Шымкент келбеті

Елбасы Н. Назарбаев биылғы Жолдауында «Біз 2030 жылға қарай Қазақстандағы баламалы энергия үлесін 30 процентке жеткізу үлесін қойдық. Қазір бізде жалпы қуаттылығы 336 МВт болатын жаңартылатын энергия көздерінің 55 нысаны жұмыс істейді. Соларда 2017 жылы 1,1 миллиард киловатт-сағат «жасыл энергия» өндірілді. «Жасыл» технологияларға инвестиция салу үшін бизнесті ынталандыру маңызды» деді.
Шымкентте бұл саланың қыр-сырын меңгеріп, игілікке жаратып жүрген «Су ресурстары маркетинг» ЖШС директоры Мұрат Ормановпен әңгімеміз жасыл энергия тақырыбында былай өрбіді.

– Мұрат Анарбекұлы, «Су ресурстары маркетинг» Оңтүстіктегі баламалы энергия көзін пайдаға асыруды дер кезінде қолға алған мекемелердің бірі. Өңірдің климаттық жағдайын тиімді пайдалану қандай қажеттіліктен туындады?

– Кез келген өндіріс және қызмет көрсету салаларында озық технологияларды пайдалану, сапаны арттыра отырып бағаны төмендету – басты мақсат болып табылады. Еліміз егемендікке қол жеткізген жылдан бастап жаңа технологияны пайдалану, табиғи байлықты тиімді жұмсау үшін «Жасыл экономика» аясында өндірісте баламалы энергия көзін қолдану қажеттілігі туындады. Мекеменің техникалық процестерінің ерекшеліктеріне қарай энергияны тиімді қолдану кезінде бұған тағы да бір рет көз жеткіздік. 

Соңғы уақытта электр энергиясы тарифінің өсуіне байланысты баламалы қуат көзін пайдалануды уақыт талап етті. Біздің мекеме де бұл мәселеден тыс қалмады, өйткені халықты үздіксіз таза ауыз сумен қамтамасыз етуде едәуір энергия жұмсалады. 

Табиғаттың өзі адамзатқа технологиялық міндеттерді шешудің амалдарын көрсетіп отырады. Біз оны дер кезінде ұғынып, оны уақыт өткізбей іске асыру қажет екенін түсіндік. 

Президент Н. Назарбаев «Қазақстан – 2050» стратегиясында «Көмірсутегі шикізатының нарығында ірі ойыншы болып қала отырып, біз энергияның баламалы түрлерін өндіруді дамытуға, күн мен желдің энергиясын пайдаланатын технологияларды белсенді енгізуге тиіспіз. Бұл үшін бізде барлық мүмкіндіктер бар» деп атап көрсетті.

Біздің өңірдің климаттық жағдайында күн, судың және желдің энергияларын пайдалану мүмкіндігі зор. Осы мүмкіндікті қолдан жібермей, күннің және судың энергиясын пайдалана отырып, баламалы энергия аясында 6 жобаны іске асырып отырмыз.

Бұл жобалардың ең алғашқысы 2014-2015 жылдары қолға алынды. Құрылғылар «Ақбай-Қарасу» су қабылдағышы және шайынды суларды тазарту кешенінің аумағында, сосын мекемеміздің әкімшілік ғимаратында орнатылған. Күн нұрынан баламалы энергия өндіретін стансаның қуаттылығы жалпы 2,1МВт құрайды. 

Сонымен бірге, 2016-2017 жылдары Ақсу өзенінің бойында қуаттылығы 2,5 МВт шағын гидроэлектростанция және шайынды сулар негізінде биогаз алатын, одан электр энергиясын өндіретін қуаттылығы 0,4 МВт құрылғы, Ақбай-Қарасу су қабылдағышының аумағында қуаттылығы 0,1МВт геотермалдық жылу сорғылары, шайынды су құбырының қуатымен жұмыс істейтін қуаттылығы 0,125МВт шағын су электр станциясы іске қосылды.

