Шымкент келбеті

«Су арнасы - Маркетинг» – Шымкенттегі ірі кәсіпорынның бірі. Мегаполис тұрғындарын тіршілік нәрімен қамтамасыз етіп келе жатқан, 68 жылдық тарихы бар мекеме.

Жуырда Шымкентке келген жұмыс сапарларының бірінде Үкімет басшысы Асқар Мамин арнайы ат басын бұрып, «Су арнасының» мекемесінің жұмысымен танысты.
Премьер-Министр қаладағы кәріз-тазарту жүйелерінің аумағында болып, қалдық суды тазарту жүйесінің жұмысын көрді.

Қалдықтан электр энергиясын алатын биогаз қондырғысының жұмысын бақылады. Үкімет басшысына мекеменің жұмысы туралы «Су арнасы – Маркетинг» ЖШС бақылау кеңесінің төрағасы Анарбек Орманның өзі таныстырды. Жауапты мамандардың баяндауынша, 2016 жылы тазарту құрылғыларын жаңарту жұмыстары жүргізілген.

Соның нәтижесінде, тиімді технологияның көмегімен өндірістік қуаттылық тәулігіне 150 мың т.м. жетіп отыр. 

Жалпы, Шымкент қаласы бойынша қалдық су жүйесінің ұзындығы 838 шақырымды құрайды. Алдағы уақытта қалдық су және кәріз жүйесінің жұмысын одан әрі дамыту үшін қала аумағында алдағы уақытта қуаттылығы тәулігіне 150 мың және 60 мың т.м. болатын 2 кәріз тазарту қондырғысын салу жоспарлануда. Құрылыс бірнеше кезеңмен жүзеге асырылады деп күтіледі.

Сонымен, коммуналды мекеменің жұмысына бір сәт үңіліп көрсек.

Су жинау

Тіршілік нәрі су көздеріндегі ұңғымалар арқылы жиналады.

Шымкенттің ерекшелігі сол, құрылғылар қаладан биік орналасқан, су жинала салысымен тұтынушыға жөнелтіледі. Сорғылардың жұмысы, судың көлемі, құбырлардағы қысым мен басқа да арнайы мәліметтер диспетчерлік пунктегі мониторларға беріледі.

Жаз кезінде қала тұрғындары сағатына 10 мыңға жуық текше метр суды тұтынады. Ал күз бен қыс айларында бұл көлем 30%-ға төмендейді.
Ауызсу шымкенттіктердің үйлері мен пәтерлеріне жетпей тұрып залалсыздандырылады.

«Selcoperm-500» қондырғысы бар арнайы станция су жинау орнынан бірнеше шақырым төменде орналасқан. Мұндағы маман арнайы тұз таблеткаларын суға араластырып, ары қарай электролиз қондырғысында атомға дейін ұсақталады. Дайын болған қоспа арнайы ыдысқа құйылып, магистральды су құбырына қысыммен жіберіледі.

Міне, су залалсыздандырылды және оны енді еш қорықпай іше беруге болады. Бұл стратегиялық нысандар мұқият күзетілетінін де айта кету керек.

Суды жеткізу мен тарату

Су құбырлары, коллекторлар, кәріз желілері мен есептеу-бақылау құрылғылары – осының барлығы қаланың су шаруашылығын құрайды.
Су көзінен алынып, залалсыздандыру процесінен өткен су қалаға үш негізгі жолмен жеткізіледі. Ары қарай орамішілік тарату құбырларымен бөлінеді.

Сумен қамтамасыз ету жүйесінің жұмысы технологиялық процеспен басқару жүйесі арқылы автоматтандырылған. Орталық диспетчерлік пунктегі алып мониторда барлық мәлімет көрініп тұрады. Құбырлардағы қысым туралы мәлімет 36 бақылау нүктесінен түседі. Ал төтенше жағдай бола қалса, GPS-трекерлер арқылы экранда апатты бригадалар мен мамандардың орны көрсетіледі.

Мәлімет тез арада соларға беріледі. Шымкент қаласы елімізде алғаш болып су өлшеуіш құрылғылармен жабдықталғандықтан, судың шығыны толық бақылауда. Бұл жүйе суды үнемдеуге мүмкіндік береді.

Кәріз жүйесі

Кәріз жүйесі – су шаруашылығының маңызды бөлігі. Шымкенттегі 6 коллектордан қалдық су өз ағысымен тазарту құрылғысына жиналады. Қазіргі таңда қаладағы абоненттерден тәулігіне шамамен 100 мың текше метр су жиналады. Ал бұл суды тазарту – көп деңгейлі, маңызды жұмыс, бұл кешен тәулігіне 15 мегаватт электр энергиясын қолданады.

Мұнда алдымен қалдық су органикалық емес қалдықтардан тазартылады. Яғни, пластик, мата секілді түрлі қалдықтар сүзіледі. Бұдан кейін арнайы құрылғы арқылы судағы құм сүзіледі. Айта кету керек, жауын-шашын мен қар еріген мезгілде судағы құм мөлшері артады. Шамамен үш күнде 4 тонна құм жиналуы мүмкін. Бұл қалдық да кәдеге асырылып, жол салуға жұмсалады.

Қалдық судан газ өндіру

Бұдан кейін қалдық су бірнеше ыдыс арқылы өткізіліп, қосымша тазартудан өтеді. Органикалық қалдықтан тазартылған су арнайы ыдыстарға жиналады. Бұл ыдыстарға арнайы өсірілген бактериялар жіберіліп, зиянды бактериялардың көзін жояды. Процесс кезінде компрессорлы станциядан қысыммен ауа жіберіледі, себебі, бактерияларға оттегі қажет.

Соңғы кезеңде су мен шөгінді бөлінеді. Су соңғы тазартуға жіберіліп, сыйымдылығы 25 млн т.м. Бөржар қоймасына жиналады. Ары қарай техникалық дақыл өсіретін шаруашылықтар пайдалануы мүмкін.
Ал шөгінді де әбден кептірілген соң кәдеге асады. Арнайы бункерлерге жиналып, мұнда тағы да арнайы бактериялар жіберіледі.

Соның нәтижесінде ашу процесі басталып, метан бөлініп алынады. Газ соңында газгольдерге жиналады. Биохимиялық өндірістің қуаттылығы – сағатына 200 т. м. метан. Мұнша көлем тазарту құрылғыларын электр энергиясымен және әкімшілік ғимараттарды жылумен жабдықтаудың 1/3 бөлігін жабуға жетеді.

Ашудан кейінгі қалдық зиянды қоспасы жоқ дайын тыңайтқышқа айналады.Айта кетейік, бұл биогаз қондырғысы – Орта Азиядағы баламасы жоқ жоба.
Осылайша жер қойнауынан алынған тіршілік нәрі бүкіл қаланы шарлап, тұрғындардың қажетіне жараған соң да кәдеге асады. Ал алып мекемедегі жұмыс бір сәтке тоқтаған емес...

