«Еркіндігім – елдігім»
Среда, 11 Октябрь 2017 05:40
Сыршыл да нәзік лирик ақын Исраил Сапарбайдың 75 жылдық мерейтойы туған өлкесінде тойланды.
Ақынның шығармашылық кештері бірі екіншісіне ұқсамайтындығымен дара десек, әр кеші – оқырманға рух беріп, шабыттандырып, қанаттандырады. Бұл жолғы кештің әсері тым бөлек. Ақынның туған күнінде еліміздің түкпір-түкпірінен жиналған жас әншілер ақынның ән-жырын жанды дауыста айтып, сайысқа түсті.
Шымкентте сазгердің шығармашылығына арналған тұңғыш рет «Еркіндігім – елдігім» атты республикалық ән байқауы өтті. Байқаудың мақсаты – сазгердің шығармашылығын кеңінен насихаттап, дәріптеп қана қою емес, оның әндері арқылы елдің рухын көтеру болды. Сондай-ақ қазақ эстрадасының дарын иелерін анықтап, шеберліктерін шыңдап, жеке шығармашыл тұлғалардың қалыптасуына ықпал етуді назарға алған.
160-тан аса ән, 150-ге тарта ән мәтінін жазған сазгерді байқау алдында облыс әкімі Жансейіт Түймебаев қабылдады. Кездесуде әкім ақын-сазгер, драматург, Тәуелсіз «Платиналы Тарлан» сыйлығының және мемлекеттік «Парасат» орденінің иегері Исраил Сапарбайды 75 жылдық мерейтойымен құттықтап, еліміздің рухани байлығын арттырудағы еңбегіне алғыс білдірді. Өзінің дара жолы бар ел азаматы ретінде мақтан тұтатындығын да атап өтіп, ән байқауының сәтті өтуіне тілектестік білдірді.
Екі кезеңнен тұрған байқауға 18-35 жас аралығындағы Алматы, Қызылорда, Атырау, Шығыс Қазақстан, Оңтүстік Қазақстан облыстарынан келген 45 үміткер қатысты. Кеште сазгердің патриоттық, балалар әндері, махаббат лирикасын жас әншілер фольклорлық, эстрадалық бағытта табиғи дауыста орындап шықты.
Республиканың барлық аймағынан жиналған үміткерлердің бәрі де дарынды, сазгердің әндерін шеберлікпен орындап, көрермендерді тәнті етті. Қазылар алқасы додада талантымен көзге түскен атыраулық Асхат Әмірғалиевті жүлделі бірінші орынға лайықты деп танып, жеңімпаз 300 мың теңге сыйақыға ие болды. Екінші орын мен 200 мың теңгені Семей қаласының күміс көмей əншісі Әлия Аукенова жəне шымкенттік «Сарын» тобына берілді. Жүлделі үшінші орын мен 150 мың теңге Қызылорда облысының əншісі Арайлым Мұхамеджанова мен оңтүстіктің атынан қатысқан Жеңіс Бертаев және Айгерім Тәжіге бұйырды.
Байқауда арнайы жүлделер тағайындалған болатын. «Ғажайып танго» арнайы жүлдесімен Атырау облысынан келген «Тұран» триосы, «Айналдым» арнайы жүлдесімен оңтүстікқазақстандық Ержан Темірбаев және «Сағыныш сазы» арнайы жүлдесімен Алматы облысының өкілі Бердібай Қайыржан марапатталды. «Ананы аңсау» арнайы жүлдесімен оңтүстікқазақстандық Мархабат Бейсенова марапатталып, оларға 75 000 теңгеден ақшалай сыйлықтар тапсырылды.
Байқау соңы эстрада жұлдыздарының қатысуымен гала-концертке ұласып, қала тұрғындары ҚР еңбек сіңірген әртісі Сембек Жұмағалиев, ҚР еңбек сіңірген қайраткерлері Әбиірбек Тіналиев, Шахизада Байпатшанова, қазақ эстрадасының әншісі Таңат Мамырханның өнерін тамашалады.
Сақ болсаң, сақтайды...
Пятница, 06 Октябрь 2017 11:03
Күздің қара суығы Шымқалада биыл ерте байқалды. Таулы аймақтарға алғашқы қар да түсіп үлгерді. Сондықтан, тұрғындар жылуды ертерек пайдалануға қамдануда. Жеке үйлер қатты отынмен жылынып жан бақса, көпқабатты тұрғын үйлерге жылу берілген жоқ.
Отпен жылытуды пайдалану кезiнде:
- пешті қараусыз қалдыруға;
- жағу үшін дайындалған отынды, сондай-ақ басқа жанғыш заттар мен материалдарды пештің алдындағы табаққа орналастыруға;
- қатты отын жағылатын пештерді жағу үшін тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтарды қолдануға;
- жанғыш заттар мен материалдарды (аяқ киім, киім, ағаш) пештер мен түтіндіктердің беттерінен 0,5 м кем болатын арақашықтықта кептіруге тыйым салынады.
