Олардың барлық тізімін ұсынылып отырылған мақалада келтіріп қою жеткіліксіз, өйткені қазақ ауылының ХХ ғасырдың І-ші жартысындағы сан-алуан зұлматтардың көптігі соншалықты сайлау құқығынан айыру көлеңкелі қалтарыста қалып қойғандай әсер береді. Ал, тереңірек үңіліп қарасақ, кеңестік қарулы-қолшоқпарлы биліктің халықты құқығынан айырған 20-30-шы жылдар тарихқа енген ел өмірінің қасіретті беттерінің бірі екендігін көре аламыз. Бұл трагедиядан тікелей зардап шеккен адамдарды бүгінде табу мүмкін емес те сияқты. Оның себебі олардың қазір жасы бойынша өте қарт адамдар болғандықтан ғана емес, саяси қуғын-сүргіннің орағына бірінші болып ілінген осы құқығынан айырылған адамдар аз ғана адам аман қалды. Бірақ, өмірлік қажеттіліктерді құрайтын қарапайым нәрселерден айырылып қалуы мүмкін деген қорқыныш кейінгі ұрпақтардың жадында қалды.
Сонымен, халықты қанын шығармай бауыздағандай, тірідей тозаққа салған үрдіске тарихи анықтама беріп өтейік. «Лишенец-құқықсыз» деген кім? Қысқаша тарихи анықтаманы Википедия материалы негізінде беріп өтер болсақ, кез-келген жаңа үрдіс ол туралы заңдық негіз жасаудан басталатындықтан, «құқықсыздар» санатын жасау заңнамасына тоқталып өтейік.
1918 жылғы РСФСР Конституциясының 65-бабында былай деп бекітілген:
Олар төменде келтірілген санаттардың біріне кірсе де сайлауға түсе алмайды және дауыс бере алмайды:
а) пайда табу мақсатында жалдамалы еңбекке жүгінетін адамдар;
б) еңбектенбеген табыспен өмір сүретін тұлғалар, мысалы: капиталға пайыздар, кәсіпорындардан түскен табыстар, мүліктен түскен табыстар және т.б.;
в) жеке саудагерлер, сауда және коммерциялық делдалдар;
г) шіркеулер мен діни культтердің монахтары мен дінбасылары;
д) бұрынғы полицияның, жандармдардың арнайы корпусының және қауіпсіздік бөлімшелерінің қызметкерлері мен агенттері, сондай-ақ Ресейдегі билеуші палатаның мүшелері;
е) белгiленген тәртiппен психикалық ауру немесе есi дұрыс емес деп танылған адамдар, сондай-ақ қорғаншылықтағы адамдар;
ж) заңмен немесе сот үкімімен белгіленген мерзімге пайдакүнемдік және жала жабу қылмыстары үшін сотталған адамдар.
1925 жылғы РКФСР Конституциясында сайлау құқығынан айырылған адамдардың тізімі осыған ұқсас болды.
1926 жылғы 26 қарашадағы «Қалалық және ауылдық кеңестерді сайлау және Кеңестер съезін шақыру туралы нұсқаулықтың» 15-бабында сайлау құқығынан айыруға жататын халықтың келесі топтары көрсетілген:
Біріншіден, бұл «жалдамалы жұмыс күшін пайдаланатын, ауылшаруашылық қожалықтарымен қатар жеке немесе жалға алынған коммерциялық және өнеркәсіптік мекемелері мен тұрақты немесе маусымдық жалдамалы жұмыс күшін пайдаланатын кәсіпорындары бар, ауылшаруашылық шаруашылығымен қатар сатып алу және қайта сатумен айналысатын фермерлер. ..».
Екіншіден, сол санатқа «қолда бар ауылшаруашылық машиналарын жүйелі түрде пайдалану арқылы айналадағы халықты құлдыққа түсіретін адамдар» кірді.
Сайлау жөніндегі нұсқаулықта «егер бұл адамдар қазіргі уақытта өнімді және қоғамдық пайдалы еңбекпен айналысса және Кеңес үкіметіне адалдығын дәлелдесе» сайлау құқығын қалпына келтіру тәртібін белгіледі. Құқығынан айырылғандардың тізімі жарияланған немесе танысқан күннен бастап бір апта ішінде сайлау комиссияларының шешіміне шағымдануға мүмкіндігі болды.
1926 жылғы РКФСР Қылмыстық кодексінің 20-бабы және одақтас республикалардың Қылмыстық кодексінің осыған ұқсас баптары, онда саяси және жеке азаматтық құқықтарды бұзуды соттар қылмыскерлерге қатысты әлеуметтік қорғау шарасы ретінде қолдануға болатынын белгіледі.
1929 жылы тұрғын үй мәселесінде «еңбексіз» элементтерге шабуыл жасалды. Бүкілресейлік Орталық Атқару Комитеті мен РКФСР Халық Комиссарлар Кеңесінің № 175 «Еңбекке жатпайтын санаттағы адамдардың муниципализацияланған және ұлттандырылған үйлерде тұруын шектеу туралы» қаулысы шықты.
1929 жылы қазанда КСРО Орталық Атқару Комитеті мен Халық Комиссарлар Кеңесінің қаулылары бойынша құқықсыздандырудың тізіміне құрметті атақтарды иелену құқығынан, тіпті ата-аналық құқықтарынан айыру да енгізілді. Кеңестік дәуірдің тіпті «кемелденген социализм» тұсында да оқтын-оқтын естіліп қалатын «баланы үкімет өзі асырайды» дейтін мәтел-қағидаты осы жылдан бастап туындаса керек.
Осыдан соң зейнетақы мен жұмыссыздық бойынша жәрдемақы алу мүмкіндігі алынып тасталды (сол жылдары ол ресми түрде болған).
1937 жылғы РСФСР Конституциясы бүкіл халыққа сайлау құқығын берді. Жұмысқа орналасу кезінде толтырылған кеңестік өтініштерде «олар қашан және не үшін дауыс беру құқығынан айырылды» деген тармақ 1961 жылдың 1 қаңтарына дейін осы баптың «г» тармағына дейін сақталды.