Шымкентте бүгіндері қызу-қарбалас. Арыс қаласының тұрғындарына қажет заттар мен көмек қолын созушылар негізінен үшінші мегаполиске жиналуда.

Азық-түлік жеткілікті

Бұл туралы қала әкімі Ғ.Әбдірахымов мәлімдеді.
– Арыс тұрғындарына қажет азық-түлік жеткілікті жиналған. Қажет заттар қарапайым қазақстандықтардан, көрші аймақтардан, кәсіпкерлерінен түсіп жатыр.

Мен жағдайға түсіністікпен қарауға шақырамын. Арыс қаласында 45 мыңға жуық адам тұрады. Олардың көбісі Шымкентке жеткізілгендіктен, негізгі салмақ біздің қаламызға түсіп отыр. Қазіргі таңда қаладағы барлық қызметтер барынша күшейтілген тәртіпте жұмыс істеуде, біз арыстықтарға қолдан келгенше көмек көрсетіп отырмыз, – деді қала әкімі.

Бүкіл көмек үлкен қоймаға жиналуда

Ғ.Әбдірахымов бұған қоса Арыс тұрғындарына қажет заттар Ынтымақ шағынауданындағы сауда-логистикалық орталықта жиналып жатқанын айтты.
Арыстағы оқиғаға байланысты қайырымдылық көмектер, азық-түлік пен басқа да қажет заттар Шымкент қаласы, Ынтымақ шағынауданы, әуежай маңындағы үлкен қоймаға жинақталуда.

– Аллаға шүкір, елімізде қайырымды, мейірімді, дарxан мінезді азаматтар баршылық! Басқа өңірлерден ағылып жатқан көмектің көлемінің үлкендігінен және азық-түліктердің көптігінен бұдан былай барлық көмек Көрме орталығында емес, тоңазытқышы бар сауда-логистикалық орталықта жинақталады Эвакуациялық пунктерге қажетті заттар осы жерден жеткізіледі, – деді «Nur Otan» партиясы Шымкент қалалық филиалы төрағасының бірінші орынбасары Бахадыр Нарымбетов.

Көмекке бүкіл ел жұмылуда

Арыс халқының басына түскен қиын жағдайға алаңдаушылық білдірген ел азаматтары барынша көмек қолын созуда. Оған еліміздің өзге өңірлерінен келіп жатқан гуманитарлық көмек заттары дәлел.
Қазіргі таңда Қарағанды, Қызылорда, Жамбыл облыстары мен Алматыдағы отандастарымыздың жіберген түрлі материалдық заттар Ынтымақ шағынауданындағы сауда-логистикалық орталыққа жеткізілген.

Шымкенттегі қоймаға Жамбыл облысынан, Алматыдан да қайырымдылық көмек келіп жетті. Сонымен қатар Қызылорда облысынан жүк тиелген бірнеше көлік келген болатын.
Алдағы уақытта басқа да өңірлерден көмек жүктері келеді деп күтілуде. Қазір Түркістан облысы мен Шымкент қаласы мектептерінде орналасқан эвакуациялық бекеттерде қажетті азық пен заттар жеткізілуде.

Арыстық азаматтарға қайырымдылық көмек ретінде Шымкент қаласындағы №№54, 56, 87 мектептерде орналасқан эвакуациялық пунктерге қажет азық-түлік пен жеке бастың тазалық заттары жіберілді.

Айта кетейік, материалдық және гуманитарлық көмек қабылдайтын бекеттер тәулік бойына жұмыс істейді.
Арыс қаласында төтенше жағдай жариялана салысымен Шымкент қалалық және Түркістан облыстық Қазақстан халқы Ассамблеясы жедел штаб құрып, эвакуацияланған азаматтарға жан-жақты көмек көрсетуді бастап кеткен.

Штабтан алғашқы сәтте Арыс қаласынан халықты көшіру үшін 3 автобус, 2 жүк көлігі жөнелтіп, зардап шеккен жандарға таза су мен азық-түлік таратылды.
Бүгінде дейін Шымкенттегі Қазақстан халқы Ассамблеясы ғимаратында ашылған штабтың қабылдау бекетіне жиналған құны 15 млн теңге болатын азық-түлік, киім-кешек пен тұрмысқа қажет заттар эвакуациялық бекеттерге жөнелді.

Қиын сәтте этномәдени бірлестіктердің мүшелері 20-дан астам отбасыны өз үйлеріне алып кетіп, қамқорлық танытты. Сонымен қатар Шымкенттегі №53,56,61,122,26 мектептерде және №1 саңырау балаларға арналған интернатта орналасқан азаматтар күнделікті ыстық тамақпен қамтылуда. Ассамблея жанындағы медиаторлар мен психологтар апат аймағынан келген азаматтармен әңгіме жүргізіп, психологиялық көмектерін көрсетуде.

– Арыс қаласында орын алған апат арыстықтардың ғана қайғысы емес, бүкіл халықтың қайғысы. Қиын сәтте барша халық Арыс тұрғындарымен бірге екендіктерін көрсетіп, қолдан келген жәрдемін беріп жатыр. Өңірдегі этномәдени бірлестіктердің өкілдері де күн-түн демей жұмыс істеуде. Қазір бекеттерде орналасқан азаматтардың сұранысы – киім-кешек, көрпе-төсек пен гигиеналық заттар жеткіздік. Осылай жұмыла жұмыс істесек, біз жеңбейтін қиындық жоқ – дейді Ассамблея мүшелері.

Штаб төрағасы Мұратәлі Қалмұратов гуманитарлық көмек көрсету шаралары жалғаса беретінін айтады. Қазір еліміздің барлық аймағынан Ассамблея мүшелері қолдау білдіріп, гуманитарлық жүк тиелген көліктерін жіберіп жатыр. Бұған қоса үйлерді қалпына келтіру бағытында жұмыс істемек.

Ал шымкенттік кәсіпкер, «Корпорация «Береке А» ЖШС құрылтайшысы Рәшкүл Оспанәлиева Арыс тұрғындарының мұқтаждығы үшін құрылған «Түркістан» корпоративтік әлеуметтік даму қорына өз атынан 5 миллион теңге аударды. Кәсіпкер, мұнымен қатар, Шымкенттегі мектептерді паналап отырған жүздеген адамға гуманитарлық көмек көрсетті.

Арыс қаласында болған қайғылы жағдайға байланысты «Shymkent» ӘКК АҚ ұжымы 1 млн теңге көмек көрсетті.