Көбісі электр жүйесі немесе газ плитамен жылынып отыр. Мұндай жағдайда газдан уланып медициналық көмек сұрайтындар саны артады. Облыстық төтенше жағдай департаментінің мәліметінше, 2017 жылдың өткен жылыту маусымында (қаңтар-сәуір) улы газбен уланудың 24 оқиғасы тіркеліп, 46 адам зардап шеккен. Оның ішінде 11-і қайтыс болған.
• Пештен келетін жазатайым жағдай көп
Сала мамандары келеңсіздіктерді зерделегенде 24 оқиғаның 21-і жеке тұрғын үйде, 1-еуі көпқабатты үйде, 2-еуі қоғамдық моншада орын алғандығы анықталған. Аталған оқиғалардың 21-і табиғи газ салдарынан, 3-уі қатты отын пайдаланатын пештерді қолданғанда орын алған. ОҚО ТЖД өрт қауіпсіздігі саласында бақылау және профилактикалық жұмыстар басқармасының бас маманы Рауан Ордабек: «Тұрғындар нақ осы мезгілде жазатайым жағдайлардан сақ болса екен. Күн салқындап, жылу қосқанда қарапайым қағидаларға мән бермей, соңы өкінішті жағдайлармен аяқталып жатады. Жеке үйлерде жарамсыз құралдардан пеш соқпаған дұрыс. Тұрғын үйлерде пешті орнатудың қауіпсіздік ережесі мен нормасы болатындықтан кәсіби маманның көмегіне жүгіну қажет. Бүгінде осы ережелер сақталмауда», – дейді.
Пешті тексеруден өткізіп, алдын ала дайындамаса көмір иісі адам өмірін мезгілсіз жалмайды. Сақ болсаң ғана, сақтайтындығын ескеру қажет.
Сол сбепті, күздің алғашқы айынан бастап төтенше жағдай мамандары қауіпсіздіктің алдын алу шараларын ұйымдастырады. Қазіргі уақытта өртке жол бермеу және адам өлімінің алдын алуға бағытталған айлық жұмыстары жүруде. Шара аясында халыққа пешпен жұмыс істеу ережелері түсіндіріледі. Түрлі нұсқаулықтар таратылып, электр жылыту құралдарын пайдалану кезіндегі өрт қауіпсіздігі қағидалары таныстырылуда. Сондай-ақ өрт орын алған жағдайда қандай әрекеттер жасау қажеттілігі үйретіледі.
Қыркүйек айының өзінде департаменттің инженерлік-инспекторлық құрамы 281 жиын өткізіп, 5645 адам қамтылған. 991 үйдің ауласын аралап, 4181 адамға қажетті ақпарат берген.
• Ережелерді есте сақтаңыз...
Жылыту маусымындағы жайсыздықтардың басым бөлігі көгілдір отыннан туындайды. Мұның себебін, Рауан Ордабек газдың иісі сезіле бермейтіндіктен адамдар қауіптілікті дер кезінде білмейді деп түсіндірді.
–Жылынамыз деп күндіз-түні газ плитаны қосып қояды. Ал газдың иісі білінбегенімен, ағзаны баяу улап үлгереді. Не болмаса газ шығып, соңы баспананы өртке орайтын оқиғалар жиі кездесіп жатыр. Мұндайда ересектер үйде болмай, зардабын балалар тартады. Осы мезгілде қала тұрғындары газ бен пешке абай болып, қырағылық танытса, – дейді маман.
Шара барысында отынды сақтау режимі және пештерді пайдалану ережелері таныстырылған. Бұдан бөлек, эвакуация жолдарын, қазандықтар мен жылыту қондырғыларының дайындығын тексеруден өткізген. Көпқабатты тұрғын үйлердің шатыр астына және жер төлелерге бөгде адамдардың рұқсатсыз кіруіне жол бермеу жағдайларын жауапты мамандарға жүктеген.
Ауа райын болжаушылар алдағы уақытта күн райының күрт төмендейтіндігін айтуда. Электр жабдығынан өрт шығып, газдан улану көпқабатты тұрғын үйлердегі күрделі мәселе. Жылда насихат жұмыстары жүріп, ескерту жасалғанымен қайталанатын жағдай. Ендеше, жылу жүйесі қосылғанша тұрғындардың өзі сақ болғаны абзал. Сақтық шараларын ұстануда төтенше жағдай мамандарының қарапайым кеңестерін назарға алса болғаны...
