Жылыжай жылуын сезіндірген
Среда, 29 Март 2017 05:28Елбасы биылғы Жолдауында: «Жаппай кәсіпкерлікті қолдау тетіктерін одан әрі жетілдіру керек. Қазақстанның әр өңірі жаппай кәсіпкерлікті, соның ішінде отбасылық кәсіпкерлікті дамыту бағытында кешенді шаралар ұсынуға тиіс», – деген болатын. Президенттің тапсырмасымен Үкімет биылдан бастап Нәтижелі жұмыспен қамту және жаппай кәсіпкерлікті дамыту бағдарламасын іске асыруға кірісіп кетті.
Осы орайда Шымкент қаласының Кәсіпкерлікті қолдау орталығы, ОҚО Кәсіпкерлер Палатасы жергілікті кәсіпкерлерге несие беру аясын кеңейтіп, бизнес жүргізу үшін қаржылық сауаттылыққа үйретіп келеді. «Даму» Қорының қолдауын алған түркістандық кәсіпкер жылыжай шаруашылығымен 3 жылдан бері айналысады. Жылыжай демекші, жуырда ғана өңір басшысы Жансейіт Түймебаев биыл облысымызда жылыжай көлемі 300 гектарға артып, тамшылатып суару әдісі 7,2 мың гектар алқапта қолданылатынын айтқан болатын.
Түркістандық кәсіпкер бикеш Айгүл Қанжігіт 3 жыл бұрын жылыжай шаруашылығымен айналыса бастады. Оған отбасы да атсалысады. «Айгүл Қанжігіт» жеке кәсіпкерлігі 26 адамды жұмыспен қамтуда. Жылыжай аумағы 3 гектарды құрайды, 2 гектарға қызанақ, қияр және голландиялық раушан гүлдері отырғызылған. Қызанақтан – 80-90 тонна, қиярдан – 70-80 тонна, 45 мың түп раушанның әр түбінен 3-4 гүлден өнім алған.
Өткен жылы шаруалар жаңаша бағытта ізденіп, өндірісті дамытуды көздейді. Оңтүстік аймақтың нарығындағы ауылшаруашылық өнімдеріне талдау жасағана олар ташкенттік сұрыптағы лимон өсіруді қолай көріпті.
– Жылыжайда көкөністерді өсіру көп еңбекті қажет етеді. Жылыжай көбірек өнім беруі үшін, әрбір көкөніс пен жеміс түрін өсірудің құпиясын білуі керек. Мұнда топырақ органикалық жағдайда құнарландырылады, – дейді жеке кәсіпкерліктің агрономы Бақытжан Момынов. – Жылыжайда қызанақ пен қияр өсіреміз. Ал өткен жылдың басында лимонды да өсіру қолға алынды. Лимон қыста да, жазда да халықтың үлкен сұранысына ие. Өз өнімдеріміз әзірге еліміздің ішкі нарығына ғана таралуда. Яғни, Астана, Алматы, Ақтөбе, Қызылорда облыстары мен Түркістан қаласын қамтып отыр.
Лимон өсіру үшін кәсіпкер Түркістан қаласындағы «Даму» Қорының Кәсіпкерлерге қызмет көрсету орталығына (КҚКО) барған, ол жерде кәсіпкердің жобасын мемлекеттік бағдарлама шеңберінде Банк-серіктестен мақұлдау алғанға дейін қолдау көрсетіледі. Осылайша, жыл басында кәсіпкерлер «АТФ Банк» АҚ филиалынан 16 пайыздық несие бойынша жалпы соммасы 130,0 млн теңге қаражат алады. Оның 10% сыйақы мөлшерлемесін «Даму» Қоры субсидиялайды, ал қалған 6% кәсіпкердің өзі төлейді.
Несие қаражатына жылыжай кешені салынды, 1 300 түп ташкенттік сұрыптағы лимон көшеттері сатып алынды, бұл сұрып жұқа және жұмсақ қабығы үшін, ал еті шырынды және хош иісті болғандықтан, үлкен сұранысқа ие. Көшеттер топыраққа отырғызылады, көшет отырғызу аумағы 1 гектарды қамтиды. Температурасы +10С төмен емес деңгейде сақталып отырады, көмірмен жылытылады.
Көшеттер былтыр күзде бір ағаштан 20 данаға дейін өнім берген. Кәсіпкер алдағы күзде 26 тонна лимон жинамақ ниетте. Түркістандық кәсіпкер Айгүл Қанжігіттің ел экономикасына қосып жатқан үлесі, міне, осындай.
ДИМАШ – Азияның ең танымал әншісі
Среда, 29 Март 2017 05:17Шабысы дүлдүл, дауысы бұлбұл Димаш Құдайбергенов қытайлық ән байқауының шешуші сынына жолдама алды. Әлеуметтік желілерде «I Am a Singer» шоуының 9-кезеңінің бейнежазбасы тарады. Онда жерлесіміз белгілі әнші Селин Дионның «All by myself» туындысын орындап, екінші орынға ие болды.
Қазір байқаудың 10-кезеңі де түсіріліп біткені белгілі. Димаш дәл осы айналымда Орал Байсеңгіровтың «Ұмытылмас күн» композициясын шырқап, финалға шықты. Бұл – жас өнерпаздың аталған байқауда қазақ тілінде шырқаған екінші туындысы. Бұған дейін Димаш «Дайдидауды» төгілткенде, тебіренбеген жүрек қалмап еді!..
Қытайдағы ән байқауында қаншама жүйріктің ішінен қара үзіп, дүние жүзін талантымен тәнті еткен бұлбұл көмей әнші туралы соңғы деректерге тоқталсақ, Димаш Құдайберген «ЭКСПО-2017» көрмесі кезінде жеке концертін бермек. «ЭКСПО-2017» көрмесінің ресми сайты хабарлағандай, жас әншінің концерті 27 маусымда сағат 19-00-де республикалық «Сарыарқа» велотрегінде өтеді.
«Димаш Құдайбергенов – «Халық сүйіктісі» Ұлттық сыйлығының лауреаты, ҚР Президентінің «Қазақстан халқының бірлігін нығайтуға қосқан ерен еңбегі үшін» Құрмет грамотасымен марапатталған. 2016 жылы Д. Құдайбергенов Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті – Ұлт көшбасшысының мәдениет саласындағы Мемлекеттік стипендиясына ие болды» делінген көрменің ресми сайтында.
Ал Димаштың әлеуметтік желідегі тыңдармандарының ішінде француз жанкүйері: «Сіздің дауысыңызбен соғысты тоқтатуға болады!» – депті. Күні кеше қара бала қазақтың атын әлемге аспандатып, «Азияның ең танымал әншісі» атағын жеңіп алды.
