Қала аумағы кеңейіп, Ордабасы, Сайрам, Төлеби аудандарынан бірқатар елді мекендердің қосылғанына байланысты Шымкентте тарихи-мәдени мұра ескерткіштерінің қатары көбейді.
Енді Сайрам ауылының солтүстік-батыс шетінде, Ақсу жолының оң жағасында орын тепкен, ХҮІІ-ХХ ғасырға жататын Ибраһим ата мен ХІІІ-ХІV ғасырлардағы сәулет өнері ескерткіші – Қарашаш ана кесенелері қала аумағына қарайды. Бұл тізімде бұдан бөлек ХІХ ғасырға жататын Абдель-Азиз баб, Қожа Талих (ХІХ ғасыр), Мірәлі баб (ХІХ ғасыр) кесенелері мен ҮІІІ-ХҮІІ ғасырға жататын Сайрам қалашығы да бар.
Тарихи-мәдени мұраны қорғау, қалпына келтіру және пайдалану жөніндегі орталықтың бөлім меңгерушісі Жандос Құрбанның айтуынша, қазіргі таңда Шымкент қаласы бойынша тарихи-мәдени мұра ескерткіштерінің саны нақтылану, зерделену үстінде.
– Әзірге 6 сәулеттік ескерткіш пен жергілікті маңызы бар 2 ескерткіш қала аумағына өтті. Бұдан басқа 7 ескерткіш алдын ала есепке алу тізіміне алынды. Шымкент қаласының аумағындағы мемлекеттік тізімге енгізілген сәулеттік ескерткіштерге біздің орталық тарапынан олардың сақталуын қамтамасыз ету, өзгеріске ұшырамауын бақылау, айналасының таза болуын қадағалау жұмыстары жоспарлы түрде жүргізіліп отырады, – дейді Жандос Керімұлы.
Осылайша ХІІ-ХVІ ғасыр мұрасы Сүзік ата кесенесі, Қазы Байза (ХҮІІІ-ХХ ғ.ғ), Ақ ата баба (Х-ХІ ғ.ғ), Мариям ана (ХІV ғ.), Махмуд хан шейх-баба (Х-ХІ ғ.ғ.), Бабай Тағай ата (Х-ХІ ғ.ғ.) кесенелері мен 1904 жылы бой көтерген туберкулезге қарсы аурухана ғимараты алдын ала есепке алу тізімінде тұр. Мәртебесі анықталса, Шымкент қаласының тарихи-мәдени мұраларының қатарын толықтырмақ.