1136 келі бауырсақ КИнЭС-тер кітабына тіркелді
Среда, 04 Октябрь 2017 03:32
Қала күні мерекесінде биыл ыстық бауырсақ, жеміс-жидектерден дайындалған карвингтер «Наурыз» алаңына жиналған шымкенттіктерді расында таңғалдырды.
Бұл күні алаңда ақ шаңқай киіз үйлер тігіліп, дастарханға қазақтың ұлттық тағамдары қойылды. Шымкент қаласы әкімдігі бөлімдерінің қызметкерлері күздің соңғы жиын-терімінен ерекше карвинг жасап, келушілердің назарын аударды. Бірі – қауын-қарбызды түрлі пішінде ойып, ерекше сәнге айналдырса, екіншілерінің қонаққа ұсынған жемістерінің туралуының өзі үлкен өнермен жасалған.
Карвинг байқауы өтіп жатқанда, «Алтын дән» компаниясының аспаздары ұлттық тағамымызды жаңғыртты. Таң азаннан 10 қазан отқа қойылып, аспаздар түске дейін 1136 келі бауырсақ пісіріп, Қазақстанның «КИнЭС» рекордтар кітабына тіркелді.
Бұған дейін, көп мөлшерде бауырсақ пісіруді алғаш рет алматылықтар бастаған болатын. Олардың дайындаған бауырсағы 856 келіге жеткен. Бұдан кейінгі рекордты шымкенттіктер жаңғыртты.
Ұлттық тағамымызды ұлықтауға Шымкент қаласы әкімдігі мен «Алтын дән» компаниясы қолдау білдірген. 30 мың тұрғынға лайықталып пісірілген бауырсақ сол күні халыққа тегін таратылды.
Рекорд орнатушыларға сертификатты облыс әкімі Жансейіт Түймебаев пен Шымкент қаласының әкімі Ғабидолла Әбдірахымов табыстады.
Бұдан бөлек, «Наурыз» алаңында қолөнер бұйымдарының көрмесі өтті. Ұлттық қиімдер, зергерлік бұйымдар, киізден дайындалған бұйымдарды тамашалаумен қатар, сатып алушылар қарасы көп болды. Мерекелік шара концерттік бағдарламаға ұласып, қалалықтарға ерекше көңіл-күй сыйлады.
«Нұрсәттегі» нәтижелі істер
Среда, 27 Сентябрь 2017 06:20
Биыл «Нұрсәт» шағынауданының құрылғанына 13 жыл толды. Бір мүшел уақытта шағынаудан адам танымастай өзгерді. Ұзындығы 2,5 шақырым аллеяға егілген бір кездегі кішкентай аршалар бүгінде биіктеп өсіп қалған. Көпқабатты тұрғын үйлер саны 300-ге жуықтап, халық саны – 40 мыңға жеткен. Жер аумағы кеңіп, тағы бір «Нұрсәт» тұрғын алабы пайда болды. Ең үлкен жаңалығы - бір кездері қаланың шеті саналатын елдімекен орталыққа айналып үлгерді.
«Нұрсәтті» Шымқаланың орталығына айналды деуге негіз бар. Әкімшілік іскерлік орталық, театр, көрме орталығы, гимнастика мектебі, «Түркістан» сарайы секілді маңызды деген ғимарттардың барлығы осында шоғырланған. Шағынаудандағы алғашқы құрылыс жұмыстары 2004 жылдары басталды десек, оның қарқыны қазір тіпті арта түсті.
Шағынауданның аумағы жылдан жылға кеңейіп жатыр. Қазір Бәйтерек көшесінің арғы бөлігі «Нұрсәт» тұрғын алабы деп танылып, ол жақтың өзінде құрылыс жұмыстарының қарқыны күшті. Қазірдің өзінде онда 31 көпқабатты тұрғын пайдалануға берілген, 23 тұрғын үйдің құрылысы жүруде. 1200 орындық мектеп құрылысы бітуге жақын, желтоқсан айында пайдалануға беріледі. Сыйымдылығы 8 мың адамды қабылдайтын мешіт салынып жатыр, – дейді Қаратау аудандық әкімдігінің халықпен жұмыс жүргізу бөлімінің басшысы Бауыржан Қалдыбаев.
Жауапты маман шағынауданның көркейіп-гүлденуі тұрғындармен тығыз жұмыс істеудің нәтижесі екендігін атап өтті. Абаттандыру, көше мен аула тазалығы, коммуналдық мәселелерді шешу, қауіпсіздікті қамтамасыз етуде аудан әкімдігі тұрғындарды жұмылдырып, жаңашылдықты ендірген. Осы себепті елдімекенде тазалық мәселесі шешілген, тыныш әрі ондағы әрбір тұрғын өзін қауіпсіз санайды.