«Құқықсыздардың» бүкілодақтық статистикасына келер болсақ, 1926 жылғы Бүкілодақтық халық санағының қорытындысы бойынша КСРО-да халық саны 147027915 адамды құрады. Елімізде 1 040 894 адам дауыс беру құқығынан айырылды (сайлаушылардың жалпы санының 1,63%). Олардың 43,3 пайызы саудагерлер мен делдалдар болды. Одан кейін діни қызметкерлер мен монахтар – 15,2%; табыссыз табыспен күн көретіндер – 13,8%; бұрынғы патша офицерлері және басқа шендері – 9%. Жағдайынан айырылған адамдардың кәмелетке толған (18 жастан асқан) отбасы мүшелерінің де дауыс беру құқығы болмады. Олардың 6,4 пайызы болды.
1927 жылы 3038739 адам (сайлаушылардың 4,27%) дауыс беру құқығына ие болмады. Осы уақытқа дейін сайлау құқығынан айырылғандардың арасында көпестер (24,8%-ға дейін) мен дін қызметкерлері (8,3%-ға дейін) азайды, бірақ олардың құқықтарынан зардап шеккен отбасы мүшелерінің саны 38,5%-ға дейін өсті.
Шын мәнінде, құқықтарды шектеудің салдары осы санатқа түсірілген тұлғалардың сайлау және сайлану құқығына ғана қатысты болып қалмады.
Құқықтарынан айырылған адамдарға жасалатын қысымшылықтар мен шектеулер түрлері:
- жоғары білім ала алмады, кейбір аудандарда «құқықсыздар» балалары тек бастауыш білім деңгейімен ғана шектеліп қалды;
- көбінесе Мәскеу мен Ленинградта тұру құқығынан, сондай-ақ қамауға алынған жерге оралу құқығынан айырылды. Бұл шара антисоветтік топтардың, партиялардың, ұйымдардың т.б құрылуына жол бермеу үшін жасалды.
- «жауапты қызметтерді атқаруға, сондай-ақ халық сотында кеңесші, сотта қорғаушы, кепілгер, адвокат қызметтерін атқара алмады;
- зейнетақы немесе жұмыссыздық бойынша жәрдемақы ала алмады;
- кәсіподақ ұйымына қабылданбады, ал кәсіподақ мүшелері емес өнеркәсіптік кәсіпорындар мен ұйымдарды басқаруға жіберілмеді;
- 1928 жылы астық ереуіліне байланысты енгізілген азық-түлік карталары берілмеді, ал беріле қалған жағдайда ең төменгі санаттағы карточкалар ғана берілуі мүмкін болды.
- «құқықсыз» үшін салықтар мен басқа да төлемдер басқа азаматтарға қарағанда айтарлықтай жоғары болды. Мысалы, жұмысшылар мен шаруаларға төлқұжат беру үшін алым 25 тиын, ал «құқықсыз» үшін 5 рубль болды.
- «Құқықтарынан айырылғандардың» балаларына бастауыш білімнен тыс білім алу өте қиын болды. Яғни, мектептерде, тіпті жоғары оқу орындарында оқуға формальды түрде тыйым салынбады, бірақ сонымен бірге барлығына орын жеткіліксіз, сондықтан Кеңес үкіметі ең алдымен балаларының білім алуына мүмкіндік береді деп айтылды. Дегенмен, құқығынан айрылғандардың балалары соңғы орында болды.
- 1920 жылдары құқығынан айырылған адамдарды коммуналдық пәтерлерден шығару, сондай-ақ олардың балаларын мектептен шығару науқаны басталды. Олар орта мектепте оқып, жоғары оқу орындарында білім алу мүмкіндігінен айырылды.
- Сайлау құқығынан айырылғандардың ұлдары әскерге алынбады, «тылдағы милиция» деп аталатын топқа алынды. Алайда, 1930 жылдары әскери қызмет демобилизациядан кейін өз құқықтарын қалпына келтіруге мүмкіндік берді.
Шымкент қаласындағы Саяси қуғын-сүргін құрбандары музейі қорларынан табылған құжаттан 1931 жылы сайлау құқығынан айрылған азаматтардың жалпы саны 946-ға жеткендігі анықталды. 845 адамнан құралатын негізгі тізімге тарихи анықтамада айтылғандай саудагерлер мен кәсіп иелерінің енгізілгенін көруімізге болады. Олардың арасында ішінара айдауға түскендердің де аты-жөндері бар. Тізімге енгізілген кейбір құқықсыздардың тұсына кәсібі, ал кейбірінің тұсына ұлты қысқартылған түрде, ескерту сияқты етіп жазылған. Есепке ұсынып отырған осы тізімде де нақ осы тақырып бойынша зерттеуді бұрыннан жүргізіп жүрген кәсіби тарихшыларға талдауы үшін қажет болар деген шешім негізінде түпнұсқадағы түрін өзгертпей бердік. Негізгі тізім 47 адамнан тұратын қосымша тізіммен толықтырылған. Бұл тізім НКВД-ның қосымша із кесулерінен соң толықтырылғаны деп болжам жасауға болады. Өйткені, олқылықтарды жіберген орындаушылардың құқықсыздар туралы бірнеше заң шығарған кеңестік биліктің қуғын-сүргінге салу аппаратының қаһарына ұшыру қаупі жоғары еді. Бұған Шымкенттегі «Қасірет» мемориалының тарихында келтірілген 1938 жылы Шымкент НКВД-сының басқарма басшысы Демидов Федор Петрович пен оның орынбасары Костенко Григорий Александровичтің Шымкенттегі саяси қуғын-сүргін құрбандарының ату жазасына кесілгендердің арасында алғашқылардың бірі болып, Шымкенттегі атақты Албастысай-Лисья балка жаппай көму құдықтарының біріне тасталғандығы эпизоды дәлел.
Сонымен бірге, өздері атылған/ ЕТЛ-нде жаза өтеп жатқан жеке-жеке жасалған 26, 45, 44 және 14 құрбанның отбасы мүшелерін түгелдей сайлау құқығынан айыру тізімдерін көре аламыз.
Егер, әр отбасы орта есеппен алғанда 5 адамнан құралады деп есептейтін болсақ – онда бұл тізім кем дегенде 1700-ден астам адамның тағдырын талқан еткенін, күйзелтуге ұшыратқанын нық сеніммен айта аламыз.
Яғни жалпы тізімнің реттік саны 1076 болғанымен, шын мәніне келгенде қуғын-сүргінге түскен адамдар саны 2 еседен артық болуы мүмкін екеніне қарапайым арифметикалық есептеу арқылы көз жеткізуімізге болады.
