Шымкент келбеті

«Бүгінде біз тұрғын үй құрылысына зор серпін беріп отырған «Нұрлы жер» бағдарламасын табысты іске асырудамыз. Тұрғын үй ипотекасының қолжетімділігін арттыратын жаңа ауқымдағы «7-20-25» бағдарламасы қолға алынды. Сондай-ақ, халықтың әлеуметтік тұрғыдан әлсіз топтары үшін ірі қалаларда жалдамалы тұрғын үй құрылысын ұлғайту қажет. Бұл шаралар 250 мыңнан астам отбасы үшін тұрғын үй жағдайын жақсартуға мүмкіндік береді».

Мемлекет басшысы Н.Назарбаевтың
Қазақстан халқына Жолдауы 05.10.2018 ж.

Елбасының тікелей тапсырмасымен елімізде екінші жыл қатарынан «Нұрлы жер» мемлекеттік бағдарламасы іске асырылуда. Осы бағдарлама аясында қазір Шымкенттегі әкімшілік-іскерлік орталық пен «Шымкент сити» аумағында жаңа үйлер салынып жатыр. Тұрғын үй құрылысына зор серпін беріп отырған «Нұрлы жер» бағдарламасы миллионды шаһардың тұрғындарына, әсіресе, жас отбасылардың пәтерлі болуына мүмкіндік береді. Бұл бағдарлама арқылы кімдер баспаналы бола алады, оның бұған дейінгі тұрғын үй бағдарламаларынан айырмашылығы қандай? Бағдарлама аясында Шымкентте биыл қанша тұрғын үйдің құрылысы аяқталады? Осы сауалдарға жауап іздеп көрейік.

Шымкентте «Нұрлы жер» бағдарламасымен 40 үй салынуда

Шымкентте орналасқан Тұрғын үй құрылыс жинақ банкінің филиалы жуырда журналистерге арнап арнайы баспасөз турын ұйымдастырды. Шымкенттік БАҚ өкілдері «Нұрлы жер» бағдарламасы арқылы қаланың екі бірдей жаңа ауданында, атап айтқанда әкімшілік-іскерлік орталық пен «Шымкент сити» қалашығына арнайы сапарлап, құрылысы қызу жүріп жатқан тұрғын үйлердің жұмысымен танысып қайтты.
Бүгінгі таңда Шымкентте тұрғын үй кезегінде 34 мың адамның тұрғанын ескерсек, баспана мәселесі шын мәнінде өте өзекті. Осы орайда шаһарда мемлекеттік бағдарламалар аясында халықты тұрғын үймен қамтамасыз ету мәселелеріне ерекше көңіл бөлініп-ақ жатыр. Жоспар бойынша Шымкентте Тұрғын үй құрылыс жинақ банкі салымшылары үшін 2 500 пәтерден тұратын 9, 12 және 16 қабатты 40 тұрғын үй салынбақ.
Тамыз айында Тұрғын үй құрылыс жинақ банкінің басқарма төрайымы Ләззат Ибрагимова мен Шымкент қаласының әкімі Ғабидолла Әбдірахымов «Нұрлы жер» бағдарламасы аясында ынтымақтастық меморандумына қол қойған болатын. Бұл келісімге сәйкес жалпы аумағы 150 мың шаршы метр үй салынады. Баспананың 1 шаршы метрінің бағасы Тұрғын үй құрылыс жинақ банкі клиенттері үшін 140 000 теңге болады.
Тұрғын үй құрылыс жинақ банкі облыстық филиалы директорының орынбасары Ақылбек Қоспановтың айтуынша, алғашқы 662 пәтерді тұрғындар биыл ала алады, осы мақсатта әкімшілік-іскерлік орталықта қазіргі таңда 12 үй салынып жатыр. Бұл үйлердің құрылысы 2018 жылдың желтоқсан айында аяқталмақ.
Еске сала кетсек, Шымкентте биылғы пайдалануға берілетін 662 пәтердің жалпы аумағы – 50 мың шаршы метр. Ал 2019 жылы әкімшілік-іскерлік орталық пен «Шымкент Ситиде» берілетін көпқабатты үйлер саны – 28. Ондағы пайдалануға берілетін пәтерлердің саны 1816 болмақ.

1,1 млн теңге жинап, баспана алуға болады

«Нұрлы жер» бағдарламасына қатысып, үй алу үшін Тұрғын үй құрылыс жинақ банкіндегі шотыңызда 20% көлемдегі бастапқы жарнаның болуы жеткілікті. Бұл ретте жергілікті әкімдікте кезекте тұрған азаматтарға да мемлекеттік бағдарламаға қатысу үшін банк салымшылары болып, ТҮҚЖБ-нен шот ашып, қаржы жинау қажет.
Пәтердің барлығы бағдарламада көрсетілген тәртіп бойынша беріледі. Яғни, қазір құрылысы аяқталуға жақын 662 пәтердің 50 пайызы конкурсқа түседі. Қалған 331 пәтер қалалық әкімдікте кезекте тұрғандар арасында үлестіріледі.
Баспананың бағасына келсек, мәселен, 1 бөлмелі үйдің бағасын 5 млн 100 мың теңге деп алсақ, соның 1 млн 100 мың теңгесін жинасаңыз болғаны. Яғни, алғашқы 20 пайыздық жарнаны төлейсіз. Қалғанын банк 5 пайыздық мөлшерлемемен несиеге 19 жылға дейін береді. Сондай-ақ, бағдарлама бойынша 2 бөлмелі пәтер 8 млн 200 мың теңге, ал 3 бөлмелі үй 10 млн 200 мың теңге шамасында болады.
Осы орайда көпшілікті алаңдатқан сауал бар. Шымкенттегі мемлекеттік бағдарламамен салынатын пәтерлердің әр шаршы метрінің бағасы көтеріліп кетпей ме? Бұл сұрақты Тұрғын үй құрылыс жинақ банкінің өкілдеріне қойдық.
– Пәтердің әр шаршы метрінің бағасы осы 140 мың теңге көлемінде сақталады, - дейді ТҮҚЖБ облыстық филиалы директорының орынбасары Ақылбек Қоспанов. – Себебі бағдарлама басталған сәттен бастап халыққа түсіндірме жұмыстарын солай жүргіздік. Дегенмен, Шымкент республикалық дербес қала мәртебесін алуына байланысты Астана мен Алматы қалаларындағыдай 180 мың деп көрсетілген. Бірақ қазіргі салынған үйлер 140 мың теңгеден тапсырылатынына сенімдіміз. Әкімшілік-іскерлік орталықтағы құрылыс жұмыстары желтоқсан айына дейін бітеді. Ал пәтерлерді тұрғындарға тапсыру мерзімі 2019 жылғы наурыз, сәуір айларына жоспарланып отыр.

Салымшылар «7-20-25» бағдарламасына қалай қатысады?

