Шымкент келбеті

Құрметті қала тұрғындары мен
қонақтары!

Тәуелсіз Қазақстанның жетістіктерін айғақтайтын Елордамыз Елбасы Н.Назарбаевтың ірі жобасының бірі. Астана 18 жыл ішінде ірі және заманауи мегаполиске айналды. XXI ғасырдың табалдырығында біз өз таңдауымыз – көне Сарыарқаның киелі аспаны астында қоныс тепкен жаңа астанамыз туралы мәлімдеп, бүкіл әлемге паш еттік.
Бүгінгі таңда елдің төрі – Елордамыз барша ұлт пен ұлыстың басын қосқан бірлік мекеніне айналды.
Астана – бейбітшілік пен тұрақтылық қаласы, мәдениет пен өнердің өрісті ордасы. Бас қалада келесі жылы төрткүл дүние көз тігіп отырған іргелі жобалардың бірі «Астана ЭКСПО-2017» көрмесі өтеді. Әйгілі көрмеге қазірдің өзінде дүниежүзінің 91 елі мен 15 халықаралық ұйымы қатысатынын растады.
Астана мерейі – ел мерейі, Астана беделі – халық беделі. Астана тек алып қала ғана емес, мемлекетіміздің жаңаруының, жаңғыруының символы.

Қымбатты қала тұрғындары!

Қазақстанның Бас қаласы «Астана күні» мерекесі бүгінгі таңда бейбіт өмір мен ынтымақта тұрмыс кешіп отырған ел тұрғындары үшін ерекше мереке. Сіздерді «Астана күні» меркесімен шын жүректен құттықтаймын! Отбасыларыңызға амандық, бақыт-береке тілеймін. Еліміз аман, жұртымыз тыныш болсын!

Ғабидолла ӘБДІРАХЫМОВ,
Шымкент қаласының әкімі

«Журналист үнемі ізденісте болуы керек» дейтін салада үлгі тұтар, мақтан етер аға-апаларымыз көп-ақ. Олардың тәжірибесі ізін басып келе жатқан жас журналистерге ауадай қажет. Әсіресе, ақпарат алмасудың жаңа айдыны қалыптасқан бүгінгі таңда біз кәсіби маман ретінде нені ұмытпауымыз керек және нені ескеруіміз қажет екенін алдыңғы толқын ағалар айтқан оқиғалардың көмегімен бір еске алайықшы.

Кеңес ИСМАИЛОВ,
«Южный Казахстан» газеті бас редакторының орынбасары:

Оқырманды құрметтеп, кешiрiм сұрайтынбыз

– Бір басылым әйгілі сазгер Шәмші Қалдаяқовтың қайтыс болғаны мен туған күнін шатастырып мақала жариялапты. Мақаланы оқып «бүгін Шәмшінің туған күні екен ғой» деп, мен де «туған күн» иесіне арнап өз бетімше материал жаздым. Ол жарияланып кетті. Сазгердің өмірден өткен күнінде, біздің «туған күнді атап өткеніміз» өте орынсыз болды. Қателігім үшін басшылықтан сөз естідім. Газеттің келесі нөмірінде оқырман қауымнан кешірім сұрап, соңғы ақпараттар мен мәліметтерге сүйене отырып Шәмші туралы тағы бір материалды жарияладым. Содан кейін әр ақпараттың шынайылығына көз жеткізіп, жазатын тақырыбым туралы мейлінше көбірек біліп алуға әдеттендім.
Айтпағым сол, бізді тәрбиелеген журналистикада елге қате ақпар бергізбейтін. Қатаң қадағаланатын. Тіпті, жария түрде журналист кешірім сұрайтын халықтан. Ал қазір қалай?
Әлеуметтік желіде белсенді болса жеткілікті. Аузымен орақ орып, тілімен баулап тастайтындардың айтқанының бәрі шын сияқты. Заман талабына сай, техника меңгере білу қазіргі журналистердің сапасын арттырғанымен, ақпаратқа деген жауапкершілігін төмендетіп жіберді. Өз бетінше ізденбей бір-біріне сілтеме жасап, кейде жалған ақпаратты да жарияға жар салып таратады.
Журналистиканың беделін осы салаға кәсіби тұрғыда, асқан білімділікпен, объективті түрде қарай алатындар ғана өсіре алады. Ал эмоциясын басқара алмайтындар тек ұят келтіреді. Мақала жазарда журналист өз эмоциясын шетке ысырып қоюы керек.

