Әжемнің наурыз-көжесі
Вторник, 20 Март 2018 10:36
Күн шығып, көктем нұрын шашып, Наурыз жетсе болғаны, әжемнің наурыз көжесін сағынамын. Ол көже сондай қою, майлы әрі өте дәмді болатын.
...1993 жыл еді. Жасым 9-ға толған. Елдегі жағдай тым қиындап кеткен кез еді. Үлкен қалаларда жұмыссыздық белең алып, күнделікті азық-түлік табудың өзі қиындады. Бұл жылдары анам бесінші перзентін өмірге әкеліп, декреттік демалыста отырған. Ал әкем жұмысшылар санының қысқартуына ілінді. Сол кезеңде көрші-қолаң, әкем танитын кісілердің көбі осы қиындықпен бетпе-бет келіп, жарығы жиі сөнетін қаладағы біздің үйге жиналып, қиындықтан қалай шығуды ойлап, уайымға бататын. Шиеттей бала-шағаның ас-ауқатын табу қамымен көпшілік отбасы жұмыс іздеп әр қалаға кетіп жатқанда, әжем «ауылда береке бар, қайтыңдар» деп «бұйрық» берді. Ол кісіге балалары тұрмақ, ауылдағы замандастары да қарсы сөз айта алмайтын.
Ауылға көшіп барған соң қаладағы қым-қуыт тірлік бір сәт бізден алыстап, «әй» дейтін әжесі, «қой» дейтін қожасы бар» берекелі өмір басталды. Күнделікті «жұмыстан айрылып қалдым», «енді қалай күн көреміз?» деп күш-қайраты болса да үміті сөне бастаған жастардың орнын «Еліміз тәуелсіздік алды!», «Назарбаев деген қазақ Президент болыпты!», «өзіміздің төл теңгеміз болады екен!» деп қуанған үлкендер алмастырды. «Социалистік Қазақстан» газетіне шұқшиып отыратын атам Алдияр – ауылдағы жаңалықтың жаршысы. Көзі қарақты ауыл биінің сөзіне барлығы қуанып, сол жылы Ұлыстың ұлы күні – Наурыз тойы тойланды.
«Биыл Наурызды тойлауға болады екен» деген хабар әр үйге жүрекжарды қуаныш сыйлады. Үлкендер жағы жылдар бойы салты мен дәстүрінен бас тартпай, кейінгі ұрпаққа сақтап келген екен. Сонда да ай мен күні теңелетін наурыздың 22-ші жұлдызын белгілемеді. «24-іне ауылда Наурызды тойлаймыз» деп ауылдың жас-кәрісі түгел бір-бірінен сүйінші сұрағандай қуанып, сол күннің келуін асыға күтті. Әншейінде бала болып ұйықтайтын біз де күн санап, тіпті соңғы 2-3 күн ұйқыдан қалдық. «Қашан таң атады, қашан күн батады?» деп жүріп, 1993 жылғы наурыздың 24-ші таңын атырдық. Жоқ, дәлірек айтқанда таң атпай тұрып алдық...
Мерекеге әзірлік
Көзді аша сала атам мен әкемді сұрадым. «Қатыраға кетті» деді әжем.
– «Қатыра» деген не?
– «Қатыра» өзбекше, бізде «еске алу» дейді. Өмірден өткен, қайтыс болғандарды еске алады.
– Оларды қалай еске алады?
– Мазаратқа барып, моласын қураған шөп пен тікеннен тазартады. «Жақсы кісі еді» деп олардың тірі кездегі өмірі жайлы естеліктерін әңгімелейді. Оны періштелер естіп, марқұмдардың амал дәптеріне жазып қояды.
Сонда олардың қабірі жарық болады, – деп әжем қуана түсіндірді.
Діни көзқарас, наным-сенім жайлы да осы күні алғаш рет естідім.
Әжем менің «Періште кім?», «амал дәптері деген не?», «жаннат қайда?» деген сұрақтарымнан жалыққан жоқ. Бұрын бұлай көп әңгіме айтпайтын. Қасына жақындап сұрақ қоя берсең «кейін!» дейтін. Онысы не «кейін айтып беремін» не «ары шегін, жақындама» деген сөзі екенін ажырата алмай, айналшықтап жүріп-жүріп ары ойнап кететінбіз. Үлкендердің жаны жадырап, өзгеруіне қарағанда «Наурыз ең жақсы мереке болғаны» деп түйдім.
– Өткенде қайтыс болған Әлә ата да жарық жерде жатады ма? – дегенімде, әжем бүгінінен алыстап кеткен екен.
– Ойбұй, мен отырып алыппын. Ана жақта ел көжесін ішіп қоймай тұрғанда барайын. Сен де шешеңе айт, көжесін алып тез жетсін, – деді де қырға бет алды.
«Мама! Әжем саған көжені тез алып келсін деді». Анама енесінің сәлемдемесін жеткіздім де әжемді соңынан қуып жеттім.
Қыр қураған шөптен тазарып қалған. Жолдың арғы бетіндегі мазарат та жап-жасыл болып кетіпті. Ауылдың ақсақалы мен қарасақалды қарттарын таң атқаннан киіз-кілем салып, көрпеше төсеп, дастарханға жайғастырып қойыпты. Таңғы шәйді суытпай әлі сораптап отырғаны байқалады. Бірер бала самаурынға суытпай шоқ салып жүр. Үлкендер өмірден өткен біреуді әңгімелеп отырады да, сөз соңын «Жарықтық, қабірінде бір аунап жатқан шығар» деп аяқтайды. Елден бұрын оянып шыққан ауылдың үлкен-кіші еркек кіндіктілері күрек, тырма, айыр, кетпенін иығына іліп қайта бастады. Олар жақындағанша әжем ауылдан алдырып қойған үлкен қазанға әр үйден келген көжені аударып құя берді. Әркім өз көжесін мақтап отыр...
Ауылымыз аралас болсын!
Бірі «Менікі қойдың шұжығына әзірленген күріш көже, суықты алады» десе, бірі «Кеспені тек жұмыртқаға илеп кестім, суға ісіп кетпейді» дейді. Бірі үрме бұршақтан, бірі тарыдан, енді бірі маштан көже әзірлепті. Жұмыртқадан, сүрленген еттің соңғысынан, тіпті, қазыдан да көже дайындапты. Айранды ашытып, кәдімгі жүгері мен бидайдан ашытпа көже пісіріп әкелгендер де бар. Бірақ, осынша үйден келген ас-ауқаттың бәрі бір қазанда араласып кетті. Әжем өзін жағалап жүрген 3-4 келінге «Жақсылап араластырып, құя беріңдер ендігі. Балалар да келіп қалды» деді де қыр басына жайылған алашаның төменгі жағындағы құрақ көрпешеге жайғасты.
