Шымкент келбеті

Шымкентте жаңадан ашылғалы тұрған №130 жалпы орта мектептің директоры ашық конкурспен тағайындалды. Конкурсқа барлығы 12 үміткер қатысты.

Үміткерлердің еліміздің заңдарын қаншалықты білетіні, құқықтық нормативтік құжаттар, ұжымды басқарудағы, оқу әдістемелік процесін жақсарту жолындағы біліктілігі сарапқа салынды.

Нәтижесінде басшылық лауазымға комиссияның барлық сұрақтарынан сүрінбей өткен Нұрлан Мырзатаев лайықты деп танылды. Ол бұған дейін №51 Төлеби атындағы орта мектептің, №25 Т. Рұсқұлов атындағы мектеп-гимназиясының директоры лауазымдарын атқарған.

Биыл Шымкент қаласындағы Мәншүк Мәметова атындағы №35 жалпы орта мектеп өзінің 40 жылдық мерейтойын атап өтті. Осы уақыт аралығында аталған білім ордасының ұстаздары қаншама шәкіртті білім нәрімен сусындатып, түрлі жетістіктерге жеткізді. Мектеп маңынан ашылған «Балапан» шағын орталығы да жемісті еңбек етіп келеді. Талапты мұғалімдер мен талантты оқушылар ордасына айналған, тарихы терең мектептің директоры Айжан Бершімбаевамен сұхбаттасқан едік.

– Айжан Серікбайқызы, мерейлі мерекелеріңіз құтты болсын! Сұхбатымызды мектептің тарихынан бастасақ... 

– Рахмет! Мектебіміз 1977 жылы ашылған. Өткенге үңілсек, өте тәжірибелі педагогтар еңбек еткенін байқаймыз. Мәселен Владимир Ким, Анна Кузнецова, Николай Александрович, Шахар Әбдраймова, Гүлфарида Сапарбаева және тағы басқалар. Бұл ұстаздардың осы білім ордасының имиджін қалыптастыруда атқарған еңбектері зор.

– Қазір қанша мұғалім қызмет етеді? Олардың деңгейлері қандай? 

– Мектебімізде 130 мұғалім қызмет етеді. Қазір де білікті мамандарға кенде емеспіз. Ұстаздарымыздың 70 пайызы жоғары санатты. Олар «Кембридж» бағдарламасы бойынша деңгейлік оқудан өтті. Осыған орай мектебімізге Лондоннан арнайы мамандар келіп, жұмысымызға жоғары беріп, сертификат табыстады.

Қазір қалада 40-қа жуық лицей-гимназия мектеп бар. Оларда іріктелген балалар оқиды. Ұстаздарымыз қаладағы ең білікті әрі үздік мұғалімдер қатарында. Олар осындағы сабағынан бөлек мүгедек балалардың үйіне барып дәріс өтеді. Мемлекет тарапынан мұндай мұғалімдерге ешқандай қосымша көмек қарастырылмаған. Соған қарамастан олар өз ісінің нағыз патриоты.

– Сондай ұстаздарды атап өте аласыз ба?

– Мәселен, Ольга Николаевна. Ол қаладағы мұғалімдер арасында биологиядан ең жоғары көрсеткішке ие. 30 сұрақтан 30 ұпай жинады. Сондай-ақ, қазақ тілі пәні мұғалімі Серік Төлендиев. Ағылшын тілі ұстазы Жұбат Сахиевна.. Бұл ұстаздардың шәкірттері де өздері секілді, түрлі республикалық, халықаралық дәрежедегі білім сайыстарында жүлделі орындарға ие болуда.

– Оқушыларыңыздың қандай жетістіктері бар?

– Қазір мектепте 2000 оқушы білім алады. Жыл сайын бұл көрсеткіш өсіп келеді. Саннан сапаға көшіп келеміз. Үлгілі оқушыларымызға келер болсақ, мәселен, Айбек Байдуллаев деген шәкіртіміз Францияда математика пәнінен өткен жарыста 2 орын иеленді. Ал Ораз Ақжарқын 

«Қазақстандағы уран өндірісінің қоршаған ортаға және аумақтың тіршілік қауіпсіздігіне тигізетін әсерінің экологиялық мәселелері» тақырыбында облыстық ғылыми жобада бірінші орыннан көрінді. Жуырда үш оқушымыз республикалық «Зерделі» сайысында 1 орын алды. Және қаладағы «Өнер фестивалінде» бас жүлдеге ие болды. 

Сонымен қатар биылдан бастап робот техникасы үйірмесі ашылған болатын. Осы уақыт ішінде екі рет халықаралық жарыста екінші орынға қол жеткіздік. Мектептегі шаралар Елбасының «Бірлігіміз жарасқан» бағдарламасы аясында жүргізіледі. 

Бұлардан басқа 10-ға жуық спорт үйірмесі бар. Барлығы тегін. Бұл бағытта да жетістіктеріміз аз емес. Мысалы, Нұрсан Айбол дзюдодан, Данара Тұрматова аквадроннан, Динара Муминова қол добынан спорт шебері, Ли Наташа каратэден халықаралық спорт шебері.