Ерсұлтан ӘМІРБЕК,
«Қазақ» радиосының Оңтүстік Қазақстан облысы бойынша меншікті тілшісі:

Ауызбiршiлiк болса, журналистер талай iстi тындырады

– Мен білетін журналистика әу бастан ұйымшылдықты, үйлесімділікті, бірігіп жұмыс істеуді көксейді. Мұндай тағылым отбасымда бастау алды десем де болады.
Жұлқын анамыздан Көпен, Төпен, Базарбек (Түкібай), менімен төрт ұл туып, бәріміз де осы журналистика саласында бағымыз жанды.
Қызметте де журналист аға-інілермен жұмыла көтерген жүктің жеңіл болатынына куә болып келемін. 1990 жылдардың соңына қарай «Қазақстан – Шымкент» арнасынан қарттар үйінен репортаж дайындауға бардым. Бәрі тамаша, қариялар өкіметтің қамқорлығына риза. Бірақ, сол жерде бір ақсақалмен оңаша әңгімелескенімде көмусіз қалудан қорқатынын айтты. Ол жерде өмірден өткен адамды «жерлеу» бюросына тапсырады екен. Ал ондай қызмет көрсететін бюролар мұсылманша жерлемейді екен. Жаназасын шығарып жерленгенін қалайтын қарттың ойы орынды еді. Сол күнгі қариялардың жай-күйін баяндайтын есеп репортаждың бағыты өзгеріп кетті. Бұл мәселені телеарнаның кешкі жаңалықтарынан көрген сол кездегі облыс әкімі, облыстық мешіттің имамы ертеңіне бірден хабарласты. Мән-жаймен арнайы барып танысып, лезде мәселені шешіп берді.
Жаңалыққа бейімделу кезеңінде ескімен жылап қоштасатын сәттер болады. 90 жылдары Шымкентте жанар-жағар майды алып сатушылар көп еді. Оған қанша тыйым салынғанымен «крыша» деген дес бермейтін. Бір күні «Шымкент келбетінде» әлгі бәтшағарды сынаған мақала жарық көрді. Жұмамұрат Тұяқбаев басқаратын ұжымды сол мақала үшін сотқа бергенде Байдулла ағамыз бастаған журналистер қауымы ауызбіршілік танытып соттан да, оттан да аман алып қалды.
Міне, менің тілегім де осыған саяды. Журналистер өз алдына жеке-жеке жұмыс істегенімен көтерген мәселеге бірдей атсалысып, өзара ымырашылдығын таныта берсін. Әріптестерімнің қашанда қаламы қарымды болғай!

Оралхан ДӘУІТ,
республикалық «Егемен Қазақстан» газетінің
Жамбыл облысындағы меншікті тілшісі:

Шындықты бәрi мойындайды

– Бір кездері «Осы Мұхтар Шахановтар өз өлеңдерін қалай жатқа біледі?» деп таң қалушы едім. Сөйтсем, шын ықыласыңмен жазған дүниең көңіліңнен еш өшпейді екен ғой. Осыдан 10 жыл бұрын жазған әр мақаламның қалай жазылғаны, одан қандай нәтиже болғаны, бәрі-бәрі есімде…
Үш-төрт жыл бұрын бір үлкен кісілермен дастархандас болдым. Арасындағы біреуі бір кездері осы облыста басқарма бастығы болған екен. Танысып, қол алысқан кезде әлгі кісі күліп жіберді. Сөйтсем, әлеуметтік салаға басшылық жасаған әлгі ағамыз қызметінен түсіп қалып, соттасып, әрең дегенде қызметіне қайта орналасқанда менің сын мақалам шығып, бір күнде қайтадан жұмысынан босап кеткен екен. Азамат осы жайтты ешқандай өкпесіз, ренішсіз айтып берді. Әрине, «Қап, сізді танығанда жазбас па едім, білмегеннің кесірі ғой…» деп, бірдеңені айтқандай болдым. Бірақ ол кісі шынында жұмысында кемшіліктің кеткенін мойындап отыр. Яғни, бәрінен шындық қымбат…
Сын мақаланы әркім әрқалай қабылдайды. «Енді жер басып, тірі жүрмейсің… Айтқаным айтқан… Иманыңды үйіре бер!» деп, доқ көрсеткендер де болды. Тараз қаласының бұрынғы орталық базарына жақын орналасқан тойханадағы жағдайды жазамыз деп, бұрын-соңды араласпаған, білмеген, өңкей жалтырбасты қорқынышты ортадан бір-ақ шыққан кезім де болды. Бірақ, қандай қорқынышты, қандай қылмыстық әлем болса да, бәрі шындықты мойындайтынына сол жолы көзім жеткен. Шындықты жария еткен журналист мақаласын жариялаудан қорықпайды.

