Шымкент келбеті

Шымкенттен гуманитарлық көмек тиелген жүк көлігі Қарағанды облысына аттанды. Оңтүстік Қазақстан облысынан су тасқынынан зардап шеккендерге 9,5 тонна азық-түлік, жылы киімдер, ыдыс-аяқ, төсек-орын жабдықтары жөнелтілді. «Жас Отан» Жастар қанаты облыстық филиалының төрағасы Бауыржан Молдабековтің мәлімдеуінше, гуманитарлық көмек осымен ғана шектелмей, қайырымдылық акциясы әрі қарай жалғасады. Ендігі кезекте, қарағандылықтарға 1 мамырға дейін медициналық жабдықтар жіберіледі.

Қысылтаяң шақта аймақ жастары игі бастама көтерген болатын. Олардың әлеуметтік желідегі «Отандастарымызға қолдау көрсетейік» деген үндеуі үлкен-кішіні бей-жай қалдырмады. 15 сәуірден бастап гуманитарлық көмек көрсетуге қолдау білдіргендер көп болды. Бірі киім-кешек жинаса, енді бірі қаржылай қол ұшын созуда. Жастар орталығының директоры Ерлан Айтбаевтың айтуынша, зардап шеккен отандастарымызға қол ұшын созған кәсіпкерлер мен қала тұрғындары белсенділік танытуда. «Гауһар тас» тігін фабрикасы 300 мың теңге көлемінде киім әкелсе, «Исар Сервис» ЖШС-і азық-түлікпен көмектесуді жөн көрген. Тіпті зейнеткерлерге дейін қайырымдылық көрсетіп, жылы киімдерін, тұрмысқа қажетті заттарын әкеліп жатыр. Сондай-ақ, орталық жанындағы жастар ұйымдары мен еріктілер тобының мүшелері де акцияға қатысуда. Олар хабар таратылысымен санаулы сағатта азық-түлік, жылы киім жинап үлгеріпті. Жастар орталығының қызметкері Майя Алибжанова қолдау білдірген қала тұрғындарына  алғысын білдірді. Ал, жиналған заттарды реттеп, ұйымдастыруда жастардың үлесі мол екенін атап өтті.
– Біз Жастар орталығында зардап шеккен тұрғындарға әкелінген азық-түліктер мен киім-кешектерді, төсек орындарды жинап жатырмыз. Бастамамыздың аяқсыз қалмай, ұйымшылдықпен жүзеге асуына студенттер ғана емес, қала тұрғындары да қолдау көрсетуде. Тіпті қолданылмаған ыдыс-аяқ, киім-кешектерді әкелген абзал жандар да кездеседі, – дейді еріктілер мектебінің мүшесі Ботакөз Ізтілеуова.
Естеріңізге сала кетейік, Қарағанды облысында 23 наурызда су тасу оқиғасы орын алған болатын. 1268 үй су астында қалып, 6500-ге жуық адам қауіпсіз жерге көшірілген.

Шымкентте ұлттық театрлардың республикалық фестивалі өтті

Қазақстан халқы Ассамблеясының қолдауымен еліміздегі ұлттық театрлардың республикалық ІІІ фестивалі басталды. Жылдағы дәстүрі бойынша өтетін театр фестивалі биыл Оңтүстікте өткізілуде.

Апта бойына жалғасқан шараның мақсаты – еліміздегі ұлттық және этностық театрлардың өнерін насихаттау,  Қазақстан халқының мәдениетаралық диалогын арттыру, дарынды әртістер мен режиссерлерді анықтау және оларға қолдау көрсету, қазіргі заманғы сахна өнеріндегі жаңа бағыттарды анықтау, өскелең ұрпақты патриотизм рухында тәрбиелеуге атсалысу болып табылады.