– Осындай қиын уақытта біз отандастарымызды қолдауға тиіспіз. «Shymkent» ӘКК АҚ ұжымы зардап шеккен отбасылар мен Арыс тұрғындарына бір күндік жалақысын аударды. Сіздерді де сауапты бастамаға қосылуға шақырамыз. Жұмыла көтерген жүк жеңіл! – деді басқарма төрағасы Рашид Аюпов.

Ал ОҚМПУ ұстаздары ұжымның бір күндік жалақысын бірауыздан зардап шеккендерге көмек үшін арнайы шотқа аударуға шешім қабылдады. Оқу орнының псиxолог-магистранттары мен арнайы мамандар қиын жағдайға тап болған Арыс қаласының тұрғындарына психологиялық көмек көрсетті.

Университетте арнайы штаб құрылды. Еріктілер тобы, Факультет декандары, оқытушы-профессорлар құрамы зардап шеккен Арыс қаласының тұрғындары орналасқан бекеттерге барып, қолұшын созуда.
Бұған қоса Студенттер үйінде арнайы 150 орын дайындалды.

«Шымкент келбеті» және «Панорама Шымкента» газеттерінің ұжымы да Арыс тұрғындарына көмек ретінде 2 күндік жалақыларын қайырымдылық қорына аударды.

Арыстағы барлық көше тазартылды

27 маусымдағы мәлімет бойынша Арыс қаласы аумағындағы төтенше жағдайдың салдарын жою мақсатында ҚР ІІМ-нің жеке құрамынан 1488 адам және 189 бірлік техника жұмылдырылды. Қорғаныс министрлігінің саперлік бөлімшелерінен 43 топ құрамында 408 адам Арыс қаласын, теміржол стансасы мен көшелерді тазалады.

Сондай-ақ әскери бөлім аумағы жарылмаған оқ-дәрілерден тазартылуда. Осы жұмыстар нәтижесінде 5700-ден астам әскери снарядтар табылып, арнайы техникамен көшіруге дайындалды.
Жедел штабтарда қауырт желілер ұйымдастырылып, тұрғындардан жалпы 15 мың 927 қоңырау келіп түсті.

Жалпы инженерлік техникамен Арыс қаласының 16 учаскесіндегі барлық көшелер мен 11 шақырым теміржол тазартылды. Қорғаныс министрлігімен бірге жеке және көпқабатты үйлер тазартылуда.

Әзірлеген – Н.БЕКТАЕВ

23 маусым – Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік қызметшілер күні. ҚР Тұңғыш Президенті Н.Ә.Назарбаевтың 2013 жылғы Жарлығымен 23 маусым елімізде Мемлекеттік қызметкер күні болып белгіленген бұл мерекені шымкенттіктер де атап өтті.

Мереке – табиғат аясында

Шымкент қаласының әкімі бастаған мемлекеттік қызметшілер кәсіби мерекелерін әдеттегідей зал ішінде емес, ашық аспан астында қарсы алды. Салтанатты жиын мегаполистегі А.Асқаров атындағы дендросаябақта өтті.
Қала әкімі Ғ.Әбдірахымов мемлекеттік қызметшілерді құттықтады.

– Мемлекеттік қызметшілер - мемлекеттің тірегі. Сіздер елдегі өмірдің қайнаған ортасында жүріп, мемлекеттік идеология мен саясаттың жүзеге асырылуына атсалысасыздар. Қазақстандағы мемлекеттік қызмет саласына 1997 жылдан бастап оң өзгерістер енді. Қазіргі таңда көрші елдер біздің заңдарды пайдалануда. Мерекелеріңіз құтты болсын, әріптестер! - деді қала әкімі.

Бүгінде Шымкент қалалық әкімдігі мен 23 басқарма, 4 аудан әкімдігінде 721 мемлекеттік қызметші бар. Қала әкімі осы саладағы жетістіктерге де тоқталды.
– ТМД елдерінің арасында мемлекеттік қызмет істерінің реформасы алғаш рет Қазақстанда жасалды.

Бұл саланың өркендеуіне Елбасы Н.Назарбаевтың үлесі зор екенін атап өткім келеді. Елбасының «Қазақстан – 2030» стратегиясында мемлекеттік қызмет туралы арнайы бөлім бар. ҚР Тұңғыш Президентінің тапсырмасымен біздің елімізде ТМД бойынша алғашқы мемлекеттік қызмет агенттігі құрылды. Қазіргі таңда әр өңірде аумақтық филиалдары жұмыс істеп келеді, - деді қала әкімі.

Кәсіби мерекелерін осы салада қызмет ететіндер спорттық жарыстан бастады. Осылайша олар қала тұрғындарын салауатты өмір салтын ұстануға шақыруда. Жүгіру жарысынан бөлек футбол, волейбол және теннис сайыстары ұйымдастырылды. Соңында қала әкімі Ғ.Әбдірахымов спартакиада жеңімпаздарын марапаттады. Мерекелік шара соңы концерттік бағдарламамен жалғасты. Бірқатар қызметшілерге қала әкімі және мемлекеттік қызмет департаментінің алғыс хаттары табысталды.

Мегаполистегі оң өзгерістер

Жалпы, биыл Шымкент қаласы әкімдігінің жұмысында бірқатар оң өзгерістер орын алды. Соның бірі – «Ашық әкімдік» жобасы.
Бұл жоба – Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың жергілікті атқарушы органдардың халықпен тығыз байланыс орнатудың жаңа форматына көшу туралы тапсырмасы аясында қала әкімі Ғ. Әбдірахымовтың бастамасымен жүзеге асып отыр.

Әкімдік ғимаратының бірінші қабатынан ашылған «Халықпен қызмет» орталығында тұрғындар үшін арнайы электронды кезек залы қызмет ете бастады. Онда мамандар келушілерге жер, тұрғын үй, әлеуметтік салалар мен құрылыс, жол сынды мәселелері бойынша кеңес беріп, қызмет көрсететін болады. Келушілер үшін күту залы, тегін wi-fi мен банкоматтар және төлем терминалдары, арнайы e-gov порталына қосылған терминалдар орнатылған.

Сонымен қатар, мұнда қала әкімі мен орынбасарлары тұрғындармен «Ашық диалог» форматында жұмыс жасау үшін open space залдары құрылды. Онда қала әкімінен бөлек, оның әрбір орынбасарлары өз салалары бойынша апта сайын азаматтарды жеке мәселелері бойынша қабылдайтын болады. Мұндағы мақсат – мемлекеттік қызмет саласын уақыт талабына сай жетілдіріп, басқару жүйесінің тиімділігін арттыру.

Сонымен қатар қала әкімі және әкімнің орынбарлары әлеуметтік желілер арқылы тұрғындармен кері байланысты орнатты. Осының нәтижесінде әкімдікке келіп түсетін арыз-шағымдар саны төмендеді.
2018 жылдың желтоқсан айынан бастап, мемлекеттік қызмет саласында факторлық-балдық шкала енгізіліп, нәтижесінде жалақысын жергілікті бюджеттен алатын қызметшілердің еңбекақысы екі есеге өсті.