Әбдез РАХМАНҰЛЫ,
«Хабар» арнасының меншікті тілшісі:

Ақпараттың ақиқатын сүзiп алу оңай емес

– 1999 жылы 16-ақпанда Өзбекстанда бір күнде төрт (!) теракт орын алды... Төртіншісі жарылғыш заттарды жасаған жерде жарылды. Мен сол жерден 250 метр қашықтықта жүрген едім. Бұл оқиғадан кейін бүкіл ел дүрлікті. Көрші елдегі жағдайды тынымсыз «Хабар» арнасынан хабарлап тұрдым. Сол күні эфирге әр сағат сайын бір-біріне ұқсамайтын 24 ақпарат дайындаппын. 8 рет тікелей эфирден телефонмен байланысқа шықтым. Оның 4-і қазақша, 4-і орысша болды.
Мұндай қарбаласта сағат сайын ақпарат дайындау оңай емес, жан-жақтан түрлі мәліметтер құйылып келіп жатыр. Бірі ресми, екіншісі бейресми. Соның арасынан шындықты сүзіп алу маған оңайға түскен жоқ. Қате ақпарат таратсам, елдегі журналистігімді былай қойғанда Өзбекстан Республикасы мені жазалауға құқылы. Жедел ақпарат берудің қаншалықты қиындығын сол жолы көрдім. Берекесіз күн туса салмақтың бәрі сол туралы ақпар тарататын журналистке түседі екен. Өйткені, оны бүкіл оқиғаның қарқынын жаңалықтардан біліп отырады. Журналистің сөзіне сенеді. Сондықтан біздің әр сөзіміз ақыл мен ардың таразысына салынған, сайдың тасындай салмақты, нақты, мығым болуы тиіс. Кей жағдайда журналист елді ымыраға шақыра алады, кейде байсалды үнімен ой тастайды. Тіпті, жылағанды жұбатып, шалқығанды тәубесіне келтіретін де осы «төртінші билік» өкілдері. Бірақ, қолындағы ақпараттың рас-өтірігін ажырата алмайтын адам бұл салада жетістікке жете алмайды.

Бүгінде Шымкент қаласы әкімдігі қарамағында 500-ден астам мемлекеттік қызметші бар. Қала әкімі Ғабидолла Әбдірахымов атаулы күнге байланысты, оларды төл мерекесімен құттықтап, 40-қа жуық маманға Алғыс хат табыстады.

– Мемлекеттік қызмет – әрбір ел үшін өте маңызды институт. Елдің өсіп-өркендеуіне, гүлденуіне мемлекеттік қызметшілердің қосар үлесі зор. Сондықтан қаланың қоғамдық-саяси дамуына атсалысып, білім мен жігерді елдің қалыптасуына арнағандарыңыз үшін алғысымды білдіріп, мерекемен құттықтаймын. Халық алдындағы міндетімізді барынша жауапкершілікпен атқаруға шақырамын, – деді қала әкімі Ғ. Әбдірахымов.

Сондай-ақ, мемлекеттік қызметшілерді спортпен тұрақты түрде айналысуға шақырып, қаладағы ең танымал үш фитнес-клубқа 30, 35, 50 пайыздық жеңілдік сыйлады. 

Салтанатты шарада мемлекеттік қызметке жаңадан қабылданған мамандар Ант қабылдады. Жиналған көптің алдында Ант берген жас маманның бірі – Шерхан Кеңес. Ол жуырда Абай ауданы әкімі аппаратының мәдени-ағартушылық бөлімінің бас маманы болып, еңбек жолын бастады. 

– Ел игілігі жолында аянбай еңбек етіп, халықтың мұң-мұқтажын тыңдап, оларға қолымнан келгенше көмектесемін деп ойлаймын, – дейді ол.

Салтанатты шара соңы жергілікті өнерпаздардың концерттік бағдарламасына ұласты.

Әскер өмірі қашанда темірдей тәртіпті қажет етеді. Бұл – өмірін осы саламен байланыстырған жандар үшін бұлжымайтын қағида. Шымкент қаласындағы 6506 әскери бөлімінде бүгінде еліміздің түпкір-түпкірінен келген сарбаздар Отан алдындағы борышын өтеуде. Олар еліміздің қауіпсіздігін ғана емес, ішкі тыныштығын да күзетеді. Отан қорғаушылар күні қарсаңында әсери бөлімнің күнделікті тыныс-тіршілігімен танысудың мүмкіндігі туды.