Банк салымшылары басқа да бағдарламалар арқылы баспаналы бола алады. Мысалы, қазан айының соңында «Өз үйім» бағдарламасына қатысуға өтінім қабылдау жоспарланып отыр. Оның аясында Шымкент қаласының Төлеметов көшесінде тұрғын үй кешені салынуда. Мұндағы пәтерлердің 1 шаршы метрінің бағасы – 190 000 теңге. 20 пайыздық бастапқы жарна болған жағдайда банк 7 пайыз мөлшерлемемен заем береді. Кейіннен жылдық мөлшерлеме 5 пайызға дейін төмендейді.
Сондай-ақ биылғы 1 желтоқсаннан бастап Тұрғын үй құрылыс жинақ банкі Шымкентте «7-20-25» бағдарламасына қосылып, несие бөлуді бастауды жоспарлап отыр.
– «Нұрлы жер» бағдарламасымен қатар биыл жазда Елбасының бастамасымен «7-20-25» тұрғын үй бағдарламасы іске қосылғаны белгілі. Бұл бағдарлама да халықты баспанамен қамтамасыз ету ісін ілгерілетуге оң ықпалын тигізуде. Аталған бағдарлама бойынша желтоқсан айында несие берілетін болады, - деді А.Қоспанов.
Жауапты маманның мәлімдеуінше, Шымкентте құрылысы биыл аяқталатын 12 үй мен келесі жылы бітетін 28 көпқабатты үй осы «Нұрлы жер» бағдарламасы аясында тапсырылмақ. Алдағы уақытта «7-20-25» бағдарламасы бойынша пәтер алушылар өздері үйді тауып келген жағдайда банк тарапынан несие берілетін болады.
Жалпы, алдағы уақытта Шымкентте «Нұрлы жер» бағдарламасы аясында «Бозарық», «Бозарық 2» деген атаумен жаңа екі шағынаудан бой көтеруі мүмкін. Қазір бұл пилоттық жоба ретінде қарастырылуда. Онда архитектуралық сипаты біркелкі үйлер, яғни екіқабатты таунхаустар салынады.
Сөз реті келгенде айта кетсек, қазірден бастап баспанаға зәру жандар Шымкенттегі Тұрғын үй құрылыс жинақ банкіне барып, мамандардан кеңес алып, тиісті құжаттарды тапсыра алады. Тұрғын үй құрылыс жинақ банкі арқылы сатылып жатқан барлық жаңа нысандар туралы ақпаратты baspana.kz порталынан білуге болады. Дəл осы портал арқылы өтінім беріп, құрылыс нысандары туралы, өтінім қабылдау басталғаны туралы біле аласыздар.

Қажет құжаттарды дайындай беріңіз!

«Нұрлы жер» бағдарламасының шарттарына сәйкес, бұл пәтерлерден келесі талаптарға сай азаматтар үміткер бола алады:
• 18 жасқа толған ҚР азаматтары немесе оралман мәртебесіне ие болуы шарт;
• Өтініш берушіде және оның отбасы мүшелерінде соңғы 5 жыл ішінде еліміздің аумағында жекеменшік үйі болмауы керек;
• Төлем қабілеттілігін растай алуы қажет.

Түйін сөз:

Елбасы биылғы Жолдауында тұрғын үй туралы айта келе: «Қазіргі «7-20-25», «Нұрлы жол», «Нұрлы жер» және басқа да мемлекеттік бағдарламалардың басты мақсаты – халқымыздың тұрмыс сапасын жақсарту» деген болатын. Бұл ретте «Нұрлы жер» бағдарламасы – мыңдаған тұрғынның басты мәселесін шешуге ықпал етіп отырған ауқымды жоба. Бүгінде халық тарапынан жоғары қызығушылыққа ие болып отырған «7-20-25» тұрғын үй бағдарламасының баламасы іспетті. «Нұрлы жер» – бұл алдағы 15 жылға арналған үлкен жоспар. Ондай бастама елімізде алғаш рет қолға алынды. Алдағы 15 жылда осы бағдарлама бойынша елімізде 1,5 миллион қолжетімді тұрғын үй салынады деген жоспар бар. Жалпы алғанда, «Нұрлы жол» бағдарламасының шымкенттік тұрғындарға да берері көп. Өткен жылы 558 отбасының пәтерлі болғаны ел есінде. Бұл көрсеткіш биыл да жалғасып, тұрғындар қуанышын еселей береріне күмән жоқ.

Сіз не дейсіз?

Ақылбек ҚОСПАНОВ,
Тұрғын үй құрылыс жинақ банкі облыстық филиалы директорының орынбасары:

– Бұған дейін «Нұрлы жер» бағдарламасы бойынша Шымкенттегі әкімшілік-іскерлік орталықта 11 тұрғын үй, яғни, 558 пәтер пайдалануға берілді. Қазір осы бағдарламаның жалғасы ретінде Шымкентте тұрғын үй құрылысы қарқын алуда. Әкімшілік-іскерлік орталықта және «Шымкент сити» қалашығынан 9, 12 және 16 қабатты 40 тұрғын үй салынып жатыр. Оның ішінде 12 үйдің құрылысы биылғы желтоқсан айында аяқталмақ. Қалалық әкімдік тарапынан осындай жоспар бар. Бағдарламамен берілетін тұрғын үйдің шаршы метрі – 140 мың теңге. Бұл үлкен жеңілдік деп ойлаймын. Тұрғын үй құрылыс жинақ банкі арқылы пәтерлердің берілу ретіне келсек, ол арнайы балдық көрсеткіш арқылы анықталады. Яғни, кезекке алғаш тіркелгендерге, қаржыны көп жинағандарға басымдық беріледі. Оның барлығы электронды базада, жария түрде жүзеге асады.

Жиренше шешен айтпақшы, «Қайран менің өз үйім, кең сарайдай боз үйім» деп, өзінің баспанасында көсіліп жатуды армандамайтын адам кемде-кем шығар. Біз сөз еткелі отырған «7-20-25» бағдарламасы халықтың осы арманын ақиқатқа айналдыруға ықпал етіп жатқан бірден-бір бағдарлама деуге болатындай. Елімізде бұл бағдарлама 3 ай бұрын іске қосылды. Содан бері халық арасында бағдарламаға қызығушылық танытып, ой-пікірін ортаға салып, қызу талқылап жатқандар көп. БАҚ-та, әлеуметтік желілерде де үн қосып жатқандар аз емес. Сонымен, «7-20-25» бағдарламасы халыққа несімен тиімді? Бағдарламаның талаптары мен ипотекалық тұрғын үй несиесін алуға қандай құжат жинау керек? Азаматтар бағдарламаға қатысу үшін не істеу керек? Осы сауалдарға жауап іздеп көріп едік.

Президент тапсырма берді. Нәтиже қалай?