Облыс әкімі Асқар Мырзахметов ІІІ республикалық ұлттық театр фестивалінің құрметті қонақтарымен кездесіп, мәдениет саласында атқарылып жатқан жұмыстарға тоқталды. Ұлтымыздың ұйытқысы саналатын оңтүстікте соңғы бес жылда жаңа 46 мәдениет мекемесі ашылған және 8 кәсіби театр тұрақты жұмыс істеуде. Бұл тұрғыдан облыс өзге өңірлер арасында көш бастап тұр. Аталған театрларда 42 жаңа спектакль сахналау жоспарланып, 49 қойылымның премьерасы өткен. Былтыр оңтүстікқазақстандық өнерпаздар екі жарым мыңға жуық спектакльді сахналап, оларды 315 мыңнан астам көрерменнің талғамына ұсынған. Кездесу барысында мәдениет майталмандары өткен жылы Мемлекет басшысының қатысуымен облыстық драма театры мен «Түркістан» сарайы ашылуы Шымкенттің өзіндік мәдени өмірін қалыптастыруға үлес қосқанын атап өтті. Фестивальдің ашылу салтанатына елімізге белгілі сахна саңлақтары мен республикалық театр ұжымдары  қатысты. Облыс әкімінің орынбасары С. Қаныбеков қатысушыларды фестивальдің ашылу салтанатымен құттықтап, өнер жолында шығармашылық табыс тіледі. Дәстүр бойынша қызыл кілем үстімен театр және кино актері Асанәлі Әшімов, режиссер, професор Есмұқан Обаев бастаған сахна саңлақтары жүріп өтті.
Фестивальдің алғашқы қойылымын Оңтүстік Қазақстан облыстық орыс драма театры Т. Ахтановтың «Ант» спектакілімен ашты. Театр мерекесінде
Қ. Қожамияров атындағы мемлекеттік республикалық ұйғыр театры А. Аширидің «Жалғыз жалбыз», республикалық мемлекеттік корей музыкалық театры Ж. Солтиеваның «Әйел махаббаты», республикалық неміс драма театры
Б. Берхтың «Ия-Жоқ», Оңтүстік Қазақстан облыстық драма театры М. Байғұт және Ш. Орынбайдың «Қарлығаш әулие-Төле би» атты спектаклдерінің көрсетілімдерін ұсынды. Бүгін түрлі ұлт пен ұлыстың өнерін паш еткен театр ұжымдары арнайы жүлделермен  және сыйлықтармен марапатталады.

Дәстүрлі музыкалық өнерді насихаттауда ұстаз-домбырашы, Қазақстан Журналистер одағының мүшесі Қалмахан Омардың еңбегі елеулі. Ол өңірде шәкірттерімен бірге қазақ күйінің құдіретін талайға танытып келеді. Жуырда өткен оның «Бабалар аманаты» атты тарихи-танымдық, әдеби-музыкалық жобасы жұртшылықты дәстүрлі халық өнерінің кәусарына қандырды. Киелі домбыраның қос ішегімен үндескен әдемі ән мен күйге жүрегі жібімеген, көңілі шаттанбаған жан жоқ шығар, сірә. Өнерпаздар төкпе күйді төгілткенде көрермен «бәрекелді» деп, дем беруден жалықпады. Екі сағатқа созылған концерт көпшіліктің дәстүрлі өнерге сусағанын, есер әннен естіні ажырата алатынын тағы бір дәлелдеді. Жоба авторынан алған сұхбатты бүгін оқырман назарына ұсынып отырмыз.

– Қалмахан аға, бұл жобаңыздың ерекшелігі неде?