Біз әскери бөлімге келгенімізде сарбаздардың тынығу сәтіне кезіктік. Барлығы теледидар тамашалап отыр. Қай бөлімге бас сұқсаң да, әскери тәртіптің лебі байқалады. Қазіргі кезде жастар әскерден бой тасаламайды, керісінше Қарулы Күштер қатарына баруға ынтасы зор. Өйткені жас жігіттерге әскери өмірдің берері мол. Биыл да әскери бөлімге сарбаздар Алматы, Астана қаласынан, Солтүстік, Шығыс, Батыс өңірлкрінен келіпті. Ал оларға жүктелген міндет жеңіл емес. Сарбаздар үшін әрбір минут қымбат. Әскери мамандардың айтуынша, мектептен кейін жасөспірім алдымен мұнда тәртіп арқылы шыдамдылық пен төзімділікке үйренеді. Сондай-ақ, жастардың сана сезімінің қалыптасуына, жинақылыққа баулиды. Айтқандай-ақ, Отан қорғаудағы жұмыстың ұсақ-түйегі жоқ. Әскери жарғыда не жазылды, соны мүлтіксіз орындайды. Одан жігіттердің абыройы артпаса, кемімейді. Жауынгерлердің әскери өмірі таң қыла бере басталады. «Тұрыңдар!» деген белгі берілісімен төсектерін жинастырып, таңсәрілік жаттығуларын жасайды. Казарма ішін ретке келтірісімен сап түзегендер, ертеңгілік астан кейін орталық алаңда еліміздің Әнұранын шырқайды. Мұнда этнос өкілдері де қазақ тілін меңгеріп алған. Командирлердің бұйрықтары да қазақша. Бөлімде мемлекеттік тілге ерекше көңіл бөлінген.
Әскер бөлімі өңірдегі мемлекеттік маңызы бар нысандарды, түзеу колонияларын күзетеді. Сонымен қатар, қаланың күнделікті тыныштығын полицейлермен бірге қорғайды. Олар патрульдік полиция батальонымен бірге Шымкент қаласының аумақтарын күн сайын сағат 17-ден 23-ке дейін күзетеді. Таяуда әскери өмірде өздерін жақсы жағынан көрсеткен үш жауынгердің ерлігін естіп, марқайып қалдық.
... Кешкі уақыт. Күн ұясына батып, ымырт үйіріле бастаған шақ. Әдеттегідей сарбаздар жаяу жүргіншілер өтетін жол қиылысында тұрған болатын. Кенет жауынгерлерге жанұшырып әйел кісі жүгіріп келеді. Оған белгісіз бір адам күш көрсетіп, сөмкесін тартып алғанын айтып шағымданады. Қылмыскерді дер кезінде ұстау үшін уақытты босқа жібермеу керек. Жігіттер ұрының түр-түсін сұрастыра жүріп, тауып алады. Әскери сарбаздардың ізіне түскенін көріп, ол бой тасалағысы келді. Бірақ үлгермеді. Күнде спортпен шынығып жүрген жігіттер ұрыны лезде қолға түсіріп, құқық қорғау органына апарып тапсырады.
Сарбаздар барлығына дайын болуы керек. Отан алдындағы борышымызды адал атқару біз үшін үлкен міндет, абырой, – дейді қатардағы жауынгер Б. Бегейбаев.
Рухани бай, көзі ашық азаматтарды ел қорған тұтатыны анық. Осы орайда әскери бөлім командирі, полковник Жамбыл Кульбаевтың да еңбегін атап өтуге болады. Ол өз лауазымын абыроймен атқарып жүр. Өз ісімен, адами қасиеттерімен ерекшеленетін азаматты әскери ұжым ерекше құрметтейді.
– Біздің басты жұмысымыз – жауынгерлердің тәлім-тәрбиесі. Оларды ұлттық рухта, отансүйгіштікке баулуға көп көңіл бөлеміз. Нәтиже жаман емес, жауынгерлеріміздің мемлекеттік рәміздерге деген құрметі ерекше. Олардың әрқайсысы мемлекеттік Әнұранды әуелете шырқайды. Мереке күндері бөлімде еліміздің аспан түстес Туы желбіреп, әртүрлі спорттық ойындар өткізіледі, – дейді 3 взвод сержанты Сәкен Нұсқабаев.
– Әрине, әскери өмірдің өз қиындығы бар. Соған қарамастан, мұнда үйренгенім көп. Өз басым әскери қызмет барысында сержант, командирлерді үлгі тұтамын. Олардың қамқорлығын айқын сезінемін және әрдайым сенімдерінен шығуға тырысамын. Нәтижесінде қиындықты жеңіп, әскери тәртіпке дағдыландым, – дейді Қызылорда облысы, Шиелі ауданынан келген Бижігіт Әлімжанұлы.
Ал Шығыс Қазақстан облысынан келген Азамат Мәуітханұлы Шымкенттің көркем қала екенін, қала тұрғындарының қонақжай, мейірімді, бауырмал екенін айтады.
Қазір әскери бөлімшенің өз музейі бар. Онда әскери мекеме өміріндегі елеулі оқиғалар, атқарылған жұмыстар, жеткен жетістіктер келушілердің назарынан тыс қалмайды. Кезінде спорт саңлағы, боксшы марқұм Бекзат Саттарханов осы бөлімшеде әскери борышын өтепті. Әрбір жасқа өнеге болатын қаһармандардың да құжаттары мен наградалары музей сөресінде тұр. Ал бөлімдегі кітапхана қоры жыл сайын байытылып отырады. Бөлімше мерзімді баспасөзге де жазылған. Облыстық, қалалық қана емес, республикалық басылымдар да бар. Сарбаздар сейіл кезінде кітапханаға келіп, кітап оқиды. Соның бірі –қатардағы жауынгер Петр Свифидов. Ол тарихи шығармалар мен детектив кітаптарды оқығанды ұнатады екен.
Әскери бөлімшеде психолог мамандар да жұмыс істейді. Олар да сарбаздар тәрбиесіне үлесін қосып жүр. Жауынгерлерге маманның ақыл-кеңес айтатын кездері аз емес, себебі әскери бөлімше бір ұжым, бір отбасы сияқты. Сондай-ақ, сарбаздар қоғамдық жұмыстардың бәріне атсалысады.
6506 әскери бөлімінде осындай жақсы істер бар. Әрбір жауынгер Отан қорғау абырой екенін жан-тәнімен сезінеді. Бөлім еліміздің гүлденуіне, тыныштығы мен қауіпсіздігіне осылай үлес қосуда.