Биыл мектебіміздің 40 жылдық мерейтойы үлкен көлемде тойланды. Оған қалалық, облыстық білім басқармаларынан, әскери бөлімшелерден, ішкі саясат, мемлекеттік емес ұйым қызметкерлері қатысып, алғыс хаттар табыстады. Осы марапаттардың астарында Мәншүк Мәметова есімі тұр. Біз осындай жетістіктеріміз бен игі істеріміз арқылы қазақтың батыр қызын әлемге таныта аламыз.

– Мәншүк Мәметова есімі оқушылар мен ұстаздарға қаншалықты шабыт береді?

– Мектебімізде М.Мәметоваға арналған бұрыш бар. Ондағы ақпараттарды оқушылар мен ата-аналар жинастырған. Ал «Ерлікке тағзым» деген бұрышта оқушылардың «Мәншүк апаға арнау» деген өлеңдері мен шығармалары жиналған. Сондай-ақ, «Мәншүк» деп аталатын газет және сайтымыз бар. Осылардың өзі оқушылардың қазақтың ержүрек қызына деген ерекше ықыласын көрсетеді. Жуырда ҚР білім беру ісінің үздігі, Ақтөбе педагогикалық институтының құрметті профессоры, “Қос шынар” Әлия-Мәншүк қоғамдық қорының төрағасы Ғалымжан Байдербес мектебімізге кітабын сыйлап, алғыс хатын табыстады.

Жалпы Мәншүк Мәметованың тағдыры ерекше. Оны ұрысқа Жамбыл Жабаевтың өзі Алматыдан шығарып салған. Соғыста Нұркен деген ғашығы болған. Екеуі бір уақытта қайтыс болыпты. Осының өзіне ерекше кино түсіруге де болады. Жыл сайын Әлия Молдағұлованы Ресейде де ерекше еске алады. Оның атында мектеп, көше бар. Мәншүк Мәметованың да есімін солай құрметтеп, қастерлеуіміз керек.

– Мектеп маңынан ашылған шағын орталық жұмысы қалай жүріп жатыр? 

– Мектебімізде «Балапан» шағын орталығы жұмыс істейді. Ашылғанына 7 жыл болды. Ондағы 4 топта 70 бала бар. Әр топта 15-20 бала тәрбиеленеді. Бірқатар мұғалімдеріміз, дәрігерлеріміз мектепте де, орталықта да қызмет етеді. Қазақ, орыс, ағылшын тілдерін, ән-күй, денешынықтыру сабақтарын өтеді. Бастауыш мұғалімдеріне балаларды осы орталықтан алған тиімді. Өйткені осында барлығына үйреніп қалады. Тек тамағына ғана 10 мың теңге төлейді. Ас мәзірі көрсетілген кесте бойынша беріледі.

– Рахмет!

Қарашаның алғашқы аптасында мейірімділік күнін айрықша атап өту әлемдік дәстүрге айналған.

Осы орайда, химия-биология бағытында дәріс беретін Назарбаев зияткерлік мектебінде «Жүректен жүрекке» қайырымдылық акциясы ұйымдастырылды.

Қамқорлық, ізгілік ұғымдарынан бастау алатын қайырымдылық шаралары аталмыш зияткерлік мектебінде жиі қолға алынады. Бұл жолғы акцияның барысында жиналған қаражат №7 Тасарық арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсету орталығының тәрбиеленушісі Жайна Шыршықбайдың (остеомиелит – сүйек майының қабынуы, ми салдануы, омыртқа ми жұлынының жарығы, бүйрек және бауыр ақауының болуына байланысты) еміне көмектесу мақсатында ұйымдастырылды. 

Шара барысында зияткерлік мектебінің ұстаздар қауымы және оқушылары, олардың ата-аналарының назарына орталық тәрбиеленушілерінің дайындаған концерттік бағдарламасы ұсынылды.

«Қызылжар» шағынауданында жаңа білім ордасының іргетасы қаланды. Қазіргі таңда, 900 орындық мектептің құрылысы қарқынды жүруде.

Бұл жаңалыққа жергілікті тұрғындар қуанды. Себебі, осы уақытқа дейін 9 мыңға жуық халық тұратын шағынауданның балалары «Жайлау», «Тұрлан» шағынаудандарындағы және орталықтағы мектептерге қатынайтын еді. 

Маусым айында басталған құрылысты мердігер «Тур-Ахмет және компания» ЖШС-і жүргізуде. Жаңа мектепке қалалық бюджеттен 942 млн теңге қаражат қаралған.

– Іргетасын бетондау жұмыстары жүріп жатыр. Үш қабатты мектептің төрт корпусы бар. Оқу, спорт зал, кітапхана мен асхана, шеберханасы болады. Құрылысқа отандық өнімдер пайдалануда. Бетонның өзі жергілікті зауыттан әкелінді. Қызылжарлықтарды келесі жаңа оқу жылында қуантамыз, – дейді серіктестіктің прорабы Сартай Сартбаев.

