Шымкент келбеті

Оңтүстік Қазақстан облысындағы жедел жәрдем қызметіне 30 автокөлік табыс етілді.

– Жалпы, облыста жедел жәрдем қызметін көрсететін 261 көлік бар. Оның 20 пайыздан астамы бүгінгі күнге жарамсыз деп айтуға болады. Сол себепті, оларды жыл сайын азайтып, орнын жаңа көліктермен алмастырып отыратын боламыз, – деді Жансейіт Қансейітұлы жедел жәрдем қызметінің мамандарымен жүздесуде

Шымкентте тағы бір жаңа кәсіпорын іске қосылды. «Тассай» индустриалды аймағында орналасқан «Мега Смарт» ЖШС-і МДФ жылтыр плитасын дайындап, кеңселерге қажетті жиһаз шығарады. Кәсіпорын Оңтүстік Кореяның технологиясымен жабдықталған. Облыс әкімі Жансейіт Түймебаев елдегі үздік жобалардың бірі саналатын кәсіпорынның ашылу салтанатына қатысып, зауыттың жұмыс барысымен танысты.

Өткен жылы «Оңтүстік» индустриалды аймақ дирекциясының бас директоры Мұхтар Тұрабеков көлемі 262 га «Тассай» және «Бадам» аймақтарының құрылысы аяқталуға таяғанын мәлімдеген еді. ОҚО аймақтық коммуникациялар қызметінде өткен брифингте «Тассай» индустриалды аймағында фармацевтикалық зауыттың құрылысы мен светадиодтты шамдар, ортопедиалық бұйымдар, жиһаз өндірісіне арналған МДФ панельдері зауыттары іске қосылатынынан хабардар еткен.

Міне, жыл басталысымен жаңа кәсіпорын іске қосылып отыр. Бүгінде аумағы 89 га құрайтын «Тассай» индустриалды аймағында 24 инвестициялық жоба қолға алынып жатыр. Соның бірі – 3D форматындағы 72 мың МДФ панелдерін және 5000 дана жиһаз шығаруға қауқарлы «Мега Смарт» жобасы.

– Облыста құрылған барлық индустриалды аймақтарда әртараптандыру мен кәсіпкерлікті дамытуға мемлекет тарапынан тиісті жағдайлар жасалды. Бүгін ашылып отырған жоба бойынша облысқа 545 млн. теңге инвестиция тартылып, 69 адам тұрақты жұмыспен қамтылды, – деді Жансейіт Қансейітұлы кәсіпорынның ашылу рәсімінде. 

Мұнда кеңселерге және білім беру мекемелеріне қажетті жиһаздар жасайды. Шикізаттың 94 пайызы жергілікті өнім. Кәсіпорын басшылары келешекте жылтыр тақталарды Өзбекстан, Қырғызстан және Тәжікстан елдеріне экспорттауға келісімшарттар жасауда. Қазіргі таңда Алматы, Қызылорда, Қостанай және Павлодар қалаларында кәсіпорынның арнайы өкілдіктері жұмыс істейді. 

Айта кетсек, бүгінде «Тассай» индустриалды аймағында «Шымқай«, «Платан» ЖШС-і де жиһаз дайындау жобасын қолға алмақ.

Шымкентте алғаш рет аяқжолдардың құрылысына мәрмәр үгіндісімен жасалынған материалдар пайдаланылуда.

Қазіргі таңда инфрақұрылымды қайта құру шеңберінде қаладағы Б.Момышұлы, А.Байтұрсынов көшесі мен Тәуке хан даңғылы қиылысындағы аяқжолдарда ескірген тақталардың орнына мәрмәр үгіндісінен пайдаланылған плиткалар ауыстырылып жатыр.
Жоба құрылысы жаяу жүргіншілер жолы мен велосипед жолы болып екіге бөлініп, арнайы жолақ белгілер сызылатын болады.
Айта кетерлігі, қаладағы тротуарларға елімізде өндірілген отандық құрылыс өнімдері пайдаланылып,
қазақстандық кәсіпкерлерді қолдауға мүмкіндік беріп отыр.
Бұл отандық өнімнің (мәрмәр үгіндісімен жасалынған плитка) артықшылығы су сіңіру деңгейі басқа плиткалардан әлдеқайда жоғары.
Бүгінде қала аумағында инфрақұрылымды қалпына келтіру бағытында жан-жақты жұмыстар жүргізілуде. «Қазығұрт» шағынауданындағы Арыстанбаб көшесіне асфальт төселді. Сонымен қатар, Тәуке хан даңғылында жол белгілері сызылған.

