жыл игілікке жарар еді? 

Зухра Сәрсенбаева «көпқабатты тұрғын үйлердің тұрғындарын ауызбіршілікте ұстап, тазалыққа үндейтін ең алдымен «домкомдар» деген» пікірін жеткізді. Оның Жангелдин көшесіндегі 22 тұрғын үйдің төрайымы болып қызмет еткеніне көп жыл болған. Қазір бұл аула Шымкентте ең үздік аулалардың қатарында. 

– Осыдан бірнеше жыл бұрын еккен көшеттер саялы ағашқа айналды. Сыртқа арнайы ыдыстарға гүлдер отырғыздым. Оларды тіпті подъездің ішіне дейін қойдық. Тұрғындармен, әсіресе, балалармен көп жұмыс істеймін. Тазалыққа мән беруге, мүмкіндігінше мүліктерді бұзып-сындыруға жол бермеймін, түсіндіру жұмысын көп жүргіземін. Нәтижесі жақсы. Қазір керісінше балалар ағаштар мен гүлдерді суаруға қолғабыс жасайды. Өздері еңбектенген соң бұзуға не қиратуға қимайтын болса керек, – дейді үй төрайымы.

Мүлікті сындырғандар заңмен жазаланады

Алаңшалардағы құрылғылардың дерлігі темірден. Демек, қызмет көрсету уақыты көп жылдарға жарамды. Әрине, тұрғындар күтіммен қараса. Заңды жағынан алып қарасақ, ойын және спорттық алаңшалардағы мүліктерді сындыру, майыстырып, жарамсыз еткендер заңмен жазаланды.

Мұндай бұзақылыққа барғандар ҚР Қылмыстық кодексінің 293-бабамын жазаға тартылады. Айталық, бөтеннiң мүлкiн жоюмен немесе бүлдiрумен не барынша арсыздықпен ерекшеленетiн әдепсiз әрекеттер жасаумен ұштасқан аса қатыгездікпен бұзу – 2000 АЕК көрсеткiшке дейiнгi мөлшерде айыппұл салуға не сол мөлшерде түзеу жұмыстарына не екі жылға дейінгі мерзімге бас бостандығын шектеуге не сол мерзімге бас бостандығынан айыруға жазаланады. 

Дәл сол іс-әрекет, егер оны адамдар тобы, алдын ала сөз байласу арқылы адамдар тобы жасаса 5000 АЕК дейiнгi мөлшерде айыппұл салуға не сол мөлшерде түзеу жұмыстарына не бес жылға дейiнгi мерзiмге бас бостандығын шектеуге не сол мерзiмге бас бостандығынан айыруға жазаланады.

Бұл тұста, мемлекет балаларға арналған ойын, спорттық алаңшаларды ашу арқылы қаланың көркін келтіріп, тұрғындардың дұрыс демалуына жағдай жасауды мақсат етеді. Бұған әрбір шымкенттік өздері үлес қоса алады. Өйткені, тұрғын үй ауласының тазалығы, балалардың қауіпсіз ортада жүріп-тұрғаны әрбір ата-ана үшін маңызды екендігі анық.

Қаланы таза ұстауға, гүлдендіруге тұрғындар да жыл сайын үлкен үлес қосып келеді. Биылғы «Таза қала» байқауына қатысу үшін Шымкенттің төрт бірдей ауданынан 365 өтініш түскен. Бұл шара қалалық ішкі саясат бөлімінің тапсырысымен биыл 6-жыл дәстүрлі жалғасын тапты.

Акцияны ұйымдастырушы «ОҚО Азаматтық Альянсы» қауымдастығының төрағасы Шәріпбек Жамалбек бастаған комиссия мүшелері 15 мамырдан 15 қыркүйекке дейін байқауға қатысуға ниет білдірген аулалардың жағдайын бақылап отырды.