Мектеп салуға әзірге бетондаушы, дәнекерлеуші, краншылар секілді 30-дан астам жұмысшы жұмылдырылған. Қазір Абай ауданына қарасты 35 мектеп бар десек, 2018 жылдың маусымында тағы бір білім нысанымен толығады.

Білім және ғылым министрлігі Қазақстанда жаңа оқу жылында қандай жаңалықтар болатынын мәлімдеді. Енді еліміздің мектептері оқу жылын ұзартпай және қалыпты оқу режимін бұзбай, бес күндік оқуға өтеді.

«2017−2018 оқу жылы қыркүйек айында басталып, 25 мамырда аяқталады. Оқу жылының ұзақтығы бұрынғыдай мектепалды даярлық сыныптарында 32 апта, – деді министрлік өкілдері. 

Ал демалыс күндеріне келсек, ешқандай өзгеріс жоқ. 1-11 сынып оқушылары күзде 7 күн, қыста 10 күн және көктемде 13 күн, ал мектепалды даярлық сыныптарында: күзгі демалыс – 7 күн, қысқы – 14 күн, көктемгі – 15 күнді құрайды. Одан бөлек, мектепалды даярлық сыныптары мен 1-сыныптарға ақпан айында бұрынғыдай қосымша 7 күн демалыс берілетін болады. 

Білім және ғылым министрлігі шенеуніктерінің шешімі бойынша, балалардың оқу жүктемесін азайту жөнінде жұмыстар жүргізілуде. Бұл дегеніміз, үй тапсырмасының көлемі айтарлықтай қысқарады деген сөз.

– Біз үй тапсырмасын орындауға байланысты әдістемелік кеңестерге құлақ астық. Осылайша оны орындауға кеткен уақыт мөлшері бұрынғыдан үш есе қысқаруы тиіс, – деді Е.Сағадиев. – Үй тапсырмасын орындау уақыты: 2-сыныпта – 50 минут, 3-4-сыныптарда – 70 минут, ал 5-6-сыныптарда – 90 минут, 7-9-сыныптарда – 110 минут, 10-11-сыныптарда – 130 минуттан аспауы керек. 

Сонымен қатар, мерекелер мен демалыс күндері де үй тапсырмасы берілмейді. Тек көркем әдебиет оқу, жеке ғылыми жобаларды орындау, бірінші сыныптарға математиканы тереңдетіп оқыту бойынша тапсырмаларды меңгеруге екінші жартыжылдықтан бастап рұқсат етіледі. 

Сондай-ақ жаңа оқу жылынан бастап жалпы орта мектептерде де, Назарбаев Зияткерлік мектептерінде де сабақтың ұзақтығы 40 минут болмақ. Министрлік өкілдерінің айтуынша, сабақты 5 минутқа қысқарту қосымша сабақтардың қосылып, жүктеменің азаюына мүмкіндік береді. 

– Әрбір пәнді оқуға бөлінген бағдарламалар мен сағаттардың саны өзгермейді, алайда 40 минуттық сабақтардан бұрынғы 5 минутты қосқанда тағы да 30 минут артылады. Яғни қосымша сабақ қойылған кезде бұл уақыт ескеріледі, – деді министр. 

Жалпы жаңа санитарлық ережелер бойынша барлық жалпы орта мектептер мен дарынды балаларға арналған арнайы мектептерде де 1-сыныптан 11-сыныпқа дейін бес күндік оқу енгізілмек. 

Алайда министрдің тұжырымдауынша, «бес күндікті» гимназиялар мен лицейлерге енгізу қиынырақ, себебі онда негізгі сағаттардан гөрі гимназиялық және лицейлік сабақтар бар. Осыған байланысты сабақтарды сенбіге қалдырып, оқушылардың басын қатырмай, денешынықтыру, алғашқы әскери дайындық, үйірмелер, секциялар, байқаулаф мен экскурсиялар қоюға кеңес береді. 

Сонымен бірге, министрлік күнделікті оқу жүктемесін анықтауда, «яғни күніне қанша сабақ, аптасына неше күн оқуы керек» деген мәселелерді, сабақ кестесін әр мектеп қамқоршылық кеңес пен ата-аналар комитетімен бірлесе отырып өзінің шарттары мен мүмкіндіктеріне қарай өз бетінше айқындайды. 

Сонымен бұл оқу жылында көптеген мектептер бес күндік оқу жүйесіне өте алады. Тек үш ауысымда оқитын мектептер қана олай ете алмайды.

Шымкентте 7 білім ошағы ел игілігіне берілді

Қалада 2017-2018 жаңа оқу жылының да өз жаңалығы бар. Яғни, қала оқушыларына заман талабына сай жабдықталған ғимаратта толыққанды білім алуға, салауатты өмір салтын ұстануға жағдай жасалып отыр. Білім күні қалада 7 жаңа мектеп пайдалануға берiлдi. Облыс әкімі Жансейіт Түймебаев жаңадан тұсауы кесілген мектептерді аралап, «Алғашқы қоңырау» салтанатты іс-шарасына қатысты.