Кім білсін, Димаш соңғы аптада қатты суықтап, сырқаттанып қалыпты. Сырқатын елден жырақта ұзақ жүруімен байланыстырған ол сынаққа бір күн қалғанда тәуекелге баруға тура келгенін айтады.
– Маған қатты суық тиді. Дауысым шықпай қалды. Ыстығым көтеріліп тұрып алды. Қырсық қылғанда, келесі сынаққа бір-ақ күн қалған. Сондықтан шұғыл әрекет жасау керек болды. Амалсыздан ауыр екпеге жүгіндік. Ол екпе дауысты 10 сағатқа уақытша қалыпқа келтіреді. Соны қабылдадым. Одан тыс тәулігіне 4 екпе салдыртып жаттым, – дейді Димаштың өзі.
Қытай елінде феноменге айналған жас жұлдыз alashainasy.kz сайтына берген сұхбатында ойға түйген кейбір мақсаттарымен де бөлісті.
– Болашақ жоспарларым туралы жариялауды әзірге жөн көрмедім. Өйткені, қазақ – ырымшыл халық. Мен ырымға қатты сенемін деп айта алмаймын. Дегенмен келер күнге болжам жасағым келмейді. Бір анығы, бұл жоба менің бағымды ашты. Бір жақсылықтың болары анық. Мен міндетті түрде жұмысымды Қытай елінде де жалғастыратын боламын. Бұл сахнаның төріне шығу оңай болған жоқ. Осынша көрермен сүйіп тыңдағаннан кейін оларға қызмет етуім керек. Солардың көңілінен шығып, ренжітіп алмас үшін барымды салатын боламын. Бұл екінің бірінің қолынан келе бермейтін жұмыс, сол секілді екінің бірінің басына берілмейтін бақ, – деді Димаш Құдайбергенов.
Білім ордаларында – бейнебақылау
Среда, 29 Март 2017 05:03Білім ордаларына, қоғамдық орындарға, көпқабатты тұрғынүйлерге бақылауды күшейту керек. Шаһар басшысы Ғ. Әбдірахымов қала мәжілісінде осылай деген еді.
Қалалық білім бөлімінің басшысы Ж.Тәжиева аталған бөлімге қарасты 119 мектепке 1091 бейнебақылау камерасы орнатылғанын айтады. Оның 565-і ғимараттың ішінде болса, 416 бейнебақылау құрылғысы ғимараттың сыртында.
Қазіргі таңда бұл құрылғылардың 10-ы ескіріп, жарамсыз болып тұр. Алайда, көнерген камералар да жыл сайын жоспарға енгізіліп, жаңалануда. Бір мектепке орта есеппен 6-8 бейнекамера орнатылған.
– Қала бойынша мектептерге бейнебақылау алғаш рет 2012 жылы, екінші кезеңі 2015 жылы қойылды. Орнатылған бейнекамералар заман талабына сай және сапасы жақсы, – дейді Жанат Тәжиева.
Мектептерден бөлек, 2016 жылы барлық балабақшаларға бейнебақылау орнатылған. Оның ішінде 12 топтан жоғары балабақшаларға 16 нүктеден, 6 топтан жоғары балабақшаларға 9 нүктеден қойылған. Сонымен қатар, балабақшадағы жалпы бейнебақылау камераларының саны – 1238. Оның 918-і ғимараттың ішінде болса, 320 камера сыртында орналасқан.
Бізге балабақша көптік етпейді
Среда, 29 Март 2017 04:59Шымкент қаласының әкімі Ғ. Әбдірахымов кезекті қала мәжілісінің бірінде: «Алдағы уақытта жекеменшік балабақша ашамын деушілерге тегін жер телімі беріледі», – деген болатын. Сол кезде шаһар басшысының бұл сөзі естіген құлаққа майдай жағып еді.
«Мұндай таптырмас мүмкіндік пен қолайлы жағдайды қолдан жібермеу керек» десті кәсіп ашқысы келетіндер. Әкімнің осы сөзі қаладағы балабақша ахуалына үңілуге түрткі болды.
Бүгінгі таңда Шымкент қаласының білім бөліміне қарасты мектепке дейінгі мекемелердің жалпы саны – 386. Оның 88-і – мемлекеттік балабақша болса, жекеменшік балабақшалардың саны – 271. Сонымен қатар білім бөліміне қарасты шағын орталықтар саны – 26. Яғни, «Балапан» бағдарламасының аясында тендер алып, мемлекеттік-жекеменшік әріптестік аясында жұмыс істейтін балабақша көп. Бұл туралы Шымкент қаласы білім бөлімінің басшысы Жанат Тәжиева айтып берді.
Қала бойынша балабақша кезегінде тұрған 7 жасқа дейінгі балалардың жалпы саны – 178 313. Оның ішінде 2 жасқа дейінгі бөбектер тобына және 6 жасқа дейінгі балғындар тобына қабылдануға кезек күткендер көп.
Мектепке дейінгі мекемелермен қамтылған бала саны (3-6 жас) – 51 005 (82,7 %) болса, мектепалды даярлық және бастауыш сыныптарына – 26 493 бала тартылған.
Білім бөлімі басшысының айтуынша, қазіргі кезеңде балабақша тапшылығы байқалмайды. Алайда, қала тұрғындары санының күн санап артуына байланысты жаңадан жекеменшік балабақша көптеп ашылып жатса, әрине, артық болмайды. Әзірге мектеп жасына дейінгі бүлдіршіндердің 82 пайызы балабақшамен қамтылған.
Құндылықтарымызды қастерлеген кәсіпкерлер
Пятница, 17 Март 2017 09:00Наурыз дегенде, ұлттық идеология, ұлттық бояуы бар дүниелер, қазақы нақыштағы киім-кешек пен бұйымдар, ұлттық калориті басым құндылықтарды түгендей бастайтынымыз жасырын емес. Оңтүстікті – қазақтың қаймағы десек, бұл жерден ұлттық бояуы қанық көп дүниені табуға болады. Мәселен, «Тұмар» ұлттық киімдер тігетін сән ательесін алайық.
Ұлттық киім
Шымкенттегі «ОӘД» сауда үйінде орналасқан «Тұмар» дүкенінен ерлер мен әйелдер, балалар үшін де эксклюзивті, заманауи үлгідегі, сондай-ақ ұлттық киімдердің барлық түрлерін (шапан, пальто, күртеше), той, кешкі көйлектердің қазақы үлгілерін кездестіресіз. «Тұмардың» басшысы, жеке кәсіпкер Гүлнәзия Есімбекова, әсіресе, Наурыз мерекесінің қарсаңында ұлттық киімдерге тапсырыс берушілер көбейіп, тігіп үлгермей жатқанын айтады. Алғаш кәсібін мата сатудан бастаған Гүлнәзия ханым 2009 жылы «Тұмар» сауда белгісімен ұлттық киімдердің озық үлгісін жасау мақсатында жеке кәсібін ашқан.