Елбасының бастамасымен қолға алынған «7-20-25» бағдарламасының басты мақсаты – тұрғындарды сапалы және қолжетімді тұрғын үймен қамту. Президент таяудағы «Қазақстандықтардың әл-ауқатының өсуі: табыс пен тұрмыс сапасын арттыру» атты Жолдауында да баспана мәселесіне ерекше тоқталды. Мемлекет басшысы бұл ретте ең алдымен халықтың әлеуметтік тұрғыдан әлсіз топтары үшін ірі қалаларда жалдамалы тұрғын үй құрылысын ұлғайту қажеттігін тапсырды.
– Елімізде тұрғын үй ипотекасының қолжетімділігін арттыратын жаңа ауқымдағы «7-20-25» бағдарламасы қолға алынды. Әкімдерге жергілікті бюджет есебінен жеңілдетілген ипотека бойынша алғашқы жарнаны ішінара субсидиялау мәселесін пысықтауды тапсырамын. Мұндай тұрғын үй сертификаттарын беру біліктілігі жоғары педагогтер, медицина қызметкерлері, полицейлер және өңірге қажетті басқа да мамандар үшін ипотеканың қолжетімділігін арттырады, – деген болатын сол кезде Мемлекет басшысы.
Осы аптада Ұлттық банк басшысы Данияр Ақышев «7-20-25» бағдарламасының іске асырылу барысы туралы баяндады.
Ақышевтің мәліметінше, қазіргі таңда Қазақстан бойынша тұрғындардан банктерге осы бағдарлама бойынша ипотека алуға 3539 өтінім келіп түскен. Олардың жалпы сомасы 42 миллиард теңгені құрайды. Соның ішінде 28 миллиард теңге болатын 2352 өтінім мақұлданыпты. Бүгінде мемлекет тарапынан «7-20-25» бағдарламасына ерекше көңіл бөлініп жатқандықтан, оған қатысуға ниет білдірушілер саны да күн сайын артуда.
Еске сала кетейік, «7-20-25» бағдарламасы биыл шілде айында іске қосылды. Қазақстандықтар жылдық мөлшерлемесі 7 пайызбен, 20 пайыздық бастапқы жарна төлеп, 25 жыл мерзімге баспана сатып ала алады. Қазір осынау мемлкеттік бағдарлама аясында үй алғандар бойынша елімізде Астана, Алматы және Ақтау қалалалары көш бастап тұр.

Бастапқы жарна қанша болуы тиіс?

Ұлттық банк басшысы Д.Ақышев тиімділікті арттыру үшін қыркүйек айында бағдарламаға өзгерістер енгізілгенін атап өтті.
– Біріншіден айта кетсек, Шымкент, Астана мен Алматының қала маңындағы аймақтары баспананың ең жоғарғы құны 25 миллион теңге мөлшеріндегі өңірлерге жатқызылды. Екіншіден, әкімдіктер мен құрылыс инвесторлары іске асыратын жылжымайтын тұрғын үй нысандары есебінен бастапқы баспана ұғымы кеңейтілді. Үшіншіден, баспана ұсынысын ынталандыру шаралары енгізілді. «Баспана» ипотекалық ұйымы тұрғын үй құрылысы үшін жергілікті атқарушы органдардың теңгелік облигацияларын нарықтық ставкамен сатып алу механизмін қарастырды, – деді бас банкир.
Осы орайда Д.Ақышев 10 миллион теңгенің пәтерін сатып алу үшін қазақстандықтың жалақысы қанша болуы керегін де айта кетті.
– Мәселен, бағасы 10 миллион теңгені құрайтын пәтерді сатып алу үшін 2 миллион теңге мөлшерінде бастапқы жарна қажет. Ай сайынғы төлем 57 мың теңге болады. Тиісінше, банк өтінімді мақұлдау үшін азаматтың ай сайынғы кірісі шамамен 120 мың теңге болуы тиіс. Себебі кредит бойынша борыш көлемі кірістің жартысынан аспауы тиіс деген ереже бар. Сондықтан халықтың төлем жасауға қабілетті болуы бағдарламаның сәтті іске асырылу факторларының бірі болып саналады, – деді ол.
Ұлттық банк төрағасының айтуынша, қазіргі уақытта «7-20-25» бағдарламасы бойынша 8 банк – Банк Центр кредит, АТФ, Цеснабанк, Банк РБК, Еуразиялық банк, Халық банкі, Тұрғын үй құрылысы жинақ банкі және Фортебанк өтінім қабылдайды.
Сөз соңында Данияр Ақышев әрбір азаматты өз мүмкіндігін жіті есептеп, сараптап алуға шақырды. «Келешекте мәселе туындамастай шешім қабылдануы керек деген ойдамын. Адамдар қарызды алуын алып, кейін «төлей алмай жатырмыз, қандай да бір жеңілдік көрсетсеңіздер» демейтіндей болмауы тиіс. Ұлттық банк Мемлекет басшысының аузынан шыққан жеңілдіктерден басқа ешбір жеңілдікті енгізіп отырған жоқ», – деді ол.

Ипотеканы ерте жауып тастауға бола ма?

Жаңа ипотекалық бағдарламаға Қазақстанның кез келген қаласындағы тұрақты жұмысы немесе кәсібі бар адам қатыса алады. Бірақ, атына тіркелген баспанасы болмауы шарт. Және де несие тарихы барынша «таза» болуы керек. Ал, балаларыңыз немесе әйеліңіздің атындағы баспана ипотека алуға кедергі келтірмейді.
– Қарыз алуға өтініш берген адамның жеке басының мәліметтеріне ғана қараймыз. Өз атына тіркелген жылжымайтын мүлігі жоқ болса, жеткілікті. Ал жақын туыстарының, балаларының, әйелінің немесе күйеуінің, ата-анасының атындағы баспана бағдарламаға қатысуға кедергі бола алмайды, – дейді ҚР Ұлттық банкінің төрағасы.
Айта кетейік, азаматтардың көпшілігі ипотеканы төлеуді сөз қылғанда «7-20-25» бағдарламасы бойынша несие 25 жылға беріледі деп ойлайды. Олай емес. 25 жыл – несиенің ең шекті мерзімі. Сіз ипотеканы 1 жылға, 5 жылға, 10 жылға және басқа бір мерзімге ала аласыз. Мерзімін өзіңіз таңдайсыз. Алдын ала төлеп тастау немесе ішінара төлеуді де өзіңіз шешесіз. Сіз кез келген уақытта несиені жаба аласыз, негізгі қарызды ішінара төлеп жабуға да болады. Мұның барлығы айыппұлсыз және артық төлемсіз жасалады. Пайыздар несиенің жүріп жатқан уақыты үшін ғана есептеледі. Мысалы, сіз 12 миллион теңгеге пәтерді 25 жылға алдыңыз. Сіздің ай сайынғы төлеміңіз – 68 мың теңге. Егер сіз 25 жыл бойы төлейтін болсаңыз, артық төлем 10,7 миллин теңге болады. Бірақ сіз 3 жылдан кейін несиені уақытынан бұрын жабамын деп шештіңіз. Онда сіздің артық төлеміңіз 1,9 миллион теңге болады. Сіз қалған 22 жылдың пайызын төлемейсіз.

