70319d8a-c951-4033-a73d-78003788c057

Бүгін АЭС салуды қолдау жөніндегі Халықтық штаб өкілдері «Мәртөбе» мөлтек ауданында орналасқан сүт өнімдерін өндіретін «Intermilk Kazakhstan» ЖШС еңбек ұжымымен кездесті. ҚР Парламенті Сенатының депутаттары Нұртөре Жүсіп, Нұрлан Бекназаров, Айгүл Қапбарова және мәжілісмен Данабек Исабеков бастаған Халықтық штаб өкілдері еңбек ұжымына Мемлекет басшысының халыққа жолдауын талқылай келе, энергетика саласындағы мәселелер, электр өндірісін өркендетудегі кедергілер және атом электр станцияларының пайдалы тұстары жайында пікір білдірді.⁣⁣⠀
⁣⁣⠀
– Елімізде жылдан-жылға энергия тапшылығы ұлғайып барады.⠀Бұл мәселенің шешімін қазірден таппайтын болсақ, тіпті күрделене түседі. Атом энергетикасы ұзақ мерзімді перспективада электр энергиясының тұрақты бағасын қамтамасыз етеді. Бұл әсіресе өнеркәсіпті дамыту және Қазақстан экономикасының бәсекеге қабілеттілігін арттыру үшін маңызды. Сондай-ақ атом электр станциясы жобасы жаңа жұмыс орындарын ашып, станция орналасқан аймақта инфрақұрылымның дамуын ынталандыруға көмектеседі, – деді Нұрлан Бекназаров.⁣⁣⠀
⁣⁣⠀
Сонымен қатар Мәжіліс депутаты Данабек Исабеков атом энергетикасының өріс алуы экономиканың маңызды секторларын дамытуға ықпал ететініне тоқталды.⁣⁣⠀
– Атом энергетикасы экономиканың маңызды қозғалтқышына және жоғары технологиялық сектордың локомотивіне айналады. Бұл дегеніміз, атом энергетикасы іргелес салалар үшін орасан зор мультипликативті әсер береді және ғылыми зерттеулердің өсуіне әкеледі. АЭС салу және пайдалану озық технологияларды, инновацияларды және үздік ІТ шешімдерді дамытуға серпін береді, – деді ол.⁣⁣⠀
⁣⁣⠀
Кездесу соңында Халықтық штаб мүшелері еліміз үшін маңызды кезеңде немқұрайлылық танытпай, өз таңдауларын жасауға шақырды. Алдағы уақытта мұндай кездесулер жалғаса бермек.

0b2e4624-c02a-489c-b6ca-ca450aa8e92d

Шымкент қаласында АЭС салуды қолдау бойынша ақпараттық-түсіндіру жұмыстары қарқынды жалғасуда. ҚР Парламенті Сенатының депутаттары Нұртөре Жүсіп, Нұрлан Бекназаров, Айгүл Қапбарова, Мәжіліс депутаты Данабек Исабеков, «Amanat» партиясы Шымкент қалалық филиалының Атқарушы хатшысы Мұрат Жолдыхожаев бастаған Халықтық штаб өкілдері Ахмет Байтұрсынов атындағы мектеп ұжымымен кездесті. Ұстаздар қауымымен өткен басқосуда АЭС салу мәселесіне қатысты референдум көздеген міндеттер талқыланды.⁣⁣⠀
⁣⁣⠀
Алғашқы болып сөз алған Нұртөре Жүсіп Қазақстанның қазіргі энергетикалық ахуалы, атом энергетикасының беретін мүмкіндіктеріне тоқталып, АЭС туралы ғалымдар мен сарапшылардың айтқан пікірлерімен бөлісті. Сонымен қатар, ҚР Парламентінің депутаттары Қазақстанда атом электр станциясының құрылысы энергетикалық тәуелсіздікті нығайтуға көмектесетінін, басқа мемлекеттерге саяси тәуелділікті арттыруға жол бермейтінін нықтап айтты.⁣⁣⠀
⁣⁣⠀
Ал Мұрат Жаңабайұлы атом энергетикасының заман талабына сай қажеттілік екеніне назар аударды. ⁣⁣⠀
⁣⁣⠀
– Қазақстан халқы санының өсуі, өнеркәсіп пен қызмет көрсету саласының дамуы электр энергиясын тұтынудың артуына алып келуде. Демек, осы ұлттық басымдықтардың барлығын жүзеге асыру үшін атом энергетикасына деген қажеттілік туындайды. Атом электр станциясының құрылысы нарықтағы электр энергиясының тапшылығын жойып, тозуға байланысты азайып бара жатқан генерацияланған жабдықпен толтыруға мүмкіндік береді, – деді ол.⁣⁣⠀
⁣⁣⠀
Басқосуда АЭС-на қатысты жан-жақты пікірлер айтылып, ұстаздар қауымы да өз көзқарастарымен бөлісіп, көкейдегі сауалдарына тұшымды жауап алды. Кездесу соңында штаб мүшелері 6 қазан күні өтетін референдумда Қазақстанның азаматы ретінде таңдау жасап, дауыс беруге шақырды.⁣⁣⠀