– Әр екі апта сайын комиссия тексеруі барысында біз үнемі таза әрі тартымды аулаларды анықтап отырдық. Төрт ай бойы, әсіресе жаздың ыстығында ауладағы, көшедегі ағаштар мен гүлдерді суарып, қуратып алмай күтіп баптаған тұрғындардың еңбегі зор. Олар бұл үшін ешкімнен ақы сұрамайды. «Өз үйім» деп қарап, шынайы жанашырлық танытады. Сонысымен де өзгелерге үлгі бола алды, – дейді Шәріпбек Жамалбекұлы.

Байқау нәтижесінде комиссия қорытынды жасады. Жеңімпаздарды марапаттау рәсімі қала әкімінің орынбасары Қайрат Нұртайдың құттықтауымен ашылды.

– «Таза қала» акциясына қатарынан үшінші, төртінші жыл қатысып, ауласын, көшесін көркейту үшін әр жылы бір жаңалық ойлап тауып жүрген белсенді қала тұрғындары, өздеріңізді танып та қалдық. Бір аула көрші отырған екінші ауланы осы байқауға қатысуға шақырып, бірінен бірі үлгі алып, қатысушылар саны биыл 400-ге жуықтады. Байқауға ниет білдірген әрбір қала тұрғынына алғыс білдіреміз. Қала күні мерекесі баршаңызға құтты болсын! Әр отбасында бақ-береке орнап, баршамыз бірге қаламыздың ірі мегаполиске айналуына, мерейінің үстем болуына атсалысайық, – деді Қайрат Ырзақұлұлы.

Салтанатты жиын бұдан кейін үздіктерді марапаттауға ұласып, әсем ән байқау жеңімпаздарына мерекелік көңіл күй сыйлады.

Сонымен, байқау қорытындысы «Үздік аула» номинациясымен:

а) Абай ауданының Республика даңғылындағы №20, 20а үйлерініӊ ауласы;

ә) Әл-Фараби ауданының Рашидов көшесінде орналасқан №25а үйдің ауласы;

б) Еңбекші ауданының «Теріскей» шағынауданындағы №50 үйдің ауласы;

в) Қаратау ауданының «Таскен» тұрғын алабындағы Көктем көшесінің №1 және №2 үй аулалары лайық деп танылып, 200 мың теңге қаржылай сый-ақымен марапатталды.

Дәл осындай марапат байқау нәтижесінде биылғы жылы Шымкент қаласының «Үздік көшесі» деп танылған 4 көшенің тұрғынына табысталды.

Олар: 

а) Абай ауданы, «Қатынкөпір» шағынауданы, Е.Молдабаев көшесі. Көше төрағасы – Құдайберген Суртаев.

ә) Әл-Фараби ауданы, «Забадам» елдімекені, Абат көшесі. Көше төрағасы – Абубакир Қараходжаев.

б) Еңбекші ауданы, Бекет батыр көшесі. Көше төрайымы – Лобар Махмудова.

в) Қаратау ауданы, Мирас шағынауданы, Сақ елі көшесі. Орам басқарушысы – Кадирмат Ашурметов. 

Жоғарыда аталған номинация бойынша әр ауданның 2 орынды иемденген 8 байқау қатысушысына 150 мың теңгеден, ал 3 орынға 100 мың теңге көлеміндегі қаржылай марапаттар және қала әкімінің «Алғыс хаты» табысталды. Бұдан бөлек тағы 8 орын ынталандыру сыйлығына тағайындалған 50 мың теңгені жеңіп алды. 

Жылдың ерекше сыйы – қаланың тазалығына айрықша үлес қосып, көзге түскен мектеп жасындағы балақайларға Шымкент қалалық ардагерлер кеңесінің төрағасы И. Рысбай мен ОҚО Журналистер одағының төрайымы А. Қапбарова қала әкімі Ғ. Әбдірахымовтың «Алғыс хатын» тапсырды. Комиссия мүшелері қала басшысының алғысына ие болған балақайлар енді білім ошағындағы оқушыларға да үлгі болады деген сенім білдірді.

Шымкент қаласы әкімдігінің мәжіліс залында Қоғамдық кеңестің кезекті мәжілісі өтіп, онда бірқатар бөлім басшылары 7 айда атқарылған жұмыстар бойынша есеп берді.

Жиынды Шымкент қалалық ардагерлер кеңесінің төрағасы Исамудин Рысбай жүргізіп отырды. 