– Бізге Оңтүстік Қазақстан облысының ұлттық киімдер нарығында лайықты орын алып, сатып алушылардың сенімі мен сыйластығына ие болу оңайға түспеді. Мекеме ашылған күнінен бастап сапалы ұлттық киім шығаруды мақсат етті. Киімнің сапасы – адам өмірінің қауіпсіздігі, күнделікті өмірде қолдануға ыңғайлылық және сыртқы эстетикалық түр. Киім тігу барысының барлық кезеңдерінде өнімнің сапасына мән береміз, киімнің қағаздағы үлгісінен бутик сөресіндегі дайын өнімге дейінгі жұмыстың ұсақ-түйегіне дейін бақылауда ұстаймын, – дейді Гүлнәзия Әзімбайқызы.
«Тұмар» сән ательесі – біздің өңіріміздегі ұлттық киім тігетін бірден-бір мекеме. Оңтүстіктен бөлек, «Тұмар»-дың киімдерін еліміздің өзге де өңірлері аттай қалап алады екен.
Мұндағы ұлттық киімдердің сатылымдағы жиынтығы бас киім, смокинг, шалбар, галстук пен белбеуден тұрады. Бұларды тігуге табиғи тері, жаккард матасы, шыны моншақ, майда моншақ қолданылған. «Жаккард матасын таңдаған себебіміз, ол қайталанбайтын керемет эстетикалық түр түзетін қымбат маталардан саналады. Жаккард іспетті мықты матаны қиыннан қиыстырып өру арқылы пайда болатын өзінше бедерлі сурет өз кезегінде түс кілемді еске салады», – дейді кәсіпкер. Бүгінде дизайнерлер жаккард матасын ұзаққа дейін өңін бермейтіндігі үшін жиі қолданады.
– Біздің жұмыстарымыздың өзге өндірушілерден айырмашылығы сонда, әр өнімге жеке тоқталып, нобайын асықпай ойластырып, матасын мұқияттылықпен таңдаймыз. Мәселен, табиғи барқыт матасы Оңтүстік Кореядан әкелінеді. Барқыт – әсіресе, сәнді киімдерге ерекше үйлеседі. Ерлерге арналған киімдерге де таптырмас шикізат. Бұлардан бөлек, масаты, шифон, атлас, кашемир (жұмсақ жүн мата), жібек маталары да қолданылады. «Тұмардың» сатылымдағы әр киімінің қазақи оюланған қабы болады, – деп кәсіпкер әр өнімінің қалай тігілетінін бүге-шігесіне дейін айтып берді.
Ер-тұрман
Түркістандық кәсіпкер Жанболат Сүйімбай осыдан 13 жыл бұрын «Ер Тұрман» деген атаумен өзінің жеке кәсібін бастап еді. 2014 жылы Үкімет облыстық бюджеттен қаржы бөліп, Қ.А.Яссауи кесенесінің алдынан Түркістанның барлық қолөнер шеберлеріне арналған Ұлттық қолөнер орталығын ашып берді. Шеберхана, қолөнер мектебі және сауда орындары орын тепкен орталықта жеке кәсіпкер Жанболат та кәсібін дөңгелетіп отыр. Оңтүстікте ер-тұрман, ат әбзелдерін жасайтын кім бар десе, еш іркілместен осы Жанболат Сүйімбайды айтуға болады. Өйткені, басқа да бірді-екілі шеберлер қолөнердің бұл түрін бастан-аяқ жасамайды. Ал «Ер Тұрман» ЖК терісін де өздері илейді, ағашын ояды, күмісін құяды, бір сөзбен, ер-тұрманды бастан-аяқ өздері дайындайды. Одан бөлек, ағаштан және теріден ұлттық бұйымдар, алтынмен апталып, күміспен күптелген ат әбзелдерін, белдік, сәукеле, ағаштан ойып, түрлі кәдесыйлар жасайды.
Атадан балаға мұра болып келе жатқан қолөнер Сүйімбай әулетін ұшпаққа шығарды. Кейіпкеріміз Тасболаттың Қуаныш, Есполат, Октябрь атты інілері және Рамазан атты ұлы отбасылық кәсіпті бір кісідей иіріп жүр. Бұлардың барлығына ұсталық әкесі Тасполаттан дарыпты. Әйтпесе, Есполат пен Рамазаннан басқасының кәсіби білімі жоқ, қанмен берілген қолөнерлік қасиет.
– Қоластымда 4 адам жұмыс істейді. Бір айта кететін нәрсе, жас қолөнершілер бұл кәсіпке шыдас бере бермейді. Өйткені, жұмысы ауыр. Теріні өзіміздің шеберханада илейтін болғандықтан, оның иісі шебердің үстіне сіңіп қалады. Сол қолқаны қабатын иістен қашып, кейбірі бұл кәсіпті тастап кетеді. Кей шеберлер қаржылық айналымның, табыстың аздығынан басқа кәсіпке бет бұрады. Ал біздің бұрыннан келе жатқан тұрақты тұтынушыларымыз бар, – дейді Жанболат Тасполатұлы.
«Мен қазақтың ұлттық бұйымдарымен мақтанамын!» деген шебер ат әбзелінің өзі қазақы өлшеммен, математикалық дәлдікпен істелгенін айтады. Қазақтың ер-тұрманы, тіпті, американдық бақташының (ковбойский) ерлерін де жолда қалдырады. Олардың ер-тұрманы сырт көзге сұлу көрінгенімен, атқа жайсыздау болады. Біздікі метрлік өлшеммен емес, қазақы сүйем, білек қарыс өлшеммен дайындалған. Арабтардың да ер-тұрманы біздікіне ұқсас екен. Бұған Жанболат Сүйінбай 2015 жылы БАӘ-де 40 күн бойы өткізілген көрме кезінде көз жеткізіпті. «Бізден көшіріп алған болуы да мүмкін», – дейді ол. Жалпы, шетелде де ат әбзелдерін істейтін шеберлер некен-саяқ көрінеді.
«Ер Тұрманның» ұлттық бұйымдарының барлық түрі сұранысқа ие. «Кейде тапсырысты орындап үлгере алмай жатамыз», – дейді жеке кәсіпкер. Бір ер-тұрманның ері, тоқымы, жүгені, тартпасынан тұратын жиынтығы – 60 мың теңгеге бағаланады. Оны көбінесе шаруашылыққа, көкпарға қолданады. Ал бағасы 600 мың теңгелік күміс ер-тұрманды тұтынушылар әкесінің 60, 70 жылдық мерейтойларына арнап сатып алады екен. Оның бағасының қымбаттау болатын себебі, 600 мың теңгеге сату үшін 400 мың теңге шығын шығады, күміс, былғары, құнды тастар қолданылады және ұстаның көз майын тауысқан еңбегін ескеріңіз, – дейді шебер.