Сонымен бірге әкімдік өкілдері ҚР Президенті әкімшілігіне барлық өңірдің мемлекеттік қызметшілерінің жалақысы бірдей болса деген ұсыныс жіберген. Сондай-ақ, 2019 жылдың 18 маусымынан бастап әкімдіктің жұмыс кестесі өзгеріп, түскі үзіліс екі сағаттан бір сағатқа қысқартылып, жұмыс уақытының соңы 19.00-ден 18.00-ге ауыстырылды.

Жалпы, Шымкент қаласында 2 мыңнан астам мемлекеттік қызметші абыройлы еңбек етуде.

Шымкент қалалық полиция департаментінде фронт-офис ашылды. Осылайша Елбасының мемлекеттік органдардың ашықтығын қамтамасыз ету және халыққа қызмет көрсету сервисін заманауи талаптарға сай жүзеге асыру тапсырмасы орындалуда.

23 маусым – ҚР полициясы күні ашылған орталыққа келген тұрғындар кеңес алып, өтініштері мен басқа да құжаттары қысқа мерзімде қабылданады.

Жалпы аумағы 45 шаршы метрді құрайтын фронт-офисте келген азаматтарға ыңғайлы болу үшін күту залы, ресепшн орталығы, кеңес беретін қызметкерлерге қажет компьютерлік құрал-жабдықтар мен базалар орнатылған.

Арыздардың басым бөлігі лицензиялау-рұқсат беру жүйесі, әкімшілік тәжірибе, қылмыстық істерді тергеу мәселелеріне қатысты болғандықтан, фронт-офис алаңында осы мәселелерге қатысты құзыретті қызметкерлер – жергілікті полиция қызметінің, әкімшілік тәжірибе инспекторлары, анықтаушылар мен тергеушілер қызмет көрсетеді.

Бұған қоса Шымкент қалалық Қазақстан халқы Ассамблеясында Қазақстан полициясының 27 жылдығына арналған мерекелік жиын болды. Салтанатты іс-шараға Шымкент қаласының әкімі Ғ.Әбдірахымов, генерал-майор Ж.Сұлтанов және ішкі істер органдарының ардагерлері, полиция қызметкерлері және қызмет бабында қайтыс болған қызметкерлердің жұбайлары қатысты.

Жиында полиция департаментінің үздік қызметкерлері марапатталып, соңы мерекелік концертке ұласты. Бұған қоса полиция қызметіне арналған фото-көрме ұйымдастырылды. Сондай-ақ, № 4 балалар үйінің тәрбиеленушілері өнер көрсетіп, тәртіп сақшыларына арнауларын оқыды, төл мерекелерімен құттықтады.

Әли Көмекбаев, ҚР Мемлекеттік қызмет істері және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл Агенттігінің Шымкент қаласы бойынша департаментінің басшысы:

23 маусым – Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік қызметшілер күні. Бұл кәсіби мерекені әлемдік қауымдастық атап өтеді. 2002 жылдың 20 желтоқсанында Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас Ассамблеясы 23 маусымды БҰҰ-ның мемлекеттік қызметкері күні деп жариялау қарарын қабылдап, оған мүше әр мемлекетті де осыған байланысты бір күнді белгілеуге шақырған-ды.

Қазақстан Республикасы Тұңғыш Президенті Н.Ә.Назарбаевтың 2013 жылғы Жарлығымен 23 маусым елімізде Мемлекеттік қызметкер күні болып белгіленді. Бұл күн елімізде жыл сайын, дәстүрлі түрде аталып өтіледі.

Жалпы, мемлекеттік жүйені дамытудағы басым бағыттардың бірі еліміздегі мемлекеттік қызметшілерінің позитивті имиджін қалыптастыру және күшейтуге бағытталған. Себебі, мемлекеттік қызметкерлердің мемлекеттің жүйедегі орны бөлек.

Осы тұрғыда ҚР Мемлекеттік қызмет істері және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл Агенттігінің Шымкент қаласы бойынша департаментінің бірқатар бастамалы ел көлемінде жүзеге асырылып отыр, дейді Департаменттің басшысы, Әдеп жөніндегі кеңес төрағасы Әли Көмекбаев.

Мемлекеттік қызметкер беделі

Биылғы мемлекеттік қызметкерлер күнінің ерекшелігі – Мегаполис тарихындағы алғашқы Қала күнімен қатар келіп отыр. Қала өміріндегі секілді, Департамент жұмысында да өзгешеліктер бар, дейді Әли Амантайұлы.

– Біріншіден, қаланың мүмкіндігі өсті. Қалада қызмет ететін мемлекеттік қызметтің беделі жоғарылады деп айта аламын. Мысалы, 2018 жылы бір бос орынға конкурсқа 4 адам қатысса, биыл бір орынға 14 адам таласты! Бұл – орташа көрсеткіш. Ал жекелей алғанда кейбір лауазымдарға 40 адам құжат тапсырған кезі болды.

Себебі, мемлекеттік қызметтің абыройы жоғарылағанымен қоса олардың жалақысы да өсті. Қазақстан бойынша, оның ішінде Шымкентте жалақы төлеудің факторлық-балдық пилоттық жүйесі енгізілді. Жұмыс оңтайландырылып, үнемделген қаржы жұмыс тиімділігін арттыру үшін қызметкерлердің жалақысына қосымша қосылды, - дейді Әли Амантайұлы.

Мегаполис атанған соң Шымкентте жүйелік қарым-қатынастар оңтайландырылып, бұрын жалға алынған біраз ғимараттар босатылды. Оның ақысынан үнемделген қаржы қызметкерлердің жалақысын өсіруге бағытталған.

Шымкент – адалдық алаңы

– Қазіргі құндылықтың бірі – Елбасының тапсырмасын қолға алынған қызметкерлердің мәдениетін арттыру, сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениет қалыптастыру. Осы тұрғыда Шымкентте атқарылып жатқан іс аз емес. Соның бірі де бірегей деп, «Шымкент – адалдық алаңы» жобасын айтуға болады, - деп жалғады сөзін Әли Амантайұлы. – Ол жобаның қызметкерлері де Департаментпен бір ғимаратта отырмыз.

Осы тұста Әли Амантайұлы сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыруда әдеттегіден өзгеше мысал келтірді.

– Мысалы, бір фигураны алсақ, ол әр қырынан қарағанда әр түрлі көрінеді, яғни, төрт бұрышты, ромб, тік төртбұрыш болып көрінеді. Сол тік төрт бұрыш пен ромб шындығы болса, төрт бұрышты фигура – ақиқат. Қазіргі ақиқат – қоғамның ашықтығына қол жеткізу.