Шымкент қаласының 2016-2020 жылдарға арналған даму бағдарламасының өткен 9 айдағы орындалу көрсеткішінде айтарлықтай өсім байқалады. Бұл жөнінде қала әкімі Ғабидолла Әбдірахымовтың төрағалығымен өткен мәжілісте кеңінен талқыланды.

Күн тәртібіне сәйкес, қаланың 2016-2020 жылдарға арналған даму бағдарламасының және қала бюджетінің өткен 9 айдағы қорытындысы бойынша қалалық экономика және қаржы бөлімінің басшысы Кенжебек Жанбосынов баяндама жасады. 

Баяндамашы келтірген мәлімет бойынша, қалада өнеркәсіп өнімінің көлемі 239,6 миллиард теңгені құрап, нақты көлем индексі 4,5 пайызға жоғарылаған.

– Жекелей алғанда, ауыл шаруашылығы саласы бойынша өнім көлемі 17,5 млрд теңге болып, өткен жылдың тиісті кезеңімен салыстырғанда өсім байқалады. Қалада құрылыс жұмыстары қарқынды жүргізілуінің нәтижесінде өнім көлемі 55,4 млрд теңгені құрап, 8 пайызға артқан. Тұрғын үй көлемі 15,6 пайыз, автомобиль көлігімен тасылған жүк көлемі өткен жылмен салыстырғанда 5,8 пайызға ұлғайды. Жылдық жоспары орындалған 17 индикатордың 6-уы өнеркәсіп және кәсіпкерлік саласында, 3-уі білім, өзгесі халықты әлеуметтік қорғау және еңбекпен қамту саласында, мәдениет, құрылыс, демография, ішкі саясат, қоршаған ортаны қорғау салаларында уақытылы орындалған, – деді Кенжебек Керімбекұлы. 

Жиынды қорытындылаған қала әкімі Ғ. Әбдірахымов күн тәртібіндегі мәселенің маңызы жоғары екенін айта келе, алдағы уақытта тиісті жұмыстардың атқарылатынын жеткізді. Сонымен қатар, сала мамандарына нақты міндеттер жүктеп, орындалу барысын өз қадағалауына алатынын айтты.

Қала әкімінің тапсырмасына сәйкес, облыс орталығында ұсақ құқықбұзушылықтың алдын алуға бағытталған «Шымкент – қауіпсіз қала» аталған арнайы Жол картасы әзірленіп отыр. Оның негізгі мәні – қылмыс деңгейін 30 пайызға дейін төмендету. Жуырда қала әкімінің орынбасары Қайрат Нұртайдың төрағалығымен өткен жиында өңірде орын алған қылмыстың 60 пайызға жуығы Шымкент қаласы аумағында тіркелетіні айтылған болатын.

Басты міндет – аулаларды толық жарықтандыру

Қылмыстың ең көп шоғырланған нүктесі ретінде қаладағы «Асар», «Ворошиловка», «Көксай», «Бадам» елдімекендері аталады. Осыған байланысты, арнайы Жол картасын әзірлеген мамандар ондағы туындаған күрделі ахуалдың бірден-бір себебі ретінде жарықтандырылмаған көше бойы мен аулалардың мәселелерін атап отыр.
Сараптама нәтижесі көрсеткендей, күні бүгінге дейін Әл-Фараби ауданына қарасты Терешкова-Быковский көшелері «қауіпті нүктелердің» бірі ретінде аталатын. Кешқұрым бас қосатын ішімдікке әуес жастар мұнда жиі бой көрсетіп келген. Тіпті, ұйымдасқан түрде жасалған пәтер, көлік және қалта ұрлығы деректері де арта түскен. Тек, түнгі жарықтандыру жүйелері орнатылғаннан кейін ғана жағдай бақылауға алынып, тұрғындардың үрейі басылыпты. Аталған көше бойларымен ұзындығы 1968 метр болатын электр желісі тартылып, 68 дана жарық шам орнатылған. Өз кезегінде, қалаға қосылған елдімекен тұрғындары өз ризашылықтарын білдіруде.
– Балаларды тиісінше, мектеп пен балабақшаға жібергенде, бұған дейін орын алып келген қорқыныш сезімдерден арылдық, – дейді қуаныш сезімін жасыра алмаған көпбалалы ана Бейбіт Оспанәлиева.
Сондай-ақ, қаладағы орталық көшелердің бірі Республика даңғылының 40а үйінің тұрғыны Гүлнұр Жорабекова
сәт сайын гүлденіп-көркейіп келе жатқан шаһарда өмір сүретініне қуанады әрі мақтаныш етеді.
– Қаланың жергілікті тұрғыны ретінде ұзақ жылдар ұстаздық қызмет атқарып келемін. Ұл-қыздарым да осы қаламен бірге есейіп келеді. Көңілге кірбің салып келген қараңғылық жағдайы да өз шешімін тапты. Енді кешқұрым уақыттарда балаларымыз аулада алаңсыз уақытын өткізеді, – дейді ол.
Әл-Фараби ауданы әкімдігінің халықпен жұмыс жүргізу бөлімінің бас маманы Бақтияр Салиевтың айтуынша, ағымдағы жылы аудан көлемінде 73 аулаға 210 шам орнатылған. Тиісінше, ІІ кезең аясында 153 аулаға 459 шамды орнату жұмыстары жүргізілуде. Аудан аумағында әлі де болса 68 көпқабатты тұрғын үй ауласы жарықтандыруды қажет етеді.