Шағынауданды бейнебақылау қырағы бақылайды
Шағынауданда тұрғындардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуде айтарлықтай жұмыстар атқарылған. Барлық тұрғын үйге жарықтандыру бағаналары қойылған. Қазір көшелерде 65 бейнекамера орнатылып, басым бөлігі орталықтандырылған жүйеге қосылған. Нәтижесінде, ұсақ қылмыс, көлік ұрлығына мұнда жол жоқ. Орын алған жағдайда, бұл жүйе арқылы қылмыстың тез арада ашылуына септігін тигізеді. Енді, тұрғындар өз ауласы мен баспанасының қауіпсіз болғандығын дұрыс санаған.
– 14 көпқабатты тұрғын үйдің ауласы мен подъездеріне бейнебақылау қойылды. Оны тұрғындар арнайы бағдарлама арқылы өз смартфондарына енгізді. Енді, нұрсәттіктер қай жерде болмасын ұялы телефоны арқылы үйлерінің қауіпсіздігін бақылап отырады», – дейді әкімдік өкілі.
«Басқару компаниясын» құрған
Көпқабатты тұрғын үйдің коммуналдық мәселелері көп. Су құбыры, жылу, аула, жертөле тазалығы, ойын алаңшаларының күтімінде мәселер жиі туындайды. Бұл жұмыстардың жауапкершілігі «Нұрсәт» шағынауданында «Спецкомплектсервис» ЖШС, «Нұрсәт»тұрғын алабында «Қызметкер – СК» ЖШС-на жүктелген. Дегенмен, үй болған соң шатыры, қасбеті тозады, табиғи апаттардан бүлінеді. Сол себепті, тұрғындардың пікірі мен ұсыныс-тілектері негізінде шағынауданда басқару компаниясы құрылған. Олардың саны қазір екеу: «ОҚО үйлерді басқарушы» және «Шымкент Сити» басқарушы компаниясы. Сала маманы компанияның тиімді тұстарын былайша жеткізді: «Қалалықтар өздері тұратын көпқабатты тұрғын үйді, ауласын күтіп-ұстауы міндетті. Қызмет көрсететін мекеме тарапына кейде тұрғындардың жауапкершікпен қарамауынан бұл міндеттер орындалмайды. Қоқыс әкетілмейді, аула тазаланбайды, алаңшалардағы құрылғылар сынады дегендей. Ал басқарушы компания осы мәселелердің барлығын қамтиды және қызмет көрсететін мекемелермен бірлесе жұмыс істейді. Яғни, ұйымдастыру жұмысын жүргізеді әрі істің орындалуын қадағалайды. Екіншіден, компания екінші деңгейлі банктен есепшот ашады. Осыған тұрғындар қалтасына қарай ай сайын қаражат құйып отырады. Жиналған қаржы шатырды жөндеуге, алаңшаларды ретке келтіруге, тағы басқа қажетті жұмыстарды атқаруға жұмсалады».
Айта кетерлігі, компания жұмысына тұрғындар белгілі бір мөлшерде ақша төлеп отырады екен. Әкімдік өкілі бұл әдіс тұрғындарды өзі тұрып жатқан үйдің тазалығына, күтіммен қарауына жауапкершілікпен қарауға үйретеді дегенді алға тартты.
Ауласына гүлдің 30 түрін еккен
«Нұрсәт» шағынауданыны тұрғындары ағаш-тал егу жұмыстарында белсенді. Олар күз-көктем айларында бір тал болса да, ауласына қондыруды әдетке айналдырған. Қаратау ауданы әкімдігінің қолдауымен осы жылы тұрғындар өздері 3000 түп көшет отырғызған.
Шағынауданның көркейіп, көгалдандыруына үлес қосып жүрген жандар бар. Солардың бірі - Бақытжамал Қозыбақова №236, 237, 238 үйдің ауласын гүлдендіріп жіберген. Мұнда қазір гүлдің 30-дан астам түрі жайқалып тұр. Түймедақтың төрт-бес түрі, намазшамгүл, хризантема тағы басқасынан көз сүрінеді. Иісі алыстан аңқиды әрі үйдің ауласы көрікті.
