Рамазан – тақуалық пен рухани кемелдiк айы
Пятница, 12 Июнь 2015 05:53Маусым айының 18-жұлдызы, бейсенбіде барша мұсылман қауымы асыға күткен Рамазан айы басталады. Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) хадисінде айтылғандай, бұл айда жаннат есіктері ашылады, мұсылмандарды тура жолдан адастырмау, әрі зиянын келтірмеу үшін шайтандар шынжырлармен байланып, тозақ есіктері жабылады. Берекеге толы бұл айда оқылатын әрбір тарауық намаздары, бірге өткізген сәресі мен ауызашарлары нәтижесінде, мұсылмандар арасында бауырмалдық, бірлік пен мейірімділік сезімі нығая түспек. Осы орайда біз, Рамазан айының өзіндік құндылығы мен мән-маңызы жайында жамағатқа кеңінен насихаттау мақсатында Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының Оңтүстік Қазақстан облысы бойынша өкіл имамының орынбасары Еркебұлан Қарақұловпен сұхбаттастық.
– Еркебұлан Ыбрайым-ұлы, Рамазан айының негізгі қағида-әдептеріне тоқталып өтсеңіз...
– Мүбәрәк Рамазан айы өте қасиетті де мәртебелі. Бұл айда жасалған нәпіл намаз, зікір, садақа және бүкіл нәпіл ғибадаттарға берілетін сауап басқа айларда жасалатын парыздардың сауабына тең. Бұл айда жасалған бір парыз басқа айларда жасалатын жетпіс парыздай болады. Бұл айда ауыз бекіткен бір адамға ифтар беріп, ауыз аштырған адамның күнәлары кешіріледі. Жаһаннамнан азат болады. Сол ораза тұтқан адамның сауабындай сауап бұған да жазылады. Ораза тұтқан адамның сауабы да мүлдем азаймайды.
Бұл айда әр түні жаһаннамға түсетін мыңдаған мұсылмандар кешіріледі, азат болады. Жаннат есіктері ашылады. Жаһаннам есіктері жабылады. Рамазанда жұрттың көзінше ашықтан тамақ жеген адам бұл айды құрметтемеген болады. Намаз оқымайтын адамдардың да ораза тұтуы және харамдардан тыйылуы керек. Бұлардың оразалары қабыл болады және имандарының бар екендігі осыдан белгілі болады.
Рамазан айында ораза тұту үлкен сауап. Ал еш себепсіз ораза тұтпау үлкен күнә болады. Хадис шәрифте: «Рамазанда үзірсіз бір күн ораза тұтпаған адам, оның орнына бүкіл бір жыл ораза тұтса да, әлгі бір күннің сауабына қауыша алмайды» делінген.
Рамазанда ораза тұту жөнінде айтылған өзге де бірқатар хадис шәрифтерге тоқталар болсақ, Рамазан айында ораза ұстауды парыз деп біліп, сауабын Алла Тағаладан күтіп ораза ұстаған адамның күнәлары кешіріледі. Рамазан оразасын ұстап өлген адам жаннатқа барады. Әсіресе, ораза кезінде жиіркенішті, жаман сөз айтпаңдар. Егер біреу сендермен ұрысса, «мен оразамын» деп жауап беріңдер. Шынайы ораза тек жеп-ішуді ғана емес, бос және ұятсыз сөздерді де тәрк етіп тұтылған ораза. Алла жолында бір күн ораза ұстаған адамды, Алла Тағала жетпіс жылдық қашықтыққа жаһаннамнан алыстатады. Аузы берік кезінде өлген адамға қияметке дейін ораза тұтқандай сауап жазылады, – делінеді.
Оразаның сөздiк мағынасы – «бiр нәрседен алыстау» дегенді білдіреді. Шариғат тiлiмен түсiндiрсек, ораза ұстауға ниет етiп, таңның атысынан күннiң батуына дейiн оразаны бұзатын нәрселерден аулақ болып, нәпсiнi тыю қажет.
Рамазан – Құран, сабыр және ораза айы. Ораза мұсылманның сабырына сын.
Адам баласы Алла Тағаланың тыйымдары мен парыздарын сабыр сақтау арқылы жүзеге асыра алады. Өйткенi, сабыр – иманның жартысы.
