Шымкенттік бренд – Chaplin’s

Пятница, 13 Апрель 2018 12:06

1. Білім іздеп, Америкаға...

2. Жүз күнде - 3 миллион

3. Әлеуметтік жобалар – қаланы дамытатын жол болар

 

Білімін өзге елде жетілдіріп, арманның жетегінде шетел асып жатқан жастарымыздың қатары жыл санап көбеймесе, азайған жоқ. Олардың туған өлкеге қайта оралып, өз кәсібін дөңгелетіп жүргендері туралы естігенде іштей қуанасың. Кәсібімен қатар шырайлы шаһарда қатарластарының басын бір арнаға тоғыстырып, бірнеше әлеуметтік жобаларды жүргізіп жүрген азамат бар. Оның есімі бүгінде замандастарының арасында да жиі айтылып жүр. Ол – Тоқтар Әлімбаев. Жас кәсіпкермен жолығып, өзі жайлы кеңінен білмекке қаладағы Chaplin’s barbershop-қа бас сұққан болатынбыз.

Күн қарбалас болып, келісілген уақыт кешке қарай жылжыды. Ымырт түсіп, қас қарайғанда Бейбітшілік көшесіне беттедім. Ұялы телефонға үңіле, әр қадамымды санап басып Chaplin’s barbershop-қа жеттім. Ішке кірген бойда күлімсіреп қарсы алған сұлу бойжеткенге Тоқтар Әлімбаевқа келгенімді айттым. Асығып жеткенімді байқағандай, келген қонаққа жылы шырай танытып амандасты. Сосын сұраған адамым басқа орынға кеткенін жеткізіп, жөн сілтеді. Айтқан жеріне кідірместен жетіп бардым. Шүйіркелесе әңгіме айтып бір топ жас отыр екен. Тоқтар мені қарсы алып, аман-саулық сұрасты. Келген мақсатым мен қызметімді айтып, сұрақ жаудырдым.

 

Шетелден алған білімі кәдеге жарады

 

...Жайдарлы жан екен. Аз уақытқа сұранып кеткен ол екі кофені қолына ұстап келіп, орынына жайғасты. Маған біреуін ұсынып, өзі қолындағы ыдыстан бір ұрттап, әңгімесін бастады.

- Өзіме тоқталатын болсам, шырайлы шаһарда туып өстім. 1-6 сыныпты М.Х.Дулати атындағы №8 мектеп-гимназиясында, одан кейін дарынды балаларға арналған қазақ-түрік лицейінде оқыдым. Орта білімімді 2011 жылы бітіріп, Алматы қаласындағы ЖОО-лардың біріне оқуға тапсырдым. Әуелі менде оқудағы жетістіктеріме берілген жеңілдіктер болды. Кейін оқуға түскенімде ол жеңілдіктерімнің күші жойылғанын, жарамайтынын айтты. Менде «Алтын белгі» болғандықтан, оқу ақысының 50 пайызын төлеп, оқуға ұсыныс білдірді. Бастапқыда келістім. Кейін семестр аяқталмай жатып неге шетелде оқымасқа деген ойға келіп, өз еркіммен Америкаға баруды ұйғардым. Шешім қабылдаған соң ата-анамның ақ батасын алып, мұхиттың арғы бетіне аттандым. Әуелі жарты жылға жуық сонда қосымша білімімді жетілдіріп, кейін Мичиган штатының орталық университетіне АҚШ Президентінің грантымен оқуға қабылдандым. Онда жеке кәсіпкерлік және микроэкономика мамандығы бойынша бакалавр дәрежесін алдым. Университет бітіргенімде сол елде қалу немесе елге оралу деген таңдау тұрды. Бірақ ойлануға көп уақытымды жұмсамадым. Америкаға бармас бұрын мендегі мақсат – білім алып елге қайтып оралу еді. Туыс ағамның аттанарда айтқан ағалық ақылы да «өзіңе керек білім азығын алып, жеткілікті қормен елге орал» болатын. Өзге елдің ұлтаны болғанша, өз елімнің сұлтаны болайын деп, арманым мен алға қойған мақсаттарымды туған қаламда жүзеге асыруға қайта оралдым,-дейді Тоқтар.

-                    

«Үш айда кәсіпке 3 миллион инвестиция құйдым»

Туған елге оралған Тоқтардың қалауы мамандығына сай кәсіп ашу еді. Шетелде бойына жинаған білімі мен тәжірибесіне сүйене отырып, алғашқы жобасын жасауға бекіді. Мұндағы мақсат «шымкенттік» қағидасына қарсы тұрып, жүз күнде бір жобаны заң шеңберінен шықпай аяққа тұрғызу болатын.

-Алдымен өзімді сынап көру мақсатында осы «жүз күнде 3 миллион» деген жобамды бастадым. Және мен ешқандай таныс-тамырсыз оны жоспарлаған уақытта жасап шықтым. Айтып өтейін, бұл 3 миллион теңге кәсібін енді ашып жатқан адам үшін аз қаражат. Ал оны кез келген адам білімсіз бастайтын болса, сонша қаржыны игеру мүмкін емес еді,-дейді жас кәсіпкер.

 

Барлығын нөлден бастаған Тоқтардың бүгінде жүз күнде ашқан кәсібін дөңгелетіп отырғанына жылдан астам уақыт толып отыр. Ол жоба – Chaplin’s barbershop. Жоқтан бар етуді алға қойған жас жігіт қаладағы үздік шаштараз жасап қоймай, ерлердің арасындағы шымкенттік бренд қалыптастыруды көздеді. Мақсатына жету үшін ұсталарын да еңбекке баулып, білгенімен бөлісіп келеді.

-  Chaplin’s деген атауға тоқталмас бұрын, Чарли Чаплиннің философиясын айтып өтсем. Ол адамдарды әділеттік пен бейбітшілікке шақырады. Мен жасап жатқан жобаларымының барлығы осы Чаплин идеясынан туындаған. Менің екі кумирім бар. Оның бірі осы англо-америкалық актер болса, екіншісі – Мұстафа Шоқай атамыз. Неге мен оларға кумир ретінде қараймын, себебі екеуіне ортақ ұқсастықтар бар. Екеуі де бір жылда дүниеге келіп, туған жерінен жырақтажүріп дүние салды. Бірақ елі мен жері үшін барын аямады. Міне, осындай біртуар азаматтардың өмірінен өнеге алып, солардың айтып кеткендерін өмірлік ұстанымым деп қабылдап жүрмін,-дейді Тоқтар.