ЖАС ҰРПАҚ ТӘРБИЕСІ – ЖАУАПТЫ МІНДЕТ

Облыс әкімі алдымен қаладағы «Сәуле» шағынауданында ел игілігіне берілген №129 жалпы орта мектепте болып, оқушыларды білім күнімен құттықтады. 

– Бұл күн – жаңа оқу жылына, жаңа жетістіктер мен табыстарға бастайтын күн. Білім беру ісі – бұл тамыры тереңде жатқан ғаламат құндылық. Ал осы бір ұлы құндылықты бойға сіңіретін тұлға – мұғалім. Елбасымыз өзінің «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» атты стратегиялық мақаласында білім мен ғылымды жетілдіру, жас ұрпақ тәрбиесі мәселелеріне баса көңіл бөлгені баршаңызға белгілі. Сондықтан да Сіздерге, жүктелер міндеттің салмағы да ауыр, – деді Ж. Түймебаев. 

1200 балаға арналып салынған мектепте химия, физика, биология лабораториялары, мультимедиялық-лингофондық кабинеттер мен компьютер сыныбы, кітапхана, мәжіліс және оқу залы бар. Үш ауысымда білім беріліп келген мектепте бүгінде оқушы саны – 1350. 

Сондай-ақ, Жансейіт Қансейітұлы «Достық», «Қайнарбұлақ» шағынаудандарында осы күні ел игілігіне берілген 1200 орындық мектептерді де аралап көрді. Аймақ басшысы оқушылардың еңбекке баулу кабинеттеріндегі ерлерге арналған шеберханалар мен қыздардың тігін цехымен танысты. 

Жалпы, Білім күні өңірімізде 20 мектептің пайдалануға берілуімен ерекшеленіп отыр. Оған қоса, аймақтағы 2, 5, 7 сынып оқушылары жаңартылған білім беру мазмұнына бағытталған жаңа оқулықтармен қамтамасыз етіліп отыр. 

118 МЕКТЕП ЖӨНДЕУДЕН ӨТТІ

Шымкентте 2017-2018 оқу жылында 132 мектеп, 88 балабақша жəне мектептен тыс 8 мекеме жұмыс істейді. Білім күні қалада жеті жаңа мектеп пайдалануға берілсе, оның ішінде бес білім ошағы «Нұрлы жол» бағдарламасы аясында салынған. Олар – «Сəуле» шағынауданындағы № 129 орта мектеп (1200 орынды), «Қайнарбұлақ» елдімекеніндегі № 125 орта мектеп (1200 орынды), «Жаңаталап» елдімекеніндегі № 128 орта мектеп (600 орынды), «Достық» шағынауданындағы № 69 орта мектеп (1200 орынды), «Ақжайық» шағынауданындағы № 59 орта мектеп (600 орынды). Сондай-ақ, жаңа мектептер мен қосымша ғимараттардан бөлек, биыл қала бюджетінің қаржысына 118 мектеп жөндеуден өттi. Оған қоса 10 000 оқу партасы, 1000 тақта, 382 кітап шкафы сатып алынып отыр. 

Мектептердің аумағын қоршау, жаңа спорт алаңшаларын салу мəселесі де шешiмiн тауып келеді. Қазiр 19 мектепте спорт алаңшаларының құрылысы жүргiзiлуде. Олар қыркүйек айында толық пайдалануға беріледi.

Биыл шаһардағы 64 мектепте робототехника үйірмелері жұмысын бастайды (19 үйірме – облыс бюджетінен, 45 үйірме – қала бюджетінің қаржысынан қарастырылған).

Қалада жаңа мектептердiң құрылысы, жөндеу жұмыстарының барысы тiкелей қала әкiмiнiң назарында болды. Есептi кездесулерде тұрғындар тарапынан осы спорт алаңшаларын салуға көптеген ұсыныс түсiп едi. Мiне, уақыт сәтiмен бұл мәселе де шешiлді.

БІЛІМ ОШАҒЫ 100 ЖЫЛДЫҒЫН ТОЙЛАМАҚ

Жаңа оқу жылын қаладағы iргелi Қ.Сыпатаев атындағы №7 мектеп-лицей де зор қуанышпен қарсы алды. Бұл мектеп өңiр ғана емес, республикаға танымал. Мұнда Бауыржан Момышұлы, Өмiрбек Жолдасбеков, Әбділда Тәжібаев секiлдi ұлт зиялылары бiлiм алған. 

Биыл 230 оқушы бiрiншi сыныпқа қабылданды. Бұл – үлкен интеллектуалдық әлеует. Олардың арасынан болашақ ғалымдарды, елге қорған болар азаматтарды тәрбиелеу ұстаздарға жүктелер зор мiндет. 