Келер ұрпаққа бүгінгі бейбіт өмірді тарту еткен Ұлы Отан соғысының және тыл ардагерлерінің ерен ерлігі – қашанда үлгі, өнеге. Кеше Шымкент қаласының әкімдігі «Grand Holiday Hall» салтанат сарайында Ұлы Отан соғысының ардагерлері мен тыл еңбеккерлеріне арнап мерекелік дастархан жайды. Шараға облыс әкімінің орынбасары Ұласбек Сәдібеков пен Шымкент қаласының әкімі Ғабидолла Әбдірахымов қатысты.

Салтанатты жиынның ашылуында қала әкімі қарт майдангерлерді Ұлы Жеңіс күні меркесімен құттықтады.
– Жеңіс мерекесі – Ұлы Отан соғысы ардагерлерінің ерлігі, тыл еңбеккерлерінің қаһармандығы, бейбіт күндеріміз үшін қантөгіс майданда жанын қиған батырларымызға арналады. Отанға деген махаббат, жеңіске деген құштарлық пен қуатты рух, достық пен ынтымақ – Ұлы Жеңістің негізі болды. Сұрапыл соғыс жылдары біздің қаламыздан майданға 23 мыңнан астам азамат аттанып, соның 11 мыңнан астамы майдан даласында мәңгілікке қалды. Елге оралған ардагерлер соғыстан кейінгі күйреген шаруашылықты қалпына келтіруге үлесін қосты. Қазіргі таңда Шымкент қаласында Ұлы Отан соғысының 143 ардагері және 7 мыңға таяу тыл ардагері тұрады, – деп атап өтті Ғабидолла Рахматоллаұлы.

Арада неше уақыт өтсе де, жеңімпаздардың айбынды даңқы өшпек емес. Осы орайда, қала әкімдігі тарапынан соғыс және тыл ардагерлеріне қаржылай сый-сияпат жасалды.

Тарихы терең, қазақы салт-дәстүрді берік ұстанатын оңтүстік өңірін 107 ұлт өкілі ортақ отанымыз деп біледі. Қазақстан халқының бірлігі күніне орай өткізілген мерекелік іс-шара бауырмалдық пен достығымызды тағы бір айшықтады. Жоғары деңгейде ұйымдастырылған шаралар қала тұрғындары мен қонақтарына көтеріңкі көңіл күй сыйлады. Алдымен көпшілік облыстық орыс драма театры алдындағы гүлдер композиясын тамашалады.

Гүлмен көмкерілген бұйымдар өзіндік ерекше нақышымын көз тартады. Көрмеден соң «Бірлік. Ынтымақ. Достық» мерекелік шарасы өтті. Салтанатты шараға облыс әкімі Б. Атамқұлов, Шымкент қаласының әкімі Ғ. Әбдірахымовпен бірге, қоғамдық ұйымдардың өкілдері, облыстық ассамблея жанындағы Қоғамдық келісім кеңесі мен Аналар кеңесі және этномәдени бірлестік өкілдері және өзге де қонақтар қатысты.
Облыс әкімі Бейбіт Атамқұлов жиналғандарды және барша оңтүстікқазақстандықтарды мерекемен құттықтады.