Ұзақ жылғы армандар орындалар сәт

ҚР Президентінің тапсырмасы бойынша «7-20-25» бағдарламасы аясында өңірлерде қазір нақты жұмыстар басталып кетті. Мысалы, таяуда ғана Шымкентте әкімдіктің пилоттық жобасы аясында 19 мұғалімге тұрғын үй сертификаты тапсырылды. Қайтарымды сертификаттар «7-20-25» бағдарламасы аясында беріліп отыр. Яғни, сертификаттарда осы бағдарлама аясында берілетін пәтер бағасының алғаш жарнасының жартысына тура келетін қаржы бар.
Сертификат алған жерлестеріміздің бірі – қаламыздағы №33 мектептің мұғалімі Ұлжамал Атабаева. 9 жылдан бері пәтер жалдап келе жатқан қазақ тілі және әдебиеті пәнінің оқытушысы 2015 жылы Тұрғын үй құрылысы жинақ банкімен келісім-шарт түзген. Содан бері банк жүйесіндегі «Бастау» тарифі бойынша қаржы жинақтап келетінін айтады.
– Сертификатты қолыма алған кезде пәтердің кілтін алғандай қуанышымда шек болмады, – дейді жас мұғалім. – Бағдарламаның шарты бойынша жинақталған қаржымызға қарай үйді өзіміз таңдаймыз және ол жаңа үй болуы керек. Үйдің бағасының 10 пайызын банкте жинақтасақ, қалған 10 пайызына әкімдік берген жеңілдетілген қайтарымды субсидияны пайдаланамыз. Бұйыртса, жақын күндері баспаналы болу мүмкіндігі туып отыр.
Тағы бір педагог – Шымкенттегі №50 мектептің ағылшын тілі пәнінің мұғалімі Әсем Тұралиева. 15 жылдан бері ағылшын тілі пәнінен сабақ беріп келе жатқан ұстаздың айтуынша, сертификат өздері секілді баспаналы болуды армандап жүрген әлеуметтік сала қызметкерлеріне едәуір көмек.
Әсем Тұралиева баспана кезегінде 5 жылдан бері тұрады. Ал 2017 жылы Тұрғын үй құрылысы жинақ банкімен келісім-шарт жасасқан. Бұл мұғалім де «Бастау» тарифында көрсетілген соманы ай сайын есеп-шотына жинап жүргенін айтады.
– Тұрғын үй құрылысы жинақ банкіне ақша жинақтап келгеніммен, дәл биыл баспаналы боламын деп ойламадым. Бұл бағдарламаның шарты бойынша үйді өзіміз таңдауымыз керек екен.Бүгінде қалада баспана салып жатқан екі компанияға тиесілі тұрғын үй кешендеріндегі пәтерлерді көрдім. Төрт баламыз бар. Сондықтан 3 бөлмелі үй іздестіріп жатырмын. Бұйыртса, алда келе жатқан Жаңа жылды өз баспанамда, отбасыммен қарсы алсам деп отырмын, – дейді ұстаз.

Шымкентте 275 пәтер пайдалануға беріледі

Биылдың өзінде Шымкентте «7-20-25» бағдарламасы арқылы 500 отбасы жаңа пәтерге кіреді деп жоспарлануда. Ал келесі жылғы меже 1 500 отбасы болмақ. Бұл ретте Шымкент қаласындағы тұрғын үй құрылысына «Баспана» ипотекалық компаниясы тарапынан 20 млрд теңге бөлінбек.
Жалпы, Шымкент қаласының әкімдігі мен «Баспана» ипотекалық компаниясы арасындағы меморандум аясында «Жас Арман» және «Қамқор» тұрғын үймен қамту жобасы қолға алынды. Ондағы ерекшелік – «Жас арман» арқылы қала жастары және 21-36 жас аралығын қамтитын отбасылар баспанаға қол жеткізе алады. Ал «Қамқор» мемлекеттік және бюджеттік салада жұмыс істейтін қызметкерлерге арналады.
Қалалық құрылыс басқармасының мәліметінше, қазіргі уақытта «7-20-25» бағдарламасын іске асыруға Шымкентте сегіз тұрғын үй кешенінің 136 пәтері дайын, ал екінші жарты жылдықтың соңына дейін 275 пәтер пайдалануға беріледі. Олардың көбі 2-3 бөлмелі пәтерлер. Бағдарлама аясында сол кешендерден пәтерлерді таңдап алуға болады.
Жалпы, жаңа бағдарламаның бастамасы жаман емес. Бұл шымкенттік біраз тұрғындардың үй алу мүмкіндігін жеңілдетері анық. Толық мәліметті «Халықтық кеңседе» (Т.Рысқұлов көш., 8, фронт-офис) орналасқан арнайы ақпараттық орталықтан біле аласыздар.

ҚАЖЕТ ҚҰЖАТТАР ТІЗІМІ:

1) Еңбек немесе кәсіпкерліктен түсетін табысты растайтын құжаттар;
2) Ипотекалық жылжымайтын мүлік үй қарыздарының жоқтығын дәлелдейтін кредиттік бюроның кредиттік есебі;
3) Меншік құқығындағы тұрғын үйдің болмауын растайтын анықтама (Халыққа қызмет көрсету орталығында беріледі);
4) Сатып алынатын тұрғын үйдің құжаттары;
5) Сатып алынатын тұрғын үй құнын анықтайтын тәуелсіз бағалаушының бағалау есебі;
6) Серіктес банктің талабы бойынша басқа да құжаттар.

Сіз не дейсіз?

Гүлнар Әшірбаева, Шымкент қалалық тұрғын үй және тұрғын үй инспекциясы басқармасының бөлім басшысы:

– Алғаш рет бұл бағдарлама туралы Елбасымыз «Бес әлеуметтік бастамасында» айтқан болатын. Осыдан кейін көп ұзамай Шымкент қаласы әкімдігінің бастамасымен «Халықтық кеңседе» (фронт-офис) «7-20-25» бағдарламасы бойынша арнайы ақпараттық орталық ашылды. Қазір мұнда келіп бағдарламаға қатысуға ниет білдірген тұрғындар көп. Олар көкейлеріндегі толғандырған сауалдарға толық жауап алып жатыр. Жалпы, Шымкентте «7-20-25» бағдарламасы басталғалы бері 44 азаматтың өтінімі банктер тарапынан мақұлданған. Оның ішінде 22 азамат қазіргі таңда баспаналы болып үлгерді. Тұрғындарға берілетін субсидияға келсек, бұл бойынша қазір еліміздің барлық өңірлерінде жергілікті әкімдіктерге тұрғындар тарапынан түрлі ұсыныстар түскен. Сол себепті бұған қатысты мәселелер Астанада зерделеніп жатыр. Сертификат алудың талаптары еліміздің барлық аймағында бірдей болмақ. Бірінші кезекте субсидия кімге беріледі, халықтың әлеуметтік тұрғыдан әлсіз топтарына қандай жеңілдіктер жасалуы мүмкін т.б. сауалдарға кейінірек жауап алатын боламыз.