– Жуырда іске қосылған биогаз қондырғылар кешенінің жұмысына тоқталсаңыз...

– 2014-2017 жылдар аралығында Европалық Қайта құру және Даму Банкісімен несиелік келісімшартқа қол қойылып, осы несие есебінен шайынды суларды тазарту қондырғыларын жаңғырту және биогаз қондырғысын орнату құрылысының жобасын қолға алдық. Бұл тек елімізде ғана емес, Орта Азия елдері ішінде алғашқы жоба болып саналады.
Шайынды сулар негізінде алынатын биогаздан өндірілетін электр энергиясының қуаттылығы 400 мың кВт/сағ. Өндірілетін қуат шайынды суларды тазарту кешенінің электр энергияға қажеттілігінің 40% қамтиды. Жұмсалған инвестицияның өзін-өзі ақтау мерзімі 7 жыл. Осы жоба аясында, қаламыздың кәріз құбырларынан ағатын шайынды суды сүзіп, қоқысты қайта өңдеу жұмыстары жүргізіледі.
Айта кетерлігі, тазарту алаңына тәулігіне 100-150 мың текше метр шайынды су ағып келеді. Механикалық тазартқыш қондырғыларынан өткен қалдық су мемлекеттік стандарттарға сай тазаланып, ауыл шаруашылығында егін суғаруға пайдаланылады. Ал арнайы тазалағыш торларынан алынған яғни, жуылып, кептірілген құм құрылыста таптырмас пайда. Тағы да шайынды судан жылына 34 мың тонна органикалық тынайтқыштар алуға болады.
Жаңа бастама энергияға қол жеткізіп қана қоймай, өз кезегінде атмосфераға зиянды элементердің таралуына жол бермейді. Әрі бұл қалдықтардың азаюына, экологияның ластанбауына мүмкіндік жасайды.

– Дәл қазіргі уақытта биогаз өндіретін кешеннің шамалап айтқанда қанша елдімекенді (немесе түтінді) энергиямен қамтуға күші жетеді? Болашақта бұл жобалар Оңтүстіктің көрші мемлекеттерге энергияға деген тәуелділіктен құтқара ала ма?

– Қазіргі таңда, биогаз өндіретін кешеннің энергиялық қуаты, өзінің жалпы электр энергия тұтынуының 40%-ын ғана қамтып отыр. Өндірілген энергия тек кешеннің өзін қамтамасыз етуге жұмсалады.
Елбасы Н. Назарбаевтың халыққа арнаған биылғы Жолдауында 2030 жылға қарай Қазақстандағы баламалы энергия үлесін 30 пайызға жеткізу міндетін қойған болатын. 2050 жылға қарай бұл көрсеткіш болжам бойынша 80 пайызға жетуі айтылды.
Өңірде электр қуаты тапшы. Алайда, саланы дамыту бойынша мүмкіндік мол. Басты мақсат – «Жасыл экономика» бағытында қолға алынған жобаларды іске асыру, қосымша қаржы көздерін тарту. Осы бағытта мекеме жаңа және озық технологияларды пайдалана отырып, баламалы энергия көздерінен қолданатын жобаларды іздеуде.

– Жоба демекші, энергетика саласына инновациялық жаңалық қажет екендігі жиі айтылады. Бұған ғалымдардың жаңалығы қажет пе, технология ма? Осы тұста, өңірімізде қуат көзін алуда түрлі жаңалықтар ашып жүрген азаматтар да баршылық. Олардың идеясын пайдаға жаратып көрдіңіздер ме?