«Алғашқы қоңырау» іс-шарасында мектеп директоры Орынкүл Алшынбекова 2016-2017 оқу жылы табысты аяқталғанын атап өтті. 

– Қаладағы биылғы ҰБТ-ның қорытындысы бойынша үздік он мектептің қатарына кірдік. 168 баланың барлығы да ҰБТ-ға қатысты. Жалпы, мектептің орта балы 89 болып, оқушылардың 70-ке жуық пайызы мемлекеттік грант иегері болды. Ұстаз мықты болса, оқушы да осал болмауы тиіс, – деді Орынкүл Жұмабайқызы құттықтау сөзінде. 

Келесi жылы мектептiң ұлтқа қызмет ете бастағанына 100 жыл толмақ. Мектеп басшысының айтуынша, келесі жылы көктемде тойланатын 100 жылдық мерейтойға қазірден дайындық басталған. 

Тағылымды іс-шараға қонақ болып келген зейнеткер ұстаз Қаһар Апатанов, мектептің ата-аналар комитетінің төрағасы, белгілі кәсіпкер Мұрат Тағаев, облыстық «Оңтүстік Қазақстан» газетінің бас редакторы Абай Балажан да құттықтау сөз сөйледі. 

– Қ. Сыпатаев мектебі Оңтүстіктің ғана емес, Қазақстан мектептерінің символы. Талай ұлы адамдар осы жерде оқыған. Мектептің аты аталғанда талай ұлы адамдардың есімі ойға оралады. Мінекей, жаңа оқу жылына ата-аналар үміттерін жетектеп келіп тұр. Бәріңіздің үміттеріңіз жансын, – деді облыстық газеттің бас редакторы. 

«Мен елімнің патриотымын» атты білім күніне арналған мәдени іс-шара батырдың ескерткішіне тағзым етіп, гүл шоқтарын қоюмен аяқталды.

Шымкентте дәстүрлі қалалық Тамыз кеңесі өтті. Маңызды шараға қала әкімі Ғ.Әбдірахымов, «Нұр Отан» партиясы Шымкент қалалық филиалының төрағасы Ө.Мелдеханов, қалалық мәслихат хатшысы Н.Бекназаров және облыстық білім басқармасының басшысы И.Сағындықов, қалалық білім бөлімінің басшысы Ж.Тәжиева, сондай-ақ қала мектептерінің мұғалімдері қатысты.

Көрмеге үздік жұмыстар қойылды

Жиын басталмас бұрын қала әкімі бастаған топ қала мектептері оқушыларының көрмесіне қойылған үздік жұмыстармен танысты. Балалар көркемсурет мектебі оқушыларының қолөнер және бейнелеу өнерінің туындылары алыстан көз тартады. Ал №34 «Балбұлақ» балабақшасы ұжымының көрмеге қойған заттары, тіпті ерекше. Аталған балабақшаның ағылшын тілі пәнінің мұғалімі Құралай Курбенова өз қолымен мультфильм кейіпкерлерінің қуыршақ-мүсіндерін жасап шығарған. Ол кішкентай бөбектерге тек ағылшын тілін үйретіп қана қоймай, қолөнер бұйымдарын, қуыршақтар жасауды үйретумен келеді. Өнерлі мұғалім бұл қуыршақтарды қалай жасағанына тоқталды. «Қазақ мультипликация кейіпкерлерін баклашкадан, сентифоннан және түрлі маталардан жасаймын. Сабақтан тыс уақытта ермек етемін. Бір қуыршақты жасауға бір аптадай уақыт кетеді», – дейді қолөнер шебері. Бұдандан бөлек, кеңес жанындағы көрмеге №14, №17, №20, №30, №89 мектеп оқушыларының «Робототехника» үйірмесінде жасаған роботтары қойылған. 

– Былтыр қалалық білім бөлімі тарапынан «Робототехника» үйірмесі ашылған бірнеше мектепке бес-бестен робот бөлшектерін берген болатынбыз. Енді оқушылар сабақтың барысында, яғни 45 минуттың ішінде бір робот жасай алады, – дейді қалалық білім бөлімінің басшысы Жанат Тәжиева.

«Мектеп директоры бас психолог болуы керек!»

Тамыз кеңесі ашық деп жарияланғаннан кейін білім бөлімінің басшысы Ж.Тәжиева сөз алды. 

– Бала тәрбиесі сіз бен бізді қатты ойландыруы керек. Мектепте психолог пен социологтың жұмысына мықтап көңіл бөлетін кез жетті. Олардың тәжірибесі мен біліктілігіне қарап жұмысқа алатын заман келген сияқты. Әр мектептің директоры шарасыздық танытып отырмай, өзі де бас психолог болуы керек, – деп атап өтті. 

Жанат Арысбекқызы «бала тәрбиесі – баршамызға ортақ» екенін айта отырып, «жұмыла көтерген жүк жеңіл» демекші, бала тәрбиесінде ата-аналарды да белсенді болуға шақырды. «Қаладағы №65, №9, №47, №23 мектептердің ата-аналарына ерекше алғысымды білдіргім келеді», – деді ол өз сөзінде. 