Бір қызығы, «Ер Тұрман» ЖК осы уақытқа дейін Үкіметтен қаржылай қолдау алмапты. Өзінің жанкештілігімен тырмысып, тырбанып тіршілік істеп келе жатқан кәсіпкердің талпынысы таңдануға тұрарлық.
Сөмке мен әмиян
Жанболат Сүйінбайдың үйіндегі жеңгеміз Гүлмира Күмісбаева да өз алдына «Атамұра» деп жеке кәсіпкерлік ашқан. 2016 жылдың желтоқсан айында кәсіпкер әйелдерге, мүгедектерге арналған байқауда мемлекеттік грант жеңіп алған Гүлмира Дүйсенбекқызының шеберханасы қазір қазақы нақыштағы әйелдер сөмкесін, әмиянын, ерлер мен әйелдер белдігін шығарып жатыр. Әзірге қарамағында 2 жұмысшы қыз еңбек етуде. «Болашақта кәсіпкерлік аясын кеңейтіп, жұмысшы санын арттырсам», – дейді Гүлмираның өзі.
Қазақы ою-өрнекпен бедерленген әмиян, сөмкелер өңірімізде әзірге тек Түркістан қаласында шығарылуда. Ұлттық нақыштағы дүниелер әрқашанда тартымды, сүйкімді, қай кезде де сұранысқа ие. Үш кәсіпкердің әңгімесінен ұққанымыз, қазақы нақыштағы тауарлардың саудасы болсын, болмасын, олар өзін ұлттық құндылықты дәріптеуде борышты деп санайды.
«Халықтық кеңседе» – сапалы қызмет
Среда, 15 Март 2017 06:01ӘР ЕСІККЕ ЕЛЕҢДЕГЕНШЕ, ЖҰМЫСЫҢЫЗДЫ БІР ТЕРЕЗЕДЕН ТЫНДЫРЫҢЫЗ!..
Қаламызда «Халықтық кеңсенің» ашылғанына әне-міне дегенше жарты жыл болыпты. Алты ай мерзім ішінде бұл мекемеге 55 907, ал 2017 жылдың үш айында 23 786 арыз-шағым түсіп, бақылауға алынған. «Халықтық кеңсенің» «Халыққа қызмет көрсету орталығынан» айырмашылығы қандай? Қарапайым жұртшылық аталған мекемеге қандай сауалдарымен бара алады? Біз «Халықтық кеңсе» өмірін өз көзімізбен көріп қайтып едік.
«Халықтық кеңсеге» кірген бойда Анықтама қызметінен қажетті мәлімет аласыз. Қызметкерлер сізге «көрсеткіш тақтадан» (таблодан) кезек алуға нұсқайды. Кеңседе халыққа қызмет көрсететін, арыз-шағымын қабылдап, кеңес беретін 13 терезе таңғы сағат 9-дан кешкі 7-ге дейін түскі үзіліссіз жұмыс істейді.
– «Халықтық кеңседе» «бір терезе» қағидасы бойынша қызмет көрсетіледі. Яғни, халық әуре-сарсаңға салынбайды, әкімшілік кедергілер мен сыбайлас жемқорлықтың алдын алады және құжаттардың қаралу мерзімі қысқарады. Мұнда қазіргі таңда, 40 қызметкер жұмыс істейді, – дейді кеңсе үйлестірушісі Гүлжамал Жұмабекова.
Шымкент қаласы әкімдігінің «Халықтық кеңсесіне» түрлі мәселелер бойынша азаматтарға күнделікті қызмет көрсетіліп, бір күнде шамамен 607 арыз-шағым, өтініштер тіркеліп отырады. Кеңсе үйлестірушісінің айтуынша, оның 400-ге жуығы арыз-шағым болса, 200-і кеңес алуға келгендер. Мәселен, қала тұрғыны Айбибі Мұқанжанова 6-шы терезеге келіп, өзінің жер телімі туралы мәселеге байланысты арызын жазды. Айтуынша, сатып алған жер телімінің екі бірдей иесі бар болып шығыпты. Соны өзінің атына аударғысы келеді екен. «Халықтық кеңсенің» бас маманы Эльназ Табирова қала тұрғынының арызын қабылдап, құжаттарын әкімдікке жіберді. Екі күннен кейін Жер қатынастары бөліміне барып, хабар алуына болатынын жеткізді. Ал өтініштің жауабы екі аптадан кейін дайын болады екен. Негізі арыз-шағымды қарау мерзімі – 30 күн. Кеңсенің бас маманы қала тұрғынына төрт саннан тұратын штрихкод-талон берді. Енді Айбибі Мұқанжанова «Халықтық кеңсеге» келмей-ақ, үйінде отырып, ғаламтор арқылы мәліметтер базасынан әлгі төрт саннан тұратын құпия кодты теріп, біле алады. Өтініші қай сатыдағы қарауда жатқанына дейін де біліп алуына жағдай жасалған. «Бір терезе» қағидасы деген осы ғой. «Халықтық кеңсеге» бір рет барасыз да, жарты немесе бір айдың жүзі өтті-ау дегенде, үйдегі ғаламтордан жауабын білесіз.
– Күрделілігіне қарай арыз-шағымдар қайта қаралып немесе кейбіреулерінің жауапқа қанағаттанбай жататын кездері де болады. Ондайда тұрғындардың түсіністікпен қарауына тура келеді. Өйткені, мұнда барлығы да Заң шеңберінде іске асады. Арыз-шағымдардың басым бөлігі – жер мәселесі, одан кейін несие алу, қаржыландыру жөнінде, – дейді Гүлжамал Ералықызы.
Күнделікті тіркелген арыз-шағым, өтініштерді орындау үшін тиісті аудан және бөлімдерге курьерлық қызмет арқылы жеткізіледі.
Қала тұрғындарына қолайлы жағдай жасау мақсатында азаматтарды жеке қабылдау регламентіне өзгерістер енгізіліп, қала әкімінің орынбасарлары, қала әкімінің аппарат басшысы, аудан әкімдері мен құрылымдық бөлім басшыларының жеке қабылдауы «Халықтық кеңседе» өткізіліп жүр.
Құжаттарды қабылдау жүйесі бір жерде жинақталған.
Дайын құжаттарды тапсыру секторы смс және қоңырау шалу арқылы азаматтармен хабарласып, құжаттарының дайын екенін ескертеді және жауап хаттарын қолма-қол табыстайды.