Қала тұрғындарының арасынан өздеріңіздің туысқандарыңызды көзіңіз шалса, бізбен байланысқа шығуларыңызды сұраймыз. Кейбір құрбанның тұсына олардың ұлты және құқығынан айырған себептер көрсетілген.
Алфавиттік негізгі тізім:
А.
1. Алимжанов Юсуп -Узбек. Торговец* (*құқығынан айыру үшін себеп)
2. Ахметов Турсунмет
3. Алимов Ахмед
4. Ашурметов Тулеб
5. Абдуллаев Аскар
6. Атабаев Миркарим
7. Алиев Турды
8. Абдураймов Расул
9. Абдурахманов Тулебай
10. Абдуллаев Саит
11. Акбаров Назар
12. Адилов Садык
13. Абдурахманов Ариф
14. Ахсайпиев Сулейман
15. Афанасьев Петр - Русский
16. Абоймов Мари
17. Аронов Иона
18. Абдуваханов Юнус - Узбек.
19. Арипданов Самым
20. Абдуллаев Арип
21. Алимбаев Ризван
22. Аронов Елазар - Еврей
23. Актаев Каримжан – Узбек
24. Абдуллаев Убайдулла
25. Абдуваханов Абдухаким
26. Алимжанов Юсуп
27. Аскарходжаев Адил
28. Алиев Могамед
29. Адимбаев Нишан
30. Анарметов Махкам
31. Абзалов Гани
32. Абдужаббаров Рахим
33. Абдусалямов Юнус
34. Аронов Битя – Еврей
35. Алимов Назар – Узбек
36. Абаем Бусаил
37. Азаметов Талин
38. Акбаров Абут
39. Анарметов Абдурасул
40. Ахматулин Абдулла – татар
41. Азаметшейхов Абдулазир – узбек
42. Ахметов Карим
43. Асанов Шарип
44. Алиаспаров Кабул
45. Азимханов Саид
46. Абдуганоров Каюм
47. Абдурахманов Наби
48. Арамбаев Кейнджабаев
49. Азилов Мамедали
50. Алибаев Якубжан
51. Авазходжиев Ергеш
52. Афанасьева Тамара – русская
53. Абдурашидов имя не назв. – узбек
54. Ахматуллин Абдулла – татар
55. Аринов Махкам – узбек
56. Алимхаммедов Низам – подрядчик
57. Андрюшкевич Мет.Мер. – русский, Адм. ссыльный
58. Азимов Икраммерахур – узб.
59. Ажинов Мухаммед Нас.
60. Абдураманов Иб.Нас.
61. Андроновский Дм.Ив. – русский
62. Афанасьев Аф.Назарович – еврей
63. Абитов Нарынкул
64. Агалиров Юнусжан
65. Алимкулов Умаркул
66. Алимкулов Халикул
67. Алимкулов Худайкул
68. Алимкулов Аликул
69. Ахим-Заде Агамирза Н. – пер.
70. Ашраф Мамедочли
71. Антонов Никол Кр. – русс.
72. Абалдинов Максуд – узб.
73. Антекар Хова – русск.
74. Абдулла Газизходжаев – узб.
75. Альтман Илья Алек. – русск.
Б.
76. Башмаков Иван – русск., торговец
77. Бабаджанов Юлдаш – узб.
78. Бабаджанов Акрам
79. Байдамбаев Ахмед
80. Байдамбаев Тургун
81. Балтабаев Садык
82. Бабаджанов Хаким
83. Балтабаев Таш
84. Баймурзаев Расул
85. Байммухамедов Даул
86. Бекметов Хаким
87. Белоносов Константин
88. Бабаев Тинхас – евр.
89. Бобров Николай – русск.
90. Бабаев Биньямин
91. Борохов Сочанов
92. Бородовский Николай
93. Биндюкова имя не изв. – русск.
94. Бабоджанов Мулла – узб.
95. Булатов Касим
96. Базовская Рахиль – русск.
97. Бабаев Нияз
98. Беликов
99. Байметов Назар
100. Баймурзаев Расул
101. Балтабаев Юлдаш
102. Бекбирдиев Умар
103. Безделова Анастасия – русск.
104. Байсильбаев – казак
105. Бобатов Мук –русск.
106. Брославский Ф. И. – адм.ссыльный
107. Батенин Зел, Шук.
108. Бененсон Нахман Ш.
109. Бакаров Махаме Н.
110. Бакшев Ник. Петр.
111. Бадала Кадижан
112. Биндюсува Анна
113. Бакиш Кзыл Аннакул – туркм.
114. Борухов Михаил – евр.
115. Бран Рахиль Самойлов –русск.
116. Бибинaйшвилли Ел. Гер. – грузин
117. Баксерман Абрам Сал. – евр.
118. Бичков Семен Ник. – русск.
119. Баба-Ораз – туркм.
120. Бектенов Алиоснар
121. Бектенов Токрисум
122. Баснов Земель – русск.
123. Бордунюк Ануф.Зах.
124. Бурковский Казимир П.
125. Беглихон Куртоглы – Тур.
126. Бандаренко Яков Д. – русск.
127. Бороновская Елена С.
128. Бутский Тим. Фед.
129. Брунджадас Джамал – турк.
130. Беликов Илья Ер. – русск.
131. Богумбаев Азимбай – узб.
132. Бугудайбеков Мирзатай – каз.
133. Барьтювщик Иван Мак. – русск.
134. Бельхараев Мустафа Г.
135. Сайжанов Юсуп В. – узб.
136. Балведже Вас. Арт. – грузин
137. Бабыков Кузыбай – каз.
138. Байгамбет Внулбаев
139. Бейсеков Темгурген
140. Биндусова Анна – русск., лишена по суду
В.
141. Волков Василий
142. Вартанов Хочетур
143. Ветрицкий Антон
144. Ветрицкий
145. Весеев Юрий Маркович
146. Воронова Фрейда Павл.
147. Воршавинская Нина Ал., русс., адм. ссыльн.
148. Винтина Татьяна М.
149. Волкова-Крейцман В.А.
150. Верстунин Тим. Егор., по суду
151. Васильев Алексей
Г.
152. Гулямов Юсуп, узб. Торговец.