Қоғамдық кеңесте қалалық білім бөлімінің басшысы Ж.Тәжиева бала тәрбиесі, білім беру саласындағы атқарылған жұмыстар жайлы мәлімет берді. Ол жаңа 2017-2018 оқу жылына және жылу маусымына мектептер мен барлық мектепке дейінгі мекемелердің дайын екенін айтты.

Кеңесте сөз алған қалалық мәдениет және тілдерді дамыту бөлімі басшысының міндетін атқарушы Әбдіжаппар Сәкен қалада жұмыс істеп тұрғанына 30 жыл болған кітапханаларды заман талабына сай жаңарту жайын сөз етті.

– Қала бойынша 38 кітапхана жұмыс істесе, оның 9-ында ғимарат жоқ. Осыған байланысты 9 кітапхана келісімшарт негізінде жоғары оқу орындары мен әкімшілік ғимараттарында орналасқан, – деді Әбдіжаппар Сәкенұлы.

Кітапхана мәселесі өзекті. Қаладағы 38 кітапханаға кімдер барып жүр? Олар іздеген оқулығын таба алды ма? Кітапханалардағы кітап қоры қандай? Осы сұрақтар төңірегінде Қоғамдық кеңес мүшелері ой бөлісіп, 38-дің бәріне жаңа ғимарат салмай-ақ, оларды біріктіру мәселесін алға тартты. Сонымен бірге, оқырманның көбі ғаламторға байланған бүгінгі таңда кітапханалардың электронды нұсқасын ашу туралы пікірлер де айтылды. 

Көше атауларын жаңарту, қала шетіндегі шағынаудандарда мәдениет үйі немесе апатты жағдайдағы клубтарды қайта қалпына келтіру жұмыстары жайлы ұсыныстар да тыңдалды. Ал Қоғамдық кеңес мүшесі, облыстық мәслихаттың депутаты Мәди Бегалиев қала аумағында газет сататын мемлекеттік дүкендерді ашу туралы ұсыныс жасады.

– Кейбір маңызды оқулықтарды іздейміз. Жергілікті басылымдарда жарық көрген ақпарат, сұхбат, өзімізге қатысты материалдар жарық көрген газетті оқиын десең, еш жерден таппайсың. Қаладағы жекеменшік газет сатушыларда ақпараттық бағыттағы жергілікті басылымдарды табу өте қиын. Алматы мен Астанада ғылыми оқулықтар мен ақпараттық, саяси, қоғамдық бағыттағы жергілікті басылымдарды сататын бірер дүкен біздің қаладан да ашылса, – дейді белгілі хирург.

Жиында сөз болған маңызды тақырыптың бірі – қаланың шеткі аудандарындағы тұрғындарға арналған ойын алаңшалары. Шымкент қалалық дене шынықтыру және спорт бөлімі басшысының міндетін атқарушы Намазбай Әбдіқұлов салауатты өмір салтын ұстану бағытында әлі де көп жұмыстар атқару қажеттігін айтты.

– Қала орталығында ойын алаңшалары, жаттығу жасайтын орындар көп-ақ. Алайда, біз орталықтан алыста орналасқан шағынаудандарды, шет жақтағы тұрғындарды ескеруіміз қажет. Оларға орталыққа қатынау қиынға соғады. Күнделікті кешкісін доп қуалап, бой сергітетін орын қарастыру қажет-ақ. Осы орайда, шеткі аудандарда орналасқан мектеп аулаларын дәріс уақыты аяқталғаннан кейін жергілікті тұрғындардың пайдалануына бір мезгіл рұқсат ету мәселесін қарастырсақ, – деген ұсынысын жеткізді.

Расында қырда тай-құлындай тебісіп өскен қазақтың кейінгі буыны смартфонға тәуелді болып барады. Егер шеткі аудандардағы ойын алаңшаларының мәселесі қолға алынса, балалар бос уақытын салауатты өмір салтын ұстануға жұмсар ма еді?..