a2332888-3d55-4a6f-827a-01e686679549

Шымкент қаласының ішкі саясат және жастар істері жөніндегі «Жастар ресурстық орталығы» КММ-ні ұйымдастыруымен М.Әуезов атындағы университетінің колледжінде «АЭС: Жастардың болашақ энергетикаға дайындығын арттыру» тақырыбында арнайы кездесу өтті.⁣⁣⠀
 ⁣⁣⠀
Шараның мақсаты – жастар арасында атом энергетикасының маңыздылығын түсіндіру, кәсіби бағдар беру және жаңа технологияларға қызығушылықты арттыру.⁣⁣⠀
 ⁣⁣⠀
Кездесуге колледж студенттері мен оқытушылар қатысты. Атом энергетикасы, оның артықшылықтары мен қауіпсіздігі жиын барысында сөз болды. Сонымен қатар, экологиялық аспектілер туралы ақпараттар қаузалды. Студенттер АЭС-тің болашағы, экологиялық таза энергия көздері мен жасыл технологиялар тақырыбында пікір алмасты.⁣⁣⠀
 ⁣⁣⠀
Кездесу соңында, жастар АЭС-тің энергетика саласындағы рөлі мен маңыздылығын тереңірек түсініп, болашақта осы салада жұмыс істеуге деген қызығушылықтарын білдірді.⁣⁣⠀
⁣⁣

Шымкент келбеті

8-aida-atkarylgan-jumystar

Шымкент қаласының әкімі Ғабит Сыздықбековтің төрағалығымен өткен аппараттық мәжілісте Цифрландыру, Туризм, сыртқы байланыстар және креативті индустрия, Орта сапасы және бақылау басқармаларының 8 айда атқарған жұмыстары талқыланды.

Цифрландыру басқармасының басшысы М.Кемелов қала аумағындағы ұялы байланыс пен оптикалық интернет сапасын жақсарту бағытында атқарылған жұмыстарды баяндады. Ұялы байланыс жылдамдығы төмен 147 нүкте анықталған. Нәтижесінде байланыс сапасы төмен 35 нүктеге базалық станция орнату жұмыстары жоспарланып, 33 нүктеде базалық станция қолданысқа енгізілді. «Kcell» АҚ өз жоспарына сәйкес, 133 базалық станцияны 5G технологиясымен, 116 базалық станцияға қайта жаңғырту жұмыстарын жүргізді. Сонымен қоса, коммерциялық нысан иелерімен келісім арқылы 47 базалық станция іске қосылды.

Қала әкімі сала басшысына жыл соңына дейін ұялы байланыс пен оптикалық интернет сапасын арттыруда және компаниялар жұмысын үйлестіруде нақты тапсырма берді.

Қалалық орта сапасы және бақылау басқармасының басшысы М.Керімжанов аталған кезеңдегі жұмыстарды қорытты. Қала әкімі заңсыз салынған құрылыс нысандары бойынша тиісті шешімдер қабылдауды ескертті. Жылу маусымының қарсаңында тұрғын үйлердегі газ жабдықтарының қауіпсіздігін қамтуда шараларды күшейтіп, салғырттық танытқан жеке компанияларға заң аясында шара қолдануды тапсырды.

Сонымен қатар газ техникалық инспекциясының жұмысын жүйелеп, жауапкершілігін арттыру міндеттелді. Сондай-ақ аппарат отырысында Туризм, сыртқы байланыстар және креативті индустрия басқармасының жұмыстары да талқыланды. Қала әкімі жауаптыларға туризмді дамытуда жаңадан іске қосылған қонақүйлердің, тамақтану орындарының да жұмысын үйлестіруде бірқатар тапсырма берді.

Мегаполис басшысы жұмысты ұқсата алмай отырған аудан әкімдерінің жұмысын сынға алып, елдімекендердегі мәселелерді шұғыл, сапалы шешуде ұсыныстарын айтты. Әріптестерін қалаға жанашырлық таныта отырып, халыққа оңтайлы жағдай жасауға шақырды.

shymkala-foto

Шымкент республикада туризмнің дамыған орталығы болуға сұранып тұрған аймақ. Осыған байланысты мегаполисте туризм саласын өркендетуге қатысты іс-шаралар көбірек ұйымдастырылып тұрады. Мегаполиске саяхатшыларды тарту бойынша арнайы жоспарлар мен тұжырымдамалар да түзілген.

Қазір оларды жүзе асыру бағытында тиісті мемлекеттік органдар мен осы жауапкершілікті мойнына алған арнайы мекемелер қызу жұмыс үстінде. Өңірлік кәсіпкерлер палатасы да осынау маңызды іске қал-қадірінше атсалысып жатыр. Мәселен жуырда кәсіпкерлер құқығын қорғау ұйымында үшінші мегаполистегі туризм саласын дамытуға арналған келелі басқосу өтті. Аталған семинарды кәсіпкерлер палатасы «Визит Шымкент» туристік-ақпарат орталығымен бірлесіп ұйымдастырды. Маңызды іс-шараға кәсіпкерлер ұйымының салаға жауапты қызметкерлері, «Сайрам-Өгем» мемлекеттік ұлттық табиғи паркінің өкілдері, этнографтар, турагенттік жетекшілері, гидтер мен салалық басқарма мамандары қатысты.