153. Гануржанов Калим
154. Губанин, русск.
155. Гупрджанов Маюн, узб.
156. Григорьев Владимир, торговец
157. Грачев Алексей, узб.
158. Гапурджанов Юлдаш, евр.
159. Гадаев Меер, евр.
160. Гулямов Могомет, узб.
161. Газуллаев
162. Газибабаев М.
163. Газиназаров Курбанбек, нетруд. элемент польз. наем. труд.
164. Гвоздин Игнат Семен, русск., адм. ссыльн.
165. Головин Ник. Ив.
166. Гусановский Бр.
167. Герасимова Евд. Вас. Таро.
168. Герасимова Евд. Вас.
169. Голубова Елена Гавр.
170. Гловацкий Алекс. Ив.
171. Гаврилова Ксен. Фед.
172. Григорьевя Ант- Нак
173. Грузницева Анна Ер.
174. Горячко Парфирий Ст.
175. Герасименко Яков Тим.
176. Герасимов-Алексеенко Н.
177. Губинин Ник. Сем.
178. Гулимов Дмитрий М.
179. Гоменюк Прокофий С.
180. Гавриленко Андрей С.
181. Галаев Умар Абиевич, узб.
182. Галаев Хасан Газимах
183. Галаев Ибрагим Им.
184. Гайнутдинов Х.
185. Гулицин Лев Бенд., евр.
186. Гусев Николай, русск. – лишен по суду
Д.
187. Джининашвили Вениамин, грузин, лишен по суду
188. Досов Рахмет, узб.
189. Досметов Алибай
190. Досов Махкам
191. Досмухамедов Ирмухамм
192. Джалилов Юлдаш
193. Джамуратов Юлдаш
194. Джуманов Махкам Давыдов Якутим
195. Давыдов Якутим, евр.
196. Даянов Шалом
197. Джаббаров Рахманкул
198. Досметов Джаппар
199. Джаббаров Исабай
200. Джумабаев Утоб
201. Досметов Алибай
202. Досммузамедов Ерман
203. Джалилов Юлдаш
204. Джамуратов Юлдаш
205. Домашева Нина, русск.
206. Давыдов (имя неизв.)
207. Джумабаев Утек, казак
208. Досметов Курбанбай, узб.
209. Димитренко Иван, русск.
210. Дадаханов Ходжа, узб.
211. Джакупов Б.
212. Давыдов Борух, евр.
213. Дехкамбаев Байбет, узб.
214. Досметов Махкам
215. Досов Курбанбай
216. Драверт Леонт. Петров, русск. – адм. ссылк.
217. Докукин Алек. Павл.
218. Деркоч Трофим М.
219. Давыдова Ульяна Петр.
220. Далидзе Порман Вас., грузин
221. Дымченко Феодосий Ив., русск.
222. Данилина Мария Ив.
223. Девиченко Роман Петр.
224. Джаманхазов Нургазы, казак
225. Джамилов Мухаммедж., узбек
226. Дружинин Петрунов Ф.Ф., русск.
227. Дацук Ефрем
228. Доскулов Шербат, казак
229. Джусупов Ботабай
230. Джаманбалин Е.
231. Дальшин Санак
232. Джырилканов Бердон, -, по суду
233. –
234. –
E.
235. Евтушенко Евдокия, русск. - Торговец
236. Ерназаров Султанкул, казак
237. Елатаев Файзула, узбек
238. Елькенд Мендер, русск.
239. Евреинова Этталь, -, адм. ссыльн.
240. Еланский Дмитрий Ив.
241. Ефремов Николай Акт.
242. Ерманов Вас. Ефим.
243. Егоров Владимир Ал.
244. Егоров Николай Ив.
245. Еласеев Федор Мих., - , лишен по суду Ж.
246. Жоркова Евдокия, русск. – адм.ссыльн.
247. Жорун Иван Сов.
248. Жильцов Алексей, - , лишен по суду
З.
249. Замятин Виктор, русск. - Торговец
250. Зентарский Владимир
251. Закиров Таш., узб.
252. Зимин Антон, русск.
253. Занадходжаев Б., узб.
254. Закиров Зант.
255. Закирев Бекет
256. Загноев Борух, евр., - торговец и адм.ссыльный
257. Зулунов Пинхос
258. Захарова Виктория
259. Землевская Татьяна
260. Ириона Ф.
261. Зайка Кондратья Ф.
262. Зелинская Александра
263. Зинченко Петр Иванов.
264. Загороднева Евд. И.
265. Зимит Банкнут Борис.
266. Захаров Никита – по суду
И
267. Ирисметов Сайдам, узб., торговец
268. Ириметов Карим
269. Исамугамедов Рахим
270. Имамбаев Ходжа
271. Исламкоджаев Сайдас
272. Исламов Юлдаш
273. Ишметов Арин
274. Ищук Никол. Степ. , русск. адм.ссыльн.
275. Игамбардиев Мамет Усм., узб.
276. Иванов, русск.
277. Имамов
278. Игамбирдиев Ташполатъ, узб.
279. Иманов Байзан
280. Ирисметов Юнус, - , торговец
281. Исимухамедов Расуль
282. Исабаев Расуль
283. -
284. Ирискулев Райм
285. Ибраимов Турды
286. Исаханов Яхив, узб., торговец
287. Иванов Николай П., русск.
288. Исаев Тенчи, узб.
289. Исламов Юлдаш
290. Игамбердиев Р.
291. Икрамходжаев Умар
292. Игамбирдиев Юсуп
293. Имамбаев Ханжимурат
294. Исламеков Мастон
295. Исамбирдиев Тургун
296. Исматуллаев Адиль
297. Исамухаммедов Юсуп
298. Имамбаев Банир
299. Ищанов Сайдулла
300. Исаков Ташмет
301. Ирисметов Асад
302. Имметов Беран
303. Ирисметов Сайдахмет
304. Исламходжаев Музан
305. Ирисметов Юнус
306. Имагамбетов Пакыр, по суду
307. Исхенов Дехкамбай
308. Игамбирдиев Момадан
K
309. Казакбаев Мусса, узб., торговец
310. Качкаров Турды
311. Казакбаев Порин
312. Калесников Савелий, русск.
313. Ковадейская Мария
314. Касимбаев Момки, узб.
315. Кароткович Яков, русск.