– Біздің мекеме ғалымдардың жаңалығын да, жаңа технологияларды да назардан тыс қалдырмайды. Бұл үшін серіктестігіміз ҚР Су арнасы қауымдастығының барлық форумдарында, елімізде өтіп жатқан барлық «Жасыл энергия» көрмелерінде, халықаралық «EXPO», «ЭКВАТЕК» секілді маңызды көрмелерге қатысып келеді. Электронды түрде өзге елдердің мамандарымен тәжірибе алмасамыз.
Еліміздің және басқа мемлекеттердің мамандары жылына 10 шақты пилоттық жобаларын да ұсынады. Олардың қажетін жүзеге асыру – уақыт еншісінде.

– Табиғаттан баламалы энергия көзін алуды тиісінше пайдаға жаратуда тәжірибеңіз бар. Шет мемлекеттерге шығып, бұл тұрғыдан жұмыстарымен танысқан да боларсыз? Олардың технологияларын да кәдеге жаратып келесіз. Қай елдің бұл саладағы жетістіктерін үйренуге болады?

– Иә, әсіресе, мамандарымызды баламалы энергия өндіру саласында жұмыстармен танысуда бірнеше рет шет елдерге жібердік. Табиғаттан баламалы энергия көзін алуды тиісінше пайдаға жаратуда АҚШ, Германия, Қытай, Малайзия, Ресей, Жапония, Түркия, Венгрия, Польша мемлекеттерінің ірі кәсіпорындары және компаниялары көшбасшы болып саналады. Олардың басым бөлігі жел, күн сәулесінен қуат алатын электр станциялары мен мембрандық су тазартқыштарды пайдаланады.
Осы бағытты дамытуда шет елдік мамандармен бізде жиі халқаралық жиындар өткізіледі. Тәжірибе алмасу мақсатында кәсіпорынға 2016 жылы Германия, Венгрия, Польша, 2017 жылы Жапония, Үндістан, Түркия, Қытай елінен делегациялар келді.

– Аталған жобалардың экономикалық, әлеуметтік және экологиялық жағынан келтірген пайдасын тарқатып айтып берсеңіз...

– Ең бастысы, серіктестіктің оңтайлы техникалық шешімдер мен жаңа технологияларды қолдану нәтижесінде 1996-2017 жылдар аралығында су шығынын қысқарттық. Тұтынушылардың орташа жан басына есептегенде су тұтынуы тәулігіне 456 литрден 120 литрге төмендеткенін айтуымыз керек. Себебі, таза су біздің басты байлығымыз. Осы бағытта жерасты таза су қорының 25 жылға жететін қорын үнемдеуге қол жеткізіп отырмыз. Бұған қоса, тұтынушылардың да суды үнемдеп пайдалану арқылы өздерінің отбасылық бюджетін тиімді жұмсаудың маңыздылығын да ескеруіміз керек.
Ал енді электр энергиясын үнемдеуді айтар болсақ, Грундфос, Одесса, Флюгт сияқты әлемнің таңдамалы өндірушілерінің үздік технологияларын енгізе отырып, электр энергиясының шығынын 10 есеге азайттық. Ал, бұл азайтылған шығынның қаржылай тиімділігі 9,7 млрд. теңгені құрайды. Оған қоса, атмосфераға 62,9 мың СО2 зиянды элементінің таралуының алды алынды.
Бұдан бөлек, жоғарыда айтып өткен ағынды сулар негізінде биогаз қондырғылар көмегімен алынатын электр энергия кешені жобасы бар. Осы жоба аясында, қаламыздың кәріз құбырларынан тазарту алаңына ағатын қалдық суды сүзіп, тәулігіне 100-150 мың текше метр қалдық су қайта өңделеді.

– Жаңғырмалы энергия саласын дамыту үшін қандай қолдау қажет?