– Анау апаның көжесін неге араластырасың? Ішпейм енді көжені! – деп бұрқ ете қалдым.
Келіндер жағы:
«Ауылымыз аралас,
Үйіміз қоралас,
Бауырымыз бірге,
Алғанымыз жүлде болсын!
Қазанымыз майлы,
Өміріміз жайлы,
Арқа сүйер азаматымыздың
Ер-тұрманы сайлы болсын!» деп қазандағы көжені жақсылап араластырды.
Кесе-кесеге құйып, әуелі ақсақалдарға, сосын шөлдеп, шөліркеп жеткен әке-ағаларымызға ұсынды. Жұртты тамсандырған көженің бір кесесі маған да жетті. «Ішпеймін» деп тұра бергенімде қиқарлығымды байқаған әжем мырс етіп күліп жіберді де қайта отырғызды.
– «Елде бейбітшілік болсын, ағайын арасындағы алауыздықтан арылайық. Бір-бірін сыйласын, бауырмашыл болсын» деп әдейі араластырдым. Тыныштық пен татулық орнасын десең, сен де ол апаны әжеңдей көріп, көжеден бір кесесін ішіп қой. Мынаның ішінде жеті түрлі дән мен жеті түрлі дәм бар. Қасиетті. Тауысып қойсаң, келесі жылға дейін тоқ жүресің. Аштық біздің үйден айналып өтеді, – деді.
Ол жылдары «молшылық», «тоқшылық» сөзінің қадірі өтіп тұрған кез емес пе? «Аштықтан Құдай сақтасын» деп көжені алдым. Таңдайым тақылдап, тағы бір кесе сұрағанымды да байқамай қалдым. Ел де мейірлене қалыпты. Біріне бірі тәттісін ұсынса, екіншісі майлысы мен жұмсағын үлестіріп жүр. Біреуді біреу сынап, не қабағы ашылмай бөлектеніп отырған бір адам жоқ. Бәрі әдемі болып кеткен. Ақсақалдар жайғасқан төрден бері қарай әке, ағалар, сосын ақ жаулықты әжелер немерелерімен, сосын келіндер қырдың сонау басынан созыла жайылған бір дастарханға жайғасқан. Бұл да бір ырым екенін есейіп ес кіргелі ұғып жүрмін. Кешкісін атам, ағам мен әпкем үшеуіміз түн ортасы ауғанша «Ханталапай» ойнаған едік.
...Мейірім мен шапағатқа толы сол күнгі қаттаманың иісін әлі ұмытқаным жоқ. Тіпті, бүгінгінің дастарханы мол болса да әжемнің араластырып берген Наурыз-көжесін сағына беремін. Ұлыстың ұлы күні Наурыз мерекесін тойлағанда, әр үйден келген көжені тілек пен ниетті біріктіргендей араластырып, елге «Тілеулес болыңдар, молшылық бәріңе ортақ болсын» деп үлестіретін ақ жаулықты әжелерді көргім келеді...
Сапаркүл ӘДІЛБЕКОВА: «Құрақ көрпешені мың «Махаббат көрпесі» де алмастыра алмайды»
Понедельник, 12 Март 2018 04:47
«Қыз жасауына қажет еді» деп құрақ көрпе іздесеңіз, базардан дап-дайын дүниені тез табасыз. Қолдан тіктіремін деушілерге де әлеуметтік желілерден тапсырыс алатындарды табу оп-оңай. «Құрақ көрпе», «қыз жасауы» деп жазсаңыз болғаны. Алайда, бүгінгі қыз жасауынан қазақтың бұрынғы төл өнерінің болмысын сезіне алмайтынымыз анық. Көздің жауын алатын керемет оюмен өрнектелген көрпешелерден қолөнердің, «ай», «шаршы», «тұмарша», «ботакөз», «сегіз жапырақ», «тырна» атты құрақ түрлерінің ізі өшіп бара жатқандай.
Десек те, техникаға дес бермей, қидаланған матаны бір-біріне жалықпай жалғап, құрақ құрайтын еңбексүйгіш нәзікжандыларымыз аз емес.
Біз бұл тақырыпты 74 жастағы Сапаркүл апа Әділбековамен жалғастырғанды жөн көрдік.
– Сапаркүл апа, әңгімені әріден бастайықшы. Тігіс тігуді қанша жасыңызда және кімнен үйрендіңіз?
– Тігін машинасымен жұмыс істеуді 6 жаста меңгердім.
– 6 жаста?! Апа-ау, бұл біздің ойын баласының жасы ғой. Бірдеңені бүлдіріп алмадыңыз ба?
– «Ойын баласы» деген бүгінгі бақытты балалардың жасы, бізде балалық шақ болмады ғой, қызым. Мен туғанда әкем бір аяғын сұрапыл соғыс майданында қалдырып келген кез екен. Тамақ та, киім де тапшы. Ол кезде ел-жұрт күн-түн демей, масаққа баратын, мақта шиттейтін. Қойдан қырқып алған жүнді жуып, бояп, тарап, жіп иіріп отыратын. Әкем жарықтық жалғыз аяғымен мәшинеге отырып, тігіс тігетін. Көзімді ашқаннан көргенім – әкем мен әжемнің күпәйке, мақталы шалбар, киім-кешек, көрпе-төсек тіккені. Әжем «бұзып қоясың» деп, тігін машинасына жолатпайтын. Түнде құлыптап, кілтін өрілген шашының шолпысына қоса тағып ұйықтайды. Бір жолы әжем ұйықтаған соң кілтті жемелегінен қырқып алдым да, көптен ықыласым ауған тігіс машинасын әп-сәтте игеріп алдым. Сол 6 жасымнан бастап тігіншілікті қолға алып, әжем мен әкемнің қолқанаты болдым.
– Ол кезде мектеп жоқ шығар, әріпті қалай таныдыңыз?
– Бізге қара танытқан кісі де аты өшкір соғыстан мүгедек болып оралған ағай еді. Ал бізде, мектеп тұрмақ, далаға киетін аяқ киім болмаған ол заманда. Қиын-қыстау күннің әсері шығар, үлкендер жағы «балалардың көзі ашық болсын» деп тілейтін. Әкем жарықтық батпақты кешіп, мектепке арқалап алып баратын. Құрқылтайдың ұясындай тар бөлмеде сабанның үстінде отырып қаріп таныдық. Қалам-қағаздың орнына жазуға болатын заттың бәрін қолдандық. Есепті «Сыдықтың он қойы бар еді, түнде екеуін қасқыр жеп кетті. Таңертең қорасында қанша қой қалды» деп үйрететін (күлді).