Ал оған барудың жолы бірнеше, яғни, фигураның қыры көп. Сол секілді алғанда «Адалдық алаңы» жобасы да сыбайлас жемқорлықты жоюға жетудің бір шындығы, анығын айтқанда, бір бағыты дер едім. Оның бір қыры – Шымкентте ашылған «Адалдық дүкендері».

«Адалдық дүкендері» туралы бұдан артық түсіндіру болмас, сірә.
– Қазіргі таңда Шымкентте 140-қа жуық «Адалдық дүкені» жұмыс істеп тұр. 131 мектеп және оқу орындары мен басқа мекемелерде ашылған.

Әр мектепте орта есеппен 500-600 оқушы бар десек, осы дүкендер арқылы 100 мыңға жуық адамды тәрбиелеуге болады. Қалай дейсіз ғой? Әрине, «көш жүре түзеледі» дегендей, ол дүкенге кіріп, затын алған оқушылардың біреуі болмаса бірі ақшасын жеткізбей төлеп кетуі мүмкін. Сосын достарына мақтанады.

Ал оны көріп тұрып қалған құрдастары бұл іс-әрекеттің бұрыстығын айтпай ма? Әрине, айтады. Сөйтіп, өздерін өздері тәрбиелейді. Осылайша біз «Адалдық дүкендерін» ашып қана қоймай, сол арқылы азаматтарды, әсіресе, жастарды адалдыққа тәрбиелеуді мақсат тұтып отырмыз. Ал жастар – еліміздің болашағы, - дейді Әли Амантайұлы.

ҚР Мемлекеттік қызмет істері және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл Агенттігінің Шымкент қаласы бойынша департаменті бас болып, өздері де жастарға үлгі көрсетуде. Мысалы, қаладағы 30-ға жуық мектептің директоры өздерінің кең кабинеттерін мектеп игілігі үшін босатып берген.

– Мен де жұмыс кабинетімдегі демалыс бөлмесінен бас тартып, оны хатшыға босатып бердім. Ал хатшының бұрынғы кең кабинетінде қазір Департамент басшысының орынбасары отыр. Осылайша екі кабинетке бір хатшы отыр. Жұмыс жүйесін оңтайландырудың бір көрінісі – осы, - дейді Әли Амантайұлы.

Қазіргі таңда «Адалдық алаңының» мүшелері жобасы әр сенбі сайын «Қайнар» бизнес-орталығында жиналады. Ол жиынға кез келген тұрғын қатыса алады. Мұндағы мақсат – қоғамдық өмірдегі өзекті мәселелерді ортаға салып, шешу жолдарын талқылау. Департамент басшысының айтуынша, тұрғындар шағымдарының көп бөлігі полиция, білім беру және денсаулық сақтау саласына қатысты.

Сондықтан, алғашқы кездегі жиналыстарға полиция департаменті, білім басқармасы мен денсаулық сақтау басқармаларының жетекшілері қатысып, көпшіліктің арыз-тілегін тыңдады.

Қызметтен тыс сәтте

«Бос уақытыңыз аз екенін білеміз, дегенмен, қолыңыз қалт еткенде немен айналысасыз?» деп сұрақ қойып үлгергенім сол екен, Әли Амантайұлы «Бірге футбол ойнаймыз!» деп, орынбасарына жалт қарады. Бәріміз күліп жібердік.

– Жоқ, расы сол, - деді Әли Амантайұлы. – Бастық екенмін деп, қатып қалған ештеңе жоқ. Бұрыннан салауатты өмір салтын ұстанамын. Елордада қызметте жүргенімде түскі астың уақытын жүзуге арнайтын едім. Басында бассейннің бір шетінен екінші шетіне барғанша ентігіп қалатын едім.

Содан, үзбей жүзе бердім. Жапондардың «Асығу деген – бір нәрсені асықпай, бірақ, үзіліссіз істеу» деген әдемі сөзі бар. Мен де солай, үзбей жүзе бердім. Бір күні қарасам, бассейндегі инструкторлардың бір ауысымы кетіп, екіншісі келгенін де байқамай жүзе беріппін. Ал қазір департамент жігіттері бос уақытта футбол ойнаймыз, шахмат клубымыз бар.

Жұмыстан кейін жаяу жүруге тырысамын. Мұның бәрі, ең алдымен, адамның өзінің денсаулығы үшін пайдалы болса, екінші жағынан ұжымның ынтымағын арттыра түседі. Міне, бірер күнде өз мерекемізде мемлекеттік қызметшілер арасында спартакиада өтеді. Соған дайындалып жатырмыз. Жалпы, қай ғұлама айтқаны қазір нақты есімде жоқ, «Мен өзім қатарлармен емес, жастармен араласамын» деген еді.

Өте дұрыс айтылған сөз. Жастардың идеялары тың, өздері белсенді, энергияға толы келеді. Оларды тыңдап, керек идеясын неге қолданбасқа? Себебі, «барлығын білемін» деген адамның өзі қателеседі. Ал білімді адам өзінің білері әлі де бар екенін біліп, үйренуге ұмтылады. Сол үшін жас мемлекеттік қызметкерлерге әрдайым білімге ұмтылыңыздар деп кеңес берер едім. Жалпы, халыққа қызмет – барлығымызға абыройлы міндет!

Еркін сұхбаттың тоқетері осы болды. Мерекелеріңіз құтты болсын!

Жазып алған –
Нұрлан БЕКТАЕВ

«Ақылды қалалар» өңірлік дамудың, инновацияны таратудың және еліміздің барлық аумақтарында тұрмыс сапасын арттырудың локомотивтеріне айналады».

Елбасы Н.Назарбаевтың «Төртінші өнеркәсіптік революция
жағдайындағы дамудың жаңа мүмкіндіктері»
атты Қазақстан халқына Жолдауынан
2018 жылғы 10 қаңтар

Қазақстанда ел экономикасын дамыту қарқынын жеделдетуге және азаматтардың тұрмыс сапасын жақсартуға арналған Digital Kazakhstan бағдарламасы іске қосылған. Шымкент қаласында Smart city жобасы 6 негізгі бағыт бойынша іске асырылуда.

Білім саласы

Сәтті шыққан 4 жоба – Indigo, Sakura, I-mektep және T-hunter. Indigo және Sakura жобалары аясында қаладағы барлық 476 балабақша мен 130 мектепте электронды кезек және жолдама беру жүйесі енгізілді. Соның нәтижесінде балабақшаларға 68 233 сәби қабылданып, ата-аналардың шағымы 40%-ға кеміді, 3-6 жасқа дейінгі балалар арасындағы кезек 2,5 есеге азайды. Қазіргі таңда шымкенттік Indigo жобасы еліміздің 7 аймағында жүзеге асырыла бастады.