– Отырар ауданында туып-өстім. 2007 жылы №238 үйге көшіп келдік. Бала кезімнен гүл өсіруге құмар болдым. Бос жатқан жерді көріп, тыныш отыра алмадым. Өткен жылы үй төрайымы болып сайланған соң, тұрғындарды бұл іске жұмылдырдым. Аулаға гүл отырғызуға жағдайлар қарастырылған екен. Тек оларды қолданбаған соң істен шыққан. Су бар. Құбырларды ретке келтіріп, тұрғындардың көмегімен шланга сатып алдық. Сосын гүлдің ұрығын, көшетін жан-жақтан жинап, ерінбей ектік. Арасында ерте көктемде ашатын, бір жылдық, көп жылдығы бар. Енді, көпжылдық түрлерінің көшетін екінші орындарға көшіріп жатырмыз. Барлық тұрғындарға алғыс айтамын. Бұл көпшілікпен біткен іс. Қала күні мерекесі таяп келеді. Бұл менің туған күніммен тұспа-тұс келетін мереке. Қос мерекені жылда үйімізде атап өтеміз. Әрқайсысымыз туған қаламызға жанашырлықпен қарап, дамуына үлес қоссақ, соның өзі үлкен жұмыс, – дейді үй төрайымы.
«Нұрсәт» шағынауданында дәл қазір көпқабатты тұрғын үйлерде қысқа дайындық жұмыстары жүруде. Сығымдау жұмыстары жақындауға таяу.
Жаз бойына шағынауданда 700 метрге жуық жолаяқтар салынып, алаңшалардағы құрылғылар жаңасымен алмастырылған. Сынған орындықтар жаңартылған. Маман осы тұста, тұрғындарға ауладағы әрбір дүниеге жанашырлықпен қараса деген тілегін де жеткізді.
Балалар кітапханасы ашылды
Среда, 27 Сентябрь 2017 05:28
Қала мерекесіне орай Шымкентте балалар кітапханасы пайдалануға берілді. Қалалық орталықтандырылған балалар кітапханасы жүйесіне қарасты №2 кітапхана бөлімшесі 112 орамда орналасқан, іргетасы 1977 жылы қаланған.
Қырық жылдық тарихы бар мекеме 2013 жыл апатты деп танылып, жарамсыз болған. Десек те, кітапханада 34 мыңға жуық кітап қоры және 2 мыңға жуық оқырманы болған. Келушілер саны да аз емес, 20 мыңға жеткен.
Мерекеде рухани мекен оқырманымен қайта қауышуына мүмкіндік алды. Биыл бюджеттен 44 млн теңге қарастырылып, сәуірде кітапхана іргетасынан бастап қайта салынды. Құрылысты мердігер «Нұр таңстрой» ЖШС жүргізіп, қыркүйек айында мекеменің кілтін табыстады.
Балалар кітапханасының ашылу салтанатына қала әкімінің орынбасары Қайрат Нұртай, белгілі жазушы, халықаралық Алаш сыйлығының иегері Мархабат Байғұт қатысып, лентасын қиды. Мерекеге кітапханашылар, оқушылар мен елдімекен тұрғындары қатысты. Қайрат Ырзақұлұлы: Кітапхана нағыз – білімнің құдығы. Бұл кітапхананың қоры аз емес, енді балаларымыз кітапты электронды түрінде оқуына мүмкіндігі бар. Оқушылардың бүгін көп жиналғанына қуанып тұрмын», – деп игі тілегін жеткізіп, қуанышын жасырмады.
– Бүгінде адамзат кітапқа салқындап, интернетке бет бұрды. Бірақ, бұл уақытша құбылыс. Кітап қазақтың қара наны секілді қала береді. Әлеуметтік желі, интернетті білген, үйренген жақсы, бірақ кітап қатар жүруі тиіс. Текетіреспей, екеуінің арасына соғыс жүрмей, қайшылық тумай, бір-бірімен ықпалдаса, ынтымақтаса, үйлесімді әрекет жасау керек. Оны жасайтын мына жастар. Елбасының өзі болашақты кітап оқыған жастар басқарады деді. Мына 112 орамда қалың тұрғындар арасында жарқыраған үй пайда болды. Мұны игілікке жарата білейік, – деді құттықтау сөзінде жазушы-журналист Мархабат Байғұт.
Қонақтар ғимаратты аралап, танысты. Жаңа кітапхана жиһаз, компьютерлік техникамен жабдықталған. Интернет желісіне қосылып, «РАБИС» электронды бағдарлама бойынша жұмыс жүргізіп келеді.
Латын әліпбиіне көшу – ұлттық сананы жаңғыртудың жолы
Пятница, 15 Сентябрь 2017 07:47
Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» бағдарламасында латын әліпбиіне көшу жұмыстарын бастау жөнінде тапсырма берген болатын.
Апта басында еліміздің тіл саласының мамандары әліпбидің 25 таңбадан тұратын жаңа нұсқасын көрсетті. Жаңа жоба ұсынылған сәттен-ақ қоғамда қызу талқыға түсті.
Әсіресе, әлеуметтік желіде қазақстандықтар белсенді түрде бұл мәселеге өз ойларын айтып жатыр. Сондай-ақ, дәл қазіргі уақытта еліміздің түкпір-түкпірінде қоғам қайраткерлері, зиялы қауым өкілдері, лингвист-ғалымдар, тіл мамандары, түрколог-ғалымдар талқыға салып, өз пікірлерін білдіруде.
