Шымкент тұрғындарға жайлы және таза, қауіпсіз, әрі кәсіпкерлік дамыған, заманауи да ерекше ғимараттарымен келбетті қала болуы қажет. Қаланың 2020 жылға дейінгі әлеуметтік-экономикалық даму Тұжырымдамасын дайындау барысында да осы сынды мәселелер негізге алынғаны анық. Барлық сала қамтылып, ауқымды да айқын, жан-жақты жоспарланған жоба жұрттың ертеңге деген сенімін нығайта түсіп, өзге өңірлердің қызығушылығын тудырды.
Бүгінде бұл құжат тұрғындарға жан-жақты түсіндіріліп, талқылануда. Үшінші мегаполистің бүгіні мен ертеңі екшелген құжатта әлеуметтік-экономикалық тұрғыдан дамудың жай-күйіне салыстырмалы талдау жасалынып, қаланың 2020 жылға дейінгі перспективалары көрсетілген. Сондай-ақ, даму тұжырымдамасында Шымкенттің республикадағы үшінші ірі қала мәртебесіне лайықты болуы, тұрғындардың қолайлы ортада өмір сүруі және қоршаған ортаны қорғау мәселесі көзделген. Орындалуы алдағы 5 жыл уақыт мерзіміне белгіленген аталмыш құжат ҚР Президенті
Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына арнаған Жолдауларындағы басым бағыттары негізінде дайындалған. Концепцияның түпкілікті мақсаты - Шымкент қаласын тұрғындарға ыңғайлы және қонақтарға тартымды етіп көрсететін республикадағы заманауи мегополиске айналдыру. Ең алдымен, қала тұрғындарын толғандыратын негізгі мәселелерді шешу, қала тұрғындары мен қонақтарына қажетті инфрақұрылым жүйелерін жетілдіру, қалада бизнеске қолайлы жағдай жасау және инвестиция көлемі мен туристердің санын арттыру - қала әкімдігі үлкен басымдық беріп отырған міндеттер.
«Шымкент қаласының 2020 жылға дейінгі әлеуметтік-экономикалық даму Тұжырымдамасы» жобасының қалай жүзеге асырылатыны көпшіліктің қызығушылығын тудырып отырғаны мәлім. Осы орайда қала әкімінің орынбасары Бейсенбек Жанбосынов үй комитеті төрағалары мен көше комитеттері өкілдерінің басын қосып, «тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы саласының өзекті мәселелері» тақырыбында дөңгелек үстел өткізді. Онда қаладағы инженерлік-инфрақұрылымдық, коммуналдық қызмет саласының түйткілді мәселелері мен ертеңі кеңінен сөз болды.
Қазіргі таңда қалада ең өзекті мәселенің бірі – тозығы жеткен көпқабатты тұрғын үйлердің бүгінгі ахуалы. Кеңес өкіметі дәуірінде бой көтерген ғимараттардың бүгінгі жағдайы сын көтерер дәрежеде емес. Осы орайда, қала әкімінің орынбасары үй комитеті төрағаларын мемлекеттік тұрғын үйлерді жаңғырту бағдарламасы шеңберінде бірлесе жұмыс жасауға шақырды.
Шымкент қаласының «Даму» әлеуметтік картасы шеңберінде барлығы 42 елді мекенді сапалы электр жарығымен қамту жұмыстары межеленген болса, өткен жылы 5 елді мекенде трансформатор жүйелері жаңартылыпты. Биыл тағы 10 елді мекен тұрғындары сапалы электр жарығымен қамтылып отыр.
Қала аумағын табиғи газбен қамту жұмыстары да бүгінде белсенді түрде жүргізілуде. Атап айтқанда, күні бүгінге дейін қаладағы 81 елді мекеннің 36-сында «көгілдір отынмен» қамту жұмыстары аяқталып, тұрғындарға толық қуатында қызмет көрсетілуде. 34 елді мекенде тұрғындар табиғи газбен тек ішінара қамтылған болса, 11 елді мекенге әлі жетпеген.
Қала тұрғындарын жылумен қамту жұмыстарында бүгінде айтарлықтай түйткілді мәселелердің бары байқалады. Бастапқы жоспар бойынша, қала аумағында 82 мың пәтерді орталықтандырылған жылумен қамту меже етілген. Дегенмен, 17 мың пәтер иесі, яғни, бастапқы көрсеткіштің 20 пайызы жылуды автономды қазандықтан алғанды жөн көруде.
Қаланы сапалы таза ауыз суымен қамту бағытында да өзекті мәселелер жетерлік. Бүгінде тек, 57 елді мекен тұрғындары сапалы таза ауыз суын пайдалануда. Осы орайда, қала әкімінің орынбасары қаланың даму тұжырымдамасы жобасы шеңберінде аталған мәселелердің барлығы алдағы 5 жыл уақыт мерзімінде толық шешімін табатынын жеткізді.
Тұжырымдама жобасында ең әуелі, әлеуметтік саланың еңсесін тіктеуге мейлінше көңіл аударылғаны белгілі. Қаланың даму құжатында қаралған мәселені әлеуметтік сала қызметкерлерімен бірлесе талқылаған қала әкімінің орынбасары Гүлжан Құрманбекова жұмыспен қамту және медицина саласы бойынша баяндама жасады. Тұжырымдамада көрсетілгендей, 2016-2018 жылдары 2350 адам кәсіби қайта даярлықтан өтіп, тұрақты жұмысқа орналастырылатын болады. Айта кетейік, бүгінгі таңда жұмыссыздардың жалпы үлесі 5,3 пайызды құрайды, яғни, 23 мыңнан асып жығылады.