Ал 1 сыныпқа құжат тапсыру мерзімі бұрынғы 43 күннен 20 минутқа дейін қысқарған. Бұған қоса оқушылардың ата-аналары мектептің педагогикалық құрамы, сынып бөлмелері, оқыту тілі, жағымды-жағымсыз факторлар туралы алдын ала біле алады.

I-mektep жүйесінің нәтижесінде «Мектеп-ата-ана-оқушы» байланысы орнап, жеткіншектер арасындағы құқық бұзушылық деңгейі 75%-ға азайды. Оқушылардың сабаққа қатысу көрсеткіші 97%-ға жетті. Егер баласы сабаққа келмесе, ата-анасына SMS-хабарлама жіберіледі.

Мұғалімдерді автоматты түрде іріктейтін T-Hunter жобасы педагогикалық құрамның сапасын жақсартуға сеп болды. Бұрын кандидаттар әр мектептен бос орын іздеп келсе, қазір онлайн өтініш беріп, ашық конкурстан өтеді. Бүгінге дейін 3100 өтініш қабылданып, 700 маман мектептерге конкурстық комиссия негізінде қабылданды.

Денсаулық сақтау саласы

Цифрлық жобалар денсаулық сақтау жүйесін де қамтыды.
– Қаладағы барлық 36 медициналық мекемеге кешенді ақпараттық жүйе енгізіліп, «қағазсыз» жүйеге көшті.

Дәрігердің қабылдауына жазылу, дәрігерді үйге шақыру және медициналық ұйымға тіркелу секілді ең көп сұранысқа ие 3 қызмет автоматтандырылып, Damuded мобильді қосымшасы іске қосылған. Мегаполис тұрғындарының 97,4%-ның электронды денсаулық төлқұжаттары құрылды, - дейді Шымкент қалалық цифрландыру басқармасының басшысы Айнұр Юсупова.

Көлік және ТҮКШ

Бүгінгі таңда үшінші мегаполистегі барлық 1102 қоғамдық көлікке GPS құрылғылары орнатылып, диспетчерлік бақылау жүйесі енгізілді. Алдағы уақытта қалада муниципалды автобус паркі ашылмақ.

– Осы бағытта қоғамдық көліктер паркі жаңаланып, қалаға жаңа автобустар жеткізілуде. 1 шілдеге дейін Шымкентке жаңа 300 автобус келіп, жыл соңында дейін тағы 700 автобус жеткізіледі деген жоспар бар, - дейді «Shymkent» ӘКК» АҚ басқармасының төрағасы Рашид Аюпов.

Қоғамдық көлік саласындағы тағы бір жаңалық – пилоттық режимде электронды билет жүйесі енгізілді. Алдағы уақытта қаладағы жолаушылар көлігінде карточкалы есеп айырысу жүйесі толық енгізілмек.
Бұға қоса «Ақылды тұрақ» жобасы іске асырылуда. Ол жаңашылдық қаладағы көлік кептелісін азайтып, заңсыз автотұрақтарды жоюға арналған.

Қаладағы көпқабатты 2049 үйдің 997-не цифрлық төлқұжат әзірленді. IoT технологиясындағы есептеу құрылғыларын орнату бойынша көпқабатты 5 үйде пилоттық жоба аяқталды. Бұл технология бойынша инженерлі жүйелердегі ақау туралы мәлімет дер кезінде диспетчерлік орталыққа жіберіледі. Бұған қоса монополя субъектілерінің ақпараттық жүйелері «Е-Shanyrak» жүйесімен ықпалдастырылды, нәтижесінде 1052 абонент қамтылып отыр.

Қауіпсіз қала

Шымкенттің аумағында бірнеше жылдан бері «Қауіпсіз қала» жобасы жүзеге асырылып келеді. Полиция департаментімен бірге жүзеге асырылатын жоба аясында қала бойынша 479 бейнебақылау камерасы орнатылған. Қоғамдық және жол қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін интеллектуалды жол қиылысының саны 21-ге жетті. Пилоттық негізде «Сергек» жобасы іске қосылып, 104 камера орнатылды. Осында кешенді жұмыстардың нәтижесінде мегаполистегі құқық бузушылық деңгейі 16%-ға төмендеді.

Ашық әкімдік

Бүгінгі таңда Шымкент қаласының әкімдігінде «Ашық әкімдік» жобасы жүзеге асырылуда. Мұндағы мақсат – халыққа қолайлы мемлекеттік қызмет түрлерін ұсыну.
Әкімдіктегі «Халыққа қызмет» орталығында тұрғындар үшін арнайы электронды кезек залы бар. Ондағы мамандар жер, тұрғын үй, әлеуметтік салалар мен құрылыс, жол сынды мәселелері бойынша кеңес беріп, қызмет көрсетеді.

Қала тұрғындары үшін күту залы, тегін wi-fi мен банкоматтар және төлем терминалдары, арнайы e-gov порталына қосылған терминалдар орнатылған.

Сонымен қатар, мұнда қала әкімі мен орынбасарлары тұрғындармен «Ашық диалог» форматында жұмыс жасау үшін open space залдары құрылды. Онда қала әкімінен бөлек оның орынбасарлары өз салалары бойынша апта сайын азаматтарды жеке мәселелері бойынша қабылдауда. Осылайша жергілікті әкімдік мемлекеттік қызмет саласын уақыт талабына сай жетілдіріп, басқару жүйесінің тиімділігін арттырмақ.

Онлайн қызмет

Жалпы, халыққа қызмет көрсету саласын жетілдірумен қоса тұрғындардың цифрлық сауатын арттыру да аса маңызды. Нақты айтқанда ХҚО-ға бармай-ақ қажет анықтамаларды алуға болады.
Шымкенттіктер бұл тұста да жарап тұр. Мамыр айында мемлекеттік қызметтер ұсынатын телеграмдағы EgovKzBot ашылғанына 1 жыл толды. Осы уақыт ішінде ботты 17 мыңнан астам шымкенттік пайдаланып, 47 мыңнан астам қызмет алды. Бүгінде боттағы қызметтер мен сервистер саны 25-ке жетті.

– EgovKzBot Telegram-ботының тұрақты пайдаланушысы болу үшін азаматтар тек бір рет мобильдік азаматтар базасында тіркелуі қажет. Мұны egov.kz электронды үкімет порталының жеке кабинетінде немесе кез келген ХҚО-да жасауға болады, - дейді «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясы» КЕ АҚ Шымкент қалалық филиалының директоры Данабек Исабеков.