Мұның алдында кәсіпкерлер палатасында туризм саласы кеңесінің отырысы өткен болатын. Онда туризмге байланысты бірқатар мәселелер талқыланған-ды. Осы жиында қалалық туризм, сыртқы байланыстар және креативті индустрия басқармасының басшысы Бексұлтан Әділханов баяндама жасап, туризмді дамыту бағытындағы мәселелерді ашып көрсеткен еді.

Басқармабасшысыныңайтуынша, Шымкенттіңтуристікәлеуетіәлбеттежоғары. Статистикалық дерекке назар салсақ, мегаполиске соңғы 3 айда 112 мыңға жуық турист келген, оның ішінде 104 мың адам – ішкі турист болса, 7 мыңнан астамы – шетел азаматтары. Сала өкілінің мәлімдеуінше, шаһарда туризмге қатысты жалпы құны 7 млрд теңгені құрайтын 8 инвестициялық жоба жүзеге асырылу үстінде. Мәселен, мегаполисте 2026 жылға қарай 5 жұлдызды қонақ үй пайдалануға беріледі деп күтіліп отыр. Бұл өз кезегінде қалаға шетелден саяхатшылар көп келетінін және оларға жағдайы керемет қонақүй қажет екенін білдіреді. Міне, осынау сұранысты қанағаттандыру мақсатында Шымшаһардан және бір бес жұлдызды қонақүй бөй көтеретін болады. Туристік индустрияның жаңа қарқынмен дамуы Шымкенттің жан-жақтан саяхатшыларды тартудағы бір ғажап көрінісін байқатады. Осы орайда басқарма басшысы туризм саласындағы кәсіпкерлерді жергілікті атқарушы билікпен бірге тығыз қарым-қатынаста жұмыс істеуге шақырды.

Кәсіпкерлер өз тарапынан саябақтарға көпшілік тамақтану орындарын орнату бойынша ұсыныстарын айтып жатыр. Олардың мәлімдеуінше, бұл өте маңызды бастама, себебі қыдырып келген азаматтар, әсіресе шетелдік туристер бірінші кезекте тамақтану орындарын іздейтіні ақиқат. Әрі жергілікті шеберлердің қолөнер бұйымдарын сатып алуды жөн көреді.

Дегенмен бұл ұсынысқа кейбір мемлекеттік органдар келіспей тұр. Мәселен Шымкент қалалық жайлы ортаны дамыту басқармасының өкілдері ерекше қорғалатын табиғат аймақтары туралы заңға сәйкес, ол жерге дәмханаларды орнатуға болмайтынын айтады. Соның бір мысалы шаһардың ең көрікті жерлерінің бірі дендросаябақ ерекше қорғалатын аймаққа жатады. Сондықтан да ереже бойынша тамақтану орындарын саябақтардың ішінде емес, тек аумағының сыртында, көлік тұрағында орналастыру керек. Оның өзінде тек белгілі бір өнімдерді ғана сатуға рұқсат беріледі.

Дегенмен, мамандар кәсіпкерлерге кейбір саябақтардағы белгілі орындарға дайын өнімдер сатуды ұйымдастыру үшін өздерінің тұжырымдамаларын әзірлеп, ұсыныстарын тиісті басқармаға жазбаша түрде жеткізуге болатынын мәлімдеді.

Бұған қоса осы күнде Шымкентте креативті индустрия саласы да екпін алып келеді. Бұл бағытта атқарылған маңызды шаруа жетерлік. Айталық туризм, сыртқы байланыстар және креативті индустрия басқармасы қалалық креативті индустрия қауымдастығымен бірге Арбат демалыс аймағында тұрақты жәрмеңке өткізіп тұрады. Оның ресми ашылуы тамыз айының басында болды. Ал оған дейін қанатқақты жоба ретінде ұйымдастырылып келді. Жәрмеңкеде қолөнер бұйымдары сатылып қана қоймайды, шеберлік сабақтары да қоса өткізіледі. Басқарма басшысы мәлімдегендей ендігі жерде мегаполистен креативті хаб ашу мәселесі жоспарға еніп отыр.

Қала аумағындағы санитарлық-гигиеналық нүктелер жайы да палатаның кеңесіндегі талқылауға түскен тақырыптың бірі болды. Кәсіпкерлер бұл мәселенің аса маңызды екенін атап өтті. Себебі, тазалық жүрген жерге ауру жоламайды. Бұл бірінші қағида болса, екіншісі таза қаланың сәнін көрген туристер де өздерін жайлы сезіне бастайды. Ертеңгі күні саяхатшылар қатарының молая түсуіне де үлкен септігін тигізері хақ.