– Қазіргі таңда жаңа технологияларды қолдану, баламалы энергия көзін пайдалану, «Жасыл энергияны» өңдеу үшін барлық мүмкіндік бар. Бұл мәселе жөнінде «Жаңартылатын энергия көздерін пайдалануды қолдау туралы» Қазақстан Республикасының Заңы бар. Сондай-ақ, Елбасының өзі соңғы Жолдауында ел адындағы 10 міндеттің ішіне ендіргені белгілі.
Жаңартылатын энергия көздерін пайдалану, объектілерін жобалау, салу кезіндегі, өндірілген энергияны сату немесе қосу кезінде мемлекеттен қолдау және қаражат та қажет. Ең бастысы бұл салаға елімізде бетбұрыс бар.
Біз «Жасыл энергияны» барынша пайдалана отырып экологиялық таза, жоғары технологиялы елді жас ұрпаққа қалдыруға тиіспіз. Бұл бізге жүктелген басты міндет деп білеміз.

Әңгімеңізге рахмет!

Сұхбаттасқан
Айгүл КЕРІМБАЙҚЫЗЫ

Қазақстанда 2018 жылдың 1 қаңтарынан бастап заң саласында енген өзгерістердің ішінде Салық кодексі бар. Сала мамандары «Қазақстанда салық саясаты бағытын өзгертті, бұл адал салық төлеушілердің мүддесін қорғайды» дейді. Жаңа кодекс бойынша мемлекеттік кірістер органдары тарапынан бұрынғыдай емес, бақылау жұмыстары барынша азайтылатындығы айтылады. Ол үшін халықты ерікті түрде салық төлеуге ынталандырмақ. Салық төлеушілер үшін ең маңызды деген жаңалықтарды Әл-Фараби ауданы бойынша мемлекеттік кірістер басқармасы басшысының міндетін атқарушы Ерқасым Махадилов түсіндіріп айтып береді.

Салық төлеу мерзімі ұзартылды. Салық төлеушілер үшін ең маңызды жаңалық – салық төлеу мерзіміне өзгеріс енді. Мәселен, жеке тұлғалардың 2017 жылғы жер, мүлік салығын ағымдағы жылдың 1 қазан айына дейін төлеу міндеттелетін. Жаңа кодексте ендігі жылдың 1 қаңтары мен 31 желтоқсанның аралығы салық салу мерзімі болып табылады, жеке тұлға салығын келесі жылдың 1 қазанынан кешіктірмей төлеуіне міндеттеледі (2018 жылдың салығын 2019 жылдың 1 қазан айына дейін).

Сыбайластық жемқорлықтың  алдын алу бойынша сенім телефоны: 53-01-71

Сонымен бірге, жеке тұлғалардың салық берешегін өндіруде мәселені соттың араласуымен, айталық салық берешегін өндіріп алу туралы өтінішті сотқа жүгіну арқылы жүргізетін. Өзгерістерде, салықтық берешегі бар тұлға хабарлама табыс етілген күннен бастап 30 жұмыс күні өткен соң төлемеген жағдайда, салық органы жеке тұлғаның берешегін өндіріп алу туралы салық бұйрығын шығарып, бес жұмыс күнінен кешіктірмей жеке тұлғаға жібереді. Жеке тұлға салықтық берешегін өтемеген жағдайда істі сотқа емес, бірден сот орындаушыларға жібереді. Бұл тұрғыда сала мамандарының уақытты тиімді пайдалануына мүмкіндігі бар. 

Кәсіпкерлердің мүддесін қорғайды. Жеке кәсіпкерлікті тіркеуде азаматтар қағазбастылық, кезек күту секілді мәселелерден құтылады деуге болады. Яғни, азаматтар бұдан былай жеке кәсіп бастау үшін мекемеге барып уақыт жоғалтпай электронды түрде жеке кәсіпкер ретінде тіркелуге мүмкіндігі бар. Сонымен қатар, оңайлатылған декларация негізінде арнаулы салық режимдерін қолдану шарты да өзгерді, яғни, дара кәсіпкер мен заңды тұлғаға бөлінбейді, оларға жалпы талап қойылды. Онда қызметкерлердiң орташа саны 30 адамнан және кірісі ең төменгі жалақының 2 044 еселенген мөлшерінен аспауы керек.