Ораза жұмыс iстейтiндер үшiн тiптен пайдалы. Тамақ iшпейтiн уақытта адам ағзасы сергек, жұмысқа қабiлеттi боп келедi. Ораза тұтқан мұсылман күнiне екi рет - ауыз ашарда және сәресiде тамақ iшедi. Қазiргi заманғы медицина да күнiне екi рет тамақ iшудiң пайдалы екенiн айтады. Түс мезгiлiнде тоя тамақ iшу ағзаны ауырлатып, ұйқы басып, жұмыс қабiлетiн нашарлатады екен.
– Оразасын ұстай алмаған жандардан қандай амал талап етіледі?
– Бұл жөнінде Құран Кәрімде айтылғандай, денсаулығында кінараты бар қарт кісілерге, балиғат жасына жетпеген балаларға, аяғы ауыр немесе емізулі баласы бар әйелдерге ораза ұстау міндеттелмейді. Дегенмен де, қандай да бір қиындыққа байланысты ораза ұстауға мүмкіндігіңіз болмаған жағдайда, оразаның орнына аш адамды тойдыруға амал еткен дұрыс. Бұл жөнінде Пайғамбарымыз былай дейді: «Аузы берік жанды ауызашарға шақырып тамақ берген кісі – ораза ұстаған адамның алатынындай сауап алады. Аузы берік адамның сауабынан да еш нәрсе кемімейді». Егер ауыз аштыртатын болсақ, ораза бекіткендей сауап аламыз. Бұл – өзің ораза ұстамай-ақ елге ауыз аштыр деген сөз емес. Қоғамда адамдардың бір-біріне деген мейір-шапағатының артуына ауызашардың пайдасының шексіз екендігіне көз жеткізу. Аузы берік адамға бір құрма немесе зәйтүн тәрізді азық беру де ауыз аштырудың сауабына кенелтеді.
Осы орайда айта кетер бір жайт, Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының бекітуімен, пітір садақаның мөлшері жан басына шаққанда 200 теңгені құрайды. Пітір садақаны Рамазанның бірінші күнінен бастап, Ораза айт намазына дейін беру қажет. Оңтүстік Қазақстан облысы бойынша Ораза айт намазы 17 шілде күні сағат 7.00-де оқылады.
– Әңгімеңізге рахмет!
Сұхбаттасқан
Жеңісбек СЕРІКҰЛЫ
Өз құқығын бiлмейтiндер көп
Пятница, 12 Июнь 2015 05:46
Бұл жөнінде «Оңтүстік Қазақстан облысы кәсіподақтар орталығы» аумақтық кәсіподақтар бірлестігінің ұйымдастыруымен «Еңбек дауларын шешу жолдары: тәжірибе мен проблемалар» тақырыбында өткен облыстық тәжірибелік конференция барысында кеңінен айтылды.
Әлеуметтанушылардың жүргізген сауалнамасы көрсеткендей, жұмыс беруші мен қызметкерлердің арасындағы еңбек дауына қатысты қайшылықтардың 50 пайызы жалақының уақытылы берілмеуінен, 38 пайызы жалақының аздығы себебінен туындайтын көрінеді. Жиын барысында баяндама жасаған облыс әкімінің орынбасары Ерлан Айтаханов осынау деректерге баса тоқталып өтті.
– Бұл ретте еңбек дауының туындауына көбіне, қызметкерлердің өз құқығын толық біле бермеуі себеп. Сол себептен де, жұмысшылардың сауаттылық деңгейін көтеру мақсатында ұйым-мекемелерде жүйелі түрде арнайы оқу сабақтарын ұйымдастырып тұру маңызды, - дейді Ерлан Қуанышұлы.
Сондай-ақ, жиынға қатысушылар еңбек дауына байланысты жұмыскерлер алдында қарызы бар мекемелерді мемлекеттік тендерге қатыстырмау жайын да көпшіліктің талқылауына ұсынды. Жалпы, конференция барысында айтылған ұсыныс-пікірлер Қазақстан кәсіподағының 110 жылдығы аясында өтетін ҚР
кәсіподақтар Федерациясының кезекті ХХІV съезінде талқыланатын болады.
Қалаға қосылған елдi мекендер
Пятница, 12 Июнь 2015 05:22Шымкент қаласының аумағына жаңа бас жоспар бойынша қосылған елді мекендердің сәулеті мен кескін-келбеті заман талабына сай болуы тиіс. Бұл ретте, тұрғындардың әлеуметтік жағдайы мен инфрақұрылымдық қызмет сапасын көтеру – өзекті мәселе. Осы мақсатта, Шымкент қалалық мәслихатының хатшысы мен бір топ депутаты Еңбекші ауданына қарасты елді мекендердің тұрғындарымен кездесіп, бір қатар мәселелермен танысты.