«Қала аумағында 50-ге жуық дәретхана бар. 13-і – парктерде, 37-сі – жолдардың бойында орналасқан. Олардың жағдайы қаншалықты талапқа сай екені зерделенді. Соның қорытындысына сай алдағы уақытта тиісті жұмыстар қолға алынып, санитарлық ескі нүктелер жаңартылады. Осы тұста айта кетерлігі, қалалық әкімдік тарапынан дәретхананы күтіп ұстаушы заңды тұлғаларға ай сайын субсидия қарастырылған. Бірақ, оған өтінім берген кәсіпкер аз болып отыр. Сонымен қатар, саябақтардағы, туристер көп жүретін көпшілік орындардағы ретсіз саудамен күресті де күшейте түстік» дейді мегаполистің туризм саласына жауапты басқарма басшысы Бексұлтан Әділханов.

Сонымен қатар, ешқандай органда тіркелмей, заңсыз жұмыс істейтін гидтермен күрес мәселесі де қоғамда өткір болып тұр. Жауапты мамандар ондай гидтер анықталған жағдайда дереу арада полицияға хабар беру керектігін айтады. Осыған орай енді алдағы уақытта тіркелген гидтер тізімі қайта жаңартылатын болды.

Ал, «Қазақстандық туризм индустриясы» республикалық қауымдастығы» бірлестігінің өкілі Ромэлла Пак болса жаңадан ашылып жатқан туристік агенттік иелеріне құжат алмастыруды, есеп-қисапты дұрыс жүргізуді оқытып-үйрету керек дейді. Себебі, туристік агенттіктерде бухгалтерлік есеп-қисап дұрыс болмағандықтан көпшілігі жабылып қалып, банкротқа ұшырап жатыр екен. Сонымен қатар туристік операторлар мен туристік агенттіктер арасында бір түрлі түсініспеушіліктер бар көрінеді. Осыған байланысты тамыз айының басында туристік операторлар мен агенттіктер кездесуін ұйымдастырылды.

Енді мақала басында айтылған семинарға тоқталсақ, «Визит Шымкент» туристік-ақпарат орталығы басшысының орынбасары Бағдат Пардабай осы жиында Шымкентке қыдырып келетін туристерді, әсіресе, шетел азаматтарын қарсы алып, күтудің ереже-қағидаларын бекітіп, қонақжайлылық пен қызмет көрсету сапасын жақсарту керектігін алға тартты. Себебі, кез келген елмен алғашқы танысу шекарадан, әуежайдан басталатыны аян. Сондықтан ұшақтың текпешегінен түсіп, әуежай залына енген бойда туристер қонақжайлық қасиеті бойына сіңген қазақ дейтін дархан мінез халықтың еліне келгенін бірден сезінуі керек. Мұндай үрдіс Шығыс Азия елдерінде жақсы дамыған. Жапонияның, Оңтүстік Кореяның әуежайына бара қалсаңыз, ұлттық киім киген, ұлттық аспапта ойнаған жандар адам жүрегін бірден жаулап алады.  

Туған жердің табиғатын сүю, паркте қыдыруды жақсы көру бір бөлек, онда өзін-өзі қалай ұстау керектігін үйренудің ешқандай артықтығы жоқ екен. Мәселен «Сайрам-Өгем» мемлекеттік ұлттық табиғи паркі экологиялық ағарту және туризм бөлімінің басшысы Қалжігіт Қалыбаев табиғат аясында демалудың тәртібін былайша түсіндірді.

«Жалпы, қорықтар, табиғи парктер мен резерваттар ерекше қорғалатын табиғат аймақтары болып саналады. Ол аймақтарда демалудың өзіндік ережелері бар. Табиғаты әсем, көпшілік қызығатын демалыс аймағының бірі «Сайрам-Өгем» табиғи ұлттық паркі. Бізге туристер, қыдырушылар өте көп келеді. Парктің туристік рекреация және шектеулі шаруашылық аймақтарында қыдырушылар демалып, арнайы орындарда от жағып, тамақ әзірлейді. Бірақ ол тек парк қызметкерлерінің нұсқауымен ғана жүзеге асуы тиіс. Басқа орындарда от жағуға, қоқыс тастауға мүлдем болмайды. Сонымен қатар бір топ қыдырушыны ертіп апаратын гидтер өз бағыттары туралы алдын ала хабарласа, ал туристер өздерімен бірге міндетті түрде жеке құжаттарын алып жүруі керек. Бұл ережеден Шымкент қаласындағы экскурсоводтар мен гидтердің барлығы дерлік хабардар деп ойлаймын» деді ол.

Түркістан халықаралық туризм және меймандостық университетінің өкілі этнограф Бибігүл Иззатуллаева қазақтың қонақ күту дәстүрінен бар білгенін бөлісті. Маманның айтуынша қонақжайлылық ежелден келе жатқан қазақ халқының дәстүрі мен бойындағы қасиеті. Жолаушылаған жұрт қазақтың қай үйіне кірсе де құрақ ұшып қарсы алып, құрметпен төрге оздырады. Сондықтан қонақ күту көшпенділер салтының ажырамас бір бөлігі, санаға сіңген берік ұстанымы болып сонау ықылым заманнан қалыптасты.