Патент құнын есептеу шартында да өзгерістер бар. Атап айтқанда, патент құнына кіретін жеке табыс салығының сомасын есептеу, сауда саласындағы қызметті жүзеге асыратын тұлғалардың салық салу объектісін қоспағанда, салық салу объектісіне 1% мөлшердегі мөлшерлемені қолдану арқылы жүргізіледі.

Сауда саласындағы қызметті жүзеге асыратын дара кәсіпкерлер патент құнына кіретін жеке табыс салығының сомасын есептеуді, 1% мөлшерлеме бойынша салық салынатын қолма-қол ақшасыз есеп айырысулар арқылы алынатын кірістерді қоспағанда, салық салу объектісіне 2% мөлшерінде мөлшерлемені қолдану арқылы жүргізеді.

Ауыл шаруашылығы өнімін өндірушілер мен ауыл шаруашылығы кооперативтері үшін арнаулы салық режимін қолдануға құқылы салық төлеушілер – корпоративтік табыс салығы мен жеке табыс салығының (төлем көзінен ұсталатын салықтардан басқа) сомасын; әлеуметтік салық сомасын, мүлікке салық, көлік құралдарына салық сомасын 70 пайызға төмендетуге құқылы. Бірақ, қосылған құн салығы бойынша соманы 70 пайызға төмендету шарты алынып тасталды.

Әлеуметтік салық бойынша жеңілдіктер. Әлеуметтік салықтың мөлшерлемесі 2018 жылғы 1 қаңтардан бастап – 9,5%, 2025 жылғы 1 қаңтарынан бастап – қайтадан 11% мөлшерлемесі бойынша есептеледі. Ал дара кәсiпкерлер және жеке практикамен айналысатын адамдар, өзi үшiн – айлық есептiк көрсеткiштің 2 еселенген мөлшерінде төлейді, алайда бұл ереже есептік салық кезеңінде кіріс алмаған адамдарға қолданылмайтын болады. 

Сонымен қатар, патент негізінде шаруашылық немесе фермер қожалықтарында қимыл-тірек аппараты бұзылған, есту, сөйлеу, көру қабiлетiнен айрылған мүгедектер әлеуметтік салықтан босатылады.

Көлік құралдары салығы бойынша. Көлік құралдары ұрланғанда көлік иесінің салық төлеуі мәселесінде айтарлықтай жаңалық бар. Мысалы, бұрынғы салық кодексінде көлік қолды болғанда алдымен уәкілетті органда қылмыстық іс қозғалып, іздестіру шаралары жүріп, осыны негізге алып мәліметтер базасынан алынып тасталатын. Содан кейін ғана көлік салығынан босатылатын. Оған дейін көлік табылсын не табылмасын уәкілетті органның мәліметтер базасынан тіркеуден алынбай көліктің салығын төлеуге міндетті болатын. Ал жаңа кодексте салықты есептеу (есепке жазу) көлік құралын айдап әкету (ұрлау) туралы қылмыстық іс қозғалған күннен бастап тоқтатылады.

Салық кодексіндегі өзгерістерді түсіндіру жұмыстары жүруде. Әл-Фараби ауданы бойынша мемлекеттік кірістер басқармасы өткен жылы мемлекеттік бюджет жоспарын 108,7%-ға орындап, есепті мерзімді бюджетке жоспардан тыс 2876,6 млн теңгеге (2016 жылы 24853,1 млн теңге) артығымен орындалды. Республкалық бюджет 117,1 %-ға, яғни 2410,1 млн теңгеге (2016 жылы 10065,3 млн теңге), ал жергілікті бюджетке жоспардан тыс 466,5 млн (14787,8 млн теңге) теңгеге артық. 