– Бұл жобаны қолға алғандағы негізгі мақсат – қағажу көріп келе жатқан дәстүрлі өнерді төрімізге шығару. Ең бірінші ерекшелігі – жанды дауыста, екінші ерекшелігі – дәстүрлі өнеріміздің барлық дерлік жанры қамтылды. Атап айтқанда, дәстүрлі ән кең тараған Арқа, Батыс, Алтай-Тарбағатай, Сыр бойы және Жетісу мектептерінің үздік туындыларын көрермен назарына ұсындық. Сондай-ақ, қасиетті қара қобызымыз бен домбыра күйлерін де көрерменмен қауыштырдық. Тағы бір ерекшелігі, поэзия мен бір жұп ақындар айтысын бағдарламаға енгіздік. Ендігі бір айтатын мәселе, қазақтар бұрын өзара күй тартыстан жарысқа түсіп отырған. Сондай-ақ, көрші қырғыз, қарақалпақ және түркімендермен де күй көрігін қыздырғаны жөнінде деректер жетерлік. Біз ұмытылып бара жатқан күй-тартыс үрдісін жаңғыртудамыз. Сайып келгенде, жобаның негізгі мақсаты – түркі дәуірінен тамыр тартатын бабаларымыздан қалған ғажайып дәстүрлі өнерімізді насихаттай отырып, ұлтымызға жетіспей тұрған ұлттық рұхты асқақтату арқылы намысты жану. Осы орайда басылым арқылы ата дәстүрге адалдық танытып, төл өнерімізге қолдау көрсеткен облыстық ішкі саясат және дін істері басқармасына алғыс айтамын.
– Кезінде батыстың этнограф ғалымдары жоғары бағалаған дәстүрлі өнеріміз неліктен кенже қалып отыр?
– Мұның тамыры өте тереңде. Өзіңіз айтпақшы, бүкіл әлемде теңдесі жоқ ұлтымыздың дәстүрлі музыкасы талай жатжұрттықтарды тамсандырған саф алтындай биік өнер болатын. Жалпы алғанда, қазақ ұлты сахара төсінде ат ойнатып, табиғатпен үндесе білген қаны таза, жаны сұлу эстет  халық еді. Ал, мұндай сипаттағы ұлттың әсемдік әлеміндегі тудырған дүниелерінің осал болуы мүмкін емес. Бірақ жерімізге дендеп енген отаршылар қасиетті атамекенімізді ғана емес, ұлтымыздың ғасырлардан келе жатқан өмір сүру дағдысы, тілі, діні жалпы алғанда руханиятымызға орасан зардап әкеліп, қазақтың жанын жаулады. Соның салдарынан тілінен, ділінен  айырылған көптеген қандастарымыз ұлттық құндылықтарына жатсына қарап, өзгенің мәдениетіне табынушылық сияқты мінез-құлық қалыптастырды. Міне, осындай жағдайда дәстүрлі өнеріміздің де тынысы тарыла бастады. Өз қағынан жеріген космополит қазақтарға ұлттық құндылықтарымыз архаизмнің белгісі іспетті көрінді, қолданыс аясы азайды. Осы үрдіс бүгінге дейін әлі жалғасуда. Бір сөзбен айтқанда, атадан балаға мұра болып, ғасырдан ғасырға жалғасып келе жатқан төл өнеріміздің  мәдени желісіне сызат түсіп, тұнығы лайланды. Әр ұлттың сөйлеу тілімен бірге музыкалық тілі бар. Міне, осы музыкалық тіліміз қазіргі таңда шұбарлануда. Әсіресе, жастарымыз Батыстың елірме, жеңіл музыкасының жетегінде кетті. Мұндай ахуалдың орын алуына, елімізде жүріп жатқан қаптаған ток-шоулар мен даңғаза әуендерден  тұратын эстрадалық концерттер «үлес»  қосуда.
– Мұндай тенденцияны тоқтатудың қандай жолын ұсынасыз?
– Оның ешқандай қиындығы жоқ. Бұл тенденция тоқтатылар еді,  егер ол керек деп табылса. Бірақ,  осындай жөнсіздіктерге тоқтам  салатын мәдениет министрлігі, болмаса руханиятымыздағы белгілі бір тұлғаның табылмай тұрғаны қынжылтады. Қазақтың өнері өнерпазға ғана емес, халыққа, болашақ ұрпаққа қажет қой.