Диодты шамдардың артықшылығы қандай?

Қазір қаладағы аулаларды жарықтандырумен «Ақсемсерстройсервис» және «Электростроймонтаж» мердігер мекемелері айналысуда. Күні бүгінге дейін қаладағы барлығы 1020 ауланың 334-і жарықпен қамтылған. Жыл соңына дейін тағы 455 аула жарықтандырылуы тиіс.
Қаланың түнгі шырайын арттыру, қауіпсіздікті қамтамасыз ету мақсатында әкімдік пен тұрғындар арасында ортақ түсінік қалыптасқан. Қазіргі таңда Ш. Уәлиханов, Елшібек батыр, Сайрам және Т. Рысқұлов көшелерін, Жібек жолы көшесін А. Байтұрсынов көшесіне дейін түнгі шамдарын реттеу жұмыстары қолға алынған. Ең бастысы, соңғы үлгідегі бағаналар қойылуда. Қалаға қосылған елдімекендерді, сондай-ақ, «Жұлдыз», «Сайрам», «Қайнарбұлақ» тұрғын алабының орталық көшелерін де жарықтандыру жоспарда тұр.
Қаланың түнгі тыныс-тіршілігіне айрықша реңк беретін ол – диодты шамдар. Мамандардың айтуынша, мұндай энергияны аз қажет ететін, бірақ жарық беру әлеуеті үлкен диодты шамдар ескі жарық көздерімен салыстырғанда 5 есе жарық көп береді. Яғни, 139 көше, 334 аула, 8 саябақ және 30 гүлзарға жалпы саны 1189 дана диодты шам орнатылған.

«Қатерлі нүктелер» азайып келеді

Қалалық тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы бөлімі мамандарының арнайы зерделеуімен алғашқы кезекте жарықтандырылуы тиіс 1-санаттағы 364 көше анықталған. Осының негізінде 2016-2018 жылдарға арналған арнайы жоспар әзірленіп, жұмыстар кезең-кезеңімен атқарылуда. Яғни, биыл барлығы 139 көшені жарықтандыру көзделген. Жыл соңына дейін 40 көшеге ЖСҚ әзірленіп, 23 көшеге жарықтандыру жүйесі жүргізілмек. 4 көше қайта құрылымдалады.
– Қылмыстылық картасында қаланың «қатерлі нүктелері» саналатын аумақтар осыдан бірер жыл уақыт бұрын бірнеше ондап саналушы еді. Енді міне, ауқымды түрде жүргізілген жарықтандыру жұмыстарының нәтижесінде, «нүктелер» санымен қатар, қылмыс деңгейін біршама төмендетуге мүмкіндік туындауда. Осы арқылы, бақылау камераларының қатарын арттырып, тұрғындармен тығыз қарым-қатынас орнату да ендігі міндетіміз аталады, – дейді Әл-Фараби аудандық жергілікті полиция бөлімінің басшысы, полиция подполковнигі Сейтхан Пайзуллаұлы.
Сөз басында айтылған «Шымкент – қауіпсіз қала» Жол картасы аясында барлық көпқабатты үйлердің аулалары жыл соңына дейін толығымен жарықтандырылуы тиіс. Бұдан бөлек, «Шымкент қаласының әлеуметтік-экономикалық даму Тұжырымдамасына» сәйкес, қала көшелерін жарықтандыру жұмыстары 2020 жылға дейін кезең-кезеңімен жүзеге асырылатын болады.