Елбасы Н. Назарбаевтың 2018 жылғы 10 қаңтардағы «Төртінші өнеркәсіптік революция жағдайындағы дамудың жаңа мүмкіндіктері» атты Жолдауында ел алдында атқарылар 10 тапсырмасында «Мемлекеттік органдар нақты уақыт және жедел жауап беру режимінде азаматтардың ескертпелері мен есепке алу үшін заманауи цифрлық технологияларды қолдануы тиіс» деп атап өтті. Бүгінгі таңда, салық мекемесінде Елбасының 2018 жылғы 10 қаңтардағы Жолдауы аясында атқарылар жұмыстар нақтыланып, Салық кодексіндегі өзгерістерді тұрғындарға түсіндіру жұмыстары жалғасуда.

Айтпақшы...

Жетім балаларды асырап алғандар жылына 2,1 млн теңге табыс шегінде табыс салығын төлеуден босатылады. Бұл туралы ұлттық экономика бірінші вице-министрі Руслан Дәленов мәлімдеді.

Дәлірегі, табыс салығынан ата-ананың тек біреуі ғана әр жыл сайын босатылады. Аталған норма еліміздегі барлық бала асырап алушыларға қатысты. Мүгедек болып қалған баланың ата-анасының біріне жер салығы, тіркеу алымы, мемлекеттік баж бойынша жеңілдік болады.

Біле жүріңіз!

2019 жылдан бастап салықты төлемегендер берешекті өтеу туралы хабарлама берілген күннен бастап 1 жұмыс күні өткеннен кейін, банк шоттары бұғатталады, мүлікке билік етуі шектеледі

Салық берешегінің сомасын салық төлеушінің банк шотарынан мәжбүрлеу тәртібімен өндіріп алу хабарлама берілген күннен бастап 5 жұмыс күні өткеннен кейін жүргізіледі.

Еңбекші ауданының әкімі Ғалымжан Ильясовтың соңғы есептік кездесуі №24 мектепте өтті. Жиынға облыс әкімі Жансейіт Түймебаев, қала әкімі Нұрлан Сауранбаев, құрылымдық салаға жауапты бөлім басшылары, депутаттар және құқық қорғау органдарының өкілдері қатысты.

Сонымен бірге, «Теріскей», «Күншығыс», «Сайрам», «Ұлағат», «Шаңырақ», «Қарабастау», «Жұлдыз» елдімекендерінің тұрғындары көптеп жиналды. 

Ғалымжан Молдабайұлы алдымен аудандағы жаңадан салынған, жөндеуден өткен жолдар, аумақты көріктендіру мен санитарлық тазалығы, коммуналдық сала және тұрғындарға қажетті ауыз су, жарық, газбен қамтуда іске асырылған жұмыстарға тоқталды. 

– Аудандағы жаңадан қосылған елдімекендерде шешімін күтіп тұрған мәселелер бар. Сондықтан атқарылар жұмыстарды жүйелеп, алдағы жоспарды нақтыладық, – деді баяндамасында аудан әкімі. 

Жарыссөзде сөз алған Шымкент қалалық мәслихатының депутаты Ермек Дәрменов Сайрам және Уәлиханов көшелері қиылысындағы 9 қабатты үйдің жайы алаңдататындығын айтты.

– Тұрғын үйдегі жеделсатының (лифт) әбден тозығы жеткен. Жиі бұзылатындықтан тұрғындар өз қаражатымен жөндегенімен пайдасы болмай тұр. Апатты жағдайға жеткізе ме деген қауіп бар. Алайда бір жеделсатыны ауыстыруға 10 млн теңге қаржы керек. Сондықтан бұл тұрғын үйге биліктің көмегі қажет. Осы мәселені назарға алсаңыздар, – деді депутат. 