– Өнер жұлдыздары туралы ойыңызды білсек...
– Кез келген халықтың өзіндік ұлттық сипаты, ұлттық болмысы бар. Соның бір көрінісі, ол – халықтың ұлттық өнері. Кезінде тамаша дауысымен әсем әнді әуелеткен Ақан сері, Біржан сал, Мұхиттарды қай қазақ танымайды дейсіз?! Қазақ әнін әлемге паш еткен Әміре, дәстүрлі қазақ әніне дара жол салған Жүсіпбек Елебеков   әлі күнге халық есінде.  Өнер көгінде  жұлдыздай жарқыраған оларды халық төбесіне көтерді. Құрметі мен қошеметін аямады.  Міне, осындай  жампоздарға телінуге тиіс талант деген ерекше категорияны біз «ауылдың алтыауызы» деңгейіндегі әншісымақтарға үлестіріп біттік. Өткенде бір әншінің концерт жүргізушіге «мені жұлдыз деп хабарлауды ұмытып кетпеңіз» дегенін естіп, жағамды ұстадым. Кейде теледидардың төрінен әлі ешкімге белгісіз той бизнесінде жүрген әншінің «талантымның арқасында» деп биіктен сөйлегенін көргенде өзімді жайсыз сезінемін.
–Сіздің домбырамызды әлемдік масштабта ұлықтау жөнінде еліміздің Премьер-министріне жазған ашық хатыңыздан хабардармыз. Ондағы мақсатыңыз не еді?
– Иә, бабаларымыздың қалдырған асыл мұрасы – домбыраның  орны бөлек. Ықылым заманнан бері ғажайып аспап ұрпақтан ұрпаққа жалғасып келеді. Әрине, ежелгі әуен-саздарымыз домбырадан басқа, қобыз, сыбызғы, жетіген, сазсырнай, шертер сияқты аспаптар арқылы жетіп отырды. Бірақ тыңдаушыға етене жақыны, әрбір қазақтың сырласына айналған киелі жәдігеріміз-домбыра екені белгілі. Халқымыздың барлық тыныс-тіршілігі, мұң-шері, асыл арманы қара домбыраның шанағында қатталған. Тілмен жеткізу  мүмкін емес жағдаяттарды күймен баяндау үрдісі  болғанын тарих қатпарларынан кездестіресіз. Осы орайда, елімізде мемлекеттік домбырашылар ансамблін құру арқылы киелі жәдігерімізді әлемге бренд ретінде насихаттау идеясы осыдан 10 жыл бұрын келген еді. Неге Премьер- министрдің алдына мәселе етіп қоймасқа? Мұндағы мақсат ешбір ұлтта жоқ күй жанрын біртекті домбырадан тұратын ансамбль арқылы әлемге насихаттау. Өйткені, домбыра - күй аспабы. Бұл ойымды өзімнің ұстазым домбырашы-дирижер, профессор Өтеген Ғұбайдуллинге айтқанымда ол кісі бірден қолдады. Содан ашық хаттың мәтінін дайындап, ұстазым екеуміз «Егемен Қазақстан» және «Жас алаш» газеттері арқылы Премьер- министр мен мәдениет министріне ашық хат жолдадық. Бірақ хатымыз тиісті жерлердің назарына іліккен-ілікпегені белгісіз. Дегенмен ғаламторда пікір айтушылар болмай қалған жоқ. Өткен жылы қазақтың  күй жанры мен киіз үйіміз  ЮНЕСКО-ның Адамзаттық құндылықтар тізіміне  енгеніне  хабардармыз.
– Домбыраны  «дэкко» жанрында ойнатуға қалай қарайсыз?