- 

3 бағыт – «PechaKucha»,«U:projects», «Chaplin's алаңы»

Жас кәсіпкердің айтуынша, АҚШ-та бизнесі бола тұра әлеуметтік жобаларға немқұрайлы қарағанның жұмысы өнбейді деген қағида бар екен. Осыны ескерген ол жеке кәсібімен қатар әлеуметтік жобаларды жүргізуді қолға алып, қаланың көркеюіне атсалысады.

shymkala-29-2

-  Осы Chaplin’s barbershop-ты жүргізе бастаған кезде Наурыз есімді досым екеумізге қаланың мәдени дамуына арналған әлеуметтік жоба ашсақ деген ой туындады. Алдымен жапондардың «PechaKucha» жобасын қолға алдық. Ол өткен жылдың қаңтарынан бастап күні бүгінге дейін айсайын ұйымдастырылып келеді. Бұл жерде біздің компания қаржылай қолдау көрсетті. Яғни, 12 жасты жұмыспен қамтып отырған Chaplin’s group деп аталатын компаниямыз бар. «PechaKucha» платформасында жастарды қызықтырған әр саладан спикерлер келіп пікір алмасып, ой бөліседі. Сондай-ақ, бұл бүгінге дейін әлемнің 1000-ға жуық қаласында өткізілген халықаралық жоба саналады,-деді.

Ал жалынды жастардан құралған Chaplin-ның қыз-жігіттері қолға алған кейінгі жобалар шымкенттік «U:projects» , «Chaplin's алаңы» деп аталады. Аталған жобалардың әрқайсысы жекелеген тараулардан тұрады. Мұнда олар әр түрлі бағытта өздерін дамытуға мүмкіндік алады. Жас өнерпаздардың танылуына жол ашатын, шабыттандырып, жігерлендіретін шаралар әр апта ұйымдастырылып отырады.

 

Әлеуметтік жобалар да бизнес секілді маңызды

Әкесі мемлекеттік қызметте, ал анасы кәсіпкерлік саласында жүрген Тоқтар ата-анасының тәлім-тәрбиесін бойына мықтап сіңірген. «Әке көрген оқ жонар» деген қағидамен кәсіпкер ретінде туған қаланың дамуына өзіндік үлесін қосып, аз болса да пайдасын тигізіп жүр.

-  Біздің әлеуметтік жобаларды ресми түрде сәуір айында хабарлаймыз. Яғни, бұған дейін зерттеу жүргізу мақсатында іс-шаралар ұйымдастырып келдік. Жай ғана хабарлап қоймай, оны республика көлемінде өткізуге бар күш-жігерімізді саламыз. Ал әзірге жастарға осы жобалар арқылы бағыт-бағдар беріп, Шымкентті бірге дамытсақ деймін.

Мақсаты айқын жастың қай жобасы болса да қолдауға тұрарлық. Қаланың дамуына, елі мен жерінің гүлденуіне еңбек етуге әзір Тоқтардай азаматтарымыз қатары артса, нұр үстіне нұр болмақ.

  1. ...Әңгіменің қызығына кірген екеумізді Тоқтарға соғылған қоңырау бөлді. Сағаттың тілі 8-ге таяп қалыпты. Бір сағаттан астам уақытын бірге өткізген жас кәсіпкер сұхбаттан кейін қайта жұмысына кірісті. Оған сәттілік тілеп, сол жерден қош айтыстым.

Астанаға – арнайы сый

Среда, 28 Март 2018 04:21

Оңтүстік өнерпаздары Астананың 20 жылдығына тарту жасады. Қазығұрттың баурайында «Тәуелсіздік түндігі – Астана» атты сазды-хореографиялық композициясы орындалды.

Туындыда Ә.Әбдірайымұлының «Астана» әнін 20 әнші орындап, бірнеше би ұжымы өнер көрсетті. Жалпы бұл тарту-композицияға 100-ге жуық адам қатысты.

– Биыл 20 жылдығы тойланғалы отырған, иісі қазақ жұртының мақтанышына айналған, Арқа төсіндегі арайлы да ару қала Астананы салуымыз – еліміздің жасампаздығының айғағы, – деді облыс әкімі Ж.Түймебаев. – Елбасымыздың көшбасшылығымен алдымызға асқақ мақсаттар қойып отырмыз. Әлемдегі дамыған 30 мемлекеттің қатарына қосылып, Мәңгілік елге айналу жолында сенімді қадамдар жасаудамыз. Ұлыстың ұлы күнінде киелі Қазығұрт тауының басында өтіп жатқан осынау дүбірлі той ынтымағымызды нығайтып, бірлігімізді бекемдей түссін!

Бұдан кейін Елбасының «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» жобасы аясында бірнеше қойылым ұйымдастырылды. 

«Рухани жаңғыру» бағдарламасындағы символикалық құстың Астанадан ұшып, Қазақстан жерін аралап, Қазығұрт тауына бұрылған сәті көпшілікке алып экранда 3D форматта көрсетілді. Бұдан кейін 500 атты адам жалаушаларымен алып құстың Қазығұрт тауының бөктеріне қонған сәтін бейнеледі. Тау етегіндегі қойылымға 550 адам мен 500 ат қатысып, бүкіл қозғалыс Н.Бейсеқожаевтың «Рухани жаңғыру» әнімен сүйемелденді.

Айрықша театрландырылған қойылымдармен көмкерілген мерекеде Дихан баба шақырылып, қыс кетіп көктемнің келуіне орай гүлдің ішінен Көктем қыздың шығуы көрініс арқылы бейнеленді. Сондай-ақ, 500-ге жуық көгершін көкке ұшырылды.

Осылайша күллі түркі жұртына ортақ ұлық мереке қасиетті жерде мерекелік концертпен жалғасып, жиналған жұрт шат-шадыман күйге бөленді.

Оңтүстік жұртшылығы Ұлыстың ұлы күні – әз Наурыз мерекесін ерекше сән-салтанатпен атап өткені белгілі. Биыл алғаш рет 1500-ге жуық өнерпаздың, мыңдаған өңір тұрғындарының қатысуымен Қазығұрт тауының бөктерінде «Наурыз Қазығұрттан басталады» ауқымды шарасы ұйымдастырылды. Енді айтулы мейрамның Қазығұртта мерекелену себебіне аз-кем тоқталсақ.

 

Қазығұрт аңызы

Қазығұрт – діни аңыздың қазақы нұсқасы бойынша жер жүзін топан су басқан кезде Нұх пайғамбар кемесі қайырлаған қасиетті тау, адамзат атаулы мен жан-жануар тараған киелі мекен. Жалпы, «Киелі тау», «Дүниежүзілік топансу», «Нұх пайғамбардың кемесі» жөнінде әлемдік мифологияда көптеген діни аңыз-әпсана бар. Соның ішінде Қазығұрттың басында кеме қалған аңызының өзіндік ерекшеліктері бар.

Қазақтар, біріншіден, Нұх кемесін көкпен тілдіскен заңғар тауларға қайырлатпайды. Өйткені, Ислам қағидаты бойынша, «мен бәріңнен биікпін» деген өркеуделік болмау керек. Ал Қазығұрт аласа болса да жер бетіндегі таулардың қасиеттісі. Екіншіден, тасқыннан аман қалған кемедегі төрт түліктің төлдері одан кейін Қазығұрттың басынан өсіп-өніп, көбейгені айтылады. Бұл жерде қазақтардың малшылық кәсібіне тән белгі айқын аңғарылады. Үшіншіден назар аударатын жайт – кеменің, Нұх пайғамбардың, оның қасындағы адамдардың микротопонимдер арқылы Қазығұртта «орналасуы». Қазығұрт тауының басында, күн батыс жағында азырақ тегіс жер бар. Ол жер «Кеме қалған» деп аталады. Бұған қоса «Нұх пайғамбарының кемесінің ізі», топансу тасқыны қайтқаннан кейін Нұх пайғамбардың және оның жанындағы адамдар мекендеген үңгір, Пайғамбардың намаз оқыған жері, үңгірдегі бес саусағының ізі, су ішкен бұлағы деп аталатын топонимдер бар. Төртінші, қазақ мифінде «Құдай баста жер-көкті жаратқанда Қазығұрт тауы да бірге жаралған» делінеді.