Шымкент қаласында да оңтүстіктің зиялылары латын әліпбиінің нұсқасын талқылады. «Мемлекеттік тілдің латын графикасындағы әліпбиінің бірыңғай стандарттарын енгізу мәселелері» деген тақырыппен өткен басқосуға оңтүстікқазақстандық қоғам қайраткерлер қатысып, ойларын ортаға салды. Латын әліпбиін қолдайтындардың бірі – филология ғылымдарының докторы, профессор Мекемтас Мырзахметұлы қазақтың төл дыбыстарының қосақталып жазылуына көңілі толмайтынын жеткізді. «Халыққа жақын әрі сөйлеуге ыңғайлы әріптерді таңдап алуымыз керек», – деген ойын білдірді.
М.Әуезов атындағы ОҚМУ филология факультетінің деканы Болатбек Тілеубердиев облыстағы ономастикалық атаулардың сабақтастығы жөнінде баяндама жасаса, аталған оқу ордасының доценті Сәрсебай Кәрібаев «Латын әліпбиіне көшу қажеттілігі» жайындағы зерттеуін ұсынды.
Маңызды мәселелер талқыланып, ұтымды пікірлер айтылған басқосуды облыс әкімі Жансейіт Түймебаев қорытындылады. Ол латын әліпбиінің маңыздылығына айрықша тоқталып, жұртшылықта жаңа әліпбиге көшудің дайындық жұмыстарына жұдырықтай жұмылып, белсенді қатысуға шақырды.
– Латын графикасына көшпейміз, қайта ораламыз. Біздің бұдан бұрынғы тарихымызда болған жағдай. Сондықтан бұл жағдайға жатырқай қарауды қою керек. Есесіне, тілдік заңдылықтарды сақтай отырып, мемлекеттік тілдің маңызына мән берейік. Мемлекет басшысы латын графикасына көшуге қатысты ақыл-кеңесті баршамыздың игілігімізге беріп отыр, – деді облыс әкімі.
Айта кетейік, ұсынылған жаңа әліпби әзірге жоба ғана. Мұны ҚР Мәдениет және спорт министірі Арыстан Мұхамеди-ұлы да атап өтті. Министр өз сөзінде «қоғамның талқысына ұсынылған жоба түбегейлі нұсқа емес екенін» назарға салды. «Оны қазір бекітіп жатқанымыз жоқ. Әрине, 18 млн адамның 18 млн пікірі бар. Сондықтан жан-жақты, тыңғылықты талқыланады», – деді министр А. Мұхамедиұлы.
Ресми деректерге сүйенсек, латын әліпбиін әлем халқының жартысы қолданады. Сондықтан алдағы уақытта қазақ тіліндегі өзекті мәселені қабылдауда ұлт зиялыларының барлық сын-ескертпелері, пікірлері мен нақты ұсыныстары сараланатын болады.
Жылына 200 млн таблетка шығаратын жаңа цех іске қосылды
Среда, 13 Сентябрь 2017 04:38
Шымкентте «Химфарм» зауытында жылына 200 миллион таблетка шағаратын жаңа цех іске қосылды. SANTO зауытының 135 жылдығы аясында іске қосылған цехтың ашылу салтанатына облыс әкімі Жансейіт Түймебаев, Шымкент қаласының әкімі Ғабидолла Әбдірахымов, сондай-ақ, ҚР ИДМ Инвестициялар комитетінің төрағасы Сапарбек Тұяқбаев, Польша мемлекетінің Экономикалық даму вице-министрі Тадеуш Костинский, ҚР Денсаулық сақтау министрлігінің Фармация комитетінің төрайымы Людмила Бюробековалар қатысты.
Жаңа цехтың жобасы Polpharm тобы мамандарының қолдауымен жүзеге асырылып отыр. Польшалық компания фармацевтикалық өнімдердің жаңа түрлерін жаңғырту және өндіру мақсатында «Химфарм» АҚ-на 100 млн АҚШ долларынан астам инвестиция құйған. Қазіргі уақытта компания отандық дәрі-дәрмектер нарығының 40%-ын, ал еліміздегі жалпы дәрі-дәрмектер нарығының 4%-ын қамтып отыр.
Салтанатты шарада сөз алған облыс әкімі Ж.Түймебаев зауыт тарихына тоқталып, кәсіпорынның ел экономикасының дамуына қосар үлесі көп екендігін алға тартып, зауыт басшылығы мен жұмысшыларының істеріне сәттілік тіледі.