316. Каримов Ахмет, узб.
317. Карабаев Алим
318. Карабаев Абдуразак
319. Кан Захар, русск.
320. Кусаем Насим
321. Касимов Карим, узб.
322. Кзылходжаев Султан
323. Ключинков Димитрий, русск.
324. Корпетьянц Айрамары
325. Кушарик Григорий
326. Каримов Атабайходжи, узб
327. Казыбибаев Мирсал
328. Корнеева Анна
329. Калинин Федор, русск.
330. Касимов Сабир, узб.
331. Королев Георгий, русск.
332. Курбаншейхов им. не изв., узб.
333. Кошанов Туран
334. Каминский Иван, русск.
335. Караулов Исан, узб.
336. Куряков Абдуйадыр
337. Котлубулатов Хасам
338. Каримов Кадыр
339. Канлиев, русск.
340. Кариев Мухаммедгами, узб.
341. Кармов Кадыр
342. Касиев Худаяр
343. Каримбаев Ирисмет
344. Курбаналиев Юлдаш
345. Карабаев Махкомбай
346. Каримов Турды
347. Кривошайный Димитр., русск.
348. Камильжанов. Гозивой, узб.
349. Календаров Мих., русск.
350. Королев Георгий
351. Кочкумбаев Абдул
352. Кочтабаев Абдужуслим
353. Кошанов Турабай
354. Курбаншейхов Абдурах
355. Курбанбаев Юлдаш
356. Карагадин Никита, русск., адм. ссылки
357. Какустин Ник. Анд.
358. Кац Семен Семенович
359. Каминский Ив.Вл.
360. Коджаев Магомет М., узб.
361. Коломтаров Южан, русск.
362. Копылов Федор Вас.
363. Козырев Иван Мих.
364. Кузнецов Владимир Петр.
365. Клестов Иван Пет.
366. Кленторов
367. Козлов Максим Арт.
368. Кулам Касыр-Аглы, турк.
369. Кирьянова Ал-идра Ник.она же Вызылева А. С., русск.
370. Коркешко Виктор Ст.
371. Краснов Сергей
372. Кольган- Ел. Мap.
373. Кондрашева 3. С.
374. Козловская Ванв. Ник.
375. Кадинская Евдокия Д.
376. Кислая-Буланая Пол. Ив.
377. Колитсратова А. M., русск., адм.ссыльн.
378. Колантаров М. Абр.
379. Казанов Павел Петр.
380. Кращный Василий Як.
381. Кольцов Евг. Алек.
382. Курбан Гильдиев, каз.
383. Керов Хайдар
384. Кривоносов Дмитрий А.
385. Кайфман Яков Ис
386. Кадиркулов Ахрар М., узб.
387. Кудрявцев Генадий С., русск.
388. Котелевец Акий Н.
389. Климова Ал-дра А.
390. Курбан Палван Тайров, узб.
391. Коршунова Ал. Ан., русск.
392. Кужеловсьий Филимон
393. Кочмурат Берды Оглы, казак
394. Куламанов Байрали
395. Куранный Михаил К.
396. Кочанова Мальвина
397. Каракетьян Дередина Н.
398. Кироносян Асать Х.
399. Колосенкова 3. Д.
400. Конощихин Семен А.
401. Кондратюк Анд. А.
402. Керечек Мефодий Петр.
403. Косьянов Петр Анд.
404. Каргман Меф.
405. Козлов Иван Гавр.
406. Коробаева Любовь Вас.
407. Кольтуфов Тимофей, по суду
408. Кроваев Иван
409. Козлов Максим
Л
410. Лихачева Александра, русск., торговец
411. Лайлиев Таэти, узб.
412. Левченко Александра, русск.
413. Лютючий Ниполить
414. Лютючий Тимофей
415. Луговкина Евдокия, адм. ссыльн.
416. Латереин Николай
417. Лин-Люнг фан файл.
418. Лебель Мих. Иван.
419. Лозоревский Кац Иосиф.
420. Лезговко Евсей Андр.
421. Лукина Мария Павл.
422. Люйтен Анна Григ.
M
423. Мирзаев Ирисмать, узб., торговец
424. Манианов Мукаш
425. Метелкин Василий, русск.
426. Матмусаев Арин, узб
427. Мусаханов Рустам
428. Мирагзанов Мирходи
429. Муминов Ишмат
430. -
431. Махкамов Карабай
432. Миррасулов Юлдаш
433. Мирзабаев Мирабды, узб., торговец
434. Мулла Бирдиниязов А.
435. Магомедханов Рассуль
436. Могометов Юсуп
437. Мустафаев Гаил,
438. Мольчанов Илья, русск.
439. Мирсагатов Миргофур, узб.
440. Мирзаев Иргеш, узб.
441. Магамедходжаев Султанд
442. Магометходжаев Руста
443. Мирзаозиров Мирмуса
444. Мосин Абдулла
445. Малышев Николай, русск.
446. Мисрайтов Мирмагруф, узб.
447. Мухамесабиров Мулла
448. Масутханов Хашим
449. Мирулитанов Мирбаба
450. Миррахимов Мир Госк
451. Мушеев Мосин, евр.
452. Мишланов Абрам
453. Могомурасулов Ирназар, узб.
454. Миркасимов Миркаюм
455. Муслимов Икрам
456. Михайлов Андрей, русск.
457. Мирзахайтов Мирадим, узб.
458. Мурдахаев Юмахан, евр.
459. Махмутов Махмут, узб.
460. Мирсал Маманов
461. Махкамбай
462. Мошеев Мошка, евр.
463. Мататов Абошалон
464. Максудов Мулла Таш., узб., не труд. эл.
465. Миркалимов Мирсадык, торговец
466. Мирзабабаев Ходжи М., адм. ссыльн.
467. Мурыгина Мария Пав., русск
468. Мальцев Петр А. В.
469. Мирата Низам Зоргор. Адм. ссыльн.
470. Мосхе Нестор Эстат
471. Максимова Аграфена
472. Мирошникова Кафифа
473. Мартинович София Фн.
474. Мишина-Широкова Ан, Мария Никитишна
475. Морозова, Гусева, Ждф- ва, Зорина, Вороний Ольга Васильев.
476. Мартинова-Михеева нас. Мария Андреев.
477. Мухина, Морозова, Ефименкова Ал-др.