Міне, бізге жеткен жыр-дастандар мен аңыз-әпсаналардан Қазығұрт тауының киелі жер екенін аңғаруға болады. Ал Наурыз – жыл басының ғана емес, бүкіл тіршілік атаулының жаңаруының белгісі. Осыған орай Ұлыстың ұлы күнін Оңтүстіктегі киелі жерде қарсы алудың өзіндік белгісі бар.

 

«Кеме қалған» жобасы

Жылдың бастауы, табиғаттың жаңаруын тойлау осы мекенге жиналған қауым алдымен Қазығұрт тауының баурайындағы қасиетті шыңдағы Кеме қалған нысанының қазығын қақты.

Жалпы, биылғы Наурыз тойы «Рухани жаңғыру» бағдарламасы аясындағы ауқымды іс-шаралардың бірі де бірегейі болды. Енді алдағы уақытта Қазығұрт тауын заман талабына сай ірі туристік орталық ретінде қалыптастыру міндеті тұр. Облыс әкімі алқалы жиында Қазығұртта арнайы кешен жасау жобаланып отырғанын айтты: - Кеме Қазығұрттың биігіне орнатылмақ. Ұзындығы 137 метр, ені 30, ал биіктігі 15 метр, үш қабатты болады. Мұнда музей, қонақ үй, мейрамхана, көру алаңдарының салу қарастырылады. Екі шақырым көлік жолы мен жаяу жүргіншілер жолы салынып, жан-жақты абаттандыру, тынығу, демалыс алаңдарын жасау жұмыстары бар.

Өңір басшысының айтуынша, алдағы уақытта төменнен Кеме қалған нысанына апаратын ұзындығы 3,1 шақырымдық арқан жол мен 4 шақырымдық жаяу жүргіншілер жолы салынбақ. Сондай-ақ, ұлттық ат спорты ойындарын өткізетін 20 гектар аумақта атшабар құрылысы жоспарланып отыр. Осылайша облыс басшысы бастаған өңір азаматтары тарихи нысанның қазығын қағып, жергілікті жұртты қосарлана келген қуанышпен құттықтады.

Тау бөктеріндегі дүбірлі думан

Ұлық мерекеге орай тау бөктеріндегі этно ауылға 40-тан астам киіз үй тігіліп, алтыбақандар мен салт-дәстүрлерді паш ететін арнайы шағын сахналар мен ұлттық ойындарға арналған алаңшалар орнатырылды. Наурыз мейрамына жиналған қауым этноауыл ішіндегі қолөнер шеберлері мен ұлттық тағамдардың көрмесін тамашалады. Салтанатты шараның басты сахнасы Нұқ пайғамбардың кемесі іспеттес безендірілген.

Салтанатты шараның шымылдығы «Тіршіліктің бастауы - Қазығұрт» қойылымымен ашылды. Бұл қойылымда 230 биші хореграфиялық композиция арқылы жер жаһанды топан су басып, Нұқ пайғамбардың кемесінің Қазығұрт тауына келгенін бейнеледі. Мұнан соң «Күннің жаңаруы», «Қыдыр атаның 12 аймен кездесуі», «Табиғаттың оянуы», «Наурызтойы», «Рухани жаңғыру – ұлтты ұлықтаудың ұлы жолы», «Тәуелсіздік түндігі - Астана» атты сазды-хореографиялық композициялар жалғасты. «Табиғаттың оянуы» композициясында 500 көгершін көкке ұшырылды.

Мереке барысында Оңтүстік Қазақстан облысының әкімі Жансейіт Түймебаев көпшілікті Наурыз мерекесімен құттықтады.

- Елбасымыз Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» атты бағдарламалық мақаласында «Жаңа тұрпатты жаңғырудың ең басты шарты – сол ұлттық кодыңды сақтай білу. Онсыз жаңғыру дегеніңіздің құр жаңғырыққа айналуы оп-оңай» деп айтқан сөзі бар. Ал, ұлттық код деген қайда десек, оның қайнар көзі – әз Наурызда. Ұлыстың ұлы күнінде қазақ мәдениеті мен руханиятының бар інжу-маржаны жарыққа шығады. Наурызда дәстүрлі ән шырқалып, күй шертіледі, терме төгіліп, ақындар айтысады. Ең бастысы, Наурызда дәстүр бойынша жастар үлкендермен көріседі. Өкпе-наз, реніштердің бәрі ұмытылады. Яғни, Наурыз – ынтымақ пен бірлік, үлкенге құрмет, мейірім мен кешірімділік секілді ізгі қасиеттер дәріптелетін мереке.

Мұнан соң облыс әкімі Наурыз мересінде елді бірлікке, ынтымыққа шақырып, ренжіскен ағайын болса, құшақтасып көрісуге шақырды. Осылайша Қазығұрттың баурайына жиналған мыңдаған жұрт көрісу амалып, жасап, төс қағысты. Өкпе-назын кешірісті. Жаңару мейрамында көңілдер де жаңарып, жасарды.

Бұл күні бірқатар азаматтарға «Оңтүстік Қазақстан облысының Құрметті азаматы» атағы тапсырылды. Сондай-ақ, «Туған жерді түлету - перзенттік парызымыз» жобасы аясында ел ықыласына бөленген кәсіпкерлер марапаттады.

 

Рухани келісім – татулық тірегі

Мереке күні облыс әкімі Жансейіт Түймебаев алғаш рет киіз үйде облыстық, аудандық, қалалық, ауылдық ардагерлер кеңесі мен зиялы қауым өкілдерінің басын қосып, кеңес өткізді. Бұл жиында «Зорлық-зомбылықсыз – Оңтүстік» акциясы жарияланды. Аймақ басшысы аудан, қала әкімдеріне ұрпақ тәрбиесіне мән беріп, қылмыс пен құқық бұзушылықтың алдын алу бойынша кешенді жұмыс ұйымдастыруды тапсырды. Ондағы мақсат – ел ішіндегі түрлі оқиғалардың себеп-салдарын талқылап, олқылықтарды болдырмаудың жолдарын ақылдасу.

Облыс әкімінің сөзін қуаттаған зиялылар қазіргі таңда, жалпы қоғамымызда бала тәрбиесіне деген жауапкершіліктің әлсіреп бара жатқанын жасырмады. Ел ағалары ынтымақ пен береке болмаған жерге құт қонбайтынын айтты.

