Шымкент келбеті

«Абай» саябағында ашық аспан астында спорт алаңшасы пайдалануға берілді. Оны «Технодом» компаниясы қала тұрғындарына тарту етіп отыр.

Мұнда мүмкіндігі шектеулі азаматтар да әуесқой спортпен айналыса алады. Кіру ақысыз. 

Жаттығу алаңы білікті мамандардың және кәсіби спортшылардың ұсынысымен дайындалған. Бір мезетте 10 адам гимнастикамен айналыса алады. «Біздің компания – салауатты өмір салтын ұстануды насихаттайды. Ашық алаңда спортпен шұғылдану ыңғайлы әрі тиімді. Қала тұрғындары бос уақытында келіп, жаттығу жасауына болады», – дейді компания өкілдері.

Алаңда қойылған снарядтардың беріктігі кәсіпқой спортшылармен тексерілген. Және де соңғы үлгідегі металды снарядтар қойылған. «Технодом» дүкендер желісі еліміздің өзге де қалаларында жаңа алаңдар ашуды жоспарлауда.

Құралбай ОРЫНБАСАР,
«100 жаңа есім» жобасының жеңімпазы:

– Мен Шымкент қалалық № 10 спорт мектебінде самбо күресінен аға бапкер қызметін атқарамын. Сонымен қатар, самбодан ОҚО құрамасының аға бапкерімін. Елімізде спорт саласына көп көңіл бөлініп жатыр. Бұл өмірде Отанын сүймейтін адам жоқ шығар. Бәрі де хал-қадірінше елінің дамуына еңбек етеді. Өзім де бала кезден спорт жолын таңдап, осы салаға шындап бет бұрдым. Бүкіл саналы ғұмырым спортпен біте қайнасты. Қиындықтарды көп көрдім. Жарақаттандық, жүлде салар кезде бағымның жанбай қалған кездері де болды. Бірақ түбінде еңбегімнің ақталғанына қуаныштымын. Әрине, мұның бәрі де Тәуелсіздіктің арқасы. «100 жаңа есім» жобасында жеңіске жеткенім – халқымның маған деген құрметі деп білемін. Өте керемет сезімді бастан кештік. Астанада Елбасының қабылдауында болып, рухани байлық алып қайттық. Елбасымен бірге балет театрына барып, концерт көрдік. Алдағы кезде де ел үшін аянбай еңбек етіп, шәкірттер тәрбиелеуге күш саламын.

Бокста бәсіміз биік болып тұр. Нұрлан Айтуаров жетекшілік ететін ОҚО боксшылары жанкүйерлерін тағы қуантты. Бұл жолы күрзі жұдырықты жігіттер Конфедерация кубогы бәсекесінің жеңімпазы атанды.

Алматыда «Конфедерация Кубогы-2017» жарысы мәресіне жетті. 2-3 желтоқсан күндері Балуан Шолақ атындағы спорт кешенінде грек-рим күресі, еркін күрес, таэквондо, дзюдо, бокс жəне қазақ күресі спорт түрлерінен ең үздік командалар анықталды.

Таяуда ғана Қазақстан чемпионатында үздік шыққан облыс боксшылары сенімді ақтады. Жерлестеріміз финалда Маңғыстау командасын 7:3 есебімен жеңді. Бұл сында Шалқар Айқынбай, Сәкен Бибосынов, Бекдәулет Ибрагимов, Бекзат Халметов, Бек Нұрмағанбет, Мұхамеджан Еркін және Нұржан Бекзатов сынды боксшылар қарсыластарынан басым түсті. Сөйтіп ОҚО боксшылары 25 млн теңге қаржылай сыйлыққа ие болды. 

– Біздің құрамадағы жігіттердің дені – жастар. 5-уі халықаралық дәрежедегі спорт шебері, қалғандары спорт шеберлері. 25 миллион теңгені өңірдегі боксты дамытуға жұмсаймыз, – дейді ОҚО құрамасының аға бапкері Нұрлан Айтуаров. 

Оңтүстікқазақстандық боксшылар соңғы рет 2015 жылы Бокс федерациясы кубогының жеңімпазы атанған еді.