Қалалық мәслихат хатшысы Нұрлан Бекназаров, депутаттар Ғани Ташқараев, Нұркөз Жаңабаев, Нұрғазы Бұқарбаев, Оразбек Ешімбеков және Еңбекші ауданының әкімі Ғалымжан Ілиясов ең алдымен, «Шаңырақ» тұрғын алабында болды. Сайрам ауданынан бөлініп, «қалалықтар» мәртебесін иемденген елдімекенде бүгінде 500 отбасы тұрады. Кездесу барысында мәлім болғандай, «Шаңырақтың» тұрғындарын ең әуелі мектеп пен балабақшаға мұқтаж. Себебі, әлі күнге ата-аналар балаларын 5 шақырым қашықтықтағы №98 мектепке жіберу үшін қос бірдей автобустың қызметін жалға алып, пайдалануға мәжбүр.
– Бұл үшін ата-аналар қауымы қаржы жинап, автобус жүргізушілеріне ай сайын 25 мың теңге жалақы төлейді. Ал, автобус иелері бұл қаржының тіпті жеткіліксіз екенін айтып, қосымша ақша сұраумен келеді, – дейді ауыл биі Анармет Арзиқұлов.
Еңбекші ауданының әкімі Ғалымжан Ілиясовтың айтуынша, бұған дейін Сайрам ауданы әкімдігі тарапынан арнайы жер бөлініп, 600 орындық мектеп пен 250 орындық балабақша ғимаратын тұрғызуға арнайы жоба қарастырылған. Жобалық-сметалық құжаттар қолдау тауып, жүзеге асырылса, тұрғындардың білім ұясына деген мұң-мұқтаждығы көп ұзамай шешімін табуы тиіс. Сондай-ақ, жергілікті тұрғындар үшін сапалы ауызсу мен жол мәселесі де өзекті. Өз кезегінде, мәслихат хатшысы аталған мәселелер тұрақты комиссиялардың бақылауына алынатынын жеткізді.
Базарқақпа – Сайрам ауданынан қала аумағына енген ірі елді мекендердің бірінен саналады. Арнайы келген топ мұнда әсіресе, құжаттандыру жұмыстарының кешігіп жатқанына айрықша көңіл аударды. Аяқжол мен бағдаршамның қажеттігі де осы кездесу барысында хаттамаға тіркелді. Сондай-ақ, елді мекенде барлығы 20 көпқабатты тұрғын үй бар болса, ондағы кәріз жүйесін қалпына келтіру жұмыстары да күн тәртібінің алдыңғы кезегіне сұранып-ақ тұр.
Мәслихат депутаттары арнайы келген Тұрдабад, Елтай елді мекендерінің тұрғындарын да алаңдататын жағдай нақ осы – инфрақұрылымдар қызметінің сапасын жақсарту жайы болды. Дегенмен де, Тоғыс елді мекенінде бүгінгі таңда қалыптасып отырған ахуалға топ мүшелері айрықша назар аударды. Ауыл тұрғыны Қалмырза Махамбетәлиевтің айтуынша, бірнеше елді мекендерден топталып келіп, бір арнаға тоғысқан кәріз жүйелерінің суы арнайы бақылаудың болмауы себебінен, Бадам өзеніне құйылуда. Бір кездері қалдық суды тазарту жұмыстарымен жүйелі түрде айналысып келген тазалық мекемелерінің қызметі қазіргі сәтте аса қажет болып тұр.
– Әрине, мұндағы қалыптасып отырған ахуалға бей-жай қарауға болмас. Себебі, Шымкент қаласының орталығын қақ жарып өтетін Бадам өзенінің жағалауын абаттандыру мақсатында қыруар қаржы жұмсалып жатқаны баршамызға да мәлім. Сөйте тұра, өзеннің бастауында тұрған аумақты кәріз жүйелерінің қалдығымен ластау ақылға сыймайды. Бұл мәселенің тез арада шешімін табуына күш салатын боламыз, - дейді қалалық мәслихат хатшысы Нұрлан Бекназаров.
Жергілікті тұрғындармен кездесу барысында қалалық мәслихат хатшысы айтылған ұсыныс-пікірлер бақылауға алынатынын, алдағы уақытта бірқатар мәселелер «Даму» әлеуметтік картасы аясында шешімін табатынын жеткізді.