478. Мартинов Гаврил Ва
479. Монахов Тимофей Фор.
480. Маценко Павел Федор
481. Макотин Сергей Ал.
482. Макрушников Антон в.
483. Мамонов Хашамбай , узб.
484. Мацкин Семена Хаук, русск.
485. Музанарходжаев Сатвод, узб.
486. Микаэлян Николай А., русск.
487. Макарченко Иван См.
488. Милкин. Даль Сам.
489. Маргимбеков Турсбек
490. Мирахмет Мирсаʌиогд, узб.
491. Мавлянходжаев Игаме
492. Мадабитбеков Тураб
493. Миндян Абдыназар
494. Мирзаева Джабаркул, по суду
495. Мирхадиева Миррахим
496. Мухитдинов Орман
H
497. Надь Иосиф Георг., русск., торговец
498. Нарметов Шермет, узб.
499. Насыров Энуман
500. Нарметов Тургумбай
501. Нарходжаев Усман
502. Нарботаев Мадан
503. Нишанов Усман
504. Нишанов Розымет
505. Нармухамедов Хасан
506. Нарметов Нияз
507. Недемин Семен, русск.
508. Нурбеков Четай, узб.
509. Наздрачев Петр Анд, русск., адм.ссыльн.
510. Носенко Порфирий Ник.
511. Навосад Иван Емельно,
512. Новиков Ший Медеевич
513. Новиков Зиска Менделв.
514. Назыр Гашим-Оглы
515. Надежденкова Надежда-П.
516. Назметов, Мурайдин
517. Нур-Али Бахбуд-Оглы
518. Никитина Ал-дра Антонов.
519. Недоточеев Иван Петров
520. Норец Иван Евтехович
521. Нилова Антонина Иван.
522. Небесюк Калентин Сати
523. Небесюк Каленин Степан
524. Немченко Павел Филип.
525. Никонов Игнатий Роман
526. Нурберды-Оглы Ходжа М.
527. Наркулов Бабы-Кари, узб.
528. Носенок Иван Петрович, русск.
529. Нарбаев Аман, узб.
530. Ниязметов Гулымак
531. Наумец Тимофей Федоров
532. Никитин Петр Иванович
533. Нурумов Каримбай, русск?
534. Нармухамедов Назар, узб., по суду
О
535. Омаров Ахмет, узб.
536. Огронович Сергей Мих., русск.
537. Орагивелидзе Апполон
538. Осипов Николай Иван.
539. Орлов Сергей Петрович
540. Ольхова Анна Федоровна
541. Офицеров Дмитрий Фед.
542. Отчун-Оглы Алла Верды
543. Осипов Михаил Кунр.
П.
544. Пиратов Карчи , узб., торговец
545. Пардинов Умар
546. Петухов Иван, русск.
547. Падатченко Александр
548. Пинхасов Зелин, евр.
549. Прасолов Михаил, русск.
550. Партибаев Нармет, зб.
551. Петросян Ашон А., русск., адм. ссыльн.
552. Прове Федор Иванович
553. Прове Федор Федотови
554. Прове Кидкай Федорови
555. Пончев Ал-др. Павлович
556. Полосухин Михаил Еф.
557. Першикова Анастасия Ин
558. Попов Капаулин В. Н.
559. Породовская Ефр. Як.
560. Параменская Ефр. Вас.
561. Прискина Косенко А.
562. Проконович Констан. Н.
563. Парманов Мухитдин, -, сл.рел.культ.
564. Пушкина Евдокия Вас. адм. ссыльн.
565. Панхаев Иван Анисим.
566. Пацигирина Мария Федоровна
567. Павлюкова Евдокия Ивановна
568. Петров Петр Иванович
569. Павлова Ева Васильевна
570. Пулатов Махтум-Кулы
571. Полинина Мария
572. -
573. Пельник Никифор Тимофеевич
574. Пушкарев Андрей Николаевич
575. Палин Федор Павлович, русск., адм. ссыльн.
576. Попов Пимон Мокович
577. Подгорный Антон Димитриевич
Р
578. Рашитов Хаким, узб. торговец
579. Разметов-Ирмет
580. Рахманкулов Турсункул
581. Рахматтулаев Нишан
582. Рахматходжаев Абдулла
583. Рахимходжаев Аскарходжа
584. Рахманбердиев Карим
585. Расульмагамедов Алим
586. Раимкулов Умар
587. Рахманов Абдулла
588. Рахимходжаев Арим
589. Рахимшайхов Тешабай
590. Рафаил Барух
591. Рустам Мов Юсуп
592. Рустамов Абдулла
593. Рыжкова Анастасия Ив.
594. Расторгуев Иван Мих.
595. Ромашкин Иван Семено
596. Рыкалин Андрей С.
597. Розы-Маршаб Сафор-Оглы
598. Руденко Пахом Федор. Федор.
599. Руденко. Павел
600. Руденко Иван Федор.
С
601. Саитов Малим
602. Сарджанов Джабди
603. Салимов Абдулла
604. Сурцова Анна
605. Суронцева Петр.
606. Салин Иван
607. Семитринников Андрей.
608. Сосновы Георгий.
609. Скоров Федор
610. Саримсак Ходжаев Ис.
611. Саримсак Ходжаев Азим.
612. Садыков Сабир.
613. Салимбаев Абдукадыр.
614. Саркисов Аванез
615. Сулейманходжаев А.
616. Саитов Ишамбай
617. Санмурзаев Тайтан
618. Синяев Степан
619. Скляенко Мария
620. Сайфулаев Гариф
621. Садыкходжаев Умар
622. Садыкходжаев Малиш
623. Садыкходжаев Акрамход.
624. Садык Ходжаев Атабай
625. Сивцов Никонор
626. Сабиров Сайфулла
627. Сайтов Аширбай
628. Сайдахметов Саидулла
629. Сарибаиходжаев Усман
630. Самукжанов Акбар
631. Сабитов Абдулла
632. Сачаков Казких
633. Султан-Назаров Камил
634. Салмжанов Шарин
635. Саидмуннаваров Ахмет
636. Саттаров Алиман
637. Султан-Назаров Абдумут
638. Садыков Умар
639. Сулейманов Сайдахмет
640. Салимов Абдусаттар
641. Самурходжаев
642. Смолина Александра
643. Салимов Абдусаттар
644. Салимсанов Абдурасул
645. Сарботаев Мирзарахим
646. Султан Назаров Мутам
647. Совченков Яков Мих
648. Сергеев Павел Яков.