«SportLife» спорт кешенінде ҚР Тұңғыш Президент күні мерекесіне орай Шымкент қалалық мәслихатының ұйымдастыруымен футболдан халықаралық турнир өтті. Оған Өзбекстан, Қырғызстан елдерінен, сондай-ақ, Алматы және тағы басқа өңірлерден 16 команда қатысты.

Салтанатты шараның ашылу рәсімінде Шымкент қаласы әкімінің орынбасары Қайрат Нұртай, қалалық мәслихаттың хатшысы Нұрлан Бекназаров жиналған қауымды мерекемен құттықтап, жарысқа қатысушыларға сәттілік тіледі. 

«Айжарық» корпорациясының президенті, қалалық мәслихаттың депутаты Талғат Әмірбекұлының айтуынша, биылғы жарыстың басты ерекшелігі, жасы 40-тан асқан ардагер спортшылар бақ сынады. Олар осы арқылы жастарға үлгі болып, салауатты өмір салтын насихаттады. 

Халықаралық жарыстың қорытындысы бойынша І орынды Шымкент қалалық мәслихатының «Мәслихат» командасы, ІІ орынды «Бірлік» командасы иеленді. Сондай-ақ, Фархат Юлдашев «Үздік қақпашы»,  Мадияр Күмісбеков «Үздік қорғаушы», Серік Өтебаев «Үздік жартылай қорғаушы», Омархан Көбеев «Үздік тұрақты ойыншы», Таирбек Нұрымбетов «Үздік шабуылшы», Андрей Ваганов «Үздік ойыншы» атанды.

Ақпан Батыр атындағы №10 жалпы орта мектебінде жаңа спорт алаңшасы ашылды. Салтанатты шараға мектеп директоры, ата-аналар, жергілікті тұрғындар қатысты.

Бұл оқушылардың көптен күткен алаңшасы. Аталған оқу орны бұрын ер балаларға арналған спорт мектебі болған. Директордың тәрбие ісі жөніндегі орынбасары Гүлжан Бегалиева алдағы уақытта осы мектептен мықты спортшылар шығады деген үмітте.

Астанада ҚР Мәдениет және спорт министрлігінің ұйымдастыруымен журналистер арасындағы Сейдахмет Бердіқұловты еске алуға арналған дәстүрлі респубилкалық турнир аяқталды.

Бас-аяғы 22 команда қатысқан футбол жарысында ОҚО құрамасы күміс медаль иеленді. Бұл бәсекеде Оңтүстіктен екі команда сынға түсті. 

Жеребе қорытындысы бойынша «ОҚО-1», «Қазмедиа», «Тараз», «Ел арна» командалары бір топқа түсті. Оңтүстік журналистері алғашқы кездесуді «Қазмедиа» командасымен өткізді. Тартысқа толы ойында барлығы 7 гол соғылып, 4-3 есебімен жеңіске жетті. Екінші және үшінші кездесулерде «Тараз», «Еларна» журналистерімен 1:1 есебімен тең ойнап, топтық кезеңнен бірінші болып шықты. 

1/4 финалда өз тобынан екінші орынмен шыққан «Тараз» командасымен қайта кездесіп, 2:4 есебімен басым түсті. Ширек финалда Астанада «Елорда ақпарат» командасын жеңді. Есеп 4:2.  Ал финалда ел газеті «Егемен Қазақстан» командасына 2:1 есебімен жол беріп, күміс жүлдегер атанды. 

Осылайша Оңтүстік журналистері тұңғыш рет дәстүрлі түрде өткізілген қазақ спорт журналистикасының атасы Сейдахмет Бердіқұлов турнирінің финалисі атанды.

Сонымен қатар, турнир барысында "Оңтүстік Қазақстан" газетінің журналисі Ғабит Сапарбековке С. Бердіқұлов атындағы сыйлық табысталды.

Айта кетейік, Оңтүстік журналистері футбол командасында «Шымкент келбеті» газетінен Сәбит Тастанбек пен Қанат Сапарғали өнер көрсетті.

Шымкент қаласы әкімдігінің мәжіліс залында Қоғамдық кеңестің кезекті мәжілісі өтіп, онда бірқатар бөлім басшылары 7 айда атқарылған жұмыстар бойынша есеп берді.

Жиынды Шымкент қалалық ардагерлер кеңесінің төрағасы Исамудин Рысбай жүргізіп отырды. 