Мемлекеттiк қызметкерлерге мiндеттеме артады
Пятница, 29 Май 2015 05:21Мемлекеттік аппаратты реформалау – өз кезегінде, мемлекеттік қызметкерлердің біліктілігін көтеруге ықпал ететін болады. Яғни, ендігі жерде, сала мамандарын іріктеудің тәртібі күшейеді.
Осы мақсатта іс басындағы барлық мемлекеттік қызметкерлер кешенді аттестаттаудан өтпек. Еліміздің жаһандық және ішкі сын-қатерлерге жауап және ұлттың дамыған мемлекеттердің отыздығына кіруі жөніндегі жоспары, Елбасы Н.Назарбаевтың бес институттық реформасын жүзеге асыруға бағытталған 100 нақты қадам аясында айтылған осынау міндеттеме ауқымы өңірлік тәртіптік кеңес жиынында кеңінен сөз болды. ҚР Мемлекеттік қызмет істері және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігінің ОҚО бойынша Департаменті басшысының орынбасары Берік Бекжанов жоспардың кіріспесінде айтылған «Кәсіби мемлекеттік аппарат құру» тетігі әрбір мемлекеттік қызметшінің жауапкершілік міндетін арттыруға бағытталғанын атап өтті. Сондай-ақ, қызметке жаңа кіріскен департаменттің баспасөз хатшысы Ерлан Ермаханбетовке сәттілік тілеп, жаңа ашылған www.anticorruption-uko.kz веб-сайтын жиналған көпшілікке ресми түрде таныстырды.
Жиын соңында Берік Айдарбекұлы Шымкент қаласының №2 емханасының бас дәрігеріне қатысты қылмыстық іс бойынша ресми мәлімдеме жасады. Айта кетейік, аталған лауазым иесі 100 мың теңге пара алу барысында құрықталған. Қазіргі таңда, аталған оқиға бойынша ҚР ҚК-нің 366 бабы 3 бөлігінің 2 және 4-тармақшаларына сәйкес, қылмыстық іс қозғалып, тергеу амалдары жүргізілуде.
Солтүстiкке жол тарт, жас ұлан
Пятница, 29 Май 2015 05:17Биыл «Серпін – 2050» бағдарламасы аясында бөлінетін гранттар саны 3 есеге артып отыр. Бұл туралы облыс әкімдігінің «Оңтүстік» ақпарат орталығында өткен баспасөз мәслихатында «Өрлеу» АҚ директорлар кеңесінің төрағасы Мұрат Әбенов мәлімдеді. Шымкентке арнайы іссапармен келген ол Оңтүстіктің жастарын еліміздің өзге өңірлерінде тегін білім алып, жұмысқа орналасуға шақырды.
Жобаға сәйкес, бастамашылар кейінгі толқынды еліміздің оңтүстік өңірлерімен салыстырғанда халық саны аз, білікті маман тапшы солтүстік аймақтарына қарай шоғырландыруды көздейді. Жобаның мақсаты – жастарды тұрақты жұмыс орнымен қамтып, әлеуметтік саланың әлеуетін көтеру.
– «Серпін – 2050» бағдарламасы жастар үшін керемет мүмкіндік. ҰБТ-дан төмен балл алып қалсаңыз да, грантқа ие бола аласыз. Әр студентке үш мезгіл тамақ, киім беріліп, ай сайын шәкіртақы төленеді. Жатақхана тегін. Бүгінде бағдарлама аясында білім алып жатқан студенттердің басым көпшілігі сол өңірлерде тұрақтап қалуға қарсы емес екендігін айтады, – дейді Мұрат Абдуламитұлы.
ОҚО, Қызылорда, Жамбыл, Маңғыстау өңірлерінде демографиялық өсім жоғары, алайда жұмыс орындары тапшы. Ал, Павлодар, Қарағанды, Шығыс Қазақстан облыстарында керісінше. Зауыт-фабрикалар көптеп салынып жатқанымен, кадр жетіспейді. Сол себептен де, осындай олқылықтардың орнын толтыруды көздеген «Серпін – 2050» бағдарламасына ҰБТ-да төмен ұпай жинап, оқуға түсе алмай қалған талапкерлер де қатыса алады. Мұндай мүмкіндік мектепті әлдеқашан бітіріп кеткен жастарға да беріледі. Бұл ретте төраға бағдарламаға қатысуға қызығушылық танытқан жастар үшін толық мәліметті «Serpin-2050.kz» сайтынан алуға болатынын атап өтті.