649. Снисарь-Слесаренко Ф. А.
650. Сафронов Илья Гаврилов.
651. Савин Ал-др. Иванов.
652. Селиванов Иван Дмитр.
653. Ситников Леонтий Яков.
654. Семенова Нина Федоров.
655. Семенова-Комарова 3. В.
656. Сухарникова Натал. П.
657. Сорокин Василий Фед.
658. Смелевский Федор Иван.
659. Семинкии Константин И.
660. Савоско Филип Павл.
661. Самыков А.
662. Садыков-Алиджан Мамед Оглы он же Алиев
663. Совенко Исан. Дмитр.
664. Сухомлин Иван Вас.
665. Сороченкова Зинаида
666. Садоян Вагиноч Абрам
667. Сергеев Николай Леон.
668. Стуждонов Ник. Петр.
669. Саид-Наби Сенд Абдж
670. Скляров Ал-др. Иванович
671. Серикбай Абдулла
T
672. Ташмагомедов Мултыкбай
673. Таджиев Усман
674. Ташмолата
675. Ташполатов Ишполать
676. Турсунходжаев Акзам
677. Тешабаев Ташмет
678. Турдыев Юлдаш
679. Ташметов Досмет
680. Турдиниязов имя не изв
681. Талинов Алим
682. Ташметов Нишамбай
683. Туртумбаев Ишанкул
684. Ташметов Ишмет
685. Турсунов Куль Ахмет
686. Ташев Рахим
687. Семен
688. Трофимова Наталия
689. Ташмогамедов Икром
690. Токмаков Николай
691. Токарев Георгий
692. Ташметов Шер "
693. Ташметов Баймет
694. Ташмагомедов Хидояр
695. Ташев Махком
696. Тулькубаев Сузонбай
697. Ташмугаммедов Нашим
698. Тагаметов Тулебай
699. Ташев Рахим
700. Третьяков Феодос. И.
701. Титов Вас. И
702. Титов Вас. Игн.
703. Твердовская, Бауюта,
704. Анникина Овген. Бор.
705. Тюменов Косьян Ханф.
706. Терданиэлянц М. Д. К.
707. Турдина, Гордеева Анна
708. Толстенко-Брусков Иван
709. Ткаченко Наталия Иван.
710. Тимошев Василий Яков.
711. Тимохин Сергей Тихонов.
712. Тюменбаев Усман
713. Таранов Федор Филип.
714. ГАТОшевский Иван Иван.
715. Твердовская Евгения
716. Турсунов Агзам
717. Ташметов Ниман
718. дов Миха
У
719. Увайдуллаев Рахмет
720. Умаров Момундай
721. Утамов Игамерды
722. Усманбеков Мастанбек
723. Увпйлов Абрам
724. Умаргазаров Исмаил
725. Утеметов Тікташ
726. Утеметов Хідмет
727. Утемегов Холмет
728. Ушенян Георгий Алек.
729. Умаралиев Навруз
730. Усманов Иса
731. Уманбеков Асламбек
Ф.
732. Федорчук Стелан
733. Федорчук С.
734. Федорить Анна
735. Фатее И
736. Файзиев, птрi em
737. Франчак Евгеxucun.
738. Франкевич Франц Фр.
X
739. Хабуллаев Серг. Лев.
740. Хмелевский Замберг Ст. Адамович (Перт-Янович)
741. Хинтмирсамедов Ирмирс.
742. Хухин заса
743. Ходжимухаммедов
744. Хорошев Ал-др Иван.
745. Ходжи-Аков. Надыров
746. Харкевич Евгений Н.
747. Хасанов Козы
748. Хорошилов Никифор
749. Хайтметов Ашур
750. Хальмеков Азмед
751. Хальбеков Мадали
752. Хашимов Абдусадык
753. Худояров Каратай
754. Ходжаев Абдулла
755. Хакимходжаев Усмал
756. Хошимов Абдумалин
757. Хакимходжаев Могомед
758. Хусабаев Атам
759. Хасанбаев Миридаш
760. Хакимханов Абдулла
761. Хусайнов Ахмет Курманбай
762. Хайтбаев Петр-
763. Худайназаров Ирискул
764. Хакимджанов Хидоять.
765. Халметов Алмет
766. ХалмуратовДжорабай
767. Худжидимов Тулемет Анаркуль
768. Халметов Турды
769. Хекметов Ергеш
770. Хаммстов
771. Хохленко Михаил
772. Халметов Ашир
773. Худайназарки Юлдаш
774. Хездиконов
775. Худшая
776. Хусанов Садык
777. Хакиметов Ишмет
778. Ходжаев Валиджан
779. Хадиев Алим
780. Хадиров Лунур
Ц
781. Цвилинева Ольга Викто
782. Цицикован Семен
783. Цицихман Мам. Влад.
Ч
784. Черкунов Иван
785. Чимболотов Ирисмет
786. Чимботаев Саримсак
787. Чануквазде Исак Фед.
788. Чиквинадзе Фома Ник.
789. Чальнова Зинални Сил
790. Чернова Зинаида Сергев.
791. Черноширдин Ал-др Вас.
792. Чабрикова Ефроси. Ив.
793. Чаладаев Алибек
Ш
794. Швец Евд. Вас.
795. Шведовая Евдокия Ник.
796. Шведкий Кузьма Пант.
797. Швец Петр Марк.
798. Шестепалко Роман Е.
799. Шмигальский Давид Нос.
800. Шилова Татьяна Захар.
801. Шафиев Абдулла Шаф.
802. Шафалатов Данияр
803. Шилова Татьяна Захар.
804. Шукуров Расуль
805. Шукуров Сабир
806. Шарустамов Разих
807. Шаикрамов Шасир
808. Шимаков Юханик
809. Шимаков Гаврил Абдул
810. Шахсультанов 3
811. Шишиланков Э. Ю.
812. Шукуров Магомед
813. Шашидоятов (имя не изв.)
814. Широв Ходжамед
815. Шасультанов Абдулла
816. Шермухамедов Исмаил
817. Энельман Герш Бор.
Ю
818. Ютхня, учаил Григор.