– Есейген соң өзіңіз де тігіс тігуді кәсіп еткен шығарсыз?
– Жолдасым Шабденбекке 18 жасымда тұрмысқа шықтым. Тігіс тігуге тапсырыс жоқтың қасы. Орта жасқа келгенде жолдасым 12 жыл ауырып, 5 баланы қатарға қосу жалғыз өзіме жүк болды. Сонда Шымкенттің текстилінде Юлдаш деген кісі болатын. Күндіз слесарь, қараушы, оператор болып жүріп, түнде үйде де қарап отырмадым. Таңға дейін 4-6 көрпеше тігіп, Юлдашқа беремін. Ол 200-400 сом ақша төлейді. Балаларға тапқан қосымша табысым сол болды. Бірақ, кәсіп ретінде қолға алуға қаражат жетпеді. Жақсы мата алып, қолөнерге бет бұру үшін де қор керек.
– Кәсіп етпесеңіз, бүгінге дейін қалай ұмыт қалдырмай алып жүрсіз?
– Әбден жұмысбасты болып қалған соң зейнетке шыққанымен де қол қусырып отыра алмадым, жаным. Содан тігіс тігуді, тоқыма тоқуды ермек еттім. Туған-туыс, таныс, көршілер қыз ұзатып жатса, жасауын тігіп бер деп қолқа салады. Қарап отырмайын деп мен де келісемін. Қолдан тігілген соң бұлардың сапасы жақсы болады. Мына үйде төсеулі жатқан құрақ көрпешелерді 1998 жылы тіккенмін, содан бері мақтасы да ыдырамаған.
– Осы, құрақ құраудың мәні неде? Неге «қыз жасауына» дәл осы құрақ көрпешені іздейміз?
– Құрақ – түрлі матаның қиындысынан құралған көрпе емес, ананың қызына деген тілеуінің жиынтығы. Ана – бойжеткен қызының орын тапқанын, барған жерде бағы ашылып, басы құралғанын, бай-қуатты, үбірлі-шүбірлі болғанын және тіл-көзден аман жүргенін тілейді. Таңды таңға жалғап тілеген арман-тілегін титтей ғана шүберекке орап, құрақ құрайды. Жақсы ниетке балап, қыз жасауына бір-бір жұп көрпеше мен бас жастығын қосады. Ал бақуатты болса, екі жұптан. Мысалы, жасауда кемі 6 көрпеше болса, оның екеуі құрақпен қапталады. Ал 12 көрпеше болса, оның 4-ін құрақтан қосады. Қызға қанша жасау берсең де аз емес. Бастысы, жұп болуы керек. Қазір «Махаббат көрпесі» деп жаңа үрдіс шығарып жүр. Қыздың жүгіне оны қоса санаса тақ болып шығады. Астармен жапсарлана, ананың ақ тілегін ішіне орап жатқан құрақ көрпешені мың «Махаббат көрпесі» де алмастыра алмайды.
– Демек, құрақтың атаулары да тегін емес...
– Әрине, қызым. Мына «ботакөз» көз тиюден сақтайды деген сенімді білдірсе, «сегіз жапырақ» ұлды, қызды болып, ұрпағы жалғассын, өрісі кеңейсін деген тілекке саяды. «Тырна» құрақ – «бірінің ізін бірі жалғайтын бір ізді болсын», «шаршы» құрақ – «үйелмелі-сүйелмелі қорасы болсын» «ай» құрақ – «түні тыныш әрі қайырлы болсын» деген ниетке саяды. «Тұмаршаны» бір-біріне жалғап, құрақ көрпешенің жиегіне жағалай жол тәрізді түсіреді. Яғни, қыздың өмірде жолы ашылып, кедергіге кездеспесін, жамандықтан қорғайтын бойтұмары болсын деген тілек.
– Көз майын тауыса құрақ құраудың артықшылығын айшықтап, бұл өнерді насихаттаушылар, іздеушілер аз емес. Дегенмен, техниканың дамыған заманында қолөнердің тұралап қалғанын да жасырмаймыз. Тігіс тігудің, әсіресе құрақ құраудың тағы бір артықшылығы сабырлылыққа үйретеді дейді үлкендер...
– Рас. Құрақ – «теңіз тамшыдан құралатынын» ұқтырады. Майдалап жинасаң, тозбайтын құнды дүниеге ие боласың. Әр алуан матаның қиындысын кәдеге жаратып, ысырапшылдықтан тыяды. Әліптің артын бағуға, еңбегіңнің нәтижесін көруге деген төзімділікті қалыптастырады. Жүйкені тынықтырады. Бойды, ойды сергітеді. Еңбекке ынта-жігермен ден қоюға және белгілі бір қиындықтан өтуге шыдамдылықты шыңдайды.
– Сапаркүл апа, өзіңіз тіккен бір «қыз жасауын» қаншаға бағаладыңыз?
– «Қыз жасауы» үшін ақы алған емеспін. Бұрын екі рет инсульт алған едім. Сол сырқатты осы еңбектің күшімен жеңдім. Туған-туысқа қызметім деймін. Ал көрші-қолаң ризашылығы ретінде бір көйлек-орамалын беріп жатады. Жағдайым көтерсе, үйренем деген қыздарға тегін-ақ үйрететін қолөнер мектебін да ашып алар едім ғой. Қаражат жағы қолбайлау болған өнерімді қыздарымның кенжесі үйренді. Болашақта сол қызым мен қара шаңырақтағы келінім алып кетсе деген тілегім бар.
– Апа, көктемгі мереке қарсаңында өзіңіздей ақ жаулықты әжелерімізге, ардақты аналар мен қыз-келіншектерге айтар тілегіңізді де тыңдасақ?..
– Бейбіт елімізде ойын ойнайтын бақытты балалар, алтын-күміс алқалы, еңбексүйгіш аналар, мінезі жібектей, инабатты қыздар, ұрпағына өнегелі, көрнекті әжелеріміз көп болсын! Дәстүрді қастерлейтін халқымыз бір-бірімен сыйластықта, татулықта ғұмыр кешсін.
– Әумин, апа! Әңгімеңізге рахмет!
Сұхбаттасқан
Ақмарал МОЛДИЯРҚЫЗЫ
Интерактивті картаның берері көп
Среда, 27 Декабрь 2017 00:00
ОҚО Кәсіпкерлер палатасының бастамасымен Шымкент қаласының төрт ауданында жоспарланған ғимараттар, құрылымдар, қызыл сызықтар және басқа да нысандарды көрсететін интерактивті карта әзірлене бастады. Осыған байланысты ОҚО Кәсіпкерлер палатасында инвестициялық картаның http://shymkent.genplan.kz/ презентациясы өтті. Бұл жобаға қала бюджетінен 28 млн теңге бөлінді.