– Қоғамның тұтастығы қай кезде де ішкі татулық пен берекеден бастау алған. Ынтымағы жарасып, түрлі ұлыстың басын қосқан қастерлі қазақ топырағы тыныштық пен бейбітшіліктің қара шаңырағына айналды. Сан ғасырлар бойы талай халықтың тағдыры тоғысқан Оңтүстіктің тарихы терең. Ұлт өкiлдерi ел игiлiгi жолында табысты еңбек етуде. Баршаңызға мықты денсаулық, отбасыларыңызға амандық, елiмiзге тыныштық және бiрлiк-береке тiлеймiн – деді. 

Б. Атамқұлов өңірдегі этносаралық татулық пен қоғамдық-саяси тұрақтылықты сақтауға үлес қосқаны үшін «Бірлік» алтын медалімен облыстық өзбек этномәдени бірлестігінің төрағасы Икрам Хашимжанов пен Шымкент құрылыс бірлестігінің директоры Валерий Жерельевті марапаттады. Сондай-ақ Қазақстан халқы Ассамблеясының Құрмет грамотасын «Қазақстан-Шымкент» телеарнасының директоры Уәли Қыдырға табыс етті. Ал қоғамның рухани дамуына қосқан үлесі үшін Қазақстан халқы Ассамблеясының Алғыс хаты «Шымкент келбеті», Панорама Шымкента» газеттерінің бас редакторы Айгүл Қапбароваға, облыстық татар-башқұрт этномәдени бірлестігінің төрайымы А. Мұхамедоваға және Ордабасы қонақ үйінің директоры Юрий Владимирұлына берілді. 

Түрлі ұлт өкілдерінің жұптаса билеп, түрлі түсті лентамен керілген керегені әдемі жарастырған концерт қазақ даласындағы татулықты паш еткендей. Түрлі тілдегі ән мен биді де ешкім жатырқаған жоқ. Қайта көпшіліктің көңілі достық арнасына тоғысқандай. Балалар да назардан тыс қалмай, мерекелік әнмен көрерменге шуақты көңіл күй сыйлады. 

Өңірде 20 этномәдени бірлестік жұмыс істейді. Олар бір шаңырақ астында достықтың ерен үлгісін көрсетуде.
– Еліміздегі бейбіт өмір мен ынтымақты тұрмыс әрбір тұрғын үшін қымбат. Сырт мемлекеттерде болып жатқан саяси тұрақсыздықтарға қарап елдегі тыныштықтың қаншалықты қымбат екенін өзге ұлттар жақсы біледі. Бұл мереке біз үшін өте маңызды. Халықтың тілегі бірлік, тірегі тұрақтылық, – дейді өзбек этномәдени бірлестігінің төрағасы Икрам Хашимжанов. 
Жалпы ұлттық думан әрі қарай ел бірлігін көрсетіп, ұлысты ұйыстыра түсетін атаулы күндердің бірі екенін тағы бір дәлелдей түсті. Мерекелік шара қаладағы «Абай», «Жеңіс», Орталық саябақтарында жалғасын тапты.

Астанадағы Бейбітшілік және келісім сарайында Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың төрағалығымен Қазақстан халқы Ассамблеясының XXIV сессиясы өтті. Биылғы саяси маңызы зор жиын «Тәуелсіздік. Келісім. Болашағы біртұтас ұлт» тақырыбын арқау еткен. Сессия жұмысында 5 институттық реформаның «Біртектілік пен бірлік» атты төртінші бағытының аралық қорытындылары, қазіргі саяси реформалардың маңыздылығы, Ел Тәуелсіздігінің 25 жылдығын атап өту мәселелері талқыға түсті.

XXIV сессиясында сөз сөйлеген ҚР Президенті Нұрсұлтан Назарбаев Қазақстан халқы Ассамблеясының сессиясы Тәуелсіздіктің 25 жылдығына арналған іс-шараларды бастап беретінін мәлімдеді.

– Қазақстан халқы Ассамблеясы – біздің Тәуелсіздігіміздің ең асыл құндылықтарының бірі. Осы жаңа қоғамдық институтты бекітуді 1992 жылдың желтоқсан айында, Тәуелсіздігіміздің бір жылдығы қарсаңында ұсыныс жасағанымның өзіндік мәні бар. Қазір көпшілік сол кезеңнің қаншалықты күрделі болғанын біле бермейді. Біз достықты сақтап қалдық. Халықтың ерік-жігері арқасында біз бір шаңырақ астында өмір сүріп жатқан барлық этностардың тең құқылығы, бірлігі мен келісім жолын таңдадық. Қазақстан халқы Ассамблеясы – бұл біздің Тәуелсіздігіміздің жемісі. Ол кез келген қатерлерден жоғары тұрды, – деді Елбасы.