Еліміз бойынша бірінші рет Шымкентте ашылған «Халықтық кеңсенің» «Халыққа қызмет көрсету орталығынан» айырмашылығы мынада. ХҚКО – мемлекеттік қызметке қатысты арыз-шағым қабылдаса, ХК – қала әкіміне, оның орынбасарларына, қала әкімінің аппарат басшысына, аудан әкімдері мен құрылымдық бөлім басшыларына арыз-шағым жолдайды.
Бұл бірегей нысан «Болашақ» бағдарламасымен шетелде білімін жетілдіріп келген Шымкент қаласының әкімі Ғабидолла Әбдірахымовтың бастамасымен ашылған болатын. – Қанша қоңырау шалсаң да, тұтқасын ешкім көтермейтін телефондардан шаршаған халық үшін бұл мекеме өте ыңғайлы, – деп еді әкімнің өзі. Расында, әр есікке елеңдемей, «Халықтық кеңсенің» бір терезесінен-ақ шаруаңызды тындыруыңызға болады.
Олар – Отанның да, отбасының да ұйытқысы
Вторник, 14 Март 2017 03:57«Біз әйелді әйел сыңайынан таныған елміз» депті заманының заңғар жазушысы Ғабит Мүсірепов. Ғабең бұл сөзін тектен-текке айтпаса керек. Қазір адамды жынысына қарап емес, қабілетіне қарай бағалайтын заман. Сондықтан, қазақ әйелдеріне деген құрмет тек отбасы, ошақ қасы төңірегінде ұйысқан десек, қателік болар еді. Қазірдің өзінде әйелдер саясат, билікке ұмтылып жатыр. Денсаулық сақтау және білім беру саласында, шағын және орта бизнесте де әйелдер белсенді.
1.Биліктегі бикештер
Өзіміздің Оңтүстікте де билік басында қызмет ететін бикештер бар. Бұл көшті қала әкімінің орынбасары Гүлжан Құрманбекова бастап тұр.
Гүлжан ханым ер-азаматтармен бірге тізе қосып, жауапты қызмет атқарып жүр. Ол Алаш арыстарының бірі Әлихан Бөкейханның «Өз күшіне сенбеген адам да, халық та ешқашан өмір бәйгесін ала алмайды» деген даналығын өмірлік ұраны етіп алған. Өзінің қызметтік өсу сатыларында отбасының қолдауы көп болғанын айтады. Жолдасы екеуі екі ұл, бір қыз тәрбиелеп өсірген.
– Ең алдымен мен жолдасыма алғыс айтқым келеді. Оған ризамын. Таңертеңнен қара кешке дейін жұмыстамын, үйдегі шаруаларға үлгермей жататын кездерім көп. Жиналыс болады, кеш қайтамыз. Тіпті, демалыс дегенді ұмытып кететін кездер болады. Сондай шақтарда жолдасым қызметімнің қиындығын, ауырлығын түсінеді, – дейді Гүлжан Мамытқызы.
Биліктегі ханымдардың ішінде тағы бір Құрманбекованың аты аталады.
Құрманбековтер әулеті жергілікті жұртшылыққа жақсы таныс. Мамыт ақсақалдың он перзенті бар болса, бәрі де ел құрметіне бөленген азаматтар. Әсіресе, қарияның қос қызы қызметтегі қиындықтар мен кедергілерден, сынақтардан қаймықпай өтіп келеді. Апалы-сіңлілі ханымдардың кішісі – Гүлнәр Құрманбекова.
Ол Шымкент қалалық мәслихатының депутаты, Әлеуметтік саланы дамыту мәселелері жөніндегі тұрақты комиссияның төрайымы, Шымкент қалалық жедел жәрдем станциясының бас дәрігері сияқты бірнеше мансапты қатар алып жүр. Жас кезінен қызметке ерте араласқан Гүлнәр ханым ата-енесінің де көңілінен шығып, отағасы мен бала-шағасының да бабын тапқан. Ауылдың қайнаған қызу тіршілігі мен жұмыстың жауапкершілігін бірдей алып жүру арқылы өмір оны шыңдай түскен. От та жаққан, самаурын да қайнатқан, сиырды да сауған. Гүлнәр ханымның еңбекқорлығы, қызметтегі жауаптылығы мен табандылығы, өмірсүйгіштік қасиеттерінен бүгінгі қыз-келіншектер үлгі алса игі. Гүлнәр ханым жолдасы Қалдыбай екеуі 2 ұл тәрбиелеп, немере сүйіп отырған бақытты жандар.
Өңірімізде биліктегі бикештер тізімін басқарма басшылары да толықтырады. Облыстық жұмыспен қамтуды үйлестіру және әлеуметтік бағдарламалар басқармасының басшысы Әсия Темірбаева өзінің алғашқы еңбек жолын «Союзгипрорис» жобалау институтында инженер болудан бастаған. Әсия Құралқызы аталған басқармада 2-дәрежелі маман қызметінен бас маман, одан кейін бөлім бастығы, басшы орынбасары, басшы қызметтеріне дейін сатылап өскен.
Осы орайда Шымкент қалалық білім бөлімінің басшысы Жанат Тәжиеваны айтпай кетуге болмас. Ол тәжірибелі педагог, ол кісі білім саласында 30 жылдай уақыт еңбек етіп келеді.
Жанат ханымның қызметтегі мұқияттылығы, іскерлігі өзі басшылық еткен уақыт аралығында жан-жақты танылды.
Басқармаларда басшылардың орынбасары болып нәзікжанды қыздарымыз да қызмет атқаруда. Мәселен, облыстық денсаулық сақтау басқармасы басшысының екі бірдей орынбасары – нәзікжандылар. Роза Жәукімова мен Айгүл Сапарғалиевалар өздеріне тапсырылған міндетті ойдағыдай атқарып келеді. ОҚО табиғи ресурстар және табиғат пайдалануды реттеу басқармасы басшысының орынбасары Гүлнәр Сәметова, облыстық білім басқармасы басшысының орынбасары Раушан Ергашевалардың да елеулі еңбегін атап өткен жөн деп санаймыз.
Шымкент қалалық мәслихатында тұрақты комиссиялармен жұмыс жөніндегі бөлімінің бас маманы Ұлжан Исабаева мен аппараттың бас маманы Ақжарқын Биғазиеваның да есім-сойлары биліктегі бикештер тізімін жалғастырады. Қалалық мәслихат депутаттарының ішінде өзге этнос өкілдері де бар. Мәселен, Ирина Болдинова. «Нұрсәт», «Қайтпас-1», «Таскен», «Қаражол» тұрғын алаптары кіретін №15 сайлау округінен сайланған халық қалаулысы өзінің депутаттық мандатын абыроймен алып жүр.