Суретті түсірген М. ШАҒЫРБАЕВ

Қалада қысқы маусымға дайындық жұмыстары жоспарға сай атқарылып жатыр. Магистралды жылу жүйелері ауыстырылды, бюджеттік мекемелер жылу қорларымен толық қамтамасыз етілді. Тұрғындарды сапалы жылумен қамтамасыз ету мақсатында жыл бойы шаралар қолға алынған болатын. «Қыстың қамын жаз ойла» демекші, қаланың «Оңтүстік» және «Солтүстік» бөлігіндегі магистралдық жылу жүйелері жөндеуден өтті. Бүгінгі дейін, қалада 1676 көпқабатты үй және 344 бюджеттік мекеме қысқы маусымға дайын. Шымкент қалалық тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық бөлімінің басшысы Талғат Қасымбеков осылай дейді. Үшінші қаланың қысқы әзірлігі жөнінде бөлім басшысын әңгімеге тартқан едік.

– Талғат Нәбиұлы, қала қысқы маусымға қаншалықты дайын?

– Бұл мақсатта арнайы штаб құрылып, іс-шара жоспары бекітілген. Мәселен, қазірдің өзінде қала аумағында орналасқан 344 бюджеттік нысанның (білім нысандары – 221, денсаулық сақтау нысандары – 78, спорт нысандары – 5, мәдениет нысандары – 37, әлеуметтік нысандар – 3) бәрінде де 1 қыркүйекке дейін дайындық жұмыстары аяқталды. Олар қатты және сұйық отынмен жүз пайыз қамтылды.
Сондай-ақ, тұрғын үй қорын дайындау бойынша да жұмыстар аяқталып келеді. Жалпы, қалада Орталықтандырылған жылу жүйесіне 1782 көпқабатты тұрғын үй қосылған. 10 қазандағы жағдай бойынша 1782 көпқабатты тұрғын үйдің 1676-і қысқа дайындалды (94%). Оның ішінде, Абай ауданында – 398, Әл-Фараби ауданында – 576, Еңбекші ауданында – 494, Қаратау ауданында – 208 үй.

– Қалада көше бойларының қазылып, құбырлар жаңартылып жатқаны белгілі. Бұл мақсаттағы негізгі жұмыстарды айтып өтсеңіз...

– Қаланың жылу жүйелері «Оңтүстік» және «Солтүстік» болып екіге бөлінеді. «Оңтүстік» аймағы қаланың коммуналдық меншігіне жататындықтан, жыл сайын бюджеттен қаржы бөлініп, жылу жүйелері 90 пайыздан аса ауыстырылып қойылған еді. Ал «3-Энергоорталық» АҚ-ның меншігіне қарайтын «Солтүстік» аймақтағы магистралдық жылу жүйелері былтыр қаланың коммуналдық меншігіне қабылданып, «Қуатжылуорталық-3» МКК-на берілді. Биыл қомақты қаржы бөлініп, бұл мақсатта көптеген жұмыстар атқарылды. Мәселен, «Нұрлы жол» бағдарламасы аясында 6,5 шақырымдық магистральді жылу құбыры ауыстырылды. Қазіргі таңда «ҚазОйлСервис» ЖШС-і 6,2 км жылу жүйелерінде қайта құру жұмыстарын (95 %) жүргізді. Қалған жұмыстар 2016 жылдың 15 қазанына дейін аяқталады деп жоспарланып отыр. Бұдан бөлек, ішкі орамдық 20 км жылу жүйелері ауыстырылып жатыр. Мұндай жұмыстар бұрын болған емес. Алдағы жылу маусымына бұл да өзінің жақсы әсерін тигізеді деп ойлаймыз.
Енді қаланың оңтүстік бөлігіне келейік. Бұл бөліктегі ішкі орамдық 15,7 км жылу жүйелеріндегі ағымдағы жөндеу жұмыстарына қалалық бюджеттен қаржы бөлінген. «Қуатжылуорталық-3» МКК-і монтаж жұмыстары толығымен аяқтады.
Сонымен қатар, қазіргі таңда «Шымкент қаласының Қожанов көшесіндегі 2-ші аудандық қазандықтың 1-ші жылу камерасынан 8-ші жылу камерасына дейінгі 2,1 км магистралды жылу жүйелерінің қайта құру» жұмыстарына облыстық бюджетін нақтылау барысында қаржы бөлінді. Мемлекеттік сатып алу конкурсы өткізілді. Жеңімпаз «ХМСУ Мелиорация» ЖШС-і болып танылды. Қазірге дейін 600 метр жылу жүйелерінде монтаж жұмыстары жүргізілді. Қалған құрылыстар 17 қазанға дейін аяқталмақ.

– Демек, биыл жылудың сапасы жоғарылайды ғой...