Интерактивті картада қаланың қолданыстағы ғимараты туралы картографиялық мәліметтер ұсынылмақ. Атап айтқанда, аудандардың әкімшілік шекаралары, мекенжайлар, ғимараттар мен құрылыстар, көлік жолдары, сондай-ақ мемлекет мұқтаждығы үшін сүрілуге жататын нысандар, құрылыс нормаларын аталған карта арқылы білуге болады. Пайдаланушыға ыңғайлы интерфейс қажетті нысандарды жылдам табуға, әсіресе, құрылысшылар үшін жер учаскелерін таңдауға көмегі зор.
ОҚО Кәсіпкерлер палатасы директорының орынбасары Қайрат Айкеновтің айтуынша, бұл жоба кәсіпкерлердің бастамасымен қолға алынған.
– Мұндай деректер базасының пайда болуын кәсіпкерлер талап етті. 2016 жылдың ақпан айынан бастап Кәсіпкерлер құқығын қорғау жөніндегі кеңесте, облыстық прокуратурада, облыс әкімімен кездесуде де бұл мәселе талқыға түсті. Құзырлы мекемелердің атсалысуымен бүгінде карта онлайн режимде іске қосылды. Бұл бизнесті жүргізуді айтарлықтай жеңілдетеді, – дейді ол.
Ал Шымкент қаласының сәулет және қала құрылысы бөлімінің басшысы Нұрлан Архабаев интерактивті карта қаланың бекітілген Бас жоспарына сәйкес қай жерде қандай нысан орналасқанын нақты көрсететінін мәлімдеді.
– Енді кәсіпкерлер ғана емес, қаланың кез келген тұрғыны бос жатқан жерлердің қандай мақсатқа пайдаланылатынын картадан қарап біле алады. Мәселен, «Білім» деп жазса, карта мектептердің орнын айшықтап көрсетеді. Мұнда бұрыннан жұмыс істеп тұрғаны да, болашақта салынады деп бекітілген нүктелер де нақты белгіленген. Мәселен, кәсіпкер балабақша құрылысын жүргізуге жер телімін іздесе, картадан аталған әлеуметтік нысан түсуі тиіс орындарды оңай табады. Бұл жобаны әлі де жетілдіре түсеміз, – дейді Н. Архабаев.
Бөлім басшысының айтуынша, жер телімін актіде берілген жердің қолданыстағы шекаралары туралы және оны игеру үшін берілетін ақпаратқа ашық қол жеткізе алады. Онда тұрғын үй, қоғамдық-іскерлік, өндірістік аймақтар, инженерлік және көлік инфрақұрылымы аймақтары, санитарлық қорғау аймақтары, ауыл шаруашылықты пайдалану және басқа да ақпараттар ұсынылған.
«ШАТҚАЛ» – ШАҺАР КӨРКІ
Пятница, 05 Январь 2018 06:02
Шымкентте 300 гектар жер жасыл желекке оранбақ
Осыдан тура бір жыл бұрын облыс әкімі Ж. Түймебаевтың бастамасымен «Шатқал» бағдарламасы қолға алынған болатын. Бұл бастаманың мақсаты – Шымкент қаласы аумағындағы үлкен сай-салалар мен жыраларды қоқыс полигонына немесе криминогенді аймаққа айналудан сақтау.
Түркия елінің тәжірибесіне сүйене отырып, шатқалдарды жасыл желекке оранған саябаққа айналдырып, ел игілігіне беру. Шымкент қаласындағы мұндай шатқалдардың жалпы аумағы 124 гектар жерді алып жатыр. Атап айтқанда, «Самал» шатқалының аумағы – 38 гектар, «Шымсая» – 25, «Юнус Эмре» – 25, «Депутаттар» шатқалы – 10 гектар, «Нұр Отан» – 8, «Қ. Балабиев» – 8, «Н.Әбішев, Р.Оспаналиева» шатқалы – 10 гектар.
Облыс әкімі Жансейіт Түймебаев пен қала әкімі Нұрлан Сауранбаев бастаған қала активі «Самал» шатқалында болып, онда отырғызылған 11 мыңнан астам көшеттің жай-күйімен танысты. Мұнда егілген емен, айлант, үйеңкі, шаған, боз арша, аққайың, қарағаш көшеттерінің 75 пайызы өсіп-өнген. Табиғи қурау процесі кезінде көшеттердің 25 пайызы жерсінбеген. Мамандардың айтуынша, бұл жоғары өнімділікті көрсетеді.
Жаңа жыл қарсаңында облыс әкімі бастаған сала басшылары мен кәсіпкерлер, депутаттар қураған ағаштардың орнына көшет отырғызды.
– Ағзаның дұрыс жұмыс істеп, денсаулық мықты болуы үшін әр адам табиғат аясында күніне 5 шақырым жаяу жүруді әдетке айналдыруы тиіс. Ал «Самал» шатқалы сынды саябақтар бізге сондай мүмкіндіктер береді. Әрбір қала тұрғыны демалыс күні балаларды ертіп алып, осында бір көшетті отырғызуына болады. Сосын өзі еккен ағаштың түбіне атын жаздырып, сәті түскенде отбасы мүшелері бірге келіп, ағашты күтіп-баптауды үрдіске айналдырса қандай ғанибет. Бұл біріншіден, тұрғындардың қаланың гүлденуіне қосқан үлесі. Екіншіден, экологиялық ахуалды жақсартуға септігі тиеді. Үшіншіден, ұрпағына табиғатты аялау барысында үлгі-өнеге көрсетіп, жақсы тәрбие береді, – деді Жансейіт Қансейітұлы.
Шаһар халқына салмақты ой тастап, игі іске шақырған облыс басшысы Шымкенттегі шатқалдардың барлығын көгалдандыру жобасы сәтті аяқталса, жалпы аумағы 300 гектар жер жасыл желекке оранатынын мәлімдеді.
Қала әкімінің орынбасары Бейсенбек Жанбосыновтың айтуынша, бүгінге дейін ағаштарға суару жүйесін жүргізу үшін 27 су сақтайтын ыдыстар қойылса, оның 7-уі және 17 жерден қазылған тік су ұңғымасының 5-уі осы «Самал» шатқалында.
– Одан бөлек 46 шақырым жерге тамшылатып суару жүйесі жүргізіліп, 26 мың шаршы метр жер көгалдандырылды. Жалпы 38 гектар шатқалдың бүгінде үштен бірі игерілді. Сондай-ақ, 16 шақырым жер қоршалып, саябақты күтіп-баптау үшін 5 адам тұрақты түрде жұмысқа тартылды, – дейді ол.