Бұлардан бөлек қаламыздағы білім ошақтарының басшылығында көбіне-көп – әйел азаматтар. Шымкент қаласында 129 мектеп бар. Шаһар бойынша 15 мыңнан астам мұғалім қызмет атқарады. Соның 82 %-ы – апайлар. Колледждер мен мектептердің басшылығында да талай жылдан бері еңбек етіп келе жатқан директор апайлар көп.
2.Бизнестегі вумендер
Бүгінде арулар араласпаған сала кемде-кем. «Не іске де әйел араласса, бәрі жақсы аяқталатынына сенімдімін. Әйел әлемді басқаратынын түсіндім» деген екен атақты колумб жазушысы, Нобель сыйлығының иегері Габриэль
Гарсиа Маркес. Иә, әйелдер қазір бизнеске де білек түріп кірісіп кетті. Өңірімізде кәсіпкер әйелдердің «Атамекен» Ұлттық кәсіпкерлер палатасы жанынан ашылған Іскер әйелдер кеңесі жұмыс істейді. Аталған Кеңес төрайымы – Алма Архабаева ханым. «Бұл кеңес – жұмыс органы, іскер әйелдер кәсіпкерлігін қолдау үшін арнайы жұмыс істейді. Бүгінгі таңда біздің кеңесте жетістікке жеткен 120 кәсіпкер әйел бар», – дейді Алма Нұралықызы. «Атамекен» Ұлттық палатасының мәліметіне сәйкес, жалпы, Қазақстанда 15 мыңнан астам шағын және орта бизнес жобалары болса, солардың 40 пайызын қыз-келіншектер басқарады екен. Соңғы 3 жылда қыз-келіншектер қатысқан шағын және орта бизнес субъектілерінің саны 26 пайызға артса, әйелдер ашқан компаниялар 28 пайызға дейін өскен.
Алма Архабаева Оңтүстікте тек ІӘК-нің басшысы ретінде ғана емес, «Асыл арман» компаниясының бас директоры ретінде де танымал. Бизнесте жүргеніне 20 жылдай болған Алма Құралқызының айтуынша, қыз-келіншектерге бизнесті бастау үшін сенім жетіспейді. ІӘК осы бағытта жүйелі жұмыстар атқаруда. Нақты айтар болсақ, «Әйел және бизнес», «Бизнес толеранттылықты таңдайды» дегендей бизнес-конференциялар, форумдарды дәстүрлі түрде өткізіп келеді.
Облыстық мәслихаттың депутаты Рәшкүл Оспанәлива да көпшілікке танымал. Неше жылдан бері кілең ер азаматтармен иық тірестіріп, билікте де, бизнесте де белсеніп қызмет атқарып келеді. Әріптестері ол туралы «бір өзі он ер адамға татитын депутат» деп әзілдейді. Халық қалаулысы ретінде көтерген мәселелері көп. Сондықтан билік басындағылар оған «Нұр Отан» партиясының ОҚО бойынша ана мен отбасын қолдау жұмыстарының кураторы, «Саясаткер әйелдер» клубының ОҚО бойынша төрайымы және Қазақстан халқы Ассамблеясы жанынан құрылған облыстық аналар кеңесінің төрайымы қызметтерін сеніп тапсырды. Рәшкүл Жәлелқызы – «Береке-А» корпорациясының президенті. Осыдан бірер жыл бұрын адуынды журналист Бақтияр Тайжан ағамыз «Егемен Қазақстан» газетінің бетінде «Береке-А» – қайырымдылықтың досы» деген тақырыппен мақала жариялап еді. Расында, аталған мекеме көптеген сауапты істің басы-қасынан табылып, қаншама адамға қаржылай қолдау көрсетіп жүр. Оңтүстіктің ақжарма халқы Рәшкүл қыздарының биліктегі һәм бизнестегі беталысына ұдайы тілектес.
Облыстағы кәсіпкер әйелдердің қатарында ауызға ілігетіндердің бірі – Төреайым Сұлтанова. Ол – «Ай нұры» медициналық емханасының директоры. «Ай нұры» – қаламыздағы дәлдік диагностикамен қаруланған, дертке тиімді ем қолданатын медициналық орталықтардың бірі. Төреайым ханым кезінде қалалық мәслихаттың депутаты болып, кәсіпкерлік пен депутаттықты қатар алып жүрді.
– Күні бүгінге дейін қол жеткізген жетістіктерімнен гөрі әйелдік борышым, босағамның іргесіндегі келіндік міндетімді бірінші орынға қоямын. Мен үшін атақ-даңқтан, мансаптан киелі шаңырағымның шаттығы биік, – дейді кәсіпкер ханым.
Шыққанына аз ғана уақыт болса да, үлкен сұраныс пен қызығушылық тудырып отырған «Айсауле» косметикалары жөнінде Шымкенттің қыз-келіншектері жақсы біледі. Жобаның жетекшісі – химия ғылымдарының кандидаты, доцент Сәуле Мұсаева. Отандық өнім шығарып, өнімді еңбек етіп жүрген кәсіпкер Сәуле ханымды да бизнес вумендердің қатарынан көреміз. «Біздің елде кәсіпкерлерге, бизнес бастағысы келетін әрбір адамға мүмкіндік мол», – дейді Айсәуле Мұсаева.
Тобықтай түйін
Қазақ қыздары дегенде, соңғы жылдары шоу-бизнесте хит әндердің бірі болған, «КешYou» тобының орындауындағы «Қазақтың қыздары» әні көмейіме құйыла береді.
– Ана жолын құрметтеген, ғажап шың бәрі,
Аппақ арын кірлетпеген, қазақ қыздары.
Гүлдер – көркі жерімнің, Арулар – көркі елімнің.
Бұл біз, қазақтың қыздары, қазақтың қыздары! – деп әндеткім келеді. Оған себеп – біздің осындай мақтаныштарымыз бар. Айтпағымыз, 8-наурыз Халықаралық әйелдер күні мерекесінде өңірімізде билік және бизнес басындағы белгілі аруларымыздың атын атап, елге сіңірген еңбегін осылайша ескеру еді.
«Құдайдан кейінгі құдірет – ана» деген екен бір ғұлама. Тіршілікте ананың рөлі ерекше. Мерекелеріңізбен, асыл аналар, ардақты арулар!
Кәсіптік білім: бүгіні мен болашағы қандай?
Пятница, 10 Март 2017 04:56Елбасы биылғы Жолдауында «Баршаға арналған тегін кәсіптік-техникалық білім беру» бағдарламасына баса мән беріп өтті. Негізі бұл бағдарлама 2015 жылғы Жолдауда да қамтылып кеткен еді. Мемлекет тегін кәсіп үйреніп, ісін ұқсататындарға үлкен мүмкіндік туғызып отыр. Бұл жобаға ынта танытқандар тегін оқиды, қосымша шәкіртақы алады, жайлы жатақханасы тағы бар. Ең тиімді тұсы, оқуын аяқтаған соң жұмыс іздеп әуре болмайды. Өйткені, кәсіптік білімге баулитын оқу орындары өнеркәсіп ошақтарымен ұдайы тығыз байланыста.