Айта кетейік, «Наурыз Қазығұрттан басталады» іс-шарасына облыстық мәдениет және тілдерді дамыту басқармасына қарасты мәдениет және өнер мекемелерінің әртістері және «Шамсинур», «Фараб», «Тұмар», «Жұлдыздар», «Таңшолпан», «Қаракөз», «Шаттық» би ұжымдары мен 500 жылқы, 500 көгершін мен түйелі күймелер қатысты.

Робот құрастырушылар қимылсыз қалған денеге жасанды интелект арқылы жан бітірмек. Әлемде мұны АҚШ, Израиль, Жаңа Зеландия, Ресей, Жапония сынды мемлекеттер елдер қолға алған. Экзоскелет жасаушы осы бес мемлекеттің қатарына жуырда ғана 6-шы болып Қазақстан енді. Алғашқы аяқ алысынан-ақ халық арасында бұл құрылғыға сұраныс артып отыр. «Viptop robotics» компаниясы осылайша тағдырдың тауқыметін тартып, мүгедектер арбасына таңылған талай жанға үміт отын сыйламақ.

ekzoskilet-1

Негізгі мақсат –бес бағыт

Алғашқы ой көмек беру және емделу жолын жеңілдетуден туған. Яғни, шымкенттік кәсіпкер Әбдіразақ Жанбосынов жүру, тұру мүмкіндігінен айырылған азаматтарға көмектесу мақсатында робот құрастырушы жас ғалымдар мен өнертапқыштардың басын бір арнаға бұрады. Елбасының Жолдауындағы цифрлық және басқа да инновациялық шешімдерді әзірлеушілердің өз экожүйесін дамытуы аса маңызды мәселеге айналып отырғанын түсінген кәсіпкер алғашқы экзоскелетін құрастыруға кіріседі. Ол аталмыш құрылғыны болашақтың қажетіне балайды.

– Әр қалада жүрген жас мамандардың басын қосып, бір жыл бұрын экзоскелет жасауды бастадық. Бүгінге дейін үш экзоскелет құрастырдық. Оның біріншісі ауыр зат көтеруге арналған. Белгілі себептермен ол аяқсыз қалды. Ал екінші экзоскелетті 11 жасар Ақмарал деген қызға сыйға тарттық. Үшіншісі де бітуге таяу, – дейді компания басшысы Әбдіразақ Жанбосынов.

Екінші басымдық әлеуметтік салаға беріліп отыр. Оның ішінде құрылыста оқыстан денсаулығына зақым келіп, жұмыссыз қалған кісілер мен дәл сондай қиындықпен бетпе-бет күресіп жүрген адамдардың өмірін қалайда жеңілдеткісі келеді. Алғашқы экзоскелетті қайырымдылық ретінде сыйға берген компания осы санаттағы өзге жандарға арнап алдағы уақытта жаңаларын құрастыруды көздеп отыр. Олар тек белден төменгі тірек-буын органдарын ғана назарға алып қоймай, ес-түссіз жатқан науқастардың орнынан тұруына жағдай туғызбақ. Медицина саласы мамандарын да бұл құрылғы таң қалдырған. Экзоскелеттің адам денсаулығына да пайдасы орасан зор. Бұлшықет пен сүйек тінін жұмыс істеткізеді, қан қысымын қалпына келтіреді, ас қорыту жүйелерінің қызметін жақсартады.

ekzoskilet-2- Елімізде бүгінгі таңда 626 мың мүгедек бар. Бірақ олардың қатары күн санап артып келеді. Мүмкіндігі шектеулі жандарға мемлекет тарапынан көрсетіліп жатқан көмектер аз емес. Ең тиімдісі – олардың аяққа тұрып кеткендері деп есептеймін,- дейді врач-травматолог Талғат Бейсебаев.

Үшінші мақсат – жалпы өндірісті дамыту. «Ақылды технологиялар» – агроөнеркәсіп кешенін қарқынды дамыту мүмкіндігі екені мемлекеттің биылғы Бас жоспарында айтылды. Міне, компанияның алға қойған басымдықтарының қатарында зауыт, фабрика кәсіпорындар жұмыстарын жеделдету, жұмыс процесін жеңілдету мақсатында экзоскелеттер құрастырылмақ. Бұл құрылғының құрылыста да пайдалы тұстары бар. Мысалы, таулы аймақтарға немесе бой көтеріп жатқан ғимараттарға үлкен техника кіре алмаса, экзоскелет арқылы ауыр зат жеткізіп, оларды ары-бері тасып, орнынан жылжытуға болады. Яғни, кәсіпкер айтып өткен аяқсыз қалған экзоскелеттің бірі тап осы ауыр заттарды көтеруге арналған. Оның көмегімен тау-кен, шахта, жедел құтқару саласындағы адамдардың жұмыстарын жеңілдетуге мүмкіндік мол. Соңғы мақсатты әлі іс жүзінде пайдаға жаратып көрмеген. Алайда әскери салада да экзоскелеттің қажетке жарайтынын жеткізді.

 

«Медет» сыйлаған құрылғы

Елімізде өмірдегі әртүрлі сынаққа тап болған 700 мың мүмкіндігі шектеулі жан бар. Олардың 100 мыңнан астамы арбаға таңылғандар. Әрине осыншама адамның барлығына экзоскелет әзірлеп беруге компанияның қауқары жетпейді. Ол үшін үлкен орын мен еңбек қолы керек. Дегенмен алғашқы «Медет» Ақмарал есімді қызға сыйланды. 4 жасында биіктен құлап, арбаға таңылған балақайдың арманы өз аяғымен жүру еді. Әбдіразақ Жанбосынов сыйға тартқан экзоскелеттің арқасында арманы орындалып, өмірге деген құштарлығы қайта оянғандай болды.

– Ақмаралдың құрылғыны киіп, алғашқы қадам жасағандары әлі де көз алдымда. Балақайдың қуанышын сөзбен айтып жеткізу мүмкін емес. Анасы да алғасын жаудырып жатыр, – дейді Орта Азия елдеріндегі алғашқы экзоскелетті құрастырған кәсіпкер.

Айта кетейік, Ақмаралға сыйға тартқан экзоскелеттің құны 12 мың АҚШ долларына тең.
Кәсіпкердің айтуынша, қиналған жандарға медет сыйлайық деген оймен құрылғыларға осылай «Медет» атауын берген. Сондай-ақ, бұл «медицина» сөзіне де жақын атау дейді. Бүгінгі таңда экзоскелеттің үшіншісі жасалып бітудің алдында тұр. Әрбір құрылғы жекелеген адамдардың жағдайына ыңғайлап жасалынады. Оның салмағы, қимыл-қозғалысқа оңтайлы болуы үшін компьютердің көмегімен арнайы бағдарлама енгізіледі. Кейін бір ғана батырманың көмегімен жүре алмайтын жанды құрылығы 2 сағатқа дейін орнынан тұрызып, жүруіне жәрдемдеседі. Өйткені оның қуаты сол уақытқа ғана жетеді. Егер қуат көзі таусылып қалса, электр қуатына қосып, қайта пайдалады. Шет елдегі экзоскелеттің де шама-шарқы сол уақытты құрайды.