«Бүгінде қазақтар ежелден келе жатқан қонақжайлылық заңдылықтарын жоғалтқан жоқ, керісінше, оның шекарасы кеңейді. Тек қазақтар ғана емес, көп ұлтты мемлекетімізде тұратын басқа ұлт өкілдері де қонақ күту мәдениетін меңгергені қашан. Ал бұл өз кезегінде туристерді елге тартудың бір тәсілі екенін де ұмытпаған жөн. Ұлтымыздың осынау асыл қасиетін туристерді елге шақыру мақсатына қарай ұтымды пайдалануымыз керек. Халқы мейірбан, келген қонаққа жылышырай танытып тұрған елге қалайша турист көп келмес» деді этнограф.

 

Әнуар НҰРЖІГІТҰЛЫ

Тарихпен үндескен кітапхана

Среда, 25 Сентябрь 2024 06:43

kitapxana

БиылА. С. Пушкинатындағыкітапхананыңқұрылғанына 125 жылтолыпотыр. Осыған орай, Шымкент қаласының әкімдігі және Шымкент қаласының мәдениет, тілдерді дамыту және архивтер басқармасының қолдауымен «Кітапхана: Іздену. Жаңалық. Болашақ» тақырыбымен халықаралық ғылыми-практикалық конференция өтті.

БұданбіршамауақытбұрынқалаәкіміҒабитСыздықбековбұлмәденинысандыөзібарыпаралап, кітапхананыңжұмысыментанысыпқайтқанболатын. 2022 жылы жөндеу жұмыстарымен жаңғырған нысанда бүгінде оқырмандарға заманауи талапқа сай ақпараттық-библиографиялық, мәдени-ағартушылық қызметтер көрсетіліп келеді. Қазіргі таңда кітапханада 11 құрылымдық бөлімше мен оқу залдары, абонемент, өнер, көрме залдарымен қатар американдық бұрыш және келушілер үшін арнайы кофехана жұмыс істейді. Сондай-ақ, бүгінде бұл мәдени ошақ оқырмандар үшін жайлы, бос уақытты тиімді пайдалануға мүмкіндік беретін, эстетикалық мәдениетті қалыптастыратын ортаға айналған.

Ғылыми-практикалық конференция өткізудегі басты мақсат - Шымкент қаласының тарихы мен мәдени өмірінде өзіндік қолтаңбасы бар рухани орда – А.Пушкин атындағы қалалық әмбебап кітапхананың өткенін зерделеп, келешекке бағдар түзу. Қала тұрғындарының оқу мәдениетін қалыптастыру, жас ұрпақты кітап оқуға баулу, қоғамда кітапхана орны мен кітапханашы имиджін қалыптастыру.

Жиынға ҚР Ұлттық кітапханасы, ҚР Ұлттық Академиялық кітапханасы, сонымен қатар, Ресей, Өзбекстан елдерінен кітапхана өкілдері, зиялы қауым, ақын-жазушылар, еліміздің облыстық, қалалық, аудандық көпшілік кітапхана қызметкерлері мен кітапхана ардагерлері қатысты. Конференцияға келген қонақтар мен шетел делегаттарына кітапхананың тыныс-тіршілігі және көрме экспозициялары таныстырылды.

Салтанатты кеште Шымкент қаласы мәслихатының хатшысы Бахадыр Нарымбетов сөз алып, кітапханашыларды мерейтоймен құттықтады.

- Бүгінгі болып жатқан іс-шара -бұл біз үшін, кітапхана оқырмандары үшін ұлы той. Дүбірлі той. Мұндай атаулы мерекені көз жұмып, елеусіз қалдыруға болмайды. Қаламыздың мәдениетінің дамуына, өркендеуіне бірден бір ықпалы тиген, көп жылдық тарихы бар бұл кітапхананың бізге де, келер ұрпаққа да әлі берері мол,- деп сөзін аяқтаған ол әкімдіктің атынан кітапхана қызметкерлеріне құттықтау хаттарын табыс етті.

Сонымен қатар, кеш қонақтарына сан жылдық тарихы бар кітапхананың өмірі мен жай-жапсары түгел қамтылған деректі фильм ұсынылды.

Конференцияда Ресей Федерациясының Алматыдағы Бас консулы Дмитрий Александрович Тураев, Қазақстан Республикасы Ұлттық кітапханасының директоры, Қазақстандық Кітапханалық Одақ төрайымы Бақытжамал Қайырбекқызы Оспанова, жазушы, Қазақстан Жазушылар одағының Шымкент қаласындағы өкілетті өкілі Момбек Әбдіәкімұлы құттықтау лебіздерін білдіріп, кітапхана қызметкерлеріне алғыс хат ұсынып, директор Наталья Романоваға арнайы марапат-сыйларын табыстады.

Сондай-ақ, көпжылдық тарихы бар бұл кітапхананың жақында ғана жарыққа шыққан «Тарихпен үндескен кітапхана» кітабының тұсауы кесіліп, кешке келген өнер иелері ән шырқап, көрерменге көтеріңкі көңіл-күй сыйлады.

 

Э.Сәрсенбайқызы

8dce809df0433a139a447ade73841123 XL

Президент Агенттік төрағасының еліміздегі сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл шаралары туралы есебін тыңдады. Қасым-Жомарт Тоқаевқа жоғары лауазымды тұлғалардың қатысы бар қылмыстардың жолын кесу жұмыстары жалғасып жатқаны жөнінде мәлімет берілді.