Цифрлық сауаттылық

Жергілік тұрғындар, бұған қоса, қалалық әкімдік ұйымдастырған цифрлық сауат арттыру оқуына қатысуда. «Цифрлық Қазақстан» мемлекеттік бағдарламасы аясында 2018 жылы 3500 қала тұрғыны оқуға қатысты. Ал биыл 10 000 тұрғынды оқыту жоспарланған. Осы мақсатта қаладағы 131 мектептің информатика пәнінің мұғалімдері сабақ өтеді.

Ол ұстаздардың өздері қалалық әкімдіктің ұйымдастырған 3 күндік тренингте білімдерін жетілдірген.
– Халықты цифрлық сауаттылыққа оқыту 3 маусымнан 29 тамызға дейін жалғасады.

Оқыту 5 бағытты қамтиды. Олар: базалық дағдылар, «Е-коммерция», «Ашық үкімет» порталы, Ақпараттық қауіпсіздік негіздері, «Электронды үкімет» және электрондық мемлекеттік қызметтер.

Бұл бағыт бойынша тұрғындар компьютермен және танымал операциялық жүйелерімен, интернетпен жұмыс істеу; порталда мемлекеттік қызметтерді алу; E.gov.kz сайты; ашық үкіметпен жұмыс істеу және интернет-шабуылдардан (алаяқтық, спамдар, вирустар) ұялы телефонды қалай қауіпсіздендіру тәсілдерін үйренеді, - дейді Шымкент қалалық цифрландыру басқармасының цифрландыру және цифрлық инфрақұрылым бөлімінің бас маманы Жанар Ақылбаева.

Бүгінгі таңда цифрлық сауат курстарына жазылу үшін Шымкент қаласы әкімдігінің ресми сайтында ыңғайлы сервис жасақталған, ол арқылы қала тұрғындары кез келген мектеп базасында курстарға жазыла алады. Оқу – тегін.
...Жаңа технологиялар жыл санап емес, күн санап дамып келеді. Ендеше, заман ағымына ілесіп, көштен қалмау – уақыт талабы.

Қазақстанда «Электронды үкімет» порталын пайдаланушылардың саны 8,6 миллион адамнан асты. 2018 жылдың қорытындысын жариялаған «Ұлттық ақпараттық технологиялар» АҚ өкілдері eGov.kz порталында атқарылған жұмыстар туралы осылай деп мәлімдеді.

2018 жылы «ҰАТ» АҚ сүйемелдейтін ақпараттық жүйелердің қолжетімділік индексі жоспар бойынша 99% болса, жыл қорытындысында бұл көрсеткіш 99,95%-ға жеткен. Осылайша eGov.kz порталының қызметін тұтынушылардың саны соңғы 10 жылда 800 есеге көбейіп отыр. Нақты айтқанда 2009 жылы 10960 пайдаланушы болса, бүгінде олардың жалпы саны 8,6 миллионнан асады.

Елімізде eGov.kz порталының қызметін «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясы ұсынады. Осы орайда Шымкентте атқарылып жатқан жұмыстар туралы «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясы» КЕ АҚ Шымкент қаласы бойынша филиалының директоры Бахыт Басымбектен білген едік.

Үш жылдағы ауқымды жұмыс

– Бахыт Мүсірәліұлы, «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясының құрылғанына биыл 3 жыл толды. Осы уақыт ішінде жұмыс жүйесінде қандай өзгерістер мен жаңалықтар болды?

– Осыдан үш жыл бұрын Елбасының тапсырмасымен «Ұлт жоспары - 100 нақты қадам» жобасы аясында құрылған мемлекеттік корпорация «Жер кадастры ғылыми-өндірістік орталығы», «Жылжымайтын мүлік орталығы», «Зейнетақы төлеу жөніндегі мемлекеттік орталығы» және «Халыққа қызмет көрсету орталығы» секілді төрт ірі кәсіпорынды біріктіріп, мемлекеттік қызмет көрсету саласының біріңғай провайдеріне айналды.

Осы үш жылдың ішінде қаншама қызметоңтайландырылып, электронды форматқа өтті, бір жүйеге келтірілді.

Айта кетсек, кейбір талап етілетін құжаттар саны мен қызмет көрсету мерзімі қысқартылды.Мысалы, азаматтар зейнеткерлікке шығуды бір ғана өтінішпен рәсімдей алады, сондай-ақ, өтініш білдірмесе де көрсетілетін проактивті қызметтер іске қосылды.

Мәселен, жас босанған аналар үшін баланың туу куәлігі мен сәбидің күтіміне байланысты жәрдемақыны рәсімдеу, бөбекті балабақша кезегіне қою сияқты үш қызметке ешқайда бармай-ақ, ұялы телефон көмегімен өтініш беру мүмкіндігіне ие болды.

Жас ана перзентханадан шықпай-ақ, sms-ке жауап беріп, барлығын бір мезетте шеше алады. Прокативті қызмет іске қосылғалы бері 10 мың баланың құжаты осы онлайн әдіспен рәсімделді.

– Азаматтарға қызмет алу барысы әлдеқайда жеңілдегені рас. Осы орайда тұтынушылардың цифрлық қызметті алу деңгейі қандай?

– «Цифрлық Қазақстан» мемлекеттік бағдарламасын жүзеге асыру барысында халықтың цифрлық сауаттылығын арттыру міндеті «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясына жүктелген. 2020 жылға қарай мемлекеттік қызметтердің 90 пайызы онлайн түрде қолжетімді болуы тиіс.

«Цифрлық Қазақстан» бағдарламасында атап өтілген мақсат та – осы. Халыққа электрондық цифрлық қолтаңбаны рәсімдеп берген ХҚО қызметкерлері оларға электронды үкімет порталын пайдалануды да үйретеді. Осы мақсатта Шымкент қаласында Цифрлық ХҚО ашылған болатын.

Бұл – халыққа қызмет көрсету орталықтарының жаңа үлгісі. Онда оператор мамандар жұмыс істемейді, қойылған терминалдар мен ноутбуктер арқылы азаматтар мемлекеттік қызметтер мен қажетті анықтамаларды өздері ала алады.

Сонымен қатар дәл осы орталықтарда азаматтарымыз цифрлық сауат ашу сабақтарына қатысып, egov.kz электронды үкі¬мет порталы, mgov қосымшасы, телеграмдағы egovkzBot-пен жұмыс істеуді үйрене алады.

Цифрлық сауаттылық

Жалпы, елімізде азаматтардың уақытын үнемдеп, ХҚО-ға бармай-ақ қажетті анықтамаларды алуға болатын жүйе енгізілген. Мысалы, телеграм мэссенджерінде арнайы ЕgovkzBot құрылды, бүгінде 24 түрлі қызметті смартфон арқылы алуға болады. Электронды цифрлық қолтаңбасы жоқ азаматтарға бірреттік құпиясөз арқылы қызмет алу тәсілі де жүзеге асырылған.