Жаңа цех фармацевтикалық өнімдерге қойылатын GMP талаптарына сай салынған. Қатты дәрі шығаратын өндіріс цехы заманауи құрылғылармен жабдықталған. Мұнда 72 адам жұмыспен қамтылса, олардың басым бөлігі арнайы барып Polpharma тобының үздік өндіріс орындарында оқып келген. Шымкенттегі инвестициялық жобаның маңызды бөлігі болып табылатын аталмыш өндірістің құны 13,5 АҚШ долларын құрайды.
«Химфарм» зауытының өндіріс қоржынында терапияның түрлі салаларындағы ауруларды емдеуге арналған 12 фарамацевтикалық топқа жататын генериктік және түпнұсқалық 200-ден астам дәрі-дәрмек бар. Компания өз өнімдерінің 90% ішкі нарыққа жеткізсе, 10%-ын Ресей, Қырғызстан, Тәжікстан, Моңғолия және Түрікменстанға экспорттайды.
Айта кетейік, «Химфарм» 1882 жылы құрылған республикадағы ескі фармацевтикалық кәсіпорындардың бірі. Аталған кәсіпорынға 135 жыл толып отыр. 2011 жылдың тамыз айынан кәсіпорынның серіктесі еуропалық «Polpharmagroup» компаниясы болып келеді.
Тәртіпті темірқазық еткен Текесу
Пятница, 08 Сентябрь 2017 09:09
Шымкент қаласының аумағына қосылған аймақтардың бірі – Текесу тұрғын алабы. Елдімекен Төле би ауданынан қалаға 2014 жылы өткен. Ауыл шағын ғана. Халыққа қызмет көрсететін үш мекеме бар. Бір мектеп, бір медициналық пункт, бір дүкен. Қалаға өткен жылдардан бастап Текесу тұрғын алабының ахуалын жақсартуда атқарылған жұмыстар аз емес. Ауыл толықтай көгілдір отын, жарық, ауыз сумен қамтамасыз етілген. Елдімекеннің ішкі жолдары жөнделіп, халықтың игілігіне берілген. Бір айта кетерлігі, текесулық қариялар жастарына құқық бұзушылыққа жол бермейтіндігімен ерекшеленеді екен. Ауылдың тыныс-тіршілігін өз көзімізбен көріп қайттық.
Су қоймасында енді қауіп болмайды
Елдімекен қаладан 22 шақырым қашықтықта орналасқан. Мұнда 120 отбасы, 700-ге жуық халық тұрады. Тұрғындардың дені мал және егін шаруашылығымен айналысады. Малын бағып, ет-сүтін сатады. Бидай, мақсары мен жоңышқасын егеді. Ауыл тұрғындарының әлеуметтік жағдайын жақсартуға көмегі тиіп нысандардың бірі – Текесу су қоймасы. Бұл өңірдегі ірі су қоймалардың бірегейі. Қоймаға жиылған су Текесу ғана емес, көрші ауылдардың суармалы шаруашылығына пайдасы тиіп тұр. Сондықтан егіс егіп, пайда көрем дейтіндер үшін ағын судан тапшылық жоқ.
Біз су қоймасындағы қызу жөндеу жұмыстарының үстінен түстік. Көктемдегі селден кейін қас бет қабырғасы қирап, айдын апатты деп танылған болатын.
– Су қоймасының сыйымдылығы 481 млн текше метр. Ауыл-аймақтағы тұрғындар ағын су арқылы өз шаруашылықтарын жандандырып отыр. Қазір апатты болдырмау, қауіптіліктің алдын алу мақсатында күрделі жөндеу жұмыстары жалғасып жатыр. Айдынның беткейлері бетондалып, жолдар асфальтталады. Жарықтандыру жүйесін жақында іске қосамыз. Бұл жұмыстарға облыстық бюджеттен 35 млн теңге қаралды, – дейді мердігер мекеме «Континет Plast» ЖШС-нің прорабы Е. Бейсенбаев.
Жаңа мектептің құрылысын күтіп жүр
Текесу тұрғындарына жуырда ғана жаңа медициналық пункт пайдалануға берілген. Енді ауыл халқы жаңа мектептің құрылысын күтіп жүр. Өйткені, елдімекендегі №121 Текесу негізгі мектебінің іргетасы 1964 жылы қаланған. Алпыс жылға жуықтаған тарихы бар мекемеде өзекті мәселе де аз емес екен.
–131 оқушымыз бар. Оларға 20 ұстаз сабақ береді. Білім беру, тәрбие деңгейі жақсы. Биыл 9-11 сыныптар қайта ашылды. Өйткені, 8 шақырым көрші ауылдағы мектепке қатынап оқу оңай емес. Балаларымыз шынында табанынан тозып кетті. Сосын жоғарыға өтініш жасап, екі сыныпты қайта аштырдық. Енді жалпы орта мектеп боламыз. Білім ордасы өте ескі. Сала мамандарының тексеруі кезінде санитарлық талаптарға сай келмейді деп жиі ескерту жасайды. Жоба бойынша жаңа мектептің құрылысы 2019 жылы басталады. Екіншіден, тозығы жеткен жолмен қалаға қатынау өте қиын. Транспорт болса жоқ, – дейді мектеп директоры Бауыржан Құдайбергенұлы.