Келелі кеңесте қозғалған кейбір өзекті мәселелер келесі мәжілісте көп талқысына салынбақ. Бұл туралы Қоғамдық кеңес мүшелері бөлім басшыларына ескертіп, ұсыныс бірауыздан мақұлданды.

Абай ауданында жыл басынан бері әлеуметтік-экономикалық дамуды қамтамасыз ететін бірқатар бағдарламалар бойынша жұмыстар атқарылды.

Оның ішінде санитарлық тазалық, көріктерендіру жұмыстары аясында аудан аумағында 176 аулаға балалар ойын алаңшалары орнатылып, абаттандырылып, оның 44-і пайдалануға берілді. 

«Жол картасы-2020» бағдарламасы арқылы «Жаңаталап», «Қызылжар» тұрғын алабындағы 13 ауланың құрылыс жұмыстары толығымен аяқталып, тұрғындардың игілігіне берілген. 

2017 жылы халықты бірлікке, еңбекқорлыққа ауданның көркеюіне үндейтін «Таза қала» акциясына қатысу үшін Абай ауданы аумағындағы 69 аула мен 32 көше төрағаларынан өтінімдер қабылданды.

Қалаға қосылған елдімекендерде абаттандыру жұмыстары қарқын ала бастады. «Жол картасы-2020» бағдарламасы аясында Жаңаталап, Қызылжар елдімекендерінде жалпы саны 13 аула абаттандырылып, жуырда ел игілігіне берілді.

Абай ауданы әкімдігінің мәліметінше, елдімекендерде инфрақұрылым жұмыстары кестеге сәйкес жүріп жатыр. Мұнда көркі көз тартар заманауи ойын алаңшалары орнатылып, тұрғындардың қуанышын еселей түсті. Республикалық бюджеттен бөлінген 162 млн теңге игеріліп, өткен жылдың соңында құрылыс жұмыстары толық аяқталған. Енді елдімекен аулалары жарқырап, жаңа кейіпке енді. Әсіресе, ойын балаларының көңілдері көтеріңкі.
Еске сала кетсек, өткен жылы Абай ауданы бойынша 50 аула абаттандырылып, 139 аулаға түнгі жарық шамдарын орнату жұмыстары толығымен аяқталған. Нәтижесінде аудандағы 258 ауланың 176-сы жаңарып отыр.

Әл-Фараби ауданы бойынша «Таза қала» акциясына қатысуға өтініш білдірген аулалар мен көшелерді комиссия құрамы мен бұқаралық ақпарат құралдары өкілдері аралап шықты. Акцияға қатысуға аудан бойынша барлығы 89 өтініш келіп түскен.

«Таза қала» акциясына Әл-Фараби ауданына қарасты 61 ауланың тұрғындары қатысуға бел буыпты. Комиссия мүшелері көріктендірілген және абаттандырылған аулаларды аралау барысында шымкенттіктердің ұйымшылдығы пен ауызбіршілігінің жоғары екенін байқады. Айта кетерлігі, аулаларына аса мән беріп, айнала-төңірегін таза ұстап және көгалдандырып отырғандардың басым бөлігі – зейнеткерлер. Мәселен, Қалдаяқов көшесі, №1/5 үйдің төрағасы Сейдахмет Ходжаев өткен жылдан бастап ауланы көріктендіруге белсене кіріскен. Қарияның бұл бастамасын көрген көршісі Фархат Исмаилов та қолдап, аулаға ескірген доңғалақтардан аққудың бейнесін ойып, жасапты. Сонымен қатар, пластикалық құтыдан жасалған түрлі заттарды көруге болады. Аула тұрғындары биыл 47 ағаш көшетін де отырғызыпты.

Ал Жангельдин көшесі, №22А үйінің тұрғындары биыл екінші рет «Таза қала» акциясына қатыспақ. Өткен жылы тұрғын үйді жаңғырту бағдарламасы бойынша көпқабатты үй жөндеуден өткен. Онда тазалық пен әдемілікті тек ауладан ғана емес, кіре беріс жерден де байқауға болады. Оның іші сырланып, әктелген. Тіпті қабырғаға картиналар, ал терезелерге перде ілінсе, ыдыстағы гүлдер үйдің шырайын аша түскен.