Асхат Жұмағалидың айтуынша, ведомство 2022 жылдан бастап мемлекет пен квазимемлекеттік сектор субъектілеріне 1 триллион 90 миллиард теңге сомасында мүліктік активтер мен қаражаттың қайтарылуын қамтамасыз еткен. Білім беру инфрақұрылымын қолдау қорына 153,3 миллиард теңге аударылған. Осы қаржыға қазірдің өзінде 50-ден астам мектеп ашылған. Сондай-ақ тағы 30 білім ошағын салу жоспарланған.

Мемлекет басшысына бұған дейін берген тапсырмаларының орындалу барысы туралы баяндалды. Атап айтқанда, Агенттік Ұлттық банкпен және Қаржы министрлігімен бірлесіп, «Цифрлық теңге» платформасы арқылы жүзеге асыратын «ақшаны бояу» жобасын іске қосты. Асхат Жұмағали Президент Жолдауында жүктеген міндеттерге сай жол құрылысы мен ауыл шаруашылығы салаларында сыбайлас жемқорлықты жою жұмыстары жүргізіліп жатқанын айтты.

Сонымен қатар «Жайлы мектеп» ұлттық жобасына мониторинг жасалып жатыр. Тексеру барысында қаражатты тиімсіз пайдалануға және нысандарды тапсыру уақытын кешіктіруге себеп болатын сыбайлас жемқорлық тәуекелдері талданады.

Президентке халықаралық қатынастар, кадр саясаты, нормативтік-құқықтық актілер әзірлеу процесі секілді ведомствоның басқа да басты бағыттары бойынша атқарылған жұмыстар туралы ақпарат берілді.

Кездесу соңында Мемлекет басшысы еліміздегі сыбайлас жемқорлықпен күресті күшейту жөнінде бірқатар тапсырма берді.

marapat

Ел Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев Ұлттық құрылтайда «Елімізде жаңа қоғамдық этика қалыптасуы керек. Онда ел бірлігі және тұрақтылығы, әділдік, заң мен тәртіп, сенім және жауапкершілік сияқты құндылықтар үстемдік құруы қажет деген болатын.

Отаншылдық, адамгершілік, білімпаздық, нағыз маман болу, үнемшілдік, еңбекқорлық, ел мен жерге жанашырлық сияқты асыл қасиеттер бәрінен биік тұруға тиіс. Осындай ізгі қасиеттің бәрін бойына сіңірген жанды адал азамат деген бір ауыз сөзбен сипаттауға болады» деп атап көрсетті. Сонымен қатар Мемлекет басшысы «Адал азаматқа тән қасиет әрбір жастың бойынан табылу керек. Ұлттың жаңа болмысы білім, ғылым және мәдениет саласын дамыту арқылы қалыптасады. Осы үш бағытты рухани даму саласындағы жұмыстың мызғымас үштағаны деуге болады» деген еді.

Расында, Қазақстанның өркениетті мемлекеттер көшіне ілесіп, елімізде әділетті қоғам орнағанын қаласақ, адал азаматқа тән асыл қасиеттерді өз бойымызға, қала берді ұрпағымыздың бойына сіңіруге талпынуымыз керек. Тұлғалық тұрғыдан өсу, жұмысты адал атқарып, өзі ісіміздің, өз кәсібіміздің хас шеберіне айналуға ұмтылу, кез келген жетістікке, игілікке тек тура, адал, заңды жолмен жетуге талпыну – өмірлік қағидамызға айналуы тиіс. Міне, осындай қасиеттерді бойына жинап, елге, қоғамға шын мәнінде пайдалы бола білген азаматтарды қалай марапаттасақ та жарасады.

Адамның еңбегін елеп, лайықты азаматтардың мәртебесін биіктетіп, оларды қоғамға өнеге ретінде ұсыну – мемлекеттің ішкі саясатының маңызды бағыты деп байлам жасауға болады. Сондықтан Мемлекет басшысы бұл іске ерекше назар аударып келеді. Ел Президенті әдебиет пен өнер саласындағы Мемлекеттік сыйлыққа Абай Құнанбайұлының атын берді. Ал, әскерилер мен құқық қорғау саласының қызметкерлеріне берілетін «Айбын» орденінің әртүрлі дәрежелері Бауыржан Момышұлының, Сағадат Нұрмағамбетовтің және Рақымжан Қошқарбаевтың аттарымен аталатын болды. Бұның бәрі аталған наградалардың дәрежесін өсіріп, қадірін арттыра түскені анық. Президент осылай мемлекеттік наградалар мен марапаттардың дәрежесін өсіріп жатқан кезде қайдан шыққаны белгісіз қаптаған қоғамдық ұйымдар мен бірлестіктер жұртқа көк тиындық құны жоқ медалдар, төсбелгілер, атақ-дәрежелерді үлестіріп жатқаны өкінішті.