Анар Райысова, «Цеснабанк» қызметкері:

– Шымкенттіктердің «7-20-25» бағдарламасына қызығушылығы жоғары. Қазір осы бағдарлама аясында «Халықтық кеңседе» қала тұрғындарына қызметімізді ұсынып, кеңес беріп жатырмыз. Бағдарламаның бір тиімділігі, мұнда тұрғын үй кезегін күтіп әуре болмайсыз. Тек құжатыңызды реттеп, пәтердің алғашқы 20 пайыздық жарнасын төлесеңіз болғаны. Бір ай көлемінде баспаналы болуға мүмкіндігіңіз бар. Бағдарламаға 23 жастан 60 жасқа дейінгі азаматтар қатыса алады. Айлық жалақыңыз кемінде 80 мың теңгеден жоғаруы болуы керек. Соңғы 6 айдағы жеке зейнетақы шотыңыздан анықтамасы міндетті түрде (2-3 айдағысы жарамсыз) болуы тиіс.

Линда Тәжібекова, қала тұрғыны:

– «7-20-25» бағдарламасы үй салуға мүмкіндігі аз, басында баспанасы жоқ, қолма-қол алуға жағдайы келмейтін азаматтар үшін жақсы мүмкіндік деп ойлаймын. Бағдарламаның мені қызықтырған тұсы - мұнда басқа көптеген бағдарламаларға қарағанда несие пайызы әлдеқайда төмен. Ал мерзімі - 5 жыл мен 25 жыл аралығында. Сонымен қатар несиені мерзімінен бұрын төлеп құтылуға болады екен. Өзім балабақшада істеймін, жұбайымның да жеке кәсібі бар. Екеулеп төлеп тастауға болады. Шындап келгенде, ай сайын пәтерақыға да сол ақша кетеді ғой. Одан да алғашқы жарнасын тауып, ақшаны соңында өзіңе қалатын пәтердің төлемақысына берген әлдеқайда дұрыс деп санаймын.

Елбасы Н.Назарбаев «Бес әлеуметтік бастамасында» шағын және орта бизнеске дем беріп, жаңадан бизнес бастағандарға қолдау көрсету үшін жеңілдетілген шағын несие көлемін арттыруды айтқан болатын. Қазіргі таңда мемлекеттен шағын несие алып кәсібін дөңгелетіп отырғандар Шымкентте де жетерлік. Соның бірі – «Эм-Нұр» ЖШС.

Шаһардағы ірімшік өндіруші «Эм-Нұрдың» өнімдеріне бүгінде сұраныс жоғары. Алғашқыда, яғни 2001 жылы ағалы-інілі Еркін және
Данияр Ергешовтер «Эм-Нұр» брендімен қаймақ, сүзбе және ірімшік секілді сүт өнімдерін шығаратын жеке өндірісін бастады.
Шымкентке жақын орналасқан Сайрам ауданы тұрғындарының дені мал шаруашылығымен айналысатыны белгілі. Кәсібін енді бастап жатқан олар жергілікті халықтан шикі сүтті сатып алып, жұмысқа қызу кірісіп кетеді. Кейін сүт тасымалдайтын көлік сатып алып, сүтті ерінбей жинайды, әрі қарай Шымкентке тасымалдап, өнімдерін шығара бастады. Осылайша өндіріс ауқымы кеңейіп, көптің сұранысына ие болды, ағалы-інілі кәсіпкерлермен жұмыс істегісі келетіндер қатары да көбейді. 1,5 тонналық сүт тасымалдайтын көліктен тағы екеуін сатып алды, сөйтіп жиналған сүтті «Фудмастер» ЖШС сүт өндіруші зауытына жеткізіп береді. Қазір олардың меншігінде жеке жүргізушісімен және салқындатқыш сыйымдылығымен (-3 градусқа дейін) 5 сүт тасымалдайтын көлік бар.
Ал 2018 жылы кәсіпкерлер тек ірімшік өндірумен айналысуды шешті, ол үшін түрік технологиялары бойынша ірімшік қайнатудың қыр-сырын білетін тәжірибелі технологтарды тартты. Осы бағытта жылына 14%-бен «Қазақстан Халық Банкінен» «Даму» қорының кепілдігі арқылы 116 млн теңге көлемінде несие алған. Қаражат сүтті өңдеу үшін жабдық сатып алуға бағытталды. Соның есебінен сыйымдылығы 12 тонналық бумен ірімшік қайнататын қазандық, тоңазытқышты жабдығы және буып-түйілмелі желісі бар зауытты ашты. Барлық жабдықтар түрік елінікі, күніне 30 тонна «ірімшікке жарамды» сүтті өңдейді.
Ірімшікті қайнату үшін шикізат – ірімшік өндірісіне сәйкес келетін және сүтінің құрамында майдың пайыздық үлесі жоғары болатын галштино-фризов тұқымды сиырларының сүті сатып алынады. 1 келі ірімшік алу үшін 10-12 келі сүтті өңдеу керек, қалғаны өндірістік қалдық болып саналады. Зауыттың күші айына 206 тоннаға дейін ірімшік шығаруға мүмкіндік береді.
Қазіргі таңда мұнда 160 гр, 400 гр, 800 гр, және 2 келілік қаптамадағы «Голланд», «Брынза», «Кашар Пейнир», «Моцарелла» сынды сапалы ірімшіктер шығарылады. Бағасы да арзан, қолжетімді. Дайын тауар Шымкенттен бөлек Түркістан облысының аудандарына, Астана және Алматы қаласына сатылымға жіберіледі.
Қазір Шымкентте «Эм-Нұр» ірімшігін күнделікті шай дастарқанына қойып, тұтынып отырған қалалықтардың көп екенін білеміз. Арнайы сатып алып, алыстағы ағайын-туғанға сақтап отыратындар да аз емес. Жалпы, табиғи сүттен жасалған ірімшік жоғары калориялы өнім болып саналады, құрамында минералды заттар көп, ондай ірімшік ақауыздарға, кальцийге, А және В тобындағы дәрумендерге бай деп есептеледі.
– Сапалы ірімшіктің Шымкенттен шығатыны қандай жақсы. Бұл зауыттың ірімшігін тұрақты сатып аламыз. Ерекше дәмі бар, сапасы да шетелдің танымал өнімдерінен еш кем емес. 4-5 жылдан бері тұрақты алып тұрамыз. Мақтануға тұрарлық отандық өнім, – дейді қала тұрғыны А. Шегебаева.
Айта кетсек, «Эм-Нұр» кәсіпорнында бүгінде 38 адам жұмыс істейді.

Шымкенттің әлеуметтік-экономикалық даму көрсеткіші жақсаруда. Бұл туралы Үкімет отырысында Ұлттық экономика министрі Тимур Сүлейменов мәлімдеді.