Оңтүстік Қазақстан облысы бойынша биылғы оқу жылында 9105 шәкірт кәсіптік білім алуда. Жалпы, өңірде 43 – мемлекеттік, 45 – жекеменшік кәсіптік колледж бар. Бұл оқу ордалары аспаз, даяшы, қызметші, құрылысшылардың тұтас буынын тәрбиелеуде. Біз колледж басшылары мен әдіскерлерін, салаға жауапты мамандарды дөңгелек үстел басына шақырдық. Кәсіби оқытудың жаңа заманға бейімделуде қандай мәселелері бар? Аталған колледждердің материалдық-техникалық базасы қандай? Кәсіби оқыту бағдарламасының оқу процесіне жаңа инновациялық технологияларды енгізуге әлеуеті жете ме? Міне, осы сауалдарға көп болып жауап іздедік.
Дөңгелек үстелге ОҚО Білім басқармасының КжТБ бөлімінің басшысы Нұрсұлу ҚАЛИЕВА, №3 колледж директоры Тлек ИСАХМЕТОВ, №6 колледждің бөлім меңгерушісі Әлия ЖАМАЛБЕКОВА, №5 колледж директорының орынбасары Ақжүніс Ермекбаева, №2 колледж әдіскері Раушан НҰРМЕТОВА, Шымкент қалалық әкімдігінің Жұмыспен қамту орталығы директорының орынбасары Ержан СЕРІКБАЕВ, «Электроаппарат зауыты» ЖШС-нің директор орынбасары Сергей СУВОРОВТАР қатысты. Жиынды «Шымкент келбеті» және «Панорама Шымкента» газеттерінің бас редакторы Айгүл ҚАПБАРОВА жүргізді.
А. ҚАПБАРОВА: Биылғы Жолдауда Елбасы «Егер шеберліктің шыңына жете білсеңіздер – мамандықтың бәрі жақсы, – деп атап көрсетті. Яғни бүгінде, кәсіби сананы арттырып, жаңа формация мамандарын тәрбиелейтын уакыт жетті. Мамандық таңдауда еңбек нарығындағы ахуалға назар аударып, романтик емес, прагматик болуды есепке алатын кез келді. «Баршаға арналған тегін кәсіптік-техникалық білім беру» жобасы әлеуметтік жаңғыртудың, тұтынушылық қоғам қалыптастырудың жаңа моделі. Бұл қалай жүзеге асады?! Қарапайым еңбек адамын культ деңгейіне қалай жеткізуге болады? Бүгінгі «дөңгелек үстел» басындағы мәжілісте осы мәселелер төңірегінде ой өрбітсек дейміз.
Т.ИСАХМЕТОВ: Екінің бірі кәсіпкер бола алмайды. Кәсіпкер мен кәсіпкерге жалданып жұмыс істейтін жұмысшылар болады. Осы орайда Елбасы шағын және орта бизнесті дамытуға баса мән беріп отыр. Президенттің бастамасымен тегін кәсіптік-техникалық білім алатындардың алғашқы легінің 3 айлық курстары 1-сәуірден басталады. Бұл курстарға 20 мен 45 жас аралығындағы жұмыссыз жүрген, білім алмаған азаматтар қатыса алады. Тегін оқумен қатар біз оларды бір мезгіл ыстық тамақпен қамтамасыз етеміз.
Мектептерге кәсіби бағдар жүргізгенде міндетті түрде осы мәселенің барлығын қамтимыз. Мемлекет тарапынан шәкіртақы алатынын, тамақпен қамтылатынын, жолақысы төленетінін, жұмыспен қамтамасыз етілетінін түсіндіріп айтамыз. Мәселен, №3 колледжде жылына 300-350 оқушыға мемлекеттік тапсырыс беріледі. Алайда, құжат тапсыратындар саны 500-ден асып кетеді. Яғни, сұраныс бар. Бірақ, оның бәрін тегін оқыта алмаймыз, кейбірі ақылы түріне тапсырады. Келген адамның бетін қақпаймыз. Ақылы оқу аса қымбат емес, айына 7 мың теңгеден төлеп оқиды.
Н.ҚАЛИЕВА: 2016-2017 оқу жылында облыс бойынша 9105 бала кәсіптік білім алуда. Келесі оқу жылында бұл көрсеткіш 12 000-ға жетеді деп күтілуде. Колледждердің 43-і – мемлекеттік, 45-і – жеке меншік колледждер. Қазақстанға бір жоба бекітілсе, біздің өңірімізге бірден 3 жоба түсті. Біріншісі – 1-6 ай аралығындағы қысқа мерзімдік курстар. Бірақ, «Жұмыспен қамту орталығымен» ақылдаса келе, тек педагогикалық мамандықтарды қайта даярлау курстарын ғана 6 айға созып, қалғанын 3 айлық курстарға сыйғызбақпыз. Екіншісі – «Нәтижелі жұмыспен қамту» бағдарламасы. Тегін кәсіптік-техникалық білім беруге арналған қысқамерзімдік (1 жыл 10 ай), яғни, материалдық-техникалық базаны нығайтатын курстар. Бұл екеуі де – пилоттық жоба. Үшіншісі – «Жастар корпусын дамыту», кәсіби стандарттар даярлау. 9-11 сыныпты бітіріп, аттестат ала алмай, жұмыссыз жүрген 18-29 жас аралығындағы жастарға арналған. Бұл жобаларға еліміздің бірнеше өңірлері таңдалынып алынған. Соның ішінде ОҚО-ны үш жобаға да қатыстырған. Оның себебі, Оңтүстік Қазақстан облысының халқы көп.
А.ЖАМАЛБЕКОВА: Жыл сайын бізге 200-250 балаға мемлекеттік тапсырыс беріледі. Жұмысшы мамандықтары дегенде аспазшы, кондитер, даяшы, ресторатор, қызметшіні айтып отырмын. ОҚО-да туризм саласы жақсы қарқын алып, жаңадан көптеген қонақүйлер салынуда. Қонақүйлерге қызметшілерді оқытудамыз. Алайда, «қызметші мамандығы – ең төмен сатыдағы оқу» деген қасаң пікір қалыптасып қалған және оның насихаты аз. Осы орайда қонақүй ұйымдастырушыларына «өздеріне қажетті мамандарға бос орындарды жариялап отырса» деген бір ұсынысым бар. Оңтүстік Қазақстанға келуші туристер жыл санап көбейіп келеді. Сол үшін қызмет көрсету сапасын, оған даярланған арнайы кәсіби мамандар санын арттыруымыз қажет. Мемлекеттік тапсырыс көлемінен артық бала қабылдай алмаймыз, себебі, ғимарат тарлық етеді. Ғимарат мәселесін шешіп берсе болғаны.