Қаладан ауылға қатынайтын автобус қажет
Әмірхан Исақов – ауыл биі. Текесудың жоғын түгендеп, тұрғындардың жағдайын жасауға әрекет етіп жүретін жандардың бірі. Ауыл биі елдімекенде халықтың әл-ауқаты жақсы екендігін алға тартты. Әл-Фараби ауданына қарайтын тұрғын алапта соңғы жылдары көптеген игі істер жасалғандығын атап өтті. Басты көшеге 46 жарық бағандары қойылыпты. Екі аялдама орнатқан және екі көшеге шағал тастар төселіпті. Ауылдағы ендігі шешімін күткен екі мәселе бар. Сапалы ауыз су жүйесі жүріп, қалаға қатынайтын қоғамдық көлік қажет дегенді айтты.
– Қалаға жету мұң. 2014 жылға дейін Текесу-Шымкент бағытымен Газель қатынады. Күніне 5 рет жүретін. Одан кейін №51 маршрут келді. Кейін көлік тасымалдайтын компаниялар тиімсіз екенін алға тартып, тоқтатып тастады. Бұған басты себеп – қаладан Текесуға дейін жол сапасы өте нашар. Қоғамдық транспорт иелеріне бұл тиімсіз болғанымен, мұнда мыңға жуық халық тұрады. Балаларымыздың бәрі қалада жұмыс істейді. Мал, егін шаруасындағы өнімдеріміз – біздің табыс көзіміз. Одан басқа бізде жұмыс жоқ. Қалаға апарып сатып күн көретіндер үшін бұл қиын, – дейді ауыл биі.
Әмірхан Исақов ауылда тәртіп өте күшті екендігін алға тартты. «Жастармен жұмыс істейміз. Қылмысқа, тәртіп бұзушылыққа жол бермейміз. Әзірге ауылда қылмысқа барған жандар жоқ», – деді бір сөзінде.
Текесу ауылында ауыз су үшін қазір төлем жасамайды. Қала аумағына қосылғанға кейін тұрғындарды Төлеби ауданындағы «Ленгер су» МКК ауыз сумен қамтамасыз етіп келген. Кейін сусыз қалады. Ауыл биі, мектеп директоры ауылдықтармен бірлесіп, ауылдағы бұлақтың көзін ашады. Құбыр арқылы бұлақ суы ауылға түгелімен тартылады. «Жер астынан шығып жатқан судың қысымы азайғанда, арыны төмендейді. Сапалы ауыз суды жақсартуда ауылдықтар «Су ресурстары маркетинг» мекемесімен бүгінде келіссөздер жүргізуде.
Биліктің көмегі
Әл-Фараби ауданы әкімдігі текесуліктердің бұл мәселерімен жақсы таныс. Оны шешудің жолдарын қарастырып келеді. Соңғы 3-4 жылда атқарылған жұмыстар баршылық.
– Текесу тұрғын алабына баратын жолдың 6,04 шақырымына орташа жөндеу жұмыстарын атқаруға бюджеттен қаржы қаралды. Қазіргі таңда, мемлекеттік сатып алу конкурсы өткізілуде. Конкурс жеңімпазы анықталған соң жөндеу жұмыстары басталады. Қоғамдық көлік мәселесі де жуырда шешіледі. «Шымкент bus» ЖШС ашылып, 10 әлеуметтік маңызы бар бағыттардың сызбалары бекітілді. Енді жаңа автобустар сатылып алынады. Текесуға №142 автобус бағыты қызмет көрсететін болады,– деді Әл-Фараби ауданы әкімдігі инфрақұрылым және көріктендіру бөлімінің бас маманы Мадина Ордабаева.
Ауылда жуырда балалар алаңшасы ашылыпты. Жанында тренажор құрылғылары қойылған. Бұған балалар мәз. «Елдімекеннің инфрақұрылымын дамыту мақсатында 12 млн теңге бөлінді. Балалар алаңшасына 6 млн, қалған қаржыға сол алаңшадан бастап №121 мектепке дейін жолаяқ салынды», – деді Әл-Фараби ауданы әкімдігінің халықпен жұмыс жүргізу бөлімінің бас маманы Ақмарал Үсенова.
Расында, жолдың нашарлығы байқалады. Дегенмен, ауылдықтар үшін жолды жөндеуге қаржы бөлінгені үміт берді.