Мұнан соң, комиссия мүшелері Рашидов көшесі, №25 үйдің ауласына да барды. Ондағы шырайлылықты сөзбен айтып жеткізу қиын. Осы бастамаға ұйытқы болып жүрген Наталья Фролова мұның барлығы да көршілердің көмегі арқасында жүзеге асқанын айтады. Комиссия мүшесі, Әл-Фараби аудандық ардагерлер кеңесінің төрағасы М.Омаров разылығын білдіріп, мұндай игі істердің тәрбиелік мәні зор екенін жеткізді.

«Таза қала» акциясының қорытындысы 19 қыркүйекте қала күні мерекесі қарсаңында белгілі болады. Айта кетейік, Әл-Фараби ауданы бойынша «Үздік аула» номинациясына 61 аула және «Үздік көше» номинациясы бойынша 28 көше тұрғындарынан өтініш түскен.

Қала тұрғындары Мырзабек және Роза Шымырбековтер көпқабатты үйде тұрса да, шағын ауласында алма, жүзім, жаңғақ және өрік секілді ағаштарды өсіріп, жемісін көріп отыр. Сондай-ақ, айналасын көріктендіріп, үлкендерге қаланың қым-қуыт тірлігінен бір сәт болса да демалуына және балақайлардың жаздың аптап ыстығында көлеңкеде ойнауы үшін ыңғайластырған.

Қос зейнеткер «Нұрсәт» шағынауданындағы №101 үйде тұрады. Олар мұнда осыдан тоғыз жыл бұрын көшіп келіпті. Алғашында құрылыс қарқынды жүріп жатқандықтан, айналада бірде-бір жасыл желек болмаған екен. Содан, ауласына раушан гүл отырғызып, ағаш екті. Сондай-ақ, Мырзабек Шымырбеков өз қолымен еккен жүзім ағаштары үйдің кіре берісіне күннен қорғайтын пана болумен қатар, жемісін де бере бастады.

– Қол қусырып отырмай, үйдің айналасына бір сәт көңіл бөлуге ден қойдым. Алдымен ауланы реттеп, гүл ектік. Ағаштан жасалған үлкен үстел қойдық. Онда осы үйдің тұрғындары, әсіресе өзіміз секілді зейнеткерлер шахмат пен нарды ойнайды. Мақтан тұтар көршіміздің бірі – филология ғылымдарының докторы, профессор Мекемтас Мырзахметов. Жаздыгүні жүзім керемет көлеңке беріп тұрады. Айналамызды жасыл желекпен көмкерейік деген мақсатта жоспарлаған ойларымыз біртіндеп жүзеге аса бастады. Қазір аулаға үш түп жаңғақ ағашын ектім. Күн сайын таңертең тұрып, оларды шелектеп суарамын. Ал үйдің артында үш түп алма мен өрік әжептеуір сая. Олардың жеміс бергеніне үш жыл болды. Дәл қазіргі уақытта алма уылжып пісіп тұр, – дейді зейнеткер.

Шымырбековтер отбасы ауласын көріктендіріп қана қоймай, оның тазалығына да аса мән береді. Үйдің айналасын таза ұстау туралы көршілеріне үнемі ескерту жасап отырады. Олар мұны тек сөз жүзінде ғана емес, іс жүзінде де көрсете білді. Мәселен, үйдің кіре берісіне қоқыс тастайтын жәшік орнатып қойған. Тіпті жас балаға дейін қоқысты сонда тастау керектігін жақсы түсінеді. Қазіргі кезде көпқабатты үйлердің есіктері еріксіз жарнама орнына айналған. Түрлі-түсті қағаздар жабыстырылып, кіре берістің ажарын кетіріп тұр. Ал бұл үйдің есігінен ондай бірде-бір жарнама қағазын көрмейсіз. Бұл мәселені шешу үшін

Мырзабек Шымырбеков есіктің екі жанына арнайы тақта іліп қойған. Жұмыс ұсынып, хабарландыру ілгісі келгендер үшін тақталар керемет мүмкіндік болды.
Мырзабек аға мен Роза апай алдағы уақытта балалар ойнайтын алаңшаны көріктендірсек деп отыр.