– Рас, жылдан жылға сапаның артып келе жатқанын статистикалық деректерден байқап отырмыз. Мәселен, қалалық диспетчерлік қызметіне осыдан 5-6 жыл бұрын 2 мың арыз-шағым түсетін. Қазір бұл жағдай 3-4 есе төмендеді. Білсеңіз, өткен жылу маусымында 300 ғана шағым түскен. Яғни, жыл сайын жылу сапасы жақсарып келе жатыр деген сөз. Биыл одан да жақсы болады деген сенімдеміз.

– Арнайы техникалар жеткілікті ме?

– Биыл да қаладағы қысқы маусымдағы тазалау жұмыстарын «ЛТД Тұрмыс» және «Югдорсервис» ЖШС-і мекемелері атқарады. Қазір қар тазалайтын және басқа да арнайы 78 техникамыз сақадай-сай тұр.

– Орталықтандырылған жылуға қосылмаған 106 үй бар екен. Олар қашан қосылып бітпек?

– Олар да толығымен жылу маусымының басталуына дейін аяқталады. Қазір жұмыстар жүріп жатыр. Бұл мәселенің тезірек шешімін табуы тұрғындардың өздеріне де байланысты екенін айта кетейін. Яғни, тұрғындар көпқабатты үйдегі жылу жүйелерін ауыстыруға мән берсе. «Қуатжылуорталық-3» КММ-і жылуды үйдің жертөлесіне дейін жеткізіп береді. Ал оны қандай сапада, қандай мөлшерде қабылдап алу тұрғындардың өздеріне байланысты. Сондықтан тұрғындарға айтарымыз: Сапалы жылумен қамтамасыз етілуді қаласаңыздар, үйдің ішіндегі инженерлік жүйелерді реттеңіздер.

Бұл мақсатта аудандық әкімдіктің мамандары да тұрғындармен кездесіп, үгіт-насихат жұмыстарын жүргізуі тиіс. Тұрғындардың сана-сезімі өзгеруі керек қой. Өздері үйлеріндегі жылу қуаттандырғышын ауыстырмаса, сапалы жылу қайдан келсін. Олар бар мәселені Үкіметке артып қойғысы келеді. Жоқ, заң бойынша бұл жұмыстарды тұрғындардың өздері істеуі керек. Немесе жылу жеткізуші мекемелермен келісім-шартқа отырып та, бұл мәселені шешуге болады.
Сонымен қатар, қала тұрғындарына мына жағдайды айта кетейін. Бүгінде қала көшелерінде жылу жүйелері ауыстырылып жатқандықтан, жолаушыларға қолайсыздықтар туындағаны рас. Бұл – жылу сапасын жоғарылату мақсатында іске асырылып жатқан шара. Тұрғындар осыған түсіністікпен қараса екен. Жұмыстар жақын уақытта аяқталады және қазылған көшелер қалпына келтіріледі.

– Биылғы жылу маусымының тарифі туралы не айтасыз?

– Тариф әлі нақтыланған жоқ. Бәсекелестікті қорғау комитеті 20 қазанда қоғамдық тыңдау өткізеді. «Қуатжылуорталық-3» МКК-і бекітетін тариф бойынша БАҚ өкілдері, қала тұрғындары, басшылар қатысады. Сонда жылу бағасының құны қанша болатыны нақтыланбақ.

– Әңгімеңізге рахмет!

Сұхбаттасқан
Т. ҚАСЫМ

Осы аптада өңір басшысы Жансейіт Түймебаев қала активімен кездесті. Қала әкімі Ғабидолла Әбдірахымов өңір басшысының алғашқы іссапарын Шымкент қаласынан бастағанына алғысын білдірді.

– Облыстың өсіп-өркендеуі әрқашан қаламызбен тығыз байланысты. Шымкент – еліміздің Оңтүстігіндегі ірі мегаполис. Мұнда білім, ғылым, мәдениет салалары бойынша көптеген жұмыстар жүргізілуде. Біз бірлесіп,
Елбасы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың тапсырмаларын орындап, даму жолында мемлекет басшысы сеніп тапсырған міндеттерді орындайтын боламыз, – деді облыс әкімі Жансейіт Түймебаев.

Алқалы кездесуде қала әкімі өңір басшысына қалаға қарасты мемлекеттік құрылымдардың басшыларын таныстырды. Сондай-ақ, қала әкімінің орынбасарлары Жансейіт Қансейітұлының алдында Шымкент қаласының 2020 жылға дейінгі бес жылдық даму тұжырымдамасындағы бірқатар мәселелер мен жаңа бастамалар туралы баяндады.

