Шымкент келбеті

Уақытының көп бөлігін отырумен өткізетіндер қатарында оқушылар да бар.  Партада дұрыс отырмау еттің тез шаршауын туғызады. Қолайсыз сезімдерден құтылу үшін оқушы иіледі немесе бір жағына қисаяды. Мұның салдарынан оқушының физиологиялық құрылысы өзгеріске ұшырайды.

Әсіресе, барлық салмақ омыртқаға түседі. Омыртқа үнемі қозғалыс пен жаттығуларды қажет етеді. Еш қозғалыссыз бір қалыпта отырудың салдарынан омыртқа сүйектеріне зақым келіп, ол өзге де мүшелердің зардап шегуіне әсер етеді. Сондықтан да омыртқаның қисаюына жол бермей, ара-тұра үзілістер жасаған жөн.

Мамандардың пікірінше, кей балада жоғары сыныптарға өткенше кемінде 3 созылмалы ауру пайда болады екен. Соның алдын-алу мақсатында Шымкент қаласы  химия-биология бағытындағы Назарбаев Зияткерлік мектебі дене шынықтыру сабағынан бөлек, белсенді қозғалыс сағатын (БҚС) өткізіп келеді. 2018 жылы  жоба ретінде енгізілсе, қазіргі таңда оқушылардың денсаулығын нығайту мақсатында іске асырылуда.

Белсенді қозғалыс сағатында спорттың барлық түрлері қамтылады. Әсіресе, болейбол, баскетбол, футбол, воркаут, үлкен теннис, жеңіл атлетика, күрес, фитнес, созылу жаттығулары, емдік гимнастика т.б. түрлерінен жалпылама  сабақтар жүргізіледі. Бұл өз кезегінде оқушылардың физикалық белсенділігімен қатар, ой өрісін дамытуға да көп көмегін тигізуде.  Балалардың бойынан белсенділікті байқаған ата-аналар да бұл жобаның ғұмырлы болуына ниетті. Өйткені, бос уақытын  тек білімге арнайтын оқушылар үшін аталмыш жоба керек-ақ. Себебі, жеткіншектер түрлі жарыстарда жеңімпаз болып қана қоймай, физикалық жаттығулар арқылы денсаулықты нығайтуда.

Жобаның жүзеге асқанына жылдан астам уақыт өтті. Осы уақыт аралығында оқушылар  заманауи би, емдік дене шынықтыру  ЛФК, crossfit, аэробика бағытында дене белсенділігін арттырған.  Белсенді қозғалыс сағатының қажеттілігін білу мақсатында оқушылар арасында сауалнама жүргізілді. Дене шынықтыру сабағының мұғалімдері оқушылардың пікірлерін жинақтап, қорытынды жасады.

Нәтижесінде  спортқа қызығушылығы төмен оқушылардың да белсенді қозғалыс сағатын асыға күтетінін байқаған. Бұл сабақ оқушылардың  сергек жүрулеріне, дене бұлшықет жүйесінің дұрыс жұмыс жасауына, эмоциялық және оқу үлгерімінде елеулі пайдасын тигізген.

Елімізде Назарбаев Зияткерлік мектебінің 20 филиалы болса, белсенді қозғалыс сағаты тек Шымкент қаласы  химия-биология бағытындағы мектепте ғана жүзеге асып келеді. Әр сыныптың бос уақытына сай кесте құрылған. Сол аралықта оқушылар өзіне ұнаған спорт түрімен шұғылдануға және емдік гимнастикамен айналысуға мүмкіндігі бар. Жобаның үздіксіз жүзеге асуына  дене шынықтыру пәні мұғалімдерінің еңбегі орасан.

Белсенді қозғалыс сағаты басталғалы оқушылар түрлі  жарыстардар топ жарып,  жетістіктерімен қуантуда. Атап айтар  болсақ, мектеп мақтаныштары  Көкшетау қаласында өткен шахмат жарысында жүлделі ІІІ орынды иеленді. Сондай-ақ, Семей қаласында баскетболдан ұлдар және қыздар командасы бас жүлде қанжығасына байлады. Волейболдан қыздар, футзалдан қыздар командасы желілік спартакиадада жүлделі ІІІ орынды иемденді. 

Байқағанымыздай, белсенді қозғалыс сағаты оқушылардың білімде жоғары нәтиже көрсетуімен қатар, спортта да жетістіктерге жетуіне дәлел бола алды.