Сонымен қатар, ҚР Президенті бес реформа аясындағы «біртектілік пен бірлік» бағытындағы жұмысты оң бағалады. Ұлт Жоспарындағы Қазақстан халқы Ассамблеясына жүктелген үш негізгі бағытқа тоқталып, оның барлығы тұтастай Қазақстан халқы бірлігін, келісімі мен татулығын нығайтатынын атап өтті. Бес реформаның төртінші реформасымен қоғамның барлық жігі қамтылуы керек болатын. Мәселен, мемлекеттік рәміздер туралы жаңа заң қабылданып, қазақстандық патриотизм аясындағы рәміздерді пайдалану мәселелері назарға алынды. Отбасылық құндылықтарды нығайту бойынша жалпыұлттық, адамгершілік және рухани құндылықтар жоспары шоғырландырылды.

Бейбітшілік пен келісім құндылығының арқасында кез келген дағдарысты еңсеруге болады. Елде салтанат құрып отырған бейбітшілік пен келісімнің құндылығы арта түседі. Кез келген дағдарыстың, кез келген қатердің толқынының кері қайтатын кезі болады. Ол мығымдылықтың, бірліктің арқасында, еліміздің ерік-жігерінің нәтижесінде алыстайды. ҚХА Төрағасы Н. Назарбаев елдегі жағдай туралы сөзінде осылай деді.

– Біз жағдайымыз жақсы кезеңдерде Қор құрдық, шикізаттық түсімдерді алмастыруға бағытталған индустрияландыруды қалыптастырдық. Әрине, неге ерте бастамадық дейтіндер бар. Дегенмен, инновация мен индустрия тек мемлекетте қаражат бар кезеңде ғана жүзеге асады. Біз де осы жұмысты бастау үшін қаражат жинадық. Индустрияландыруды дер кезінде бастадық. Бес жыл ішінде 900 жаңа кәсіпорын құрылды. Биыл тағы жүздеген кәсіпорын ашылады. Бұрын Қазақстанда ешуақытта болмаған 500-ден астам жаңа өнімдер өндірілді. Экономиканың өзі осы бағытқа қарай өсуде. Біз осындай құндылықтың арқасында кез келген қиындықты еңсере аламыз, – деді Елбасы. 

Бұдан бөлек, сессия барысында Елбасы қоғамда қызу талқыланған жер мәселесіне қатысты да пікірін айтты. Мемлекет басшысының айтуынша, әртүрлі алыпқашпа әңгімелер мен пікірлер – арандатушылардың әрекеті, ата-бабамыз мұра етіп қалдырған жер ешқашан шетелдіктерге сатылмайды.
– Жер – ата-бабамыздан бізге мирас болып қалған ең басты қазынамыз, ұлтымыздың ұлы байлығы. Қазақтың даласы – халықтың меншігі. Қазақстанның 14 мың шақырым шекарасын шегендеу үшін мен 8 жыл әр жерде, әр адамдармен, әр басшылармен келіссөздер жүргіздім, қиын-қиын жерлерден өттік. Келістік. Тұңғыш рет Қазақстанның өз территориясы бар. Шекараны шегендедік. Не үшін? Жердің тұтастығы үшін жасап отырмыз оны. Жер туралы кодекстегі өзгерістер ауыл шаруашылығымен айналысып жүрген шаруақор адамдарға жеңілдік жасауды көздейді. Олар жердің қожасы болса, жердің қадірлейді. Күтеді, – деді Елбасы. Бұл пікірін одан әрі қуаттаған Н. Назарбаев қазақ жерін шетелдіктерге сату мәселесі тіпті талқыланбайтынын да мәлімдеді.