А.ЕРМЕКБАЕВА: №5 колледжде тігін және тоқыма өндірісіне мамандар даярланады. Бізде де сұраныс жоғары, 350 адамнан кем алмаймыз. Инклюзивті топтарымыз да бар. Шымкент қаласындағы мүгедек балаларға арналған мектептерден жыл сайын 25 балаға сұраныс келеді. «Гауһар», «АЛАТЕХ», «СОВТЕХ», «ТОМИРИС», «БалТЕКСТИЛЬ», «НазарТЕКСТИЛЬ» және т.б. үлкен мекемелер жыл сайын 150 балаға сұраныс білдіреді. Тіпті, нашар оқитын балаларды да жұмыстың жеңіл түріне алып кетеді. Біз өндіріс орындарымен төртжақты келісімшартқа тұрамыз. «Дуальды оқыту» бағдарламасы бойынша баланың еңбекақысы төленсін делінген. «Азала текстиль» кәсіпорнында 18-ден асқан студенттеріміз 45 мың теңге, ал 18-ге толмағандары 25 мың теңгеден жалақы алады. «СОВТЕХ» те тура солай төлейді.
А.ҚАПБАРОВА: Колледждердің бір артықшылығы бар, олар жұмысқа орналастыра алады. Сергей, сіздердің мекемеге келген студенттер өз саласындағы жұмысын игеріп кете ала ма?
С.СУВОРОВ: Біз, әсіресе, №3 колледжбен тығыз жұмыс істейміз. Олар бізге келгенде 60 пайыз – практикаға, 40 пайыз – теорияға көңіл бөледі. Студенттер бізге келгенде ешнәрседен қорықпайды. Өйткені, оқу орнында өндіріс әліппесін толық оқып, үйренген. Біз мақта өңдейміз.
Р.НҰРМЕТОВА: Біз көбінде дәнекерлеуші, ағаш ұстасы, сылақшы, краншы, құрылысшы мамандарын дайындаймыз. Бала 9-сыныптан кейін белгілі бір мамандық алғысы келіп, колледжге құжат тапсырды делік. Алайда, байқаудан құлап қалғандарының ақылы оқуға қалтасы көтермей, мектепке кері қайтуына тура келеді. Ал мектепке қайта барғысы келмейді, себебі, онда оған қызықсыз. Өйткені, 11-сынып бағдарламасы – жоғарғы математика, ЖОО-на дайындық. Осы тұста жасөспірімдер арасындағы психологиялық проблемалар, суицид мәселесі алға шығады. Бала өмірінде алғаш рет қоғамнан шеттетіледі. Жоғарыда аталған бағдарламалардан кейін ынта білдірген барлық балаларды қабылдап, кері қайтармайтын шығармыз деген үміттемін. «Баршаға арналған тегін кәсіптік-техникалық білім беру» бағдарламасы – колледждерге үлкен жолдама. Бізге әртүрлі балалар келеді. Шындығына келсек, мектепте орын қалмаған «қиын балалар», толық емес отбасының балалары, әртүрлі этнос өкілдері келеді. Бір қызығы, сол балалар 3-курсты бітіргеннен кейін өте тәртіпті, еңбексүйгіш болып шығады. Олар қатты өзгереді. Ортасы оларды тәрбиелейді.
А.ЖАМАЛБЕКОВА: Мектепте орта және нашар деңгейлі балалар көбіне назарсыз қалып жатады. Ал біздің колледжге келгендерінің бәрі жаппай жұмысқа араласады. Содан кейін жан-жақты ашылады. Бітірген кезде өзін-өзі бағалауы бір саты жоғары болады.
Е.СЕРІКБАЕВ: Дәл қазіргі кезеңде орта арнаулы оқу орындарында түсіндіру жұмыстарын жүргізудеміз. Үшінші бағыт «Әлеуметтік жұмыс орындары және жастар практикасы» бағдарламасы бойынша орналасқандардың жалақысы да 56 мыңға көбейді. 22 400 теңгесін мемлекет, қалған 32 мың теңгесін жұмыс беруші төлейді де, ары қарай тұрақты жұмысқа алып қалады. Бұл – мемлекет тарапынан үлкен мүмкіндік дер едім.
А.ҚАПБАРОВА: Колледждерге аз қамтылған, толық емес отбасының балалары, «қиын балалар» барады, «щарага» деген стереотип бар. Сол стереотип бұзылды ма?
Н.ҚАЛИЕВА: Қазір істі болып, шартты түрде сотталған балалардың өздері де колледждерде білім алуда.
А.ЕРМЕКБАЕВА: Мен өзімнің 30 жылдық еңбек өтілімнен алған тәжірибем бойынша айтар болсам, қазір қоғамдық көзқарас, сана өзгерді. Бұрын талапкер жинау үшін үй-үйді аралайтынбыз. Есігін ашпай қоятындар да кездесті. «Сен менің баламды кім деп тұрсың? Ол ЖОО-да оқиды» деп дүрсе қоятындары да кездескен.
Н.ҚАЛИЕВА: Қазір ЖОО бітіріп келгендердің өзі аспазға, электрикке, т.б. қайта даярлау курстарынан өтіп жатыр.
А.ҚАПБАРОВА: Біз кәсіптік-техникалық білімсіз экономикамыз дамымайтынын, әлеуметтік мәртебе беру керектігін енді түсіндік. Шынында, қарапайым даяшы немесе қызметші болу үшін оның кәсіби білімі болуы керек. Қазір әлемде 4 мыңға жуық мамандық бар болса, біз соның 1000-ға жуығын ғана біледі екенбіз. Заман ағымына қарай мамандықтар да жаңарып отыр. Мәселен, бір танысым медициналық орталығына қымбат құрылғы сатып алыпты. Соны қосып беретін маман таппай отыр. Яғни, техниканың тілін білген қор болмайды.
А.ЖАМАЛБЕКОВА: Біз дайындап шығарған мамандардың өзі екі-үш жылдан кейін қайта біліктілігін арттыруы керек болады. Кеңес кезінде кәсіптік-техникалық училищелерге кәсіпорындар тарапынан керемет қолдау көрсетілетін.
Т.ИСАХМЕТОВ: Барлық колледждердің әлеуметтік серіктестері бар. Мемлекет тарапынан сол кәсіпорындарға да қолдау көрсетілсе, құрылғы немесе аспаптарды арзан бағаға сатып алып берсе нұр үстіне нұр болар еді.
Дөңгелек үстел басындағы әңгімені жазып алған
Мөлдір КЕНЖЕБАЙ