 

Жаңа офис –жаңа бастамалар

«Viptop robotics» компаниясына «Даму» кәсіпкерлікті дамыту қоры қолдау білдіріп, Алматы қаласындағы ғылыми зерттеу институтынан офис берген. Бүгінгі таңда онда 5 адам экзоскелет құрастыруда. Әбдіразақ Жанбосыновтың айтуынша, экзоскелеттер жігіттердің өз ойларынан туындаған. Яғни, олардың сыртқы көрінісі, жалпы болмысы ешқандай көшірме емес. Әр экзоскелетті жасаған сайын өзгерістер енгізіп, жетілдіріп жатыр. Алдағы уақытта экзоскелет құрастырушы шетелдік әріптестерінің жұмыстарымен таныстырып, әріптестік байланыс орнатпақ.

Ендігі мақсат – ағымдағы жылдың жартысына дейін айына 10 дана «Медет» экзоскелетін құрастыру. Жыл соңына дейін оның санын айына 50-ге жеткізіп, ал M PRO деп аталатын экзоскелеттің түрінен 25-тен асыруды көздеп отыр. Алдағы жылдары әскери салаға арналған және жалпыға ортақ сериялы экзоскелеттер жасап көрмек. Бағаларына тоқталсақ, АҚШ-та бір экзоскелет 110 мың доллар тұрады. Ал Ресейде оның құны 45 мың доллар болса, біздегі жоспарланған баға 10-12 мың доллар шамасында. Бұл компанияда жұмыстың көбі қолмен атқарылады. Сондықтан да бағасын төмендетуге мүмкіндік бар. Экзоскелетке қажетті қозғалтатын редукторды ғана Жапониядан алдыртады. Ал қалған қажетті темір-терсектің бәрі өзімізден шығады. Компания басшысы Ә.Жанбосынов қазіргі таңда робот құрастырушы жастардың барлығына ортақ ғылыми отралық ашуды жоспарлап отырғанын айтты. Ол үшін 70 млн теңге көлемінде қаржы қажет.

Сөз жүзінде қолдау білдіргенімен, іс жүзінде әрекет етуге белсенділік танытатын жандар әзірге табылмай тұр,- дейді кәсіпкер. Егер бұл игілікті істі қолдаушылар табылып, жұмыс жүйеге қойылса, кәсіпкердің мақсаты орындалғаны. Елімізде Орта Азиядағы экзоскелет құратыратын алғашқы орталық ашылып, толыққанды іске кірісер еді. Ал бұл – қаншама мүгедек жанның аяғына тұруына, оған қоса өндірістік процестердің өркен жаюына жол ашары анық.


Фото: Әйгерім Бегімбет

5 жыл – беделді белес

Пятница, 02 Март 2018 05:03

Шымкенттегі химия-биология бағытындағы Назарбаев Зияткерлік мектебіне биыл – 5 жыл.

shymkent-xbnЖуырда халықаралық дәрежеге ие болған білім ошағының мерейтойына орай «Бір мектеп – біздер бір елміз!» мерекелік концерті өтті.
Айтулы шараға Шымкент қаласы әкімінің орынбасары Қайрат Нұртай, Оңтүстік Қазақстан облысы білім басқармасының басшысы Исатай Сағындықов, жоғары оқу орындарының басшылары, Қамқоршылық кеңесінің мүшелері, ата-аналар қауымдастығы арнайы келіп, мектеп ұжымын мерейлі мерекемен құттықтады.

Өзінің зияткерлік әлеуетін білімді ұрпақ тәрбиелеуге арнап келе жатқан мектеп басшысы Балкан Маратұлы Шымкент қаласы әкімінің «Шымкент қаласын дамытуға қосқан ерекше үлесі үшін» төсбелгісімен марапатталды. Ал мектеп ұстаздарына аянбай еңбек етіп, білім саласының дамуына қосқан зор үлестері үшін қала әкімінің алғыс хаттары табысталды.

Бұл білім ордасы 2013 жылдың 1 наурызынан бастап ресми түрде өз жұмысын бастаған. Ғылыми-танымдық өресі биік, білім көкжиегі кең оқушылар олимпиадалар мен ғылыми жобаларда жүлделі орындарды иеленіп, мектептің атақ-абыройын асқақтатуға үлес қосып келеді. Осының нәтижесінде Шымкент қаласы химия-биология бағытындағы Назарбаев Зияткерлік мектебінде жаңартылған білім мен кәсіби бағдар жүйесінің оқушылардың қажеттіліктеріне сай келуіне байланысты Халықаралық аккредитациядан сәтті өтті және Халықаралық мектептер кеңесінің (CIS) сертификатына ие болды.

Зияткерлік мектеп 5 жылдың ішінде 2 рет түлек шығарды. 2015 жылы 129 түлек бітіріп, еліміздегі жоғарғы оқу орындарына 128 оқушы, оның ішінде 40 оқушы Назарбаев Университетінің студенті атанды. Ал 1 түлек Қытайдың Гонконг политехникалық университетінің грантын жеңіп алған. 2016 жылы 122 түлек тәмамдады. Түлектердің 115-і қазақстандық жоғарғы оқу орындарында, оның ішінде 36-сы Назарбаев Университетінде оқып жатыр. Ал 23 түлек әлемнің 11 елінен шақыртулар алып, жоғарғы оқу орындарының гранттарын жеңіп алды.

Бұл күні қуанышпен бөлісуге келген мектеп түлектері жетекші университеттің студенті атанып, жаңа өмірге жолдама сыйлаған аяулы мектебі мен ұстаздарын мерекемен құттықтап, жылы лебіздерін білдірді. Осы орайда көрермендер назарына «Мектеп менің бойымдағы қандай қасиеттерді өзгертті?» атты арнайы түсірілген фильм ұсынылды. Онда әр шәкірттің, ұстаздың Зияткерлік мектепте тұлға ретінде қаншалықты шыңдала түскені бейнеленген.

Жыл санап қаламызда кәсіпорындармен қатар, кәсіпкерлердің де саны артып келеді. Оның ішінде өзін-өзі жұмыспен қамтыған жастар да баршылық. Жақында Қытайда білімін жетілдіріп, Гуанжоу қаласында кәсіппен шұғылданып келген жерлесімізбен сұхбаттасудың сәті түсті. Асхат Нурлыбаев есімді жас кәсіпкер бүгінде қаламызда 5 жобаны қолға алып, 20 адамды жұмыспен қамтып отырған жайы бар. Әңгімеміз жас болса да, бас болып жүрген іскер азаматтың жобалары турасында өрбіді.

– Асхат жас кадрлардың шет елдерде білімін жетілдіріп, елге оралғаны бізді қуантады. Ал олар кәсібін ашып жатса, бұл нұр үстіне нұр. Бізге бизнеске қалай келгеніңізді баяндап берсеңіз.