– Қазақ елінің тарихында домбыраны тұңғыш рет эстрадалық-симфониялық оркестрге қосып ойнаған Қазақстанның еңбек сіңірген әртісі, марқұм Рахым Тәжібаев болатын. Кейін бұл үрдісті Асылбек Еңсепов, «Ұлытау» тобы жалғастырды. Бұл топ пен Асылбектің орындауында күйлеріміздің музыкалық мәтіні сақталып,  өзге де аспаптардың сүйемелдеуімен тыңдаушыға ұсынылды. Ал, соңғы кездері электронды домбыралардағы күй орындау үрдісін қолдамаймын. Өнерді бұлай төмендетуге болмайды. Өйткені домбыраның тембрі, өзіндік бояуы тыңдаушыға жетпейді. Домбыра күй аспабы болғандықтан күйлерді  төл аспапта  ойнағанға не жетсін?!  
– Өнерге қалай келдіңіз?
– Мен Отырар төбесінің баурайындағы Талапты ауылында туып өстім. Ол кездері ауылға концерт, кино айына-жылына бір келетін. Ал, әртістердің келуі ауыл  үшін мереке болатын. Сондағы әнші, күйшілердің  өнері керемет баурап алушы еді. Әкем Қалтай агроном болса да, әдебиет пен музыкаға жаны құмар жан еді. Ол кісі музыкалық аспапта ойнамаса да, халық музыкасын беріле тыңдайтын. Анамыз Қыздаркүл де  ән-күй десе ішкен асын жерге қоятын. Ал ағам Нұрлан Самарқандта институтта оқып жүріп, домбыра-гитара үйреніп келгені есімде. Міне осының бәрінің маған ықпалы болмай қалған жоқ. Сөйтіп өз бетімше домбыра, гитара  үйрене бастадым. 4 сыныптан кейін Шымкенттегі №12 мектеп-интернатта оқуымды жалғастырып, үрмелі оркестрде трубада, сонымен қатар, халық аспаптары оркестрінде домбырада ойнадым. Мұндағы музыкаға баулыған ұстаздарым Санаққали Байжұманов және Сыдық Әбубәкіров болды. Мектеп бітірген соң арман қуып, Алматыдағы Жүсіпбек Елебеков атындағы эстрада-цирк колледжінің домбыра сыныбына оқуға түстім.  Қазақ еліндегі домбыраны кәсіби тұрғыдан зерттеп меңгерудің көшбасшысының бірі,  профессор Құбыш Мұхитовтан дәріс алдым. Кейін Әл-Фараби атындағы мәдениет және өнер институтында оқуымды жалғастырдым.
– Өзіңіз қызмет ететін  Жамал  Омарова атындағы №1 балалар  саз мектебінің жай-күйі қалай?
– Мектебіміздің 73 жылдық тарихы бар. Қазіргі таңда мұнда 750-ден астам оқушы 18 түрлі музыкалық аспап бойынша білім алады. Мектептің спецификалық ерекшеліктеріне байланысты әрбір оқушымен бір мұғалім жеке дара сабақ өтеді. Сондай-ақ, әр тоқсан сайын шәкірттер емтихан-сынақ тапсырып отырады. Мектебімізді бітірген түлектер  еліміздің, қала берді ТМД мен шет мемлекеттерде өнер-білім ұяларында жемісті қызмет етіп жүр. Бүгіндері  Оңтүстікте жаңа мәдениет ошақтары, білім ұялары  көбейіп келеді. Қаншама балабақшалар, жалпы  білім беретін мектептер салынды. Ал, еліміздегі үшінші қалаға айналғалы отырған Шымқалада  неге дарынды балаларға арналған мамандандырылған музыкалық  мектеп-интернат  ашпасқа?! Бұл ұсынысты кезінде облыс әкіміне ашық хатта жолдаған болатынмын. Егер осындай білім ұясы салынатын болса, ауылдардағы  өнерге талпынған қарадомалақтарымызға  кең жол ашылар еді.
– Сіздің  ұстаздықпен қатар түрлі тақырыптарда қалам тербеп жүретініңізді білеміз. Жазуға деген қызығушылық қалай қалыптасты?