Қазақстан Президенті сессия қорытындысы бойынша қабылданатын Мәңгілік Ел Патриоттық актісінің жалпыұлттық идеяның құжаттамалық формасы екеніне назар аударды. Мәңгілік Ел Патриоттық актісінде халқымыз қалыптастырған және өз жан-жүйесінен өткерген басты жалпыұлттық құндылықтар, мемлекеттің, қоғамның және азаматтардың Қазақстанның тағдыры мен оны дамыту, өркендету жолындағы өзара жауапкершілігі нақтыланғанын айтты.
– Бұл – қазақстандықтардың біртектілігі мен бірлігінің ауқымды да бірегей генетикалық бағдарламасы. Акт біздің рухани құндылықтарымыз бен ұмтылыстарымыздың негізгі форматын ұрпақтан ұрпаққа жеткізуге тиіс. Онда экономика мен саясаттың, мораль мен діннің мәселелері, Қазақстанның жаһандық әлемдегі орны жөніндегі көзқарастарымыз бір арнаға тоғыстырылған. Бұл құжатқа қатысты екі жыл бойы қызу қоғамдық жұмыс жүргізілді. Ол халық Ассамблеясының барлық буынында, ғылыми ортада, саясаткерлер, кәсіпкерлер, мәдениет қайраткерлері арасында жан-жақты талқыланды. Былтыр Республикалық патриоттар форумында жобасы мақұлданды, – деді Мемлекет басшысы.
Жиын соңында Нұрсұлтан Назарбаев баршаны алда келе жатқан Қазақстан халқының бірлігі күнімен құттықтап, бақыт пен игілік және табыс тіледі.

Делегаттар пікірі

Латипша АСАНОВ, 
облыстық түрік этномәдени бірлестігінің төрағасы:

Ел бiрлiгi нығайды

– Қазақстан халқы Ассамблеясы сессиясының «Тәуелсіздік. Келісім. Болашағы біртұтас ұлт» аталуының өзі үлкен мағынаны қамтып отыр. Жиналғандар алдында сөйлеген Мемлекет басшысы Қазақстан халқы Ассамблеясы біздің Тәуелсіздігіміздің ұлы құндылықтарының бірі екенін атап өтті. Елбасының өзі айтқандай, Қазақстан халқы Ассамблеясы – Тәуелсіздіктің жемісі. Ассамблея кез келген сын-қатер төнген кезде және Тәуелсіздіктің барлық кезеңінде әрдайым биіктен табылды. Оның тарихында біздің ұлттың өрлеу дәуірінің кезеңдері мен нақты нәтижелері көрініс тапты. Сондай-ақ Қазақстан Президенті өз сөзінде Ұлт жоспарын жүзеге асырудың алғашқы қорытындыларын мәлім етті. Сонымен қатар, заң үстемдігін қамтамасыз ету үшін тілдер туралы заңның толық сақталуы маңызды екенін жеткізді.

Ася МУХАМЕДОВА,
облыстық татар-башқұрт этномәдени бірлестігінің төрайымы:

Ынтымақ, бiрлiк, татулық – басты ұстаным!

– Бұл жолғы сессия жиынында Қазақстан халқы Ассамблеясы жаңа функционалдық бағыттарды өз мойнына алғанын айта кеткен жөн. Бұл бағытта Елбасы ел аумағында 1993 қоғамдық келісім кеңесі және 820 аналар кеңесі құрылғанын атап өтті. Олар бүгінде халықтың нақты мәселелерін шешумен, жергілікті деңгейде және ұжымдарда қақтығыстардың алдын алумен айналысып келеді.
Сессия қорытындысы бойынша қабылданған Мәңгілік Ел патриоттық актісі шын мәнінде, жалпыұлттық идеяның құжаттамалық формасы болып табылады. Мұны қазақстандықтардың біртектілігі мен бірлігінің ауқымды да бірегей генетикалық бағдарламасы ретінде қарастырған жөн. Аталмыш акт біздің рухани құндылықтарымыз бен ұмтылыстарымыздың негізгі форматын ұрпақтан-ұрпаққа жеткізуге тиіс.

Икрам ХАШИМЖАНОВ,
облыстық өзбек этномәдени бірлестігінің төрағасы:

Дамудың бiрден-бiр кепiлi – тыныштық

– Біздің ортақ Отанымыз – Қазақстанның қазіргідей қарыштап дамып отырғаны – елімізді мекендеуші барлық этностардың ынтымағы мен бірлігінің арқасы. Тәуелсіздігімізді тұғырлы ететін де, елімізді жаңа белестерге шығаратын да біздің осы қоғамдық татулығымыз. Елдің тыныштығы – әлеуметтік-экономикалық дамудың бірден-бір кепілі дер едім. Елбасымыз қуатты мемлекет құрудың негізгі тетігі – саяси тұрақтылық екенін бұл жолы да нықтап айтты. Қазақстан – өзіндік бет-бейнесі, ерекшеліктері мен ұстанымы бар, халқы біртұтас, бірлігі мызғымас кемел елге айналды. Өзім 17 жылдан бері сессияға үздіксіз қатысып келемін. Тәуелсіздіктің 25 жылдығымен тұспа-тұс келген 24-і сессиядан үлкен әсерде қайттым.