819. Юсуп-нев Абдурахман
820. Юлдашев Мулла Насарм.
821. Юнусов Ирисмет
822. Юнусов Мирза Расул
823. Юлчиев Кул Ахмет
824. Югусов Самадали
825. Юнуметов Сайдахмет
826. Юсунханов Харун
827. Юлдашев Ирискуя
828. Юнусов Анармет
829. Юнусов Шакур
830. Юсупов Або
831. Юсупов Садык
832. Юнусов Анармет
Я
833. Якупов Юлдаш
834. Якупов Роджаб
835. Якун онхо... Якунж
836. Якупов Роджаб
837. Якунжонходжаев Абдуват
838. Якубов Абдухант
839. Якубов Юнхаим
840. Якубов Ильяу
841. Якубов Юсунхаим
842. Якубов Байкать
843. Ярджаян Авание Сарк
844. Яланский Михаил Федор.
845. Ястремский Николай О.
Қоымша тізім:
1. Иметов Юнус
2. Абдулаев Арип
3. Ильин. Кас. Ник.
4. Спевачевский Ник.
5. Махмут Исаметов
6. Суфи Ванна
7. Мамаюсупов Сейб ургунов
8. Рузмет Худайназаров
9. Мухи Нарманов
10. Нарметов Кулнияз
11. Нарметов Абдулла
12. Хасаев Юлдаш
13. Мусаев Хаджимет
14. Розометов Тешебай
15. Ирасметов Мирзакарим
16. Усманов Гани
17. Саитов Каратай
18. Юсупбаев Халмет
19. Исламханов Фазил
20. Ергешев Таджитай
21. Музапарханов Ахрахан
22. Усенходжиев Тулуген
23. Муминов Тургун
24. Мусаев Ислам
25. Алметов Усталь
26. Раимкулов Юм
27. Мамидалиев Ну а
28. Юсупбаев Хадмет
29. Бабаханов Фаир.
30. Халмухамедов Юлдаш
31. Юсупжанов Султан
32. Имамов Исмаил
33. Исаев Буран
34. Юльчиев Ольхи
35. Ельмуратов вторат
36. Имамов Ибрагим
37. Ниязкулов Ходжамкул
38. Раимшейхов Умаршик
39. Исмаилов Каратай
40. Магруфханов Мансурхан
41. Турдыходжаев Камил
42. Лайлиев Магомед
43. Таирова
44. Мусаева Омара
45. Боита
46. Ирметова Пазыла
47. Турдыева Мамыра
Список осужденных, члены семейств которых подлежат лишению избирательных прав ПО Г. ЧИМКЕНТУ.
1. Кохно Данил Марков
2. Левицкий Евгений Мат.
3. Кочедев Андрей Ефр-
4. Ирисалиев Иргеш
5. Ахметов Абдукарим
6. Исматуллаев Абдумумин
7. Хаджимухамедов Дехкан.
8. Мухамеджанов Нурхол и
9. Кульджанов Ибрагимход.
10. Абдурашиходжаев Карым
11. Юсунханов Алаухан
12. Миррасулев Юлдаш
13. Курбанов Исмаил
14. Алиев Турды
15. Маманов Макашбай
16. Мухамеджанов Мумин
17. Худойбергенов Иманкул
18. Токбергенов Мусабай
19. Малла Ахметов Мусабай
20. Халмухамедов Ахмет
21. Koмакулoв Ирназар
22. Турсметов Ахмет
23. Абдужалилов Бабай
24. Узбасов Иген
25. Узбасов Нурман
26. Баранов Николай Герасим.
Список осужденных, семьи которые подлежат лишению избирательных прав
1. Сулеймбаев Сулейман
2. Байметов Умар
3. Байбаков Бай аула № 29
4. Байметов Умар
5. Байбаков Гюсен
6. Тулембаев Достай
7. Ордабаев Какен
8. Алькуманов Байметов
9. Сайрамбеков Джаитбай
10. Хентов Сапардабай
11. Досалиев Айтуманжи
12. Байтов Утебай
13. Утебаев Ерембет
14. Карахменов Есербек
15. Иманов Джандарбек
16. Булатов Макаш
17. Утебаев Джарымбек
18. Бердиев Машир
19. Сеитов Балабек
20. Раменкулов Джансебек
21. Султанов Сакламбай
22. Ахмеседиев Чинакул
23. Киртаев Серикбай
24. Сандельбаев Ермен
25. Мирзалиев Кулашбай
26. Бекбельдатов Аширбек
27. Антмурзаев Сатыбек
28. Мерзабаев Сатыбек
29. Чинходжаев Бекбае
30. Мурзабаев Сатыбек
31. Чинходжаев Ураз Мулла Бай
32. Курабаев Алиал
33. Бекбаев Тум
34. Сапаров Мусабек
35. Аршанов Ерзабай
36. Утебаев Досрай
37. Оргабаев Какен
38. Ильгунов Баимбет
39. Сайрамбеков Джумутай
40. Байтиев Сафербай
41. Байтиев Утебай
42. Бердиев Мамыр
43. Сеитов Балабек
44. Раимкулов Джунубек
Список осужденных, члены семейств которых подлежат лишению избирательных прав по Чимкентскому району
1. Зайфбеков Айхун, аул №2
2. Мандыбаев Рысбай, аул №9
3. Ильнундиев Аккуаз, аул №15
4. Чиналиев Бамбулат, аул №9
5. Чиналиев Байбулат, аул №9
6. Байгубов Юлдаш, аул №9
7. Байгубов Андас, аул №9
8. Джантлеуов Ураз, аул №9
9. Малдыбаев Кужанжар, аул №9
10. Нурдыбаев Бердияр, аул №9
11. Молдыбаев Кинильбай, аул №9
12. Таспулатов Джансеит, аул №9
13. Аты-жөні белгісіз - аул №9
14. Кенченбаев Тулейберген, аул №9
Г.ЖАНЫСБЕКОВА,
Шымкент өңірлік саяси қуғын-сүргін құрбандарын толық ақтау жөніндегі комиссиясының
Жұмыс тобының жетекшісі, М.Әуезов атындағы ОҚУ «Тұлға дамыту және ҚХА» орталығының
басшысы, тарих ғылымдарының кандидаты
Ж.ӘШИМ,
зерттеуші, тарих магистрі
Байланыс: 8 (707) 516 37 55