– Әрбір азаматты қоғамдағы болып жататын құбылыстар бейжай қалдырмаса керек.  Осы орайда, руханиятымыздағы, өнер, білім саласындағы мәселелер мені де көптеген ойларға жетелейді. Сондай сәттерде лықсып келген ойларымды сирек болса да қағаз бетіне түсіріп отыратыным бар.  Бірқатар дүниелерім облыстық, республикалық басылымдарда аракідік болса да жарияланып тұрады.  
– Болашақта жобаңыздың жалғасын көре аламыз ба?
–  Біздің мақсатымыз – мұны Қазақ елінде «Бабалар аманаты» деген форматпен жоба ретінде қалыптастыру. Ол үшін бір ізге түсіріп, жүйелі жұмыс жүргізу қажет. Атап айтқанда, мұны барлық облыс орталықтарында, сондай-ақ, Елордада өтуіне, мүмкіндік болса, өнерге сусап отырған Қытай, Моңғолия, Өзбекстан, Ресей, Иран, Түркіменстан, Түркия сияқты мемлекеттердегі  қандастарымызға  көрсетсек, қанекей!  Бірақ бұл жұмыстарды түгел атқару үшін қомақты қаражат керек. Алдағы уақытта  жобаның аяғынан тұруы үшін  ұлттық өнерге жанашыр  азаматтар қолдау көрсетеді деген ойдамын.
– Әңгімеңізге рахмет!

Сұхбаттасқан
Құттыбике НҰРҒАБЫЛ

Оңтүстік өңірінде еліміздің өркендеуіне  ирандықтар да лайықты үлес қосуда. Тұрақтылық пен келісімді паш етіп, достыққа – дәнекер, ұлағатты істерге – ұйытқы болған ұлттың қазақ халқына өкпесі жоқ. Бүгінде Оңтүстікте 5 мыңға жуық иран халқы бар. Олардың көбісі Бәйдібек, Сарыағаш, Төлеби, Қазығұрт аудандарында шоғырланған.

Иран этномәдени бірлестігіне Нұрсбек Капар Пур 2000 жылдан бері жетекшілік етіп келеді. Қазіргі таңда бірлестікте 11 адам бар. Атқарып отырған жұмыстары да ауқымды. Өйткені, бірлестік мәдени шаралармен ғана шектеліп отырған жоқ. Биыл еліміздің тарихындағы маңызды датаның бірі Қазақстан халқы Ассамблеясының 20 жылдығына орай игілікті істердің басмашысы бола білді. 20 этномәдени бірлестік қамқорлыққа мұқтаж жандарға, мүмкіндігі шектеулі балаларға, соғыс ардагерлеріне көмек берді. Сондай-ақ, халықтар достығын нығайтуды мақсат еткен орталық бірлестіктермен іс-шаралар мен ұлттық мерекелерді бірге өткізу игі дәстүрге айналған.
– Елімізде құрылған Қазақстан халқы Ассамблеясы өзге елдерге достық пен бірліктің қазақстандық бірегей үлгісін қалыптастырды. Сондықтан, әрбір этномәдени бірлестіктің жетекшілері мен мүшелері Қазақ елінің ынтымағы мен бірлігін нығайтуда. Біз қоғамда қалыптасқан саяси тұрақтылықты, ұлттар арасындағы ауызбіршілікті, ағайын арасындағы сыйластықты жас буынға көрсетіп келеміз Ассамблеяның аясында құрылған барлық бірлестіктердің өкілі еліміздің мәдени және тарихи, этнографиялық өмірінен қалыс қалмай, тарихи танымын байытуда, – дейді Иран этномәдени бірлестігінің жетекшісі Нұрсбек Капар Пур.