Бұдан кейін облыс әкімі Шымкенттегі құрылысы жүргізіліп жатқан бірқатар нысандарды аралап көрді. Ең алдымен, облыс әкімі Тəуке хан даңғылының күрделі жөндеу жұмыстары мен Қапал батыр көшесіндегі көпірдің құрылысымен танысты. Айта кетейік, осыдан бір ай бұрын көпірдің бір жағы пайдалануға берілген болатын. 1 млрд 142 млн теңгеге бағаланған теміржол өткелінің бір бөлігіндегі құрылыс жұмыстары 95 пайызға аяқталған.

Сонымен қатар, облыс әкімі қаладағы салынып жатқан əлеуметтік тұрғын үйлердің құрылыс жұмыстарын аралап көріп, «Shymkent-City» жобасымен танысты. Жұмыстардың сапалы болуы қажеттігіне айрықша көңіл бөлген аймақ басшысы нысандардың сырт келбетіндегі сәніне де назар аудару керектігіне тоқталды.

Облыс орталығы Шымкент қаласын аралау барысында аймақ басшысы Жансейіт Түймебаев жаңадан ашылған Жайлаукөл демалыс аймағында болды. Мұнда Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы (ТМД) елдерінде биіктігі жағынан үшінші орынды алатын, ал Орталық Азия елдері бойынша ең биік аттракцион орналасқан.

Ел экономикасының соңғы жылдардағы қарқынды даму үрдісінде үдемелі индустриялық-инновациялық даму бағдарламасы шешуші рөл атқарды. Бағдарламаның бірінші бесжылдығының қорытындысы бойынша елімізде бүгінгі заманның талабына сай келетін өркениетті өндіріс ошақтары іске қосылды.

Бүгінде игілігін ел көрген 2010-2014 және 2015-2019 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарлама аясында Шымкент қаласында жалпы инвестиция көлемі 130 миллиард теңгені құрайтын 85 жоба іске асырылды. Нәтижесінде, 8 382 жұмыс орны ашылды. Сондай-ақ, биыл 7 жобаны жүзеге асыру жоспарлануда. Бұл орайда, жұмыссыздық деңгейінің төмендеуі, тауар мен қызмет көрсету сапасының жақсаруы, ұлттық экономиканың бәсекеге қабілеттілігі, бизнесті жүргізу талаптарының жақсаруы атқарылған игілікті істің нәтижесін әйгілейді.

Кәсіпкерлерге мемлекет тарапынан қолдау жүйелі түрде жүзеге асып келеді. Бір ғана «Бизнестің Жол картасы – 2020» бағдарламасы аясында 2010-2015 жылдары барлығы 226,6 миллиард теңгеге 518 жоба мақұлданып, іске асырылған. Биыл жыл соңына дейін 126 жобаны қаржыландырып, іске асыру жоспарлануда. Қазіргі таңда, 22,1 миллиард теңгеге 57 жоба қаржыландырылды. Бұл ретте, мамандар кәсіпкерлердің көбіне өнім өндіру, ауылшаруашылығы, жүк тасымалы салалары бойынша мемлекеттен қолдау алғысы келетінін айтады. Алдағы уақытта шағын және орта кәсіп иелерін қолдау шаралары жалғаса бермек.

Бұрынғы фосфор зауыты аумағында құрылған «Оңтүстік» индустриялық аймағы – ірі өндіріс орындары шоғырланған, елімізді шикізатқа тәуелділіктен құтқарып, өркениетті елдер көшіне қосатын, қуатты Қазақстанның болашағына жасалып жатқан нақты қадам болмақ. 2010 жылдан бері бұрынғы «Фосфор» зауытының маңынан қызметін жүзеге асырып келе жатқан индустриялық аймақта жалпы құны 73,7 миллиард теңгені құрайтын 71 инвестициялық жоба жүзеге асырылуда. Осы арқылы онда 5 мыңға жуық жұмыс орындарын ашу жоспарлануда. Қазіргі таңда 71 жобаның 38-і іске қосылып, 3 мыңға таяу жұмыс орны ашылды. Бұл жобаларға 20 миллиард теңге инвестиция тартылған. Осы арқылы, Оңтүстік Қазақстан облысы Мемлекет басшысының индустрияландыру және «Нұрлы Жол» бағдарламаларын жүзеге асыруда ел аумағында алдыңғы қатарға шығып отыр.

Бұдан бөлек, өткен жылы Тассай елдімекенінде 89 га жер телімінде индустриялық аймақ құрылып, жалпы құны 19 346 миллион теңгені құрайтын 21 инвестициялық жоба орналастырылды. Жыл соңына дейін мұнда тағы 2 жобаны іске қосу жоспарлануда.