Алдағы уақытта «Нұрсәт» шағынауданындағы «Қасірет» мемориалы тұсына, Қайтпас-2 елдімекеніндегі Ипподром маңына және «Бозарық», «Бозарық-2», «Таскен» тұрғын алаптарындағы және Алматы-Ташкент бағытындағы жалпы аумағы 690 гектар сай-салаға «Шатқал» бағдарламасы аясында көшеттер отырғызу жоспары бар. Облыс әкімдігінің баспасөз орталығы берген мәліметтерге сүйенсек, бүгінге дейін Оңтүстікте жоба аясында 400 мыңнан астам ағаш отырғызылған.
Қаланың дамуына үлес қосқандар марапатталды
Пятница, 29 Декабрь 2017 06:37
– Шымкент қаласында қызмет ететін әрбір тұрғынды шаһардың дамуына, өсіп-өркендеуіне, гүлденуіне өзіндік үлесін қосып жүрген азамат деп білемін. Елбасымыз Н. Назарбаевтың бізге берген бағытын негізге ала отырып, бұл салада сіздермен бірге әлі де талай жобаларды жүзеге асырамыз. Жаңа жыл сіздерге шығармашылық шабыт, мол табыс әкелсін. Елімізде, әрбір отбасында тыныштық пен татулық мәңгі тұрақтасын, – деді қала әкімі.
Олардың қатарында Қазақстанның Ипотекалық Компаниясының жергілікті өкілі Елжан Байтанаев, Шымкент қаласының Төтенше жағдайлар басқармасының басшысы, азаматтық қорғау подполковнигі Мадияр Жақсыбаев, «Панорама Шымкента» газеті бас редакторының орынбасары Эльмира Бердіғалиева сынды өз ісінің үздіктері бар.
Салтанатты шарада қала әкімі жыл көлемінде өңіріміздің жеткен жетістіктері мен атқарылған ауқымды жобаларға тоқталып, барша қала тұрғындарын Жаңа жыл мерекесімен құттықтады.Ұрпағымыз ұлағатты болсын десек...
Пятница, 22 Декабрь 2017 06:23
жаңғыру жауапкершілікпен үндесуі тиіс
Баланы қалай жан-жақты дамытуға болады? Таңдау жасауда өздігінен шешім қабылдай ала ма? Оларды рухани байытып, адамгершілік қасиеттерін арттыру бағытында және ортақ тіл табысуға, мәдени қарым-қатынас жасауға қалай тәрбиелейміз? Осы орайда балалар мен жасөспірімдер тәрбиесіне ата-аналардың белсенділігін арттыру мақсатында Шымкентте Ата-аналар форумы ұйымдастырылды.
№72 орта мектепте өткен «Ұлттық сана-сезімнің көкжиегі отбасында» атты форумды «Нұр Отан» партиясы ОҚО филиалы төрағасының бірінші орынбасары, облыстық мәслихаттың депутаты Нұрмахан Жолдасов ашып берді.
– Ұрпақ тәрбиесі – қашанда өзекті. Бала өсіріп отырған ата-ана ең әуелі оның тәрбиесіне көңіл бөлуі керек. Қазіргі жаңа талаптарды игеріп, білім көкжиегіне шығу – тұрақты түрде еңбек етуді қажет етеді. Өкінішке қарай, ұл-қызынан тойды, сән-салтанатын көбірек ойлайтын аналар көбейді. Ал балаға келгенде «уақыт жоқ» дейді. Біз руханиятымызды байытып, жаңарғымыз, жаңғырғымыз келсе, осыдан бастағанымыз абзал, – деді халық қалаулысы.
№72 мектеп директорының міндетін атқарушы А. Үсенбаева жиынның мақсатын түсіндіріп өтті.
– Біздің міндет – ата-аналар қоғамын мектеп өміріне белсенді араласуға тарту. Оқушылардың мүддесін қорғап, оң нәтижелі отбасы тәжірибесін насихаттау. Отбасы тәрбиесіне қоғамдық қолдау көрсету және осы жұмыстардың нәтижесінде саналы, білімді, мәдениетті ұрпақ тәрбиелеуді көздейміз, – деді ол.
Форумда Қаратау ауданының әкімі Ғабит Мәуленқұлов, қалалық ардагерлер кеңесі, әжелер алқасының төрайымы Шарапат Құрманбекова бастаған әжелер алқасының мүшелері, ата-аналар кеңесі және мектеп ұжымы тақырып аясында ой қозғап, пікірлерін ортаға салды.
– Жасыратыны жоқ, бүгінгі таңда мектеп жасындағы балалардың қатысуымен түрлі құқықбұзушылықтар тіркелуде. Балаларымыз үйде отыр дегенмен дәл осы тәрбие мәселесіне келгенде біз дұрыс жұмыс жасап жүрміз бе? Бәлкім, қазіргі әдістеріміз ІТ технологияны меңгеріп, ғаламтор арқылы санасы әлдеқайда дамыған балаларға жеткіліксіз немесе қызықсыз болар? Меніңше, осы тұрғыда көбірек ойланып, бүгінгідей жиындарды тіпті, сол балалардың өзінің қатысуымен, олардың да пікірін тыңдап, тәрбие жұмыстарын дамытып, жетілдіріп отырған дұрыс, – деген ұсынысын айтты Ғабит Патшаханұлы.
Мектеп директорының тәрбие ісі жөніндегі орынбасары Гүлбақыт Тайжанқызы ана тілін, ата тарихын, ұлттық салт-дәстүрін білмейтін жастар, тастанды жетім балалар, «қиын» балалар, қарттар үйлеріндегі әжелер мен аталар, нашақорлыққа салынған жастар, тағы басқа мәселелерді шешудің негізгі жолы бар дейді. Оның айтуынша, ұлттық тәрбие алған ұрпақ дені сау, білімді, ақылды, Отанын сүйетін патриот, ұлттық рухы биік парасатты азамат, жоғары адамгершілік иесі, еңбекқор болып өседі.
Ата-аналар мен құқық қорғау органдары қызметкерлері арасында балалар мен жасөспірімдердің тәрбиесі шетелдік тәжірибелер мен ҚР Заңнамалары аясында кеңінен талқыланды.
№72 мектептің ата-аналар кеңесінің төрағасы, Аймақтық әлеуметтік-инновациялық университеті құқықтану кафедрасының меңгерушісі Нұрлан Бижан құқықбұзушылыққа тап болған әр баламен жеке жұмыс істеу қажет деген пікірде.