– Балалық шағымда полиция қызметкері болуды қатты армандайтынмын. Ал өскенде өмірдің өзі кәсіпкерлікке алып келді. Өткенге кері шегініп мектеп бітірген жылдан бастап айтатын болсам, 2007 жылы Ө.Жолдасбеков атындағы №9 мектеп-лицейін тәмамдадым. Кейін ата-анамның батасын алып, Қытайға оқуға аттандым. Бір жыл тіл үйрене келе, Сиань қаласындағы Транспорт және коммуникация университетінің студенті болдым. 2012 жылы оқуды аяқтап, қолыма диплом алдым. Кейін сол жақта біраз тәжірибе жинау мақсатында Гуанжоуға бардым. Онда бес жылым өтті. Бес жылдың ішінде түрлі салада өз мүмкіндіктерімді сынап көрдім. Достарыммен бірге киім, техника заттарын саттық. Логистикалық компания аштық. Өзге де жұмыстарды атқардық. Бірақ қаржы жинап, Шымкентке келіп кәсіп ашамын деген арманым болды. Араға он жыл салып, өткен жылы туған қалама оралдым. Келген бойда «Procoffee» жобамызды бастадық. Әуелі көлікпен аралап сатып, кейін келе жұмысымыздың ауқымын ұлғайтуды жөн көріп, орталық аштық. Айта кетейін, біз әзірге тек ашып жатырмыз (күліп). Алғашқы жобаларымыздың қатарында «Profootball» дүкені бар. Кейінгі «Professionale» дүкеніміз, ал бейнебақылау сататын «Protech» дүкені де басты жобаларымызға енді. Pro – professional сөзінің қысқартылған нұсқасы. Яғни, халыққа сапалы, жоғары деңгейде өнім ұсыну мақсатында дүниеге келген атау болатын. Ал төртінші кәсібіміз «Sanlin» футбол мектебі. Қазіргі таңда иіс су сататын дүкен желісі мен жиһаз шығаратын цех бойынша жұмыстар жүріп жатыр. Жақын күндері ол да іске қосылады. Уақыт тапшылығыннан үлгеруге мүмкін болмай тұр. Бұл «Pro group» командасының атқарып жатқан жұмыстары екенін айтып өтейін.

– Алып мемлекетте кәсіппен айналыстым дейсіз, бізден қандай айырмашылықтары бар?

– Айырмашылық көп (күліп). Ең бірінші халық санында. Ондағы сауда-саттықтан түсетін табыс 10-20 пайыз артық. Бір қарапайым мысал келтірсем, бізде балмұздақты 200 теңгеге сатып, ертесіне 500-ден саудалаңыз. Ешкім сіздің тауарыңызды алмай қояды. Мұны халықтың қалтасы көтермейді. Ал Қытайда адамдардың тұрмысы жақсы. Ондай жағдайларға даурығып қарамайды. Ақшасы барлар ала береді. Олар қалталы келеді. Үлкен мемлекетте, халқы көп жерде бизнес жасаған қашанда тиімді. Біз әзірге олардан кенжелеуміз расын айтсақ. Авиа кассадан билет аламыз. Базардан киім киеміз. Заман ағымына бейімделуде кешеуілдеп қалғанбыз. Интернет арқылы тапсырыс жасау дегенді көпшілік біле бермейді. Енді-енді үйреніп келеді. Бірақ бүгіндегі жаппай цифрландыруға қарапайым тұрғындар дайын еместей көрінеді. Біздегі кәсіпкерлерге көрсетілер шаралар да енді ғана дамып жатыр. Өз басым кәсіп ашуда мемлекеттен ешқандай көмек сұрағаным жоқ. Қолдан келгенше барымызды салып, өзіміз аяққа тұруға тырысып жүрміз. Бірақ ол жағынан хабардармын. Көңіл бөлініп жатыр. Екінші мәселе – бізде кез келген істі дөңгелетіп әкетуге мүмкіндік бар. Қай саланы алмаңыз, сапалы етіп жасасаңыз, жұмыс жүріп кететіне сенімдімін. Ол үшін басқалардан сапасын жоғары, ал бағасын сәл арзан ұсыну керек. Сонда ісіңіз өнімді де, берекелі болады.

 

– Жастарға оралсақ, қаламыздағы кәсіпкерлермен байланысыңыз қандай? «Қазақша бизнестегі» кемшіліктерді айтып өтсеңіз.

– Шыны керек, көп жас кәсіпкерлермен әлі таныс емеспін. Енді жұмыс бастап жатқандықтан алдағы уақытта таныса жатармын. Алайда мына нәрсені жақсы білемін. Бізде көпшілік жастар тәуекелшіл емес. Жұмыс бастамай жатып уайыммен жүретіндері көп. Бизнесте мен ұстанатын мынадай қағида бар – бастадың ба жемісін көресің, егер жүрмей жатса өмірлік сабақ аласың. Адамдардың киген киімі, шыққан тегі, атақ-даңқынан бұрын мән беретенім – адамгершілік қасиеті. Достарым мен жұмыстағы әріптестерімнің де осы қасиетін жоғары бағалаймын.

– Ал кәсібін ашсам деп жүргендерге қандай кеңес бересіз? Бизнестің ұтымды жолдарын айтсаңыз.

– Әрине кім болмасын көздеген мақсатына жету үшін, ойға алған жобаны ертерек бастағаны абзал. Менің ұшақта шабытым оянады. Сол кезде ерекше күйге бөленемін. Әуеде қиялыммен бірге қалықтаймын. Жаңаша бастамалар ойға келеді. Қажет жерін түртіп аламын. Шетел мен үлкен қалаларға жиі баратыным да сондықтан. Үнемі өзімді жетілдіріп отырамын. Ұнағанымнан бас тартпаймын. Спортқа көңіл бөліп, күнделікті 1-2 сағатымды кітап оқуға арнаймын. Пайдалы бизнес форумдарды қалдырмаймын. Ол мені қанаттандырып, жұмысымды жеңілдетуге септігін тигізеді. Осы жерде айтып өтсем, «үлкен» кәсіпкерлерді сондай айтулы шаралардан кезіктіріп жатамын. Өкініштісі олар үйренуге емес, өздерін көрсетуге келгендей көрінеді. Қабақтарын түйіп алып, жиынның соңына дейін мұздай боп отырады. Күлетін жерінде күлу жоқ. Қол соғатын жерінде үнсіз қалады. Адам өзін жетілдіргісі келсе, өзгенің жетістігімен қатар кемшілігінен де сабақ алу керек. Әйтпесе, ондай жиындарға не мақсатта барады (күліп). Біреуге үйретемін деп ауыз толтырып айтатындай жетістігім көп емес. Замандастарым аз ұйықтап, көп еңбек етсе деймін.Уақыттың қадірін біліп, тіл үйреніп, кітап оқып, ой-өрістерін дамытса деймін. Қазақтың ұл-қыздары барлық салада мықты болса деймін.

 

– Біздегі кәсіпкерлер «қорқақ» келеді дейсіз, жалпы сіз қорқынышты қалай жеңдіңіз?