Иә, қилы-қилы замандарда түрлі тағдырмен қазақ еліне қоныс аударған ирандықтарды қазақ халқы жатсынған жоқ. Туысындай бауырына тартып, қамқорлық танытты. Бір атаның баласындай бір үзім нанды бірге бөліп жеді.  Нұрсбек ағаның айтуынша, 1946 жылы соғыстан кейін 600-ге жуық иран жігіті  Қазақстанның оңтүстігіне, Бәйдібек ауданына жер аударады. Осы өңірге қоныстанған ұлттар өзге ұлттың қыздарымен отбасын құрады. Әкесі қиын кезеңде жер аударылғандардың көпшілігі суық климаттық жағдайларға, аштыққа шыдамағанын, қазақтардың кең пейілі мен бауырмалдық қасиеті болмағанда бүгінгідей халге жетулері беймәлім екенін айтып, еске алып отырады екен. Сондықтан Нұрсбек Капар Пур үшін ұшы-қиыры жоқ көсіліп жатқан қазақтың кең даласынан қымбат мекен жоқ.
Нұрсбек Капар Пурдың айтуынша, Наурыз ирандықтардың  да өз мейрамы саналады.  Өйткені, оларда Наурыздай кең тараған мереке сирек. Ежелгі мереке ұлттық сенім мен әдет-ғұрыптың бір бөлшегіне айналған. Иран халқының мерекелік дастарханынан қасиетті заман, өмірге келу, өсіп шығу, тазару сияқты мифологиялық қырлар байқалады. Сол себепті, мерекелік дастарханға 7 тағам мен зат міндетті түрде  қойылады.  Мәселен,  ирандар үшін алма денсаулық пен сұлулықтың белгісі болса, шырақ жылылық пен татулықтың, жиде мықтылықтың белгісі саналады. Сарымсақ көзден сақтаса, қызыл балық тыныштық пен байлықты білдіреді. Ал, мерекелік Аштың (көжесі) құрамы бөлек дайындалып, күріші майға пісіріледі.
Қазақ ауылында туып өскен, тілімізді жетік меңгерген Нұрсбек ағаның отбасы да қазақша сөйлейді. Салт-дәстүріміз бен әдеп-ғұрпымызды да құрмет тұтады. Ал, немерелері қазақ тілін балабақшадан меңгеріпті. Өйткені, отбасы мүшелері қазақ елінде тұрып жатқандықтан өздерін Қазақстан халқының бір бөлшегі санайды.
Осы орайда, этномәдени бірлестіктердің жанынан құрылған жексенбілік мектептердің маңызы зор. Діндері мен салт-дәстүрлерін ұстануға мол мүмкіндік қарастырылған.
– Кеңестік дәуірде өзгелердің тіліне мән берген ешкім болмады. Содан болар, кейінгі ұрпақ парсы тілін білмей өсті. Бір қуантарлығы, этномәдени бірлестіктердің жанынан жексенбілік мектеп жұмыс істейді. Мектепте оқулықтардың көбісі елшілік арқылы алынған. Кішігірім кітапхана қажетті оқулық, керекті құралдармен қамтылған. Қазір иран ұлтының өкілдері ана тілінде сөйлей бастады және 90-95 пайызы мемлекеттік тілді біледі. Дегенмен, ана тілінің жоғалуына жол бермеген Қазақ еліне  өзге ұлттар қазақ тіліне де құрметпен қараса екен деймін. Елбасы халыққа Жолдауында 2020 жылға дейін барлық тұрғындар 95 пайыз қазақша сөйлесін деді. Біз сол межеге жақындап қалдық, – дейді бірлестік жетекшісі.
Бүгінде иран ұлтының өкілі қазақтармен туыс болып кеткен. Үлкен әпкесі қазақ жігітіне тұрмысқа шықса, ұлы қазақ қызымен бас қосқан. Нұрсбек ағаның достарының көбісі қазақтар. Ал, тіл мен мәдениетімізге құрметі тіптен бөлек. Қазақтың кішіпейілділігі мен қонақжайлылығын жоғары бағалайды.