– Өйткені, олардың әрбірінің отбасындағы жағдай әртүрлі. Олардың қоғамнан оқшауланып кетуіне әрқилы жағдайлар себепші болады. Бұл бағытта тәжірибелі психологтардың қызметі зор. Құқық бұзған оқушылардың ата-аналары себепті мектептен, оқу орындарынан іздеп, кінәні қоғамға аударғысы келеді. Бірақ, баланы тәртіпке шақырушылардан емес, құқық бұзудан қорғау керек. Баладан бұрын, қателікті түзету ата-анаға жүктелуі тиіс. Мысалы, Францияда 13, Нидерланды мен Португалияда 12, ал Жаңа Зеландияда 10, Ирландияда 7 жастан бастап жаза тағайындалып, қылмыстық жауапкершілікке тартылады. Бізде мұндай тәртіп тек 14 жасқа толғандарға қолданылады. Ал 14 жасқа толғанға дейін кейбір қараусыз балалар мен жасөспірімдер түрлі заңсыздық әрекеттерге бой алдырып үлгереді. Сол арқылы қоғамдық көрсеткіштер мен жалпықоғамдық тәрбиенің ілгерілеуіне кері әсерін тигізуде. Бәлкім, осы тұрғыдағы талаптарды да күшейту кәмелетке толмағандар арасындағы келеңсіз жайлардың алдын алуға көмектесер – дейді Н. Бижан.
Бірқатар ата-ана сөз арасында №72 орта мектеп ұжымына алғысын айтса, тағы біразы аудан әкімі Ғабит Мәуленқұловқа мектеп маңындағы инфрақұрылым жүйесіне қатысты өтінішін жеткізді. Ал әжелер алқасының төрайымы Шарапат Құрманбекова салт-дәстүрден сыр шертіп, қыз балалардың тәрбиесі мен киімі жайлы өнегелі әңгімесін айтып, сөзін салмақты жыр шумағымен түйіндеді.
– Ұлға үлгі бола алмасаң,
Ата болып нең бар еді?
Қызға үлгі бола алмасаң,
Ана болып нең бар еді?
Ата-анаңды жер қаратсаң,
Ұл-қыз болып нең бар еді?
Сөз бен ісің сай болмаса,
Жұлдыз болып нең бар еді?
Ақ жаулықты әжейдің бұл сұрағы қоғамның барлық өкіліне ой салды.
Форумды Қаратау ауданының әкімі Ғабит Патшаханұлы қорытындылады.
– Оқушылардың дербес дамуы, өзін-өзі табысты көрсетуі барысында сіз бен біз белсенді түрде көмектесейік. Жаңалық ойлап табуына мүмкіндік туғызайық. Тәжірибе алмасу, ой бөлісу үшін әр саланың үздіктерімен кездесу ұйымдастырайық. Қыз балалар ақ жаулықты әжелермен сырлассын. Озық технологияны пайдалану мүмкіндіктерімен танысуға жағдай жасайық. Егер біз балалардың қызығушылығын қамтамасыз етсек, олар басқа дүниеге көңіл бөлмейді, – деді ол.
Баршагүл ИСАБЕК: «Тәуелсіздік – ұлтымыздың ұлы мерекесі»
Пятница, 15 Декабрь 2017 10:40
Қазақ елінің Тәуелсіздігіне биыл 26 жыл толды. Бостандықты аңсаған халқымыз бүгінде әлемдегі дамыған 30 елдің қатарына енуді мақсат етіп отыр. Қиындықтарды дер кезінде болжай алған Мемлекет басшысының сарабдал саясаты өз жемісін берді. Осындай аз ғана уақытта Қазақ Елін бүкіл әлем таныды. Жастардың шетелде білім алуына жағдай жасалды. Сондай-ақ, талай жыл құпия болып келген қазақ тарихының жаңа беттері ашылды. Қазақ хандығын құрған Керей мен Жәнібек жайлы тарихи кино және анимациялық мультфильм көрерменге жол тартты. Тәуелсіздік атты ұлы жеңіс қазақ халқына еркіндік алып келумен қатар шабыт алып келді.
Тарих ғылымдарының кандидаты, доцент, Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік педагогикалық институтының бірінші әрі оқу ісі жөніндегі проректоры Баршагүл Исабек тәуелсіз елдің кешегісі мен бүгіні жайлы, басқа да тарихи маңызы бар оқиғалар төңірегінде «Шымкент келбеті» газетіне сұхбат берді.
Мерекені қалай атап өтеміз?
– Баршагүл Қашқынқызы, 16 желтоқсан – Тәуелсіздік күні мерекесі құтты болсын! Тарихшы әрі студент жастармен жұмыс істейтін маман ретінде айтулы мерекенің мәні мен маңызына тоқталсаңыз...
– 1991 жылы 16 желтоқсанда ҚР Тәуелсіздігі туралы Конституциялық Заңын қабылдағаннан бастап біз бұл күнді мемлекеттік мереке ретінде атап өтеміз. Алайда, еліміздің мерейлі мерекесін 17 – желтоқсан күнгі оқиғаға байланысты Тәуелсіздік жолында күрескен ардақтыларымызды еске алу күнімен шатастырмауымыз керек. Бұл екеуі егемен ел тарихындағы екі түрлі тарихи күн. 16-сы – Тәуелсіздік күні, 17-сі – Желтоқсан оқиғасының құрбандарын еске алу күні.
Шынында осы екі күнді атап өту аясында көптеген пікірлер айтылады. Біз алдымен ата-бабамыз аңсаған еркіндікке қол жетіп, көк туымызды желбіретіп, егемендік алғанымызға қуанамыз да, екінші күні Желтоқсан оқиғасын айтып күңіренеміз. Қазақ тарихында 300-ден астам ірілі-ұсақты ұлт-азаттық көтеріліс болды. Қазақ халқы аштықты да, басқыншылықты да, қоныс аударуды да көрді, етігімен қан кешкен замандар өтті. Желтоқсан оқиғасы сол қаралы күндердің соңғысы еді. Сондықтан, бұл күнді қазақ батырлары жайлы естеліктерге арнап, содан нәр алып, отансүйгіштік сезімді арттырып, бойды кернеген мақтанышты елдің жарқын болашағына бағыттаған дұрыс.
Қазақ мектебін 1841 жылы Жәңгір хан салдырған
– Тәуелсіздік берген ұлы мүмкіндіктерді атап өтіңізші...