Министр мәжілісте биылғы қаңтар-қыркүйек айларында әлеуметтік-экономикалық даму көрсеткіші бойынша үздік нәтижеге қол жеткізген өңірлерді атады.
– Өңірлік бөліністе өнеркәсіптің қарқынды өсуін Атырау облысы (11,9%), Қостанай облысы (9,5%) және Шығыс Қазақстан облысы (9,2%) көрсетіп отыр, – дейді Т. Сүлейменов.
Министрдің айтуынша, 3 өңірде төмендеу байқалады. Бұл Қызылорда (-6,5%), Батыс Қазақстан (-3,7%) және Түркістан (-3,0%) облыстары. «Бұл өңірлерде мұнай, газ конденсатын және уран кенін өндіру көлемі қысқарды. Ауыл шаруашылығы бойынша оң үрдіс 12 өңірде сақталуда. Сонымен бірге, Батыс Қазақстан облысы теріс аймақта қалып барады. Астық өнімдерін жинаудың азаюының есебінен төмендеу деңгейі 4,5 пайызға дейін болып отыр», – дейді ол.
Тимур Сүлейменовтың айтуынша, жалпы құрылыс жұмыстарының өсуіне қарамастан, 3 аймақта төмен көрсеткіштер анықталды. Мұндай көрсеткіштер Ақмола облысында (-18,5 пайызға), Астана қаласында (-13,3 пайызға) және Қызылорда облысында (-5,9 пайызға) тіркеліп отыр.
– Бұл ретте Шымкент қаласындағы жағдай айтарлықтай жақсарды. Құрылыс жұмыстары 1,9 есеге өсті, – деді министр. Сонымен қатар, негізгі капиталға салынған инвестициялар бойынша Түркістан облысынан (-9,2 пайыз) басқа барлық өңірлер өсімді көрсетіп отыр. Аталған өңірдегі төмендеу Азиялық газ құбыры құрылысының және Шардара су электр станциясын жаңғыртудың аяқталуына байланысты болған. Ең үлкен өсім Шымкент қаласында (175,8 пайыз) және Атырау облысында (35,6 пайыз) байқалады.

Баспана мәселесі бұл күнде кімді болса да бейжай қалдырмайды. Десе де, еліміздегі баспанаға деген мұқтаждықты төмендету бағытында Елбасының бастамасымен жаңа бағдарламалар қолға алынуда. Қазіргі «7-20-25», «Нұрлы жер» және басқа да мемлекеттік бағдарламалардың басты мақсаты – тұрғындарды сапалы және қолжетімді тұрғын үймен қамту, яғни халықтың тұрмыс сапасын жақсарту. Елбасының таяудағы Жолдауында да баспана мәселесі назардан тыс қалған жоқ. Бұл ретте Мемлекет басшысы ең алдымен халықтың әлеуметтік тұрғыдан әлсіз топтары үшін ірі қалаларда жалдамалы тұрғын үй құрылысын ұлғайту қажеттігін тапсырды.

Баспана алуға субсидия берілуде

Елбасы Н.Назарбаев биылғы Жолдауында тұрғын үй құрылысына баса назар аударды.
– Елімізде тұрғын үй ипотекасының қолжетімділігін арттыратын жаңа ауқымдағы «7-20-25» бағдарламасы қолға алынды. Әкімдерге жергілікті бюджет есебінен жеңілдетілген ипотека бойынша алғашқы жарнаны ішінара субсидиялау мәселесін пысықтауды тапсырамын. Мұндай тұрғын үй сертификаттарын беру біліктілігі жоғары педагогтер, медицина қызметкерлері, полицейлер және өңірге қажетті басқа да мамандар үшін ипотеканың қолжетімділігін арттырады, – деді Мемлекет басшысы.
Президенттің осы тапсырмасы бойынша өңірлерде нақты жұмыстар басталып кетті. Мысалы, Шымкентте әкімдіктің пилоттық жоба аясында 19 мұғалімге тұрғын үй сертификаты тапсырылды. Қайтарымды сертификаттар «7-20-25» бағдарламасы аясында беріліп отыр. Яғни, сертификаттарда осы бағдарлама аясында берілетін пәтер бағасының алғаш жарнасының жартысына тура келетін қаржы бар.
Сондай-ақ, Елбасы өз Жолдауында мемлекет тарапынан ешкімге тегін баспана берілмейтінін де айтып өтті.
– Халықтың әлеуметтік тұрғыдан әлсіз топтары үшін ірі қалаларда жалдамалы тұрғын үй құрылысын ұлғайту қажет. Барлықтарыңыздың алдында, бүкіл елге тағы да айтамын: қазір бізде басқа әлем, нарықтық экономика, мемлекет ешкімге де тегін баспана бермейді, – деді Елбасы.
Осы орайда Президент баспана алушыларға несиемен, жеңілдіктермен көмектесуге болатынын баса айтты.
– Еш жерде тегін пәтерге деген қандай да бір кезек болмауы тиіс, – деп ескертті Мемлекет басшысы. Елбасының айтуынша, мемлекеттік шаралар 250 мыңнан астам отбасы үшін тұрғын үй жағдайын жақсартуға мүмкіндік береді.
– Бюджет есебінен салынатын жаппай құрылыс алаңдарына арналған инженерлік инфрақұрылым жүргізуді қоса алғанда, мемлекет бес жыл ішінде 650 мың отбасыға немесе 2 миллионнан астам азаматтарымызға қолдау көрсетеді, – деді Нұрсұлтан Назарбаев.
Айта кетсек, Елбасы Жолдауынан туындайтын тапсырмаларды орындау мәселелері қаралған ҚР Үкіметінің кеңейтілген отырысында Ұлттық банк төрағасы Данияр Ақышев Жолдаудағы тапсырмаларды орындауға кірісіп кеткенін айтты. Ол Ұлттық банк «7-20-25» бағдарламасын іске асыру белсенділігін ұлғайтып жатқанын жеткізді. Яғни, бағдарлама іске асырыла бастаған екі айдың ішінде банктер 25 млрд теңгеге несиелерді мақұлдаған. Президентке баяндалғандай, қазірге дейін азаматтардың 2 мыңнан астам өтінімі мақұлданған.

Үкімет жалға берілетін үй салуға тағы 10 млрд теңге бөлмек

Мемлекет басшысының Жолдауда көрсетілген міндеттерін жүзеге асыру үшін Үкімет жалға берілетін тұрғын үй құрылысын қаржыландыруды 25 млрд теңгеден 35 млрд теңгеге дейін ұлғайтады.
Президенттің Қазақстан халқына арнаған Жолдауында белгіленген тапсырмаларды орындау мәселелері бойынша ҚР Үкіметінің кеңейтілген отырысында айтылғанындай, алдағы бес жылда «7-20-25» бағдарламасы аясында шамамен 103 мың адам тұрғын үй иесі атануы мүмкін. Осы бағдарлама аясында әкімдіктерге жергілікті бюджеттен бастапқы жарналарды ішінара субсидиялау механизмін әзірлеу тапсырылды. Яғни, жас отбасылар мен бюджеттік саланың қызметкерлеріне бастапқы жарнаның жартысын өтеу үшін әлеуметтік көмек көрсетіледі.
Бұдан бөлек, «Тұрғын үй құрылыс жинақ банкі» жүйесі арқылы 71 мың әскери және құқық қорғау органдары қызметкерлерін үймен қамтамасыз етуге арнайы ипотекалық бағдарлама іске қосылған. Үкімет отырысында Инвестициялар және даму министрі Жеңіс Қасымбек айтып өткендей, мемлекеттік қаражатқа жалға берілетін 20 мың және несиелік 56 мың тұрғын үй салынады.
Мемлекет басшысының алға қойған міндеттерін жүзеге асыру үшін Үкімет жалға берілетін тұрғын үй құрылысын қаржыландыруды 25 млрд теңгеден 35 млрд теңгеге дейін ұлғайтады. Сондай-ақ, Үкімет салынып жатқан үйлерді желілерге қосу үшін инженерлік-коммуникациялық инфрақұрылымға 100 млрд теңгеге дейін қаржы салу мәселесін қарастыруда. Бөлінген қаражат ауылдардың 80%-ын сапалы сумен қамтамасыз етеді және ауыл халқының өмір сүру сапасын жақсартады.