– Оныңыз рас. Сұрағыңызға жауапты күнделікті өмірде көз көріп жүрген достарымның жағдайы арқылы жеткізейін. Қазіргі замандастарымыздың арасында ұнатқан адамына хабарлама жаза алмайтындары бар. Көшеде жүргенде танысуға жүрексініп жатады. Ондай жастарымыздың бойында кәсіп ашуға батылдық қайдан болады? Ал қорқынышқа оралсақ, адам баласы қайда бет алмасын «қорқыныш» деген сезім жол серігі секілді қатар жүруі мүмкін. Онымен тек бизнесте ғана емес, үнемі күресуіміз керек. Мектеп бітірген жылы Қытайға баратын кезде мен де қорықтым. Ол жақтағы жағдаймен таныс емес едім. Емтихандар ұйқыны ұрлап, кәсіп бастағанымда түрлі келеңсіз оқиғаларға тап болдым. Логистикада алғаш рет заттарымыз тиісті жеріне жетпей қалғандағы қорыққанымызды білсеңіз! Міне, сондай қиындықтардан сабақ алғаннан кейін мен қорқынышты жеңдім. Қорқа берсең ештеңе өздігінен орындала қалмайды. Қол қусырып қарап отырған да жарамас. Еңбектену керек. Ес білгелі тәуекелшілмін. Тіпті түнде қиялыма келген нәрсені ертесіне тұрып кірісіп істейтін кездерім болады.

– Шетелдерге жиі барамын деп айтып қалдыңыз. Шырайлы шаһарды салыстырып өтсеңіз.

– Әлемнің 15 шақты елінде болдым. Әрине ол елдердегі үлкен қалалармен үшінші мегаполисімізді салыстыруға келмес. Бірақ мен Шымкентті ерекше жақсы көремін. Қытайда бір күнде бір ғана жұмысыңызды істей аласыз. Халық көп, көшедегі кептелістерден аяқ алып жүру мүмкін емес. Ал мұнда бір күнде 10-15 шаруаңыз бітеді. Қаламыз күн санап көркейіп, жыл санап әлеуеті артып келеді. Енді өзге елде он жыл жүріп жинаған білімімді, мүмкіндігімді туған мекенде пайдаға жаратпақпын. Жастық жігерімді, күш-қайратымды қаланың дамуына, гүлденуіне жұмсаймын. Мұнда барлық салада өзара бәсекелестік бар. Ал, бәсекелестік болған жерде сапа артады.

 

– Әлемдік нарықтағы криптовалюта бағамы туралы ойыңызды да білгіміз келеді.

– Соңғы жылдары цифрлы ақша қолданыста да, жалпы адамдар арасында да жиі айтылып жүр. Мен одан хабардармын. Оған көзқарасым түзу. Әлемдік деңгейде алпауыт елдер оны мойындап жатыр. Блокчейн технологиясынан білетін адам криптовалютаны жақсы түсінеді. Таныстарымның арасында игілігіне жаратып жүргендері бар. Бірақ менде биткойн әзірге жоқ. Мүмкін бізге де келе жатар. Ол уақыттың еншісінде. Өткен айларда биткойнның құны 19-20 мың АҚШ долларына дейін көтерілді. Баға араға 2-3 апта салып күрт құлдырады. Қазіргі биткойнның құны 9 мың доллар шамасында. Менің ойымша, жылдың соңына дейін 50 мың долларға дейін көтерілуі мүмкін.

– Мәслихат депутаттарының қатарында кәсіпкерлер басым екенін өзіңіз жақсы білесіз. Соңғы жылдары жастар да ол орындардан бой көрсетіп келеді. Осы сіз депутат болу туралы ойланып көрдіңіз бе?Алдағы жоспарларыңызбен бөліссеңіз.

– Біз бір жылдың ішінде бес жоба аштық. Ендігі мақсат – осы жобаларға жіті көңіл бөлу. Қате-кемшіліктерін реттеу, ұлғайту болмақ. Жоғарыда айтып өттім, қазіргі кезде иіс су дүкені мен жиһаз шығаратын цехтың жұмысын жасап жатырмыз. Осыларды іске қосу керек. Жалпы жоспар көп. Оны алдағы уақытта іс жүзінде көре жатарсыздар. Қытайдан елге оралудағы мақсатым – қаламызды дамыту. Оған өз үлесімізді қоссақ деген ниет. Ал депутат болу шынымды айтсам мені ойландырмапты. Оны уақыт еншісіне қалдырамын.

 

– Әңгімеңізге рақмет!

Әңгімелескен
Азамат ЖАППАР

Ақшаны қалай сақтаған тиімді?!

Пятница, 16 Февраль 2018 08:38

Елбасы Н. Назарбаев «Төртінші өнеркәсіптік революция жағдайындағы дамудың жаңа мүмкіндіктері» атты маңызды құжатта Қаржы секторын «қайта жаңғырту» бойынша бірнеше міндеттер қойды. Яғни, Ұлттық Банк тарапынан қаржы институттарының қызметін қадағалау қатаң, уақтылы әрі нәтижелі болуға тиіс. Мемлекет қарапайым азаматтардың мүдделерін қорғауға одан әрі кепілдік береді. Жеке тұлғалардың банкроттығы туралы заң қабылдауды тездету қажет екенін атап өтті. Ал ақшаны дұрыс сақтай білген азаматтар қаржылық сауаттылықтарын арттыра отырып, банкрот болмаудың жолын өздері-ақ табады. Осы салаға қатысы бар мамандардың қаржыны тиімді сақтауы туралы пікірін білген едік.

Гүлжан ИСАТАЕВА,
ОҚМПУ-нің экономика ғылымдарының кандидаты:

«Ақшаңыз бағалы қағаз күйінде сізге қызмет етуі тиіс»

- Ақша деген ол керек десеңіз тәулік бойы активтер арқылы қызмет ететін құрал. Тұрғын үй, автокөлік, міне, осындай активтер бар. Бірақ бұл активтерге қосымша салым керек. Яғни, үйге жөндеу жұмыстары, көлікке жанар-жағармай сынды. Қаржы сақтаған адам мынаны жадында ұстауы тиіс – оның тірнектеп жинаған байлығы сақталмауы керек. Яғни, өзіне жұмыс істеп, пайда әкелгені абзал. Пайда табудан шығады. Біз қаржылық сауаттылықты дамытумыз қажет. Көп ізденуіміз керек. Осы салада қаншама жыл еңбек етіп, шәкірт тәрбиелеп жүрсем де, ізденуден қашқан емеспін. Біраз адам сауатсыздығының салдарынан қолындағы барынан, жылдар бойы жинаған қорынан айырылып жатқанын естимін. Тіпті олардың ішінде пайызға ақша алып, біреудің қолына уыстап ұстатып жібергендері де бар. Ондай ұйымдардың заңды түрде Ұлттық банктен рұқсаты, құжаты болуы керек. Оған қарапайым халық мән бере бермейді. Міне, қаржылық сауаттылықтың біздегі көрінісі. Мен ешкімді кінәлай алмаймын. Оған еш негіз жоқ. Қазір ақша табуға да, оның сақталуына да барлық мүмкіндік бар. Ұлттық банк рұқсатын берген ірі холдингтердің белгілі мөлшердегі акциясын иемдену арқылы үлескері болуға болады. Тоқталып өтсем, «Kazakhmys», «Қазақтелеком»,«ҚазМұнайГаз» ұлттық компаниясы», "Kegoc",«Қазақстан темір жолы» ҰК», «Кселл»,«Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» акционерлік қоғамдарының бағалы құжаттрын алуға болады деп айта аламын.