Денсаулық сақтау саласы бойынша бүгінде қаланың өзекті мәселесі ретінде аурухана және амбулаториялық емханалармен қамту деңгейін айтуға болады. Яғни, бұл мәселеде Шымкент қаласының көрсеткіші облыстық және республикалық деңгейден айтарлықтай төмен болып отыр. Мәселенің шешімін табу үшін, баяндамашы Тұжырымдама жобасы шеңберінде қаланың 7 тұрғын алабында (Қайнарбұлақ, Бозарық, Тұран, Құрсай, Жиделі, Бадам-1, Қайтпас-2) дәрігерлік амбулаториялардың құрылысын салу қажеттігі ұсынылғанын атап өтті.
Сондай-ақ, жиында білім, мәдениет, спорт саласы бойынша қала әкімінің орынбасары Қайрат Нұртай Тұжырымдама жобасының негізгі бағыттарына тоқталды.
– Қазіргі таңда білім саласы бойынша үш ауысымда жұмыс істейтін мектептер бүгінгі күннің өзекті мәселесіне айналып отыр. Қазір қалада үш ауысымда білім беретін 9 мектеп бар. Жыл сайын қаладағы бала саны 8 мыңға артып отырғанын ескерсек, бұл мәселеге дендеп көңіл бөлу қажеттігі аңғарылады, – деді Қайрат Ырзақұлұлы.
Бұл орайда, Тұжырымдамада 12 мектепті қайта құру, 11 жаңа мектеп және 7 балабақша құрылысын салу ұсынылған. Сондай-ақ, қала әкімінің орынбасары оқушылар арасындағы құқықбұзушылық көрсеткішін төмендету мақсатында мектепішілік электронды бақылау орнату, мектеп директорларын тағайындау конкурстарын ашық түрде өткізу, барлық білім беру мекемелерінде «Қамқоршылық кеңестерін» құру жайы ұсынылып отырғанын атап өтті.
Мәдениет саласын талдай келе, Қ.Нұртай Шымкент қаласы кітапханалар көрсеткіші бойынша республикалық орташа көрсеткіштен 4,2 есе, мұражайлар көрсеткішінде 2,2 есе төмен екендігін мәлім етті. Сондай-ақ, спорт саласында атқарылуы тиіс алдағы негізгі міндеттерге тоқталды. Яғни, мектептерде спорттық лигалар құру, жеке инвесторларды спорт нысандарын салуға тарту, спорттық функционерлер қызметін ұйымдастыру мәселелері Тұжырымдама жобасында қамтылған.
Қалалық мәслихат хатшысы Нұрлан Бекназаров жиын соңында сөз кезегін ала отырып, Шымкент – бүгінде ел аумағында дамуы тұрақты, болашағы айқын, қаржылық және адами тұрғыдан мүмкіндігі өте жоғары қала ретінде мойындалып отырғанын айрықша мақтаныш сезіммен айтты. Тұжырымдама жобасын талқылауға қатысқан қалалық ардагерлер кеңесінің, жастар ұйымдарының өкілдері және әлеуметтік сала қызметкерлері өз пікір-ұсыныстарын ортаға салып, даму құжатын қолдайтындықтарын білдірді.
Сондай-ақ, Шымкент қаласының 2020 жылға дейінгі әлеуметтік-экономикалық даму тұжырымдамасы бойынша жиын М. Әуезов атындағы мемлекеттік университетінде өтті. Оған қала әкімінің орынбасары Нұралхан Көшеров қатысып, жиналғандарды алдағы 5 жылда тұжырымдама аясында бизнес, туризм және ауылшаруашылығы саласында атқарылатын шаралардың жоспарымен таныстырды.
– Тұжырымдамада қаламыздың әлеуметтік-экономикалық жай-күйіне салыстырмалы талдау жасалынып, негізгі көрсеткіштерінің даму динамикасы мен өзекті мәселелер көрсетілген. Кәсіпкерлік саласын өркендету мақсатында әкімшілік тосқауылдарға талдау жүргізіліп, кешенді жоспар қабылданады. Жергілікті және шетел инвесторларын тарту үшін 100 жоба әзірленеді, - деді қала әкімінің орынбасары.
Н.Көшеровтің мәлімдеуінше, келер жылы ретсіз сауда орындарын жою мақсатында бірқатар жұмыстар жүргізіледі, кей базарлар қала сыртына көшіріліп, қайта құрудан өтеді. Туризмді дамыту мақсатында қаламыздағы туристік компаниялар Ресей, Қытай мемлекеттерімен бірлескен заманға сай түрлі бағдарламалар әзірлеп, маршруттар ұсынады. Сонымен қатар әуежай, темір жол вокзалы мен ойын-сауық нысандарын салуға инвесторлар тартылмақ.
Даму құжатының басым бағыттары талқыланған жиында Тұрғын-үй құрылыс жинақ банкі ОҚО филиалының директоры Қасымбек Мәліков, ОҚО кәсіпкерлер палатасы директорының орынбасары Мақсат Қасымбеков, және басқа да кәсіпкерлер сөз алып, ой-пікірлерімен бөлісті. Өз кезегінде, қала әкімінің орынбасары кәсіпкерлерді алға қойған міндеттерді бірлесе отырып жүзеге асыруға шақырды.