«7-20-25»: 50 мың адамға 1 млн теңгелік сертификат тапсырылады

Елбасының Жолдауда берілген тапсырмаларына сәйкес, «7-20-25» бағдарламасына қатысуға ниет білдірген азаматтардың алғашқы жарнасын арзандату үшін жалпы саны 50 мың данадан кем емес тұрғын үй сертификаттары шығарылатын болады.
«Баспана» ипотекалық ұйымының баспасөз қызметі таратқан мәліметке сәйкес, Қазақстан халқына жыл соңына дейін 10 мыңдай сертификат тапсырылмақ. «7-20-25» сертификаттары бюджеттік сала қызметкерлері үшін алғашқы жарнаны едәуір жеңілдету мақсатында әзірленіп отыр. Сертификаттарды қала және облыс әкімдіктері өз тұрғындары арасында үлестіретін болады.
– Елбасы жергілікті бюджеттен жеңілдетілген ипотеканың алғашқы жарнасын субсидиялау бойынша жан-жақты жұмыс жүргізуді тапсырды. Мемлекет басшысы мәлімдегендей, мұндай тұрғын үй сертификаттарын беру мұғалімдер, дәрігерлер, полиция қызметкерлері және басқа да жергілікті өңірлерге қажетті мамандық иелері үшін ипотеканың қолжетімділігін арттыра түспек. Біз «Нұр Отан» партиясының қолдауымен алғашқы жарнаны азайту бойынша жұмыстарды бастап кеттік. Аталған шаруаны қызу дөңгелетіп, осы аптадан бастап әр өңірлерде «7-20-25» сертификаттарын бере бастаймыз, – деді «Баспана» Ипотекалық ұйымының басшысы Қайрат Алтынбеков.
«7-20-25» сертификатының орташа номиналы 1 млн теңге болмақ. Демек, жергілікті атқарушы органдар тарапынан «7-20-25» бағдарламасына қатысуды ынталандыру үшін кем дегенде 50 млрд теңге бөлінбек. Естеріңізде болса, қыркүйек айында «7-20-25» бағдарламасы аясында алғашқы жарнаны арзандату мақсатында «Жас арман» мен «Қамқор баспана» өнімдері әзірленіп, олар өңірлерде іске асырыла бастаған еді. Енді өнімдер біріктіріліп, алғашқы жарнаны азайту бойынша әлеуметтік жұмыс «7-20-25» сертификаттары аясында кеңінен жүргізілмек.

Шымкент әкімдігі тұрғындардың баспаналы болуына жағдай жасауда

Қазіргі таңда қала әкімі Ғ.Әбдірахымовтың қолдауымен шымкенттіктердің баспаналы болуға мүмкіндігі жоғарылай түсті. Таяуда ғана Шымкент қаласының әкімдігі мен «Баспана» ипотекалық компаниясы АҚ арасында жасалған меморандумға сәйкес, бұдан былай шымкенттіктер «7-20-25» бағдарламасы аясында берілетін баспана құнының бастапқы 20% жарнасын жинап отырмайды. Енді шымкенттіктер пәтер бағасының 10% жинаған соң-ақ баспаналы болу мүмкіндігіне ие болды. Қалғанына әкімдік қайтарымды негізде субсидия бермек.
Субсидия III және IV класты, шаршы метрінің құны 140-180 мың теңге аралығындағы үйлерге ғана беріледі және кейін қайтарылады. Артықшылығы – қала тұрғындары дер кезінде баспанаға қол жеткізеді. Бұл ретте үшінші мегаполистің дамуына «Баспана» ипотекалық компаниясы да мейлінше үлес қосуға ықыласты.
Қуаныштысы сол, биылдың өзінде Шымкентте «7-20-25» бағдарламасы арқылы 500 отбасы жаңа пәтерге кіреді деп күтілуде. Ал келесі жылы – 1 500 отбасы. Бұл ретте Шымкент қаласындағы тұрғын үй құрылысына «Баспана» ипотекалық компаниясы тарапынан 20 млрд теңге бөлінбек.
Шымкент қаласының әкімдігі мен «Баспана» ипотекалық компаниясы арасындағы меморандум аясында «Жас Арман» және «Қамқор» тұрғын үймен қамту жобасы қолға алынды. Ондағы ерекшелік – «Жас арман» арқылы қала жастары және 21-36 жас аралығын қамтитын отбасылар баспанаға қол жеткізе алады. Ал «Қамқор» мемлекеттік және бюджеттік салада жұмыс істейтін қызметкерлерге арналады.

Түйін сөз:

Бала туу көрсеткіші жоғары Шымкент шаһарында салынып жатқан көпқабатты тұрғын үйлердің саны артып келеді. Мәселен, былтыр Шымкентте 25 тұрғын үйге тапсырыс берілген болса, биыл 58 тұрғын үй салынды. Яғни, екі еседен аса көбейіп отыр деген сөз. Қалалық құрылыс басқармасының басшысы Әбілсейіт Рабаевтың айтуынша, қазіргі уақытта «7-20-25» бағдарламаларын іске асыруға Шымкентте сегіз тұрғын үй кешенінің 136 пәтері дайын, ал екінші жартыжылдықтың соңына дейін 275 пәтер пайдалануға беріледі. Олардың көбі 2-3 бөлмелі пәтерлер. Демек, алдағы уақытта қоныс тойын тойлайтын шымкенттіктердің қатары көбейетіні анық.

Ғабидолла Әбдірахымов, Шымкент қаласының әкімі:

– Біздің мақсат – Елбасымыз бекіткен «7-20-25» бағдарламасын орындау және Шымкент қаласының тұрғындарына тиімділігін арттыру. Таяуда «Баспана» ипотекалық компаниясымен меморандумға қол қойдық. Бұрын азаматтар жарнаның 20%-ын жинауға қиналатын. Енді тек 10%-ын жинайды, қалғанын әкімдік қайтарымды негізде субсидиялайды. Осы мақсатта әкімдік тарапынан 2 миллиард теңге қаржы қаралды. Оның 500 миллион теңгесі 2018 жылы жұмсалады.