Шымкентте «әдемі аулада өмір сүремін» деген тұрғындардың қолын ешкім қақпайды. Айналаңызды көркем еткіңіз келсе, іске сәт!

Әл-Фараби ауданына қарасты Н.Рашидов көшесіндегі №25 үйдің тұрғындары өз аулаларының әсемдігіне басты назар аударған. Үш жылдан бері олар жапырағы жайқалған ағашы, түрлі түсті көздің жауын алатын гүлдері бар аулада өмір сүруде. Тек ересектерге ғана емес, сонымен бірге жас балақайлар үшін де ойын алаңшасын безендірген. Бәрі де риза. Әсіресе, жаздың аптап ыстығында әдемі көріністің ортасында тыныққанға не жетсін. Қарап отырсаңыз, жаныңыз рахат табады. Құдды бір ертегілер әлеміне саяхаттап келгендей әсерде боласыз. Бесқабатты үйдің барлық кіре берісінде гүл егілген, ағаштар мен жасыл шыршалар отырғызылған. Бәрі де өздеріне тән шағын ғана ландшафтымен және жинақылығымен ерекше көз тартады. Осы керемет игі іске бастамашы болған Наталья Фролова екен. Сұлулыққа жаны құштар зейнеткер күні бойы аулалардағы ағаштар мен гүлдерді суарып, тазалық жұмыстарын жүргізеді. Біз барғанда да Наталья Анатольевна ауласындағы бақшасына қарап жүр екен. 

– Бұл бастама зейнетке шыққан соң жүзеге аса бастады. Күні бойы үйдемін. Одан біртіндеп ауламызды көріктендіре бастадым. Ауламыз жайқала бастаған соң, көршілерім де қол ұшын берді. Бірақ бар материалдық шығынды өз қалтамнан шығардым. Бастапқыда оңай болды деп айта алмаймын. Шелектеп топырақ пен тас тасыдым. Көшет қондырдым, гүл отырғыздым. Өткен жылы «Үздік аула» сайысына қатысып, екінші орынды иелендік. Биыл тағы да қатысамыз деп өтініш бердік. Соған қызу дайындық жүріп жатыр. Әйтеуір, күн сайын кем-кетікті реттеп жүрмін. Ауламыз былтырғыдан да көріктене түскен, – дейді Н.Фролова. 

Көпқабатты үй тұрғындарының айтуынша, қазір жайқалып тұрған аулаларда көлік тізіліп тұрушы еді. Оған қоса, балалар ойнайтын алаңша да сұрықсыз болатын. Аулаларды көгалдандырып болған соң, ойын алаңшаларына да кіріскенін жеткізді. «Істен шыққан көлік доңғалақтарын түрлі түске бояп, алаңшаны қоршадық, – дейді осы үйдің тұрғыны Клара Меңдіғұлова. 

– Сосын сол доңғалақтардан түрлі аққудың мүсіндерін жасап, оларды ақ түске боядық. Балақайлардың ойнауына ыңғайлы болу үшін барымызды салдық. Осында онға жуық зейнеткер тұрамыз. Ермегіміз – осы ауламыз. Біздің бастамамызға көрші үйдің тұрғындары да қызығып, олар да аулаларын көріктендіре бастады».

Рашидов көшесі, №25 үйдің тұрғындары биыл өтетін «Үздік аула» сайысында бірінші орын алсақ» деп отыр. Әл-Фараби ауданында осы үй секілді «сыннан сүрінбей өтсек» дегендер көп. Айта кетер болсақ, биыл «Үздік аула» және «Үздік көше» номинациясынан 28 көше мен 61 аула тұрғындары үмітті. Ал өткен жылы «Таза қала» акциясына ауданнан жалпы 82 өтініш беріліпті.

Шымкентте аулаларды жарықтандыру жұмыстары жалғасуда. Қалалық коммуналдық шаруашылық бөлімі мамандарының айтуынша, тамыз айының соңына дейін 231 аулаға бағаналар тұрғызылып, жарық берілмек. Бұл мақсатта қалалық бюджеттен 153 миллион 929 мың теңге бөлінген. Жарықтандырумен айналысатын қос мердігер компания бір жұма бұрын қызу жұмысқа кіріскен.