Иә, бүгінде елімізде «атақ-даңқ» пен марапат саудасының дәурені жүріп тұр. Әрине, орнымен берілген атақ та, сыйлық та, басқасы да адамның мерейін өсірері ақиқат. Алайда, дүниеге деген ынтызарлық пен мансапқұмарлықтың жетегіне ергендердің ерсі әрекеттеріне қарап тұрып, қарның ашады. Мансапқұмарлықтың шыңына шығу үшін бүкіл өмірін соған арнайтындарды да көзіміз көрді. Қазіргі заманда өзін өзі дамыту жолына, білім алуына емес, тек мансапқа, атаққа қол жеткізу үшін қолындағы барын шашуға дайын адамдар да бар. Осындайда Абайдың:

“Арсыз болмай атақ жоқ,

Алдамшы болмай бақ қайда?” дегенін күрсіне еске аласың.

Иә. Мойындау керек, өз саласында, өз еңбек жолында әділ мойындалған, еңбегі еленген лайықты азаматтар жоқ емес, жетерлік. Оның өзінде де тым әсірелеп, мақтауын асыру - даңғойлық. Кез келген дүниенің шекарасы бар, орны бар. Соңғы уақытта түрлі сала мамандары арасында жөн-жосықсыз медальдар үлестіру, қисынсыз марапаттар мен лайықсыз атақ беру белең алуда. Одан бөлек, сыйлық, атақ, марапат алу үшін жанкештілікпен араға кісі салып, тамыр-таныс, «көке-жәкесін» пайдалану үрдісі шаш етектен. Адамның дәрежесін еткен еңбегіне, төккен теріне, жасаған жұмысына қарай бағалау керек емес пе? Өкінішке орай, қазір оның қадірін қашырған заман.

Атақ алушы үміткердің еңбектері, қоғамға мен мемлекетке тигізген пайдасы жан-жақты зерттеліп, атақ пен дәреженің иесі болуға расымен лайық па, жоқ па деген тұрғыда таразылануы тиіс. Қазір кеудесіне жез-темірден «әшекей» тағынған адамнан көз сүрінеді. Лайықтысы да, лайықсызы да, қатысы бары да, қатысы жоғы да жанталасып ілініп жатыр... Салтанатты жиындар мен мерекелік іс-шараларға барсаң, үздіксіз мақтау-мадақтауларды шапалақпен қолпаштаудан шаршайсың. «Пәлен өңірдің құрметті азаматы», «түген мекеменің пәлен жылдығының мерейтойлық төсбелгісі», «пәлен саланың лидері»... Айта берсең, шегі жоқ. «Еңбегім сіңді ме, жоқ па, лайықпын ба, лайық емеспін бе?» деп саралап жатқан ешкім жоқ. Жарқ-жұрқ етіп суретке түсіп, оны мақтанышпен елге жариялап, әлеуметтік желіні "жарып" жатады.. Мемлекеттік награда немесе сыйлық болса, бір сәрі. Қаптаған түрлі қоғамдық ұйымдар мен мекемелердің арзанқол мадақ-марапаттары.. Ең қызығы, мұндай «марапаттар» ақылы. Ақыға алынған атақ! Ақыға сатылған марапат!

Әйтеуір, жапа-тармағай жалған атаққа ұмтылып жатырмыз. Бұған шектеу жоқ па? Бұл "даңғазалықтан" шығудың шешімі бар ма? Бар. Жалғыз жолы – адал еңбекті әділ бағалау ғана.

Мәжіліс депутаты Аманжол Әлтай елде арзан атаққа алданғандар мен жеңіл жолмен жетістікке жеткіштер, атақ сатқыштар көбейіп жатқанын тілге тиек етіп, Үкіметке сауал жолдаған болатын.

«Сіз 50 мың теңгеге сондай бір ұйымның атынан «Қазақстанның еңбек сіңірген қызметкері» медаліне, 100 мың теңгеге «Қазақстанның құрметті азаматы» атағына ие бола аласыз. Ал, сан ғасырдан бері «Ұлт ұстазы» деп халық ұсынған сәулелі сөзді қастерлеп Ахмет Байтұрсынұлына ғана қолданушы едік. Қазір ше? Қазір «Ұлт ұстазы» деген атақты бар болғаны 10 мың теңгеге сатып ала саласыз», - деп ашынып сөйлегені бар Мәжіліс отырысында. Сөз соңында Мемлекеттік рәміздерді ретсіз қолданып, жалған атақ сатып, пайда іздегендердің әрекетіне құқықтық негізде тыйым салу керектігін жіті бақылауға алу керектігін айтып өткен еді.

Атақ-даңқ, шен-шекпен, орден-медаль сияқты сый-сияпатқа құмарлық, сыбайлас жемқорлыққа деген құштарлық қай халықта болсын бар нәрсе. Ал, қазақтар арасында ондай жағымсыз жағдайлар неге орын алады деп ойлайсыз? Мұндай даңғойлық, дарақылық бізге қайдан келген?

Сұрақ көп, жауап жоқ. Арсыздық, атаққұмарлық – қызғанышты, күншілдікті күшейтетін, ашкөздік пен бақталастыққа бастайтын қауіпті дерт. Ол ұлт ұстанымын, сана-сезімін дамытуды тежеп, қоғамның құлдырауына жол ашатын жөнсіз әрекет. Бұл жағдай қазіргі таңда еліміздегі өзекті мәселеге айналды. Оның шешімін табу үшін қоғам ең алдымен ақыл мен парасат, тәртіп пен қағидат күшін біріктіруі қажет-ақ.