 

Салима ХОЖАЕВА,
Шымкент қаласының тұрғыны:

«Қаржыны дұрыс жолға салмасаңыз, ұтылдым дей беріңіз»

- Ақша бүгінгі тұрмыста басты қажеттілігіміз. Кім болмасын табысының көп болғанын қалайды. Кейде артық қыламын деп опық жейтін кездер болады. Маған бұл әттеген-ай деген жәйт таныс. Одан өмірлік сабақ та алдым. Өткен жылдары шетелдік Atlantic Global қаржы ұйымы жайлы таныстарымнан естіп, оның серіктесі Questra-ға компаниясының ережесіне сәйкес 270 еуро көлемінде қаражат аудардым. Ол қаражатты бір танысымнан үстеме пайызбен қарызға алған болатынмын. Нәтижесінде жер сипап қалдым. Алғашында маған 90 еуромды қайтарып ала алатынымды айтты. Бірақ оны қалдырсаң, қарық боласың деді. Сол сандыраққа сеніп, одан кейінгі 90 еуро пакетімді де қайта салдым. Себебі ақшам көбейе берсін деп ойлағанмын. Нәтижесінде не болды? «Қарық» болдым (күрсініп). 7 айдан кейін компания жабылды. Ақша сақтауда біреудің айтқанымен жүрмеуге кеңес берер едім. Мейлі, банктен депозит ашып, аударып отырыңыз, үйіңіздегі сейфке сақтаңыз. Бастысы – біреудің сандырағына еріп, сан соғып қалмаңыз.

 

 

Берік МЫРЗАБЕКОВ,
қаржы ұйымының мүшесі:

«Ақша сақтауда криптовалютаны таңдадым»

- Мен криптовалютамен өткен жылдың шілде айынан бастап таныспын. «Onecoin» деп аталатын қаржы ұйымына сол кезде келдім. Келудегі мақсатым – қолымдағы бар қаражатты сақтай отырып, көбейту еді. Менің таңдауыма 6 пакет ұсынылды. 690-дық пакетті дұрыс деп тауып, сол бойынша қаржылық сауатымды жетілдірдім. Қазір екінші сплитке өтудің алдында тұр. Сплит – токендердің екі есеге ұлғаюы. Ол блокчейн технологиясы арқылы автоматты түрде жұмыс істейді. Басқа криптовалюталарға қарағанда «Оnecoin» құбылмалы емес. Сондықтан ақшамды криптовалютаның осы түрімен сақтағанды жөн деп шештім. Нарықтағы бағаға оралсақ, теңге долларға девальвация болып жатыр. «Coinmarketcap» деп аталатын платформада бұған көз жеткіздім. Өзге криптовалютада баға тұрақты емес. Мысалы, өткен жылдың соңғы айларында биткойнның сатылымдағы бағамы 22 мың АҚШ долларына дейін көтерілген еді. Қазір 1 биткойн құны 9 мың доллар шамасында. Көрдіңіз бе қандай айырмашылық бар. (күліп) Ал ванкойнға оралсақ, мен осы қаржы компаниясына келгенде 12,45 еуро центке бір койн алдым. 3 ай сплинт өткен соң ол 15,95-ке көтерілді, ал қазір 20,75 еуро цент. Біздің болжамымыз бойынша ағымдағы жылдың соңына қарай бүкіл әлемдік биржаға кірсек, ванкойнның құны 25 пайызға өсуі мүмкін. Ванкойнның монетасы 120 миллиардқа дейін жалғасады. Сондықтан ол бізге жетеді.

Ал Ұлттық банк берген мәліметтерге тоқталатын болсақ, өңіріміздегі тұрғындардың депозиті 300 млрд. теңгеге жеткен деген дерек бар. Салымшылардың басым көпшілігі, қаражатын ұлттық валютада сақтағанды жөн көрген. Нәтижесінде шетел валютасындағы депозиттер 22 пайызға төмендеп, 95 млрд теңгені құраған. Мамандар 2017 жылы теңге 7,7 пайызға құнсызданады деген еді. Бірақ ол болжам дәл келмей, инфляция 7,1 пайызға төмендеген. Ал нәтиже нарықтағы бағаның тұрақтануымен тікелей байланысты болды. Сонымен қатар, өткен жылы оңтүстік халқы қаражатын банкте ұлттық валютада сақтап, салымды 23,9 пайызға арттырған екен.

Сондай-ақ, былтыр елде АҚШ долларын сатып алу 4,22, еуро 13,9 пайызға өскен. Ал Ресей рублі, тиісінше 4,24 пайызға төмендеген.

Ұлттық банк мамандарының айтуынша, ақшаны қолда ұстап сақтағаннан депозитке салым ретінде салып отырған тиімді. Ол ақша айналымға еніп, еліміздің әлеуетін арттыруға септігін тигізеді.

Қаламыздағы облыстық орыс драма театрында Ш.Қалдаяқов атындағы облыстық филармонияның "Тұғыры биік өнерім" атты жаңа жобасы аясында салтанатты концерт өтті.

shymkala-12-6

Өңіріміздегі ән мен жырдың қара шаңырағы саналатын ұжымның алғашқы есептік концерті Елбасымыздың «Болашаққа бағдар: Рухани жаңғыру» бағдарламалық мақаласы негізінде сонымен қатар, өскелең ұрпақтың санасында рухани үдерісті жаңғырту мақсатында ұйымдастырылып отыр. 

Концертте «Сүгір» атындағы қазақ ұлт-аспаптар оркестрі мен «Тұмар» фольклорлық ансамблінің орындауындағы халықтың шығармалармен қатар, «Алаш» аспаптық ансамблінің сүйемелдеуімен шырқалған эстрадалық әндер жұртты серпілтіп сала берді. Ұлт ерекшеліктерін айқындайтын төл өнеріміз қазақтың дәстүрлі әні мен күйі көрерменге көңілден кетпес әсер сыйлады.

shymkala-12-5

Ал халықаралық, республикалық би байқауларының лауреаты «Қазына», «Тұмар» би ансамбльдері әлем халқының ұлттық билерін өз нақышында шебер орындады. Сондай-ақ, салтанатты кеште қазақтың «100 жаңа есіміне» енген, айтыскер ақын Бекарыс Шойбеков қазақ халқының салт-дәстүріне сай бір жасар Мейірлан Досжанұлының тұсауын кесті.

Ғасырға жуық тарихы бар өнер ордасы «Тұғыры биік өнерім» жобасы аясында наурыз айында Ж.Шанин атындағы облыстық академиялық қазақ драма театрында композитор Ш.Қалдаяқовты еске алу мақсатында «Өмір өзен» атты концертін өткізбек. Сонымен қатар, алдағы уақытта «Фиркан», «Шымкент Плаза» демалыс және ойын-сауық орталықтарында Скрипкашылар ансамблінің әлемдік және қазақстандық композиторларының классикалық шығармаларымен өнер сүйер қауымды сусындатпақ.

Страница 50 из 51