– Тәуелсіздіктің арқасында біз ой еркіндігі мен сөз бостандығына қол жеткіздік. Бұл әсіресе, Патша үкіметі кезінде де, Кеңес дәуірінде де цензурадан көз ашпаған қазақ тарихшылары үшін зор мүмкіндік. Егемендік алғанша бұрмаланған тарихтың кей тұстарының шындығы ашылды. Қазақ хандығын құрған Керей мен Жәнібек хандарды ел таныды. Бүгінгі қолда бар деректерге сүйенсек, қазақтың ең алғашқы мектебін 1841 жылы Жасқұста хан Жәңгір салдырғаны белгілі болды. Елдің отырықшылыққа бет бұруы да осы тұста басталған. Кеңестің салқынымен қазақ өз ардақтыларын ажырата білмеді. Тарихи деректердің көбі құпия болып қалды, тіпті жоғалып кетті. Тәуелсіздіктің ақ таңы атқалы қазақ тарихшылары мұрағаттарды ашып, бұған дейін білмеген тарихи шындықтарды жарыққа шығаруда. Елбасымыз Н. Назарбаевтың қолдауымен «Мәдени мұра», «Халық – тарих толқынында» бағдарламалары аясында сонау алыс шетелдерде жатқан тарихи мұраларымызды алып келдік. 17-18 ғасырлардағы Қазақ хандығы туралы деректердің барлығы іске қосылды. Биыл Алаш Орданың 100 жылдығын атап өттік. «Алаш қозғалысы», «Алаш жолы» сынды еңбектер жарыққа шықты. Қазақ зиялыларының қамауға алынған кездердегі суреттері, жазған хаттары, басқа да осы күнге дейін мұрағатта сақталған қолжазбаларының жарық көруі бәрі-бәрі – Тәуелсіздіктің жемісі.
– Президент «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» атты мақаласында «Әлемде бағыты әлі бұлыңғыр, жаңа тарихи кезең басталды. Күн санап өзгеріп жатқан дүбірлі дүниеде сана-сезіміміз бен дүниетанымымызға әбден сіңіп қалған таптаурын қағидалардан арыл-масақ, көш басындағы елдермен тереземізді теңеп, иық түйістіру мүмкін емес» деді. Жалпы, осы бағытта атқарылып жатқан жұмыстарға қандай баға бересіз?
– Тәуелсіздік алғаннан кейін біз экономикалық жағдайымызды түзеуге бет алдық та, рухани жағынан ақсап қалдық. Бертін келе жаңа дәуір жаңалықтарын қабылдаймыз деп дәстүрімізді, әдет-ғұрпымызды шатастырып алдық. Осындай кемшін түскен тұстарды толықтыруға Елбасымыздың бастамалары, тапсырмалары идеология саласының жұмысын ілгерілете бастады. Елбасы «Ұлттық салт-дәстүрлеріміз, тіліміз бен музыкамыз, әдебиетіміз, жоралғыларымыз, бір сөзбен айтқанда ұлттық рухымыз бойымызда мәңгі қалуға тиіс» дейді мақаласында. Қазақ құндылықтары мен ұлттық кодты жандандырып, туған жерге деген сүйіспеншілігін арттырып, салт-дәстүрі мен рухани құндылықтарын қайта жаңғырту бағытындағы жұмыстарды мақсатты түрде жалғастыруды қолдаймын. Біз ел болып «бір мақсат, бір мүддемен» тер төгуге тиіспіз. Сонда бүгінгі қазақ идеологиясы өз жемісін береді.
– Жастардың отансүйгіштігі қай деңгейде?
– Отансүйгіштік бұл өзің жүрген ортаны қорғауға, қадірлеуге, бағалауға деген жауапкершілік. Біздің Тәуелсіздік құрбандарына деген құрметіміз оларды еске алумен ғана шектелмеуі қажет. Ата-бабамыздың жан беріп қорғаған жерін сүю, қадірлеу, қастерлеу бізге парыз. Айналамызға жасаған әрбір жанашырлық әрекетімізбен білдіре аламыз. Қарапайым тілмен айтсақ, бұл – өз үйіңдегілермен жақсы қарым-қатынас жасау, үлкенге құрмет көрсету, сыйлап орын беру, әдеп сақтап сөйлеу, білім алу, туған қалаңды, көшеңді, аулаңды таза ұстау, табиғатты аялау. Сондай-ақ, қазақ тарихын жақсы білетін әр азамат өз Отанының патриоты бола алады. Әсіресе, бүгінгі тарихи деректермен қайта сусындаса, бұның өзі идеология бағытындағы жұмыстарды жеңілдетеді. Жастардың отансүйгіштігін тарихын жақсы біліп, сондай қиындықтармен келген Тәуелсіздіктің қадірін білуімен және елдің өсіп-өркендеуіне үлес қосуға деген биік мақсатымен бағалаймын.
– Алдағы жылдары Шымкент қаласының 2000 жылдық тарихи шаһар болғанын атап өту жоспары бар. Тарихшы ретінде сіздің көзқарасыңызды білсек...
– 2002 жылы еліміз Тараз қаласының 2000 жылдығын атап өтті. Бүгінде ғалым Бауыржан Байтанаев та түрлі тарихи деректер мен археологиялық зерттеулер жүргізуде. Яғни, Шымкенттің көне қала екенін айғақтайтын жәдігерлер жетерлік. Бұл салада еліміздің ең мықты тарихшылары да еңбек етуде. Егер қазба жұмыстарының нәтижесіне қарай Шымшаһардың тарихи жасы нақты белгілі болса, оны ресми түрде атап өту әрбіріміз үшін үлкен қуаныш. Зор мақтаныш.
Мақсат – ана тіліміздің өрісін кеңейту
– Латын әліпбиіне көшетін болдық. Дегенмен, әліпби әлі бекітілген жоқ. Бұл тұрғыда өз тарапыңыздан қандай ұсыныс немесе ой қоса аласыз?
– Мемлекет басшысы қол қойды. Жарлық шықты. Енді «латынға көшеміз бе?» деген сұрақтан өттік. Көшетініміз айдан анық. Бұдан былай қазақтың латын әліпбиі қалай жасалатынын ойласуымыз қажет. Апострофты азайту керек және бір әріпті жазу үшін пернетақта түймесін екі рет басып отырмай, бір таңбамен белгілеген дұрыс. Қазақ тілінің сингормонизм заңына бағынбайтын сөздер бар. Сондықтан латын әліпбиін әлі жетілдіру керек. Тағы бір ескеретін мәселе – латын әліпбиін тек қазақ мектептеріне емес, бүкіл қазақстандық мектептерге енгізу керек. Себебі, біздің мақсат қазақ тілін сақтап, кеңістігін кеңейту. Ал ертең орыс мектебі кирилицамен қалатын болса, латын әліпбиінен жерігендер қазақ тілінен де бас тартып, орыс мектебіне өтеді.
– Биыл еліміз үшін елеулі оқиғаның бірі ЭКСПО-2017 халықаралық көрмесі өтті. Қазақстанның дамуы, өсіп өркендеуі жолында аталған Көрмеден сізді қызықтырған ғылыми жаңалықтарды атаңызшы?