Бүгінгі күні, өкінішке қарай, арамызда ұстаз абыройына кір келтіріп, сын садағына іліккен жағдайлар да орын алуда. Оған дәлел осы жылдың басынан мектеп директорлары мен мұғалімдерінің үстінен 46 арыз-шағым тіркелген. Мекеме басшыларының кадр қабылдауда заңсыздыққа жол беруі, кейбір мектептердегі мұғалімдердің білім сапасының, педагогикалық этикасының төмендігі, түрлі сылтаумен қаржы жинау фактілерінің орын алуы, ал ең сорақысы, оқушыларды алалау сияқты іс-әрекеттер әшкере болуда. 

Тамыз кеңесінде белгілі болған жағымды жаңалықтың бірі, қыркүйектің соңында қаладағы 5 мектеп директоры мен 3 мұғалім Финляндияға 2 айға іс-тәжірибе алмасуға жіберілмек.

Электронды жүйенің Шымкенттен шыққанына таңғалады

Жарыссөзге қала мектептерінің мұғалімдерімен қатар Астанадан арнайы келген маман Евгений Щербатов та шықты. Білім саласындағы ашықтықты, айқындылықты, жариялылықты қамтамасыз ете отырып, сыбайлас жемқорлықтың алдын алу мақсатында «Балаларды 1-сыныпқа электронды түрде қабылдау», «Балабақшаларға электронды жолдама беру», «T-hunter.kz» мұғалімдерді жұмысқа қабылдау», «I-mektep.kz» мектепішілік электронды бақылау» автоматтандырылған бағдарламаларының авторы аталған жобалардың тиімділігіне тоқталды. 

– Мен осы жобаларды басқа өңірлерге таныстыруға барғанда, бәрі бұл идеяның Шымкенттен шыққанына таңғалады. Осы орайда қала әкімі мен білім бөлімінің басшысына алғыс айтамын, – деді Е.Щербатов. Айта кету керек, аталған жүйе қала әкімінің тапсырмасына сәйкес республикада алғашқы болып біздің өңірімізде енгізілді. 

Жиында сөз алған қала әкімі Ғ.Әбдірахымов бірнеше ұсыныс айтты.

– Барлық ұстаздарды толықтай тестілеуден өткізіп тұру керек. Себебі дәл қазіргідей жаһандану заманында мұғалім деңгейі оқушыдан бір саты да төмен болмауы керек. Одан кейін ҰБТ-дан ең төменгі көрсеткіш көрсеткен мектептерде тексеру-зерделеу жұмыстарын жүргізу қажет, – деп білім бөлімінің басшысына бірқатар тапсырмалар жүктеді.

Математика деңгейі неге төмен?

Ал облыстық білім басқармасының басшысы И. Сағындықов мектеп директорлары мен мұғалімдерді алдағы оқу жылында білім сапасын жоғарылату жолында бірлесе жұмыс істеуге шақырды. Саладағы бірқатар кемшіліктерге де тоқталды.

– Мені өткен оқу жылында ҰБТ-да математика пәнінен облыс мектептерінің оқушылары төмен көрсеткіш көрсеткені қынжылтты. Олай дейтінім, елімізде «Робототехниканың» негізін қалаған ғалым Өмірбек Жолдасбеков осы оңтүстіктен шыққан. Басқа да небір математиканың жілігін шағып, майын ішкендер өзіміздің өңірдің түлектері. Атап өтсек, олар – Лесбек Тәшім, Рысбек Қабден, Есентай Рахимовтар. Осындай ғалымдар шыққан өлкеде неге математиканың деңгейі төмен?! – деді Исатай Өмірзақұлы.

Сала басшысы ұстаздардың біліктілігін көтеру мақсатында мұғалімдердің де арасында пәндік олимпиадалар ұйымдастыру керектігін алға тартты. Білім басқармасының басшысы жаңа оқу жылының қарсаңында мектеп басшылары мен мұғалімдерді сыбайлас жемқорлықтан сақ болуға шақырды. 

Шара соңында облыстың бас ұстазы И.Сағындықов мұғалімдерге Білім және ғылым министрлігінен берілген бірқатар марапаттарды тапсырды. Оның ішінде Ы.Алтынсарин атындағы төсбелгісімен Қ.Сыпатаев атындағы №7 мектеп-лицейінің директоры О.Алшынбекова, №31 жалпы орта мектебінің директоры Н.Ширтаева, №25 мектеп-гимназиясының орыс тілі және әдебиеті пәнінің мұғалімі М.Асанбекқызы марапатталды. 

Сонымен қатар, еңбегі еленген ұстаздардың дені ҚР Білім және ғылым министрлігінің «Өнер саласындағы еңбегі үшін» төсбелгісімен, «Құрмет» грамотасымен, министрліктің және қала әкімінің алғыс хатымен марапатталды.