Жеңіс Қасымбек, ҚР Инвестициялар және даму министрі:

– Шымкент әкімдігі «7-20-25» тұрғын үй бағдарламасы бойынша 2018-2019 жылдарға арнап 2 млрд теңге субсидия бөледі. Қаланың екі мыңға жуық тұрғыны бастапқы жинақ бойынша қолдау шараларымен қамтылады. Сонымен бірге, республикалық маңызы бар қала мәртебесін алуына байланысты Шымкенттегі тұрғын үйдің шекті құны 15 миллионнан 25 миллионға дейін өсті. Менің ойымша, бұл бастаманы басқа өңірлер де іліп әкетеді. Осындай шараларды қазір Ақтөбе облысының әкімдігі қолға алып жатыр.

Шымкентте «7-20-25» бағдарламасы туралы қайдан білуге болады?

«7-20-25» жеңілдетілген ипотека бойынша Қазақстанда бірыңғай call-орталық жұмыс істейді. Тұрғындар +7(727) 227-20-25 тегін нөміріне қоңырау шалып, баспана алу шарттарын, мемлекеттен субсидия алу туралы біле алады.
Шымкент қаласы әкімдігінің «Халықтық кеңсесінде» (Т.Рысқұлов көш., 8, фронт-офис) «7-20-25» бағдарламасы бойынша ақпараттық орталық ашылған.
Онда екінші деңгейдегі банктер («Банк центр кредит» АҚ, «Еуразиялық Банк» АҚ, «АТФ Банк» АҚ, «Цеснабанк» АҚ, «RBK» Банкі» АҚ, «Қазақстанның Халық банкі» АҚ, «Тұрғын үй құрылыс жинақ банкі» АҚ), сондай-ақ «Отау строй» ЖШС, «Ақ мойнақ» ЖШС, «Оңтүстік құрылыс» ЖШС және «Баспана ИҰ» АҚ өкілдері қызмет көрсетеді.
Жауапты мамандар азаматтарға «7-20-25» бағдарламасы бойынша несие беру шарттары, әкімдіктен субсидия алу мүмкіндіктері, сондай-ақ осы бағдарлама бойынша үйлерге қойылатын талаптар, үйлердің қайда орналасқаны және т.б. туралы кеңес береді.

Шымкент қаласындағы «Түркістан» сарайында Парламент Сенатының депутаттарын сайлау өтті. Еске салсақ, республикалық маңызы бар қала мәртебесін иеленген Шымкент қаласынан алғаш рет Сенатқа депутаттыққа үміткерлер ұсынылған болатын.

Бұл саяси шараға қатысқан қалалық мәслихаттың 26 депутаты үміткер ретінде тіркелген 6 кандидаттың арасынан өз таңдауын жасады.
Бұған дейін Орталық сайлау комиссиясы 9 кандидаттың тіркелгенін хабарлаған болатын. Дегенмен, сайлау алдында сол үміткерлердің үшеуі бас тартты. Қалған үміткерлердің арасында «Банк ЦентрКредит» АҚ Шымкент қаласы филиалының басқарма бастығы Серік Алданов, Шымкент қалалық мәслихатының хатшысы Нұрлан Бекназаров, «Global A» ЖШС директоры Бижан Жылкелдиев, «Манкент шипажайы» АҚ бас директорының орынбасары Ғани Қарабеков, уақытша жұмыссыз Дархан Сатыбалды және «Шымкент-сауда» ЖШС директоры Асқарбек Үркімбаевтар болды.
Сайлау қорытындысы бойынша Дархан Сатыбалды - 21 дауыспен, Шымкент қалалық мәслихатының хатшысы Нұрлан Бекназаров 22 дауыспен жеңіске жетті. Енді қалалық сайлау комиссиясы сайлау қорытындыларын Орталық сайлау комиссиясына жолдап, сайлау нәтижесін ресми түрде жария етеді.
Шымкент қаласы сайлау комиссиясының төрағасы Марс Елекеевтің мәлімдеуінше, сайлау барысында барлық заң рәсімдері сақталды. Енді заң талаптарына сəйкес, Орталық сайлау комиссиясы 7 күннен соң шешімін шығарып, депутаттарға тиісті мандатын береді.
Айта кетейік, Мемлекет басшысы Н.Назарбаев биылғы тамыз айының басында Шымкент қаласынан ҚР Парламенті Сенаты депутаттарын сайлау туралы Жарлыққа қол қойды. Бұл – Шымкент қаласының республикалық маңызы бар қала дәрежесіне ие болуына байланысты. ҚР Президенті Н.Әбішұлы бұл Жарлыққа 2018 жылғы 19 маусымда қол қойған болатын.

Түркістандағы түйе және бие сүтін өңдеп, одан құрғақ ұнтақ шығаратын зауыт желтоқсан айында толық іске қосылмақ. Қазір зауыт сынақ мерзімінде жұмыс істеп жатыр.

Зауыт тәулігіне 100 тонна түйе сүтін қабылдап, одан құрғақ ұнтақ шығарады. Дайын өнімді қайнаған суға езіп, шұбат қылып ішуге болады. Қытай инвесторларының қаржысына салынған зауыт құны – 7,5 млрд теңге. Бірлескен кәсіпорынның 95 пайызы Қытайға, қалған 5 пайызы Қазақстанға тиесілі.
– Түйе және бие сүтін өңдейтін «Golden camel» зауытында тек Түркістан ғана емес, Қызылорда, Жамбыл облыстарындағы түйе шаруашылығымен айналысатын тұрғындарды кооперацияға біріктіріп, сүтін зауытқа өткізу көзделіп отыр,–дейді Түркістан облысы ауыл шаруашылығы басқарма басшысының орынбасары Нұржігіт Мырзахметов.
Жоспар бойынша, зауытта 80 адам жұмыспен қамтылмақ. Оның 10-ға жуығы қытайлық маман болса, қалғаны жергілікті тұрғындар болуы көзделген. Келісім бойынша, зауыт түйе сүтін базар бағасынан 50-100 теңгеге қымбаттырақ қабылдайтын болады. Себебі мемлекет тарапынан беріліп жатқан жеңілдіктер, жеңілдетілген несиелер бар.

Бұл ретте Әл-Фараби ауданының әкімдігі қаржыны әлеуметтік мәселелерді шешуге жұмсамақ. Барлық қаражатқа аулаларды абаттандыру мен балалар алаңшасын орнатуды көздеп отыр. Аудандағы 20 ауланы абаттандыру жоспарда тұр.

Абай ауданы болса қаржыны балалар алаңшасының құрылысына бөлмек. Сондай-ақ, құрылысты балаларға қауіпсіз болатын материалдардан және түрік жобасы негізінде жүргізбек. Абай ауданы әкімдігі бұл мәселені шешуге кешенді түрде кірісіп, алдымен аудан дамуының тұжырымдамасын дайындамақ.
Қаратау әкімдігі де негізгі қаражатты абаттандыруға жұмсамақ. Биыл мұнда 14 аула абаттандырылады. Ал Еңбекші ауданында негізгі басымдық – абаттандыру мен тазалық. Онда 13 аула абаттандырылып, 3 спорт алаңшасы салынбақ.