Аулаларды жарықтандыру шымкенттіктер үшін қашаннан өзекті еді. Қай деңгейдегі әкім есеп бермесін, тұрғындардың басым бөлігі аулаларды жарықтандыруға қатысты талап-тілектерін жиі айтатын. Осыған орай, 2013 жылдан бастап әкімдік тарапынан осы мәселеге жіті назар аударылып, аулалар жарықпен қамтамасыз етіле бастады. Қалада 1014 аула бар болса, соның 328-і бүгінгі таңда жарықтандырылды. Солардың ішінде ең алдымен криминогендік жағдайлары назарға алынды. Ал биылдың өзінде 231 аулада шамдар жарқырай түспек. Мемлекеттік сатып алуда жеңімпаз атанған қос мердігер компания, атап айтқанда «АқсемсерСтройервис» және «Астанаэлектромонтаж» ЖШС-і қазіргі кезде электр бағаналарын орнатумен айналысып жатыр. Мәселен, «Ақсемсерстройсервис» компаниясы Еңбекші және Әл-Фараби аудандарына қызмет көрсетуде. Жалпы отыздан астам адам жұмыспен қамтылған. Олар тамыз айының соңына дейін өздеріне тапсырылған 180 ауланы жарықтандыруға дайындап үлгеруі тиіс. Мердігер компания бағана орнату жұмыстарын «Шығыс» шағынауданындағы №90 үйдің ауласынан бастады. Онда алдын ала қазылып, бетондалған орындарға жалпы ұзындығы 9,5 метрді құрайтын биік бағаналар орнатылды. «Ақсемсерстройсервис» ЖШС директорының орынбасары Нұрбол Дауылбаевтың айтуынша, бағаналар қойылып болған соң, электр жарығын тарту және шам қою жұмыстары басталады. Жұмыс барысында қолданылатын материалдардың барлығы дерлік отандық өнім.

– Біз №90 үйдің ауласына екі бағана орнаттық. Ал үлкен аулаларға 7, тіпті 9 бағанадан қойылады. Бағаналар Қарағанды қаласында шығарылған. Олардың сапасы жоғары. Сырты мырышпен қапталғандықтан, 25 жылға дейін тот баспайды. Бір аптадан соң бағаналарға сым тартылып, шамдар қойылады. Ол шамдар электр энергиясын үнемдейді және жан-жағына жарықты көп береді. Ескі бағаналарда шамдардың қуаты – 250 Ватт болса, қазіргілер 100-120, – дейді Н.Дауылбаев.

Аулаларына жарық берілетініне жергілікті тұрғындар қуанып отыр. Солардың бірі – Сағындық Босмойынов. Түнгі уақытта аула қараңғы болғандықтан, балаларын сыртқа шығаруға қорқады. Сондықтан, тұрғындар бір бағананы өз қалталарынан ақша шығарып орнатқан екен. Бірақ оның мардымсыз жарығы мәселені шешпеген. Төрт баланың әкесі кеш қарайған сәтте балаларды сыртқа шығару қауіпті екенін айтты. Ал Олеся Добросоцкая «қараңғы аулалар ұры-қарылар үшін таптырмас мүмкіндік» дейді. Жуырда ғана оның қол сөмкесін әлдебіреулер өз үйінің ауласында ұрлап кетіпті. Сондықтан, тұрғындар қол шамын ұстап жүруді әдетке айналдырған екен. Тұрғындар көп ұзамай өз аулаларында «емін-еркін жүріп, қауіп-қатерді ұмытамыз» деп отыр.

Айта кетейік, өткен жылы Шымкентте 75 аула жарықтандырылған. Ал 2014 жылы – 163, 2013 жылы – 96 аулаға жарық берілген. Қалалық коммуналдық шаруашылық бөлімі басшысының орынбасары Ерлан Есіркеповтің айтуынша, бұл жұмыстар келесі жылы да жалғасын табады.