Биылғы оқу жылында өзгерістер аз емес. Әсіресе кадр тапшылығын шешу, қыркүйек айынан бастап T-hunter жүйесі бойынша мұғалімдердің біліктілігін арттыру үшін арнайы тест алу жоспарлануда. Себебі «Білімсіз ұстазды мектепке жіберу – қылмыс!». Жаңа оқу жылының қарсаңында Шымкент қалалық білім бөлімінің басшысы Жанат Тәжиева БАҚ өкілдерімен өткен брифингте осылай мәлімдеді.

Білім бөлімі басшысының айтуынша, Шымкент қаласында өткен жылы 129 мектеп болса, биыл 3 мектеппен толықтырылып, 132 жаңа мектеп пен 88 балабақша (оның 278-і – жеке меншік балабақша) жаңа оқу жылын бастағалы отыр. Жалпы алғанда биылғы құрылыс жұмыстары талапқа сай жүргізілді. 

Биылдыққа білім саласына 44 млрд 3 млн теңге қаржы бөлінген. Бүгінгі таңда қалада 168 мыңға жуық оқушы болса, оның 30 мыңға жуығы жағдайы төмен, көпбалалы отбасының балалары. Қала сыртындағы жазғы сауықтырумен жалпы – 12083 бала қамтылған, ол 7,5 %-ды құрайды. 

Бөлімге қарасты білім беру ұйымдарындағы педагог қызметкерлердің саны – 17 070. Оның ішінде жоғары және І санатты педагогтардың үлесі 51,3 %-ды құрайды. Осы орайда Жанат Тәжиева ұстаздардың біліктілік деңгейіне қатысты пікірін жеткізді.

Қатаң қарайтын мәселе – ұстаздардың біліктілігі

– T-hunter жүйесімен жұмысқа қабылдағанда, оқу орнын бітіріп келген жас мамандардың ішінде 25 сұрақтың 5-не ғана жауап бергендері бар. Барлық сұраққа толықтай дұрыс жауап беретін республика көлемінде үлгі болатын мықты педагогтарымыз да жоқ емес. Біз сапаны қалай көтереміз? Бүгінгі күні қатаң қарайтын мәселе – ұстаздардың мәселесі болуы керек деп есептеймін. Тесттен жиі өткізіп, олардың білім сапасын көтеруді жоспарлап отырмыз. Себебі «білімсіз ұстазды мектепке жіберу – қылмыс», – деді білім бөлімінің басшысы. Бүгінгі күнге дейін конкурстық жүйе бойынша 324 комиссия отырысы өткізіліп, 176 педагог қызметкер жұмысқа қабылданған. 

Оқулықтармен қамтамасыз ету мәселесіне келсек, ҚР Білім және ғылым министрінің бұйрығына сәйкес, 2017 жылы 2, 5, 7 сыныптардың оқушылары оқулықтармен және 1-сыныптар үшін қосымша дәптермен 100 % қамтылған.

Электронды жүйе қағазбастылықтан құтқарды

Білім бөліміне енгізілген жаңалықтардың бастысы – балаларды балабақшаға, мұғалімдерді жұмысқа электронды түрде қабылдау жүйесі.

– Өз кезегінде бұл өзгерістер – бізді қағазбастылықтан құтқарды. Ең бастысы адами фактор араласпайтын болды, – деді Жанат Тәжиева. 

Ал бүгінгі күнге дейін 19 930 ата-ана баласын балабақшаға электронды түрде тіркеген. 

– Бүгінгі таңда «i-mektep.kz» мектепішілік электронды бақылау жүйесі 29 мектепке орнатылып, талдау жұмыстарының қорытындысына сәйкес, 2016-2017 оқу жылының IV-тоқсанында I тоқсанмен салыстырғанда сабақтан себепсіз қалу деңгейі 75 %-ға төмендеген. Құқықбұзушылық бойынша өткен жылы 6 қылмыс тіркелсе, биылғы жылы мүлдем орын алмаған. Оқушылардың үлгерімі 15 %-ға жоғарылап отыр, – дейді Жанат Арысбекқызы. 

Сала басшысының айтуынша, биыл мектеп формасы ата-аналармен кеңесе отырып шешіледі. Өңірлік мектеп формасын жасақтау мәселесі алдағы уақытта талқыланбақ.
Жиын соңында журналистердің қойған сауалдарына жауап берген білім бөлімінің басшысы биыл ҰБТ-дан кейінгі нәтижеге наразылық танытқан 23 шымкенттік оқушының 9-ы мемлекеттік грант иеленгенін мәлімдеді.

Thunter.shymkent.gov.kz. Бұл ресми сайт арқылы білім беру мекемелерінен жұмыс іздеген педагогтар өтініш тапсыра алады.

Мұғалімдерді жұмысқа қабылдаудың электронды жүйесі 2017 жылдан бастап құрылды.