Қоғамдық кеңесте қалалық білім бөлімінің басшысы Ж.Тәжиева бала тәрбиесі, білім беру саласындағы атқарылған жұмыстар жайлы мәлімет берді. Ол жаңа 2017-2018 оқу жылына және жылу маусымына мектептер мен барлық мектепке дейінгі мекемелердің дайын екенін айтты.

Кеңесте сөз алған қалалық мәдениет және тілдерді дамыту бөлімі басшысының міндетін атқарушы Әбдіжаппар Сәкен қалада жұмыс істеп тұрғанына 30 жыл болған кітапханаларды заман талабына сай жаңарту жайын сөз етті.

– Қала бойынша 38 кітапхана жұмыс істесе, оның 9-ында ғимарат жоқ. Осыған байланысты 9 кітапхана келісімшарт негізінде жоғары оқу орындары мен әкімшілік ғимараттарында орналасқан, – деді Әбдіжаппар Сәкенұлы.

Кітапхана мәселесі өзекті. Қаладағы 38 кітапханаға кімдер барып жүр? Олар іздеген оқулығын таба алды ма? Кітапханалардағы кітап қоры қандай? Осы сұрақтар төңірегінде Қоғамдық кеңес мүшелері ой бөлісіп, 38-дің бәріне жаңа ғимарат салмай-ақ, оларды біріктіру мәселесін алға тартты. Сонымен бірге, оқырманның көбі ғаламторға байланған бүгінгі таңда кітапханалардың электронды нұсқасын ашу туралы пікірлер де айтылды. 

Көше атауларын жаңарту, қала шетіндегі шағынаудандарда мәдениет үйі немесе апатты жағдайдағы клубтарды қайта қалпына келтіру жұмыстары жайлы ұсыныстар да тыңдалды. Ал Қоғамдық кеңес мүшесі, облыстық мәслихаттың депутаты Мәди Бегалиев қала аумағында газет сататын мемлекеттік дүкендерді ашу туралы ұсыныс жасады.

– Кейбір маңызды оқулықтарды іздейміз. Жергілікті басылымдарда жарық көрген ақпарат, сұхбат, өзімізге қатысты материалдар жарық көрген газетті оқиын десең, еш жерден таппайсың. Қаладағы жекеменшік газет сатушыларда ақпараттық бағыттағы жергілікті басылымдарды табу өте қиын. Алматы мен Астанада ғылыми оқулықтар мен ақпараттық, саяси, қоғамдық бағыттағы жергілікті басылымдарды сататын бірер дүкен біздің қаладан да ашылса, – дейді белгілі хирург.

Жиында сөз болған маңызды тақырыптың бірі – қаланың шеткі аудандарындағы тұрғындарға арналған ойын алаңшалары. Шымкент қалалық дене шынықтыру және спорт бөлімі басшысының міндетін атқарушы Намазбай Әбдіқұлов салауатты өмір салтын ұстану бағытында әлі де көп жұмыстар атқару қажеттігін айтты.

– Қала орталығында ойын алаңшалары, жаттығу жасайтын орындар көп-ақ. Алайда, біз орталықтан алыста орналасқан шағынаудандарды, шет жақтағы тұрғындарды ескеруіміз қажет. Оларға орталыққа қатынау қиынға соғады. Күнделікті кешкісін доп қуалап, бой сергітетін орын қарастыру қажет-ақ. Осы орайда, шеткі аудандарда орналасқан мектеп аулаларын дәріс уақыты аяқталғаннан кейін жергілікті тұрғындардың пайдалануына бір мезгіл рұқсат ету мәселесін қарастырсақ, – деген ұсынысын жеткізді.

Расында қырда тай-құлындай тебісіп өскен қазақтың кейінгі буыны смартфонға тәуелді болып барады. Егер шеткі аудандардағы ойын алаңшаларының мәселесі қолға алынса, балалар бос уақытын салауатты өмір салтын ұстануға жұмсар ма еді?..

Келелі кеңесте қозғалған кейбір өзекті мәселелер келесі мәжілісте көп талқысына салынбақ. Бұл туралы Қоғамдық кеңес мүшелері бөлім басшыларына ескертіп, ұсыныс бірауыздан мақұлданды.