Жерлестерiмiз жеңiспен оралды
Пятница, 15 Май 2015 03:34Әзірбайжан елінің астанасы Баку қаласында өткен теннистен жасөспірімдер арасындағы Еуропа кубогы ойындарында бақ сынаған жерлестеріміз табыспен оралды.
Атап айтқанда, Шымкент қалалық теннис спорт түрлерінен мамандандырылған балалар мен жасөспірімдер спорт мектебінің шәкірті Дастанбек Ташбулатов жекелей сында топ жарып, жеңімпаз атанса, жұптасып өнер көрсетуде де ешкімге дес берген жоқ. Қазақ елінің мерейін асырған талантты спортшының бүгінгі тырнақалды жетістіктерін мамандар аса жоғары бағалап отыр.
– Жас спортшының алдағы байрақты бәсекелерде өзін жоғары деңгейде танытарына сеніміміз зор, – дейді аталмыш спорт мектебінің директоры Серік Құлтаев. – Құрлықтық біріншілікте қарсылас шыдатпаған Дастанбектің ендігі мақсаты – әлемдік біріншіліктерде ел қоржынына жүлде салу. Сондай-ақ, мектеп басшысы мамыр айының 1-7 жұлдызы аралығында Алматы қаласында өткен ҚР халықтары спартакиадасында бадминтоннан ОҚО құрамасы командалық есепте жеңімпаз атанып оралғанын мақтанышпен жеткізді. Құрама қатарында аталмыш мектеп спортшысы, спорт шебері Эльдар Халметовтің өнер көрсеткенін де айта кеткен жөн.
Ардагерлерге сый-сияпат жасалды
Пятница, 15 Май 2015 02:43
Қан майданда ерлікпен қаза тапқан азаматтардың рухына тағзым етіп, жеңіспен оралған ардақты ардагерлерге құрмет көрсету мақсатында «Мерей» салтанат сарайында арнайы ақ дастархан жайылып, сый-сияпат жасалды. Шараға қала әкімі Дархан Сатыбалды қатысып, Ұлы Жеңіс күнін жақындатуға үлес қосқан ардагерлерді мерекемен құттықтады.
– Ұлы Отан соғысы жылдарында Оңтүстік өңірінен 140 мыңнан астам адам майданға аттанған болса, олардың жартысынан астамы туған жерге оралмады. Сол кездегі от пен оқтың арасынан елге аман-сау оралған майдангерлер мен тыл еңбеккерлерін қадірлеп, лайықты құрмет көрсету біздің перзенттік парызымыз болып қала бермек. Майдан даласындағы жанқиярлық ерлігінің нәтижесінде, біздерге бейбіт өмірді тарту еткен ардагерлерге деген құрметіміз шексіз, ‒ деді қала әкімі.
Айта кетейік, бүгінде Шымкент қаласы аумағында барлығы 183 соғыс ардагері бар.
«Уақытқа бағынбайтын естелiктер»
Пятница, 08 Май 2015 05:47Жеңістің 70 жылдығына арналған «Уақытқа бағынбайтын естелік» атты өңірдегі қылқалам шеберлерінің көрме-байқауы мәресіне жетті.
Бейнелеу өнері мұражайының Көркемсурет галереясында өткен көрме-байқаудың қорытындысы бойынша жеңімпаздар мен жүлдегерлер есімі кескіндеме, графика және фотосурет өнері бойынша анықталды. Байқауға облыс аумағынан 47 талапкер жалпы саны 130 туындысын ұсыныпты.
– Байқаудың мақсаты – бейнелеу өнері, фототуындылар арқылы өскелең ұрпақтың Отанға деген патриоттық сүйіспеншілігін арттыру және ел ішінде жүрген дарын иелерін анықтап, шығармашылығына қолдау көрсету, олардың өнер туындыларын халық арасында насихаттау болып табылады, – дейді облыстық мәдениет басқармасы басшысының орынбасары Асылхан Темірханұлы.
Байқауға ұсынылған туындыларды кәсіби білікті мамандардан құралған қазылар алқасы сарапқа салды. Нәтижесінде, графика өнері бойынша Батырхан Баймен, кескіндеме өнері бойынша Айнабек Оспанов және фотосурет өнері бойынша Мақсат Шағырбаевтың туындылары үздік деп танылды. Байқау жеңімпаздары тиісінше, 300 мың теңге жүлдеге иелік етсе, өзге де байқау жүлдегерлері мен түрлі номинация иелері қомақты қаржылай сый-сияпатпен марапатталды.
 |
 |