Спортта нәтиже көрсетіп, оқуда озат болуға талпынған оқушылардың бойынан өмірге деген құштарлық, жетістіктерге жетуге деген ұмтылыс байқалады.

Ал мұғалімдер болса, оқушылардың салауатты өмір салтын ұсынуға бағыт бағдар беріп, баланың физикалық тұрғыда мықты болуына ықпал етуде.

Талғат БАЙТУОВ,

Шымкент қаласы химия-биология бағытындағы

 Назарбаев Зияткерлік мектебінің

дене шынықтыру пәні мұғалімі

Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаев 2 қыркүйекте парламент палаталарының бірлескен отырысында Қазақстан халқына алғашқы жолдауын жариялады. Жолдауда еліміздің қоғамдық-саяси жаңғыртпай, экономикалық дамуды іске асыру мүмкін еместігі көрсетілген. Бұл өте маңызды бағыт. Оның ішінде сыбайлас жемкорлық тақырыбына аса коңіл бөлінді.

Орталық және жергілікті органдардың нормативтік құқықтық актілеріне сыбайлас жемқорлыққа қарсы сараптама жүргізу  ісін қайта қалпына келтіру қажет.Бұған сарапшылар мен қоғам өкілдері де атсалысуы тиіс.Сыбайлас жемқорлыққа қатысты қылмыс жасалған мекеменің бірінші басшысының жауапкершілігін заңнамалық және     Сыбайлас жемқорлықпен жан-жақты күресу мәселесі күніне нормативтік тұрғыдан нақты белгілеу керек.Біз елімізді реформалаудың  жаңа кезеңіне қадам бастық. Осы маңызды міндеттерді сапалы орындауымыз керек.     Еліміздің әрбір тұрғыны оң өзгерісті сезінуі тиіс. 

Еңбекші ауданы  

бойынша Мемлекеттік  

кірістер басқармасының бөлім басшысы

     Г.Джандарбекова  

Қазіргі таңда қоғамда арасында дауларды медиация тәртібімен реттеу кең етек алып жатқандығы белгілі.

Медиация дегеніміз бұл латын тілінен аударғанда medire-делдалдық ету дегендігі білдіреді, яғни тараптардың ерікті келісімі бойынша жүзеге асырылатын, олардың өзара қолайлы шешімге қол жеткізуі мақсатында медиатордың (медиаторлардың) жәрдемдесуімен тараптар арасындағы дауды (дау-шарды) реттеу рәсімі болып саналады.

Жалпы, медиация өз бастауын көне заманнан алады. Оның ішінде өзіміздің тарихымызға көз салатын болсақ бүгінгі таңдағы медиаторлардың атқарып отырған жұмыстарын дауларды шешу, екі жақтың мүддесін қанағаттандыру және т.б. жұмыстарын сол кездегі билер алқасы жүзеге асырған.

Ал, қазіргі таңда ҚР аумағында «Медиация туралы» 28.01.2011 жылдан бастап Заңы қолданысқа енгізілді және ол мына жағдайларда қолданылады- жеке және (немесе) заңды тұлғалар қатысатын азаматтық, еңбек, отбасылық және өзге де құқықтық қатынастардан туындайтын, сондай-ақ онша ауыр емес және ауырлығы орташа қылмыстар туралы, қылмыстық теріс қылықтар туралы істер бойынша қылмыстық сот ісін жүргізу барысында қаралатын даулар (жанжалдар) және атқарушылық іс жүргізуді орындау кезінде туындайтын қатынастар медиацияның қолданылу саласы болып табылады.

Бұдан бөлек, медиацияның қолданылмайтын жағдайларды кездесетіні сөзсіз. Оның ішін атап айтсақ, дауларда (жанжалдар) медиация рәсіміне қатыспайтын үшінші тұлғалардың және сот әрекетке қабілетсіз не әрекетке қабілеті шектеулі деп таныған адамдардың мүдделерін қозғаса немесе қозғауы мүмкін болса, тараптардың бірі мемлекеттік орган болып табылатын кезде, жеке және (немесе) заңды тұлғалар қатысатын азаматтық, еңбек, отбасылық және өзге де құқық қатынастарынан туындайтын дауларда (дау-шарларға) және сыбайлас жемқорлық қылмыстар және мемлекеттік қызмет пен мемлекеттік басқару мүдделеріне қарсы өзге де қылмыстар туралы қылмыстық істер бойынша медиация рәсімі қолданылмайды.

Мамандандырылған ауданаралық

әкімшілік істер сотының

судьясы Н.Алиев