2010 жылы аумағы 200 га жер телімінде «Оңтүстік» еркін экономикалық аймағы құрылғаны белгілі. Мұнда заманауи технологиялар арқылы Оңтүстіктің мақтасы «Қазақстанда жасалған» деген тауар белгісімен әлемдік нарыққа жол тартты. Нәтижесінде, 2010-2015 жылдар аралығында құны 27,8 миллиард теңге көлемінде 10 жоба жүзеге асырылды.

– Қазір бүкіл әлемді дағдарыс теңселтіп тұр. Осындай жағдайда Мемлекет басшысы Қазақстанды дағдарыс толқындарына ұрындырмай, экономикалық қуатын еселеуге серпін берді. Мемлекетіміз әлемдегі бәсекеге қабілетті 30 елдің қатарына қосылу, Мәңгілік Ел болу міндетін абыроймен орындап келеді. Шырайлы Шымкент қаласы да осы мемлекеттік мәселеге сүбелі үлес қосуда. Елбасы тапсырмасы тиянақты орындалып жатыр, – дейді қалалық кәсіпкерлік бөлімінің басшысы Асқар Қаныбеков.

Мемлекеттің келешегі – өндіріс орындарында. Осы арқылы, халықты толықтай жұмыспен қамту мүмкіндігі де туындайды. Облыс орталығында қазір ірі жобалар жүзеге асуда. Табиғи және әлеуеттік мүмкіндігіне сай, инвестиция салатын, өндірісті жандандыратын жұмыстар мұнда әбден жеткілікті. Демек, Шымкентті өркенді істердің ордасы деуге негіз бар.

Оңтүстік Қазақстан облысының әкімі Жансейіт Түймебаев өңірге жұмыс сапарымен келген Өзбекстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары У.Розукуловпен кездесу өткізді, деп хабарлайды ОҚО әкімінің баспасөз қызметі.

Кездесуде аймақ басшысы мәртебелі мейманды өңірдің әлеуметтік-экономикалық әлеуетімен таныстырып, екіжақты ынтымақтастықты дамыту жайын талқылады. Қазақ-өзбек қатынасын жақсартып, тауар айналымын ретке келтіру бойынша келіссөздер жүргізіліп, ортақ келісімге қол жеткізілді. Аталған келісімнің шеңберінде Оңтүстік Қазақстан облысындағы қос елдің шекарасы маңында сауда аймағын құру жоспарлануда.

Сондай-ақ, екіжақты басқосуда жыл соңына дейін Шымкент қаласында өзбек тауар өндірушілерінің көрмесін ұйымдастыру жөнінде мәмілеге қол жеткізіліп, арнайы жұмыс тобы құрылатын болды.

Оңтүстік Қазақстан облысына іссапары барысында У.Розукулов облыстың бизнес мүмкіндіктерімен танысты. Атап айтқанда, көршілес қонаққа «Химфарм» АҚ және «Kaz Kioti» ЖШС-ның трактор зауытының жұмысы көрсетілді. Өзбекстан Республикасының вице-премьері «Химфарм» АҚ-ның өндірісіне тәнті болып, өз елінде мұндай деңгейдегі кәсіпорынның жоқтығын жеткізді. Бұдан бөлек, делегация құрамында болған өзбек кәсіпкерлері «Kaz Kioti» ЖШС-мен әріптестік қарым-қатынас орнатуға мүдделі екеніне ниет білдірді. Өзбекстанда жасалған жүк көліктері, мақта терім комбайндары және тұрмыстық техникалардың көрмесі Оңтүстік Қазақстан облысының индустриалды аймағында көрсетілді.

2017 жылғы көктемгі егін егу жұмыстарына бөлінетін пайыздық мөлшерлемесі төмен несиеге кез-келген шаруа қол жеткізе алады. Жеңілдетілген несиені таратуда ОҚО әкімдігінің жанынан құрылған «Максимум» АИО және «Ырыс» МҚҰ да ат салысып отыр. Биылғы көктемгі жұмыстардың есебі және келер жылдың жоспарын білу мақсатында мекеменің қаржы орталығының Басқарма төрағасы Арман Данаев мырзамен сұхбаттастық.

– Арман Нарботаұлы, қаржы орталығы бірнеше жылдан бері оңды істерімен көзге түсіп келеді. Бұл қуантарлық жәйт, әрине. Дегенмен, биылғы көктемгі егін егу жұмыстарын қаржыландыру барысында бірқатар мәселелер кездесті. Себебін айтсаңыз.