Халықаралық Спорт күні қарсаңында Шымкент қаласындағы №7 мектеп лицейінде еліміздің байрағын байрақты бәсекеде желбіретіп жүрген спортшыларды, сондай-ақ жылдың үздік спорт саласының қызметкерлері мен спортшыларын салтанатты түрде марапаттау рәсімі өтті.

Шара барысында қалалық дене шынықтыру және спорт бөлімі басшысының орынбасары Намазбай Әбдіқұлов спортшыларды кәсіби мерекесімен құттықтап, Шымкент қаласы әкімінің алғыс хатымен марапаттады. Олардың қатарында каратэден Жапонияда өткен Әлем чемпионатының қола жүлдегері, Алматы қаласында өткен Орталық Азия біріншілігінің жеңімпазы, Шымкент қаласының №11 шығыс жекпе-жек түрлерінен балалар мен жасөспірімдер спорт мектебінің спортшысы, спорт шебері Әсел Қанай да бар.

– Еңбегімізді елеп-ескеріп, спорт күнімен құттықтап жатқан басшыларға және №11 мектеп жаттықтырушыларына рахмет. Алда қазан айында Испанияда өтетін Әлем чемпионатында да жақсы нәтиже көрсетуге тырысамыз, – дейді Ә.Қанай.

ЭКСПО-2017 Халықаралық көрмесіне орай «Жаңа-Талап» спорттық-туристік агенттігінің ұйымдастыруымен Сайрам-су шатқалында тауға жүгіруден (Skyrunning) жарыс өтті. Оған ОҚО альпинизм федерациясы, каноэ мен байдарка, желкенді қайық пен академиялық ескек есу спортшылары, велошабандоздар және қала тұрғындары қатысты.

Жарыс ережісіне сәйкес атлеттер жас ерекшеліктеріне қарай 5 топқа бөлінді. Олар жалпы ұзақтығы 5 шақырым, биіктігі 1300 метрлік «Альтус» тауына жүгіріп шығуы керек. Шыңды бағындару қиындығы жағынан 1Б альпенистік категориясына сәйкес келеді. Ұйымдастырушылардың айтуынша, спортшылар «Альтус» тауына ең соңғы рет 15 жыл бұрын шыққан екен. 

– Басты мақсатымыз белсенді демалысты дамыту. Қала тұрғындарына Оңтүстік өңірінің әсем табиғатын көрсетіп, тауға жүгіру спортын насихаттау. «Жаңа Талап» тур-операторы ішкі туризмді дамытуға барынша атсалысып келеді. Аты айтып тұрғандай әрқашан жаңа дүниелерді енгізуге, ұйымдастыруға ұйытқы болып жүр. Алдағы уақытта да осы жарысты дәстүрлі түрде өткізуді жоспарлап отырмыз, – дейді «Жаңа Талап» туроператорының директоры Денис Жарменов. 

Шара қорытындысы бойынша Мәлік Абду-Әсет «Альтус» тауын 1 сағат 5 минутта бағындырып, абсолютті чемпион атанды. Ол бұл спорт түрімен 1 жылдан бері айналысып келеді. Және өзі қатысқан барлық жарыстарда топ жарып жүр. Айтуынша, бала кезінен тауда ойнап өскендіктен, қыр-ойпаттарда жүгіру қатты қиындық тудырмайды. 

– Өзім осы тауда ара бағумен айналысамын. Ұйымдастырушылар жарысқа 1-2 апта қалғанда хабар береді. Кішкене дайындалып аламын. Жақында Алматыдағы «Нұрсұлтан шыңын» бағындырып, бірінші орын иелендім. 8 шақырымды 1 сағат 55 минутта басып өттім. Алда тағы да Алматы мен Шымкентте өтетін сайысқа қатысамын, – дейді жарыс жеңімпазы Мәлік Абду-Әсет.

Шара соңында қатысушыларға сертификаттар, жеңімпаздарға бағалы және қаржылай сыйлықтар табысталды.

Ағылшын тілінен аударғанда (Workout (ˈwəːkaʊt) жаттығу, (street (striːt) көше деген мағынаны білдіреді. Бұл – денсаулықты жақсартуға, сымбатты болуға арналған бұқаралық спорт. Мұндағы жаттығулар көшедегі, алаңқайдағы белтемір, қоссырық, қырлы бөренелер, швед қабырғасы, көлденең баспалдақтар секілді қарапайым құралдар арқылы орындалғандықтан, қаражатты қажет етпейтін, қолжетімді спорт түріне жатады.