Апатты жағдайда тұрған тағы бір баспалдақтың жайы айтылды. «Теріскей» шағынауданындағы №49 көпқабатты үйдің тұрғыны Любовь Шевцова: «Көпқабатты үйлердің аулаларына бюджет қаржысына алаңшалар салынып, көшеге, әр аулаға жарық шамдар қойылды. Соның нәтижесінде бұрынғыдай емес, қорықпай жүріп-тұруға мүмкіндік алдық. Бұған алғыс айтамыз. Тек шағынаудандағы біз тұратын тұрғын үйлер арасында баспалдақ бар. Сол арқылы оқушылар №65 мектепке, балғындар №45 балабақшаға өтеді. Қазір баспалдақтың тасы мүжіліп, мініп-түскенде адамдар құлайды. Сондықтан ескі баспалдақты жаңартуға қол ұшын берсеңіздер», – деді.

«Шаңырақ», «Бадам», «Жұлдыз», «Қаратөбе» тұрғындарының атынан келген зейнеткер Оңғар Кенжеев жерлеріннің құжатын қосалқы шаруашылықтан тұрғын үй учаскесіне ауыстыруға көмек берсе деген өтінішін айтты.

Есептік жиынның сұрақ-жауап кезеңінде мектеп залына облыс әкімі Жансейіт Түймебаев кіріп келді. 

– Аудан әкімдерінің есеп беру кестесін жақсы білемін. Бүгін есепті тыңдап, қойылатын сұрақтарды бақылап, мәселелерді өздеріңізбен бірге ақылдаса шешсем деп келдім, – деді облыс әкімі. 

Тұрғындар ауданды көріктендіру, абаттандыру, қоғамдық көлік пен коммуналдық қызмет көрсететін мекемелердің қызмет көрсету сапасының тым төмен екендігін атап, оларды билік бақылауға алса деген ұсыныс айтты. Еңбекші ауданының әкімі Ғ. Ильясов халықтан келген сауалдардың ешқайсысын назардан қалдырмай, бірден жауабын берді. Жылдық есепті облыс әкімі қорытындылады. 

– Тұрғындардан келген сауалдардың барлығын жазып алдым. Оларды сала-саласымен, бағыт-бағытымен бөліп, сосын күрделілігіне байланысты жіктеп, 3 күндік,1 апталық, 2 апталық, 1 айлық мерзімдермен кесте жасап, олардың орындалауын бізге баяндап отыруға тапсырма берем. Бұл Еңбекші ауданы ғана емес барлық ауданға қатысты. Оны инспекторлар бақылайды, – деді Ж. Қансейітұлы. 

Еңбекші ауданы әкімінің есебін тыңдаған қос тарап қанағаттанарлық деген бағасын берді. Облыс басшысы есептен шыққан соң С. Ерубаев атындағы №24 мектептің жай-күйімен танысты. Мектептің тарихи-өлкетану және С. Ерубаев мұражайымен танысып, «Жас мемлекеттік қызметкер» жобасына қатысқан оқушылармен тілдесті.

Шымкент қаласы білім бөлімінің басшысы Жанат Тәжиева облыс, қала басшыларына аталған білім ордасында орналасқан электронды күнделік, бүлдіршіндерді электронды жүйемен балабақшаға тіркеу және мұғалімдерді қызметке қабылдау бойынша қызмет атқаратын базаның жұмысымен таныстырды.

Абай ауданының әкімі Ахмет Татыбаевтың 2017 жылға есеп беру кездесуі №87 орта мектепте жалғасты. Кезекті жиынға Шымкент қаласының әкімі Нұрлан Сауранбаев және қалалық құрылымдық бөлімнің басшылары, депутаттар, құқық қорғау органдарының өкілдері қатысты. Әкімнің есебін тыңдауға «Солтүстік-Батыс», «Қызылжар», «Самал-3», «Жаңа талап», «Қатынкөпір», «Тельман» елдімекендерінен келген тұрғындардың қарасы көп болды.