– Көрмеге бір емес, үш рет барудың сәті түсті. Соның өзінде түгел аралап бітпедім. Жапондықтар биоэнергия, яғни, адамның қимыл-қозғалысынан энергия өндіруге болатынын дәлелдеп отыр. Ал күні ыстық, әрқашан аспаны ашық біздің Оңтүстік аймақ үшін ең сәтті ғылыми жетістіктің бірі – күн энергиясын өндіру. Біздің Шардара, Сарыағаш, Мақтарал аудандары қандай ыстық?! Күн энергиясын тұтыну жобасы осы аудандарда сәтті болады деп ойлаймын. Сонымен қатар, көрмеде суды тиімді пайдалану, қоқысты қайта өңдеу арқылы экологияны жақсартып әрі табыс табу жайлы ғылыми жаңалықтар да ұнады. Бұл жаңалықтарды қолданысқа ендіру туралы Мемлекет басшысы арнайы тапсырма берді. Осы бағытта облыс әкімі Жансейіт Түймебаевтың бастамасымен бүгінде жақсы жобалар қолға алына бастады.
– Тәуелсіздік күнін қалай атап өтіп жүрсіз?
– Бүгінгі бейбіт заманға шүкір етіп, арқаны кеңге салып рухани тыныққанды жақсы көремін. Теледидардан тарихи танымдық бағдарламаларды, патриоттық кино, әсіресе айтысты тамашалаймын. Бүгінде айтысты мүлде көрмейтіндер көп. Біз қазақтың төл өнері айтыс туралы өзгелерден жақсы білуге міндеттіміз. Сондай-ақ, үйдегі балаларға, жастарға тарих тереңінен сыр шертіп, бұл күннің маңызы мен бүгінгі мақсатымыз жайлы әңгімелеп отырамын. Мұндай демалыстан соң өзім де бір сергіп, жігерленіп қаламын.
– Тәуелсіздік күніне орай қала тұрғындарына, «Шымкент келбеті» газетінің оқырмандарына айтар ойыңыз, тілегіңіз.
– «Шымкент келбеті» газеті – қаламыздың айнасы, басылымда жаңашылдық пен ізденіс бар. Көп мәселелерді көтереді, жанашырлықпен жұмыс істейді. Сондықтан бұл газетті сүйіп оқимын. Тәуелсіздік күні қарсаңында ұжымға шығармашылық табыс тілеймін. Тәуелсіздігіміз тұғырлы болсын! Тәуелсіздіктің қадіріне жетіп, ел үшін қызмет етейік. Рухты, салт-дәстүрді сақтаған ұл-қыз тәрбиелеп, ішкі бірлігіміз бен саяси тұрақтылығымызды сақтай білейік!
– Әңгімеңізге рахмет!
Сұхбаттасқан
Ақмарал МОЛДИЯРҚЫЗЫ
Азаматтардың арызы кешенді түрде қаралады
Четверг, 07 Декабрь 2017 11:20
Шымкент қаласында «Құқық қорғау қызметтер орталығы» ашылды. Бұған дейін облыстық Прокуратураға жыл сайын 25 мыңнан астам азаматтың арызы түсіп, олардың басым бөлігі құзыреттілігіне қарай тиісті мекемелерге жолданатын. Бұдан былай осы орталықтағы 11 сала мамандарының кешенді түрде қызмет көрсетуімен сол мәселелер жедел түрде шешімін табады.
Нысанның ашылу салтанатына ҚР Бас Прокурорының орынбасары Марат Ахметжанов, облыс әкімі Жансейіт Түймебаев, қала әкімі Нұрлан Сауранбаев және «Нұр Отан» партиясының жергілікті филиал басшылары, ардагерлер, құқық қорғау саласының жетекші мамандары қатысты.
– Халықтың арыз-шағымын жедел қарау, азаматтардың құқығын қорғап, мемлекеттік органдарға сенімін арттыру мақсатында мұндай орталық Бас Прокуратурада және әр облыста ашылып, тиімділігін көрсетіп отыр. Орталық жергілікті тұрғындардың өтінішін жан-жақты қарап, толыққанды жауап беріп, түпкілікті шешімін табуына ықпал етеді. Оңтүстікте ашылған орталық та бұл бағытта жетістіктерге жетеді деп сенемін, – деді Бас Прокурор орынбасары құттықтау сөзінде.
Өз кезегінде облыс әкімі Ж.Түймебаев игі бастаманың елге қандай қызмет көрсететініне тоқталды.
– Біршама жұмыстың нәтижесін жинақтап «Нұр Отан» партиясының ғимаратында «Құқық қорғау қызметтер орталығын» ашуды жөн көрдік. Сот қызметі, прокуратура, жергілікті полиция, облыстық әкімшілік, ішкі істер департаменті азаматтар үшін бір жерден табылады. Елбасымыз Н.Назарбаевтың «Біз халықтың қызметшісі екенімізді ұмытпауымыз тиіс» дегені бар. Сондықтан ашық әрі бірге жұмыс істеу барысында азаматтардың құқығын қорғап, осы саладағы наразылықтарды азайта алсақ, жұмысымыз ілгерілеп, жемісін береді. Алдағы уақытта облыс әкімдігі Бас Прокуратурамен бірлесе отырып «Отбасы, балалар және жастар басқармасын» ашу жобасын жоспарлауда, – деді Жансейіт Қансейітұлы.
«Құқық қорғау қызметтер орталығында» адвокат, медиатор, сот орындаушысы, психолог, сынды мамандарға да арнайы кабинет қаралған. Орталық жергілікті полиция қызметі, қылмыстық атқару жүйесі Департаменті, әкімдік және кіріс Департаментінің мамандарының қызметімен пробация, салық және қылмыстық істер бойынша арызданушылардың құқықтарын қорғайтын болады.
– Орталықта азаматтарды құқықтық мәселелер бойынша тәжірибелі прокурорлар қабылдайтын болады, – дейді орталық басшысы Б. Байнеев.
Мұнда келген адамның мәселесі барлық орган өкілдерінің қатысуымен кешенді түрде шешілмек. Адвокаттар сотқа дейінгі тергеп-тексеру процестерінде азаматтардың мәселесін шешуге, арыз-шағымдарын жазып беруге көмектеседі.
Күнделікті азаматтарды қабылдайтын мамандар кестеге сәйкес мемлекеттік мекемелер тарапынан қамтамасыз етіледі. Орталық Бейбітшілік көшесі, №3 үй, «Нұр Отан» партиясының облыстық филиалы ғимаратында орналасқан.
Жұмыс күндері – дейсенбіден жұмаға дейін, сағат 9:00-ден кешкі 18:30-ға дейін.
Түскі үзіліс уақыты – 13:00 – 14:00 аралығы.
Фото: Самат МЫРЗАЛИЕВ