Шымкентте ертең алғашқы велостанса пайдалануға берiледi
Мамандар бүгінде Шымкент қаласының экологиялық ахуалы сын көтере бермейтінін айтып, дабыл қағуда. Мегаполис қаланың басты экологиялық мәселесінің бірі – көлік санының тым көптігінен болып отыр. Ресми деректерге сүйенсек, Оңтүстік Қазақстан облысында 545 мыңнан астам көлік бар. Ондағы көліктердің отыз пайызы Шымкент қаласында тіркелген.
Велосипедпен жүрудiң пайдасын бiлсек
Қаланың орталық көшелерінде жиі орын алатын көлік кептелісін реттеп, экологиялық ахуалын жақсартудың бірден-бір мүмкіндігі – велосипед стансаларын көптеп пайдалануға беру болмақ. Бұл бағытта қала әкімдігі шілде айының соңына дейін 40 велостансаның қызметін іске қосуға мүдделілік танытуда. Бұл үшін қажетті құрал-жабдықтар мен велосипедтер Франция елінен жеткізілуде. Велосипедті жалға берілетін «Shymkent Bike» автоматтандырылған стансалар жобасының алғашқы сатысында 200 велосипедті сатып алу көзделген.
«Shymkent bike» жобасы аясындағы алғашқы велосипед стансасы сенбі күні, яғни, 9 шілдеде Әл-Фараби алаңында ресми түрде ашылмақ. Үлкен өзгерістер қарсаңында, Шымкент қаласының әкімі Ғабидолла Әбдіраxымов қала көшелерінде веложол жүйесін енгізу жұмыстарын тексеріп, келешектегі мүмкіндіктерін бағамдады.
– Ендігі жерде қала тұрғындары велосипед пайдалану үшін арнайы карта сатып алу мүмкіндігіне ие. Олардың бір жылдық төлемақысы 11 500 теңге болып бекітілді. Ондағы 10 000 теңге жол жүру құнына, 1000 теңге картаның өзіне берілсе, ал 500 теңге пайдаланушы балансы болып есептеледі, – дейді сала мамандары.
Төлем картасын сатып алған жағдайда азаматтарға арнайы PIN-код беріледі. Бұл жоба елімізде тек Астана қаласында қолданыста болып келген еді. Астаналық тұрғындар картаны маусымына 6 айға қолдана алса, шымкенттіктер 1 жыл бойына пайдалану мүмкіндігіне ие. Сондықтан да бағасында сәл айырмашылық бар.
Станса қызметін пайдалану үшін азаматтарға ескерте кететін жайт, велосипедте анықтама қызметі жапсырылған. Әуелі картаны бекітіп, кодын енгізсеңіз, велосипед автоматты түрде қозғалысқа дайын болады. Іске қосылғаннан соң коммуналдық велосипед жарты сағат тегін қызмет көрсетеді. Әрбір велосипедке борттық компьютер, себет сөмкелер мен заттар орнатылған.
Әлемге әйгiлi, жанға жайлы...
Велосипед тебу – адамның аяқ бұлшық еттерін нығайтып, ағзаның қалыпты жұмыс жасауына мүмкіндік туғызады. Сондай-ақ, қан айналымының дұрыс жүруіне оң әсерін тигізеді. Бастысы, бойдағы энергия мен таза ауаны, денсаулық пен көтеріңкі көңіл күйді сақтауға өз үлесін қосары сөзсіз.
 |
 |
Қалалық велоқауымдастық директорының міндетін атқарушы Евгений Малаховтың айтуынша, Шымкентте бүгінгі таңда велосипедті жанына серік еткен жандардың қатары 9 мыңнан асып жығылады. Дегенмен, қаланың инфрақұрылымдық жағдайын жақсарта отырып, бұл көрсеткішті бірнеше есеге арттыру мүмкіндігі бар. Қызмет орнына аталмыш көлік түрімен қатынайтын қала әкімінің әрекеті кім-кімге де үлгі болардай.
Жоба жетекшілерінің берген мәліметі бойынша, бүгінде Астана қаласы велосипедпен жүрудің орташа көрсеткіші бойынша Мәскеу, Париж және Сан-Францискодан озық тұр. Яғни, әрбір мың адамға шаққандағы көрсеткіш деңгейі Астанада – 5,9, Мәскеуде – 5,7, Парижде – 3,2, ал Сан-Францискода – 3 адамнан келеді. Жобаның өзіндік тиімділігі сол, Астанада велосипедті пайдаланушылар орташа алғанда күніне 6 шақырымдай жол жүруде. Ендігі жерде аталмыш жоба Шымкент және Алматы қалаларында да жүзеге аспақ. Қазіргі таңда бұл қалаларда велосипед қозғалысына оңтайландырылған арнайы жолақтар салынуда. Бұл жоба қаланың экологиялық ахуалын жақсартып, велотуризмді қалыптастыруға оң ықпалын тигізбек.
Жалпы, Еуропаның алдыңғы қатарлы елдерінде қала аумағында велосипедпен қатынауға ерекше көңіл бөлінеді. Әлемде шайтанарбаны шыр көбелек айналдырып жүрген елдердің қатарында Финляндия көш тізгінін қолға алып тұр. Бұл елдің жазы қысқа, қысы ұзақ. Осыған қарамастан, аталмыш мемлекет велосипедтің санын арттырып келеді. Оның жолын салу үшін де қазынадан қомақты қаржы бөлінеді. Қысқасы, оны фин халқы ұлттық жоба деп санайды. Сондай-ақ, олар елге келген жиһанкездерге велосипед қызметін де ұсынады. Олармен көршілес Норвегия елі де сол саясатты ұстанады. Одан кейінгі орынды Чехия, Дания, Германия, Бельгия секілді елдер иеленеді. Мәселен, Данияда бір адам жылына велосипедпен 853 шақырым жолды артқа тастайды екен. Веложолдары 400 шақырымға жуықтаған Копенгаген нақ бүгінгі таңда «Еуропаның велосипед астанасы» атануға ниетті. Сонымен қатар Азияның Үндістан, Малайзия, Қытай секілді мемлекеттерінде де велосипед мініп жүрген жандардың қатары қалыңдаған. Мәселен, жапондықтардың 15 пайызынан астамы жұмысқа велосипедпен барады.
Мамандардың айтуынша, велосипедте күніне 6 шақырым жол жүру инфаркт миокардын 50 пайызға азайтады. Сондай-ақ, велосипедшілер жылына 900 миллион литр бензинді үнемдейді екен.