Ахмет Татыбаев алдымен жыл бойы ауданның экономикалық жағдайын жақсарту, халықтың әл-ауқатын арттыру барысында атқарған жұмыстарына тоқталды. Әсіресе, тұрғындардың басты қажеттілігі – жол, жарық, ауыз су, қаланың тазалығы, көгалдандыру мен абаттандыруындағы нақты қолға алған шараларды тізбектеп жеткізді. Дегенмен, 300 мыңдай халқы бар Абай ауданына өңіріміздегі Ордабасы, Төле би аудандарынан жаңа елдімекендер қосылғандықтан шешілмеген мәселелер көп екендігі тұрғындармен сұрақ-жауап барысында белгілі болды. 

Алғаш жарыссөзге шыққан ««Қатынкөпір» шағынауданының тұрғыны Құдияр Салыбек әл-Фараби көшесінің асфальтталғандығын және «Самал» базары маңындағы жер асты өткелінің ел игілігі үшін пайдалануға берілгендігін айтып, алғысын білдірді. 

– Сыпарған ата көшесін асфальттау өткен жылы басталған болатын. Бірақ, бұл әлі күнге дейін созылып, жұмыс баяу жүруде. Осыны назарға алсаңыздар. Екіншіден, ауылдың биі болғандықтан елдегі жағдайларды бағамдап жүреміз. Балалардың білім алуы қиындауда, барлығы №87, 56, 52 мектептерге қатынап оқиды. Ол мектептердің өзінде оқушылар үш ауысымда білім алады. Қатынап оқуға қоғамдық көліктің жайы мәз емес. Бұрын қатынайтын №3,30 автобустарды алып тастап, орнына №118,91 газельдерін қойып, енді халық көп болғандықтан оған сыймайды. Осы мәселелерді шешуге көмектесеңіздер, – деген өтінішін жеткізді.

Ал Исмаил Бекәлі «Солтүстік-Батыс» шағынауданына мектеп мен медциналық тірек қажет екендігін айтты. – Жарық, ауыз су мүлдем жоқ. Шалғайдағы елдімекенге биліктің назары қашан түседі? – деген мұңын жасырмады. Жоғарыда аталған елдімекендерден келген тұрғындардың көбі мал ұрлығының өршіп тұрғандығын айтып, учаскелік полицияның қызметіне көңіліміз толмайды деді. Ауданда жекеменшік трансформатордан жарық алатындар көп болғандықтан тарифтің қымбаттығы қалтамызды қағып бітті деген шағымданушылар саны да көп болды. 

– Абай ауданы әкімдігіне бір жыл ішінде 105 шағым келіп түсіпті. «Нұр Отан» партиясының Шымкент қалалық филиалына 2000-нан аса арыз-шағымдар түскен. Халық билікке көбірек сенім артуы үшін аудандық әкімдік олармен тығыз қарым-қатынаста жұмыс істеуі қажет, – деді сөз алған облыстық мәслихаттың депутаты Ө. Мелдеханов. 

Жиынды Шымкент қаласының әкімі Нұрлан Сауранбаев қорытындылады. 

– Сіздер айтқан өтініш-шағымдардың 80%-ын бөлім басшылары кабинетінде отырып шешуге болатын жағдайлар. Қалған 20%-ы су, жарық, жол мәселелері екендігін аңғардым. Бұлар үлкен қаражатқа келіп тірелетіндіктен түсінікті жағдай. Көптеген тұрғындар балаларының қауіпсіздігі үшін мектеп алдындағы жолдарға жаяу жүргіншілер жолағын салуды сұрауда. Мұны уақытша жаяу жүргіншілерге арналған оқушы макетімен алмастыруға болады емес пе? 

Қазір халықтың төрт салаға, яғни қоғамдық көлік, коммуналдық-шаруашылық, білім нысандарының қажеттілігі және жергілікті полиция қызметінің жұмысына көңілі толмайтынын көріп тұрмын. Сондықтан осы төрт бағытта жұмыс жасайтын боламыз, – деді қала басшысы. 

Есептік жиын үш сағатқа созылды. Абай ауданының әкімі А. Татыбаев жиында көтерілген мәселелер ағымдағы жылы орындалатындығын айтып, уәде берді.