2018 жылы корпорациямыздың Шымкент филиалы арқылы 4 миллионнан аса мемлекеттік қыз¬мет көрсетілді. Ал азаматтарымыз халыққа қызмет көрсету орталығындағы (ХҚО) Сonnection point аймағы арқылы өз бетінше 3 миллионнан астам қызмет алған.

– Электронды жүйелердің бірден-бір артықшылығы да осы қағазбастылықтан арылу ғой?

– Дұрыс айтасыз. Бүгінде Шымкент қаласы бойынша 11 фронт-офис жұмыс істеуде, күн сайын ХҚО-ларда орташа есеппен 6 мыңға жуық қызмет көрсетіледі. Ең жиі сұралатыны – қарапайым анықтамалар. Осыған орай корпорация қағазбастылықты жою бойынша «Анықтамасыз қызмет» - «Paper free» жобасын ұсынды.

Бұл жоба SMS-хабарлама арқылы қызмет алушының рұқсаты расталған жағдайда үшінші тұлғаларға ақпараттық анықтамалар ұсынуға мүмкіндік береді. Мысалы, жыл сайын жаңа оқу жылы қарсаңында мектептер оқушылардан мекенжай анықтамасын сұратады, нәтижесінде миллиондаған ата-ана ХҚО-ға келеді.

Егер «Paper free» сервисі қолданса, оқу орындары электронды үкімет порталынан қажетті құжатты сұрата алады, ал қызмет алушы, яғни ата-ана SMS-хабарлама арқылы электронды анықтама алуға бір реттік рұқсат бергенін растап, фронт-офиске барудан құтылады. Сондай-ақ бұл қызмет түрімен барлық мемлекеттік органдар тарапынан да электронды үкімет порталы арқылы сұрау жібере алады.

– «Бір терезе» қағидасы бойынша қандай жұмыстар атқарылуда?

–Соңғы жылдары мемлекеттік қызметтер оңтайландырылып, жеңілдетілді. Біраз қызмет «бір терезе» қағидаты бойынша қолжетімді бола түсті. Мәселен, Шымкент қаласында көші-қон қызметтерінің орталығы ашылды. Шетел азаматтарына қызмет көрсетілетін бір жерде, мемлекеттік корпорацияның қызметкерлерінен бөлек, көші-қон қызметісаласының және медицина мамандары орналасқан.

Осылайша «бір терезе» уақыт пен ресурстарды үнемдеудің басты көрсеткішіне айналды.

Көлік жүргізушілері – онлайн

Айта кетейік, 2018 жылдан бері азаматтар жүргізуші куәлігін онлайн түрде алмастырып, электронды үкімет порталы арқылы автокөлікті қайтатіркей алады. Бұл көлік жүргізушілерінің уақытын айтарлықтай үнемдейді және мамандандырылған халыққа қызмет көрсету орталығына барудың қажеті азайды.

– Қызметті онлайн режимде алу механизмі өте қарапайым. Ол үшін қызметті алушы азамат egov.kz порталына кіріп, өтінімді толтырып, жеке электронды цифрлық қолтанбамен (ЭЦҚ) қол қойса жеткілікті. Өтінімге фотосурет және қолтаңбаның сканерленген суреті қоса жүктеледі.

Жеке кабинетке құжаттың дайын болғаны туралы хабарлама келгеннен кейін (SMS-хабарлама мобильді азаматтар базасына тіркелген нөмірге жолданады) мамандандырылған ХҚО-ға барып, тек дайын жүргізуші куәлігін алып кетеді.

Алавтокөлікті онлайн режимдетіркеу үшін egov.kz порталы арқылы өзіңіз сатқан автокөлік туралы ақпаратты енгізіп, айыппұлдардың бар-жоғын тексере аласыз, салық қарыздары мен техникалық тексерістерді сұрата аласыз, ал егер қарызыңыз бар болса, электронды үкімет порталы арқылы төлем жасай аласыз.

Сатып алушы электронды үкімет порталындағы жеке кабинетіндгі өтінімдерімен таныса алады. Сосын сатып алушы өзінің ЭЦҚ-сы арқылы смарт-келісімін растайды және ол дайын болған нөмір белгілерін мамандандырылған ХҚО-дан ала алады.

– Жалпы, мамандандырылған ХҚО қызметін қанша азамат қолданды?

– Шымкент қаласында мамандандырылған ХҚО-да автокөлікті тіркеу және жүргізуші куәлігін ауыстыру бойынша мемлекеттік қызметтер көрсетіледі.

Осы мамандандырылған ХҚО арқылы азаматтарға автокөлікті қайта тіркеу бойынша 500 мыңға жуық қызмет көрсетіліп, 100 мыңнан астам жүргізуші куәлігі берілді.

– Ал жер кадастры және жылжымайтын мүлікті техникалық тексеру бағыты бойынша қызметтер қаншалықты «цифрландырылуда»?

– «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясының мемлекеттік қызметтерді оңтайландыру жұмыстарына сай жер қатынастары саласындағы 2 мемлекеттік қызметті көрсету процесін жеңілдетудің пилоттық жобасын іске қосылған еді. Олар – жер учаскесінің кадастрлық құны анықтау және жерге орналастыру жобаларын жергілікті атқарушы органдарда бекіту жобалары.

Бүгінде пилоттық жоба жұмыс тәртібіне ауыстырылып, бірқалыпты жұмыс істеуде.

Және бір айта кетер жаңалық – жылжымайтын мүлікке құқықтарды тіркеу рәсімі жеңілдетілді. Әділет министрлігі көрсететін жылжымайтын мүлікке құқықтарды тіркеу қызметі 2018 жылдың 30 шілдесінен бастап «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясының құзырына өтті.

Жылжымайтын мүлікке құқықты тіркеу бойынша функциясы мемлекеттік корпорацияға берілгеннен беріқызметтердің көрсетілу мерзімін және тіркеу барысындағы шығынды қысқартып, сондай-ақ қызметтерді кешенді түрде алуға жол ашылды. Бұл өз кезегінде әкімшілік кедергілерді жойып, сыбайлас жемқорлықтың алдын алуға мүмкіндік берді.

Бұрын азамат жеке баспана салатын кезде мемлекеттік корпорация арқылы пайдалануға қабылдау актісінің негізінде құқықтық кадастрдың ақпараттық жүйесіне сәйкестендіру мәліметтерін енгізетін. Мәліметтерді жүйеге енгізген соң бір жұмыс күнінен кейін меншік құқығын тіркеу үшін осы құжаттарды қайта тапсыратын еді. Функциялар корпорацияға берілген кезде осы екі қызмет ХҚО арқылы бір өтінішпен ұсынылады.

– Бахыт Мүсірәліұлы, сұхбатыңызға рақмет! Жұмыстарыңызға сәттілік тілейміз!