Шымкент қаласындағы білім беру мекемелеріне мұғалімдерді қабылдаудың ашық әрі әділ түрі деп санайды мамандар. Жүйеде білім саласындағы бос орындар жарияланады және соған сәйкес кез келген педагог өз өтінішін тіркеп, конкурс негізінде іріктеуден өтеді. Қалалық білім бөлімінің басшысы Жанат Арысбекқызының айтуынша, дауыс беру электронды түрде жүргізіледі.

– Құжат тапсырған үміткер – білім беру мекемесінің басшысымен «Халық кеңсесінде» әңгімелесуден өтеді. Мұнда комиссия құрамында ата-аналар комитетітінің мүшесі, қоғамдық ұйым және БАҚ өкілдері, білім бөлімінің қызметкері болады, – дейді Ж. Тәжиева.

Комиссия мүшелерінің шешімі электронды дауыс беру тәсілі арқылы веб-сайтта жарияланып, ең көп дауыс жинаған үміткер мекеме басшысына ұсынылады. Бүгінгі таңға дейін конкурстық жүйе бойынша 183 комиссия отырысы өткізіліп, 136 педагог қызметкер жұмысқа қабылданды.

Сондай-ақ, Шымкент қаласында мектепішілік электронды бақылау жүйесі 29 білім ошағында іске қосылды. «i-mektep.kz» сайты арқылы әр ата-ана өз баласының сабаққа қатысуы, оқу үлгерімі мен тәртібінің көрсеткіштерін электронды түрде бақылай алады. 

Аталған жүйе орнатылған мектептер бойынша жүргізілген талдау жұмыстарының қорытындысына сәйкес, 2016-2017 оқу жылының IV-тоқсанында I-тоқсанмен салыстырғанда сабақтан себепсіз қалу деңгейі 75%-ға, құқықбұзушылық өткен жылы 6 қылмыс тіркелсе, биылғы жылы мүлдем орын алмаған, оқушылардың үлгерімі 15%-ға пайызға жоғарылап отыр.

2017 жылдың тамыз айында Шымкент қаласының білім бөліміне қарасты білім мекемелерінің саны 228-ге жетіп, оның 132-сі мектеп, 88-і балабақша болса, 8-ін мектептен тыс мекемелер құрап отыр.

Шымкент қаласындағы 132 мектептің 118-і типтик ғимаратта, 12-сі ыңғайластырылған ғимаратта, ал 2 мектеп жабық мекемеде орналасқан.

Биылғы жаңа оқу жылының басталуына орай №125,128,129 үш жаңа мектеп пайдалануға берілмек. Сонымен қатар, №69 және №97 мектептерінің ғимараты жаңарса, қала аумағындағы тағы үш мектепте қосымша құрылыс жұмыстары жүргізілді. Қазір жаңа ғимараттар оқу құралдарымен жабдықталуда. Тамыз айының соңына дейін пайдалануға тапсырылмақ.

Бүгінге дейін Шымкент қаласында үш ауысымда білім беретін 8 мектеп жұмыс істеп келді.

1 қыркүйекте «Достық», «Ақжайық», «Жаңаталап», «Қайнарбұлақ», «Сәуле» шағынаудандарындағы 5 жаңа мектеп пайдалануға берілсе, 4 800 оқушы қалыпты білім беру жүйесіне көшеді.

1200 орындық тағы бір жаңа мектеп желтоқсан айында Әкімшілік іскерлік орталығында пайдалануға беріледі. Ал «Таскен» тұрғын алабындағы үш ауысымдық мектептің мәселесі 2018 жылы шешімін табатын болады. Сондай-ақ, «Самал-3» шағын ауданында да жер телімі рәсімделіп, оқушылар үшін жаңа білім ошағының жобалық-сметалық құжаттары әзірленуде. Оның құрылысын 2018 жылы бастап, 2019 жылы пайдалануға беру жоспарланған.

Қалалық білім бөлімінің басшысы Ж.Тәжиева бала саны белгілі мөлшерден артық 5 мектептің барын айтады. 

– Бұл мектептерді үш ауысымдық оқу жүйесіне көшірмей-ақ, оқушыларға білім беруін жеңілдету мақсатында жақын маңдағы басқа мектептерден сынып бөлмелерін қарастырдық. Атап айтқанда, №9, 23 мектеп оқушыларына №14, 20 мектептерден сынып бөлмелері берілетін болады. Ал №1, 46, 65 мектептерге жалға алуға ғимараттар іздестірілуде, – дейді ол.

Бөлім басшысының айтуынша, №1 мектептің жанынан қосымша құрылыс салу үшін зерделеу жұмыстары жүргізілуде. Осыған ұқсас №65 мектептегі мәселені ретке келтіру үшін мектеп жанынан қосымша 0,72 га жер мемлекет мұқтаждығына қайтарылды. Қазіргі таңда рәсімдеу жұмыстары жүргізіліп жатқан әлеуметтік нысанның құрылыс жұмыстары 2018-2019 жылдарға жоспарланып отыр.

Демек, 2020 жылға дейін Шымкент қаласында үш ауысымдық мектептердің мәселесі толық шешімін табады.