Воркаут – алғаш рет Ежелгі Грекияда пайда болып, Ресей, Батыс Еуропада, әсіресе АҚШ-тың Нью-Йорк қаласында кеңінен таныла бастады. Аталмыш спортпен шұғылданатындарды көше спортшылары, воркаутер, аула гимнастшылары, белтеміршілер деп те атай береді. 2000 жылдардың басында қарапайым көше жастарының ауладағы спорт құрылғыларымен жасаған қиын жаттығулары интернетте тарай бастады. Нәтижесінде желіге салынған бейнетаспалар әлемге тез тарап, көпшіліктің қызығушылығын тудырды. Кейіннен әуесқойлар арасында дүниежүзілік чемпионаттар ұйымдастырылып, воркауттың өрістеуіне жол ашты. Мәселен, алғашқы әлем біріншілігі 2011 жылы 27-28 тамыз аралығында Ригада (Латвия) өткізілген болатын. Жарыс қорытындысы бойынша Украиндық Евгений Козырь бірінші орыннан көрініп, воркаут тарихындағы ең алғашқы жеңімпаз атанған. 

Қазақстандықтардың арасында воркаут қозғалысы тек 2009 жылы ғана кеңінен тарай бастады. Қазіргі таңда тек Шымкенттің өзінде осы спорт түрімен шұғылданушылар саны 3 мыңнан асады. Қала бойынша мұндай арнайы жабдықталған 5 алаңша бар. Атап айтсақ, Қошқар ата өзені маңында және «Жеңіс», «Наурыз», «Тәуелсіздік», «Орталық» саябақтарында. Соңғы 1-2 жыл ішінде Шымқалада воркаутқа қызығушылар саны көбейген. Мәселен, былтыр қаламызда өткізілген біріншілік сөзіміздің дәлелі. 

Никита Полянский – қаладағы воркаутшылардың бірі. Оның бұл спорт түрімен айналысып жүргеніне жақында 5 жыл болмақ. Ол күн сайын «Тәуелсіздік» саябағында орналасқан алаңға келіп бой жазады. Саламатты өмір салтын ұстанып, бұқаралық спортты насихаттайды. Воркауттың да негізгі мақсаты – қолжетімді спорт түрлерімен айналысуға шақыру, есірткіге, шылым шегуге, ішімдік пен интернетке тәуелділікке қарсы күрес жүргізу. 

Қазіргі таңда тек Шымкенттің өзінде осы спорт түрімен шұғылданушылар саны 3 мыңнан асады. Қала бойынша мұндай арнайы жабдықталған 5 алаңша бар. Атап айтсақ, Қошқар ата өзені маңында және «Жеңіс»,  «Наурыз», «Тәуелсіздік», «Орталық» саябақтарында.

– Жаттығу барысында талай рет құладым. Бірақ айтарлықтай зақым келген жоқ. Нәтижесінде, өзім жаңа жаттығу түрін ойлап таптым. Енді бұл машықты жақсылап үйреніп, үлкен жарыстарда көрсетемін. Ал қаладағы жастардың қызыушылығы өте жақсы. Кешке мұнда адам көп жиналады. Бір-бірімізбен танысып, жаңа жаттығуларды үйренеміз, – дейді спортшы. 

Воркауттың тез таралуы жалпыға қолжетімді болуында. Сондықтан, мұндай алаңшаларды тұрғын-үйлердің аулаларына, оқу орындарына көптеп салу керек дейді «Аула атлеттері». Бүгінде еліміздің басқа өңірлерінде «темірдің тілін тапқандар» саны 75 мыңнан, әлем бойынша 2 миллионнан асады. 

Мемлекет басшысы Н. Ә. Назарбаев «Әрбір Қазақстандық үшін басты құндылық – өзінің денсаулығы» деген болатын. Осыған орай, елімізде воркаут секілді бұқаралық спортты дамытуға ерекше көңіл бөлініп, халық денсаулығы да жақсарып келеді. Ол үшін сізге залға барудың, көп шығындалудың да қажеті жоқ. Тек, жиі жүгіріп, велосипед теуіп немесе жай ғана жаяу жүрсеңіз жеткілікті.