– Жылдың басынан бастап мемлекет тарапынан әр гектарына берілетін субсидияның тоқтатылғанына байланысты, «Аграрлық несие корпорациясы» АҚ арқылы дихандарға жеңілдетілген несие беру жүйесі жолға қойылды. Аталмыш жүйе пилоттық жоба болғандықтан, қаржыландыру кезеңінде кемшіліктердің болуы, әрине, күтілмеген жағдай емес. Біздің орталыққа берілетін қаржының кешіккеніне байланысты шаруалар көктемгі дала жұмыстарының көп бөлігін өз қаржысы есебінен жүзеге асырып қойған және ерте егілетін ауыл шаруашылығы дақылдарын егу жұмыстары да бітуге жақындап қалған болатын. Осыған орай, қаражатты игеру барысында бірқатар қиындықтар болды.

– Келесі жылы кемшіліктердің алдын-алу үшін қандай шара қолданасыздар?

– Біз аталмыш кемшіліктердің алдын алу шараларын келесі жылды күтпей-ақ қазірден бастадық. Дихандардың қаржыны дер кезінде алып, орынды әрі тиімді пайдалануын қамтамасыз ету мақсатында ағымдағы жылдың қыркүйек айынан, 2017 жылғы көктемгі егін егу жұмыстарына несие алушылардың құжаттарын қабылдауды бастадық.

– Құжаттардың қаралу мерзімі қандай?

– Көктемгі дала жұмыстарын несиелендіру бойынша тапсырылған құжаттар ешқандай комиссиялық шығындарсыз мүмкіндігінше ең қысқа мерзімде қаралады. Мақұлданса, келер жылы қаржы бөлінісімен құжаты дайын азаматтарға бірден таратылу жоспарлануда.

– Несиенің берілетін пайызы және несиелендірудің басты шарттарын атап өтсеңіз?

– Несиенің жылдық пайыздық мөлшерлемесі 9%-ды құрайды. Ал шарттарына келетін болсақ, несие алушы негізгі қарызды және несие бойынша пайыздарды мерзім соңында өтейді. Ал несиені мерзімінен бұрын толық немесе ішінара қайтарылған жағдайда несие үшін айыппұл есептелмейді. Егін егу-жинау жұмыстарына бөлінетін қаражат жеке тұлғалар, шаруа қожалықтары, жеке кәсіпкерлер және заңды тұлғаларға басым бағытқа ие барлық дақыл түрлері үшін беріледі.

– Қаржыландыру қандай түрлерде жүзеге асырылмақ? Және кепілдік мәселесі қандай?

– Қаржыландыру 2 түрде жүзеге асырылады: 2 транштық несие желісі және бірмезеттік несие. Ал кепілдікке жер телімін және қосымша кепіл заты ретінде кез келген жылжымайтын мүлікті ұсынуға болады.

– 2017 жылғы дала жұмыстарын қаржыландыру бойынша іс-шараларды қазірден бастадық дедіңіз. Олар қандай шаралар?

– Қазіргі таңда «Максимум» АИО және «Ырыс» МҚҰ тарапынан қаржыландыруды жедел жүзеге асыру үшін ОҚО аудандарында суб-офистар құрылды. Сондай-ақ көктемгі егін егу жұмыстары ең басым бағыт ретінде қаралып, аталмыш бағыт бойынша келіп түсетін өтінімдерді қарастыру мерзімі мүмкіндігінше қысқартылды.

– Облыс тұрғындарына және шаруаларға қаржыландыру шарттарын және жеңілдіктерін түсіндіру жағы қалай болмақ?

– Аталмыш мәселе бойынша да бірқатар іс-шаралар ұйымдастырылуда. Яғни, қыркүйек және қазан айларында арнайы жұмысшы топ құрылып, барлық қала, аудан орталықтары және ауылдық округтерде жиналыстар өтеді. Жиын кезінде несие алуға ниет білдіргендердің құжаттарын қабылдау да жоспарлануда. Барлық дихандар өз қалаларында, аудандарында немесе ауылдарында өтетін жиналысқа келіп, өздерін қызықтырған сұрақтарын талқылау және құжаттарын тапсыру мүмкіндігіне ие.

– Тұрғындарға өтетін жері және мерзімі туралы хабарланды ма?

– Облыста аудан және ауылдар өте көп. Олардың барлығын қамту үшін біздің мамандар арнайы кесте жасауда. Санаулы күндерден кейін тұрғындар жиналыстың өтетін жері және мерзімі туралы ақпаратты барлық аудан, қала әкімдіктері арқылы біле алады. Оған қоса барлық БАҚ-да да жарияланатын болады. Айта кетейін, жеңілдетілген несиеге кез-келген шаруа қол жеткізе алады.

– Сұхбат үшін рахмет!