«Айтпаса, сөздің атасы өледі» демекші, тағы бір қынжылтатын мәселе, соңғы жылдардағы мұғалімдерге беріліп жүрген қиюы бар да, қисыны жоқ ретсіз марапаттар. Әрине, көпке топырақ шашудан аулақпын. Десе де, айтылып жатқан құнсыз медальдарды ұстаздар қауымының ойланбастан сатып алып, алшаң басып жүргендері көңіл көншітерлік жағдай емес. Осы мәселе бас көтергелі көптеген әлеуметтік парақшалар мен мәдени сайттарда біраз пікірталастар туындаған-ды.

«Қазір өкінішке орай, нарық заманы деп ар, ұят, намыстан гөрі материалдық құндылықтардың бәсі артып тұр ғой. Бүгінде, тіпті, кейбір қоғамдық ұйымдар тарапынан атақ, марапаттардың да ақшаға сатылатындығы туралы естіп жүрміз. Өте ұят! Бұған тоқтам болу керек.

Игілігі болып кейде өңгенің,

Сатылады жерің, суың,

көлдерің,

Оңашада жатыр дейсің

кім көріп,

Біреулердің не алып,

не бергенін?

Нарық заңы. Нені шешпес ақшалар?

Сатылады үй-жай, мүлік, басқалар.

Тек сатылмас мына Жарық дүние,

Сатып алар еді байлар, патшалар» - , деп белгілі қаламгер, ҚР Жазушылар одағының мүшесі Бекшүкір Қаршалов өз пікірін өлең жолдарымен жеткізген.

Бұл туралы Мәжіліс депутаты Асхат Аймағамбетов: «Сатып алған марапат – марапат емес. Біз әрине, түсінеміз. Кей уақыттарда қоғамдық түрлі марапаттар болады. Бірақ, олар ақылы болмауы керек. Қоғамдық марапат ақылы болатын болса, оның еш қасиеті де, құны да жоқ. Біз бұндай мәселенің дұрыс еместігін түсіндіруіміз керек. Кейбір әріптестеріміз соны түсінбей, осындай жөнсіз әрекетке барып жатыр»,- деп үн қосқан болатын.

«Ұстаз» деген ұлағатты есімнің ұсақталып кеткені соншалық, тіпті, ақшаға сатып алған атақ-дәрежелерін кейбір мұғалімдер өздерінің түйіндемелеріне тіркеп, қандай "ұстаз" екендерін дәріптеп жүр. Осындай атақ-дәрежені құнсыз саудаға салып, табыс көздеріне айналдырып жүргендерге «әй дейтін әже, қой дейтін қожа» болмай тұр.

«Ұстаз атақ қуса, ұстаз жалғандыққа барса, ұстаздан ұят кетсе, ұлттың ертеңі не болмақ?» деп ашынады елге белгілі ұстаз Аятжан Ахметжанұлы. Расымен де, болып жатқан жағдаяттарға қарап, «Атың шықпаса, жер өртенің» кебін кигендердің заманы дерсіз. Жиған тәжірибесі мен еңбек жолы толысып үлгермеген, білім ұясынан шәкірт ұшырып көрмеген оқытушы «Ғасыр ұстазы», «Ұлт ұстазы», «Алаш Ұстазы», «Ұлағатты ұстаз» деген таудай атақты тер төгіп, қиналмай-ақ сатып алып жатса, жеткен жеріміз де осы шығар...

Мұндай көк тиындық құны жоқ атақ-дәрежелер мен медальдар тек білім саласы ғана емес, ғылымда, медицинада, әдебиетте, өнерде, журналистикада, тіпті, саясат пен қоғамдық қызметте және басқа салаларда да жетіп жатыр. Ең өкініштісі, осындай атаққа құмар адамдар, сол төсбелгіні кеудесіне тағып алып, соған кәдімгідей малданып жүретіндер арамызда күн өткен сайын көбейіп келе ме деген қаупіміз де жоқ емес. Өйткені, осындай жалған атаққа құмарлық деген ауруы аға буыннан бүгінгі жастарға да жұғып бара жатқандай.

Тоқсан ауыз сөздің тобықтай түйіні, Мемлекет басшысы айтқан адал азаматқа тән қасиеттерді дәріптейтініміз, жаңа қоғамдық құндылықтардың үстемдік еткенін қалайтынымыз, адал еңбекті бағалайтынымыз рас болса, кім көрінгеннің мән-мағынасыз, көк тиындық құны жоқ марапаттар таратып, шынайы, салмақты наградалардың, оны адал еңбегімен алған тұлғалардың қадірін қашыратындардың әрекетіне заңмен тыйым салған жөн болмақ. Өйткені, ақын Мұхтар Шахановтың «Мазмұн жоқта мазмұнсыздық шыға келеді ортаға» дегеніндей, мәнсіз, мазмұнсыз, арам жолмен сатып алынған марапаттар адал еңбектің бағасын төмендетіп, адал азаматтардың тасада қалуына себеп болып келеді.  

 

Эльмира  СӘРСЕНБАЙҚЫЗЫ

Страница 27 из 922